1
00:00:01,060 --> 00:00:04,075
Đây là một khu bệnh lao,

2
00:00:04,100 --> 00:00:07,916
và bức ảnh được chụp vào thời những
năm cuối của 1800,

3
00:00:07,939 --> 00:00:10,556
cứ 7 người thì có 1 người

4
00:00:10,580 --> 00:00:12,340
chết vì bệnh lao.

5
00:00:12,780 --> 00:00:15,540
Chúng ta lúc đó chưa biết 
nguyên nhân gây bệnh là gì.

6
00:00:16,140 --> 00:00:18,196
Có giả thuyết là

7
00:00:18,220 --> 00:00:21,476
bạn bị nhiễm bệnh chính vì 
cơ thể của bạn dể bị tổn thương.

8
00:00:21,500 --> 00:00:24,236
Căn bệnh còn được lãng mạn hóa.

9
00:00:24,260 --> 00:00:27,076
Nó còn có tên là căn bệnh hao mòn,

10
00:00:27,100 --> 00:00:30,236
nó là căn bệnh của những thi sĩ,

11
00:00:30,260 --> 00:00:32,996
nghệ sĩ và những người trí thức.

12
00:00:33,020 --> 00:00:36,756
Một vài người nghĩ nó mang đến
cho bạn xúc cảm mãnh liệt

13
00:00:36,780 --> 00:00:38,980
và làm bạn thành một thiên tài sáng tạo.

14
00:00:40,700 --> 00:00:42,836
Cho đến thập niên 1950,

15
00:00:42,860 --> 00:00:45,436
ta mới biết được rằng bệnh lao là do

16
00:00:45,460 --> 00:00:48,836
một loại bệnh truyền nhiễm cao
do vi khuẩn gây ra.

17
00:00:48,860 --> 00:00:51,036
Điều này không còn lãng mạn như trước

18
00:00:51,060 --> 00:00:53,316
nhưng đã khiến chúng ta

19
00:00:53,340 --> 00:00:56,676
phát triển thuốc chữa bệnh.

20
00:00:56,700 --> 00:00:59,716
Các bác sĩ đã khám phá một loại thuốc
mới, iproniazid,

21
00:00:59,740 --> 00:01:03,116
khiến họ rất lạc quan tin rằng
có thể chữa khỏi bệnh lao,

22
00:01:03,140 --> 00:01:04,916
và họ đưa thuốc cho bệnh nhân,

23
00:01:04,940 --> 00:01:06,716
bệnh nhân cảm thấy hân hoan.

24
00:01:06,740 --> 00:01:10,236
Họ cởi mở hơn, mạnh mẽ hơn.

25
00:01:10,260 --> 00:01:14,860
Một báo cáo y khoa đã viết
họ đã "nhảy múa vui mừng."

26
00:01:15,500 --> 00:01:17,116
Không may thay,

27
00:01:17,140 --> 00:01:19,860
điều này không phải là do 
họ đã đỡ hơn.

28
00:01:20,420 --> 00:01:22,620
Nhiều người trong số họ
vẫn đang dần chết đi.

29
00:01:23,660 --> 00:01:30,260
Một báo cáo y khoa khác mô tả họ 
trong trạng thái "vui vẻ kì quái."

30
00:01:30,340 --> 00:01:35,880
Từ đây, loại thuốc chống trầm cảm 
đầu tiên đã ra đời.

31
00:01:35,980 --> 00:01:40,036
Khám phá tình cờ 
không phải là hiếm trong khoa học,

32
00:01:40,060 --> 00:01:43,196
nhưng nó đòi hỏi nhiều hơn là chỉ
một điều trùng hợp may mắn.

33
00:01:43,220 --> 00:01:46,660
Bạn phải nhận diện nó khi
tình cờ xảy ra.

34
00:01:47,500 --> 00:01:50,236
Là một nhà thần kinh học,
tôi sẽ nói cho bạn biết

35
00:01:50,260 --> 00:01:51,676
về thí nghiệm đầu tay của tôi

36
00:01:51,700 --> 00:01:54,916
bạn có thể gọi nó là vận may --

37
00:01:54,940 --> 00:01:56,556
hãy gọi nó là vận may có tính toán.

38
00:01:56,580 --> 00:01:59,300
Nhưng trước hết tôi sẽ nói thêm
về gốc gác sự khám phá.

39
00:02:00,460 --> 00:02:03,116
Thật may mắn là từ thập niên 1950,

40
00:02:03,140 --> 00:02:07,116
ta đã tìm ra một vài loại thuốc khác 
có thể chữa bệnh lao.

41
00:02:07,140 --> 00:02:10,795
Ít nhất là ở Mỹ, nhưng không hẳn 
ở những nước khác,

42
00:02:10,820 --> 00:02:12,586
ta đã đóng cửa các viện cách ly,

43
00:02:12,586 --> 00:02:16,020
và hầu hết các bạn đã không phải
lo lắng về bệnh lao.

44
00:02:16,900 --> 00:02:19,556
Nhưng đa số những gì có thật vào
đầu thế kỷ 19,

45
00:02:19,580 --> 00:02:21,436
về bệnh truyền nhiễm,

46
00:02:21,460 --> 00:02:24,100
vẫn còn xãy ra về các bệnh
rối loạn tâm thần.

