0:00:04.349,0:00:07.209
Estar en parella é sinónimo[br]de tenrura, de amor compartido.

0:00:07.229,0:00:09.069
Soñamos con ter cativos.

0:00:09.859,0:00:11.159
Un futuro cheo de agarimos.

0:00:12.229,0:00:14.539
De súpeto un día atopámonos na situación.

0:00:14.539,0:00:18.319
E non sempre todo é como pensaramos.

0:00:18.319,0:00:23.729
Nas parellas, como cos fillos,[br]hai momentos dfíciles.

0:00:23.729,0:00:27.489
Ás veces reaccionamos[br]de maneira esaxerada.

0:00:27.489,0:00:31.489
Nunca me imaxinaría [br]que podería chegar a sentir

0:00:31.489,0:00:35.489
tales impulsos de violencia,

0:00:35.489,0:00:39.969
cara ás persoas que máis quero no mundo.

0:00:39.969,0:00:42.389
Son psicoterapeuta,

0:00:42.389,0:00:44.649
e dende sempre tentei entender

0:00:44.649,0:00:47.019
os motivos do noso comportamento.

0:00:47.019,0:00:51.019
Por que os adultos se comportan[br]dun xeito tan esaxerado?

0:00:51.019,0:00:53.359
E por que os cativos non fan simplemente

0:00:53.359,0:00:56.379
todo o que lles pedimos?

0:00:56.379,0:00:57.519
(Risas)

0:01:00.598,0:01:04.468
Para responder estas preguntas

0:01:04.468,0:01:06.818
lin e estudei os científicos.

0:01:06.818,0:01:08.888
Hoxe en día todo o mundo fala do estrés.

0:01:08.888,0:01:13.328
Foi o académico Hans Selye[br]quen introduciu este concepto,

0:01:13.328,0:01:14.708
nos anos 50,

0:01:14.708,0:01:17.878
para describir a reacción[br]de adaptación do organismo

0:01:17.878,0:01:19.598
fronte aos estímulos.

0:01:19.598,0:01:23.158
É dicir, o estrés é[br]unha reacción de adaptación.

0:01:23.158,0:01:25.378
Para garantir a nosa supervivencia,

0:01:25.378,0:01:29.578
no noso cerebro hai[br]unha pequena glándula: a amígdala.

0:01:29.578,0:01:33.028
Dende o comezo dos tempos,[br]ao mínimo perigo

0:01:33.908,0:01:36.688
esta activa as alarmas no organismo:

0:01:36.688,0:01:38.738
adrenalina, cortisol.

0:01:38.738,0:01:44.338
O noso corpo[br]prepárase para loitar ou fuxir.

0:01:44.338,0:01:49.348
Se non podo nin loitar nin fuxir,

0:01:49.355,0:01:52.005
paralízome, fago o morto,

0:01:52.005,0:01:55.395
o meu corpo queda insensibilizado.

0:01:55.395,0:02:00.185
Un perigo, pero tamén[br]unha frustración, un problema

0:02:00.185,0:02:05.085
poden provocar estrés[br]tanto nos cativos coma nos adultos.

0:02:05.085,0:02:09.015
Consideremos o estrés[br]coma unha reacción física.

0:02:09.015,0:02:11.655
Adrenalina, cortisol no corpo.

0:02:11.655,0:02:14.695
Aceleración do ritmo cardíaco,[br]rixidez muscular,

0:02:14.695,0:02:16.755
bloqueamos a mandíbula,

0:02:16.755,0:02:20.275
temos ganas de mallar nalguén,[br]tirar con todo arredor.

0:02:20.275,0:02:23.275
As nosas pernas queren patalexar, correr.

0:02:23.275,0:02:26.605
Nós, adultos, temos a capacidade

0:02:27.275,0:02:30.335
de controlar esta reacción de estrés.

0:02:30.335,0:02:32.165
Mesmo sen ser sempre fácil

0:02:32.165,0:02:34.255
cando a nosa parella deixa todo tirado

0:02:34.255,0:02:37.595
ou o cativo de dous anos[br]non quere calzarse.

0:02:37.595,0:02:41.215
Porén, o cerebro dos cativos

0:02:41.215,0:02:45.995
aínda non lles permite[br]controlar este estrés.

0:02:45.995,0:02:50.315
Cando os nosos fillos estouran,[br]sempre escoitamos:

0:02:50.315,0:02:53.215
"Hailles que pór uns límites!"

0:02:53.215,0:02:55.645
E entramos na relación de forzas.

