0:00:02.000,0:00:04.000
Los Angeles Times'da son zamanlarda yayınlanmış bir karikatür.

0:00:04.000,0:00:06.000
Esprili cümlesi?

0:00:06.000,0:00:08.000
"Diğer yandan, her sabah saat dörtte

0:00:08.000,0:00:10.000
Labrador'umu sağmak için kalkmam gerekmiyor."

0:00:10.000,0:00:13.000
Bu, New York Magazine'in son zamanlardaki bir sayısının kapağı.

0:00:13.000,0:00:16.000
En iyi hastane, doktorlarının kanser, doğum, felç, kalp hastalığı,

0:00:16.000,0:00:21.000
bel yerleştirme tedavisi yaptığı, sabah saat 4'te acil servisi açık olandır.

0:00:21.000,0:00:23.000
Bu da benim bir araya getirdiğim şarkılar --

0:00:24.000,0:00:43.000
(Müzik)

0:00:44.000,0:00:46.000
Daha önce sabah saat dördün

0:00:46.000,0:00:49.000
farklı bir anlam taşıdğını fark etmiş miydiniz?

0:00:49.000,0:00:53.000
Mümkün olan en kötü saatte uyanık olduğunuz anlamına geliyor.

0:00:53.000,0:00:54.000
(Gülüşmeler)

0:00:54.000,0:00:59.000
Uygunsuzluklar, aksilikler, özlemler için uygun bir zaman.

0:00:59.000,0:01:02.000
"Baba" filminin bu klasik sahnesinde olduğu gibi,

0:01:02.000,0:01:04.000
polis müdürünü öldürmek için plan yapılacak bir saat.

0:01:04.000,0:01:07.000
Coppola'nın senaryosu bu adamları şöyle tanımlıyor " gömlekli, tükenmiş bir halde."

0:01:07.000,0:01:09.000
Saat sabahın dördüdür."

0:01:09.000,0:01:10.000
(Gülüşmeler)

0:01:10.000,0:01:12.000
Bundan da daha zalim şeyler için,

0:01:12.000,0:01:15.000
Isabel Allende'nin "Ruhlar Evi" kitabındaki gibi

0:01:15.000,0:01:17.000
otopsiler ve mumyalama için bir zaman.

0:01:17.000,0:01:19.000
Olağanüstü sarı saçlı Rosa'nın öldürülmesinin ardından,

0:01:19.000,0:01:22.000
doktorlar onu merhem ve ölüler için özel madde ile korudular.

0:01:22.000,0:01:25.000
Saat dörde kadar çalıştılar.

0:01:25.000,0:01:28.000
Bundan da daha zalim şeyler için bir zaman,

0:01:28.000,0:01:31.000
geçen nisan ayı New Yorker dergisindeki gibi,

0:01:31.000,0:01:33.000
Martin Amis'in bu kısa kurgu hikayesi

0:01:33.000,0:01:37.000
şöyle başlıyor, "11 Eylül 2001'de, gözlerini

0:01:37.000,0:01:39.000
Portland, Maine'de saat sabahın dördünde açtı

0:01:39.000,0:01:43.000
ve Mohammed Atta'nın son günü başladı."

0:01:43.000,0:01:46.000
Benim günün en sessiz ve aktivitesiz olarak

0:01:46.000,0:01:50.000
gördüğüm saat, sabahın dördü çok fazla sayıda

0:01:50.000,0:01:52.000
korkunç olayı tanımlamış --

0:01:52.000,0:01:53.000
(Gülüşmeler)

0:01:53.000,0:01:56.000
bir çok haberleşme aracında bir çok büyük isim tarafından.

0:01:56.000,0:01:59.000
Ve de bu beni şüphelendirdi.

0:01:59.000,0:02:03.000
Fark ettim ki dünyadaki kimi en yaratıcı artistik beyinler

0:02:03.000,0:02:07.000
sanki bu benzetmeyi kendileri icat etmiş gibi

0:02:07.000,0:02:09.000
varsaymıyorlar değil mi?

0:02:09.000,0:02:12.000
Bu işin arkasında başka bir şeyler olabilir mi?

0:02:12.000,0:02:15.000
Kasti, gizli şeyler, ayrıca

0:02:15.000,0:02:19.000
bu sabahın dördü tanımlamasını kim buldu?

