WEBVTT

00:00:01.275 --> 00:00:05.251
Wat als er een overduidelijk probleem

00:00:05.275 --> 00:00:06.876
voor je neus stond?

00:00:06.900 --> 00:00:10.043
Een waar iedereen het over had,

00:00:10.067 --> 00:00:12.358
een dat jou direct aanging.

00:00:13.442 --> 00:00:17.751
Zou je alles binnen je vermogen doen
om de dingen op te lossen

00:00:17.775 --> 00:00:19.233
voordat ze erger werden?

00:00:20.567 --> 00:00:22.293
Wees daar maar niet zo zeker van.

00:00:22.317 --> 00:00:26.751
De kans is veel groter
dan we toe willen geven

00:00:26.775 --> 00:00:29.751
dat we niet zien
wat vlak voor onze neus staat.

00:00:29.775 --> 00:00:31.209
Het is zelfs waarschijnlijk

00:00:31.233 --> 00:00:34.959
dat we ons soms afkeren van dingen,

00:00:34.983 --> 00:00:39.626
juist vanwege de bedreiging
die ze voor ons vormen;

00:00:39.626 --> 00:00:42.035
op zakelijk gebied, 
in het leven en in de wereld.

NOTE Paragraph

00:00:43.025 --> 00:00:47.317
Ik wil jullie een voorbeeld geven
uit mijn wereld, beleidseconomie.

00:00:48.608 --> 00:00:51.918
Toen Alan Greenspan aan het hoofd
van de Centrale Bank stond,

00:00:51.918 --> 00:00:57.418
hield zijn baan in dat hij moest uitkijken
naar problemen in de Amerikaanse economie

00:00:57.442 --> 00:01:00.168
en moest zorgen
dat die niet uit de hand liepen.

00:01:00.192 --> 00:01:02.126
Dus na 2006,

00:01:02.150 --> 00:01:04.709
toen vastgoedprijzen
op hun hoogtepunt waren,

00:01:04.733 --> 00:01:09.334
begonnen meer en meer
gerespecteerde leiders en organisaties

00:01:09.358 --> 00:01:11.959
de noodklok te luiden

00:01:11.983 --> 00:01:16.025
over het risico van geld uitlenen
en gevaarlijke marktzeepbellen.

00:01:17.150 --> 00:01:20.959
Zoals jullie weten,
stortte alles in 2008 in.

00:01:20.983 --> 00:01:22.543
Banken stortten in,

00:01:22.567 --> 00:01:25.793
wereldwijde aandelenbeurzen verloren
bijna de helft van hun waarde,

00:01:25.817 --> 00:01:30.418
miljoenen mensen zagen hun huizen
in beslag genomen worden.

00:01:30.442 --> 00:01:31.709
Op het dieptepunt

00:01:31.733 --> 00:01:35.108
was bijna een op de 10
Amerikanen werkeloos.

NOTE Paragraph

00:01:36.775 --> 00:01:39.126
Nadat alles een beetje gekalmeerd was,

00:01:39.150 --> 00:01:43.876
keken Greenspan en vele anderen
hierop terug en zeiden:

00:01:43.900 --> 00:01:46.042
"Niemand had deze crisis
kunnen voorspellen."

00:01:46.692 --> 00:01:49.168
Ze noemden het een 'zwarte zwaan'.

00:01:49.192 --> 00:01:52.001
Iets dat onvoorstelbaar was,

00:01:52.025 --> 00:01:56.025
onvoorspelbaar en totaal onwaarschijnlijk.

00:01:57.400 --> 00:01:59.418
Een complete verrassing.

00:01:59.442 --> 00:02:03.334
Maar het was niet altijd een verrassing.

00:02:03.358 --> 00:02:07.751
Mijn appartement in Manhattan
was in waarde verdubbeld

00:02:07.775 --> 00:02:09.834
in minder dan vier jaar.

00:02:09.858 --> 00:02:13.126
Ik zag het al aankomen
en heb het verkocht.

NOTE Paragraph

00:02:13.150 --> 00:02:15.751
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:02:15.775 --> 00:02:18.025
(Applaus)

NOTE Paragraph

00:02:19.622 --> 00:02:21.918
Veel andere mensen
zagen de tekenen aan de wand,

00:02:21.942 --> 00:02:23.567
spraken zich publiekelijk uit

00:02:24.858 --> 00:02:26.834
en werden genegeerd.

00:02:26.858 --> 00:02:31.084
We wisten niet precies 
hoe de crisis eruit zou gaan zien,

00:02:31.108 --> 00:02:33.126
niet de exacte kenmerken,

00:02:33.150 --> 00:02:35.001
maar we wisten allemaal

00:02:35.025 --> 00:02:41.376
dat wat er op ons afkwam net zo
gevaarlijk, zichtbaar en voorspelbaar was

00:02:41.400 --> 00:02:44.608
als een gigantische grijze neushoorn
die op ons af kwam gestormd.

