[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.06,0:00:04.08,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một khu bệnh lao, Dialogue: 0,0:00:04.10,0:00:07.92,Default,,0000,0000,0000,,và bức ảnh được chụp vào thời những\Nnăm cuối của 1800, Dialogue: 0,0:00:07.94,0:00:10.56,Default,,0000,0000,0000,,cứ 7 người thì có 1 người Dialogue: 0,0:00:10.58,0:00:12.34,Default,,0000,0000,0000,,chết vì bệnh lao. Dialogue: 0,0:00:12.78,0:00:15.54,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta lúc đó chưa biết \Nnguyên nhân gây bệnh là gì. Dialogue: 0,0:00:16.14,0:00:18.20,Default,,0000,0000,0000,,Có giả thuyết là Dialogue: 0,0:00:18.22,0:00:21.48,Default,,0000,0000,0000,,bạn bị nhiễm bệnh chính vì \Ncơ thể của bạn dể bị tổn thương. Dialogue: 0,0:00:21.50,0:00:24.24,Default,,0000,0000,0000,,Căn bệnh còn được lãng mạn hóa. Dialogue: 0,0:00:24.26,0:00:27.08,Default,,0000,0000,0000,,Nó còn có tên là căn bệnh hao mòn, Dialogue: 0,0:00:27.10,0:00:30.24,Default,,0000,0000,0000,,nó là căn bệnh của những thi sĩ, Dialogue: 0,0:00:30.26,0:00:32.100,Default,,0000,0000,0000,,nghệ sĩ và những người trí thức. Dialogue: 0,0:00:33.02,0:00:36.76,Default,,0000,0000,0000,,Một vài người nghĩ nó mang đến\Ncho bạn xúc cảm mãnh liệt Dialogue: 0,0:00:36.78,0:00:38.98,Default,,0000,0000,0000,,và làm bạn thành một thiên tài sáng tạo. Dialogue: 0,0:00:40.70,0:00:42.84,Default,,0000,0000,0000,,Cho đến thập niên 1950, Dialogue: 0,0:00:42.86,0:00:45.44,Default,,0000,0000,0000,,ta mới biết được rằng bệnh lao là do Dialogue: 0,0:00:45.46,0:00:48.84,Default,,0000,0000,0000,,một loại bệnh truyền nhiễm cao\Ndo vi khuẩn gây ra. Dialogue: 0,0:00:48.86,0:00:51.04,Default,,0000,0000,0000,,Điều này không còn lãng mạn như trước Dialogue: 0,0:00:51.06,0:00:53.32,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đã khiến chúng ta Dialogue: 0,0:00:53.34,0:00:56.68,Default,,0000,0000,0000,,phát triển thuốc chữa bệnh. Dialogue: 0,0:00:56.70,0:00:59.72,Default,,0000,0000,0000,,Các bác sĩ đã khám phá một loại thuốc\Nmới, iproniazid, Dialogue: 0,0:00:59.74,0:01:03.12,Default,,0000,0000,0000,,khiến họ rất lạc quan tin rằng\Ncó thể chữa khỏi bệnh lao, Dialogue: 0,0:01:03.14,0:01:04.92,Default,,0000,0000,0000,,và họ đưa thuốc cho bệnh nhân, Dialogue: 0,0:01:04.94,0:01:06.72,Default,,0000,0000,0000,,bệnh nhân cảm thấy hân hoan. Dialogue: 0,0:01:06.74,0:01:10.24,Default,,0000,0000,0000,,Họ cởi mở hơn, mạnh mẽ hơn. Dialogue: 0,0:01:10.26,0:01:14.86,Default,,0000,0000,0000,,Một báo cáo y khoa đã viết\Nhọ đã "nhảy múa vui mừng." Dialogue: 0,0:01:15.50,0:01:17.12,Default,,0000,0000,0000,,Không may thay, Dialogue: 0,0:01:17.14,0:01:19.86,Default,,0000,0000,0000,,điều này không phải là do \Nhọ đã đỡ hơn. Dialogue: 0,0:01:20.42,0:01:22.62,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều người trong số họ\Nvẫn đang dần chết đi. Dialogue: 0,0:01:23.66,0:01:30.26,Default,,0000,0000,0000,,Một báo cáo y khoa khác mô tả họ \Ntrong trạng thái "vui vẻ kì quái." Dialogue: 0,0:01:30.34,0:01:35.88,Default,,0000,0000,0000,,Từ đây, loại thuốc chống trầm cảm \Nđầu tiên đã ra đời. Dialogue: 0,0:01:35.98,0:01:40.04,Default,,0000,0000,0000,,Khám phá tình cờ \Nkhông phải là hiếm trong khoa học, Dialogue: 0,0:01:40.06,0:01:43.20,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó đòi hỏi nhiều hơn là chỉ\Nmột điều trùng hợp may mắn. Dialogue: 0,0:01:43.22,0:01:46.66,Default,,0000,0000,0000,,Bạn phải nhận diện nó khi\Ntình cờ xảy ra. Dialogue: 0,0:01:47.50,0:01:50.24,Default,,0000,0000,0000,,Là một nhà thần kinh học,\Ntôi sẽ nói cho bạn biết Dialogue: 0,0:01:50.26,0:01:51.68,Default,,0000,0000,0000,,về thí nghiệm đầu tay của tôi Dialogue: 0,0:01:51.70,0:01:54.92,Default,,0000,0000,0000,,bạn có thể gọi nó là vận may -- Dialogue: 0,0:01:54.94,0:01:56.56,Default,,0000,0000,0000,,hãy gọi nó là vận may có tính toán. Dialogue: 0,0:01:56.58,0:01:59.30,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng trước hết tôi sẽ nói thêm\Nvề gốc gác sự khám phá. Dialogue: 0,0:02:00.46,0:02:03.12,Default,,0000,0000,0000,,Thật may mắn là từ thập niên 1950, Dialogue: 0,0:02:03.14,0:02:07.12,Default,,0000,0000,0000,,ta đã tìm ra một vài loại thuốc khác \Ncó thể chữa bệnh lao. Dialogue: 0,0:02:07.14,0:02:10.80,Default,,0000,0000,0000,,Ít nhất là ở Mỹ, nhưng không hẳn \Nở những nước khác, Dialogue: 0,0:02:10.82,0:02:12.59,Default,,0000,0000,0000,,ta đã đóng cửa các viện cách ly, Dialogue: 0,0:02:12.59,0:02:16.02,Default,,0000,0000,0000,,và hầu hết các bạn đã không phải\Nlo lắng về bệnh lao. Dialogue: 0,0:02:16.90,0:02:19.56,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đa số những gì có thật vào\Nđầu thế kỷ 19, Dialogue: 0,0:02:19.58,0:02:21.44,Default,,0000,0000,0000,,về bệnh truyền nhiễm, Dialogue: 0,0:02:21.46,0:02:24.10,Default,,0000,0000,0000,,vẫn còn xãy ra về các bệnh\Nrối loạn tâm thần. Dialogue: 0,0:02:24.82,0:02:27.84,Default,,0000,0000,0000,,Ta đang ở