47
00:02:24,820 --> 00:02:27,836
Ta đang ở trong cuộc lan truyền của
bệnh dịch rối loạn cảm xúc

48
00:02:27,860 --> 00:02:31,620
như trầm cảm và rối loạn căng thẳng
hậu chấn thương tâm lý PTSD.

49
00:02:32,300 --> 00:02:36,156
Cứ 4 người lớn ở Mỹ thì có 1 người

50
00:02:36,180 --> 00:02:37,660
mắc bệnh tâm thần,

51
00:02:38,180 --> 00:02:41,316
nghĩa là nếu chính bạn chưa trải qua nó

52
00:02:41,340 --> 00:02:43,636
hay người nhà bạn cũng chưa trải qua,

53
00:02:43,660 --> 00:02:46,916
thì cũng sẽ có ai đó mà bạn biết 
mắc bệnh,

54
00:02:46,940 --> 00:02:48,580
dù họ không nói gì về việc đó.

55
00:02:50,220 --> 00:02:53,516
Trầm cảm giờ đây đã vượt

56
00:02:53,540 --> 00:02:58,396
HIV/AIDS, sốt rét, tiểu đường 
và chiến tranh

57
00:02:58,420 --> 00:03:01,676
để trở thành mối đe dọa lớn nhất
toàn cầu.

58
00:03:01,700 --> 00:03:05,316
Cũng giống như bệnh lao 
của thập niên 1950,

59
00:03:05,340 --> 00:03:07,396
ta không biết nguyên nhân 
của bệnh trầm cảm.

60
00:03:07,420 --> 00:03:09,356
Một khi đã phát triển,
nó thành bệnh mạn tính,

61
00:03:09,380 --> 00:03:10,876
kéo dài suốt đời,

62
00:03:10,900 --> 00:03:13,220
và vẫn chưa có cách chữa trị.

63
00:03:14,660 --> 00:03:16,876
Loại thuốc chống trầm cảm thứ hai
cũng đã được khám phá

64
00:03:16,900 --> 00:03:19,356
một cách tình cờ,
vào những năm 1950,

65
00:03:19,380 --> 00:03:22,580
từ thuốc kháng histamine,
thứ gây tâm lý vui buồn thất thường,

66
00:03:23,860 --> 00:03:25,060
đó là imipramine.

67
00:03:26,220 --> 00:03:29,876
Trong cả hai trường hợp 
bệnh lao và thuốc kháng histamine,

68
00:03:29,900 --> 00:03:31,596
ai đó phải nhận ra là

69
00:03:31,620 --> 00:03:34,036
có một loại thuốc được tạo ra 
để làm một việc --

70
00:03:34,060 --> 00:03:36,636
chữa lao hay chặn 
các dị ứng --

71
00:03:36,660 --> 00:03:39,396
có thể làm thêm 
những việc rất khác --

72
00:03:39,420 --> 00:03:40,620
chữa trầm cảm.

73
00:03:41,380 --> 00:03:44,396
Và sự tái dụng vào mục tiêu mới 
nầy thật sự khá thử thách.

74
00:03:44,420 --> 00:03:48,356
Khi bác sĩ thấy tác dụng 
cải thiện tâm trạng của iproniazid

75
00:03:48,380 --> 00:03:50,836
họ không thực sự nhận ra
tác dụng mới của nó.

76
00:03:50,860 --> 00:03:52,716
Họ đã quen xem nó

77
00:03:52,740 --> 00:03:55,516
là một loại thuốc chữa lao

78
00:03:55,540 --> 00:03:57,596
nên chỉ liệt kê những tác dụng đó

79
00:03:57,620 --> 00:04:00,396
như tác dụng phụ, một tác dụng ngược.

80
00:04:00,420 --> 00:04:01,571
Như các bạn thấy ở đây,

81
00:04:01,596 --> 00:04:05,620
rất nhiều bệnh nhân trong 1954 được ghi nhận ở vào trạng thái hưng phấn.

82
00:04:06,900 --> 00:04:10,516
Các bác sĩ thì lại lo ngại 
tình trạng này có thể ảnh hưởng

83
00:04:10,540 --> 00:04:13,396
tới việc điều trị bệnh lao.

84
00:04:13,420 --> 00:04:19,676
Nên họ đã đề nghị chỉ sử dụng
iproniazid trong trường hợp lao nặng

85
00:04:19,700 --> 00:04:23,380
và với những bệnh nhân 
có tâm lý ổn định.

86
00:04:24,220 --> 00:04:28,116
Điều này đi ngược lại cách ta sử dụng
nó như một loại thuốc chống trầm cảm.

87
00:04:28,140 --> 00:04:32,596
Họ đã quá quen nhìn nó 
từ góc độ của một căn bệnh,

88
00:04:32,620 --> 00:04:36,540
họ không thấy được giải pháp
cho một căn bệnh khác ẩn sau đó.

89
00:04:37,380 --> 00:04:40,076
Nói một cách công bằng,
lỗi không hoàn toàn nằm ở họ.

90
00:04:40,100 --> 00:04:42,876
Chúng ta thường cho rằng
chức năng nào đó là bất biến.

91
00:04:42,900 --> 00:04:46,356
Ta thường có xu hướng 
nghĩ đến một vật thể

92
00:04:46,380 --> 00:04:48,980
gắn với việc sử dụng và 
chức năng truyền thống của nó.

