[vỗ tay] Cảm ơn [vỗ tay] Cảm ơn các bạn [hò reo] Cảm ơn các bạn rất nhiều. Cảm ơn [phấn khích] Kính thưa Bà Graca Machel và toàn thể gia đình Mandela; Kính thưa Thủ tướng Zuma và các thành viên trong Chính phủ; những người đã và đang đứng đầu đất nước và chính phủ, thưa các quý vị. Đây là một lễ tưởng niệm đặc biệt cùng với các bạn ở đây ngày hôm nay để tôn vinh một cuộc đời không giống với bất cứ cuộc đời nào khác. Hỡi những ngời dân Nam Phi [hò reo] Những người đã đồng hành trên mọi chặng đường, mọi bước đi thế giới cảm ơn các bạn vì đã chia sẻ Nelson Mandela với chúng tôi. Cuộc đấu tranh của ông chính là cuộc đấu tranh của các bạn chiến thắng của ông là chiến thắng của các bạn, phẩm giá và niềm hy vọng của các bạn đã thể hiện qua cuộc đời của ông và sự tự do của chính các bạn. Nền dân chủ của các bạn đó là di sản đầy yêu thương. Thật khó để ca ngợi một người nào đó để diễn tả bằng lời không chỉ về những sự kiện và ngày tháng đã tạo nên một cuộc đời, mà còn về sự thật cốt yếu của một con người, những niềm vui riêng tư, và nỗi đau, những khoảnh khắc yên bình những phẩm chất đặc biệt soi sáng một tâm hồn. Việc đó còn khó hơn nhiều khi đó là một con người vĩ đại của lịch sử, người đã đưa cả một dân tộc đến được với sự công bằng và còn tiếp tục đến với hàng tỉ người trên khắp thế giới. Không những thế trong suốt thời gian thế chiến thứ nhất nổ ra bởi những mệnh lệnh của tòa án một chàng trai chăn gia súc đã được dạy bảo bởi những bậc tiền nhân trong bộ tộc Mambu. Madiba đã nổi lên như người giải phóng vĩ đại cuối cùng của thế kỷ 20. Cũng giống như Gandhi, ông đã lãnh đạo một cuộc nổi dậy, một phong trào mà khi bắt đầu chỉ có rất ít cơ hội thành công. Giống như vị vua đó ông đã cất lên tiếng nói của những người bị áp bức và đòi hỏi tính đạo đức cần có đối với sự công bằng chủng tộc Ông đã phải chịu đựng sự giam cầm tàn nhẫn suốt từ thời Kennedy và Krushiov cho đến tận khi kết thúc chiến tranh lạnh. Nổi dậy từ nhà tù mà không hề có vũ khí, giống như Abraham Lincoln, ông đã thống nhất đất nước khi đất nước đang có nguy cơ chia rẽ và như nước Mỹ đi tìm những người khai sáng, ông đã dựng nên một trật tự hiến pháp để bảo vệ nền tự do của các thế hệ tương lai. Việc chuyển sang chế độ dân chủ và các quy định của luật pháp đã được thông qua không chỉ bởi cuộc bầu cử của ông mà còn bởi sự sẵn sàng rũ bỏ quyền lực ngay sau một nhiệm kỳ. Nhìn lại cuộc đời của ông, giá trị của những thành tựu, sự yêu mến mà ông có được, tôi nghĩ điều đó đã gợi cho chúng ta nhớ về Nelson Mandela như một biểu tượng với nụ cười và sự điềm tĩnh tách biệt khỏi những thứ hào nhoáng của những kẻ nông cạn Madiba đã mạnh mẽ kháng cự lại như một hình tượng đầy sức sống. [hò reo] Thay vào đó, Madiba đã lựa chọn chia sẻ cho chúng ta những hoài nghi và nỗi sợ hãi của ông, những sai lầm và cả những vinh quang. Ông đã nói rằng "Tôi không phải một vị thánh trừ khi các bạn nghĩ một vị thánh là một kẻ tội lỗi luôn tiếp tục cố gắng". Thật đúng đắn khi ông đã thừa nhận sự không hoàn hảo của mình bởi ông luôn luôn hài hước thậm chí tinh nghich, dù cho đang phải gánh vác những trách nhiệm nặng nề. Đó là lý do chúng ta yêu mến ông. Ông không phải là một bức tượng cẩm thạch, ông là một con người bằng xương