trong cuộc lan truyền của\Nbệnh dịch rối loạn cảm xúc Dialogue: 0,0:02:27.86,0:02:31.62,Default,,0000,0000,0000,,như trầm cảm và rối loạn căng thẳng\Nhậu chấn thương tâm lý PTSD. Dialogue: 0,0:02:32.30,0:02:36.16,Default,,0000,0000,0000,,Cứ 4 người lớn ở Mỹ thì có 1 người Dialogue: 0,0:02:36.18,0:02:37.66,Default,,0000,0000,0000,,mắc bệnh tâm thần, Dialogue: 0,0:02:38.18,0:02:41.32,Default,,0000,0000,0000,,nghĩa là nếu chính bạn chưa trải qua nó Dialogue: 0,0:02:41.34,0:02:43.64,Default,,0000,0000,0000,,hay người nhà bạn cũng chưa trải qua, Dialogue: 0,0:02:43.66,0:02:46.92,Default,,0000,0000,0000,,thì cũng sẽ có ai đó mà bạn biết \Nmắc bệnh, Dialogue: 0,0:02:46.94,0:02:48.58,Default,,0000,0000,0000,,dù họ không nói gì về việc đó. Dialogue: 0,0:02:50.22,0:02:53.52,Default,,0000,0000,0000,,Trầm cảm giờ đây đã vượt Dialogue: 0,0:02:53.54,0:02:58.40,Default,,0000,0000,0000,,HIV/AIDS, sốt rét, tiểu đường \Nvà chiến tranh Dialogue: 0,0:02:58.42,0:03:01.68,Default,,0000,0000,0000,,để trở thành mối đe dọa lớn nhất\Ntoàn cầu. Dialogue: 0,0:03:01.70,0:03:05.32,Default,,0000,0000,0000,,Cũng giống như bệnh lao \Ncủa thập niên 1950, Dialogue: 0,0:03:05.34,0:03:07.40,Default,,0000,0000,0000,,ta không biết nguyên nhân \Ncủa bệnh trầm cảm. Dialogue: 0,0:03:07.42,0:03:09.36,Default,,0000,0000,0000,,Một khi đã phát triển,\Nnó thành bệnh mạn tính, Dialogue: 0,0:03:09.38,0:03:10.88,Default,,0000,0000,0000,,kéo dài suốt đời, Dialogue: 0,0:03:10.90,0:03:13.22,Default,,0000,0000,0000,,và vẫn chưa có cách chữa trị. Dialogue: 0,0:03:14.66,0:03:16.88,Default,,0000,0000,0000,,Loại thuốc chống trầm cảm thứ hai\Ncũng đã được khám phá Dialogue: 0,0:03:16.90,0:03:19.36,Default,,0000,0000,0000,,một cách tình cờ,\Nvào những năm 1950, Dialogue: 0,0:03:19.38,0:03:22.58,Default,,0000,0000,0000,,từ thuốc kháng histamine,\Nthứ gây tâm lý vui buồn thất thường, Dialogue: 0,0:03:23.86,0:03:25.06,Default,,0000,0000,0000,,đó là imipramine. Dialogue: 0,0:03:26.22,0:03:29.88,Default,,0000,0000,0000,,Trong cả hai trường hợp \Nbệnh lao và thuốc kháng histamine, Dialogue: 0,0:03:29.90,0:03:31.60,Default,,0000,0000,0000,,ai đó phải nhận ra là Dialogue: 0,0:03:31.62,0:03:34.04,Default,,0000,0000,0000,,có một loại thuốc được tạo ra \Nđể làm một việc -- Dialogue: 0,0:03:34.06,0:03:36.64,Default,,0000,0000,0000,,chữa lao hay chặn \Ncác dị ứng -- Dialogue: 0,0:03:36.66,0:03:39.40,Default,,0000,0000,0000,,có thể làm thêm \Nnhững việc rất khác -- Dialogue: 0,0:03:39.42,0:03:40.62,Default,,0000,0000,0000,,chữa trầm cảm. Dialogue: 0,0:03:41.38,0:03:44.40,Default,,0000,0000,0000,,Và sự tái dụng vào mục tiêu mới \Nnầy thật sự khá thử thách. Dialogue: 0,0:03:44.42,0:03:48.36,Default,,0000,0000,0000,,Khi bác sĩ thấy tác dụng \Ncải thiện tâm trạng của iproniazid Dialogue: 0,0:03:48.38,0:03:50.84,Default,,0000,0000,0000,,họ không thực sự nhận ra\Ntác dụng mới của nó. Dialogue: 0,0:03:50.86,0:03:52.72,Default,,0000,0000,0000,,Họ đã quen xem nó Dialogue: 0,0:03:52.74,0:03:55.52,Default,,0000,0000,0000,,là một loại thuốc chữa lao Dialogue: 0,0:03:55.54,0:03:57.60,Default,,0000,0000,0000,,nên chỉ liệt kê những tác dụng đó Dialogue: 0,0:03:57.62,0:04:00.40,Default,,0000,0000,0000,,như tác dụng phụ, một tác dụng ngược. Dialogue: 0,0:04:00.42,0:04:01.57,Default,,0000,0000,0000,,Như các bạn thấy ở đây, Dialogue: 0,0:04:01.60,0:04:05.62,Default,,0000,0000,0000,,rất nhiều bệnh nhân trong 1954 được ghi nhận ở vào trạng thái hưng phấn. Dialogue: 0,0:04:06.90,0:04:10.52,Default,,0000,0000,0000,,Các bác sĩ thì lại lo ngại \Ntình trạng này có thể ảnh hưởng Dialogue: 0,0:04:10.54,0:04:13.40,Default,,0000,0000,0000,,tới việc điều trị bệnh lao. Dialogue: 0,0:04:13.42,0:04:19.68,Default,,0000,0000,0000,,Nên họ đã đề nghị chỉ sử dụng\Niproniazid trong trường hợp lao nặng Dialogue: 0,0:04:19.70,0:04:23.38,Default,,0000,0000,0000,,và với những bệnh nhân \Ncó tâm lý ổn định. Dialogue: 0,0:04:24.22,0:04:28.12,Default,,0000,0000,0000,,Điều này đi ngược lại cách ta sử dụng\Nnó như một loại thuốc chống trầm cảm. Dialogue: 0,0:04:28.14,0:04:32.60,Default,,0000,0000,0000,,Họ đã quá quen nhìn nó \Ntừ góc độ của một căn bệnh, Dialogue: 0,0:04:32.62,0:04:36.54,Default,,0000,0000,0000,,họ không thấy được giải pháp\Ncho một căn bệnh khác ẩn sau đó. Dialogue: 0,0:04:37.38,0:04:40.08,Default,,0000,0000,0000,,Nói một cách công bằng,\Nlỗi không hoàn toàn nằm ở họ. Dialogue: 0,0:04:40.10,0:04:42.88,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta thường cho rằng\Nchức năng nào đó là bất biến. Dialogue: 0,0:04:42.90,0:04:46.36,Default,,0000,0000,0000,,Ta thường có xu hướng \Nnghĩ đến một vật thể Dialogue: 0,0:04:46.38,0:04:48.98,Default,,0000,0000,0000,,gắn với việc sử dụng và \Nchức năng truyền thống của nó. Dialogue: 0,0:04:49.74,0:04:51.64,Default,,0000,0000,0000,,Suy nghĩ nhất định cũng là nguyên nhân\Nkhác, đúng chứ? Dialogue: 0,0:04:51.66,0:04:53.68,Default,,0000,0000,0000,,Đó là