93
00:04:49,740 --> 00:04:51,636
Suy nghĩ nhất định cũng là nguyên nhân
khác, đúng chứ?

94
00:04:51,660 --> 00:04:53,676
Đó là sự nhận thức trong khuôn khổ

95
00:04:53,700 --> 00:04:55,476
khi chúng ta tiếp cận vấn đề.

96
00:04:55,500 --> 00:04:58,756
Và đó là điều gây khó khăn cho ta
trong việc tái chế,

97
00:04:58,780 --> 00:05:02,316
tôi đoán đó là lý do người ta
lại giao một chương trình tivi

98
00:05:02,340 --> 00:05:04,140
cho một anh chàng chuyên tái dụng.

99
00:05:04,660 --> 00:05:06,540
(Tiếng cười)

100
00:05:07,180 --> 00:05:11,516
Tác dụng trong cả hai trường hợp
iproniazid và imipramine,

101
00:05:11,540 --> 00:05:12,916
rất là mạnh mẽ--

102
00:05:12,940 --> 00:05:15,156
những bệnh nhân đã nhảy múa
điên cuồng.

103
00:05:15,180 --> 00:05:18,316
Không ngạc nhiên là họ đã nhận ra
được tác dụng đó.

104
00:05:18,340 --> 00:05:21,820
Nhưng điều này sẽ khiến ta thắc mắc
ta đã bỏ sót gì nữa.

105
00:05:22,190 --> 00:05:25,196
Iproniazid và imipramine
có ý nghĩa nhiều hơn là

106
00:05:25,220 --> 00:05:27,636
một nghiên cứu trong sự dùng thuốc
trong tác dụng khác.
.

107
00:05:27,660 --> 00:05:30,636
Chúng có hai điểm chung 
rất quan trọng.

108
00:05:30,660 --> 00:05:33,156
Một là chúng có 
tác dụng phụ kinh khủng.

109
00:05:33,180 --> 00:05:35,796
Trong đó có nhiễm độc gan,

110
00:05:35,820 --> 00:05:38,796
tăng hơn 20kg cân nặng,

111
00:05:38,820 --> 00:05:40,596
tự tử.

112
00:05:40,620 --> 00:05:44,796
Hai là chúng làm tăng
nồng độ serotonin,

113
00:05:44,820 --> 00:05:47,156
một loại chất hóa học trong não,

114
00:05:47,180 --> 00:05:48,380
hay chất dẫn truyền thần kinh.

115
00:05:49,380 --> 00:05:51,876
Và nếu chỉ một trong hai

116
00:05:51,900 --> 00:05:53,516
có thể đã không quan trọng lắm,
nhưng nếu cả hai kết hợp

117
00:05:53,540 --> 00:05:57,276
có nghĩa là ta phải phát minh
loại thuốc an toàn hơn,

118
00:05:57,300 --> 00:06:00,820
và serotonin trở thành một 
khởi đầu lý tưởng.

119
00:06:01,660 --> 00:06:05,556
Vậy là ta đã chế ra thuốc
chú trọng đặc biệt tới serotonin,

120
00:06:05,580 --> 00:06:09,236
các chất ức chế tái hấp thụ serotonin 
có chọn lọc, loại SSRI

121
00:06:09,260 --> 00:06:11,996
nổi tiếng nhất là Prozac.

122
00:06:12,020 --> 00:06:13,996
Đó là 30 năm về trước,

123
00:06:14,020 --> 00:06:17,220
từ đó ta gần như chỉ tập trung 
tối ưu các loại thuốc đó.

124
00:06:17,740 --> 00:06:20,956
SSIR ngày càng tốt hơn 
những loại thuốc trước đó,

125
00:06:20,980 --> 00:06:23,076
nhưng chúng vẫn có tác dụng phụ,

126
00:06:23,100 --> 00:06:25,996
gồm có tăng cân, mất ngủ,

127
00:06:26,020 --> 00:06:27,220
tự tử --

128
00:06:28,100 --> 00:06:30,436
và mất rất nhiều thời gian

129
00:06:30,460 --> 00:06:32,996
bốn đến sáu tuần mới có tác dụng ở 
người bệnh.

130
00:06:33,020 --> 00:06:35,196
Đó là ở những người
mà thuốc có tác dụng.

131
00:06:35,220 --> 00:06:38,076
Còn ở nhiều người khác thì 
thuốc không có tác dụng.

132
00:06:38,100 --> 00:06:41,476
Có nghĩa là giờ đây, năm 2016 này,

133
00:06:41,500 --> 00:06:45,316
ta vẫn chưa có cách chữa
cho nhiều dạng rối loạn tâm lý,

134
00:06:45,340 --> 00:06:47,396
chỉ có thuốc làm giảm triệu chứng,

135
00:06:47,420 --> 00:06:51,476
cũng giống như việc 
uống thuốc giảm đau

136
00:06:51,500 --> 00:06:52,916
thay vì uống kháng sinh.

137
00:06:52,940 --> 00:06:54,796
Thuốc giảm đau làm bạn 
cảm thấy đỡ hơn

138
00:06:54,820 --> 00:06:57,900
nhưng nó không có tác dụng 
chữa bệnh gì cả.