0:02:19.000,0:02:23.000
Bence bu kişi -- Alberto Giacometti, burada

0:02:23.000,0:02:26.000
100 İsviçre frankı üzerindeki bazı çalışmaları da gözüküyor.

0:02:26.000,0:02:28.000
Her şeyi bu New York Modern Sanat

0:02:28.000,0:02:30.000
Müzesindeki bu ünlü esri ile yaptı.

0:02:30.000,0:02:33.000
Eserin adı -- "Sabahın dördünde Saray"--

0:02:33.000,0:02:34.000
(Gülüşmeler)

0:02:35.000,0:02:38.000
1932.

0:02:38.000,0:02:40.000
Sabahın dördüne dair bulduğum

0:02:40.000,0:02:41.000
sadece en eski, gizli

0:02:41.000,0:02:45.000
atıf değil. Bana göre, bu ilk sürrealist heykel çalışması,

0:02:45.000,0:02:49.000
sonraki tüm sanatsal çalışmalara sabahın dördü betimlemesini

0:02:49.000,0:02:52.000
kullanmaları için müthiş bir kılavuz oldu.

0:02:52.000,0:02:56.000
Ben buna "Giacometti'nin Şifresi" dedim, TED'e özel.

0:02:56.000,0:02:59.000
Eğer Blackberry'niz veya iPhone'ununuz

0:02:59.000,0:03:01.000
varsa onunla takip etmekte özgürsünüz.

0:03:01.000,0:03:04.000
Sistem şöyle -- bu sabahın dördü ile Google'da

0:03:04.000,0:03:06.000
geçenlerde yaptığım arama.

0:03:06.000,0:03:08.000
Sonuçlar değişiyor tabi ki. Bu çok normal.

0:03:08.000,0:03:10.000
İlk 10 sonucun dördü

0:03:10.000,0:03:15.000
Faron Young'ın şarkısı "It' Four in the Morning" (Saat sabahın dördü)

0:03:15.000,0:03:19.000
Judi Dench'in "Four in the Morning" (sabahın dördü) filmi için üç sonuç,

0:03:19.000,0:03:23.000
bir tane de Wislawa Szymborska'nın şiiri için, "Four in the Morning." (sabahın dördü)

0:03:23.000,0:03:27.000
Ama bir polonyalı şairin, bir ingiliz aktrisinin,

0:03:27.000,0:03:30.000
bir country müzik şarkıcısının bu Google sıralaması

0:03:30.000,0:03:33.000
dışında ortak ne yanları olabilir diye sorabilirsiniz?

0:03:33.000,0:03:38.000
Pekala, Faron Young ile başlayalım, tesadüfen 1932

0:03:38.000,0:03:40.000
yılında doğan kişiden.

0:03:40.000,0:03:42.000
(Gülüşmeler)

0:03:42.000,0:03:48.000
1996 yılında, aralıkın dokuzunda kendini başından vurdu --

0:03:48.000,0:03:51.000
ki bu da tesadüfen Judi Dench'in doğum günü.

0:03:51.000,0:03:54.000
(Gülüşmeler)

0:03:54.000,0:03:56.000
Ama Dench'in doğum gününde ölmedi.

0:03:56.000,0:03:59.000
Ertesi öğleden sonra, güya kendi sebep olduğu

0:03:59.000,0:04:04.000
yaranın acısına dayanamayacak duruma geldiğinde 64 yaşındaydı --

0:04:04.000,0:04:09.000
bu da, şansa bakın ki, Alberto Giacometti'nin hayatını kaybettiği yaş.

0:04:09.000,0:04:11.000
Tüm bunlar olurken Wislawa Szymborska neredeydi?

0:04:11.000,0:04:15.000
Dünyanın en su götürmez mazeretine sahipti.

0:04:15.000,0:04:20.000
O gün, 10 Aralık 1996'da, bay Sabahın Dördü Faron Young

0:04:20.000,0:04:23.000
Tennessee Nashville'de hayata gözlerini yumarken,

0:04:23.000,0:04:26.000
bayan Sabahın Dördü -- ya da en azından onlardan biri -- Wislawa Szymborska

0:04:27.000,0:04:32.000
İsveç Stockholm'da Nobel Edebiyat ödülünü alıyordu.

