1
00:00:09,061 --> 00:00:12,162
Prvi standardizovani testovi za koje znamo

2
00:00:12,162 --> 00:00:16,342
nastali su u Kini prije 2,000 godina

3
00:00:16,342 --> 00:00:18,223
tokom dinastije Han.

4
00:00:18,223 --> 00:00:21,223
Kineski zvaničnici koristili su ih
da bi odredili spremnost

5
00:00:21,223 --> 00:00:23,483
za mnoge državne poslove.

6
00:00:23,483 --> 00:00:25,572
Predmeti su podrazumijevali filozofiju,

7
00:00:25,572 --> 00:00:26,637
farmerstvo,

8
00:00:26,637 --> 00:00:28,447
i čak vojne taktike.

9
00:00:28,963 --> 00:00:32,174
Standardizovani testovi
su dalje korišteni širom svijeta

10
00:00:32,174 --> 00:00:33,790
kroz slijedeća dva milenijuma,

11
00:00:33,790 --> 00:00:35,882
i danas, koriste se za sve

12
00:00:35,882 --> 00:00:39,838
od procjene penjanja po stepeništima
za vatrogasce u Francuskoj

13
00:00:39,838 --> 00:00:43,323
do ispita za jezik za diplomate u Kanadi

14
00:00:43,323 --> 00:00:45,229
do učenika u školi.

15
00:00:45,914 --> 00:00:48,024
Neki strandardizovani testovi
mjere rezultate

16
00:00:48,024 --> 00:00:51,229
samo naspram postignuća drugih učesnika.

17
00:00:51,784 --> 00:00:57,009
Drugi mjere rezultate naspram
već unaprijed određenih kriterija.

18
00:00:57,455 --> 00:01:00,073
Tako da bi se vrijeme penjanja
stepeništa za vatrogasca

19
00:01:00,073 --> 00:01:02,594
moglo izmjeriti poređenjem
vremena penjanja

20
00:01:02,594 --> 00:01:04,759
ostalih vatrogasaca.

21
00:01:05,604 --> 00:01:09,443
Ovo bi se moglo izraziti nečim što
mnogi zovu zvonolikom krivuljom.

22
00:01:09,443 --> 00:01:13,414
Ili bi se moglo izmjeriti u skladu
sa već postavljenim kriterijima,

23
00:01:13,414 --> 00:01:17,004
poput nošenja određene količine
težine na određenoj udaljenosti

24
00:01:17,004 --> 00:01:19,230
uz određeni broj stepenica.

25
00:01:19,775 --> 00:01:20,985
Slično tome,

26
00:01:20,986 --> 00:01:24,702
diplomat može biti procijenjen
naspram drugih diplomata koji polažu test,

27
00:01:24,702 --> 00:01:27,145
ili naspram skupine
postavljenih kriterija,

28
00:01:27,145 --> 00:01:30,669
koji prikazuju različite nivoe
poznavanja jezika.

29
00:01:31,054 --> 00:01:35,785
I svi ovi rezultati mogu se izraziti
koristeći percentilni rang.

30
00:01:35,785 --> 00:01:38,165
Ako je diplomat u sedamdesetom percentilu,

31
00:01:38,171 --> 00:01:41,774
70% testiranih imali su rezultat
ispod tog diplomate.

32
00:01:41,774 --> 00:01:43,744
Ako je u tridesetom percentilu,

33
00:01:43,744 --> 00:01:47,335
70% testiranih imali su rezultat
iznad tog diplomate.

34
00:01:47,335 --> 00:01:50,746
Iako su standardizovani testovi
ponekad kontroverzni,

35
00:01:50,746 --> 00:01:52,525
oni su jednostavno sredstvo.

36
00:01:52,525 --> 00:01:56,696
Kao jedan eksperiment, zamislite
da je standardizovani test lenijar.

37
00:01:56,696 --> 00:01:59,395
Korisnost lenijara ovisi o dvije stvari.

38
00:01:59,395 --> 00:02:02,157
Prvo, ovisno o poslu koji treba da uradi.

39
00:02:02,157 --> 00:02:04,986
Naš lenijar ne može da
izmjeri vanjsku temperaturu

40
00:02:04,986 --> 00:02:07,446
niti koliko glasno neko pjeva.

41
00:02:07,446 --> 00:02:10,865
Drugo, korisnost lenijara
ovisi o njegovom dizajnu.

42
00:02:10,865 --> 00:02:14,146
Recimo da morate izmjeriti obim narandže.

43
00:02:14,146 --> 00:02:17,397
Naš lenijar mjeri dužinu,
koja je ispravna veličina,

44
00:02:17,397 --> 00:02:22,019
ali on nije dizajniran sa fleksibilnošću
potrebnom za taj zadatak.

45
00:02:22,238 --> 00:02:25,436
Tako da, ako standardizovanim testovima
rješavamo pogrešne zadatke,

46
00:02:25,436 --> 00:02:27,407
ili ako nisu dovoljno dobro dizajnirani,

47
00:02:27,407 --> 00:02:30,310
moguće je da izmjere pogrešne stvari.