139
00:06:58,700 --> 00:07:01,036
Chính sự linh hoạt trong suy nghĩ

140
00:07:01,060 --> 00:07:03,996
khiến chúng ta nhận ra 
rằng iproniazid và imipramine

141
00:07:04,020 --> 00:07:06,116
có thể thay đổi mục đích sử dụng
theo cách này,

142
00:07:06,140 --> 00:07:08,116
nó đưa ta tới giả thuyết serotonin,

143
00:07:08,140 --> 00:07:11,140
mà chúng ta đã nhắm vào
một cách ngây ngô.

144
00:07:11,980 --> 00:07:14,516
Đây là tín hiệu não,
serotonin

145
00:07:14,540 --> 00:07:15,796
từ một chương quảng cáo SSIR.

146
00:07:15,820 --> 00:07:18,180
Nếu bạn chưa rõ, 
đây là một minh họa.

147
00:07:18,660 --> 00:07:22,716
Trong khoa học, ta cố loại bỏ 
thành kiến,

148
00:07:22,740 --> 00:07:25,116
bằng cách thực hành các thí nghiệm
"mù đôi"

149
00:07:25,140 --> 00:07:28,836
hoặc theo thuyết bất khả tri
về những kết quả của thí nghiệm.

150
00:07:28,860 --> 00:07:33,156
Nhưng thành kiến đã ăn sâu 
vào cái chúng ta chọn nghiên cứu

151
00:07:33,180 --> 00:07:34,900
và cách chúng ta chọn nghiên cứu.

152
00:07:36,260 --> 00:07:39,836
Vì vậy đã tập trung vài serotonin
trong 30 năm qua,

153
00:07:39,860 --> 00:07:42,100
bỏ qua những thứ khác.

154
00:07:42,860 --> 00:07:44,220
Ta vẫn chưa tìm ra cách chữa,

155
00:07:45,180 --> 00:07:48,596
nhưng sẽ ra sao nếu serotonin 
chỉ là một phần trong trầm cảm?

156
00:07:48,620 --> 00:07:50,676
Sẽ ra sao nếu nó chẳng phải 
là phần chính yếu?

157
00:07:50,700 --> 00:07:52,876
Có nghĩa là dù ta có bỏ ra 
bao nhiêu thời gian

158
00:07:52,900 --> 00:07:55,636
hay tiền bạc và công sức,

159
00:07:55,660 --> 00:07:57,580
thì cũng sẽ chẳng dẫn đến 
cách chữa.

160
00:07:58,500 --> 00:08:01,076
Trong ít năm trở lại đây,
các bác sĩ đã tìm ra

161
00:08:01,100 --> 00:08:06,020
một loại thuốc thực sự chống
trầm cảm kể từ sau SSIR,

162
00:08:06,540 --> 00:08:07,836
đó là Calypsol,

163
00:08:07,860 --> 00:08:11,316
thuốc này có tác dụng rất nhanh,
chỉ trong vòng vài giờ hay 1 ngày,

164
00:08:11,340 --> 00:08:13,236
nó không tập trung vào serotonin.

165
00:08:13,260 --> 00:08:15,940
Nó chú trọng tới glutamate,
một chất dẫn truyền thần kinh khác.

166
00:08:16,380 --> 00:08:17,876
Nó cũng đã được 
chuyển mục đích sử dụng.

167
00:08:17,900 --> 00:08:20,980
Ban đầu nó được sử dụng
là một chất gây mê trong phẫu thuật.

168
00:08:21,540 --> 00:08:23,196
Nhưng không như những 
loại thuốc khác,

169
00:08:23,220 --> 00:08:25,036
được công nhận khá nhanh,

170
00:08:25,060 --> 00:08:26,756
Calypsol mất tới 20 năm

171
00:08:26,780 --> 00:08:29,436
để được công nhận như
một loại thuốc chống trầm cảm,

172
00:08:29,460 --> 00:08:32,316
mặc dù thực tế nó là 
loại thuốc chống trầm cảm tốt hơn

173
00:08:32,340 --> 00:08:33,956
cả những loại thuốc khác.

174
00:08:33,980 --> 00:08:38,076
Có lẽ vì nó là loại thuốc tốt hơn

175
00:08:38,100 --> 00:08:39,995
nên khó để chúng ta công nhận hơn.

176
00:08:40,019 --> 00:08:42,100
Không có dấu hiệu điên cuồng nào
về tác dụng của nó.

177
00:08:42,580 --> 00:08:45,676
Thế nên năm 2013, tại Đại học Columbia,

178
00:08:45,700 --> 00:08:47,276
khi đó tôi đang làm việc 
với đồng nghiệp

179
00:08:47,300 --> 00:08:49,276
là tiến sĩ Chistine Ann Denny,

180
00:08:49,300 --> 00:08:53,100
chúng tôi đang thử nghiệm xem
Calypsol có chống trầm cảm trên chuột.

181
00:08:53,660 --> 00:08:56,476
Calypsol không tồn tại được lâu,

182
00:08:56,500 --> 00:08:59,556
nó chỉ có thể ở trong cơ thể bạn 
trong vòng vài giờ.

183
00:08:59,580 --> 00:09:00,996
Chúng tôi thí nghiệm lần đầu.

184
00:09:01,020 --> 00:09:03,276
Chúng tôi tiêm Calypsol vào chuột,

185
00:09:03,300 --> 00:09:04,596
rồi đợi một tuần,

186
00:09:04,620 --> 00:09:07,300
sau đó làm tiếp một thí nghiệm khác
để tiết kiệm tiền.