0:02:55.645,0:02:57.445
A risco de perder a nosa forza,

0:02:57.445,0:02:59.835
porque iso é o que acaba pasando.

0:03:00.745,0:03:04.745
Na loita por ser o máis forte,[br]todo o mundo perde.

0:03:04.745,0:03:10.615
Ás veces cremos que facemos[br]entrar ao neno en razón.

0:03:10.615,0:03:12.895
Porque deixa de molestar.

0:03:12.895,0:03:14.765
Non é que se faga bo.

0:03:14.765,0:03:17.235
Simplemente está inmobilizado

0:03:17.235,0:03:20.165
pola acción do estrés.

0:03:22.369,0:03:25.329
Poñer límites é coma...

0:03:25.329,0:03:28.309
poñer un testo sobre o leite que ferve.

0:03:28.309,0:03:31.349
O leite bótase fóra de todos os xeitos.

0:03:31.349,0:03:34.069
Hai que manter a presión.

0:03:34.069,0:03:35.969
E teremos que limpar todo arredor.

0:03:35.969,0:03:39.739
Tampouco é cuestión de quedar a mirar[br]como se bóta fóra

0:03:39.739,0:03:41.159
sen facer nada.

0:03:41.159,0:03:44.408
E se pechamos o gas?

0:03:44.408,0:03:47.788
Vouvos contar como un día,

0:03:47.788,0:03:54.038
miña nai soubo apagar o gas[br]cando me botei fóra.

0:03:54.038,0:03:56.128
Eu tiña 13 anos.

0:03:56.128,0:03:59.018
E deille unha labazada a miña nai.

0:03:59.018,0:04:02.108
Si, deille unha labazada a miña nai.

0:04:02.108,0:04:05.076
Non o fixen intencionadamente.

0:04:05.076,0:04:07.116
E ela entendeuno.

0:04:07.116,0:04:10.416
Por suposto, naquel momento[br]devolveume a labazada.

0:04:10.416,0:04:12.836
Pero despois deste acto reflexo

0:04:13.636,0:04:15.426
veu falar comigo.

0:04:15.426,0:04:17.156
Facerme falar.

0:04:17.156,0:04:18.466
Ela sabía que

0:04:18.466,0:04:22.286
cando un cativo vai ao médico

0:04:22.286,0:04:24.556
para que lle poñan unha inxección,

0:04:24.556,0:04:26.026
cando volve á casa

0:04:26.026,0:04:30.426
non para ata que todo o mundo recibe unha.

0:04:30.426,0:04:33.792
Poñéndose sempre do lado bo da xiringa.

0:04:33.792,0:04:39.162
Miña nai buscou a orixe desta labazada.

0:04:39.162,0:04:42.052
Eu viñera da casa dunha amiga

0:04:42.052,0:04:46.702
e conteille á mina nai[br]a escena que presenciara.

0:04:48.202,0:04:51.512
A miña amiga tivera[br]unha discusión moi forte con súa nai.

0:04:51.512,0:04:55.842
Esta déralle unha labazada[br]e a miña amiga devolvéralla.

0:04:55.842,0:04:58.992
Eu quedara alucinada.

0:05:00.992,0:05:02.952
Non o entendía.

0:05:02.952,0:05:06.491
Volvín á casa coma unha autómata.

0:05:08.939,0:05:11.459
Incapaz de pensar,

0:05:11.459,0:05:12.846
de sentir,

0:05:12.846,0:05:14.176
de falar,

0:05:15.481,0:05:18.391
mesmo de comprender[br]o que sucedera dentro de min,

0:05:18.391,0:05:20.751
ata que vin a miña nai.

0:05:22.321,0:05:24.111
Nese intre

0:05:24.111,0:05:26.861
ao ver a miña nai, a miña seguridade,

0:05:26.861,0:05:30.701
foi coma se o meu corpo tivera permiso

0:05:30.701,0:05:34.941
para saír da súa parálise.

0:05:34.942,0:05:36.232
E foi entón

0:05:36.232,0:05:37.902
cando a tensión,

0:05:39.373,0:05:45.003
reprimida dende a escena das labazadas[br]na casa da miña amiga,

0:05:45.003,0:05:47.373
saíu á superficie.

0:05:47.373,0:05:49.643
Adrenalina, cortisol,

0:05:49.643,0:05:52.063
o meu corpo espertaba.

0:05:53.323,0:05:56.013
Rixidez muscular, comezaba a sentirme

0:05:56.013,0:05:58.543
cada vez máis anoxada e tensa.