NOTE Paragraph

00:02:45.692 --> 00:02:47.709
De zwarte zwaan wordt gebruikt

00:02:47.709 --> 00:02:51.608
voor het idee dat we geen controle 
over onze toekomst hebben.

00:02:52.650 --> 00:02:57.459
En helaas: hoe minder controle
we denken te hebben,

00:02:57.483 --> 00:03:00.584
des te groter is de kans 
dat we het bagatelliseren

00:03:00.608 --> 00:03:02.608
of zelfs compleet negeren.

00:03:04.358 --> 00:03:08.209
Deze gevaarlijke dynamiek
verbergt een ander probleem:

00:03:08.233 --> 00:03:10.418
dat de meeste problemen die we tegenkomen

00:03:10.442 --> 00:03:13.043
zo waarschijnlijk en duidelijk zijn;

00:03:13.067 --> 00:03:16.635
het zijn dingen die we kunnen zien, 
maar waar we nog steeds niets aan doen.

NOTE Paragraph

00:03:17.492 --> 00:03:20.168
Dus heb ik de metafoor
van de grijze neushoorn verzonnen,

00:03:20.192 --> 00:03:23.251
om te voorzien in een 
in mijn ogen urgente behoefte.

00:03:23.275 --> 00:03:25.757
Om ons te helpen een frisse blik te werpen

00:03:25.757 --> 00:03:28.525
met dezelfde passie die mensen
hadden voor de zwarte zwaan,

00:03:28.525 --> 00:03:32.376
maar nu voor de dingen
die overduidelijk waren,

00:03:32.400 --> 00:03:37.098
zeer waarschijnlijk,
maar die toch genegeerd werden.

00:03:38.442 --> 00:03:41.251
Dit zijn de grijze neushoorns.

NOTE Paragraph

00:03:41.275 --> 00:03:43.584
Zodra je gaat zoeken 
naar grijze neushoorns

00:03:43.608 --> 00:03:46.317
zie je ze dagelijks in de krantenkoppen.

00:03:47.150 --> 00:03:50.876
Wat ik in de krantenkoppen zie,
is nog een grote grijze neushoorn,

00:03:50.900 --> 00:03:55.067
een zeer waarschijnlijke 
nieuwe financiële crisis.

00:03:56.358 --> 00:04:00.209
En ik vraag me af of we iets
geleerd hebben in de afgelopen 10 jaar.

NOTE Paragraph

00:04:00.233 --> 00:04:03.626
Als je naar Washington
of Wall Street luistert,

00:04:03.650 --> 00:04:10.442
wordt het je vergeven dat je denkt
dat er een rustige tijd voor de boeg ligt.

00:04:11.275 --> 00:04:14.376
In China, waar ik veel tijd doorbreng,

00:04:14.400 --> 00:04:17.292
gaat het gesprek totaal anders.

00:04:17.316 --> 00:04:19.542
Het complete economische team,

00:04:19.566 --> 00:04:22.543
helemaal tot aan
president Xi Jinping zelf,

00:04:22.567 --> 00:04:25.293
spreekt zeer specifiek en duidelijk

00:04:25.317 --> 00:04:29.168
over financiële risico's
als grijze neushoorns

00:04:29.192 --> 00:04:31.418
en over hoe ze die kunnen temmen.

00:04:31.442 --> 00:04:33.043
Natuurlijk hebben China en de VS

00:04:33.067 --> 00:04:35.004
totaal verschillende overheidssystemen,

00:04:35.004 --> 00:04:37.668
wat beïnvloedt wat ze
wel en niet kunnen doen.

00:04:37.692 --> 00:04:40.501
Veel van de basisoorzaken
van hun economische problemen

00:04:40.525 --> 00:04:41.876
zijn totaal verschillend.

00:04:41.900 --> 00:04:45.501
Maar het is geen geheim
dat beide landen problemen hebben

00:04:45.525 --> 00:04:49.483
met schulden, met ongelijkheid
en met economische productiviteit.

NOTE Paragraph

00:04:50.942 --> 00:04:53.150
Hoe kan het dat het gesprek zo anders is?

00:04:54.067 --> 00:04:55.918
Je zou deze vraag kunnen stellen,

00:04:55.942 --> 00:04:58.251
niet alleen over landen,

00:04:58.275 --> 00:05:00.584
maar over bijna iedereen.

00:05:00.608 --> 00:05:04.501
De autobedrijven
die veiligheid voorop stellen

00:05:04.501 --> 00:05:07.317
en degenen die hun gammele auto's
niet eens herroepen

00:05:07.317 --> 00:05:09.817
tot nadat er mensen gestorven zijn.