sự nhận thức trong khuôn khổ Dialogue: 0,0:04:53.70,0:04:55.48,Default,,0000,0000,0000,,khi chúng ta tiếp cận vấn đề. Dialogue: 0,0:04:55.50,0:04:58.76,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là điều gây khó khăn cho ta\Ntrong việc tái chế, Dialogue: 0,0:04:58.78,0:05:02.32,Default,,0000,0000,0000,,tôi đoán đó là lý do người ta\Nlại giao một chương trình tivi Dialogue: 0,0:05:02.34,0:05:04.14,Default,,0000,0000,0000,,cho một anh chàng chuyên tái dụng. Dialogue: 0,0:05:04.66,0:05:06.54,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cười) Dialogue: 0,0:05:07.18,0:05:11.52,Default,,0000,0000,0000,,Tác dụng trong cả hai trường hợp\Niproniazid và imipramine, Dialogue: 0,0:05:11.54,0:05:12.92,Default,,0000,0000,0000,,rất là mạnh mẽ-- Dialogue: 0,0:05:12.94,0:05:15.16,Default,,0000,0000,0000,,những bệnh nhân đã nhảy múa\Nđiên cuồng. Dialogue: 0,0:05:15.18,0:05:18.32,Default,,0000,0000,0000,,Không ngạc nhiên là họ đã nhận ra\Nđược tác dụng đó. Dialogue: 0,0:05:18.34,0:05:21.82,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng điều này sẽ khiến ta thắc mắc\Nta đã bỏ sót gì nữa. Dialogue: 0,0:05:22.19,0:05:25.20,Default,,0000,0000,0000,,Iproniazid và imipramine\Ncó ý nghĩa nhiều hơn là Dialogue: 0,0:05:25.22,0:05:27.64,Default,,0000,0000,0000,,một nghiên cứu trong sự dùng thuốc\Ntrong tác dụng khác.\N. Dialogue: 0,0:05:27.66,0:05:30.64,Default,,0000,0000,0000,,Chúng có hai điểm chung \Nrất quan trọng. Dialogue: 0,0:05:30.66,0:05:33.16,Default,,0000,0000,0000,,Một là chúng có \Ntác dụng phụ kinh khủng. Dialogue: 0,0:05:33.18,0:05:35.80,Default,,0000,0000,0000,,Trong đó có nhiễm độc gan, Dialogue: 0,0:05:35.82,0:05:38.80,Default,,0000,0000,0000,,tăng hơn 20kg cân nặng, Dialogue: 0,0:05:38.82,0:05:40.60,Default,,0000,0000,0000,,tự tử. Dialogue: 0,0:05:40.62,0:05:44.80,Default,,0000,0000,0000,,Hai là chúng làm tăng\Nnồng độ serotonin, Dialogue: 0,0:05:44.82,0:05:47.16,Default,,0000,0000,0000,,một loại chất hóa học trong não, Dialogue: 0,0:05:47.18,0:05:48.38,Default,,0000,0000,0000,,hay chất dẫn truyền thần kinh. Dialogue: 0,0:05:49.38,0:05:51.88,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu chỉ một trong hai Dialogue: 0,0:05:51.90,0:05:53.52,Default,,0000,0000,0000,,có thể đã không quan trọng lắm,\Nnhưng nếu cả hai kết hợp Dialogue: 0,0:05:53.54,0:05:57.28,Default,,0000,0000,0000,,có nghĩa là ta phải phát minh\Nloại thuốc an toàn hơn, Dialogue: 0,0:05:57.30,0:06:00.82,Default,,0000,0000,0000,,và serotonin trở thành một \Nkhởi đầu lý tưởng. Dialogue: 0,0:06:01.66,0:06:05.56,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là ta đã chế ra thuốc\Nchú trọng đặc biệt tới serotonin, Dialogue: 0,0:06:05.58,0:06:09.24,Default,,0000,0000,0000,,các chất ức chế tái hấp thụ serotonin \Ncó chọn lọc, loại SSRI Dialogue: 0,0:06:09.26,0:06:11.100,Default,,0000,0000,0000,,nổi tiếng nhất là Prozac. Dialogue: 0,0:06:12.02,0:06:13.100,Default,,0000,0000,0000,,Đó là 30 năm về trước, Dialogue: 0,0:06:14.02,0:06:17.22,Default,,0000,0000,0000,,từ đó ta gần như chỉ tập trung \Ntối ưu các loại thuốc đó. Dialogue: 0,0:06:17.74,0:06:20.96,Default,,0000,0000,0000,,SSIR ngày càng tốt hơn \Nnhững loại thuốc trước đó, Dialogue: 0,0:06:20.98,0:06:23.08,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng vẫn có tác dụng phụ, Dialogue: 0,0:06:23.10,0:06:25.100,Default,,0000,0000,0000,,gồm có tăng cân, mất ngủ, Dialogue: 0,0:06:26.02,0:06:27.22,Default,,0000,0000,0000,,tự tử -- Dialogue: 0,0:06:28.10,0:06:30.44,Default,,0000,0000,0000,,và mất rất nhiều thời gian Dialogue: 0,0:06:30.46,0:06:32.100,Default,,0000,0000,0000,,bốn đến sáu tuần mới có tác dụng ở \Nngười bệnh. Dialogue: 0,0:06:33.02,0:06:35.20,Default,,0000,0000,0000,,Đó là ở những người\Nmà thuốc có tác dụng. Dialogue: 0,0:06:35.22,0:06:38.08,Default,,0000,0000,0000,,Còn ở nhiều người khác thì \Nthuốc không có tác dụng. Dialogue: 0,0:06:38.10,0:06:41.48,Default,,0000,0000,0000,,Có nghĩa là giờ đây, năm 2016 này, Dialogue: 0,0:06:41.50,0:06:45.32,Default,,0000,0000,0000,,ta vẫn chưa có cách chữa\Ncho nhiều dạng rối loạn tâm lý, Dialogue: 0,0:06:45.34,0:06:47.40,Default,,0000,0000,0000,,chỉ có thuốc làm giảm triệu chứng, Dialogue: 0,0:06:47.42,0:06:51.48,Default,,0000,0000,0000,,cũng giống như việc \Nuống thuốc giảm đau Dialogue: 0,0:06:51.50,0:06:52.92,Default,,0000,0000,0000,,thay vì uống kháng sinh. Dialogue: 0,0:06:52.94,0:06:54.80,Default,,0000,0000,0000,,Thuốc giảm đau làm bạn \Ncảm thấy đỡ hơn Dialogue: 0,0:06:54.82,0:06:57.90,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó không có tác dụng \Nchữa bệnh gì cả. Dialogue: 0,0:06:58.70,0:07:01.04,Default,,0000,0000,0000,,Chính sự linh hoạt trong suy nghĩ Dialogue: 0,0:07:01.06,0:07:03.100,Default,,0000,0000,0000,,khiến chúng ta nhận ra \Nrằng iproniazid và imipramine Dialogue: 0,0:07:04.02,0:07:06.12,Default,,0000,0000,0000,,có thể thay đổi mục đích sử dụng\Ntheo cách này, Dialogue: 