0:05:59.299,0:06:03.079
Como sentira esta agresividade

0:06:03.079,0:06:07.909
dende o intre no que vin a miña nai,[br]atribuínlle a ela a causa.

0:06:09.346,0:06:12.336
Enfadeime con ela por un nada.

0:06:13.896,0:06:15.136
E foi entón

0:06:16.016,0:06:19.246
cando o meu corpo fixo algo[br]que me deixou estupefacta.

0:06:20.307,0:06:22.247
Reproduciu a labazada.

0:06:23.131,0:06:24.971
O meu cerebro,

0:06:24.971,0:06:28.091
ao non atopar as palabras[br]para explicarlle a situación a miña nai,

0:06:28.091,0:06:32.091
guiou o meu corpo para amosarlle

0:06:32.091,0:06:34.461
a labazada que me fixera dano.

0:06:35.786,0:06:37.226
Para que me axudara.

0:06:37.226,0:06:38.776
E axudoume.

0:06:38.776,0:06:42.776
Axudoume a poñerlle nome [br]ás miñas emocións.

0:06:42.776,0:06:45.746
Axudoume a apagar o gas,

0:06:45.746,0:06:49.266
baixo o leite que fervía no meu interior.

0:06:50.226,0:06:53.266
Podía confiar nela.

0:06:56.372,0:06:58.322
Outra situación.

0:06:58.322,0:06:59.442
Na rúa.

0:07:00.647,0:07:02.227
Unha nai e o seu fillo.

0:07:02.227,0:07:04.537
O neno camiña tranquilamente.

0:07:05.927,0:07:09.717
Hai moitos coches, a nai enfádase e di:

0:07:09.717,0:07:11.767
"Dáme a man agora mesmo!"

0:07:12.617,0:07:18.227
O neno rexeita[br]a man da súa nai e afástase.

0:07:18.967,0:07:20.421
Para o neno,

0:07:20.421,0:07:23.651
o acto de rexeitar a man[br]non é unha decisión consciente.

0:07:23.651,0:07:26.841
É unha reacción automática de estrés.

0:07:28.225,0:07:31.405
O noso estrés estresa aos nosos fillos,

0:07:31.405,0:07:35.065
e provoca unha reacción biolóxica

0:07:35.065,0:07:41.255
que desconecta[br]as capas superiores do seu cerebro.

0:07:42.205,0:07:46.075
Ás veces pedímoslle aos cativos

0:07:47.591,0:07:50.891
que reflexionen sobre o seu comportamento,[br]sen moito resultado.

0:07:50.891,0:07:54.061
Comprensible, porque o seu cerebro[br]xa non está conectado.

0:07:54.061,0:07:59.731
Que facer para reconectar[br]o cerebro dos nosos fillos?

0:07:59.731,0:08:03.731
Que facer para desactivar[br]o circuíto do estrés?

0:08:03.731,0:08:06.931
Convocamos á "señora Oxitocina".

0:08:07.731,0:08:11.863
A oxitocina,[br]a hormona do amor, das relacións.

0:08:11.863,0:08:18.643
A hormona que permite reducir o estrés.

0:08:18.693,0:08:21.293
Tocar ao neno.

0:08:21.293,0:08:23.663
Miralo con agarimo.

0:08:24.655,0:08:27.755
Comunicarse de xeito tenro con el,

0:08:28.836,0:08:34.716
permítelle activar outra vez[br]o cerebro e xestionar o estrés.

0:08:34.716,0:08:38.146
Foi o que fixo miña nai comigo.

0:08:39.904,0:08:41.274
"Porén...

0:08:41.274,0:08:46.088
non recompensa iso[br]un comportamento inaceptable?",

0:08:46.088,0:08:48.328
dirán algúns.

0:08:48.328,0:08:52.678
A maioría de nós aprendemos a considerar

0:08:52.678,0:08:55.338
o amor coma unha recompensa.

0:08:56.522,0:09:00.522
A neurociencia demostrou

0:09:00.522,0:09:04.012
que manifestarlle[br]o noso amor aos nosos fillos

0:09:04.012,0:09:08.012
desencadea unha secreción de oxitocina,

0:09:08.012,0:09:11.472
multiplica o número de receptores[br]de oxitocina no noso cerebro,

0:09:12.993,0:09:16.343
diminúe as hormonas do estrés,

0:09:16.343,0:09:18.733
aumenta a inmunidade,

0:09:18.733,0:09:24.903
e desenvolve os circuítos neuronais [br]no córtex prefrontal.

