0:00:01.207,0:00:02.953
Başka hiçbir organ,

0:00:02.977,0:00:06.630
insan hayatında[br]muhtemelen başka hiçbir nesne

0:00:06.654,0:00:10.807
mecaz ve anlam açısından[br]insan kalbi kadar ilham verici değil.

0:00:11.347,0:00:12.758
Tarih boyunca

0:00:12.782,0:00:16.123
kalp, duygusal hayatlarımızın[br]bir sembolü oldu.

0:00:16.520,0:00:20.822
Pek çok kişi tarafından[br]ruhun merkezi olarak düşünüldü,

0:00:20.846,0:00:23.254
duyguların saklandığı yer olarak.

0:00:23.278,0:00:30.052
Duygu anlamındaki "emotion" kelimesi bile[br]kısmen Fransızca "émouvoir"dan geliyor,

0:00:30.076,0:00:31.622
anlamı güçlü bir hisse kapılmak.

0:00:32.028,0:00:36.516
Duyguların, çalkantılı hareketiyle[br]anılan bir organla ilişkilendirilmesi

0:00:36.540,0:00:39.487
belki de oldukça mantıklı.

0:00:39.511,0:00:41.070
Ama bu bağlantı ne?

0:00:41.492,0:00:44.616
Gerçek mi yoksa tamamen mecazi mi?

0:00:45.426,0:00:47.397
Bir kalp uzmanı olarak

0:00:47.421,0:00:52.958
bu bağlantının tamamen gerçek[br]olduğunu anlatmak için buradayım.

0:00:53.391,0:00:55.465
Göreceksiniz ki duygular,

0:00:55.489,0:01:00.906
insan kalbi üzerinde doğrudan[br]fiziksel bir etki yapabilir ve yapıyor da.

0:01:02.446,0:01:03.822
Ancak buna geçmeden önce

0:01:03.846,0:01:06.309
şu mecazi kalp hakkında biraz konuşalım.

0:01:06.879,0:01:10.936
Duygusal kalbin sembolizmi[br]bugün hâlâ yerini koruyor.

0:01:11.415,0:01:16.637
İnsanlara sevgiyle en çok[br]hangi görseli ilişkilendirdiklerini sorsak

0:01:16.661,0:01:20.981
listenin en başında sevgili kalbi[br]olacağına hiç şüphe yok.

0:01:21.614,0:01:24.621
Kardiyoid denen kalp şekli

0:01:24.645,0:01:26.085
doğada yaygın.

0:01:26.550,0:01:31.463
Yapraklarda, çiçeklerde,[br]pek çok bitkinin çekirdeğinde,

0:01:31.487,0:01:33.429
silfiyum da dahil,

0:01:33.453,0:01:36.687
ki Orta Çağ'da doğum kontrolü[br]olarak kullanılıyordu

0:01:36.711,0:01:38.366
ve muhtemelen kalp,

0:01:38.366,0:01:42.731
bu yüzden seks ve romantizmle[br]anılmaya başladı.

0:01:43.708,0:01:45.092
Sebebi her neyse

0:01:45.116,0:01:50.027
kalpler 13. yüzyılda aşıkların[br]resimlerinde görünmeye başladı.

0:01:50.479,0:01:54.196
Zamanla bu resimler[br]kırmızıya boyanmaya başladı,

0:01:54.220,0:01:56.062
kan rengine,

0:01:56.086,0:01:57.474
bir tutku sembolü olarak.

0:01:57.969,0:01:59.859
Roma Katolik Kilisesi'nde,

0:01:59.883,0:02:04.181
kalp şekli, İsa'nın Kutsal Kalbi[br]olarak anılmaya başladı.

0:02:04.559,0:02:08.345
Dikenlerle süslenmiş[br]ve göz alıcı bir ışık yayan kalp

0:02:08.369,0:02:11.561
adeta kutsal aşkın nişanı hâline geldi.

0:02:12.039,0:02:16.920
Kalp ve aşk arasındaki bu bağ[br]modern zamanda da ayakta kaldı.

0:02:16.944,0:02:22.113
Son evresinde kalp hastası[br]emekli diş hekimi Barney Clark

0:02:22.137,0:02:27.972
1982'de Utah'da ilk kalıcı[br]yapay kalp transplantını aldığında

0:02:27.996,0:02:32.835
söylenenlere göre 39 yıllık karısı[br]doktorlara şunu sordu:

0:02:33.780,0:02:35.764
''Beni sevmeye devam edecek mi?''