187
00:09:08,020 --> 00:09:10,156
Và một thí nghiệm mà tôi
đã thực hiện là

188
00:09:10,180 --> 00:09:11,836
gây căng thẳng cho chuột,

189
00:09:11,860 --> 00:09:14,076
coi đó như một kiểu trầm cảm.

190
00:09:14,100 --> 00:09:17,436
Lúc đầu có vẻ như 
chẳng có tác dụng gì.

191
00:09:17,460 --> 00:09:18,980
Vì vậy chúng tôi đáng lẽ đã
dừng lại ở đó.

192
00:09:19,540 --> 00:09:22,436
Nhưng tôi đã tiếp tục thử nghiệm
này trong nhiều năm,

193
00:09:22,460 --> 00:09:24,356
và các dữ liệu có vẻ hơi kì quặc.

194
00:09:24,380 --> 00:09:26,236
Tôi thấy có gì đó không đúng.

195
00:09:26,260 --> 00:09:27,476
Tôi đã quay lại,

196
00:09:27,500 --> 00:09:28,996
chúng tôi phân tích lại,

197
00:09:29,020 --> 00:09:32,836
xem xét lại liệu chúng đã 
được tiêm Calypsol

198
00:09:32,860 --> 00:09:34,060
trước một tuần hay chưa.

199
00:09:34,940 --> 00:09:36,956
Và đây là điều đã xảy ra.

200
00:09:36,980 --> 00:09:39,116
Nếu bạn nhìn vào góc xa bên trái,

201
00:09:39,140 --> 00:09:41,636
nếu bạn đặt con chuột
trong một không gian mới,

202
00:09:41,660 --> 00:09:43,916
đây là một chiếc hộp, rất thú vị là

203
00:09:43,940 --> 00:09:46,076
con chuột sẽ chạy vòng quanh 
và khám phá

204
00:09:46,100 --> 00:09:50,396
bạn có thể thấy đường màu hồng
đo quãng đường chúng chạy.

205
00:09:50,420 --> 00:09:53,596
Chúng tôi lại đặt một con chuột khác
trong một chiếc cốc đựng bút chì

206
00:09:53,620 --> 00:09:55,676
để xem chuột có muốn tương tác 
với chuôt kia.

207
00:09:55,700 --> 00:09:58,916
Đây cũng là một minh họa.

208
00:09:58,940 --> 00:10:02,636
Một con chuột bình thường
sẽ khám phá.

209
00:10:02,660 --> 00:10:03,900
Nó sẽ thích xã giao.

210
00:10:04,620 --> 00:10:05,996
Xem điều gì tiếp theo nào.

211
00:10:06,020 --> 00:10:08,916
Nếu bạn gây căng thẳng cho con chuột 
trong kiểu trầm cảm này,

212
00:10:08,940 --> 00:10:10,220
tức ở chiếc hộp chính giữa,

213
00:10:11,100 --> 00:10:12,996
nó sẽ không thích xã giao, 
không khám phá.

214
00:10:13,020 --> 00:10:16,300
Nó sẽ chỉ nấp sau góc 
phía sau chiếc cốc.

215
00:10:17,020 --> 00:10:20,116
Nhưng nếu chuột đã được tiêm Calypsol

216
00:10:20,140 --> 00:10:21,340
ở phía bên phải của bạn,

217
00:10:22,060 --> 00:10:24,020
nó khám phá, và tỏ ra thích xã giao.

218
00:10:24,740 --> 00:10:27,220
Trông như nó chưa hề 
bị gây căng thẳng,

219
00:10:28,020 --> 00:10:29,220
thật khó tin.

220
00:10:30,260 --> 00:10:31,980
Chúng tôi cũng có thể dừng ở đây,

221
00:10:32,780 --> 00:10:37,076
nhưng trước đây Christine 
đã dùng Calypsol như thuốc gây mê,

222
00:10:37,100 --> 00:10:38,676
và một vài năm trước,
cô nhận thấy

223
00:10:38,700 --> 00:10:41,076
nó có một vài 
tác dụng kì quặc lên tế bào

224
00:10:41,100 --> 00:10:42,316
và một số hành vi khác

225
00:10:42,340 --> 00:10:45,356
vẫn kéo dài sau khi dùng thuốc,

226
00:10:45,380 --> 00:10:46,636
có lẽ là vài tuần.

227
00:10:46,660 --> 00:10:47,916
Vì vậy chúng tôi nghĩ, Được rồi,

228
00:10:47,940 --> 00:10:50,116
điều này không hoàn toàn là
không thể xảy ra,

229
00:10:50,140 --> 00:10:51,636
nhưng chúng tôi đã rất hoài nghi.

230
00:10:51,660 --> 00:10:54,196
Vậy là chúng tôi làm cái mà ta làm
trong khoa học khi chưa chắc chắn

231
00:10:54,220 --> 00:10:55,420
chúng tôi lại thí nghiệm lần nữa.

232
00:10:56,460 --> 00:10:59,476
Tôi nhớ lúc ở trong phòng 
thí nghiệm động vật,

233
00:10:59,500 --> 00:11:03,156
chuyển lũ chuột từ hết hộp này
qua hộp khác thí nghiệm,

234
00:11:03,180 --> 00:11:06,796
Christine đã ngồi cả trên sàn
với chiếc máy vi tính trên đùi

235
00:11:06,820 --> 00:11:08,236
để lũ chuột không nhìn thấy,

236
00:11:08,260 --> 00:11:10,516
và cô đã phân tích dữ liệu 
trên máy tính.

