1
00:00:01,207 --> 00:00:02,953
Başka hiçbir organ,

2
00:00:02,977 --> 00:00:06,630
insan hayatında
muhtemelen başka hiçbir nesne

3
00:00:06,654 --> 00:00:10,807
mecaz ve anlam açısından
insan kalbi kadar ilham verici değil.

4
00:00:11,347 --> 00:00:12,758
Tarih boyunca

5
00:00:12,782 --> 00:00:16,123
kalp, duygusal hayatlarımızın
bir sembolü oldu.

6
00:00:16,520 --> 00:00:20,822
Pek çok kişi tarafından
ruhun merkezi olarak düşünüldü,

7
00:00:20,846 --> 00:00:23,254
duyguların saklandığı yer olarak.

8
00:00:23,278 --> 00:00:30,052
Duygu anlamındaki "emotion" kelimesi bile
kısmen Fransızca "émouvoir"dan geliyor,

9
00:00:30,076 --> 00:00:31,622
anlamı güçlü bir hisse kapılmak.

10
00:00:32,028 --> 00:00:36,516
Duyguların, çalkantılı hareketiyle
anılan bir organla ilişkilendirilmesi

11
00:00:36,540 --> 00:00:39,487
belki de oldukça mantıklı.

12
00:00:39,511 --> 00:00:41,070
Ama bu bağlantı ne?

13
00:00:41,492 --> 00:00:44,616
Gerçek mi yoksa tamamen mecazi mi?

14
00:00:45,426 --> 00:00:47,397
Bir kalp uzmanı olarak

15
00:00:47,421 --> 00:00:52,958
bu bağlantının tamamen gerçek
olduğunu anlatmak için buradayım.

16
00:00:53,391 --> 00:00:55,465
Göreceksiniz ki duygular,

17
00:00:55,489 --> 00:01:00,906
insan kalbi üzerinde doğrudan
fiziksel bir etki yapabilir ve yapıyor da.

18
00:01:02,446 --> 00:01:03,822
Ancak buna geçmeden önce

19
00:01:03,846 --> 00:01:06,309
şu mecazi kalp hakkında biraz konuşalım.

20
00:01:06,879 --> 00:01:10,936
Duygusal kalbin sembolizmi
bugün hâlâ yerini koruyor.

21
00:01:11,415 --> 00:01:16,637
İnsanlara sevgiyle en çok
hangi görseli ilişkilendirdiklerini sorsak

22
00:01:16,661 --> 00:01:20,981
listenin en başında sevgili kalbi
olacağına hiç şüphe yok.

23
00:01:21,614 --> 00:01:24,621
Kardiyoid denen kalp şekli

24
00:01:24,645 --> 00:01:26,085
doğada yaygın.

25
00:01:26,550 --> 00:01:31,463
Yapraklarda, çiçeklerde,
pek çok bitkinin çekirdeğinde,

26
00:01:31,487 --> 00:01:33,429
silfiyum da dahil,

27
00:01:33,453 --> 00:01:36,687
ki Orta Çağ'da doğum kontrolü
olarak kullanılıyordu

28
00:01:36,711 --> 00:01:38,366
ve muhtemelen kalp,

29
00:01:38,366 --> 00:01:42,731
bu yüzden seks ve romantizmle
anılmaya başladı.

30
00:01:43,708 --> 00:01:45,092
Sebebi her neyse

31
00:01:45,116 --> 00:01:50,027
kalpler 13. yüzyılda aşıkların
resimlerinde görünmeye başladı.

32
00:01:50,479 --> 00:01:54,196
Zamanla bu resimler
kırmızıya boyanmaya başladı,

33
00:01:54,220 --> 00:01:56,062
kan rengine,

34
00:01:56,086 --> 00:01:57,474
bir tutku sembolü olarak.

35
00:01:57,969 --> 00:01:59,859
Roma Katolik Kilisesi'nde,

36
00:01:59,883 --> 00:02:04,181
kalp şekli, İsa'nın Kutsal Kalbi
olarak anılmaya başladı.

37
00:02:04,559 --> 00:02:08,345
Dikenlerle süslenmiş
ve göz alıcı bir ışık yayan kalp

38
00:02:08,369 --> 00:02:11,561
adeta kutsal aşkın nişanı hâline geldi.