0,0:07:06.14,0:07:08.12,Default,,0000,0000,0000,,nó đưa ta tới giả thuyết serotonin, Dialogue: 0,0:07:08.14,0:07:11.14,Default,,0000,0000,0000,,mà chúng ta đã nhắm vào\Nmột cách ngây ngô. Dialogue: 0,0:07:11.98,0:07:14.52,Default,,0000,0000,0000,,Đây là tín hiệu não,\Nserotonin Dialogue: 0,0:07:14.54,0:07:15.80,Default,,0000,0000,0000,,từ một chương quảng cáo SSIR. Dialogue: 0,0:07:15.82,0:07:18.18,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn chưa rõ, \Nđây là một minh họa. Dialogue: 0,0:07:18.66,0:07:22.72,Default,,0000,0000,0000,,Trong khoa học, ta cố loại bỏ \Nthành kiến, Dialogue: 0,0:07:22.74,0:07:25.12,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách thực hành các thí nghiệm\N"mù đôi" Dialogue: 0,0:07:25.14,0:07:28.84,Default,,0000,0000,0000,,hoặc theo thuyết bất khả tri\Nvề những kết quả của thí nghiệm. Dialogue: 0,0:07:28.86,0:07:33.16,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng thành kiến đã ăn sâu \Nvào cái chúng ta chọn nghiên cứu Dialogue: 0,0:07:33.18,0:07:34.90,Default,,0000,0000,0000,,và cách chúng ta chọn nghiên cứu. Dialogue: 0,0:07:36.26,0:07:39.84,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy đã tập trung vài serotonin\Ntrong 30 năm qua, Dialogue: 0,0:07:39.86,0:07:42.10,Default,,0000,0000,0000,,bỏ qua những thứ khác. Dialogue: 0,0:07:42.86,0:07:44.22,Default,,0000,0000,0000,,Ta vẫn chưa tìm ra cách chữa, Dialogue: 0,0:07:45.18,0:07:48.60,Default,,0000,0000,0000,,nhưng sẽ ra sao nếu serotonin \Nchỉ là một phần trong trầm cảm? Dialogue: 0,0:07:48.62,0:07:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Sẽ ra sao nếu nó chẳng phải \Nlà phần chính yếu? Dialogue: 0,0:07:50.70,0:07:52.88,Default,,0000,0000,0000,,Có nghĩa là dù ta có bỏ ra \Nbao nhiêu thời gian Dialogue: 0,0:07:52.90,0:07:55.64,Default,,0000,0000,0000,,hay tiền bạc và công sức, Dialogue: 0,0:07:55.66,0:07:57.58,Default,,0000,0000,0000,,thì cũng sẽ chẳng dẫn đến \Ncách chữa. Dialogue: 0,0:07:58.50,0:08:01.08,Default,,0000,0000,0000,,Trong ít năm trở lại đây,\Ncác bác sĩ đã tìm ra Dialogue: 0,0:08:01.10,0:08:06.02,Default,,0000,0000,0000,,một loại thuốc thực sự chống\Ntrầm cảm kể từ sau SSIR, Dialogue: 0,0:08:06.54,0:08:07.84,Default,,0000,0000,0000,,đó là Calypsol, Dialogue: 0,0:08:07.86,0:08:11.32,Default,,0000,0000,0000,,thuốc này có tác dụng rất nhanh,\Nchỉ trong vòng vài giờ hay 1 ngày, Dialogue: 0,0:08:11.34,0:08:13.24,Default,,0000,0000,0000,,nó không tập trung vào serotonin. Dialogue: 0,0:08:13.26,0:08:15.94,Default,,0000,0000,0000,,Nó chú trọng tới glutamate,\Nmột chất dẫn truyền thần kinh khác. Dialogue: 0,0:08:16.38,0:08:17.88,Default,,0000,0000,0000,,Nó cũng đã được \Nchuyển mục đích sử dụng. Dialogue: 0,0:08:17.90,0:08:20.98,Default,,0000,0000,0000,,Ban đầu nó được sử dụng\Nlà một chất gây mê trong phẫu thuật. Dialogue: 0,0:08:21.54,0:08:23.20,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng không như những \Nloại thuốc khác, Dialogue: 0,0:08:23.22,0:08:25.04,Default,,0000,0000,0000,,được công nhận khá nhanh, Dialogue: 0,0:08:25.06,0:08:26.76,Default,,0000,0000,0000,,Calypsol mất tới 20 năm Dialogue: 0,0:08:26.78,0:08:29.44,Default,,0000,0000,0000,,để được công nhận như\Nmột loại thuốc chống trầm cảm, Dialogue: 0,0:08:29.46,0:08:32.32,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù thực tế nó là \Nloại thuốc chống trầm cảm tốt hơn Dialogue: 0,0:08:32.34,0:08:33.96,Default,,0000,0000,0000,,cả những loại thuốc khác. Dialogue: 0,0:08:33.98,0:08:38.08,Default,,0000,0000,0000,,Có lẽ vì nó là loại thuốc tốt hơn Dialogue: 0,0:08:38.10,0:08:39.100,Default,,0000,0000,0000,,nên khó để chúng ta công nhận hơn. Dialogue: 0,0:08:40.02,0:08:42.10,Default,,0000,0000,0000,,Không có dấu hiệu điên cuồng nào\Nvề tác dụng của nó. Dialogue: 0,0:08:42.58,0:08:45.68,Default,,0000,0000,0000,,Thế nên năm 2013, tại Đại học Columbia, Dialogue: 0,0:08:45.70,0:08:47.28,Default,,0000,0000,0000,,khi đó tôi đang làm việc \Nvới đồng nghiệp Dialogue: 0,0:08:47.30,0:08:49.28,Default,,0000,0000,0000,,là tiến sĩ Chistine Ann Denny, Dialogue: 0,0:08:49.30,0:08:53.10,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi đang thử nghiệm xem\NCalypsol có chống trầm cảm trên chuột. Dialogue: 0,0:08:53.66,0:08:56.48,Default,,0000,0000,0000,,Calypsol không tồn tại được lâu, Dialogue: 0,0:08:56.50,0:08:59.56,Default,,0000,0000,0000,,nó chỉ có thể ở trong cơ thể bạn \Ntrong vòng vài giờ. Dialogue: 0,0:08:59.58,0:09:00.100,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thí nghiệm lần đầu. Dialogue: 0,0:09:01.02,0:09:03.28,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi tiêm Calypsol vào chuột, Dialogue: 0,0:09:03.30,0:09:04.60,Default,,0000,0000,0000,,rồi đợi một tuần, Dialogue: 0,0:09:04.62,0:09:07.30,Default,,0000,0000,0000,,sau đó làm tiếp một thí nghiệm khác\Nđể tiết kiệm tiền. Dialogue: 0,0:09:08.02,0:09:10.16,Default,,0000,0000,0000,,Và một thí nghiệm mà tôi\Nđã thực hiện