0:02:36.715,0:02:40.175
Bugün kalp yalnızca aşkın kaynağı değil

0:02:40.199,0:02:42.203
diğer duyguların da kaynağı;

0:02:42.227,0:02:43.883
atalarımız yanılıyorlardı.

0:02:43.907,0:02:46.494
Ve hâlâ günden güne anlıyoruz ki

0:02:46.518,0:02:51.319
kalp ve duygular arasındaki[br]bu bağlantı oldukça derin.

0:02:51.343,0:02:54.006
Kalp, hislerimizi yaratmıyor olabilir

0:02:54.030,0:02:56.124
ama hislere çok fazla tepki veriyor.

0:02:56.148,0:02:59.050
Bir bakıma,[br]duygusal hayatlarımızın bir kaydı

0:02:59.074,0:03:01.212
kalplerimizde yazılı.

0:03:01.909,0:03:06.711
Örneğin korku ve yas,[br]ciddi kardiyak yaralanmaya yol açabilir.

0:03:06.735,0:03:11.186
Kalp atışı gibi bilinçaltı süreçleri[br]kontrol eden sinirler

0:03:11.210,0:03:13.032
stresi hissedebilirler

0:03:13.056,0:03:17.994
ve kötü huylu bir[br]savaş veya kaç tepkimesini tetikleyebilir;

0:03:18.018,0:03:21.506
bu da kan damarlarının büzüşmesini,

0:03:21.530,0:03:23.260
kalbin çok güçlü atmasını

0:03:23.284,0:03:25.865
ve ardından tansiyonun[br]yükselmesini tetikler,

0:03:25.889,0:03:27.643
bu da hasar demektir.

0:03:27.667,0:03:29.428
Diğer bir deyişle

0:03:29.452,0:03:32.092
şu giderek netleşiyor ki

0:03:32.116,0:03:37.162
kalplerimiz, duygusal sistemimize[br]sıra dışı bir şekilde duyarlı,

0:03:37.186,0:03:40.448
mecazi kalbe yani.

0:03:40.472,0:03:44.920
İlk olarak yirmi yıl kadar önce[br]teşhis edilen bir kalp hastalığı var,

0:03:44.944,0:03:49.866
adı ''takotsubo kardiyomiyopati''[br]veya ''kırık kalp sendromu,''

0:03:49.890,0:03:55.982
öyle ki kalp stres ve üzüntüye[br]tepki olarak akut bir şekilde zayıflıyor,

0:03:56.006,0:03:59.888
mesela sevgilinizden ayrıldığınızda[br]veya sevdiğinizi kaybettiğinizde.

0:03:59.912,0:04:03.603
Bu resimlerde görünen,[br]ortada yas tutan bir kalp var

0:04:03.627,0:04:06.823
ve soldaki normal kalpten[br]oldukça farklı görünüyor.

0:04:06.847,0:04:08.156
Donmuş gibi dörünüyor

0:04:08.180,0:04:12.596
ve sık sık bir takotsubonun[br]şekline bürünüyor,

0:04:12.620,0:04:13.792
sağda gördüğünüz gibi,

0:04:13.816,0:04:17.957
alt kısmı geniş, üst kısmı dar[br]bir Japon kabı.

0:04:17.981,0:04:20.865
Bunun neden olduğunu tam olarak bilmiyoruz

0:04:20.889,0:04:23.491
ve bu sendrom genellikle[br]birkaç hafta içinde düzeliyor.

0:04:23.515,0:04:25.489
Ancak o akut dönem içinde,

0:04:25.513,0:04:28.286
kalp yetmezliğine neden olabilir,

0:04:28.310,0:04:30.267
hayatı tehdit eden aritmiyaya

0:04:30.291,0:04:31.654
ve hatta ölüme bile.

0:04:31.678,0:04:37.086
Örneğin yaşça olgun bir hastamın kocası

0:04:37.110,0:04:38.663
geçenlerde vefat etti.

0:04:39.362,0:04:42.683
Hastam üzgündü tabii ama kabullendi de.

0:04:43.568,0:04:45.448
Hatta biraz rahatlamış gibiydi.

0:04:45.472,0:04:48.090
Uzun zamandır çekiyordu,[br]demans hastasıydı.

0:04:48.114,0:04:51.679
Ancak cenazeden bir hafta sonra[br]bu resme baktı

0:04:52.481,0:04:53.870
ve gözleri doldu.