39
00:02:12,039 --> 00:02:16,920
Kalp ve aşk arasındaki bu bağ
modern zamanda da ayakta kaldı.

40
00:02:16,944 --> 00:02:22,113
Son evresinde kalp hastası
emekli diş hekimi Barney Clark

41
00:02:22,137 --> 00:02:27,972
1982'de Utah'da ilk kalıcı
yapay kalp transplantını aldığında

42
00:02:27,996 --> 00:02:32,835
söylenenlere göre 39 yıllık karısı
doktorlara şunu sordu:

43
00:02:33,780 --> 00:02:35,764
''Beni sevmeye devam edecek mi?''

44
00:02:36,715 --> 00:02:40,175
Bugün kalp yalnızca aşkın kaynağı değil

45
00:02:40,199 --> 00:02:42,203
diğer duyguların da kaynağı;

46
00:02:42,227 --> 00:02:43,883
atalarımız yanılıyorlardı.

47
00:02:43,907 --> 00:02:46,494
Ve hâlâ günden güne anlıyoruz ki

48
00:02:46,518 --> 00:02:51,319
kalp ve duygular arasındaki
bu bağlantı oldukça derin.

49
00:02:51,343 --> 00:02:54,006
Kalp, hislerimizi yaratmıyor olabilir

50
00:02:54,030 --> 00:02:56,124
ama hislere çok fazla tepki veriyor.

51
00:02:56,148 --> 00:02:59,050
Bir bakıma,
duygusal hayatlarımızın bir kaydı

52
00:02:59,074 --> 00:03:01,212
kalplerimizde yazılı.

53
00:03:01,909 --> 00:03:06,711
Örneğin korku ve yas,
ciddi kardiyak yaralanmaya yol açabilir.

54
00:03:06,735 --> 00:03:11,186
Kalp atışı gibi bilinçaltı süreçleri
kontrol eden sinirler

55
00:03:11,210 --> 00:03:13,032
stresi hissedebilirler

56
00:03:13,056 --> 00:03:17,994
ve kötü huylu bir
savaş veya kaç tepkimesini tetikleyebilir;

57
00:03:18,018 --> 00:03:21,506
bu da kan damarlarının büzüşmesini,

58
00:03:21,530 --> 00:03:23,260
kalbin çok güçlü atmasını

59
00:03:23,284 --> 00:03:25,865
ve ardından tansiyonun
yükselmesini tetikler,

60
00:03:25,889 --> 00:03:27,643
bu da hasar demektir.

61
00:03:27,667 --> 00:03:29,428
Diğer bir deyişle

62
00:03:29,452 --> 00:03:32,092
şu giderek netleşiyor ki

63
00:03:32,116 --> 00:03:37,162
kalplerimiz, duygusal sistemimize
sıra dışı bir şekilde duyarlı,

64
00:03:37,186 --> 00:03:40,448
mecazi kalbe yani.

65
00:03:40,472 --> 00:03:44,920
İlk olarak yirmi yıl kadar önce
teşhis edilen bir kalp hastalığı var,

66
00:03:44,944 --> 00:03:49,866
adı ''takotsubo kardiyomiyopati''
veya ''kırık kalp sendromu,''

67
00:03:49,890 --> 00:03:55,982
öyle ki kalp stres ve üzüntüye
tepki olarak akut bir şekilde zayıflıyor,

68
00:03:56,006 --> 00:03:59,888
mesela sevgilinizden ayrıldığınızda
veya sevdiğinizi kaybettiğinizde.

69
00:03:59,912 --> 00:04:03,603
Bu resimlerde görünen,
ortada yas tutan bir kalp var

70
00:04:03,627 --> 00:04:06,823
ve soldaki normal kalpten
oldukça farklı görünüyor.

71
00:04:06,847 --> 00:04:08,156
Donmuş gibi dörünüyor

72
00:04:08,180 --> 00:04:12,596
ve sık sık bir takotsubonun
şekline bürünüyor,

73
00:04:12,620 --> 00:04:13,792
sağda gördüğünüz gibi,

74
00:04:13,816 --> 00:04:17,957
alt kısmı geniş, üst kısmı dar
bir Japon kabı.