bằng thịt, một người con và một người chồng, một người cha và một người bạn và đó là lý do chúng ta đã và vẫn sẽ tiếp tục học được rất nhiều từ ông. Bởi vì không điều gì ông đạt được là tất yếu trong cuộc đời ông chúng ta chứng kiến một con người đã chiếm được chỗ đứng trong lịch sử bằng sự tranh đấu và trí tuệ, lòng kiên trì và niềm tin. Ông chỉ cho chúng ta biết điều gì là có thể không chỉ trên những trang sách lịch sử mà ngay cả trong cuộc đời của chúng ta. Mandela đã cho chúng ta thấy được sức mạnh khi tư tưởng của chúng ta chấp nhận mạo hiểm. Có lẽ Mandela đã đúng khi ông đã được thừa hưởng sự nổi loạn, sự ngoan cố đầy kiêu hãnh ý thức về sự công bằng từ người cha của mình và chúng ta biết ông đã chia sẻ điều đó với hàng triệu người da đen, da màu ở Nam Phi "Sự giận dữ bắt nguồn từ những sự coi thường sự sỉ nhục, và những khoảnh khắc không thể kể hết một khát khao chiến đấu chống lại những kẻ đã bỏ tù người dân của tôi", ông nói Giống như những con người vĩ đại khác của ANC như Zulus và Tambos, [tiếng reo hò] Madiba đã kìm nén sự giận dữ của mình và biến khát vọng đấu tranh thành tổ chức và nền tảng, chiến lược để hành động, nhờ đó nam giới, phụ nữ có thể đứng lên đòi lại nhân phẩm mà Chúa đã ban cho họ. Không những thế ông còn chấp nhận hệ quả của hành động của mình. Biết rằng nổi dậy để giành lấy cánh cửa quyền lực và sự bất công thì đều phải trả giá. "Tôi đã đấu tranh chống lại sự thống trị của người da trắng. Tôi đấu tranh cho quyền thống trị của người da đen Tôi trân trọng những ý tưởng của các nước dân chủ và các nước xã hội độc lập mà người dân của họ cùng chung sống hòa hợp và có những cơ hội ngang bằng nhau, đó là lý tưởng mà tôi sống để theo đuổi và đạt được nhưng nếu cần thì đó cũng là lý tưởng mà tôi nguyện chết vì nó". [tiếng hò reo hưởng ứng] Mandela đã dạy cho chúng ta biết sức mạnh của hành động nhưng ông cũng dạy cho chúng ta về sức mạnh của tư tưởng tầm quan trọng của lý trí và tranh luận sự cần thiết phải học hỏi không chỉ từ những người đồng tình với bạn mà học cả từ những người mà bạn không có chung quan điểm. Ông hiểu rằng tư tưởng không thể bị cầm tù bởi những bức tường nhà giam. Bị thủ tiêu bởi viên đạn của một tay bắn tỉa ông đã biến thử nghiệm của mình thành tài sản hiến tặng cho chủ nghĩa phân biệt chủng tộc bởi tài hùng biện và niềm đam mê của mình nhưng cũng bởi sự luyện tập như một người biện hộ Ông đã dùng nhiều thập kỉ trong nhà giam để mài giũa khả năng tranh luận nhưng đồng thời truyền tải khát khao tri thức đến những người khác trong phong trào và ông đã học được ngôn ngữ và phong tục của những kẻ áp bức để đến một ngày ông có thể chuyển tải được tốt hơn đến chúng rằng sự tự do của chúng phụ thuộc vào ông như thế nào. [hưởng ứng] Mandela đã chứng minh rằng hành động và tư tưởng thôi chưa đủ không quan trọng chúng cần mạnh mẽ đến đâu cũng như sự lường gạt trong các luật lệ và các tổ chức ông đã thực hành, thử thách niềm tin của mình chống lại sự khó khăn của hoàn cảnh và lịch sử, ông đã không nhượng bộ những nguyên tắc cốt lõi, đó là lý do ông có thể từ chối những đề nghị phóng thích vô điều kiện nhắc nhở đến chế độ phân biệt chủng tộc Tù nhân đó đã không đạt được các thỏa thuận nhưng ông đã kiên trì đàm phán