1
00:00:01,207 --> 00:00:02,953
Không có bộ phận nào khác,

2
00:00:02,977 --> 00:00:06,630
có lẽ là không có thứ gì khác
trong đời sống con người,

3
00:00:06,654 --> 00:00:10,807
mang nhiều ý nghĩa và ẩn dụ
như trái tim con người.

4
00:00:11,347 --> 00:00:12,758
Trong suốt bề dày lịch sử,

5
00:00:12,782 --> 00:00:16,123
trái tim đã trở thành biểu tượng
của đời sống tình cảm của chúng ta.

6
00:00:16,520 --> 00:00:20,822
Nó được nhiều người xem như
nơi trú ngụ của tâm hồn,

7
00:00:20,846 --> 00:00:23,254
kho lưu trữ của cảm xúc.

8
00:00:23,278 --> 00:00:30,052
Chính từ cảm xúc, "emotion", bắt nguồn
một phần từ động từ tiếng Pháp "émouvoir",

9
00:00:30,076 --> 00:00:31,622
nghĩa là "khuấy động".

10
00:00:32,028 --> 00:00:36,516
Và có lẽ, chỉ hợp lý khi cảm xúc
phải gắn liền với một cơ quan

11
00:00:36,540 --> 00:00:39,487
có kiểu chuyển động khuấy động đặc trưng.

12
00:00:39,511 --> 00:00:41,070
Nhưng mối liên hệ này là gì?

13
00:00:41,492 --> 00:00:44,616
Nó có thật hay chỉ đơn thuần ẩn dụ?

14
00:00:45,426 --> 00:00:47,397
Là chuyên gia tim mạch,

15
00:00:47,421 --> 00:00:52,958
hôm nay tôi ở đây để nói với các bạn rằng
mối liên hệ này là có thật.

16
00:00:53,391 --> 00:00:55,465
Các bạn sẽ biết là cảm xúc

17
00:00:55,489 --> 00:01:00,906
có thể và có ảnh hưởng vật lý
trực tiếp đến trái tim con người.

18
00:01:02,446 --> 00:01:03,822
Nhưng trước khi vào đề,

19
00:01:03,846 --> 00:01:06,309
hãy nói một chút về trái tim ẩn dụ.

20
00:01:06,879 --> 00:01:10,936
Tính tượng trưng của trái tim cảm xúc
vẫn tồn tại đến ngày nay.

21
00:01:11,415 --> 00:01:16,637
Nếu chúng ta hỏi mọi người rằng hình ảnh
nào có liên hệ đến tình yêu nhất,

22
00:01:16,661 --> 00:01:20,981
chắc chắn hình trái tim Valentine
sẽ là câu trả lời đứng đầu danh sách.

23
00:01:21,614 --> 00:01:24,621
Hình trái tim, gọi là đường hình tim,

24
00:01:24,645 --> 00:01:26,085
rất phổ biến trong tự nhiên.

25
00:01:26,550 --> 00:01:31,463
Được thấy trong các loại lá, hoa và hạt
của nhiều loài cây.

26
00:01:31,487 --> 00:01:33,429
bao gồm cả cây silphium,

27
00:01:33,453 --> 00:01:36,687
từng được dùng để ngừa thai
vào thời Trung Cổ

28
00:01:36,711 --> 00:01:40,032
và có lẽ đó là lý do hình trái tim
có liên hệ tới

29
00:01:40,056 --> 00:01:42,731
tình dục và tình yêu lãng mạn.

30
00:01:43,708 --> 00:01:45,092
Bất kể vì lý do gì,

31
00:01:45,116 --> 00:01:50,027
trái tim đã bắt đầu xuất hiện 
trong tranh vẽ về tình yêu ở thế kỷ 13.

32
00:01:50,479 --> 00:01:54,196
Qua thời gian, hình trái tim
dần trở thành màu đỏ,

33
00:01:54,220 --> 00:01:56,062
màu của máu,

34
00:01:56,086 --> 00:01:57,474
một biểu tưởng của đam mê.

