دنیایی با اشکال سطحی متنوع را تصور کنید.
جوی غلیظ دارد
که بادهای درون آن سطحش را جاروب میکنند
و باران میبارد.
کوه، دشت،
رودخانه، دریاچه،
تپه ماسهای و تعدادی
چاله ناشی از برخورد دارد.
مثل زمین است، درست؟
این تیتان است.
در آگوست ۱۹۸۱،
وویجر ۲ این تصویر را
از بزرگترین قمر زحل تهیه کرد.
ماموریتهای وویجر
بیشتراز هر زمان دیگری انجام شدهاند.
منظومه شمسی و بیرونش را
بخشی از جغرافیای ما ساختهاند.
اما این تصویر، این قمر غبارآلود
بوضوح نشان داد
که رموز زیادی باقی مانده است.
پس از عبور وویجر از کنار این قمر بطور
فزاینده دانشمان در این مورد افزایش یافت،
و هنوز نمیدانیم در زیر
این لایه جو چه داریم.
آیا دارای سطحی یخی با ساختار سطحی
مشابه دیگر قمرهایی است
که در زحل و مشتری مشاهده شده بود؟
یا شاید یک اقیانوس بزرگ
سراسری از جنس متان مایع است
که در غباری از مه غلیظ واقع است،
سطح تیتان رازی عظیم و شگفتانگیز بود
کاسینی-هویگنز بعنوان
جفت اوربیتر لندر در سال ۱۹۹۷ پرتاب شد،
تا این راز را بگشاید.
پس از ورود در سال ۲۰۰۴،
اولین تصاویری که کاسینی
از سطح تیتان ارسال کرد
فقط شگفتی را بیشتر کرد.
ماهها طول کشید تا بفهمیم
در این سطح چه داریم میبینیم،
مثلا برای تعیین
این کمربندهای تیره،
که در ابتدا اینقدر ناشناخته بود
که به آنها خطوط گربه میگفتیم
معلوم شد که تپههایی
از جنس ماسههای آلی است.
طی ۱۳ سالی که کاسینی به مطالعه زحل
و حلقها و قمرهای آن پرداخت،
این امتیاز را داشتیم
که از هیچ ندانستن در مورد سطح تیتان
به فهمهایی از قبیل جغرافیای آن برسیم .
نقشی که اتمسفر در شکلگیری
سطح آن بازی میکند،
و حتی ایدههایی در مورد
چیزهایی که در زیر آن سطح واقع است.
در واقع، تیتان یکی از هفت اقیانوس دنیاست،
قمرها در منظومه شمسی سرد و بیرونی
دورتر از مدار مریخ و کمربند سیارکی
دارای اقیانوسهای آبی بیکران
زیر سطوحشان هستند.
اقیانوس درونی تیتان شاید
بیش از ۱۰ برابر مجموع آبهای
رودخانهها، دریاچهها، دریاها
و اقیانوسهای زمین، آب داشته باشد.
و در تیتان دریاچهها و دریاهای عجیبی
از متان و اتان مایع روی سطح وجود دارد.
دنیاهای اقیانوسی
از شگفتانگیزترین مکانهای
منظومه شمسی هستند،
و تازه در موردشان
تحقیقات را آغاز کردهایم.
این دراگونفلای است.
در آزمایشگاه فیزیک کاربردی جانز هاپکینز،
داریم این مأموریت را برای برنامه
مرزهای جدید ناسا شکل میدهیم.
قرار است سال ۲۰۲۶ آغاز به کار کند
و در سال ۲۰۳۴ به تیتان برسد،
دراگونفلای یک لندر بالگرد است،
به اندازه روباتهای مریخنورد
یا یک ماشین کوچک.
جو غلیظ تیتان به همراه جاذبه کم،
آن را به مکانی مناسب
برای پرواز تبدیل کرده است،
و دراگونفلای دقیقاً
برای همین کار طراحی شده است.
از لحاظ فنی یک هشتپروانه است،
دراگونفلای یک آزمایشگاه سیار است
که میتواند از جایی به جای دیگر پرواز کند
و تمام ابزار آزمایشگاهی را با خود دارد.
دراگونفلای، تیتان را به شیوهای
کاملاً بینظیر بررسی میکند،
و جزئیات آب و هوا
و جغرافیای آن را مطالعه میکند،
و حتی از سطح نمونهبرداری میکند
تا بدانیم از چه ساخته شده است.