0:04:32.000,0:04:37.000
Alfred Nobel'in ölümünden yüz yıl sonra.

0:04:37.000,0:04:39.000
Rastlantı mı? Hayır, korkutucu.

0:04:39.000,0:04:41.000
(Gülüşmeler)

0:04:41.000,0:04:43.000
Bana göre rastlantı çok daha basit bir sihre denir.

0:04:43.000,0:04:44.000
Şöyle dememe benzer,

0:04:44.000,0:04:47.000
"Hey, biliyorsunuz ki Nobel ödülü 1901 yılında başlatıldı,

0:04:47.000,0:04:52.000
ki bu da şans eseri Alberto Giacometti'nin doğduğu yıl?"

0:04:52.000,0:04:56.000
Hayır, her şey mükemmel bir şekilde oturmuyor,

0:04:56.000,0:04:59.000
ama bu çok büyük bir ihtimalle burada bir şeyler

0:04:59.000,0:05:01.000
olmadığı anlamına gelmez.

0:05:01.000,0:05:03.000
Aslında, şu anda bu odada

0:05:03.000,0:05:07.000
bu klibi sizlere göstermemi istemeyenler olabilir.

0:05:07.000,0:05:08.000
(Gülüşmeler)

0:05:08.000,0:05:10.000
Video: Tenis kortumuz, yüzme havuzumuz, sinema salonumuz var --

0:05:10.000,0:05:13.000
Yani, gecenin bir yarısı bile canım domuz pirzolası çekse

0:05:13.000,0:05:15.000
adamlarınız hemen kızartacaklar mı?

0:05:15.000,0:05:17.000
Tabi ki, onlara bunun için para ödeniyor.

0:05:17.000,0:05:20.000
Havlu, çamaşırhane, hizmetçi gibi ihtiyaçlarınız var mı?

0:05:20.000,0:05:23.000
Dur, dur, dur, dur, dur--- bakalım doğru anlamış mıyım?

0:05:23.000,0:05:25.000
Noel günü, saat sabahın dördü.

0:05:25.000,0:05:27.000
Karnım gurulduyor.

0:05:27.000,0:05:29.000
Homer, lütfen.

0:05:29.000,0:05:31.000
Bir saniye, bir saniye, bir saniye.

0:05:31.000,0:05:34.000
Bakalım doğru anlamış mıyım, Matt Groening (Simpsons'ın yaratıcısı).

0:05:34.000,0:05:36.000
(Gülüşmeler)

0:05:36.000,0:05:39.000
Homer Simpson'ın sadece saat olarak değil

0:05:39.000,0:05:42.000
tüm sene içinde mümkün olan en kötü saati seçmesi

0:05:42.000,0:05:46.000
gerektiğinde, bebek İsa'nın doğum gününde

0:05:46.000,0:05:48.000
saat dördü seçiyor.

0:05:48.000,0:05:51.000
Ve hayır, ben tüm bunların nasıl

0:05:51.000,0:05:55.000
işlediğini bilmiyorum, ama belli ki

0:05:55.000,0:05:59.000
bunlardan birini gördüğümde bir gizli mesaj olduğunu anlıyorum.

0:05:59.000,0:06:00.000
(Gülüşmeler)

0:06:00.000,0:06:04.000
Birini gördüğümde gizli mesaj olduğunu anladığımı söyledim.

0:06:04.000,0:06:07.000
Ve millet, Bill Clinton'un "Hayatım" adlı kitabını

0:06:07.000,0:06:09.000
burada kitapçıdan alabilirsiniz.

0:06:09.000,0:06:12.000
İstediğiniz her hangi bir gizli referansı aramak için baştan aşağı okuyabilirsiniz.

0:06:12.000,0:06:15.000
Ya da Random House sitesine gidip kitaptan bu parçayı bulabilirsiniz.

0:06:15.000,0:06:17.000
Ve ne kadar okursanız okuyun, en önemli kısmı

0:06:17.000,0:06:20.000
için aşağıya gelmeniz gerektiğini fark edeceksiniz.

0:06:20.000,0:06:23.000
O düzinelerce paragrafa inanabiliyor musunuz?