35
00:01:57,969 --> 00:01:59,859
Trong Giáo hội Công giáo La Mã,

36
00:01:59,883 --> 00:02:04,181
trái tim dần trở thành
Trái tim Thánh Chúa Giêsu.

37
00:02:04,559 --> 00:02:08,345
Được bọc trong vòng gai
và vầng hào quang lấp lánh,

38
00:02:08,369 --> 00:02:11,561
trái tim đó trở thành biểu tượng
của tình yêu chúa.

39
00:02:12,039 --> 00:02:16,920
Mối liên hệ giữa tình yêu và trái tim vẫn
đứng vững cho tới ngày nay.

40
00:02:16,944 --> 00:02:22,113
Khi Barney Clark, một nha sĩ đã về hưu
bị suy tim giai đoạn cuối,

41
00:02:22,137 --> 00:02:27,972
nhận trái tim nhân tạo vĩnh viễn
đầu tiên ở bang Utah năm 1982,

42
00:02:27,996 --> 00:02:32,835
người vợ 39 năm của ông nghe nói
đã hỏi bác sỹ là:

43
00:02:33,780 --> 00:02:35,764
"Ông ấy sẽ vẫn yêu tôi chứ?"

44
00:02:36,715 --> 00:02:40,175
Ngày nay chúng ta biết là trái tim
không phải nguồn gốc của tình yêu

45
00:02:40,199 --> 00:02:42,203
hay các cảm xúc khác, về bản chất;

46
00:02:42,227 --> 00:02:43,883
cổ nhân đã hiểu lầm.

47
00:02:43,907 --> 00:02:46,494
Tuy nhiên, ngày càng ngày,
chúng ta dần hiểu được

48
00:02:46,518 --> 00:02:51,319
mối liên hệ giữa trái tim và các cảm xúc
là rất mật thiết.

49
00:02:51,343 --> 00:02:54,006
Trái tim có thể không phải là nguồn gốc 
các cảm xúc.

50
00:02:54,030 --> 00:02:56,124
nhưng nó phản ứng rất mạnh với chúng.

51
00:02:56,148 --> 00:02:59,050
Ở mặt nào đó, đời sống tình cảm
của chúng ta

52
00:02:59,074 --> 00:03:01,212
được lưu lại trong tim.

53
00:03:01,909 --> 00:03:06,711
Ví dụ, nỗi sợ và đau buồn có thể gây
tổn thương lớn cho tim.

54
00:03:06,735 --> 00:03:11,186
Các dây thần kinh kiểm soát
hoạt động vô thức như nhịp tim

55
00:03:11,210 --> 00:03:13,032
có thể cảm nhận căng thẳng


56
00:03:13,056 --> 00:03:17,994
và kích hoạt phản ứng chiến-hay-chạy
khó thích nghi,

57
00:03:18,018 --> 00:03:21,506
nó làm cho mạch máu thắt lại,

58
00:03:21,530 --> 00:03:23,260
tim đập nhanh

59
00:03:23,284 --> 00:03:25,865
và tăng huyết áp,

60
00:03:25,889 --> 00:03:27,643
dẫn đến thương tổn.

61
00:03:27,667 --> 00:03:29,428
Nói cách khác,

62
00:03:29,452 --> 00:03:32,092
càng lúc ta càng thấy rõ

63
00:03:32,116 --> 00:03:37,162
rằng tim chúng ta cực kỳ nhạy cảm
với hệ cảm xúc của mình,

64
00:03:37,186 --> 00:03:40,448
với trái tim ẩn dụ, nói cách khác.