75
00:04:17,981 --> 00:04:20,865
Bunun neden olduğunu tam olarak bilmiyoruz

76
00:04:20,889 --> 00:04:23,491
ve bu sendrom genellikle
birkaç hafta içinde düzeliyor.

77
00:04:23,515 --> 00:04:25,489
Ancak o akut dönem içinde,

78
00:04:25,513 --> 00:04:28,286
kalp yetmezliğine neden olabilir,

79
00:04:28,310 --> 00:04:30,267
hayatı tehdit eden aritmiyaya

80
00:04:30,291 --> 00:04:31,654
ve hatta ölüme bile.

81
00:04:31,678 --> 00:04:37,086
Örneğin yaşça olgun bir hastamın kocası

82
00:04:37,110 --> 00:04:38,663
geçenlerde vefat etti.

83
00:04:39,362 --> 00:04:42,683
Hastam üzgündü tabii ama kabullendi de.

84
00:04:43,568 --> 00:04:45,448
Hatta biraz rahatlamış gibiydi.

85
00:04:45,472 --> 00:04:48,090
Uzun zamandır çekiyordu,
demans hastasıydı.

86
00:04:48,114 --> 00:04:51,679
Ancak cenazeden bir hafta sonra
bu resme baktı

87
00:04:52,481 --> 00:04:53,870
ve gözleri doldu.

88
00:04:54,811 --> 00:04:59,885
Sonra göğsünde ağrı oldu,
ardından nefes daralması yaşadı,

89
00:04:59,909 --> 00:05:02,915
boyun damarları şişti, alnı terledi,

90
00:05:02,939 --> 00:05:06,281
bir sandalyede oturuyordu
ama nefes nefeseydi --

91
00:05:06,305 --> 00:05:10,291
kalp yetmezliğinin tüm işaretleri.

92
00:05:11,270 --> 00:05:13,494
Hastaneye yatış yapıldı,

93
00:05:13,518 --> 00:05:17,589
ultrason şüphelendiğimiz
her şeyi doğruladı:

94
00:05:17,613 --> 00:05:24,037
kalp, normal kapasitesinin
yarıdan azına zayıflamıştı

95
00:05:24,061 --> 00:05:28,503
ve bir takotsubonun şekline bürünmüştü.

96
00:05:28,527 --> 00:05:30,994
Diğer tahlillerde bir sorun yoktu,

97
00:05:31,018 --> 00:05:33,453
hiçbir yerde tıkalı damar görülmedi.

98
00:05:34,400 --> 00:05:38,792
İki hafta sonra duygusal durumu
normale döndü

99
00:05:38,816 --> 00:05:43,039
ve ultrason da doğruladı ki

100
00:05:43,063 --> 00:05:44,509
kalbi yeniden fonksiyoneldi.

101
00:05:44,978 --> 00:05:50,907
Takotsubo kardiyomiyopati
pek çok stresli durumla ilişkili,

102
00:05:50,931 --> 00:05:52,711
topluluk önünde konuşmak dahil.

103
00:05:53,029 --> 00:05:55,824
(Kahkahalar)

104
00:05:58,772 --> 00:06:02,883
(Alkışlar)

105
00:06:04,952 --> 00:06:08,040
Aile içi anlaşmazlıklar, kumar kayıpları

106
00:06:08,064 --> 00:06:10,205
hatta sürpriz doğum günü.

107
00:06:10,229 --> 00:06:11,821
(Kahkahalar)

108
00:06:11,845 --> 00:06:16,414
Geniş çaplı toplu kargaşa bile
bu konuya dahil,

109
00:06:16,438 --> 00:06:18,598
bir doğal afet sonrası gibi.

110
00:06:18,622 --> 00:06:20,928
Örneğin 2004'te

111
00:06:20,952 --> 00:06:26,601
devasa bir deprem, Japonya'nın
en büyük adasında bir bölgeyi mahvetti.

112
00:06:27,154 --> 00:06:30,872
En az 60 kişi hayatını kaybetti
ve binlerce yaralı vardı.

113
00:06:31,422 --> 00:06:33,538
Bu korkunç olayın yaşandığı sırada

114
00:06:33,562 --> 00:06:38,599
araştırmacılar, takotsubo
kardiyomiyopati vakalarının

115
00:06:38,623 --> 00:06:44,247
deprem sonrasında o bölgede
24 kat arttığını gözlemledi,

116
00:06:44,271 --> 00:06:46,972
kıyaslanan benzer dönem
sadece bir yıl öncesiydi.