0:09:24.903,0:09:29.323
O córtex prefrontal é[br]o que permite a empatía,

0:09:29.323,0:09:31.823
o autocontrol.

0:09:31.823,0:09:35.413
O que permite o control das emocións,

0:09:35.413,0:09:36.793
a anticipación,

0:09:36.793,0:09:41.153
a capacidade de entender e de identificar[br]o impacto das nosas accións,

0:09:41.153,0:09:42.593
a responsabiilidade.

0:09:42.593,0:09:46.543
Esta parte do cerebro é a que temos [br]que desenvolver nos nosos fillos.

0:09:46.543,0:09:47.973
Grazas

0:09:49.813,0:09:54.223
a un xesto, un sorriso, [br]un chisco de atención,

0:09:54.229,0:09:58.619
preparamos os nosos cativos[br]para a felicidade.

0:10:00.919,0:10:04.299
Literalmente, equipámolos[br]para enfrontarse ao estrés.

0:10:05.458,0:10:08.288
Ensinámoslles

0:10:10.259,0:10:11.989
a non reaccionar de xeito esaxerado,

0:10:11.989,0:10:16.389
a non facelo máis tarde,[br]cando tamén eles teñan fillos.

0:10:16.389,0:10:20.949
O amor é coma combustible [br]para controlar o estrés.

0:10:20.949,0:10:22.519
Concretamente,

0:10:23.677,0:10:26.497
gustaríame compartir convosco

0:10:26.497,0:10:28.887
unha pequena técnica que levamos a cabo,

0:10:28.887,0:10:30.407
a miña parella e mais eu.

0:10:30.941,0:10:32.781
Explícovos a situación:

0:10:32.781,0:10:34.971
son as 7 da tarde,

0:10:34.971,0:10:36.841
pasei o día cos nenos,

0:10:36.841,0:10:39.751
é un pouco tarde, e cando el chega

0:10:39.751,0:10:45.111
resulta que esqueceu a compra[br]que lle pedira que fixese.

0:10:45.111,0:10:46.751
Encabúxome.

0:10:48.341,0:10:50.181
A miña parella séntese culpable.

0:10:50.181,0:10:54.181
Senta diante do televisor[br]ou volve saír para ir á farmacia.

0:10:54.181,0:10:58.181
É normal: un home non ten dereito[br]de facerlle dano a unha muller.

0:10:58.181,0:11:00.851
Non quere loitar. E foxe.

0:11:01.877,0:11:04.827
Pero mesmo se volve saír[br]para mercar o que lle mandara,

0:11:04.827,0:11:06.797
non me vale tampouco.

0:11:06.797,0:11:10.357
De feito, a compra, a farmacia,[br]non eran máis que excusas.

0:11:10.357,0:11:13.745
O que precisaba era que me abrazase.

0:11:13.745,0:11:16.465
Por que non llo pedín?

0:11:16.465,0:11:19.145
Non parece moi lóxico que lle berre.

0:11:19.145,0:11:20.375
Porén,

0:11:20.375,0:11:23.435
debemos ver que si que é lóxico.

0:11:23.435,0:11:26.145
Sentinme soa, impotente todo o día.

0:11:26.145,0:11:30.065
É normal que queira[br]recuperar un pouco de poder,

0:11:30.065,0:11:31.785
sentirme forte,

0:11:31.785,0:11:34.305
levar a razón polo menos unha vez.

0:11:35.005,0:11:37.294
Por iso berro, ataco,

0:11:38.434,0:11:40.354
estou baixo os efectos do estrés.

0:11:40.354,0:11:43.224
É aquí onde entra en xogo a nosa técnica.

0:11:43.224,0:11:46.064
Cando estou a piques de rebentar,

0:11:46.064,0:11:49.424
el vén, abrázame con tenrura

0:11:49.424,0:11:50.594
e dime:

0:11:51.764,0:11:52.534
"Veña!

0:11:53.474,0:11:55.024
Veña!"

0:11:55.024,0:11:56.994
Por suposto, intento apartalo.

0:11:57.525,0:11:59.045
Porque...

0:11:59.783,0:12:01.473
sería demasiado fácil!

0:12:01.473,0:12:02.566
(Risas)

0:12:02.566,0:12:03.776
E despois,

0:12:04.778,0:12:06.408
éntrame a inseguridade

0:12:08.367,0:12:12.797
de se me seguiría querendo[br]se deixase de ser forte e perfecta.

0:12:13.997,0:12:16.557
É incrible se pensamos niso.

0:12:16.557,0:12:19.087
Atácoo ou fuxo del para que me queira.