là Dialogue: 0,0:09:10.18,0:09:11.84,Default,,0000,0000,0000,,gây căng thẳng cho chuột, Dialogue: 0,0:09:11.86,0:09:14.08,Default,,0000,0000,0000,,coi đó như một kiểu trầm cảm. Dialogue: 0,0:09:14.10,0:09:17.44,Default,,0000,0000,0000,,Lúc đầu có vẻ như \Nchẳng có tác dụng gì. Dialogue: 0,0:09:17.46,0:09:18.98,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy chúng tôi đáng lẽ đã\Ndừng lại ở đó. Dialogue: 0,0:09:19.54,0:09:22.44,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tôi đã tiếp tục thử nghiệm\Nnày trong nhiều năm, Dialogue: 0,0:09:22.46,0:09:24.36,Default,,0000,0000,0000,,và các dữ liệu có vẻ hơi kì quặc. Dialogue: 0,0:09:24.38,0:09:26.24,Default,,0000,0000,0000,,Tôi thấy có gì đó không đúng. Dialogue: 0,0:09:26.26,0:09:27.48,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã quay lại, Dialogue: 0,0:09:27.50,0:09:28.100,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi phân tích lại, Dialogue: 0,0:09:29.02,0:09:32.84,Default,,0000,0000,0000,,xem xét lại liệu chúng đã \Nđược tiêm Calypsol Dialogue: 0,0:09:32.86,0:09:34.06,Default,,0000,0000,0000,,trước một tuần hay chưa. Dialogue: 0,0:09:34.94,0:09:36.96,Default,,0000,0000,0000,,Và đây là điều đã xảy ra. Dialogue: 0,0:09:36.98,0:09:39.12,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn nhìn vào góc xa bên trái, Dialogue: 0,0:09:39.14,0:09:41.64,Default,,0000,0000,0000,,nếu bạn đặt con chuột\Ntrong một không gian mới, Dialogue: 0,0:09:41.66,0:09:43.92,Default,,0000,0000,0000,,đây là một chiếc hộp, rất thú vị là Dialogue: 0,0:09:43.94,0:09:46.08,Default,,0000,0000,0000,,con chuột sẽ chạy vòng quanh \Nvà khám phá Dialogue: 0,0:09:46.10,0:09:50.40,Default,,0000,0000,0000,,bạn có thể thấy đường màu hồng\Nđo quãng đường chúng chạy. Dialogue: 0,0:09:50.42,0:09:53.60,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi lại đặt một con chuột khác\Ntrong một chiếc cốc đựng bút chì Dialogue: 0,0:09:53.62,0:09:55.68,Default,,0000,0000,0000,,để xem chuột có muốn tương tác \Nvới chuôt kia. Dialogue: 0,0:09:55.70,0:09:58.92,Default,,0000,0000,0000,,Đây cũng là một minh họa. Dialogue: 0,0:09:58.94,0:10:02.64,Default,,0000,0000,0000,,Một con chuột bình thường\Nsẽ khám phá. Dialogue: 0,0:10:02.66,0:10:03.90,Default,,0000,0000,0000,,Nó sẽ thích xã giao. Dialogue: 0,0:10:04.62,0:10:05.100,Default,,0000,0000,0000,,Xem điều gì tiếp theo nào. Dialogue: 0,0:10:06.02,0:10:08.92,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn gây căng thẳng cho con chuột \Ntrong kiểu trầm cảm này, Dialogue: 0,0:10:08.94,0:10:10.22,Default,,0000,0000,0000,,tức ở chiếc hộp chính giữa, Dialogue: 0,0:10:11.10,0:10:12.100,Default,,0000,0000,0000,,nó sẽ không thích xã giao, \Nkhông khám phá. Dialogue: 0,0:10:13.02,0:10:16.30,Default,,0000,0000,0000,,Nó sẽ chỉ nấp sau góc \Nphía sau chiếc cốc. Dialogue: 0,0:10:17.02,0:10:20.12,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nếu chuột đã được tiêm Calypsol Dialogue: 0,0:10:20.14,0:10:21.34,Default,,0000,0000,0000,,ở phía bên phải của bạn, Dialogue: 0,0:10:22.06,0:10:24.02,Default,,0000,0000,0000,,nó khám phá, và tỏ ra thích xã giao. Dialogue: 0,0:10:24.74,0:10:27.22,Default,,0000,0000,0000,,Trông như nó chưa hề \Nbị gây căng thẳng, Dialogue: 0,0:10:28.02,0:10:29.22,Default,,0000,0000,0000,,thật khó tin. Dialogue: 0,0:10:30.26,0:10:31.98,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi cũng có thể dừng ở đây, Dialogue: 0,0:10:32.78,0:10:37.08,Default,,0000,0000,0000,,nhưng trước đây Christine \Nđã dùng Calypsol như thuốc gây mê, Dialogue: 0,0:10:37.10,0:10:38.68,Default,,0000,0000,0000,,và một vài năm trước,\Ncô nhận thấy Dialogue: 0,0:10:38.70,0:10:41.08,Default,,0000,0000,0000,,nó có một vài \Ntác dụng kì quặc lên tế bào Dialogue: 0,0:10:41.10,0:10:42.32,Default,,0000,0000,0000,,và một số hành vi khác Dialogue: 0,0:10:42.34,0:10:45.36,Default,,0000,0000,0000,,vẫn kéo dài sau khi dùng thuốc, Dialogue: 0,0:10:45.38,0:10:46.64,Default,,0000,0000,0000,,có lẽ là vài tuần. Dialogue: 0,0:10:46.66,0:10:47.92,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy chúng tôi nghĩ, Được rồi, Dialogue: 0,0:10:47.94,0:10:50.12,Default,,0000,0000,0000,,điều này không hoàn toàn là\Nkhông thể xảy ra, Dialogue: 0,0:10:50.14,0:10:51.64,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng tôi đã rất hoài nghi. Dialogue: 0,0:10:51.66,0:10:54.20,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là chúng tôi làm cái mà ta làm\Ntrong khoa học khi chưa chắc chắn Dialogue: 0,0:10:54.22,0:10:55.42,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi lại thí nghiệm lần nữa. Dialogue: 0,0:10:56.46,0:10:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nhớ lúc ở trong phòng \Nthí nghiệm động vật, Dialogue: 0,0:10:59.50,0:11:03.16,Default,,0000,0000,0000,,chuyển lũ chuột từ hết hộp này\Nqua hộp khác thí nghiệm, Dialogue: 0,0:11:03.18,0:11:06.80,Default,,0000,0000,0000,,Christine đã ngồi cả trên sàn\Nvới chiếc