65
00:03:40,472 --> 00:03:44,920
Có một loại bệnh tim lần đầu
được phát hiện cách đây hai thập kỷ

66
00:03:44,944 --> 00:03:49,866
có tên "bệnh cơ tim takotsubo"
hay "hội chứng vỡ tim";

67
00:03:49,890 --> 00:03:55,982
tim suy nghiêm trọng khi phản ứng
với căng thẳng hoặc đau buồn tột độ

68
00:03:56,006 --> 00:03:59,888
như khi chia tay người yêu hoặc
có người thân bị chết.

69
00:03:59,912 --> 00:04:03,603
Như trong những ảnh này,
quả tim đau buồn ở giữa

70
00:04:03,627 --> 00:04:06,823
nhìn rất khác so với
trái tim bình thường bên trái.

71
00:04:06,847 --> 00:04:08,156
Nó có vẻ bị đơ

72
00:04:08,180 --> 00:04:12,596
và thường phồng lên thành hình
đặc trưng của một cái bình takotsubo,

73
00:04:12,620 --> 00:04:13,792
hình nằm bên phải,

74
00:04:13,816 --> 00:04:17,957
một loại bình Nhật có
đáy rộng và cổ hẹp.

75
00:04:17,981 --> 00:04:20,865
Chúng ta không biết chính xác
tại sao lại như vậy,

76
00:04:20,889 --> 00:04:23,491
và hội chứng này sẽ hết sau vài tuần.

77
00:04:23,515 --> 00:04:25,489
Tuy nhiên, ở giai đoạn trầm trọng,

78
00:04:25,513 --> 00:04:28,286
nó có thể gây suy tim,

79
00:04:28,310 --> 00:04:30,267
rối loạn nhịp tim nguy hiểm tính mạng,

80
00:04:30,291 --> 00:04:31,654
thậm chí tử vong.

81
00:04:31,678 --> 00:04:37,086
Ví dụ, bà lão bệnh nhân của tôi
có ông chồng

82
00:04:37,110 --> 00:04:38,663
vừa mới mất.

83
00:04:39,362 --> 00:04:42,683
Bà ấy buồn, đương nhiên, nhưng chấp nhận.

84
00:04:43,568 --> 00:04:45,448
Thậm chí có thể thấy đôi chút nhẹ nhõm.

85
00:04:45,472 --> 00:04:48,090
Ông ấy đã mắc bệnh rất lâu;
ông bị suy giảm trí nhớ.

86
00:04:48,114 --> 00:04:51,679
Nhưng một tuần sau đám tang,
bà ấy ngắm di ảnh ông

87
00:04:52,481 --> 00:04:53,870
và bắt đầu đẫm lệ.

88
00:04:54,811 --> 00:04:59,885
Rồi bà bắt đầu tức ngực, 
kèm theo đó là khó thở,

89
00:04:59,909 --> 00:05:02,915
sưng tĩnh mạch cổ, đổ mồ hôi trán,

90
00:05:02,939 --> 00:05:06,281
thở dốc dù đang ngồi trên ghế --

91
00:05:06,305 --> 00:05:10,291
toàn là dấu hiệu của suy tim.

92
00:05:11,270 --> 00:05:13,494
Bà được nhập viện,

93
00:05:13,518 --> 00:05:17,589
kết quả siêu âm khẳng định
điều chúng tôi nghi ngờ:

94
00:05:17,613 --> 00:05:24,037
tim của bà đã yếu đi một nửa
so với khả năng bình thường

95
00:05:24,061 --> 00:05:28,503
và nó đã phình lên thành hình
takotsubo đặc trưng.

96
00:05:28,527 --> 00:05:30,994
Nhưng các xét nghiệm khác đều ổn,

97
00:05:31,018 --> 00:05:33,453
không hề thấy dấu hiệu của
tắc động mạch ở đâu hết.

98
00:05:34,400 --> 00:05:38,792
Hai tuần sau, trạng thái cảm xúc của bà
trở lại bình thường

99
00:05:38,816 --> 00:05:43,039
và kết quả siêu âm khẳng định,

100
00:05:43,063 --> 00:05:44,349
tim bà cũng thế.