117
00:06:48,131 --> 00:06:50,786
Bu vakaların sakinleri

118
00:06:50,810 --> 00:06:53,781
sarsıntının şiddetiyle
yakından ilişkilendirildiler.

119
00:06:53,805 --> 00:06:58,133
Vakaların neredeyse tümünde
hastalar depremin merkezinde yaşıyordu.

120
00:06:58,902 --> 00:07:05,113
İlginç olan, takotsubo kardiyomiyopatinin
mutlu bir olay sonrasında da görülmesi,

121
00:07:05,137 --> 00:07:07,843
ancak kalp, farklı bir şekilde görünüyor;

122
00:07:07,867 --> 00:07:11,647
üst kısımda değil
orta kısımda şişme gözlemleniyor.

123
00:07:12,382 --> 00:07:17,619
Farklı duygusal durumların
nasıl farklı kalp değişikliğine yol açtığı

124
00:07:17,643 --> 00:07:19,282
şu an için gizemini korumakta.

125
00:07:19,567 --> 00:07:24,385
Ancak bugün, belki de
eski filozoflarımıza bir övgü olarak

126
00:07:24,409 --> 00:07:30,462
şunu söyleyebiliriz ki eğer duygular
kalplerimizde saklı değilse bile

127
00:07:30,486 --> 00:07:35,485
duygusal kalp

128
00:07:36,696 --> 00:07:38,973
biyolojik kalbin önüne geçiyor,

129
00:07:38,997 --> 00:07:42,442
hem de şaşırtıcı ve gizemli şekillerde.

130
00:07:42,948 --> 00:07:46,629
Ani ölüm de dahil kalp sendromları

131
00:07:46,653 --> 00:07:51,725
mecazi kalplerinde şiddetli duygusal
rahatsızlık ve sarsıntı yaşayan bireylerde

132
00:07:51,749 --> 00:07:54,409
uzun zamandır bildiriliyor.

133
00:07:55,235 --> 00:07:57,036
1942'de

134
00:07:57,060 --> 00:08:02,209
Harvard fizyoloğu Waltor Cannon
"Lanetli Ölüm" adlı bir çalışma yayımladı

135
00:08:02,233 --> 00:08:05,987
ve çalışmada lanetlendiklerine
inanan insanların

136
00:08:06,011 --> 00:08:08,432
korkudan ölme vakalarını anlattı,

137
00:08:08,456 --> 00:08:12,710
mesela cadı bir doktor
veya tabu bir meyve yemenin sonucu olarak.

138
00:08:13,316 --> 00:08:18,046
Pek çok vakada mağdur, tüm umudunu
kaybetmiş ve olay yerinde vefat etmiş.

139
00:08:19,139 --> 00:08:23,699
Bu vakaların ortak yanı, kurbanların

140
00:08:23,699 --> 00:08:27,118
sonlarını getirecek dış bir güç olduğuna
mutlak surette inanmalarıydı

141
00:08:27,142 --> 00:08:29,529
ve de savaşmak için güçsüz olduklarına.

142
00:08:29,920 --> 00:08:33,530
Cannon'ın açıklamasına göre
bu algısal kontrol eksikliği,

143
00:08:33,554 --> 00:08:36,859
tamamen kötü bir fizyolojik
tepkimeye yol açıyordu,

144
00:08:36,883 --> 00:08:41,488
buna göre kan damarları
öylesine daralıyordu ki

145
00:08:41,512 --> 00:08:44,722
kan hacmi akut bir şekilde düşüyor,

146
00:08:44,746 --> 00:08:46,387
tansiyon birden alırı düşüyor,

147
00:08:46,411 --> 00:08:47,988
kalp akut şekilde zayıflıyor

148
00:08:48,012 --> 00:08:52,131
ve taşınan oksijen yetersizliği sonucu
ciddi organ hasarı meydana geliyor.

149
00:08:53,853 --> 00:08:56,120
Cannon'a göre lanetli ölümler

150
00:08:57,017 --> 00:09:00,717
endüjen veya "ilkel"
insanlarla kısıtlıydı.