237
00:11:10,540 --> 00:11:11,916
Tôi nhớ chúng tôi 
đã hét lên.

238
00:11:13,710 --> 00:11:14,710
mặc dù la hét không phải
điều nên làm trong phòng thí nghiệm.

239
00:11:14,710 --> 00:11:16,860
khi thí nghiệm thành công,

240
00:11:16,860 --> 00:11:21,236
Hình như là lũ chuột đã được
bảo vệ khỏi sự căng thẳng,

241
00:11:21,260 --> 00:11:24,316
hay chúng đã phấn khích lạ lùng,
hay bạn muốn hiểu sao cũng được.

242
00:11:24,340 --> 00:11:26,780
Và chúng tôi đã thực sự phấn khởi.

243
00:11:27,820 --> 00:11:31,300
Rồi chúng tôi lại hoài nghi
bởi điều này tuyệt không tưởng nổi.

244
00:11:31,860 --> 00:11:32,750
Chúng tôi lại thí nghiệm lần nữa.

245
00:11:33,100 --> 00:11:36,726
Chúng tôi thí nghiệm lại
trong mô hình PTSD,

246
00:11:36,726 --> 00:11:38,916
thí nghiệm lại trong 
mô hình sinh lý.

247
00:11:38,940 --> 00:11:41,156
Chúng tôi cho vào hormone gây
căng thẳng,

248
00:11:41,180 --> 00:11:42,796
rồi chúng tôi để các sinh viên làm.

249
00:11:42,820 --> 00:11:46,940
Rồi để các cộng tác viên cách 
nửa vòng trái đất ở Pháp làm.

250
00:11:47,780 --> 00:11:50,996
Tất cả họ đều cho ra cùng một kết quả.

251
00:11:51,020 --> 00:11:53,836
Dường như việc tiêm chỉ
một liều Calypsol

252
00:11:53,860 --> 00:11:56,620
đã giúp chống lại căng thẳng
trong nhiều tuần.

253
00:11:57,180 --> 00:11:59,036
Chúng tôi chỉ mới công bố
điều này một năm trước,

254
00:11:59,060 --> 00:12:03,140
nhưng các phòng thí nghiệm khác
cũng đã xác nhận tác dụng này.

255
00:12:03,940 --> 00:12:05,860
Chúng tôi vẫn chưa biết nguyên nhân
gây trầm cảm,

256
00:12:06,460 --> 00:12:10,156
nhưng biết là sự căng thẳng là 
dấu hiệu khởi đầu

257
00:12:10,180 --> 00:12:12,516
trong 80% trường hợp,

258
00:12:12,540 --> 00:12:14,756
và biết trầm cảm và PTSD
là hai căn bệnh khác nhau,

259
00:12:14,780 --> 00:12:16,796
nhưng chúng có một điểm chung.

260
00:12:16,820 --> 00:12:18,636
Đúng không? Đó là căng thẳng 
do chấn thương

261
00:12:18,660 --> 00:12:21,556
như trên trận chiến hay 
các thảm họa tự nhiên

262
00:12:21,580 --> 00:12:24,036
hay bạo lực trong cộng đồng 
hoặc tấn công tình dục

263
00:12:24,060 --> 00:12:26,340
gây ra rối loạn căng thẳng 
hậu chấn thương,

264
00:12:26,980 --> 00:12:32,596
không phải ai trải qua căng thẳng
cũng mắc rối loạn khí sắc.

265
00:12:32,620 --> 00:12:35,516
Khả năng bị căng thẳng nhưng 
có thể thích ứng được

266
00:12:35,540 --> 00:12:39,700
và không biến thành 
trầm cảm hay PTSD

267
00:12:40,500 --> 00:12:42,756
được gọi là thích ứng căng thẳng,

268
00:12:42,780 --> 00:12:44,636
nó khác biệt tùy người.

269
00:12:44,660 --> 00:12:47,996
Ta vẫn luôn nghĩ nó là một 
đặc tính thụ động.

270
00:12:48,020 --> 00:12:50,556
Tưởng là sự vắng mặc của
các yếu tố mẫn cảm

271
00:12:50,580 --> 00:12:52,660
và các yếu tố rủi ro.

272
00:12:53,620 --> 00:12:55,500
Nhưng sẽ ra sao nếu chúng
hoạt động?

273
00:12:56,420 --> 00:12:57,916
Hay là ta có thể kích thích nó,

274
00:12:57,940 --> 00:13:00,100
như là mặc thêm áo giáp.

275
00:13:01,220 --> 00:13:05,820
Chúng tôi đã tình cờ tìm ra loại thuốc tăng cường thích ứng đầu tiên.

276
00:13:06,740 --> 00:13:09,516
Như đã nói, ta chỉ cho vào một 
lượng thuốc rất nhỏ,

277
00:13:09,540 --> 00:13:11,116
nó đã kéo dài trong nhiều tuần,

278
00:13:11,140 --> 00:13:14,356
và nó không như những loại thuốc
chống trầm cảm trước đây.

279
00:13:14,380 --> 00:13:18,700
Nhưng nó lại giống với cái bạn thấy trong thuốc miễn dịch.