101
00:05:44,978 --> 00:05:50,907
Bệnh cơ tim Takotsubo có liên quan đến
nhiều tình huống gây căng thẳng,

102
00:05:50,931 --> 00:05:52,711
kể cả việc nói trước đám đông --

103
00:05:53,029 --> 00:05:55,824
(Tiếng cười)

104
00:05:58,772 --> 00:06:02,883
(Vỗ tay)

105
00:06:04,952 --> 00:06:08,040
mâu thuẫn gia đình, thua bài bạc,

106
00:06:08,064 --> 00:06:10,205
thậm chí cả tiệc sinh nhật bất ngờ.

107
00:06:10,229 --> 00:06:11,821
(Tiếng cười)

108
00:06:11,845 --> 00:06:16,414
Nó thậm chí còn liên quan đến
những biến động xã hội diện rộng

109
00:06:16,438 --> 00:06:18,598
như sau các thảm họa tự nhiên.

110
00:06:18,622 --> 00:06:20,928
Ví dụ, năm 2004,

111
00:06:20,952 --> 00:06:26,601
một trận động đất lớn đã tàn phá một quận
thuộc hòn đảo lớn nhất Nhật Bản.

112
00:06:27,154 --> 00:06:30,872
Hơn 60 người chết,
hàng ngàn người bị thương.

113
00:06:31,422 --> 00:06:33,538
Ngay sau thảm họa này,

114
00:06:33,562 --> 00:06:38,599
các nhà nghiên cứu thấy rằng
số trường hợp mắc bệnh cơ tim takotsubo

115
00:06:38,623 --> 00:06:44,247
tăng gấp 24 lần trong quận
chỉ sau một tháng trận động đất,

116
00:06:44,271 --> 00:06:46,972
so với cùng kỳ năm trước.

117
00:06:48,131 --> 00:06:50,786
Nơi ở của những bệnh nhân này

118
00:06:50,810 --> 00:06:53,781
có liên quan mật thiết
với cường độ chấn động.

119
00:06:53,805 --> 00:06:58,133
Đa phần trường hợp,
bệnh nhân sống gần tâm chấn.

120
00:06:58,902 --> 00:07:05,113
Hay nữa là, bệnh cơ tim takotsubo
cũng xảy ra sau các sự kiện vui,

121
00:07:05,137 --> 00:07:07,843
nhưng tim có vẻ phản ứng
theo cách khác,

122
00:07:07,867 --> 00:07:11,647
chẳng hạn, nó phình lên ở giữa
chứ không phải ở đỉnh.

123
00:07:12,382 --> 00:07:17,619
Lý do vì sao kết tủa cảm xúc khác nhau
sẽ làm tim thay đổi khác nhau

124
00:07:17,643 --> 00:07:19,002
vẫn còn là bí ẩn.

125
00:07:19,567 --> 00:07:24,385
Nhưng ngày nay, có lẽ là lời ngợi ca
các triết gia cổ đại,

126
00:07:24,409 --> 00:07:30,462
chúng ta có thể nói rằng ngay cả khi
cảm xúc không được chứa trong tim,

127
00:07:30,486 --> 00:07:35,485
nhưng phần tình cảm của tim lại lấn át

128
00:07:36,696 --> 00:07:38,973
phần sinh học của nó,

129
00:07:38,997 --> 00:07:42,442
một cách không ngờ và bí ẩn.

130
00:07:42,948 --> 00:07:46,629
Các hội chứng tim mạch, kể cả đột tử,

131
00:07:46,653 --> 00:07:51,725
từ lâu đã thấy xuất hiện ở người trải qua
những nhiễu loạn cảm xúc dữ dội

132
00:07:51,749 --> 00:07:54,409
hoặc xáo trộn mạnh trong tim ẩn dụ.