00:05:12.317 --> 00:05:17.793
De grootouders die zich voorbereiden
op het onvermijdelijke --

00:05:17.817 --> 00:05:20.077
zij die de grafrede al geregeld hebben,

00:05:20.895 --> 00:05:22.918
en de broodjes voor na de begrafenis.

NOTE Paragraph

00:05:22.942 --> 00:05:24.418
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:05:24.442 --> 00:05:25.751
Mijn grootouders deden dat.

NOTE Paragraph

00:05:25.775 --> 00:05:27.251
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:05:27.275 --> 00:05:32.376
En die alles behalve de einddatum
al in de grafsteen gebeiteld hebben.

00:05:32.400 --> 00:05:34.877
Maar dan zijn er de grootouders
van de andere kant,

00:05:34.901 --> 00:05:37.418
die hun zaakjes
niet op orde hebben gemaakt,

00:05:37.418 --> 00:05:39.133
die hun rommel niet opruimen

00:05:39.133 --> 00:05:42.918
die ze al tientallen jaren verzamelen
en wiens kinderen dat op moeten lossen.

NOTE Paragraph

00:05:44.108 --> 00:05:48.168
Wat is het verschil
tussen de ene en de andere kant?

00:05:48.192 --> 00:05:50.793
Waarom zien sommige mensen
dingen en lossen ze op

00:05:50.817 --> 00:05:53.067
en kijken andere mensen de andere kant op?

00:05:54.858 --> 00:05:58.168
Het eerste heeft te maken
met cultuur, samenleving,

00:05:58.192 --> 00:05:59.650
de mensen om je heen.

00:06:00.817 --> 00:06:03.501
Als je denkt dat iemand in je omgeving

00:06:03.525 --> 00:06:06.293
zal helpen, je opraapt als je valt,

00:06:06.317 --> 00:06:09.525
is het waarschijnlijker
dat je een gevaar als kleiner ervaart.

00:06:10.442 --> 00:06:15.126
Dat zorgt ervoor dat we de goede kansen 
aangrijpen, niet alleen de slechte.

00:06:15.150 --> 00:06:17.543
Bijvoorbeeld: risico lopen op kritiek

00:06:17.567 --> 00:06:21.084
wanneer je spreekt over het gevaar
waarover niemand wil dat je spreekt.

00:06:21.108 --> 00:06:24.001
Of de kansen aangrijpt die eng zijn

00:06:24.025 --> 00:06:27.293
en dus op zichzelf grijze neushoorns zijn.

00:06:27.317 --> 00:06:31.881
De VS heeft een zeer individualistische
cultuur -- doe het zelf.

00:06:32.025 --> 00:06:33.626
Tegenstrijdig genoeg

00:06:33.650 --> 00:06:37.376
zorgt dit ervoor dat veel Amerikanen
minder openstaan voor verandering

00:06:37.400 --> 00:06:38.959
en het nemen van goede risico's.

00:06:38.983 --> 00:06:40.918
In China daarentegen

00:06:40.942 --> 00:06:44.668
geloven de mensen dat de overheid
problemen kan voorkomen,

00:06:44.692 --> 00:06:48.056
wat niet altijd gebeurt,
maar de mensen geloven het wel.

00:06:48.056 --> 00:06:50.291
Ze geloven dat ze
op hun families kunnen bouwen,

00:06:50.291 --> 00:06:53.253
waardoor ze eerder 
bepaalde risico's lopen.

00:06:53.253 --> 00:06:54.918
Zoals kopen van vastgoed in Peking

00:06:54.942 --> 00:06:58.834
of opener zijn over het feit
dat ze een andere richting op moeten.

00:06:58.858 --> 00:07:02.733
De snelheid van verandering in China
is absoluut verbazingwekkend.

NOTE Paragraph

00:07:03.858 --> 00:07:05.709
Ten tweede:

00:07:05.733 --> 00:07:07.876
hoeveel weet je over een situatie,

00:07:07.900 --> 00:07:09.775
hoeveel wil je erover te weten komen?

00:07:10.858 --> 00:07:14.584
Ben je bereid dingen te zien
zelfs als die niet zijn wat je wilt?

00:07:14.608 --> 00:07:17.501
Velen van ons zullen waarschijnlijk

00:07:17.525 --> 00:07:20.583
geen aandacht besteden aan de dingen
die we willen uitvlakken;

00:07:20.583 --> 00:07:21.688
we vinden ze niet fijn.

00:07:21.688 --> 00:07:24.153
We letten op wat we willen zien,

00:07:24.153 --> 00:07:26.528
wat we fijn vinden,
waar we het mee eens zijn.

00:07:27.025 --> 00:07:29.459
Maar we hebben de mogelijkheid
en het vermogen

00:07:29.483 --> 00:07:32.084
om deze blinde vlekken te corrigeren.