nhằm chuyển giao quyền lực và dự thảo luật mới, ông đã không ngại thỏa hiệp vì lợi ích của mục tiêu lớn hơn. Và bởi ông không chỉ là một nhà lãnh đạo cuộc cách mạng mà còn là một chính trị gia tài năng. Bản hiến pháp được đề ra rất xứng đáng với nền dân chủ đa sắc tộc này, đúng với tầm nhìn của ông về những luật bảo vệ quyền của người thiểu số cũng như đa số và nền tự do quý giá của mỗi người dân Nam Phi. Và cuối cùng Mandela hiểu được sợi dây gắn kết tâm hồn con người. Có một từ trong tiếng Nam Phi "ubuntu" [hò reo] một từ mô tả được món quà lớn nhất từ Mandela đó là sự công nhận rằng chúng ta đều ràng buộc với nhau theo những cách không thể nhìn thấy được bằng mắt rằng có những sự ràng buộc đầy tính nhân đạo chúng ta đã đạt được những điều đó bằng việc sẻ chia bản thân mình với những người khác và quan tâm đến những người xung quanh chúng ta không bao giờ có thể biết được bao nhiêu cảm giác này đã bẩm sinh trong ông hay có bao nhiêu đã định hình trong từng tế bào đen và cô độc. Nhưng chúng ta ghi nhớ những cử chỉ lớn lẫn nhỏ khi ông giới thiệu những người cai ngục của ông như là những vị khách trang trọng trong buổi lễ nhậm chức, khi ông lấy động tác ném bóng trong một mùa xuân với bộ đồng phục, khi ông biến nỗi đau của gia đình thành một lời kêu gọi chống vấn nạn HIV_AIDS đã cho thấy sự cảm thông và thấu hiểu sâu sắc của ông. Ông không chỉ thể hiện niềm tin mà còn dạy cho hàng triệu người cách tìm được niềm tin trong chính bản thân họ. Đã phải mất một người như Madiba để giải phóng không chỉ người tù nhân mà cả người cai ngục để thấy rằng bạn phải tin vào những người khác sao cho họ có thể tin bạn nó còn dạy chúng ta rằng sự hòa giải không phải là việc bỏ qua một quá khứ tội lỗi mà là đối mặt với nó bằng sự hòa nhập, sự khoan dung và lòng chân thật. Ông đã thay đổi luật pháp nhưng ông cũng thay đổi những trái tim của người Nam Phi Những người đã được ông truyền cảm hứng trên khắp thế giới nhưng ông đã ra đi đột ngột vào một buổi sáng, là lúc để tưởng niệm một cuộc đời anh hùng nhưng tôi tin rằng nó cũng nhắc nhở mỗi người trong chúng ta cần nhìn lại bản thân mình một cách thành thật bất kể địa vị hay hoàn cảnh chúng ta cần phải hỏi rằng "Tôi đã áp dụng được những bài học của ông như thế nào trong cuộc đời mình". Đó cũng là câu hỏi tôi tự hỏi mình như một người đàn ông và một tổng thống. Cúng ta biết rằng Nam Phi trắng và Mỹ đã trải qua nhiều thế kỷ dưới sự phân biệt chủng tộc sự thật rằng đã có rất nhiều sự hi sinh, những sự hi sinh của vô số người đã biết và chưa biết để thấy buổi bình minh của một ngày mới. Michelle và tôi là những người được hưởng lợi từ cuộc đấu tranh đó nhưng ở nước Mỹ và Nam Phi và các quốc gia trên toàn thế giới chúng tôi không thể cho phép tiến trình của mình che phủ sự thật rằng công việc của chúng tôi vẫn chưa hoàn thành Những cuộc đấu tranh nối tiếp chiến thắng sự công bằng mang tính hình thức hay quyền bầu cử phổ cập có thể không được lấp đầy bởi sự rõ ràng kịch tính và đạo đức như là những điều đã xảy ra trước đó nhưng nó không kém phần quan trọng đối với thế giới. Ngày nay chúng ta vẫn thấy nhiều trẻ em đang phải chịu đựng nạn đói và bệnh dịch, chúng ta vẫn chứng kiến những trường học bị xuống cấp, chúng ta vẫn thấy