133
00:07:55,235 --> 00:07:57,036
Năm 1942,

134
00:07:57,060 --> 00:08:02,209
nhà sinh lý học Harvard, Walter Cannon,
đã có bài viết tựa là "'Voodoo' Death,"

135
00:08:02,233 --> 00:08:05,987
trong đó ông mô tả các trường hợp
tử vong do sợ hãi

136
00:08:06,011 --> 00:08:08,432
ở những người tin rằng họ bị nguyền rủa,

137
00:08:08,456 --> 00:08:12,710
chẳng hạn bị thầy phù thủy nguyền
hoặc do ăn phải trái cây cấm kỵ.

138
00:08:13,316 --> 00:08:18,046
Trong nhiều trường hợp, nạn nhân
trở nên vô vọng và chết ngay tại chỗ.

139
00:08:19,139 --> 00:08:24,055
Những trường hợp này có một điểm chung
là nạn nhân đều tin tuyệt đối

140
00:08:24,079 --> 00:08:27,118
rằng có một ngoại lực nào đó
có thể lấy mạng họ

141
00:08:27,142 --> 00:08:29,529
và khiến họ bất lực không thể chống cự.

142
00:08:29,920 --> 00:08:33,530
Việc mất kiểm soát nhận thức này,
theo Cannon,

143
00:08:33,554 --> 00:08:36,859
gây ra một phản ứng sinh lý học
không thuyên giảm,

144
00:08:36,883 --> 00:08:41,488
các mạch máu sẽ thắt lại
đến mức độ

145
00:08:41,512 --> 00:08:44,722
mà thể tích máu giảm mạnh,

146
00:08:44,746 --> 00:08:46,387
huyết áp hạ đột ngột,

147
00:08:46,411 --> 00:08:47,988
tim cực kỳ yếu,

148
00:08:48,012 --> 00:08:52,131
và các cơ quan bị tổn thương lớn
do thiếu ô-xy cung cấp.

149
00:08:53,853 --> 00:08:56,120
Cannon tin rằng
các trường hợp tử vong Voodoo

150
00:08:57,017 --> 00:09:00,717
chỉ giới hạn ở dân bản địa
hoặc người "nguyên thủy".

151
00:09:01,511 --> 00:09:06,362
Nhưng qua nhiều năm, người ta thấy
kiểu tử vong này cũng xảy ra

152
00:09:06,386 --> 00:09:09,065
ở đủ mọi loại người thời hiện đại.

153
00:09:09,642 --> 00:09:15,690
Ngày nay, chết do đau buồn được thấy
ở những bạn đời hay anh chị em ruột.

154
00:09:16,217 --> 00:09:20,407
"Trái tim tan vỡ" hiểu theo nghĩa đen
hay nghĩa bóng đều nguy hiểm.

155
00:09:20,855 --> 00:09:23,747
Những mối liên hệ này cũng đúng
ngay với động vật.

156
00:09:24,781 --> 00:09:30,927
Trong một nghiên cứu thú vị năm 1980
được công bố trên tạp chí Science,

157
00:09:30,951 --> 00:09:34,805
các nhà nghiên cứu đã cho thỏ nuôi nhốt
ăn chế độ cholesterol cao

158
00:09:34,829 --> 00:09:38,017
để nghiên cứu ảnh hưởng của nó
đối với bệnh tim mạch.

159
00:09:38,624 --> 00:09:44,137
Ngạc nhiên là, họ thấy rằng một số con thỏ
phát triển bệnh nhiều hơn những con khác,

160
00:09:44,161 --> 00:09:45,780
nhưng họ không biết tại sao.

161
00:09:45,804 --> 00:09:51,559
Các con thỏ đều có chế độ ăn, môi trường
sống và cấu trúc gen giống nhau.

162
00:09:51,583 --> 00:09:54,203
Họ nghĩ rằng nó có thể liên quan đến

163
00:09:54,227 --> 00:09:58,398
tần suất tương tác của
các kỹ thuật viên với lũ thỏ.