0:04:54.811,0:04:59.885
Sonra göğsünde ağrı oldu,[br]ardından nefes daralması yaşadı,

0:04:59.909,0:05:02.915
boyun damarları şişti, alnı terledi,

0:05:02.939,0:05:06.281
bir sandalyede oturuyordu[br]ama nefes nefeseydi --

0:05:06.305,0:05:10.291
kalp yetmezliğinin tüm işaretleri.

0:05:11.270,0:05:13.494
Hastaneye yatış yapıldı,

0:05:13.518,0:05:17.589
ultrason şüphelendiğimiz[br]her şeyi doğruladı:

0:05:17.613,0:05:24.037
kalp, normal kapasitesinin[br]yarıdan azına zayıflamıştı

0:05:24.061,0:05:28.503
ve bir takotsubonun şekline bürünmüştü.

0:05:28.527,0:05:30.994
Diğer tahlillerde bir sorun yoktu,

0:05:31.018,0:05:33.453
hiçbir yerde tıkalı damar görülmedi.

0:05:34.400,0:05:38.792
İki hafta sonra duygusal durumu[br]normale döndü

0:05:38.816,0:05:43.039
ve ultrason da doğruladı ki

0:05:43.063,0:05:44.509
kalbi yeniden fonksiyoneldi.

0:05:44.978,0:05:50.907
Takotsubo kardiyomiyopati[br]pek çok stresli durumla ilişkili,

0:05:50.931,0:05:52.711
topluluk önünde konuşmak dahil.

0:05:53.029,0:05:55.824
(Kahkahalar)

0:05:58.772,0:06:02.883
(Alkışlar)

0:06:04.952,0:06:08.040
Aile içi anlaşmazlıklar, kumar kayıpları

0:06:08.064,0:06:10.205
hatta sürpriz doğum günü.

0:06:10.229,0:06:11.821
(Kahkahalar)

0:06:11.845,0:06:16.414
Geniş çaplı toplu kargaşa bile[br]bu konuya dahil,

0:06:16.438,0:06:18.598
bir doğal afet sonrası gibi.

0:06:18.622,0:06:20.928
Örneğin 2004'te

0:06:20.952,0:06:26.601
devasa bir deprem, Japonya'nın[br]en büyük adasında bir bölgeyi mahvetti.

0:06:27.154,0:06:30.872
En az 60 kişi hayatını kaybetti[br]ve binlerce yaralı vardı.

0:06:31.422,0:06:33.538
Bu korkunç olayın yaşandığı sırada

0:06:33.562,0:06:38.599
araştırmacılar, takotsubo[br]kardiyomiyopati vakalarının

0:06:38.623,0:06:44.247
deprem sonrasında o bölgede[br]24 kat arttığını gözlemledi,

0:06:44.271,0:06:46.972
kıyaslanan benzer dönem[br]sadece bir yıl öncesiydi.

0:06:48.131,0:06:50.786
Bu vakaların sakinleri

0:06:50.810,0:06:53.781
sarsıntının şiddetiyle[br]yakından ilişkilendirildiler.

0:06:53.805,0:06:58.133
Vakaların neredeyse tümünde[br]hastalar depremin merkezinde yaşıyordu.

0:06:58.902,0:07:05.113
İlginç olan, takotsubo kardiyomiyopatinin[br]mutlu bir olay sonrasında da görülmesi,

0:07:05.137,0:07:07.843
ancak kalp, farklı bir şekilde görünüyor;

0:07:07.867,0:07:11.647
üst kısımda değil[br]orta kısımda şişme gözlemleniyor.

0:07:12.382,0:07:17.619
Farklı duygusal durumların[br]nasıl farklı kalp değişikliğine yol açtığı

0:07:17.643,0:07:19.282
şu an için gizemini korumakta.

0:07:19.567,0:07:24.385
Ancak bugün, belki de[br]eski filozoflarımıza bir övgü olarak

0:07:24.409,0:07:30.462
şunu söyleyebiliriz ki eğer duygular[br]kalplerimizde saklı değilse bile

0:07:30.486,0:07:35.485
duygusal kalp

0:07:36.696,0:07:38.973
biyolojik kalbin önüne geçiyor,

0:07:38.997,0:07:42.442
hem de şaşırtıcı ve gizemli şekillerde.