48
00:02:31,627 --> 00:02:32,907
U slučaju škola,

49
00:02:32,907 --> 00:02:36,678
učenici sa anksioznošću naspram
testova mogu da ne urade sve najbolje

50
00:02:36,678 --> 00:02:38,408
na standardizovanom testu,

51
00:02:38,408 --> 00:02:40,116
ne zato što ne znaju odgovore,

52
00:02:40,116 --> 00:02:43,735
nego zato što su previše nervozni
da bi podijelili ono što su naučili.

53
00:02:43,735 --> 00:02:45,418
Učenici sa poteškoćama u čitanju

54
00:02:45,418 --> 00:02:48,228
mogu imati problema sa isčitavanjem
matematičkog zadatka,

55
00:02:48,228 --> 00:02:51,308
tako da njihovi rezultati možda
više prikazuju njihovu pismenost

56
00:02:51,308 --> 00:02:53,518
nego njihove matematičke sposobnosti.

57
00:02:53,518 --> 00:02:55,578
I učenici koji su zbunjeni primjerima

58
00:02:55,578 --> 00:02:59,168
na testovima koji sadrže
nepoznate kulturološke reference

59
00:02:59,168 --> 00:03:00,617
mogu slabo uraditi test,

60
00:03:00,617 --> 00:03:03,409
govoreći nam više o učenikovom
poznavanju kulture

61
00:03:03,409 --> 00:03:05,698
nego o njegovom akademskom učenju.

62
00:03:05,698 --> 00:03:09,980
U ovim slučajevima, moguće je da je
testove potrebno napraviti drugačije.

63
00:03:11,090 --> 00:03:13,569
Standardizovani testovi također
mogu imati poteškoću

64
00:03:13,569 --> 00:03:16,638
pri mjerenju apstraktnih
osobina ili sposobnosti,

65
00:03:16,638 --> 00:03:20,079
poput kreativnosti,
kritičkog razmišljanja i saradnje.

66
00:03:20,658 --> 00:03:22,378
Ako loše napravimo test,

67
00:03:22,378 --> 00:03:24,300
ili njime mjerimo pogrešne stvari,

68
00:03:24,300 --> 00:03:26,553
ili mjerimo nešto što je teško za mjeriti,

69
00:03:26,553 --> 00:03:29,849
moguće je da rezultati
neće biti pouzdani ili istiniti.

70
00:03:29,849 --> 00:03:32,939
Pouzdanost i istinitost
su dvije neophodne ideje

71
00:03:32,939 --> 00:03:35,619
za razumijevanje standardizovanih testova.

72
00:03:35,619 --> 00:03:37,560
Da bismo razumjeli razliku među njima,

73
00:03:37,560 --> 00:03:40,389
možemo koristiti metaforu
dva razbijena termometra.

74
00:03:40,389 --> 00:03:42,289
Nepouzdan termometar

75
00:03:42,289 --> 00:03:45,542
vam pokazuje različit rezultat
svaki put kad mjerite temperaturu,

76
00:03:45,542 --> 00:03:50,591
a pouzdan ali neistinit termometar
je stalno deset stupnjeva prevruć.

77
00:03:51,191 --> 00:03:55,460
Istinitost također ovisi o preciznim
tumačenjima rezultata.

78
00:03:55,460 --> 00:03:58,771
Ako ljudi netačno kažu
šta rezultati testa znače,

79
00:03:58,771 --> 00:04:01,564
test bi tad imao problem sa istinitošću.

80
00:04:02,368 --> 00:04:04,592
Isto kao što ne bismo
od lenijara očekivali

81
00:04:04,598 --> 00:04:06,442
da nam prikaže koliko je slon težak,

82
00:04:06,442 --> 00:04:08,302
ili šta je imao za doručak,

83
00:04:08,302 --> 00:04:11,031
ne možemo očekivati
da nam samo standardizovani testovi

84
00:04:11,031 --> 00:04:14,181
pouzdano kažu koliko je neko pametan,

85
00:04:14,181 --> 00:04:16,753
kako će se diplomate snaći
u komplikovanoj situaciji,

86
00:04:16,753 --> 00:04:20,097
ili koliko bi hrabar
neki vatrogasac mogao biti.

87
00:04:20,622 --> 00:04:25,412
Tako da standardizovani testovi nam pomažu
da saznamo malo o velikom broju ljudi

88
00:04:25,412 --> 00:04:27,222
u kratkom vremenskom intervalu,

89
00:04:27,222 --> 00:04:30,249
ali oni nam ne mogu
mnogo reći o pojedincu.

90
00:04:31,013 --> 00:04:35,732
Mnogi društveni naučnici brinu se da
rezultati testova često završe u pometenim

91
00:04:35,732 --> 00:04:38,846
i često u negativnim
promjenama kod ispitanika,

92
00:04:38,846 --> 00:04:41,788
ponekad sa dugoročnim
životnim posljedicama.

93
00:04:42,388 --> 00:04:44,389
Ali ne moženo kriviti testove.

94
00:04:44,389 --> 00:04:48,179
Na nama je da koristimo prave
testove za prave poslove,

95
00:04:48,179 --> 00:04:51,063
i da ispravno prikažemo rezultate.