151
00:09:01,511 --> 00:09:06,362
Ancak yıllar geçtikçe bu ölüm türleri

152
00:09:06,386 --> 00:09:09,065
her tür modern insanda da
görülmeye başladı.

153
00:09:09,642 --> 00:09:15,690
Bugün yas sonucu ölüm
eşlerde ve kardeşlerde gözlemleniyor.

154
00:09:16,217 --> 00:09:20,407
Kırık kalpler mecazi olarak da
kelimenin tam anlamıyla da ölümcül.

155
00:09:20,855 --> 00:09:23,747
Bu ilişkilendirilmeler
hayvanlar için bile geçerli.

156
00:09:24,781 --> 00:09:30,927
"Science" dergisinin 1980 yılında
yayımladığı inanılmaz çalışmada

157
00:09:30,951 --> 00:09:34,805
araştırmacılar kafesteki tavşanları
yüksek kolesterollü gıdalarla besledi,

158
00:09:34,829 --> 00:09:38,017
amaçları bunun katdiyovasküler
etkilerini izlemekti.

159
00:09:38,624 --> 00:09:44,137
Şaşırtıcı şekilde bazı tavşanlar
diğerlerine göre daha çok hasta oldu,

160
00:09:44,161 --> 00:09:45,780
ancak sebebini bulamadılar.

161
00:09:45,804 --> 00:09:51,559
Tavşanların beslenmesi, çevreleri
ve genetik alt yapıları benzerdi.

162
00:09:51,583 --> 00:09:54,203
Bu durumun sebebinin

163
00:09:54,227 --> 00:09:58,398
teknisyenin tavşanlarla olan etkileşim
sıklığı olabileceğini düşündüler.

164
00:09:58,422 --> 00:10:00,189
O yüzden çalışmayı tekrarladılar,

165
00:10:00,213 --> 00:10:02,570
tavşanları iki gruba ayırdılar.

166
00:10:02,594 --> 00:10:05,110
İki grup da yüksek kolesterollü beslendi.

167
00:10:05,880 --> 00:10:10,106
Ancak bir grupta, tavşanlar
kafeslerinden çıkarıldı,

168
00:10:10,130 --> 00:10:14,430
kucaklandı, okşandı,
onlarla konuşuldu ve birlikte oynandı.

169
00:10:14,454 --> 00:10:17,283
Diğer grupta ise
tavşanlar kafeslerinde tutuldu

170
00:10:17,307 --> 00:10:18,640
ve tek başlarına bırakıldı.

171
00:10:19,249 --> 00:10:22,655
Bir yılda, otopside,

172
00:10:22,679 --> 00:10:25,576
araştırmacıların bulgularına göre

173
00:10:25,576 --> 00:10:30,136
insan etkileşimi yaşayan
birinci grup tavşanlar

174
00:10:30,160 --> 00:10:36,340
diğer gruba göre yüzde 60
daha az aortic hastalık geliştirdi,

175
00:10:36,364 --> 00:10:41,404
üstelik aynı kolesterol düzeyi,
tansiyon ve kalp oranı olmasına karşın.

176
00:10:41,704 --> 00:10:47,830
Bugün kalp bakımı
filozofların başlıca konusu değil,

177
00:10:47,854 --> 00:10:52,804
onlar kalbin
mecazi anlamlarıyla ilgileniyorlar

178
00:10:52,828 --> 00:10:56,509
ve bu benim gibi doktorların
konusu hâline geliyor,

179
00:10:56,533 --> 00:10:59,356
silah teknolojileri bile yüzyıl öncesinde

180
00:10:59,380 --> 00:11:02,477
insan kültüründe kalbin
onurlu statüsünden ötürü

181
00:11:02,501 --> 00:11:03,844
tabu kabul ediliyordu.

182
00:11:04,225 --> 00:11:08,460
Bu süreçte kalp,

183
00:11:08,484 --> 00:11:13,572
mecaz ve anlam yüklü
neredeyse doğaüstü bir nesneden

184
00:11:13,596 --> 00:11:17,987
manipüle ve kontrol edilen
bir makineye dönüştü.