0:07:42.948,0:07:46.629
Ani ölüm de dahil kalp sendromları

0:07:46.653,0:07:51.725
mecazi kalplerinde şiddetli duygusal[br]rahatsızlık ve sarsıntı yaşayan bireylerde

0:07:51.749,0:07:54.409
uzun zamandır bildiriliyor.

0:07:55.235,0:07:57.036
1942'de

0:07:57.060,0:08:02.209
Harvard fizyoloğu Waltor Cannon[br]"Lanetli Ölüm" adlı bir çalışma yayımladı

0:08:02.233,0:08:05.987
ve çalışmada lanetlendiklerine[br]inanan insanların

0:08:06.011,0:08:08.432
korkudan ölme vakalarını anlattı,

0:08:08.456,0:08:12.710
mesela cadı bir doktor[br]veya tabu bir meyve yemenin sonucu olarak.

0:08:13.316,0:08:18.046
Pek çok vakada mağdur, tüm umudunu[br]kaybetmiş ve olay yerinde vefat etmiş.

0:08:19.139,0:08:23.699
Bu vakaların ortak yanı, kurbanların

0:08:23.699,0:08:27.118
sonlarını getirecek dış bir güç olduğuna[br]mutlak surette inanmalarıydı

0:08:27.142,0:08:29.529
ve de savaşmak için güçsüz olduklarına.

0:08:29.920,0:08:33.530
Cannon'ın açıklamasına göre[br]bu algısal kontrol eksikliği,

0:08:33.554,0:08:36.859
tamamen kötü bir fizyolojik[br]tepkimeye yol açıyordu,

0:08:36.883,0:08:41.488
buna göre kan damarları[br]öylesine daralıyordu ki

0:08:41.512,0:08:44.722
kan hacmi akut bir şekilde düşüyor,

0:08:44.746,0:08:46.387
tansiyon birden alırı düşüyor,

0:08:46.411,0:08:47.988
kalp akut şekilde zayıflıyor

0:08:48.012,0:08:52.131
ve taşınan oksijen yetersizliği sonucu[br]ciddi organ hasarı meydana geliyor.

0:08:53.853,0:08:56.120
Cannon'a göre lanetli ölümler

0:08:57.017,0:09:00.717
endüjen veya "ilkel"[br]insanlarla kısıtlıydı.

0:09:01.511,0:09:06.362
Ancak yıllar geçtikçe bu ölüm türleri

0:09:06.386,0:09:09.065
her tür modern insanda da[br]görülmeye başladı.

0:09:09.642,0:09:15.690
Bugün yas sonucu ölüm[br]eşlerde ve kardeşlerde gözlemleniyor.

0:09:16.217,0:09:20.407
Kırık kalpler mecazi olarak da[br]kelimenin tam anlamıyla da ölümcül.

0:09:20.855,0:09:23.747
Bu ilişkilendirilmeler[br]hayvanlar için bile geçerli.

0:09:24.781,0:09:30.927
"Science" dergisinin 1980 yılında[br]yayımladığı inanılmaz çalışmada

0:09:30.951,0:09:34.805
araştırmacılar kafesteki tavşanları[br]yüksek kolesterollü gıdalarla besledi,

0:09:34.829,0:09:38.017
amaçları bunun katdiyovasküler[br]etkilerini izlemekti.

0:09:38.624,0:09:44.137
Şaşırtıcı şekilde bazı tavşanlar[br]diğerlerine göre daha çok hasta oldu,

0:09:44.161,0:09:45.780
ancak sebebini bulamadılar.

0:09:45.804,0:09:51.559
Tavşanların beslenmesi, çevreleri[br]ve genetik alt yapıları benzerdi.

0:09:51.583,0:09:54.203
Bu durumun sebebinin

0:09:54.227,0:09:58.398
teknisyenin tavşanlarla olan etkileşim[br]sıklığı olabileceğini düşündüler.

0:09:58.422,0:10:00.189
O yüzden çalışmayı tekrarladılar,

0:10:00.213,0:10:02.570
tavşanları iki gruba ayırdılar.

0:10:02.594,0:10:05.110
İki grup da yüksek kolesterollü beslendi.

0:10:05.880,0:10:10.106
Ancak bir grupta, tavşanlar[br]kafeslerinden çıkarıldı,

0:10:10.130,0:10:14.430
kucaklandı, okşandı,[br]onlarla konuşuldu ve birlikte oynandı.

