Αυτό είναι ένα πρόσφατο καρτούν
από τους Λος Άντζελες Τάιμς.
Το αστείο;
«Από την άλλη, δεν χρειάζεται
να σηκώνομαι στις 4
το πρωί κάθε μέρα
για να αρμέξω το Λαμπραντόρ μου».
Αυτό είναι ένα πρόσφατο εξώφυλλο
από το Νιου Υόρκ Μάγκαζιν.
Τα καλύτερα νοσοκομεία σύμφωνα με
τους γιατρούς για αντικαρκινική θεραπεία,
γέννες, εγκεφαλικά, καρδιοπάθειες, εγχείρηση
γοφού, έκτακτα περιστατικά στις 4 π.μ.
Και αυτό είναι ένα μείγμα τραγουδιών
που έκανα μόνος μου --
(Μουσική)
Έχετε προσέξει ποτέ
πως η 4 π.μ. έχει γίνει
κάποιο είδος μιμιδίου ή στενογραφίας;
Σημαίνει περίπου
πως είσαι ξύπνιος τη χειρότερη δυνατή ώρα.
(Γέλια)
Μία ώρα για ενοχλήσεις,
ατυχήματα, επιθυμίες.
Μια ώρα συνωμοσίας για τη δολοφονία
του αρχηγού της αστυνομίας,
όπως σε αυτή την κλασική σκηνή
από τον «Νονό».
Το σενάριο του Κόπολα τους περιγράφει
ως «εξουθενωμένους με πουκάμισα.
Είναι 4 π.μ.»
(Γέλια)
Μια ώρα γι' ακόμα
πιο αποτροπιαστικά πράγματα,
όπως αυτοψίες και ταριχεύσεις
στο έργο της Ιζαμπέλ Αλιέντε
«Το Σπίτι των Πνευμάτων».
Μετά τη δολοφονία της πανέμορφης Ρόζας
με τα πράσινα μαλλιά,
οι γιατροί την ταριχεύουν
με αλοιφές και κόλλες νεκροθαφτών.
Δούλεψαν μέχρι τις 4 το πρωί.
Μια ώρα γι' ακόμα
πιο αποτροπιαστικά πράγματα,
όπως στο τεύχος του περασμένου Απριλίου
του περιοδικού Νιου Υόρκερ
όπου αυτή η σύντομη ιστορία
από τον Μάρτιν Έιμις
αρχίζει ως, «Την 11η Σεπτεμβρίου 2001,
άνοιξε τα μάτια του
στις 4 π.μ. στο Πόρτλαντ του Μέιν,
και η τελευταία μέρα
του Μοχάμεντ Άττα ξεκίνησε».
Για μια ώρα που βρίσκω
πως είναι η πιο ειρηνική
και ήσυχη ώρα της ημέρας,
η 4 το πρωί σίγουρα δέχεται
πάρα πολύ κακές κριτικές --
(Γέλια)
από διάφορες πηγές
και ένα σωρό διάσημα ονόματα.
Και με έκανε να αναρωτιέμαι.
Συμπέρανα, σίγουρα κάποια από τα πιο
δημιουργικά καλλιτεχνικά πνεύματα στον κόσμο
δεν καταφεύγουν όλα σε αυτή
την εύκολη αλληγορία
λες και την επινόησαν, σωστά;
Μήπως συμβαίνει κάτι άλλο;
Κάτι σκόπιμο, κάτι μυστικό,
και ποιος ξεκίνησε πρώτος
αυτή την επιχείρηση λάσπης για τις 4 π.μ.;
Λέω πως είναι αυτός ο τύπος, ο Αλμπέρτο
Τζιακομέτι, που τον βλέπετε εδώ,
με κάποια από τα γλυπτά του στο
χαρτονόμισμα των 100 ελβετικών φράγκων.
Το έκανε με αυτό το διάσημο κομμάτι
από το Μουσείο Μοντέρνας
Τέχνης της Νέας Υόρκης.
Ο τίτλος του
-- «Το Παλάτι στις 4 το Πρωί» --
(Γέλια)
1932.
Όχι μόνο η πιο πρώιμη απόκρυφη αναφορά
που μπορώ να βρω στις 4 το πρωί.
Πιστεύω πως αυτό το αποκαλούμενο
πρώτο υπερρεαλιστικό γλυπτό
μπορεί να μας προσφέρει
ένα απίστευτο κλειδί για σχεδόν
κάθε καλλιτεχνική αναφορά
στις 4 το πρωί που ακολούθησε.
Το ονομάζω «Ο Κώδικας Τζιακομέτι»,
μια αποκλειστικότητα του TED.
Όχι, είστε ελεύθεροι να ελέγξετε μόνοι σας
στα κινητά σας αν τα έχετε μαζί σας.