máy vi tính trên đùi Dialogue: 0,0:11:06.82,0:11:08.24,Default,,0000,0000,0000,,để lũ chuột không nhìn thấy, Dialogue: 0,0:11:08.26,0:11:10.52,Default,,0000,0000,0000,,và cô đã phân tích dữ liệu \Ntrên máy tính. Dialogue: 0,0:11:10.54,0:11:11.92,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nhớ chúng tôi \Nđã hét lên. Dialogue: 0,0:11:13.71,0:11:14.71,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù la hét không phải\Nđiều nên làm trong phòng thí nghiệm. Dialogue: 0,0:11:14.71,0:11:16.86,Default,,0000,0000,0000,,khi thí nghiệm thành công, Dialogue: 0,0:11:16.86,0:11:21.24,Default,,0000,0000,0000,,Hình như là lũ chuột đã được\Nbảo vệ khỏi sự căng thẳng, Dialogue: 0,0:11:21.26,0:11:24.32,Default,,0000,0000,0000,,hay chúng đã phấn khích lạ lùng,\Nhay bạn muốn hiểu sao cũng được. Dialogue: 0,0:11:24.34,0:11:26.78,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng tôi đã thực sự phấn khởi. Dialogue: 0,0:11:27.82,0:11:31.30,Default,,0000,0000,0000,,Rồi chúng tôi lại hoài nghi\Nbởi điều này tuyệt không tưởng nổi. Dialogue: 0,0:11:31.86,0:11:32.75,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi lại thí nghiệm lần nữa. Dialogue: 0,0:11:33.10,0:11:36.73,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thí nghiệm lại\Ntrong mô hình PTSD, Dialogue: 0,0:11:36.73,0:11:38.92,Default,,0000,0000,0000,,thí nghiệm lại trong \Nmô hình sinh lý. Dialogue: 0,0:11:38.94,0:11:41.16,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi cho vào hormone gây\Ncăng thẳng, Dialogue: 0,0:11:41.18,0:11:42.80,Default,,0000,0000,0000,,rồi chúng tôi để các sinh viên làm. Dialogue: 0,0:11:42.82,0:11:46.94,Default,,0000,0000,0000,,Rồi để các cộng tác viên cách \Nnửa vòng trái đất ở Pháp làm. Dialogue: 0,0:11:47.78,0:11:50.100,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả họ đều cho ra cùng một kết quả. Dialogue: 0,0:11:51.02,0:11:53.84,Default,,0000,0000,0000,,Dường như việc tiêm chỉ\Nmột liều Calypsol Dialogue: 0,0:11:53.86,0:11:56.62,Default,,0000,0000,0000,,đã giúp chống lại căng thẳng\Ntrong nhiều tuần. Dialogue: 0,0:11:57.18,0:11:59.04,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi chỉ mới công bố\Nđiều này một năm trước, Dialogue: 0,0:11:59.06,0:12:03.14,Default,,0000,0000,0000,,nhưng các phòng thí nghiệm khác\Ncũng đã xác nhận tác dụng này. Dialogue: 0,0:12:03.94,0:12:05.86,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi vẫn chưa biết nguyên nhân\Ngây trầm cảm, Dialogue: 0,0:12:06.46,0:12:10.16,Default,,0000,0000,0000,,nhưng biết là sự căng thẳng là \Ndấu hiệu khởi đầu Dialogue: 0,0:12:10.18,0:12:12.52,Default,,0000,0000,0000,,trong 80% trường hợp, Dialogue: 0,0:12:12.54,0:12:14.76,Default,,0000,0000,0000,,và biết trầm cảm và PTSD\Nlà hai căn bệnh khác nhau, Dialogue: 0,0:12:14.78,0:12:16.80,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng có một điểm chung. Dialogue: 0,0:12:16.82,0:12:18.64,Default,,0000,0000,0000,,Đúng không? Đó là căng thẳng \Ndo chấn thương Dialogue: 0,0:12:18.66,0:12:21.56,Default,,0000,0000,0000,,như trên trận chiến hay \Ncác thảm họa tự nhiên Dialogue: 0,0:12:21.58,0:12:24.04,Default,,0000,0000,0000,,hay bạo lực trong cộng đồng \Nhoặc tấn công tình dục Dialogue: 0,0:12:24.06,0:12:26.34,Default,,0000,0000,0000,,gây ra rối loạn căng thẳng \Nhậu chấn thương, Dialogue: 0,0:12:26.98,0:12:32.60,Default,,0000,0000,0000,,không phải ai trải qua căng thẳng\Ncũng mắc rối loạn khí sắc. Dialogue: 0,0:12:32.62,0:12:35.52,Default,,0000,0000,0000,,Khả năng bị căng thẳng nhưng \Ncó thể thích ứng được Dialogue: 0,0:12:35.54,0:12:39.70,Default,,0000,0000,0000,,và không biến thành \Ntrầm cảm hay PTSD Dialogue: 0,0:12:40.50,0:12:42.76,Default,,0000,0000,0000,,được gọi là thích ứng căng thẳng, Dialogue: 0,0:12:42.78,0:12:44.64,Default,,0000,0000,0000,,nó khác biệt tùy người. Dialogue: 0,0:12:44.66,0:12:47.100,Default,,0000,0000,0000,,Ta vẫn luôn nghĩ nó là một \Nđặc tính thụ động. Dialogue: 0,0:12:48.02,0:12:50.56,Default,,0000,0000,0000,,Tưởng là sự vắng mặc của\Ncác yếu tố mẫn cảm Dialogue: 0,0:12:50.58,0:12:52.66,Default,,0000,0000,0000,,và các yếu tố rủi ro. Dialogue: 0,0:12:53.62,0:12:55.50,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng sẽ ra sao nếu chúng\Nhoạt động? Dialogue: 0,0:12:56.42,0:12:57.92,Default,,0000,0000,0000,,Hay là ta có thể kích thích nó, Dialogue: 0,0:12:57.94,0:13:00.10,Default,,0000,0000,0000,,như là mặc thêm áo giáp. Dialogue: 0,0:13:01.22,0:13:05.82,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đã tình cờ tìm ra loại thuốc tăng cường thích ứng đầu tiên. Dialogue: 0,0:13:06.74,0:13:09.52,Default,,0000,0000,0000,,Như đã nói, ta chỉ cho vào một \Nlượng thuốc rất nhỏ, Dialogue: 0,0:13:09.54,0:13:11.12,Default,,0000,0000,0000,,nó đã kéo dài trong nhiều tuần, Dialogue: 0,0:13:11.14,0:13:14.36,Default,,0000,0000,0000,,và nó không như những loại thuốc\Nchống trầm cảm trước đây. Dialogue: 