Wat als er een overduidelijk probleem voor je neus stond? Een waar iedereen het over had, een dat jou direct aanging. Zou je alles binnen je vermogen doen om de dingen op te lossen voordat ze erger werden? Wees daar maar niet zo zeker van. De kans is veel groter dan we toe willen geven dat we niet zien wat vlak voor onze neus staat. Het is zelfs waarschijnlijk dat we ons soms afkeren van dingen, juist vanwege de bedreiging die ze voor ons vormen; op zakelijk gebied, in het leven en in de wereld. Ik wil jullie een voorbeeld geven uit mijn wereld, beleidseconomie. Toen Alan Greenspan aan het hoofd van de Centrale Bank stond, hield zijn baan in dat hij moest uitkijken naar problemen in de Amerikaanse economie en moest zorgen dat die niet uit de hand liepen. Dus na 2006, toen vastgoedprijzen op hun hoogtepunt waren, begonnen meer en meer gerespecteerde leiders en organisaties de noodklok te luiden over het risico van geld uitlenen en gevaarlijke marktzeepbellen. Zoals jullie weten, stortte alles in 2008 in. Banken stortten in, wereldwijde aandelenbeurzen verloren bijna de helft van hun waarde, miljoenen mensen zagen hun huizen in beslag genomen worden. Op het dieptepunt was bijna een op de 10 Amerikanen werkeloos. Nadat alles een beetje gekalmeerd was, keken Greenspan en vele anderen hierop terug en zeiden: "Niemand had deze crisis kunnen voorspellen." Ze noemden het een 'zwarte zwaan'. Iets dat onvoorstelbaar was, onvoorspelbaar en totaal onwaarschijnlijk. Een complete verrassing. Maar het was niet altijd een verrassing. Mijn appartement in Manhattan was in waarde verdubbeld in minder dan vier jaar. Ik zag het al aankomen en heb het verkocht. (Gelach) (Applaus) Veel andere mensen zagen de tekenen aan de wand, spraken zich publiekelijk uit en werden genegeerd. We wisten niet precies hoe de crisis eruit zou gaan zien, niet de exacte kenmerken, maar we wisten allemaal dat wat er op ons afkwam net zo gevaarlijk, zichtbaar en voorspelbaar was als een gigantische grijze neushoorn die op ons af kwam gestormd. De zwarte zwaan wordt gebruikt voor het idee dat we geen controle over onze toekomst hebben. En helaas: hoe minder controle we denken te hebben, des te groter is de kans dat we het bagatelliseren of zelfs compleet negeren. Deze gevaarlijke dynamiek verbergt een ander probleem: dat de meeste problemen die we tegenkomen zo waarschijnlijk en duidelijk zijn; het zijn dingen die we kunnen zien, maar waar we nog steeds niets aan doen. Dus heb ik de metafoor van de grijze neushoorn verzonnen, om te voorzien in een in mijn ogen urgente behoefte. Om ons te helpen een frisse blik te werpen met dezelfde passie die mensen hadden voor de zwarte zwaan, maar nu voor de dingen die overduidelijk waren, zeer waarschijnlijk, maar die toch genegeerd werden. Dit zijn de grijze neushoorns. Zodra je gaat zoeken naar grijze neushoorns zie je ze dagelijks in de krantenkoppen. Wat ik in de krantenkoppen zie, is nog een grote grijze neushoorn, een zeer waarschijnlijke nieuwe financiële crisis. En ik vraag me af of we iets geleerd hebben in de afgelopen 10 jaar. Als je naar Washington of Wall Street luistert, wordt het je vergeven dat je denkt dat er een rustige tijd voor de boeg ligt. In China, waar ik veel tijd doorbreng, gaat het gesprek totaal anders. Het complete economische team, helemaal tot aan president Xi Jinping zelf, spreekt zeer specifiek en duidelijk over financiële risico's als grijze neushoorns en over hoe ze die kunnen temmen. Natuurlijk hebben China en de VS totaal verschillende overheidssystemen, wat beïnvloedt wat ze wel en niet kunnen doen. Veel van de basisoorzaken van hun economische problemen zijn totaal verschillend. Maar het is geen geheim dat beide landen problemen hebben met schulden, met ongelijkheid en met economische productiviteit. Hoe kan het dat het gesprek zo anders is? Je zou deze vraag kunnen stellen, niet alleen over landen, maar over bijna iedereen. De autobedrijven die veiligheid voorop stellen en degenen die hun gammele auto's niet eens herroepen tot nadat er mensen gestorven zijn. De grootouders die zich voorbereiden op het onvermijdelijke -- zij die de grafrede al geregeld hebben, en de broodjes voor na de begrafenis. (Gelach) Mijn grootouders deden dat. (Gelach) En die alles behalve de einddatum al in de grafsteen gebeiteld hebben. Maar dan zijn er de grootouders van de andere kant, die hun zaakjes niet op orde hebben gemaakt, die hun rommel niet opruimen die ze al tientallen jaren verzamelen en wiens kinderen dat op moeten lossen. Wat is het verschil tussen de ene en de andere kant? Waarom zien sommige mensen dingen en lossen ze op en kijken andere mensen de andere kant op? Het eerste heeft te maken met cultuur, samenleving, de mensen om je heen. Als je denkt dat iemand in je omgeving zal helpen, je opraapt als je valt, is het waarschijnlijker dat je een gevaar als kleiner ervaart. Dat zorgt ervoor dat we de goede kansen aangrijpen, niet alleen de slechte. Bijvoorbeeld: risico lopen op kritiek wanneer je spreekt over het gevaar waarover niemand wil dat je spreekt. Of de kansen aangrijpt die eng zijn en dus op zichzelf grijze neushoorns zijn. De VS heeft een zeer individualistische cultuur -- doe het zelf. Tegenstrijdig genoeg zorgt dit ervoor dat veel Amerikanen minder openstaan voor verandering en het nemen van goede risico's. In China daarentegen geloven de mensen dat de overheid problemen kan voorkomen, wat niet altijd gebeurt, maar de mensen geloven het wel. Ze geloven dat ze op hun families kunnen bouwen, waardoor ze eerder bepaalde risico's lopen. Zoals kopen van vastgoed in Peking of opener zijn over het feit dat ze een andere richting op moeten. De snelheid van verandering in China is absoluut verbazingwekkend. Ten tweede: hoeveel weet je over een situatie, hoeveel wil je erover te weten komen? Ben je bereid dingen te zien zelfs als die niet zijn wat je wilt? Velen van ons zullen waarschijnlijk geen aandacht besteden aan de dingen die we willen uitvlakken; we vinden ze niet fijn. We letten op wat we willen zien, wat we fijn vinden, waar we het mee eens zijn. Maar we hebben de mogelijkheid en het vermogen om deze blinde vlekken te corrigeren. Ik spreek heel veel met mensen uit alle lagen van de bevolking over de grijze neushoorns in hun leven en over hun houdingen. Je zou denken dat de mensen die meer angst hebben voor risico's, die daar gevoeliger voor zijn, degenen zijn die minder openstaan voor verandering. Het tegenovergestelde is waar. Ik merkte dat de mensen die bereid zijn de problemen om hen heen te erkennen en plannen te maken, degenen zijn die meer risico's kunnen tolereren, goede risico's, en kunnen omgaan met de slechte risico's. Dat komt omdat als we informatie zoeken, we onze macht vergroten om iets te doen tegen de dingen waar we bang voor zijn. Dat brengt me bij mijn derde punt. Hoeveel controle denk je dat je hebt over de grijze neushoorns in je leven? Een van de redenen waarom we niet handelen, is dat we ons vaak hulpeloos voelen. Denk maar aan klimaatverandering; dat kan zo groot voelen dat niemand van ons een verschil zal kunnen maken. Dus leven mensen hun leven terwijl ze dat ontkennen. Anderen geven de schuld aan iedereen behalve zijzelf. Zoals mijn vriend die zegt dat hij zijn terreinwagen zal houden totdat China geen kolencentrales meer bouwt. Maar we hebben de gelegenheid om te veranderen. Geen twee van ons zijn gelijk. Ieder van ons heeft de gelegenheid om onze houding te veranderen -- die van ons en van de mensen om ons heen. Dus wil ik jullie vandaag uitnodigen om mee te helpen om een open en eerlijk gesprek uit te lokken met de mensen om jullie heen over de grijze neushoorns in onze wereld en om genadeloos eerlijk te zijn over hoe goed we daarmee omgaan. Ik hoor in de VS zo vaak: "Natuurlijk moeten we duidelijke problemen oplossen, maar als je niet ziet wat voor je neus staat, ben je dom of onwetend." Dat is wat ze zeggen en ik ben het daar compleet mee oneens. Als je niet ziet wat er voor je neus staat, ben je niet dom of onwetend; dan ben je menselijk. Zodra we die gedeelde kwetsbaarheid erkennen, geeft dat ons de macht om onze ogen te openen, om te zien wat er voor onze neus staat en om in te grijpen voordat we vertrapt worden. (Applaus)