Πάει κάπως έτσι -- αυτή είναι
μια πρόσφατη αναζήτηση στο Google
για τις 4 π.μ.
Υπάρχει μια ποικιλία αποτελεσμάτων
φυσικά. Είναι αρκετά τυπικό.
Τα πρώτα δέκα αποτελέσματα περιλαμβάνουν
τέσσερα για το τραγούδι
του Φέρον Γιάνγκ «Είναι 4 το πρωί»,
τρία για την ταινία
της Τζούντι Ντεντς «Τέσσερις το Πρωί»,
ένα για το ποίημα
της Βισλάβα Τσιμπόρσκα «Τέσσερις το Πρωί».
Αλλά, θα ρωτήσετε, τι κοινό έχουν
ένας Πολωνός ποιητής, μια Βρετανίδα λαίδη
και ένας σταρ της μουσικής κάντρι
πέρα από αυτή
τη θαυμάσια διαβάθμιση στο Google;
Ας αρχίσουμε με το Φέρον Γιάνγκ
-- ο οποίος γεννήθηκε, συμπτωματικά,
το 1932.
(Γέλια)
Το 1996 αυτοπυροβολήθηκε
στο κεφάλι στις 9 Δεκεμβρίου --
που συμπτωματικά
είναι τα γενέθλια της Τζούντι Ντεντς.
(Γέλια)
Αλλά δεν πέθανε
ανήμερα των γενεθλίων της Ντεντς.
Κρατήθηκε στη ζωή μέχρι
το επόμενο απόγευμα όταν τελικά κατέληξε
λόγω ενός τραύματος από όπλο που υποτίθεται
προκάλεσε ο ίδιος στην ηλικία των 64 χρόνων --
που, συμπτωματικά, ήταν η ηλικία
του Αλμπέρτο Τζιακομέτι όταν πέθανε.
Και πού ήταν η Βισλάβα Τσιμπόρσκα
ενώ συνέβαιναν όλα αυτά;
Έχει το καλύτερο άλλοθι στον κόσμο.
Την ίδια μέρα ακριβώς, 10 Δεκεμβρίου 1996,
ενώ ο κύριος Τέσσερις το Πρωί,
ο Φέρον Γιάνγκ, αποδημούσε
εις Κύριον στο Νάσβιλ του Τενεσί,
η κυρία Τέσσερις το Πρωί - ή μία από αυτές
τέλος πάντων - η Βισλάβα Τσιμπόρσκα
βρισκόταν στη Στοκχόλμη, στη Σουηδία,
παραλαμβάνοντας το Νομπέλ Λογοτεχνίας.
Ακριβώς 100 χρόνια μετά
το θάνατο το ίδιου του Άλφρεντ Νομπέλ.
Σύμπτωση; Όχι, είναι ανατριχιαστικό.
(Γέλια)
Για μένα η σύμπτωση
έχει μια πολύ πιο απλή μαγεία.
Είναι σα να σας λέω,
«Το ξέρετε πως το βραβείο Νομπέλ
καθιερώθηκε το 1901,
που συμπτωματικά είναι η χρονιά
που γεννήθηκε ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι;»
Όχι, τα πάντα δεν ταιριάζουν
με αυτή την τελειότητα στο παράδειγμα,
αλλά αυτό δεν σημαίνει
πως δεν συμβαίνει κάτι
στα ανώτερα δυνατά επίπεδα.
Στην πραγματικότητα υπάρχουν
άνθρωποι σε αυτό το δωμάτιο
που ίσως να μη θέλουν να σας δείξω
το βίντεο που πρόκειται να δείτε.
(Γέλια)
Βίντεο: Έχουμε ένα γήπεδο αντισφαίρισης,
μια πισίνα, ένα σινεμά --
Θέλεις να πεις πως
αν θέλω παϊδάκια μες στη νύχτα,
ο άνθρωπός σου θα μου τα ετοιμάσει;
Βεβαίως, γι' αυτό πληρώνεται.
Τώρα, χρειάζεσαι πετσέτες,
μπουγάδα, υπηρέτριες;
Μια στιγμή, μια στιγμή --
για να δω αν το κατάλαβα καλά.
Είναι Χριστούγεννα, 4 π.μ.
Το στομάχι μου γουργουρίζει.
Χόμερ, σε παρακαλώ.
Μια στιγμή,μια στιγμή, μια στιγμή.
Ματ, για να δω αν το κατάλαβα καλά.
(Γέλια)
Όταν ο Χόμερ Σίμσον πρέπει να φανταστεί
την πιο απίθανα δυνατή στιγμή
όχι απλώς του ρολογιού,
αλλά ολόκληρου του ημερολογίου,
καταλήγει στο 0400
ανήμερα των γενεθλίων του μικρού Χριστού.