0,0:13:14.38,0:13:18.70,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nó lại giống với cái bạn thấy trong thuốc miễn dịch. Dialogue: 0,0:13:19.18,0:13:22.12,Default,,0000,0000,0000,,Với vắc-xin miễn dịch, bạn sẽ được tiêm\Nnhững liều thuốc Dialogue: 0,0:13:22.14,0:13:25.52,Default,,0000,0000,0000,,và khi nhiều tuần, tháng, năm qua Dialogue: 0,0:13:25.54,0:13:27.88,Default,,0000,0000,0000,,khi bạn thực sự đối mặt\Nvới vi khuẩn, Dialogue: 0,0:13:27.90,0:13:30.36,Default,,0000,0000,0000,,không phải vắc-xin trong cơ thể\Nbảo vệ bạn Dialogue: 0,0:13:30.38,0:13:31.76,Default,,0000,0000,0000,,mà là hệ miễn dịch của bạn Dialogue: 0,0:13:31.78,0:13:35.92,Default,,0000,0000,0000,,đã hình thành cơ chế kháng lại \Nvà ứng phó với vi khuẩn, Dialogue: 0,0:13:35.94,0:13:38.08,Default,,0000,0000,0000,,bạn thực sự chẳng bao giờ nhiễm bệnh, Dialogue: 0,0:13:38.10,0:13:41.16,Default,,0000,0000,0000,,rất khác với khi bạn đã được trị liệu.\NĐúng không? Dialogue: 0,0:13:41.18,0:13:44.100,Default,,0000,0000,0000,,Trong trường hợp ấy,\Nbạn bị nhiễm khuẩn, Dialogue: 0,0:13:45.02,0:13:48.88,Default,,0000,0000,0000,,bạn bệnh, bạn uống thuốc kháng sinh\Nđể chữa trị Dialogue: 0,0:13:48.90,0:13:52.14,Default,,0000,0000,0000,,những thứ thuốc này thực sự\Nhoạt động để giết vi khuẩn. Dialogue: 0,0:13:52.78,0:13:55.28,Default,,0000,0000,0000,,Hay như tôi đã nói,\Nvới loại thuốc giảm đau này Dialogue: 0,0:13:55.30,0:13:58.16,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ chọn lấy loại thuốc nào đó\Nlàm giảm triệu chứng, Dialogue: 0,0:13:58.18,0:14:00.88,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó sẽ không có\Ntác dụng chữa trị, Dialogue: 0,0:14:00.90,0:14:04.24,Default,,0000,0000,0000,,bạn chỉ có thể thấy đở hơn \Ntrong khoảng thời gian uống thuốc, Dialogue: 0,0:14:04.26,0:14:06.20,Default,,0000,0000,0000,,đó là lý do mà bạn phải \Ntiếp tục uống mãi. Dialogue: 0,0:14:06.22,0:14:08.92,Default,,0000,0000,0000,,Trong trầm cảm và PTSD -- Dialogue: 0,0:14:08.94,0:14:10.92,Default,,0000,0000,0000,,khi chúng ta bị căng thẳng -- Dialogue: 0,0:14:10.94,0:14:13.56,Default,,0000,0000,0000,,ta chỉ có thuốc làm giảm bệnh. Dialogue: 0,0:14:13.58,0:14:16.08,Default,,0000,0000,0000,,Thuốc chống trầm cảm chỉ có thể\Nlàm giảm triệu chứng, Dialogue: 0,0:14:16.10,0:14:18.96,Default,,0000,0000,0000,,đó là tại sao bạn phải liên tục \Nuống thuốc Dialogue: 0,0:14:18.98,0:14:20.68,Default,,0000,0000,0000,,trong suốt thời gian bị bệnh, Dialogue: 0,0:14:20.70,0:14:22.90,Default,,0000,0000,0000,,thường có nghĩa là đến suốt đời. Dialogue: 0,0:14:23.94,0:14:28.16,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi gọi những \Nloại thuốc tăng cường thích ứng \Nnày là ""paravaccines" Dialogue: 0,0:14:28.18,0:14:29.72,Default,,0000,0000,0000,,nghĩa là tương tự vắc-xin, Dialogue: 0,0:14:29.74,0:14:32.24,Default,,0000,0000,0000,,bởi nó hình như có tiềm năng Dialogue: 0,0:14:32.26,0:14:34.08,Default,,0000,0000,0000,,giúp ngăn cản sự căng thẳng Dialogue: 0,0:14:34.10,0:14:37.52,Default,,0000,0000,0000,,và ngăn lũ chuột phát triển Dialogue: 0,0:14:37.54,0:14:40.30,Default,,0000,0000,0000,,trầm cảm và rối loạn căng thẳng\Nhậu chấn thương. Dialogue: 0,0:14:40.78,0:14:44.22,Default,,0000,0000,0000,,Còn nữa không phải thuốc chống trầm\Ncảm nào đều là paravaccine. Dialogue: 0,0:14:45.30,0:14:46.92,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi cũng đã thử Prozac, Dialogue: 0,0:14:46.94,0:14:48.30,Default,,0000,0000,0000,,và nó không tác dụng. Dialogue: 0,0:14:49.06,0:14:52.08,Default,,0000,0000,0000,,Nếu được áp dụng với con người, Dialogue: 0,0:14:52.10,0:14:54.68,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta có thể bảo vệ Dialogue: 0,0:14:54.70,0:14:56.96,Default,,0000,0000,0000,,những người có nguy cơ Dialogue: 0,0:14:56.98,0:15:00.84,Default,,0000,0000,0000,,chống lại các bệnh do căng thẳng\Ngây ra như trầm cảm và PTSD. Dialogue: 0,0:15:00.86,0:15:03.100,Default,,0000,0000,0000,,Đó là những làm sơ cứu, và các\Nlính cứu hỏa, Dialogue: 0,0:15:04.02,0:15:08.16,Default,,0000,0000,0000,,người tị nạn, tù nhân \Nvà quản tù. Dialogue: 0,0:15:08.18,0:15:10.26,Default,,0000,0000,0000,,lính chiến, bạn biết đó. Dialogue: 0,0:15:11.22,0:15:15.02,Default,,0000,0000,0000,,Và để cho bạn thấy mức độ ảnh hưởng\Ncủa những căn bệnh này, Dialogue: 0,0:15:15.62,0:15:18.68,Default,,0000,0000,0000,,trong năm 2010, gánh nặng bệnh tật \Ntoàn cầu Dialogue: 0,0:15:18.70,0:15:22.54,Default,,0000,0000,0000,,ước tính khoảng 2,5 nghìn tỉ đô la, Dialogue: 0,0:15:23.06,0:15:24.60,Default,,0000,0000,0000,,vì là các bệnh mạn tính Dialogue: 0,0:15:24.62,0:15:27.84,Default,,0000,0000,0000,,nên chi phí cứ thế cộng dồn\Nvà dự đoán sẽ tăng Dialogue: 0,0:15:27.86,0:15:31.10,Default,,0000,0000,0000,,tới 6 nghìn tỉ đô\Nchỉ trong 15 năm tiếp theo. Dialogue: 0,0:15:32.46,0:15:34.04,Default,,0000,0000,0000,,Như tôi đã đề cập, Dialogue: 0,0:15:34.06,0:15:38.14,Default,,0000,0000,0000,,thay đổi mục đích có thể rất khó khăn\Nbởi ta đã có những định kiến từ trước. Dialogue: 0,0:15:38.86,0:15:40.38,Default,,0000,0000,0000,,Calypsol có một cái tên khác, Dialogue: 0,0:15:41.10,0:15:42.30,Default,,0000,0000,0000,,ketamine, Dialogue: 0,0:15:43.38,0:15:44.94,Default,,0000,0000,0000,,còn được gọi là Dialogue: 0,0:15:45.46,0:15:46.88,Default,,0000,0000,0000,,Special K, Dialogue: 0,0:15:46.90,0:15:49.30,Default,,0000,0000,0000,,một loại hóa chất của "hộp đêm"\Nvà rất dễ gây nghiện. Dialogue: 0,0:15:50.54,0:15:53.64,Default,,0000,0000,0000,,Nó vẫn được sử dụng khắp thế giới\Nlà một loại thuốc gây mê. Dialogue: 0,0:15:53.66,0:15:56.52,Default,,0000,0000,0000,,Nó được sử dụng cho trẻ em.