بطور کلی، دراگونفلای سه سال
به بررسی تیتان میپردازد،
جزئیات شیمیایی را اندازه میگیرد،
اتمسفر و نحوه برهمکنش آن
با سطح را مشاهده میکند،
حتی به زلزلهها گوش میدهد،
یایا از نظر فنی لرزه
در پوسته تیتان.
تیم دراگونفلای،
صدها نفر در آمریکای شمالی و کل جهان،
به سختی در تلاش است
تا این مأموریت را طراحی کند،
بالگرد و سیستم ناوبری خودکار
و ابزارآلات آن را توسعه دهد،
همه چیزهایی که برای همکاری
جهت اندازهگیریهای علمی
روی سطح تیتان نیاز است.
دراگونفلای قدم بعدی در تحقیقات ما
از این آزمایشگاه طبیعی شگفتانگیز است.
در حین پرواز از کنار تیتان،
وویجر برخی احتمالات را گوشزد کرد.
با چرخیدن به دور زحل برای بیش از یک دهه
و فرو رفتن در جو تیتان،
کاسینی و هویگنز اسرار بیشتری
از تیتان را فاش کردند.
دراگونفلای در محیط تیتان زندگی خواهد کرد،
محیطی که تابحال تنها تصویر نمانزدیکش
تصویری است که کاوشگر هویگنز
در ژانویه ۲۰۰۵ گرفته است.
از جهات بسیاری، تیتان نزدیکترین
شباهت را به زمین اولیه دارد،
زمین قبل از شکلگیری حیات.
از اندازهگیریهای کاسینی-هویگنز،
میدانیم که اجزای حیات، حداقل تا جایی
که در مورد حیات میدانیم،
روی تیتان وجود دارد،
و دراگونفلای بطور کامل درون
این محیط عجیب فرو میرود،
تا به دنبال ترکیباتی مشابه چیزهایی بگردد
که توسعه حیات روی زمین را پشتیبانی میکند
و در مورد حیاتپذیری
جهانهای دیگر به ما بیاموزد.
حیاتپذیری مفهوم شگفتانگیزی است.
ملزومات یک محیط برای
پشتیبانی از حیات چه هستند،
چه نوع حیاتی که روی زمین سراغ داریم،
یا شاید حیات عجیبی که تحت شرایط
کاملاً متفاوتی توسعه یافته باشد؟
احتمال وجود حیات در جاهای دیگر
در طول تاریخ بشر را به تخیل
و بررسی وا داشته است.
در یک مقیاس بزرگ،
برای همین جهانهای اقیانوسی
در منظومه ی شمسی بیرونی
اینقدر اهداف مهمی
برای مطالعه هستند.
این «چه میشد اگر» نیروی
محرکه تحقیقات انسانی است.
اینجا روی زمین نمیدانیم
چگونه شیمی وارد زیستشناسی شد،
اما شاید فرآیندهای شیمیایی
مشابه روی تیتان رخ دادهاند،
جایی که مولکولهای آلی
فرصت این را داشتهاند
که با آب مایع در سطح ترکیب شوند.
آیا تحت چنین شرایطی سنتز آلی رخ داده است؟
اگر بله، از کی؟
هنوز نمیدانیم.
از دراگونفلای این تلاش اساسی بشر،
چه خواهیم آموخت،
حیرتآور است.
این تحقیقی است در مورد اجزای اساسی،
پایهها و گامهای شیمیایی
که در نهایت منجر به شکلگیری
حیات در زمین شده است.
کاملاً مطمئن نیستیم زمانی که به
تیتان میرسیم چه کشف میکنیم،
اما دلیل این کار دقیقاً همین است.
در سال ۱۹۹۴، کارل سیگان نوشت،
«روی تیتان، مولکولهایی
که به شکل باران میریزند
مثل هدیهایست از بهشت
که چهار میلیارد سال است
که آنجا مانده است،
بسیار دست نخورده، عمیقاً منجمد،
منتظر شیمیدانانی از زمین.»
ما آن شیمیدانان هستیم.
دراگونفلای پژوهشی است برای درک بیشتر،
نه فقط درباره تیتان و رموز منظومه شمسی ما،
بلکه در مورد منشاء ما.
متشکرم.