164
00:09:58,422 --> 00:10:00,189
Nên họ làm lại nghiên cứu,

165
00:10:00,213 --> 00:10:02,570
chia lũ thỏ thành hai nhóm.

166
00:10:02,594 --> 00:10:05,110
Cả hai nhóm đều được ăn
chế độ cholesterol cao.

167
00:10:05,880 --> 00:10:10,106
Nhưng ở nhóm một, thỏ được thả
ra khỏi chuồng,

168
00:10:10,130 --> 00:10:14,430
được ôm ấp, vuốt ve, trò chuyện,
được chơi cùng,

169
00:10:14,454 --> 00:10:17,283
còn ở nhóm kia, thỏ vẫn bị nhốt
trong chuồng

170
00:10:17,307 --> 00:10:18,640
và để một mình.

171
00:10:19,249 --> 00:10:22,655
Sau một năm, khi giải phẫu xác,

172
00:10:22,679 --> 00:10:28,173
các nhà nghiên cứu thấy rằng
thỏ ở trong nhóm một,

173
00:10:28,197 --> 00:10:30,136
nhóm được tương tác với con người,

174
00:10:30,160 --> 00:10:36,340
mắc bệnh động mạch chủ ít hơn 60%
so với thỏ trong nhóm hai,

175
00:10:36,364 --> 00:10:41,404
mặc dù có cùng mức cholesterol,
huyết áp và nhịp tim.

176
00:10:41,704 --> 00:10:47,830
Ngày nay, chăm sóc tim mạch
ít thuộc phạm vi của các triết gia,

177
00:10:47,854 --> 00:10:52,804
những người chỉ dừng lại
ở nghĩa bóng của trái tim;

178
00:10:52,828 --> 00:10:56,509
mà thuộc nhiều hơn
phạm vi của các bác sĩ như tôi,

179
00:10:56,533 --> 00:10:59,356
sử dụng những công nghệ
mà thậm chí một thế kỷ trước,

180
00:10:59,380 --> 00:11:02,477
khi văn hóa con người còn
xem trái tim là cao quý,

181
00:11:02,501 --> 00:11:03,844
bị cho là cấm kỵ.

182
00:11:04,225 --> 00:11:08,460
Trong quá trình đó, trái tim đã thay đổi

183
00:11:08,484 --> 00:11:13,572
từ một thứ gần như siêu nhiên
mang đầy ẩn dụ và ý nghĩa

184
00:11:13,596 --> 00:11:17,987
thành một cỗ máy có thể thao túng
và điều khiển được.

185
00:11:19,040 --> 00:11:21,359
Nhưng đây là điểm mấu chốt:

186
00:11:21,383 --> 00:11:24,544
giờ chúng ta đã hiểu, những thao túng này,

187
00:11:24,568 --> 00:11:29,486
phải được bồi dưỡng bằng việc quan tâm
đến đời sống tình cảm

188
00:11:29,510 --> 00:11:32,752
vốn được tin tồn tại trong tim
trong hàng ngàn năm.

189
00:11:33,836 --> 00:11:37,333
Ví dụ, xem xét Thử nghiệm
Tim mạch Lối sống,

190
00:11:37,357 --> 00:11:41,861
đã được công bố trên tạp chí Anh
"The Lancet" năm 1990.

191
00:11:41,885 --> 00:11:45,928
48 bệnh nhân mắc bệnh mạch vành
vừa hoặc nặng

192
00:11:45,952 --> 00:11:48,695
được chỉ định ngẫu nhiên
để chăm sóc thường

193
00:11:48,719 --> 00:11:54,162
hay lối sống chuyên sâu
bao gồm chế độ ăn chay ít béo,

194
00:11:54,186 --> 00:11:56,035
tập thể dục nhịp điệu chừng mực,

195
00:11:56,059 --> 00:11:57,630
hỗ trợ tâm lý xã hội theo nhóm,

196
00:11:57,654 --> 00:11:59,605
và tư vấn kiểm soát căng thẳng.