\NNó được mang ra chiến trường. Dialogue: 0,0:15:56.54,0:15:59.52,Default,,0000,0000,0000,,Nó là một loại thuốc tình thế\Nở nhiều quốc gia phát triển, Dialogue: 0,0:15:59.54,0:16:01.40,Default,,0000,0000,0000,,bởi nó không ảnh hưởng \Nđến hô hấp. Dialogue: 0,0:16:01.42,0:16:06.10,Default,,0000,0000,0000,,Nó được WHO liệt vào danh sách\Nnhững dược phẩm thiết yếu nhất. Dialogue: 0,0:16:06.58,0:16:10.14,Default,,0000,0000,0000,,Nếu ta phát hiện ketamine\Nnhư một loại paravaccine trước, Dialogue: 0,0:16:10.82,0:16:13.68,Default,,0000,0000,0000,,ta sẽ dễ dàng phát triển nó, Dialogue: 0,0:16:13.70,0:16:17.56,Default,,0000,0000,0000,,nhưng vì thế, ta phải đấu tranh \Nvới những định kiến về chức năng Dialogue: 0,0:16:17.58,0:16:19.65,Default,,0000,0000,0000,,và quan điểm ngăn chận sự phát triễn. Dialogue: 0,0:16:20.04,0:16:26.04,Default,,0000,0000,0000,,May thay, nó không phải loại thuốc\Nduy nhất ta phát hiện được\N Dialogue: 0,0:16:26.04,0:16:29.02,Default,,0000,0000,0000,,có tính năng phòng bệnh, Dialogue: 0,0:16:29.70,0:16:31.90,Default,,0000,0000,0000,,nhưng những thứ thuốc khác\Nchúng tôi tìm thấy Dialogue: 0,0:16:32.78,0:16:34.96,Default,,0000,0000,0000,,thì vẫn còn rất lạ lẫm, Dialogue: 0,0:16:34.98,0:16:38.60,Default,,0000,0000,0000,,chúng phải trải qua quy trình\Nkiểm định FDA -- Dialogue: 0,0:16:38.62,0:16:42.20,Default,,0000,0000,0000,,nếu qua được kiểm tra thì mới\Ncó thể được sử dụng cho người. Dialogue: 0,0:16:42.22,0:16:43.88,Default,,0000,0000,0000,,Việc đó sẽ mất nhiều năm. Dialogue: 0,0:16:43.90,0:16:46.16,Default,,0000,0000,0000,,Nên nếu bạn muốn việc này \Nxảy ra sớm hơn, Dialogue: 0,0:16:46.18,0:16:48.56,Default,,0000,0000,0000,,ketamine đã được FDA kiểm định. Dialogue: 0,0:16:48.58,0:16:51.28,Default,,0000,0000,0000,,Nó có tính đặc trưng chủng loại và \Ncó sẵn để dùng. Dialogue: 0,0:16:51.30,0:16:55.88,Default,,0000,0000,0000,,Ta có thể phát triển nó với rất ít chi phí và thời gian. Dialogue: 0,0:16:56.38,0:17:00.76,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng trên thực tế, ngoài định kiến \Nvề chức năng và quan điểm, Dialogue: 0,0:17:00.78,0:17:04.36,Default,,0000,0000,0000,,việc tái chức năng thuốc \Ncòn vấp phải một thách thức khác, Dialogue: 0,0:17:04.38,0:17:05.58,Default,,0000,0000,0000,,đó là chính sách. Dialogue: 0,0:17:06.18,0:17:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Hiện không có chính sách khuyến khích \N Dialogue: 0,0:17:08.42,0:17:12.16,Default,,0000,0000,0000,,khi thuốc công khai, không có bằng \Nsáng chế và không còn độc quyền Dialogue: 0,0:17:12.18,0:17:14.52,Default,,0000,0000,0000,,để khuyến khích các công ty dược phẩm\Nphát triển nó Dialogue: 0,0:17:14.54,0:17:15.97,Default,,0000,0000,0000,,bởi nó không tạo ra lợi nhuận. Dialogue: 0,0:17:16.38,0:17:19.50,Default,,0000,0000,0000,,Trường hợp này không chỉ ở ketamine \Nmà còn ở tất cả các loại thuốc. Dialogue: 0,0:17:20.58,0:17:26.24,Default,,0000,0000,0000,,Tuy nhiên, ý tưởng sử dụng thuốc \Nđể ngăn ngừa các bệnh tâm thần Dialogue: 0,0:17:26.26,0:17:30.16,Default,,0000,0000,0000,,so với việc chỉ chữa bệnh Dialogue: 0,0:17:30.18,0:17:31.54,Default,,0000,0000,0000,,là hoàn toàn mới lạ \Ntrong tâm thần học. Dialogue: 0,0:17:32.74,0:17:37.80,Default,,0000,0000,0000,,Có thể là từ 20, 50, 100 năm sau, Dialogue: 0,0:17:37.82,0:17:41.92,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta sẽ nhìn lại \Nchứng trầm cảm và PTSD Dialogue: 0,0:17:41.94,0:17:45.16,Default,,0000,0000,0000,,như cách đã nhìn về các khu bệnh lao Dialogue: 0,0:17:45.18,0:17:46.38,Default,,0000,0000,0000,,trong quá khứ. Dialogue: 0,0:17:47.18,0:17:52.42,Default,,0000,0000,0000,,Đây có thể là khởi đầu cho việc\Nloại bỏ hoàn toàn các bệnh tâm thần. Dialogue: 0,0:17:53.38,0:17:56.58,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng như một nhà khoa học vĩ đại \Nđã từng nói, Dialogue: 0,0:17:57.90,0:18:00.16,Default,,0000,0000,0000,,"Chỉ có kẻ ngốc mới chắn chắn mọi thứ. Dialogue: 0,0:18:00.18,0:18:02.22,Default,,0000,0000,0000,,Người thông minh thì \Nvẫn cứ nghiên cứu." Dialogue: 0,0:18:04.04,0:18:05.28,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn. Dialogue: 0,0:18:05.78,0:18:09.85,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)