185
00:11:19,040 --> 00:11:21,359
Ama kilit nokta şu:

186
00:11:21,383 --> 00:11:24,544
şimdi anladığımız bu manipülasyonlar

187
00:11:24,568 --> 00:11:29,486
kalbin binlerce yıl boyunca
barındırdığı inanılan

188
00:11:29,510 --> 00:11:32,752
duygusal hayata gösterilen
dikkatle tamamlanmalı.

189
00:11:33,836 --> 00:11:37,333
Lifestyle Heart Trial'ı düşünün örneğin,

190
00:11:37,357 --> 00:11:41,861
1990 yılında İngiliz dergisi
''The Lancet''te yayımlandı.

191
00:11:41,885 --> 00:11:45,928
Orta veya şiddetli
koroner hastalığı olan 48 hastaya

192
00:11:45,952 --> 00:11:48,695
rastgele sıradan bakıma verildi

193
00:11:48,719 --> 00:11:54,162
veya yoğun bir yaşam tarzı,
bu da az yağlı vejetaryen diyet,

194
00:11:54,186 --> 00:11:56,035
orta düzeyde aerobik egzersiz,

195
00:11:56,059 --> 00:11:57,630
grup psiko sosyal destek

196
00:11:57,654 --> 00:11:59,605
ve stres yönetimi tavsiyesi içeriyordu.

197
00:11:59,629 --> 00:12:04,375
Araştırmacıların bulgularına göre
bu yaşam tarzı hastalarında

198
00:12:04,399 --> 00:12:09,533
koroner plak rahatsızlığı
yaklaşık yüzde beş azalma gösterdi.

199
00:12:09,557 --> 00:12:11,572
Diğer yandan kontrol grubu hastaları

200
00:12:11,596 --> 00:12:16,066
bir yılda yüzde beş daha fazla
koroner plak rahatsızlığı yaşadılar

201
00:12:16,090 --> 00:12:18,503
ve beş yılda bu oran yüzde 28'e çıktı.

202
00:12:18,527 --> 00:12:22,914
Ayrıca kardiyak vaka oranı
neredeyse iki katına çıktı,

203
00:12:22,938 --> 00:12:26,317
kalp krizi, koroner bypass ameliyatı

204
00:12:26,341 --> 00:12:28,225
ve kalple ilgili ölümler gibi.

205
00:12:28,249 --> 00:12:29,824
İlginç bir bilgi daha:

206
00:12:30,719 --> 00:12:36,013
Kontrol grubundaki bazı hastalar
yoğun yaşam şekli hastalarıyla

207
00:12:36,037 --> 00:12:40,291
neredeyse aynı yoğunlukta
beslenme ve egzersiz planı benimsediler.

208
00:12:41,203 --> 00:12:43,289
Kalp hastalıkları yine de ilerledi.

209
00:12:44,900 --> 00:12:50,230
Beslenme ve egzersiz tek başına koroner
hastalığı geriletmede yeterli değildi.

210
00:12:50,738 --> 00:12:53,542
Hem bir yıllık
hem de beş yıllık takiplerde,

211
00:12:54,526 --> 00:12:57,495
stres yönetimi

212
00:12:57,519 --> 00:12:59,571
koroner hastalığın iyileşmesinde

213
00:12:59,595 --> 00:13:01,123
egzersizden çok daha ilgiliydi.

214
00:13:02,001 --> 00:13:05,618
Şüphesiz bu ve benzer çalışmalar küçük

215
00:13:05,642 --> 00:13:08,823
ve tabii ilişkilendirmeler
nedene kanıt teşkil etmiyor.

216
00:13:08,847 --> 00:13:13,205
Stresin sağlıksız alışkanlıklara
yol açması kesinlikle mümkün

217
00:13:13,229 --> 00:13:16,508
ve artan kardiyovasküler riskin
asıl sebebi de bu.

218
00:13:16,532 --> 00:13:20,133
Ancak sigara ve akciğer kanseri de
aynı ilişkilendirmeye konu,

219
00:13:20,157 --> 00:13:23,414
pek çok çalışma aynı şeyi gösteriyor.

220
00:13:23,438 --> 00:13:26,848
Nedensel bir ilişki açıklamak için
gerekli koşullar sağlandığında da

221
00:13:26,872 --> 00:13:31,283
bir nedenin varlığını reddetmek
konusunda gelgit yaşıyoruz.