Και όχι, δεν ξέρω πώς λειτουργεί
στο πλαίσιο ολόκληρου
του μπερδεμένου σχεδίου, αλλά προφανώς
αναγνωρίζω ένα κωδικοποιημένο μήνυμα
όταν το βλέπω.
(Γέλια)
Είπα, αναγνωρίζω
ένα κωδικοποιημένο μήνυμα όταν το βλέπω.
Και παιδιά, μπορείτε να αγοράσετε ένα
αντίτυπο της αυτοβιογραφίας του Μπιλ Κλίντον
από το βιβλιοπωλείο εδώ στο TED.
Αναλύστε το προσεκτικά απ' την αρχή μέχρι
το τέλος για οποιεσδήποτε μυστικές αναφορές θέλετε.
Ή μπορείτε να πάτε στην ιστοσελίδα του
Ράντομ Χάουζ όπου υπάρχει αυτό το απόσπασμα.
Και πόσο κάτω νομίζετε
πως πρέπει να διαβάσουμε
για να πετύχουμε διάνα;
Θα το πιστεύατε,
περίπου δώδεκα παραγράφους;
Είναι στη σελίδα 474 του αντιτύπου σας,
αν με παρακολουθείτε:
«Αν και βελτιωνόταν,
ακόμα δεν ήμουν ικανοποιημένος
με την ομιλία της ορκωμοσίας.
Οι συντάκτες της ομιλίας
τραβούσαν τα μαλλιά τους
διότι καθώς δουλεύαμε
μεταξύ 1 και 4 το πρωί
τη μέρα της ορκωμοσίας,
συνέχιζα να κάνω αλλαγές».
Σίγουρα, διότι ετοιμάζεσαι όλη σου τη ζωή
γι' αυτό το ιστορικό γεγονός της
τετραετίας που τυχαίνει να σε αιφνιδιάζει.
Και τότε --
(Γέλια)
τρεις παραγράφους αργότερα
συναντούμε αυτή τη μικρή ομορφιά:
«Επιστρέψαμε στο Μπλερ Χάουζ για να
ρίξουμε μία τελευταία ματιά στην ομιλία.
Είχε βελτιωθεί πολύ σε σχέση με τις 4 π.μ.
Μα, πώς θα μπορούσε;
Σύμφωνα με αυτά που ο ίδιος έγραψε,
αυτός ο άνδρας είτε κοιμόταν,
είτε προσευχόταν με τον Αλ και την Τίπερ
ή μάθαινε πώς να εκτοξεύει
πυρηνικούς πυραύλους από μία βαλίτσα.
Τι συμβαίνει στους αμερικανούς προέδρους
στις 4 το πρωί τη μέρα της ορκωμοσίας τους;
Τι συνέβη στον Ουίλιαμ Τζέφερσον Κλίντον;
Μπορεί να μη μάθουμε ποτέ.
Και πρόσεξα,
δεν είναι ακριβώς εδώ γύρω σήμερα
για να αντιμετωπίσει
τίποτα δύσκολες ερωτήσεις.
(Γέλια)
Θα μπορούσε να είναι κάπως αμήχανο, έτσι;
Θέλω να πω, στο κάτω κάτω της γραφής,
όλη αυτή η ιστορία συνέβη στη βάρδιά του.
Αλλά αν ήταν εδώ --
(Γέλια)
μπορεί να μας υπενθυμίσει, όπως κάνει στον
επίλογο της εξαιρετικής αυτοβιογραφίας του,
πως αυτή τη μέρα,
ο Μπιλ Κλίντον ξεκίνησε ένα ταξίδι --
ένα ταξίδι στο οποίο έγινε
ο πρώτος Δημοκρατικός πρόεδρος
για δεκαετίες
που εξελέγει
για δύο συνεχόμενες τετραετίες.
Για γενιές.
Ο πρώτος από την εποχή αυτού του ανθρώπου,
του Φραγκλίνου Ντελάνο Ρούσβελτ,
ο οποίος ξεκίνησε
το δικό του ταξίδι χωρίς προηγούμενο
πριν από χρόνια στη δική του πρώτη εκλογή,
χρόνια πριν σε πιο απλούς καιρούς,
το 1932 --
(Γέλια)
τη χρονιά που ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι
(Γέλια)
έφτιαξε το «Παλάτι στις 4 το Πρωί».
Τη χρονιά, ας το θυμόμαστε, που αυτή
η φωνή, που πλέον έχει πεθάνει,
έκλαψε για πρώτη φορά σε αυτό
το μεγάλο, παλιό και τρελό κόσμο μας.
(Μουσική)
(Χειροκρότημα)