0:10:14.454,0:10:17.283
Diğer grupta ise[br]tavşanlar kafeslerinde tutuldu

0:10:17.307,0:10:18.640
ve tek başlarına bırakıldı.

0:10:19.249,0:10:22.655
Bir yılda, otopside,

0:10:22.679,0:10:25.576
araştırmacıların bulgularına göre

0:10:25.576,0:10:30.136
insan etkileşimi yaşayan[br]birinci grup tavşanlar

0:10:30.160,0:10:36.340
diğer gruba göre yüzde 60[br]daha az aortic hastalık geliştirdi,

0:10:36.364,0:10:41.404
üstelik aynı kolesterol düzeyi,[br]tansiyon ve kalp oranı olmasına karşın.

0:10:41.704,0:10:47.830
Bugün kalp bakımı[br]filozofların başlıca konusu değil,

0:10:47.854,0:10:52.804
onlar kalbin[br]mecazi anlamlarıyla ilgileniyorlar

0:10:52.828,0:10:56.509
ve bu benim gibi doktorların[br]konusu hâline geliyor,

0:10:56.533,0:10:59.356
silah teknolojileri bile yüzyıl öncesinde

0:10:59.380,0:11:02.477
insan kültüründe kalbin[br]onurlu statüsünden ötürü

0:11:02.501,0:11:03.844
tabu kabul ediliyordu.

0:11:04.225,0:11:08.460
Bu süreçte kalp,

0:11:08.484,0:11:13.572
mecaz ve anlam yüklü[br]neredeyse doğaüstü bir nesneden

0:11:13.596,0:11:17.987
manipüle ve kontrol edilen[br]bir makineye dönüştü.

0:11:19.040,0:11:21.359
Ama kilit nokta şu:

0:11:21.383,0:11:24.544
şimdi anladığımız bu manipülasyonlar

0:11:24.568,0:11:29.486
kalbin binlerce yıl boyunca[br]barındırdığı inanılan

0:11:29.510,0:11:32.752
duygusal hayata gösterilen[br]dikkatle tamamlanmalı.

0:11:33.836,0:11:37.333
Lifestyle Heart Trial'ı düşünün örneğin,

0:11:37.357,0:11:41.861
1990 yılında İngiliz dergisi[br]''The Lancet''te yayımlandı.

0:11:41.885,0:11:45.928
Orta veya şiddetli[br]koroner hastalığı olan 48 hastaya

0:11:45.952,0:11:48.695
rastgele sıradan bakıma verildi

0:11:48.719,0:11:54.162
veya yoğun bir yaşam tarzı,[br]bu da az yağlı vejetaryen diyet,

0:11:54.186,0:11:56.035
orta düzeyde aerobik egzersiz,

0:11:56.059,0:11:57.630
grup psiko sosyal destek

0:11:57.654,0:11:59.605
ve stres yönetimi tavsiyesi içeriyordu.

0:11:59.629,0:12:04.375
Araştırmacıların bulgularına göre[br]bu yaşam tarzı hastalarında

0:12:04.399,0:12:09.533
koroner plak rahatsızlığı[br]yaklaşık yüzde beş azalma gösterdi.

0:12:09.557,0:12:11.572
Diğer yandan kontrol grubu hastaları

0:12:11.596,0:12:16.066
bir yılda yüzde beş daha fazla[br]koroner plak rahatsızlığı yaşadılar

0:12:16.090,0:12:18.503
ve beş yılda bu oran yüzde 28'e çıktı.

0:12:18.527,0:12:22.914
Ayrıca kardiyak vaka oranı[br]neredeyse iki katına çıktı,

0:12:22.938,0:12:26.317
kalp krizi, koroner bypass ameliyatı

0:12:26.341,0:12:28.225
ve kalple ilgili ölümler gibi.

0:12:28.249,0:12:29.824
İlginç bir bilgi daha:

0:12:30.719,0:12:36.013
Kontrol grubundaki bazı hastalar[br]yoğun yaşam şekli hastalarıyla

0:12:36.037,0:12:40.291
neredeyse aynı yoğunlukta[br]beslenme ve egzersiz planı benimsediler.

0:12:41.203,0:12:43.289
Kalp hastalıkları yine de ilerledi.

0:12:44.900,0:12:50.230
Beslenme ve egzersiz tek başına koroner[br]hastalığı geriletmede yeterli değildi.