197
00:11:59,629 --> 00:12:04,375
Các nhà nghiên cứu thấy rằng
các bệnh nhân có lối sống

198
00:12:04,399 --> 00:12:09,533
đã giảm gần năm phần trăm
mảng bám mạch vành.

199
00:12:09,557 --> 00:12:11,572
Ngược lại, bệnh nhân điều trị thường

200
00:12:11,596 --> 00:12:16,066
có mảng bám mạch vành nhiều hơn
năm phần trăm sau một năm

201
00:12:16,090 --> 00:12:18,503
và thêm 28 phần trăm sau năm năm.

202
00:12:18,527 --> 00:12:22,914
Họ cũng có gần gấp đôi
tỷ lệ các biến cố tim,

203
00:12:22,938 --> 00:12:26,317
như đau tim,
phẫu thuật bắc cầu động mạch vành

204
00:12:26,341 --> 00:12:28,225
và tử vong liên quan đến tim.

205
00:12:28,249 --> 00:12:29,824
Có một sự thật rất thú vị:

206
00:12:30,719 --> 00:12:36,013
vài bệnh nhân nhóm thường đã áp dụng
kế hoạch tập thể dục và ăn kiêng

207
00:12:36,037 --> 00:12:40,291
gần như khắt khe giống các bệnh nhân
trong nhóm lối sống chuyên sâu.

208
00:12:41,203 --> 00:12:43,289
Bệnh tim của họ vẫn phát triển.

209
00:12:44,900 --> 00:12:50,230
Ăn kiêng và tập luyện chưa đủ để giúp
làm giảm bệnh mạch vành.

210
00:12:50,738 --> 00:12:53,542
Theo dõi sau một năm và cả sau năm năm,

211
00:12:54,526 --> 00:12:57,495
kiểm soát căng thẳng
có tương quan mạnh hơn

212
00:12:57,519 --> 00:12:59,571
với việc đảo ngược bệnh mạch vành

213
00:12:59,595 --> 00:13:01,123
hơn việc tập thể dục.

214
00:13:02,001 --> 00:13:05,618
Rõ ràng, nghiên cứu này và
những cái tương tự đều nhỏ,

215
00:13:05,642 --> 00:13:08,823
và dĩ nhiên, tương quan không chứng minh
được quan hệ nhân quả.

216
00:13:08,847 --> 00:13:13,205
Chỉ có thể chắc chắn rằng căng thẳng
dẫn đến những thói quen không lành mạnh,

217
00:13:13,229 --> 00:13:16,508
và đó là nguyên nhân thực sự
cho nguy cơ mắc bệnh tim ngày càng tăng.

218
00:13:16,532 --> 00:13:20,133
Nhưng cũng như sự liên quan
của hút thuốc và ung thư phổi,

219
00:13:20,157 --> 00:13:23,414
tuy rất nhiều nghiên cứu
chỉ ra cùng một điều,

220
00:13:23,438 --> 00:13:26,848
và tuy có các cơ chế để giải thích
mối quan hệ nhân quả,

221
00:13:26,872 --> 00:13:31,283
nhưng có vẻ bất thường nếu phủ nhận
rằng có một thứ chắc chắn tồn tại.

222
00:13:31,798 --> 00:13:35,477
Điều mà nhiều bác sỹ đã kết luận
cũng là điều mà tôi rút ra được

223
00:13:35,501 --> 00:13:38,159
trong gần hai thập kỷ
làm chuyên gia tim mạch:

224
00:13:39,033 --> 00:13:43,441
phần cảm xúc của tim tương giao
với phần sinh học của nó

225
00:13:43,465 --> 00:13:46,021
theo cách ngạc nhiên và đầy bí ẩn.

