Voor velen van ons is ons leven momenteel stiller dan normaal. En stilte kan zenuwslopend zijn. Het kan zorgen voor eenzaamheid, en je bewust maken van alles wat je niet meer kan doen. Ik denk constant na over geluid. Ik ben sound designer en presenteer de podcast Twenty Thousand Hertz. Het gaat om 's werelds meest herkenbare en interessante geluiden. Maar dit lijkt me het perfecte moment om het over stilte te hebben. Want ik heb geleerd dat er niet zoiets bestaat als 'stilte'. En de persoon die mijn ogen opende voor dit idee is een van de invloedrijkste componisten ooit. (Pianomuziek) John Cage heeft een invloed gehad op artiesten uit verschillende genres, van avant-garde muzikanten tot moderne dans- en popmuziek. Momenteel horen we een stuk uit 1948 getiteld 'In a Landscape'. Deze versie werd opgenomen in 1994 door Stephen Drury. (Pianomuziek) Het is niet typisch voor John Cage. Hij is meer bekend om zijn innovaties en avant-gardetechnieken. Maar ondanks zijn reputatie was niemand voorbereid op wat hij deed in 1952, toen hij het meest uitdagende stuk uit zijn carrière creëerde. Het heette 4'33" en sommige critici weigerden zelfs om het 'muziek' te noemen, want voor de hele duur van het stuk speelt de performer helemaal niets. Het is te zeggen, in technische termen speelt de performer rust. Maar voor het publiek lijkt het alsof er niets gebeurt. John Cage zijn werk 4'33" werd voor het eerst gespeeld in de zomer van 1952, door de bekende pianist David Tudor, in de Maverick Concert Hall in Woodstock, New York. Een prachtig houten gebouw met grote openingen naar buiten. Dus David Tudor stapte het podium op, zat neer aan de piano en sloot het deksel. Daarna zat hij in stilte en bewoog enkel om het deksel open en dicht te doen tussen elk van de drie delen. Op het einde stond hij recht en stapte van het podium. (Pianomuziek) Het publiek had geen idee wat het ervan moest denken. Mensen vroegen zich af of Cage zijn carrière wel serieus nam. Een goede vriend schreef hem zelfs om hem te smeken geen klucht te maken van zijn carrière. John Cage had, als je het zo kan noemen, een muziekstuk gemaakt dat enkele gangbare ideeën in vraag stelde over het componeren van muziek. Het is iets waar muzikanten tot op heden over discussiëren. Om te begrijpen wat John Cage precies dacht, gaan we even terug naar 1940. In die tijd maakte John Cage naam met composities voor de 'prepared piano'. (Pianomuziek) Om dit soort muziek te maken, legde John Cage voorwerpen in de piano, tussen de snaren. Dingen die thuis rondslingeren, zoals schroeven, plakband en rubber gommen. Daardoor verandert de piano plots van een tonaal instrument met hoge en lage tonen in een collectie unieke geluiden. De muziek die je hoort is Cage zijn Sonata V, uit 'Sonatas and Interludes for Prepared Piano' -- waarschijnlijk zijn beroemdste werk buiten 4'33". Deze versie werd uitgevoerd door Boris Berman. John Cage schreef zeer gedetailleerde instructies over waar elk voorwerp in de piano moest liggen. Maar voor performers is het onmogelijk om precies dezelfde voorwerpen te hebben, dus is de klank altijd anders. Eigenlijk komt het neer op willekeurig toeval. Dit was redelijk gek en vreemd vergeleken met de gebruikelijke werkwijze van componisten en muzikanten. John Cage raakte steeds meer geïnteresseerd in willekeur en toeval en het universum laten bepalen wat de volgende noot is. Maar om het antwoord op de vraag te horen, moet je eerst luisteren. En in de jaren 1940, werd het steeds moeilijker om naar het universum te luisteren. (Liftmuziek) Het bedrijf Muzak werd opgericht in de jaren 30. Het had meteen succes en al snel was er bijna overal achtergrondmuziek. Het was bijna onmogelijk eraan te