1
00:00:03,208 --> 00:00:05,976
Zamislite svet
sa raznim reljefnim oblicima.

2
00:00:06,000 --> 00:00:07,476
Ima gustu atmosferu

3
00:00:07,500 --> 00:00:09,559
u kojoj vetrovi krstare na površini

4
00:00:09,583 --> 00:00:11,143
i kiše padaju.

5
00:00:11,167 --> 00:00:12,809
Ima planine i ravnice,

6
00:00:12,833 --> 00:00:14,684
reke, jezera, i mora,

7
00:00:14,708 --> 00:00:17,976
peščane dine i kratere.

8
00:00:18,000 --> 00:00:20,018
Zvuči kao Zemlja, zar ne?

9
00:00:20,042 --> 00:00:21,809
Ovo je Titan.

10
00:00:21,833 --> 00:00:23,434
U avgustu 1981,

11
00:00:23,458 --> 00:00:27,684
Vojadžer 2 je uhvatio ovaj kadar
Saturnovog najvećeg meseca.

12
00:00:27,708 --> 00:00:30,893
Misije Vojadžera putuju
dalje nego ikada do sada,

13
00:00:30,917 --> 00:00:32,893
čineći solarni sistem i van njega

14
00:00:32,917 --> 00:00:34,934
delom naše geografije.

15
00:00:34,958 --> 00:00:37,684
Ali ova slika, ovaj maglovit mesec

16
00:00:37,708 --> 00:00:40,917
je pravi podsetnik
koliko je misterije ostalo.

17
00:00:41,917 --> 00:00:45,976
Otkrili smo mnogi toga
dok je Vojadžer prolazio pored,

18
00:00:46,000 --> 00:00:50,458
a ipak nemamo predstavu šta leži
ispod ovog atmosferskog pokrivača.

19
00:00:51,500 --> 00:00:54,976
Da li je tamo ledena površina sa istim
reljefom kao na drugim mesecima

20
00:00:55,000 --> 00:00:57,893
koji su opaženi na Saturnu i Jupteru?

21
00:00:57,917 --> 00:01:01,500
Ili možda samo ogroman
okean tečnog metana?

22
00:01:02,708 --> 00:01:05,018
Ogrnuta gustom maglom,

23
00:01:05,042 --> 00:01:07,726
Titanova površina je bila
velika, nerešena misterija

24
00:01:07,750 --> 00:01:12,226
za koju su Kasini-Hajgens,
par orbitera i lendera lansiranih 1997,

25
00:01:12,250 --> 00:01:14,476
napravljeni da bi je odgonetnuli.

26
00:01:14,500 --> 00:01:17,018
Posle spuštanja u 2004,

27
00:01:17,042 --> 00:01:20,226
rane slike Titanove površine
koje je Kasini poslao

28
00:01:20,250 --> 00:01:21,833
samo su pojačale interesovanje.

29
00:01:22,958 --> 00:01:26,667
Mesecima nam je trebalo da razumemo
ono što vidimo na površini.

30
00:01:27,333 --> 00:01:28,726
Da odredimo, na primer,

31
00:01:28,750 --> 00:01:30,143
da su tamne pruge,

32
00:01:30,167 --> 00:01:35,476
koje su prvo bile toliko neprepoznatljive
da smo ih nazivali mačjim ogrebotinama,

33
00:01:35,500 --> 00:01:38,292
bile u stvari dine od organskog peska.

34
00:01:39,375 --> 00:01:42,851
U periodu od 13 godina,
Kasini je proučavao Saturn

35
00:01:42,875 --> 00:01:44,559
i njegove prstenove i mesece.

36
00:01:44,583 --> 00:01:45,893
Mi smo imali privilegiju

37
00:01:45,917 --> 00:01:49,309
da počev od skoro nikakvog
znanja o površini Titana,

38
00:01:49,333 --> 00:01:51,476
dođemo do razumevanja njegove geologije,

39
00:01:51,500 --> 00:01:54,684
uloge koju atmosfera igra
u oblikovanju njegove površine,

40
00:01:54,708 --> 00:01:57,625
čak i nagoveštaje onoga što
leži duboko ispod površine.

41
00:01:58,667 --> 00:02:02,518
Zaista, Titan je jedan
od nekoliko nebeskih okeana,

42
00:02:02,542 --> 00:02:04,893
satelita u hladnom delu solarnog sistema

43
00:02:04,917 --> 00:02:07,684
van orbite Marsa i pojasa asteroida

44
00:02:07,708 --> 00:02:12,018
sa ogromnim okeanima
tekuće vode ispod površine.