226
00:13:46,045 --> 00:13:50,823
Chưa hết, y học ngày nay vẫn tiếp tục
khái niệm trái tim là một cái máy.

227
00:13:51,312 --> 00:13:54,485
Khái niệm này có những cái lợi lớn.

228
00:13:55,027 --> 00:13:57,585
Tim mạch, lĩnh vực của tôi,

229
00:13:57,609 --> 00:14:02,247
chắc chắn là một trong những câu chuyện
khoa học thành công lớn nhất

230
00:14:02,271 --> 00:14:03,858
trong 100 năm qua.

231
00:14:05,170 --> 00:14:10,818
Stent mạch vành, máy tạo nhịp tim,
phẫu thuật bắc cầu mạch vành,

232
00:14:10,842 --> 00:14:12,162
ghép tim --

233
00:14:12,186 --> 00:14:16,135
tất cả những thứ này được phát triển
hoặc phát minh sau Thế chiến II.

234
00:14:16,159 --> 00:14:18,270
Tuy nhiên, rất có thể

235
00:14:18,294 --> 00:14:23,580
rằng chúng ta đang tiến đến giới hạn
của những gì y học có thể làm

236
00:14:23,604 --> 00:14:25,202
để chống lại bệnh tim.

237
00:14:25,226 --> 00:14:28,591
Thật vậy, tốc độ giảm tỷ lệ tử vong
do tim mạch

238
00:14:28,615 --> 00:14:32,304
đã chậm lại đáng kể trong thập kỷ qua.

239
00:14:33,312 --> 00:14:36,292
Chúng ta cần chuyển sang
một mô thức mới

240
00:14:36,316 --> 00:14:40,311
để tiếp tục tạo ra kiểu tiến bộ
mà chúng ta đã quen thuộc.

241
00:14:40,335 --> 00:14:45,760
Ở mô thức này, yếu tố tâm lý xã hội
sẽ phải là trọng tâm hàng đầu

242
00:14:45,784 --> 00:14:47,908
trong cách chúng ta nghĩ
về bệnh lý tim mạch.

243
00:14:48,685 --> 00:14:50,823
Đây sẽ là một cuộc chiến cam go,

244
00:14:50,847 --> 00:14:54,790
và vẫn là một lĩnh vực phần lớn
chưa được khám phá.

245
00:14:55,956 --> 00:15:01,121
Hiệp hội Tim mạch Hoa kỳ vẫn chưa
liệt kê căng thẳng cảm xúc

246
00:15:01,145 --> 00:15:04,936
là yếu tố nguy cơ khả biến
cho các bệnh về tim,

247
00:15:04,960 --> 00:15:09,763
có lẽ một phần vì giảm cholesterol
trong máu dễ hơn nhiều

248
00:15:09,787 --> 00:15:12,462
so với giảm xáo trộn cảm xúc và xã hội.

249
00:15:13,582 --> 00:15:15,974
Có lẽ, sẽ có giải pháp tốt hơn,

250
00:15:15,998 --> 00:15:20,875
nếu chúng ta nhận ra rằng khi chúng ta nói
"trái tim tan vỡ",

251
00:15:20,899 --> 00:15:25,513
là thực ra đôi khi chúng ta đang nói đến
trái tim tan vỡ thật.

252
00:15:25,537 --> 00:15:31,979
Chúng ta phải để ý nhiều hơn tới sức mạnh
và tầm quan trọng của các cảm xúc

253
00:15:32,003 --> 00:15:33,754
trong việc chăm sóc tim của mình.

254
00:15:34,442 --> 00:15:36,781
Tôi rút ra được rằng, căng thẳng cảm xúc,

255
00:15:36,805 --> 00:15:39,683
thường là vấn đề sinh tử.

256
00:15:41,048 --> 00:15:42,208
Xin cảm ơn.

257
00:15:42,232 --> 00:15:47,555
(Vỗ tay)