ontsnappen. John Cage besefte dat mensen niet langer de optie hadden om achtergrondmuziek buiten te sluiten. Hij was ongerust dat muzak mensen zou belemmeren ooit nog stilte te horen. In 1948, vier jaar voor hij 4'33" schreef, liet John Cage vallen dat hij een stil stuk wou schrijven van 4,5 minuten en het wou verkopen aan het bedrijf Muzak. Het begon als een politiek statement of een terloopse opmerking, maar het idee bleef hangen en evolueerde snel verder. John Cage begon diep na te denken over stilte. En toen hij een echt stille plaats bezocht, deed hij een verbijsterende ontdekking. John Cage bezocht een echovrije kamer aan de universiteit van Harvard. Echovrije kamers zijn kamers die akoestisch zo ingericht zijn dat het geluid bijna volledig wordt geëlimineerd. Er is geen geluid in deze ruimtes, dus verwachtte hij er helemaal niets te horen. Maar hij hoorde zijn eigen bloed circuleren. (Hartslag) Zelf heb ik ook een echovrije kamer bezocht en het is een heel vreemde ervaring die je percepties volledig kan veranderen over geluid en stilte. Het voelde alsof er in mijn hersenen een versterker werd aangezet in een verwoede poging toch iets te horen. Net als John Cage kon ik heel duidelijk mijn eigen bloed doorheen mijn lijf horen pompen. Op dat moment begreep John Cage dat gelijk waar we zijn, zelfs onze lichamen geluid maken. Dus eigenlijk bestaat er niet zoiets als echte stilte. Zolang je een lichaam hebt, hoor je altijd iets. Dit is waar zijn interesse in toeval en willekeur samenkwam met zijn interesse in stilte. Hij besefte dat het creëren van een omgeving zonder afleidingen niet ging om het creëren van stilte. Het ging zelfs niet om het beheersen van geluid. Het ging om de geluiden die er al waren, maar die je plots voor het eerst hoort wanneer je echt klaar bent om te luisteren. Dat is wat zo vaak wordt misbegrepen aan 4'33". Mensen denken dat het een grap is, maar dat is absoluut niet het geval. Overal waar je het speelt klinkt het anders. En dat is nu juist het punt. Wat John Cage ons wou laten horen, is de schoonheid van de geluidswereld die ons omgeeft. (Tjilpende vogels) (Overlappende stemmen) (Geluid van kerkklokken) (Geluid van krekels en een uil) 4'33" zou een bewuste ervaring moeten zijn die je de dingen helpt aanvaarden zoals ze zijn. Niemand anders kan je vertellen hoe je je hierbij moet voelen. Het is diep persoonlijk. Het roept ook belangrijke vragen op over onze geluidswereld. Is 4'33" muziek? Is het geluid? Is geluid muziek? Is er wel een verschil? John Cage herinnert ons eraan dat muziek niet het enige geluid is dat het waard is om te beluisteren. Alle geluiden zijn het waard erover na te denken. We hebben een zeldzame mogelijkheid om onze oren te resetten. En als we ons bewuster worden van wat we horen, zullen we onze wereld automatisch beter doen klinken. Stilte betekent niet dat we onze geest afsluiten voor geluid, maar dat we écht beginnen te luisteren en de wereld horen in al zijn sonische schoonheid. Dus laten we in deze geest samen 4'33" uitvoeren, waar je ook bent. Het bestaat uit drie delen en ik zal aangeven wanneer ze starten. Luister naar de textuur en het ritme van de geluiden rond je. Luister naar luid en zacht, het harmonieuze en dissonante, en alle kleine details die elk geluid uniek maken. Blijf zo bewust en gefocust mogelijk tijdens dit levensechte sonische moment. Geniet van de pracht van horen en luisteren. Zo meteen komt het eerste deel. Het begint... nu. [I. Tacet] (Geen audio) Dit is het tweede deel. Het duurt 2 minuten 23 seconden. [II. Tacet] (Geen audio) Dit is het laatste deel. Het duurt 1 minuut 40 seconden. [III. Tacet] (Geen audio) Zo, dat was het. We hebben het gedaan. Bedankt om te luisteren.