45
00:02:12,042 --> 00:02:16,309
Titanov unutarnji okean možda ima
više od deset puta tekuće vode

46
00:02:16,333 --> 00:02:20,893
nego sve reke, jezera, mora,
i okeani na Zemlji.

47
00:02:20,917 --> 00:02:24,101
Na Titanu postoje isto tako
egzotična jezera i mora

48
00:02:24,125 --> 00:02:27,726
tečnog metana i etana.

49
00:02:27,750 --> 00:02:30,726
Nebeski okeani su neki
od najviše očaravajućih mesta

50
00:02:30,750 --> 00:02:32,143
u sunčevom sistemu,

51
00:02:32,167 --> 00:02:34,667
a tek smo počeli da ih istražujemo.

52
00:02:36,625 --> 00:02:38,515
Ovo je Dragonflaj (Vilin konjic).

53
00:02:39,000 --> 00:02:41,559
U Džon Hopkinsovoj laboratoriji
primenjene fizike,

54
00:02:41,583 --> 00:02:44,708
radimo na misiji za nov
Nasin program Granice.

55
00:02:45,583 --> 00:02:50,143
Planirano je lansiranje 2026.
i dolazak do Titana 2034.

56
00:02:50,167 --> 00:02:52,601
Dragonflaj je lender rotokopter,

57
00:02:52,625 --> 00:02:56,458
iste veličine kao Marsovi roveri
ili veličine manjeg auta.

58
00:02:57,333 --> 00:03:00,643
Titanova gusta atmosfera
u kombinaciji sa niskom gravitacijom

59
00:03:00,667 --> 00:03:02,559
je sjajno mesto za letenje,

60
00:03:02,583 --> 00:03:05,458
i to je upravo ono za šta
je Dragonflaj napravljen.

61
00:03:06,500 --> 00:03:08,351
Tehnički oktokopter,

62
00:03:08,375 --> 00:03:12,601
Dragonflaj je mobilna laboratorija
koja može da leti od mesta do mesta

63
00:03:12,625 --> 00:03:15,208
noseći sa sobom sve naučne instrumente.

64
00:03:15,833 --> 00:03:19,768
Dragonflaj će istraživati Titan
na zaista jedinstven način,

65
00:03:19,792 --> 00:03:22,309
proučavajući vreme i geologiju,

66
00:03:22,333 --> 00:03:24,476
i čak će sakupljati uzorke sa površine

67
00:03:24,500 --> 00:03:26,768
da bismo naučili od čega su sastavljeni.

68
00:03:26,792 --> 00:03:30,851
Sve u svemu, Dragonflaj će provesti
oko tri godine istražujući Titan,

69
00:03:30,875 --> 00:03:33,018
proučavajući njegovu složenu hemiju,

70
00:03:33,042 --> 00:03:36,268
posmatrajući atmosferu
i kako reaguje sa površinom.

71
00:03:36,292 --> 00:03:38,393
i čak osluškujući zemljotrese,

72
00:03:38,417 --> 00:03:41,458
ili tehnički titantrese, u Titanovoj kori.

73
00:03:42,792 --> 00:03:44,268
Tim Dragonflaja,

74
00:03:44,292 --> 00:03:47,476
na stotine ljudi širom
Severne Amerike i celog sveta,

75
00:03:47,500 --> 00:03:50,184
vredno radi na planu ove misije,

76
00:03:50,208 --> 00:03:53,559
unapređuju rotokopter,
njegov nezavistan navigacioni sistem.

77
00:03:53,583 --> 00:03:55,309
i njegove instrumente,

78
00:03:55,333 --> 00:03:58,601
koji će svi morati da rade zajedno
prilikom naučnih merenja

79
00:03:58,625 --> 00:04:00,726
na površini Titana.

80
00:04:00,750 --> 00:04:03,559
Dragonflaj je sledeći korak
u našem istraživanju

81
00:04:03,583 --> 00:04:06,101
ove fascinantne prirodne laboratorije.

82
00:04:06,125 --> 00:04:09,934
U prolasku, Vojadžer
je nagovestio mogućnosti.

83
00:04:09,958 --> 00:04:12,434
Prilikom orbitiranja oko Saturna
više od decenije

84
00:04:12,458 --> 00:04:14,934
i spuštanju kroz atmosferu Titana,

85
00:04:14,958 --> 00:04:18,375
Kasini i Hajgens su otkrili
Titanove zastore još više.

86
00:04:19,458 --> 00:04:23,684
Dragonflaj će živeti u Titanovoj sredini,

87
00:04:23,708 --> 00:04:26,143
gde, do sada, naš jedini blizak susret

88
00:04:26,167 --> 00:04:30,333
je ova slika koju je Hajgensova sonda
napravila u Januaru 2005.

