WEBVTT

00:00:05.920 --> 00:00:10.115
[Қалай транскрипциялаймын]

00:00:10.455 --> 00:00:14.091
Транскрипциялау - сол тілде субтитр жазу.

00:00:14.116 --> 00:00:16.837
Түсінікті. Бірақ оның қажеті не?

00:00:17.031 --> 00:00:20.705
Субтитрлер үш түрлі мақсатта керек.

00:00:21.580 --> 00:00:24.196
Құлағы нашар еститін, я естімейтіндерге

00:00:24.221 --> 00:00:25.790
ойды түсінуге көмектеседі.

00:00:27.359 --> 00:00:28.930
Идеяны 
интернетте таратады,

00:00:28.955 --> 00:00:31.305
яғни видео транскрипцияланған соң

00:00:31.330 --> 00:00:34.924
оны Google-дың іздеу жүйесінен
табуға болады.

00:00:35.299 --> 00:00:37.787
Сондай-ақ, видео транскрипцияланған соң

00:00:37.812 --> 00:00:41.668
басқа тілдерге аударуға болады.

00:00:42.246 --> 00:00:46.043
Сонымен қалай транскрипциялаймыз?

00:00:46.628 --> 00:00:50.735
Транскрипциялағанда естіп отырған сөздерді
жазасыз.

00:00:50.760 --> 00:00:53.548
Субтитр шыққан уақытқа сөздерді
сәйкестендіресіз,

00:00:53.573 --> 00:00:55.138
аяқталған уақытқа лайықтайсыз.

00:00:55.355 --> 00:00:58.048
Дегенмен бұған қатысты 
ережелер де бар.

00:00:58.073 --> 00:01:00.828
Транскрипция жасағанда ережелерді
есте ұстаған абзал.

00:01:00.853 --> 00:01:04.108
Жаңылыс айтылған сөздерді,
қате сөздерді,

00:01:04.134 --> 00:01:08.203
мысалы, "ойлаймыз" дегеннің
орнына "ойлаймын" десе

00:01:08.821 --> 00:01:11.834
аударудың қажеті жоқ.
Әрбір титрға мұқият болған жөн.

00:01:11.859 --> 00:01:14.584
Тіпті сөйлеуші 
ойын өзгертіп жіберсе де

00:01:14.609 --> 00:01:18.425
немесе грамматикалық
қателері болса да түзету керек.

00:01:19.448 --> 00:01:23.619
Әрбір сөйлемнің ұзақтығына мән беріңіз. 
Оқу жылдамдығына назар аударыңыз.

00:01:23.644 --> 00:01:26.353
Аударғандағы тәрізді субтитрда да

00:01:26.378 --> 00:01:29.886
жылдамдыққа үлгермей жатсаңыз, 
мәтінді

00:01:29.911 --> 00:01:33.303
субтитрға лайықтап, 
сығымдаған дұрыс.

00:01:33.328 --> 00:01:35.438
Оқу жылдамдығын сақтаңыз.

00:01:36.391 --> 00:01:39.793
Айтылғанымен сәйкес келіп
тұрғаны дұрыс.

00:01:40.958 --> 00:01:45.901
Сәл-пәл озып кетіп отырса
ештеңе етпейді.

00:01:45.926 --> 00:01:49.120
Оқу жылдамдығын сақтау үшін
бұл - кешірімді.

00:01:50.582 --> 00:01:56.226
Бірақ субтитрді 1000 мл.секундтан
бастамаңыз.

00:01:56.251 --> 00:01:59.008
Келесі сөйлем айтылып
үлгеруі керек.

00:01:59.033 --> 00:02:02.787
Өйткені көрермен
сөйлеушінің

00:02:02.812 --> 00:02:06.943
сөзі мен қиымылы арасындағы
байланысты түсінбей қалады.

00:02:06.968 --> 00:02:11.953
Субтитрлер 1 секундтан ұзақ
тұрып қалмасын.

00:02:11.978 --> 00:02:14.852
Сөйлеуші сөзінен соң
ұзақ кідіріс жасамаңыз.

00:02:16.040 --> 00:02:19.250
Субтитрді келесі сөйлемдегі
ойдың басымен аяқтамаңыз.

00:02:19.275 --> 00:02:24.258
Мүмкіндігінше толық сөйлеммен,
сөз тіркестерімен жазыңыз.

00:02:24.283 --> 00:02:26.297
Ойды түсінуге жеңіл болады.

00:02:26.322 --> 00:02:28.601
Әрі аударуға да қолайлы.

00:02:28.626 --> 00:02:30.789
Кейбір тілдер құрмалас сөйлемдерді

00:02:30.814 --> 00:02:33.156
бөліп аудара алмауы мүмкін.

00:02:33.181 --> 00:02:35.290
Транскрипте бөлінбей тұрса қиын.

00:02:35.845 --> 00:02:39.376
Нашар еститіндер үшін
дыбыс туралы ақпаратты жазыңыз.

00:02:40.103 --> 00:02:41.539
Жақшаның ішіне

00:02:41.564 --> 00:02:45.836
күлкі, әуен немесе қол шапалақ,

00:02:45.861 --> 00:02:48.546
яғни сөйлеушінің өзге де әрекеттерін

00:02:48.571 --> 00:02:53.007
жазып, маңызды дыбыстарды
түсіндіріңіз.

00:02:54.008 --> 00:02:59.179
Субтитр 1 секундтан кем, 
7 секундтан ұзақ болмасын.

00:02:59.750 --> 00:03:01.740
Ұзақтау дыбыстар кездессе,

00:03:01.765 --> 00:03:05.495
оны алғашқы 3 секундта
көрсетіңіз.

00:03:05.520 --> 00:03:07.660
Сосын дыбыс біткенде көрсетіңіз.

00:03:08.273 --> 00:03:11.391
Экранда мәтін көрсетілсе,

00:03:11.416 --> 00:03:15.662
сахнадағы мәтін тәрізді,

00:03:15.687 --> 00:03:20.789
оны да жазыңыз,
бірақ титрмен шатаспасын.

00:03:21.447 --> 00:03:26.196
Слайдтағы мәтін 
басқа тілге де аударылады.

00:03:26.369 --> 00:03:30.524
Ондай мәтінді

00:03:30.549 --> 00:03:32.140
жақшаға алған жөн.

00:03:33.109 --> 00:03:37.888
Кісі есімдерінің дұрыс жазылуын
тексеріп алыңыз.

00:03:38.146 --> 00:03:40.762
Түсініксіз болып,
жаза алмасаңыз

00:03:40.787 --> 00:03:43.843
"I transcribe TEDx" тобынан
көмек сұраңыз,

00:03:43.868 --> 00:03:46.526
Facebook-тағы тобыңызға да
хабарласыңыз.

00:03:47.052 --> 00:03:50.096
Ең бастысы,
транскрипциялау арқылы

00:03:50.121 --> 00:03:52.649
көпшілікке
көмектесіп жатқаныңызды,

00:03:52.674 --> 00:03:57.290
идеяны көпшілікке таратып
жатқаныңызды ұмытпаңыз.

00:03:57.315 --> 00:03:59.475
Транскрипциялау туралы
тағы оқимын десеңіз

00:03:59.500 --> 00:04:03.967
"Қалай транскрипциялаймын"
нұсқаулығын қараңыз.

00:04:03.992 --> 00:04:06.968
Аудармаңыз сәтті болсын!