280
00:13:19,180 --> 00:13:22,116
Với vắc-xin miễn dịch, bạn sẽ được tiêm
những liều thuốc

281
00:13:22,140 --> 00:13:25,516
và khi nhiều tuần, tháng, năm qua

282
00:13:25,540 --> 00:13:27,876
khi bạn thực sự đối mặt
với vi khuẩn,

283
00:13:27,900 --> 00:13:30,356
không phải vắc-xin trong cơ thể
bảo vệ bạn

284
00:13:30,380 --> 00:13:31,756
mà là hệ miễn dịch của bạn

285
00:13:31,780 --> 00:13:35,916
đã hình thành cơ chế kháng lại 
và ứng phó với vi khuẩn,

286
00:13:35,940 --> 00:13:38,076
bạn thực sự chẳng bao giờ nhiễm bệnh,

287
00:13:38,100 --> 00:13:41,156
rất khác với khi bạn đã được trị liệu.
Đúng không?

288
00:13:41,180 --> 00:13:44,996
Trong trường hợp ấy,
bạn bị nhiễm khuẩn,

289
00:13:45,020 --> 00:13:48,876
bạn bệnh, bạn uống thuốc kháng sinh
để chữa trị

290
00:13:48,900 --> 00:13:52,140
những thứ thuốc này thực sự
hoạt động để giết vi khuẩn.

291
00:13:52,780 --> 00:13:55,276
Hay như tôi đã nói,
với loại thuốc giảm đau này

292
00:13:55,300 --> 00:13:58,156
bạn sẽ chọn lấy loại thuốc nào đó
làm giảm triệu chứng,

293
00:13:58,180 --> 00:14:00,876
nhưng nó sẽ không có
tác dụng chữa trị,

294
00:14:00,900 --> 00:14:04,236
bạn chỉ có thể thấy đở hơn 
trong khoảng thời gian uống thuốc,

295
00:14:04,260 --> 00:14:06,196
đó là lý do mà bạn phải 
tiếp tục uống mãi.

296
00:14:06,220 --> 00:14:08,916
Trong trầm cảm và PTSD --

297
00:14:08,940 --> 00:14:10,916
khi chúng ta bị căng thẳng --

298
00:14:10,940 --> 00:14:13,556
ta chỉ có thuốc làm giảm bệnh.

299
00:14:13,580 --> 00:14:16,076
Thuốc chống trầm cảm chỉ có thể
làm giảm triệu chứng,

300
00:14:16,100 --> 00:14:18,956
đó là tại sao bạn phải liên tục 
uống thuốc

301
00:14:18,980 --> 00:14:20,676
trong suốt thời gian bị bệnh,

302
00:14:20,700 --> 00:14:22,900
thường có nghĩa là đến suốt đời.

303
00:14:23,940 --> 00:14:28,156
Chúng tôi gọi những 
loại thuốc tăng cường thích ứng 
này là ""paravaccines"

304
00:14:28,180 --> 00:14:29,716
nghĩa là tương tự vắc-xin,

305
00:14:29,740 --> 00:14:32,236
bởi nó hình như có tiềm năng

306
00:14:32,260 --> 00:14:34,076
giúp ngăn cản sự căng thẳng

307
00:14:34,100 --> 00:14:37,516
và ngăn lũ chuột phát triển

308
00:14:37,540 --> 00:14:40,300
trầm cảm và rối loạn căng thẳng
hậu chấn thương.

309
00:14:40,780 --> 00:14:44,220
Còn nữa không phải thuốc chống trầm
cảm nào đều là paravaccine.

310
00:14:45,300 --> 00:14:46,916
Chúng tôi cũng đã thử Prozac,

311
00:14:46,940 --> 00:14:48,300
và nó không tác dụng.

312
00:14:49,060 --> 00:14:52,076
Nếu được áp dụng với con người,

313
00:14:52,100 --> 00:14:54,676
chúng ta có thể bảo vệ

314
00:14:54,700 --> 00:14:56,956
những người có nguy cơ

315
00:14:56,980 --> 00:15:00,836
chống lại các bệnh do căng thẳng
gây ra như trầm cảm và PTSD.

316
00:15:00,860 --> 00:15:03,996
Đó là những làm sơ cứu, và các
lính cứu hỏa,

317
00:15:04,020 --> 00:15:08,156
người tị nạn, tù nhân 
và quản tù.

318
00:15:08,180 --> 00:15:10,260
lính chiến, bạn biết đó.

319
00:15:11,220 --> 00:15:15,020
Và để cho bạn thấy mức độ ảnh hưởng
của những căn bệnh này,

320
00:15:15,620 --> 00:15:18,676
trong năm 2010, gánh nặng bệnh tật 
toàn cầu

321
00:15:18,700 --> 00:15:22,540
ước tính khoảng 2,5 nghìn tỉ đô la,

322
00:15:23,060 --> 00:15:24,596
vì là các bệnh mạn tính

323
00:15:24,620 --> 00:15:27,836
nên chi phí cứ thế cộng dồn
và dự đoán sẽ tăng

324
00:15:27,860 --> 00:15:31,100
tới 6 nghìn tỉ đô
chỉ trong 15 năm tiếp theo.

325
00:15:32,460 --> 00:15:34,039
Như tôi đã đề cập,

326
00:15:34,064 --> 00:15:38,140
thay đổi mục đích có thể rất khó khăn
bởi ta đã có những định kiến từ trước.