89
00:04:31,083 --> 00:04:35,684
Na mnogo načina, Titan je najbliža
poznata analogija ranoj Zemlji.

90
00:04:35,708 --> 00:04:38,643
Zemlji pre razvitka života.

91
00:04:38,667 --> 00:04:40,393
Od Kasini-Hajgens merenja,

92
00:04:40,417 --> 00:04:42,309
znamo da sastojci života,

93
00:04:42,333 --> 00:04:43,893
bar života kakvog poznajemo,

94
00:04:43,917 --> 00:04:45,934
postoje na Titanu,

95
00:04:45,958 --> 00:04:50,893
i Dragonflaj će biti potpuno uronjen
u ovu stranu sredinu,

96
00:04:50,917 --> 00:04:53,059
tražeći jedinjenja ista kao ona

97
00:04:53,083 --> 00:04:56,809
koja su možda podržavala
razvitak života na Zemlji

98
00:04:56,833 --> 00:05:00,500
i učeći nas o nastanjivosti
drugih svetova.

99
00:05:01,667 --> 00:05:04,125
Nastanjivost je sjajan koncept.

100
00:05:04,875 --> 00:05:08,976
Šta je neophodno da bi sredina
bila prilagodljiva životu,

101
00:05:09,000 --> 00:05:11,309
bilo životu kojeg mi poznajemo na Zemlji,

102
00:05:11,333 --> 00:05:15,500
ili možda egzotičnom životu koji se razvio
pod veoma drugačijim okolnostima?

103
00:05:16,833 --> 00:05:18,518
Mogućnost života negde drugde

104
00:05:18,542 --> 00:05:23,518
je inspirisala ljudsku maštu
i istraživanja tokom istorije.

105
00:05:23,542 --> 00:05:24,851
Na velikom planu,

106
00:05:24,875 --> 00:05:28,045
to je razlog zašto su planete okeani
u spoljašnjem sunčevom sistemu

107
00:05:28,045 --> 00:05:30,082
postali tako bitni ciljevi istraživanja.

108
00:05:30,458 --> 00:05:34,458
"Šta ako" vodi istraživanja ljudi.

109
00:05:35,042 --> 00:05:39,458
Ne znamo kako je hemija
prišla biologiji ovde na Zemlji,

110
00:05:40,250 --> 00:05:44,101
ali isti hemijski procesi
su se možda desili na Titanu,

111
00:05:44,125 --> 00:05:46,559
gde su organski molekuli imali priliku

112
00:05:46,583 --> 00:05:49,809
da se mešaju sa tekućom vodom na površini.

113
00:05:49,833 --> 00:05:52,667
Da li je organska sinteza napredovala
pod ovim uslovima?

114
00:05:53,333 --> 00:05:55,351
I ako jeste, dokle?

115
00:05:55,375 --> 00:05:57,750
Ne znamo... još uvek.

116
00:05:58,583 --> 00:06:03,184
Ono što ćemo naučiti od Dragonflaja,
ovog fundamentalnog ljudskog napora,

117
00:06:03,208 --> 00:06:05,018
je uzbudljivo.

118
00:06:05,042 --> 00:06:09,351
To je potraga za gradivnim blokovima,
temeljima, hemijskim vezama


119
00:06:09,375 --> 00:06:12,934
kao one koje su konačno
dovele do života na zemlji.

120
00:06:12,958 --> 00:06:16,601
Još uvek nismo sigurni
šta ćemo naći kada stignemo do Titana,

121
00:06:16,625 --> 00:06:18,625
ali to je baš i razlog zbog kojeg idemo.

122
00:06:19,708 --> 00:06:22,476
Godine 1994, Karl Sagan je napisao

123
00:06:22,500 --> 00:06:25,143
"Na Titanu, molekuli koji padaju

124
00:06:25,167 --> 00:06:28,601
kao mana sa neba u poslednjih
četiri milijarde godina,

125
00:06:28,625 --> 00:06:29,976
su možda još uvek tamo,

126
00:06:30,000 --> 00:06:34,250
prilično neizmenjeni, duboko zaleđeni,
čekaju hemičare sa Zemlje."

127
00:06:35,708 --> 00:06:37,976
Mi smo ti hemičari.

128
00:06:38,000 --> 00:06:41,184
Dragonflaj je potraga za većim znanjem

129
00:06:41,208 --> 00:06:44,809
ne samo Titana i misterija
našeg solarnog sistema

130
00:06:44,833 --> 00:06:46,458
već našeg porekla.

131
00:06:47,167 --> 00:06:48,458
Hvala vam.