0:06:23.000,0:06:26.000
Kitaplarınızın 474. sayfasında, eğer takip ediyorsanız:

0:06:26.000,0:06:29.000
"Daha iyiye gitmesine rağmen, hala

0:06:29.000,0:06:31.000
açılış konuşmasından memnun değildim.

0:06:31.000,0:06:34.000
Konuşma yazarlarım saçlarını yoluyor olmalıydılar

0:06:34.000,0:06:37.000
çünkü göreve başlama gününde gece 1'den sabah 4'e kadar

0:06:37.000,0:06:41.000
çalışmıştık, ve hala da konuşmayı değiştiriyordum."

0:06:41.000,0:06:44.000
Tabi ki değişirsin, çünkü tüm hayatını bu dört yılda bir

0:06:44.000,0:06:48.000
olan olay için hazırlamıştın, ki o da sinsice sana yaklaşıyordu.

0:06:48.000,0:06:49.000
Ve sonra --

0:06:49.000,0:06:51.000
(Gülüşmeler)

0:06:51.000,0:06:55.000
üç paragraf sonra bu güzellikle karşılaşıyoruz:

0:06:56.000,0:06:59.000
"Yazıya son bir kez bakmak için Blair'lerin evine gittik.

0:06:59.000,0:07:02.000
Gece 4'ten bu yana çok daha iyi bir hale gelmişti."

0:07:02.000,0:07:04.000
Bu nasıl olabilir?

0:07:04.000,0:07:06.000
Kendi yazısıyla, bu adam ya uyuyordu,

0:07:06.000,0:07:09.000
Al ve Tipper ile bir dua buluşmasında ya da bir çanta ile

0:07:09.000,0:07:12.000
nasıl bir nükleer misilleme başlatılabileceğini öğreniyordu.

0:07:12.000,0:07:16.000
Amerika'nın başkanının başına başkanlığının ilk gününde ne gelmişti?

0:07:16.000,0:07:18.000
William Jefferson Clinton'ın başına neler geldi?

0:07:18.000,0:07:20.000
Asla bilemeyeceğiz.

0:07:20.000,0:07:23.000
Ve gördüğüm kadarıyla, bugün herhangi bir zor

0:07:23.000,0:07:25.000
soruyu cevaplamak üzere mevcut değil.

0:07:25.000,0:07:27.000
(Gülüşmeler)

0:07:27.000,0:07:29.000
İlginç olabilirdi, değil mi?

0:07:29.000,0:07:31.000
Yani, her şeyden önemlisi, tüm bu işler onun döneminde oldu.

0:07:31.000,0:07:33.000
Ama burada olsaydı--

0:07:33.000,0:07:34.000
(Gülüşmeler)

0:07:34.000,0:07:38.000
bize şunu hatırlatabilirdi, otobiyografisinde güzelce özetlediği gibi,

0:07:38.000,0:07:41.000
o gün Bill Clinton bir yolculuğa başladı--

0:07:41.000,0:07:43.000
on yıllardır bir Demokrat adayın

0:07:43.000,0:07:45.000
ilk kez üst üste iki dönem

0:07:45.000,0:07:48.000
başkan seçildiğinin görüldüğü bir yolculuk.

0:07:48.000,0:07:50.000
Nesillerdir.

0:07:50.000,0:07:53.000
Ondan önceki son kişi, Franklin Delano Roosevelt,

0:07:53.000,0:07:56.000
daha önce eşi görülmemiş yolculuğuna

0:07:56.000,0:07:59.000
ilk seçimi ile başlamıştı,

0:07:59.000,0:08:06.000
bilindik bir zamana denk gelen bir seçim, 1932--

0:08:07.000,0:08:08.000
(Gülüşmeler)

0:08:08.000,0:08:09.000
Alberto Giacometti'nin

0:08:09.000,0:08:10.000
(Gülüşmeler)

0:08:11.000,0:08:13.000
"Sabahın Dördünde Saray"ı yaptığı yıl.

0:08:13.000,0:08:17.000
Aramızdan ayrılan bu sesin bu çılgın dünyamıza

0:08:17.000,0:08:22.000
ağlayan bir bebek olarak geldiği yıl.

0:08:22.000,0:08:46.000
(Müzik)

0:08:46.000,0:08:48.000
(Alkışlar)