327
00:15:38,860 --> 00:15:40,380
Calypsol có một cái tên khác,

328
00:15:41,100 --> 00:15:42,300
ketamine,

329
00:15:43,380 --> 00:15:44,940
còn được gọi là

330
00:15:45,460 --> 00:15:46,876
Special K,

331
00:15:46,900 --> 00:15:49,300
một loại hóa chất của "hộp đêm"
và rất dễ gây nghiện.

332
00:15:50,540 --> 00:15:53,636
Nó vẫn được sử dụng khắp thế giới
là một loại thuốc gây mê.

333
00:15:53,660 --> 00:15:56,516
Nó được sử dụng cho trẻ em.
Nó được mang ra chiến trường.

334
00:15:56,540 --> 00:15:59,516
Nó là một loại thuốc tình thế
ở nhiều quốc gia phát triển,

335
00:15:59,540 --> 00:16:01,396
bởi nó không ảnh hưởng 
đến hô hấp.

336
00:16:01,420 --> 00:16:06,100
Nó được WHO liệt vào danh sách
những dược phẩm thiết yếu nhất.

337
00:16:06,580 --> 00:16:10,140
Nếu ta phát hiện ketamine
như một loại paravaccine trước,

338
00:16:10,820 --> 00:16:13,676
ta sẽ dễ dàng phát triển nó,

339
00:16:13,700 --> 00:16:17,556
nhưng vì thế, ta phải đấu tranh 
với những định kiến về chức năng

340
00:16:17,580 --> 00:16:19,654
và quan điểm ngăn chận sự phát triễn.

341
00:16:20,044 --> 00:16:26,040
May thay, nó không phải loại thuốc
duy nhất ta phát hiện được


342
00:16:26,040 --> 00:16:29,020
có tính năng phòng bệnh,

343
00:16:29,700 --> 00:16:31,900
nhưng những thứ thuốc khác
chúng tôi tìm thấy

344
00:16:32,780 --> 00:16:34,956
thì vẫn còn rất lạ lẫm,

345
00:16:34,980 --> 00:16:38,596
chúng phải trải qua quy trình
kiểm định FDA --

346
00:16:38,620 --> 00:16:42,196
nếu qua được kiểm tra thì mới
có thể được sử dụng cho người.

347
00:16:42,220 --> 00:16:43,876
Việc đó sẽ mất nhiều năm.

348
00:16:43,900 --> 00:16:46,156
Nên nếu bạn muốn việc này 
xảy ra sớm hơn,

349
00:16:46,180 --> 00:16:48,556
ketamine đã được FDA kiểm định.

350
00:16:48,580 --> 00:16:51,276
Nó có tính đặc trưng chủng loại và 
có sẵn để dùng.

351
00:16:51,300 --> 00:16:55,880
Ta có thể phát triển nó với rất ít chi phí và thời gian.

352
00:16:56,380 --> 00:17:00,756
Nhưng trên thực tế, ngoài định kiến 
về chức năng và quan điểm,

353
00:17:00,780 --> 00:17:04,356
việc tái chức năng thuốc 
còn vấp phải một thách thức khác,

354
00:17:04,380 --> 00:17:05,579
đó là chính sách.

355
00:17:06,179 --> 00:17:08,395
Hiện không có chính sách khuyến khích 


356
00:17:08,419 --> 00:17:12,155
khi thuốc công khai, không có bằng 
sáng chế và không còn độc quyền

357
00:17:12,179 --> 00:17:14,516
để khuyến khích các công ty dược phẩm
phát triển nó

358
00:17:14,540 --> 00:17:15,969
bởi nó không tạo ra lợi nhuận.

359
00:17:16,380 --> 00:17:19,500
Trường hợp này không chỉ ở ketamine 
mà còn ở tất cả các loại thuốc.

360
00:17:20,579 --> 00:17:26,236
Tuy nhiên, ý tưởng sử dụng thuốc 
để ngăn ngừa các bệnh tâm thần

361
00:17:26,260 --> 00:17:30,156
so với việc chỉ chữa bệnh

362
00:17:30,180 --> 00:17:31,540
là hoàn toàn mới lạ 
trong tâm thần học.

363
00:17:32,740 --> 00:17:37,796
Có thể là từ 20, 50, 100 năm sau,

364
00:17:37,820 --> 00:17:41,916
chúng ta sẽ nhìn lại 
chứng trầm cảm và PTSD

365
00:17:41,940 --> 00:17:45,156
như cách đã nhìn về các khu bệnh lao

366
00:17:45,180 --> 00:17:46,380
trong quá khứ.

367
00:17:47,180 --> 00:17:52,420
Đây có thể là khởi đầu cho việc
loại bỏ hoàn toàn các bệnh tâm thần.

368
00:17:53,380 --> 00:17:56,580
Nhưng như một nhà khoa học vĩ đại 
đã từng nói,

369
00:17:57,900 --> 00:18:00,156
"Chỉ có kẻ ngốc mới chắn chắn mọi thứ.

370
00:18:00,180 --> 00:18:02,220
Người thông minh thì 
vẫn cứ nghiên cứu."

371
00:18:04,044 --> 00:18:05,284
Cảm ơn.

372
00:18:05,780 --> 00:18:09,846
(Vỗ tay)