00:07:32.108 --> 00:07:35.376
Ik spreek heel veel met mensen
uit alle lagen van de bevolking

00:07:35.400 --> 00:07:38.418
over de grijze neushoorns
in hun leven en over hun houdingen.

00:07:38.442 --> 00:07:40.001
Je zou denken

00:07:40.025 --> 00:07:42.501
dat de mensen die 
meer angst hebben voor risico's,

00:07:42.525 --> 00:07:44.209
die daar gevoeliger voor zijn,

00:07:44.233 --> 00:07:47.668
degenen zijn die minder
openstaan voor verandering.

00:07:47.692 --> 00:07:49.659
Het tegenovergestelde is waar.

00:07:49.659 --> 00:07:50.787
Ik merkte dat de mensen

00:07:50.787 --> 00:07:53.413
die bereid zijn de problemen
om hen heen te erkennen

00:07:53.413 --> 00:07:54.918
en plannen te maken,

00:07:54.942 --> 00:07:58.501
degenen zijn die meer risico's
kunnen tolereren, goede risico's,

00:07:58.525 --> 00:08:01.168
en kunnen omgaan met de slechte risico's.

00:08:01.192 --> 00:08:04.168
Dat komt omdat als we informatie zoeken,

00:08:04.192 --> 00:08:08.775
we onze macht vergroten om iets te doen
tegen de dingen waar we bang voor zijn.

NOTE Paragraph

00:08:09.608 --> 00:08:11.709
Dat brengt me bij mijn derde punt.

00:08:11.733 --> 00:08:15.126
Hoeveel controle denk je dat je hebt

00:08:15.150 --> 00:08:17.108
over de grijze neushoorns in je leven?

00:08:18.067 --> 00:08:20.209
Een van de redenen
waarom we niet handelen,

00:08:20.233 --> 00:08:23.001
is dat we ons vaak hulpeloos voelen.

00:08:23.025 --> 00:08:25.959
Denk maar aan klimaatverandering;
dat kan zo groot voelen

00:08:25.983 --> 00:08:30.001
dat niemand van ons
een verschil zal kunnen maken.

00:08:30.025 --> 00:08:32.666
Dus leven mensen hun leven
terwijl ze dat ontkennen.

00:08:32.692 --> 00:08:35.826
Anderen geven de schuld
aan iedereen behalve zijzelf.

00:08:35.826 --> 00:08:38.833
Zoals mijn vriend die zegt 
dat hij zijn terreinwagen zal houden

00:08:38.833 --> 00:08:41.043
totdat China geen
kolencentrales meer bouwt.

00:08:41.067 --> 00:08:44.459
Maar we hebben de gelegenheid
om te veranderen.

00:08:44.483 --> 00:08:46.626
Geen twee van ons zijn gelijk.

00:08:46.650 --> 00:08:51.543
Ieder van ons heeft de gelegenheid
om onze houding te veranderen --

00:08:51.567 --> 00:08:54.293
die van ons en van de mensen om ons heen.

NOTE Paragraph

00:08:54.317 --> 00:08:57.543
Dus wil ik jullie vandaag uitnodigen

00:08:57.567 --> 00:09:02.251
om mee te helpen om een open
en eerlijk gesprek uit te lokken

00:09:02.275 --> 00:09:03.751
met de mensen om jullie heen

00:09:03.775 --> 00:09:07.126
over de grijze neushoorns in onze wereld

00:09:07.150 --> 00:09:11.084
en om genadeloos eerlijk te zijn
over hoe goed we daarmee omgaan.

00:09:11.108 --> 00:09:13.671
Ik hoor in de VS zo vaak:

00:09:13.671 --> 00:09:16.117
"Natuurlijk moeten we
duidelijke problemen oplossen,

00:09:16.117 --> 00:09:18.215
maar als je niet ziet
wat voor je neus staat,

00:09:18.215 --> 00:09:20.733
ben je dom of onwetend."

00:09:20.733 --> 00:09:24.501
Dat is wat ze zeggen en ik ben het
daar compleet mee oneens.

00:09:24.525 --> 00:09:27.209
Als je niet ziet
wat er voor je neus staat,

00:09:27.233 --> 00:09:30.501
ben je niet dom of onwetend;

00:09:30.525 --> 00:09:32.209
dan ben je menselijk.

00:09:32.233 --> 00:09:37.459
Zodra we die gedeelde
kwetsbaarheid erkennen,

00:09:37.483 --> 00:09:41.876
geeft dat ons de macht
om onze ogen te openen,

00:09:41.900 --> 00:09:43.834
om te zien wat er voor onze neus staat

00:09:43.858 --> 00:09:47.317
en om in te grijpen
voordat we vertrapt worden.

NOTE Paragraph

00:09:49.108 --> 00:09:52.400
(Applaus)