những người trẻ không có hi vọng vào tương lai, khắp nơi trên thế giới ngày nay đàn ông và phụ nữ vẫn bị cầm tù bởi niềm tin chính trị và vẫn bị ngược đãi bởi vẻ ngoài của họ cách họ thờ cúng và người mà họ yêu mến và những điều đó vẫn đang diễn ra. Vì vậy chúng ta phải hành động nhân danh công lý chúng ta phải hành động nhân danh hòa bình Có quá nhiều người hạnh phúc đi theo con đường hòa giải chủng tộc của Madiba nhưng lại kháng cự mãnh liệt ngay cả những cuộc cải cách khiêm tốn, họ đã thách thức quyền sở hữu và mang lại công bằng. Có quá nhiều nhà lãnh đạo kêu gọi tình đoàn kết với cuộc đấu tranh giành tự do của Madiba nhưng lại không chịu đựng điều đó thay cho người dân của mình và có quá nhiều người trong chúng ta quá nhiều người trong chúng ta đứng bên cạnh, thoải mái trong sự tự mãn hay sự hoài nghi khi mà tiếng nói của chúng ta cần phải được lắng nghe, câu hỏi mà ngày hôm nay chúng ta đang đối mặt có tính thúc đẩy và công bằng, làm thế nào để vảo vệ sự tự do và quyền con người, làm thế nào để chấm dứt xung đột và chiến tranh giữa các bè phái, những câu trả lời này không hề dễ dàng, nhưng không có câu trả lời nào là dễ dàng trước một đứa trẻ sinh ra trong Thế chiến thứ nhất, Nelson Mandela nhắc nhở chúng ta rằng điều đó dường như luôn là không thể cho đến khi nó được hoàn thành Nam Phi đã chứng minh cho chúng ta điều đó là đúng Nam Phi đã cho chúng ta thấy chúng ta có thể thay đổi, chúng ta có thể lựa chọn một thế giới được định nghĩa không phải bởi sự khác biệt mà bởi những hi vọng chung chúng ta có thể chọn một thế giới được miêu tả không phải bởi sự xung đột mà bởi hòa bình, công bằng và cơ hội. Chúng ta sẽ không bao giờ thấy được những người giống như Nelson Mandela nữa Nhưng tôi có thể nói rằng những người trẻ của Nam Phi và những người trẻ trên khắp thế giới chính các bạn có thể làm cho sự nghiệp cua ông vẫn tiếp tục. Hơn ba mươi năm trước, khi vẫn còn là một học sinh tôi đã được học về Nelson Mandela và cuộc đấu tranh xảy ra ở vùng đất tươi đẹp và bài học đã để lại trong tôi vài điều nó thức tỉnh tôi về trách nhiệm đối với mọi người và với chính bản thân mình và nó đã đưa tôi vào một cuộc hành trình không tưởng để tìm thấy tôi của ngày hôm nay ở đây và trong khi tôi sẽ luôn ngã xuống, sự thiếu vắng của Madiba ông khiến cho tôi muốn được trở thành một người tốt hơn ông nói đến những điều tuyệt vời nhất bên trong chúng ta sau tất cả, người giải phóng vĩ đại sẽ yên nghỉ và chúng ta trở về với thành phố và làng quê của mình và quay lại với những thói quen thường nhật chúng ta hãy tìm đến sức mạnh của ông, chúng ta hãy tìm đến sự vĩ đại của linh hồn ở nơi nào đó trong sâu thẳm chúng ta và khi bóng đêm trở nên tối hơn khi những bất công xâm chiếm trái tim của chúng ta khi những dự định tuyệt vời nhất của chúng ta dường như không đạt được chúng ta hãy nghĩ về Madiba và những lời nói đã mang đến cho ông sự yên bình bên trong bốn bức tường phòng giam của ông "Không quan trọng cánh cổng vững chắc như thế nào, hình phạt được đưa ra như thế nào, tôi làm chủ vận mệnh của mình, tôi là thuyền trưởng của tâm hồn mình" Thật là một tâm hồn cao đẹp. Chúng ta sẽ rất nhớ ông Cầu Chúa phù hộ cho những ký ức về Nelson Mandela. Chúa phù hộ cho người dân Nam Phi.