0:12:21.032,0:12:22.782
Así que dígolle:

0:12:23.541,0:12:26.401
"Para, ho! Non ves que teño[br]máis cousas que facer?

0:12:26.401,0:12:28.181
Sempre pensando no mesmo!"

0:12:28.181,0:12:29.161
(Risas)

0:12:29.161,0:12:32.001
Fuxo porque xa non o podo atacar.

0:12:32.001,0:12:34.621
Aínda estou baixo o efecto do estrés.

0:12:34.621,0:12:38.621
Se el aguanta sete segundos,

0:12:39.841,0:12:43.841
a oxitocina comeza[br]a inundar o meu cerebro.

0:12:44.651,0:12:46.421
Síntome mellor.

0:12:46.421,0:12:52.321
A oxitocina provoca[br]sensación de benestar, de confianza,

0:12:52.831,0:12:54.651
de atención polo outro.

0:12:55.272,0:12:59.892
Despois de vinte segundos,[br]síntome moito mellor.

0:12:59.892,0:13:03.892
Reláxome e bótome a chorar.

0:13:03.892,0:13:07.372
Está claro que isto[br]non funciona con todo o mundo.

0:13:07.962,0:13:11.772
Ás veces hai persoas[br]que non aturan os abrazos.

0:13:12.512,0:13:15.162
Son aqueles e aquelas que,[br]cando eran cativos,

0:13:15.162,0:13:18.162
foron rexeitados polos seus propios pais.

0:13:19.379,0:13:22.469
Teñen menos receptores de oxitocina.

0:13:22.469,0:13:24.849
Teñen un circuíto de estrés moi activo,

0:13:24.849,0:13:27.649
e unha impulsividade moi forte.

0:13:27.649,0:13:31.339
Pero iso pódese arranxar con amor.

0:13:31.339,0:13:35.509
O amor tamén é[br]moi eficaz cos nosos fillos.

0:13:36.655,0:13:40.655
O amor tamén é[br]moi eficaz cos nosos fillos.

0:13:40.655,0:13:42.765
Lembrádesvos do leite?

0:13:43.525,0:13:48.245
O amor é coma un súper botón[br]para apagar o gas.

0:13:49.295,0:13:51.185
A próxima vez

0:13:51.185,0:13:54.805
que sintades vir a relación de forza,

0:13:55.924,0:13:59.924
teredes unha nova idea[br]para poñer en acción:

0:14:01.121,0:14:02.541
respirar,

0:14:03.864,0:14:07.864
retomar o contacto[br]co amor que sentides polo voso cativo

0:14:07.864,0:14:10.074
e abrazalo con forza.

0:14:10.074,0:14:12.844
Canto menos, eu míroo con tenrura.

0:14:12.844,0:14:15.954
Se cadra non se tranquiliza decontado.

0:14:15.954,0:14:19.474
Pode ser que aínda precise[br]liberar un pouco de tensión.

0:14:19.474,0:14:22.724
O máis importante é[br]que creemos un vínculo.

0:14:22.724,0:14:24.304
Cando o facemos,

0:14:26.190,0:14:28.240
podo reconectar o seu cerebro.

0:14:28.240,0:14:31.060
Eu recupero tamén o meu,

0:14:31.060,0:14:36.310
e volvo ser capaz de dicirlle[br]tranquilamente o que debe facer.

0:14:36.310,0:14:37.730
"Na rúa, a man!"

0:14:38.868,0:14:43.148
E á miña parella,[br]de enviarlle un SMS cunha soa palabra:

0:14:43.148,0:14:45.248
"Farmacia".

0:14:46.961,0:14:49.861
Responder con amor [br]a una situación de crise

0:14:51.771,0:14:53.541
require moito esforzo

0:14:53.541,0:14:55.391
que se ve rapidamente recompensado.

0:14:55.391,0:14:57.801
Así gañamos moito tempo.

0:15:00.663,0:15:01.363
E se

0:15:02.421,0:15:06.421
encheramos o depósito antiestrés

0:15:06.421,0:15:07.561
dende pola mañá?

0:15:07.561,0:15:09.961
Se traballaramos con antelación

0:15:09.961,0:15:13.151
para que poidan afrontar mellor o seu día?

0:15:14.558,0:15:18.558
Cinco minutos de tenrura todos os días

0:15:18.558,0:15:20.668
poderían cambiar as nosas vidas?

0:15:21.448,0:15:23.218
Paga a pena intentalo!

0:15:24.416,0:15:25.486
Grazas.

0:15:25.486,0:15:29.486
(Aplausos)