222
00:13:31,798 --> 00:13:34,051
Çok sayıda doktorun ortak çıkarımı

223
00:13:34,051 --> 00:13:38,354
ve benim de kalp uzmanı olarak
geçirdiğim yaklaşık 20 seneden öğrendiğim,

224
00:13:39,033 --> 00:13:43,441
duygusal kalbin yolu,
şaşırtıcı ve gizemli şekillerde

225
00:13:43,465 --> 00:13:46,021
biyolojik eşinin yoluyla kesişiyor.

226
00:13:46,045 --> 00:13:50,823
Ama bugün tıp, kalbi bir makine olarak
kavramsallaştırmaya devam ediyor.

227
00:13:51,312 --> 00:13:54,485
Bu kavramsallaştırmanın
harika faydaları var.

228
00:13:55,027 --> 00:13:57,585
Alanım kardiyoloji

229
00:13:57,609 --> 00:14:00,321
şüphesiz son 100 yılın

230
00:14:00,321 --> 00:14:03,858
en büyük başarı öykülerinden birine sahip.

231
00:14:05,170 --> 00:14:10,818
Stentler, kalp pilleri, defibrilatörler,
koroner bypass ameliyatı,

232
00:14:10,842 --> 00:14:12,162
kalp nakilleri --

233
00:14:12,186 --> 00:14:16,135
bunların hepsi II. Dünya Savaşı
sonrasında geliştirildi.

234
00:14:16,159 --> 00:14:18,270
Ancak şu ihtimali düşünelim ki

235
00:14:18,294 --> 00:14:23,580
bilimsel tıbbın
kalp hastalığını yenmek için

236
00:14:23,604 --> 00:14:25,202
mevcut sınırlarına yaklaşıyoruz.

237
00:14:25,226 --> 00:14:28,591
Gerçekten de kardiyovasküler
ölümlerdeki azalma oranı

238
00:14:28,615 --> 00:14:32,304
son on yılda ciddi anlamda yavaşladı.

239
00:14:33,312 --> 00:14:36,292
Yeni bir bakış açısı edinmemiz lazım,

240
00:14:36,316 --> 00:14:40,311
alıştığımız ilerlemeyi
devam ettirebileceğimiz bir bakış açısı.

241
00:14:40,335 --> 00:14:43,764
Bu bakış açısında,
psikolojik ve sosyal faktörler

242
00:14:43,764 --> 00:14:47,908
kalp rahatsızlıklarını anlamada
bizim için birincil olacak.

243
00:14:48,685 --> 00:14:50,823
Bu zor bir savaş olacak

244
00:14:50,847 --> 00:14:54,790
ama henüz keşfedilmemiş bir alan.

245
00:14:55,956 --> 00:15:01,121
Amerikan Kalp Derneği
hâlâ duygusal stresi

246
00:15:01,145 --> 00:15:04,936
kalp hastalığı için düzeltilebilir, önemli
bir risk faktörü olarak listelemiyor,

247
00:15:04,960 --> 00:15:08,477
kısmen sebebi belki de
kan kolesterolünü düşürmenin

248
00:15:08,477 --> 00:15:12,462
duygusal ve sosyal rahatsızlığı
azaltmaktan çok daha kolay olması.

249
00:15:13,582 --> 00:15:15,974
Ama belki de
''kalbi kırık'' dediğimiz zaman

250
00:15:15,998 --> 00:15:20,875
gerçekten de kırık ve hasarlı bir kalpten
bahsediyor olabileceğimizi kabul edersek

251
00:15:20,899 --> 00:15:25,513
tüm bunlara daha iyi bir yol bulabiliriz.

252
00:15:25,537 --> 00:15:29,432
Kalp sağlığımızı düşünürken

253
00:15:29,432 --> 00:15:33,843
duygularımızın gücü ve önemini
kesinlikle göz önüne almak zorundayız.

254
00:15:34,442 --> 00:15:36,781
Şunu öğrendim ki duygusal stres

255
00:15:36,805 --> 00:15:39,683
çoğu zaman hayatla ölüm arasındaki fark.

256
00:15:41,048 --> 00:15:42,208
Teşekkürler.

257
00:15:42,232 --> 00:15:47,555
(Alkışlar)