0:12:50.738,0:12:53.542
Hem bir yıllık[br]hem de beş yıllık takiplerde,

0:12:54.526,0:12:57.495
stres yönetimi

0:12:57.519,0:12:59.571
koroner hastalığın iyileşmesinde

0:12:59.595,0:13:01.123
egzersizden çok daha ilgiliydi.

0:13:02.001,0:13:05.618
Şüphesiz bu ve benzer çalışmalar küçük

0:13:05.642,0:13:08.823
ve tabii ilişkilendirmeler[br]nedene kanıt teşkil etmiyor.

0:13:08.847,0:13:13.205
Stresin sağlıksız alışkanlıklara[br]yol açması kesinlikle mümkün

0:13:13.229,0:13:16.508
ve artan kardiyovasküler riskin[br]asıl sebebi de bu.

0:13:16.532,0:13:20.133
Ancak sigara ve akciğer kanseri de[br]aynı ilişkilendirmeye konu,

0:13:20.157,0:13:23.414
pek çok çalışma aynı şeyi gösteriyor.

0:13:23.438,0:13:26.848
Nedensel bir ilişki açıklamak için[br]gerekli koşullar sağlandığında da

0:13:26.872,0:13:31.283
bir nedenin varlığını reddetmek[br]konusunda gelgit yaşıyoruz.

0:13:31.798,0:13:34.051
Çok sayıda doktorun ortak çıkarımı

0:13:34.051,0:13:38.354
ve benim de kalp uzmanı olarak[br]geçirdiğim yaklaşık 20 seneden öğrendiğim,

0:13:39.033,0:13:43.441
duygusal kalbin yolu,[br]şaşırtıcı ve gizemli şekillerde

0:13:43.465,0:13:46.021
biyolojik eşinin yoluyla kesişiyor.

0:13:46.045,0:13:50.823
Ama bugün tıp, kalbi bir makine olarak[br]kavramsallaştırmaya devam ediyor.

0:13:51.312,0:13:54.485
Bu kavramsallaştırmanın[br]harika faydaları var.

0:13:55.027,0:13:57.585
Alanım kardiyoloji

0:13:57.609,0:14:00.321
şüphesiz son 100 yılın

0:14:00.321,0:14:03.858
en büyük başarı öykülerinden birine sahip.

0:14:05.170,0:14:10.818
Stentler, kalp pilleri, defibrilatörler,[br]koroner bypass ameliyatı,

0:14:10.842,0:14:12.162
kalp nakilleri --

0:14:12.186,0:14:16.135
bunların hepsi II. Dünya Savaşı[br]sonrasında geliştirildi.

0:14:16.159,0:14:18.270
Ancak şu ihtimali düşünelim ki

0:14:18.294,0:14:23.580
bilimsel tıbbın[br]kalp hastalığını yenmek için

0:14:23.604,0:14:25.202
mevcut sınırlarına yaklaşıyoruz.

0:14:25.226,0:14:28.591
Gerçekten de kardiyovasküler[br]ölümlerdeki azalma oranı

0:14:28.615,0:14:32.304
son on yılda ciddi anlamda yavaşladı.

0:14:33.312,0:14:36.292
Yeni bir bakış açısı edinmemiz lazım,

0:14:36.316,0:14:40.311
alıştığımız ilerlemeyi[br]devam ettirebileceğimiz bir bakış açısı.

0:14:40.335,0:14:43.764
Bu bakış açısında,[br]psikolojik ve sosyal faktörler

0:14:43.764,0:14:47.908
kalp rahatsızlıklarını anlamada[br]bizim için birincil olacak.

0:14:48.685,0:14:50.823
Bu zor bir savaş olacak

0:14:50.847,0:14:54.790
ama henüz keşfedilmemiş bir alan.

0:14:55.956,0:15:01.121
Amerikan Kalp Derneği[br]hâlâ duygusal stresi

0:15:01.145,0:15:04.936
kalp hastalığı için düzeltilebilir, önemli[br]bir risk faktörü olarak listelemiyor,

0:15:04.960,0:15:08.477
kısmen sebebi belki de[br]kan kolesterolünü düşürmenin

0:15:08.477,0:15:12.462
duygusal ve sosyal rahatsızlığı[br]azaltmaktan çok daha kolay olması.

0:15:13.582,0:15:15.974
Ama belki de[br]''kalbi kırık'' dediğimiz zaman

0:15:15.998,0:15:20.875
gerçekten de kırık ve hasarlı bir kalpten[br]bahsediyor olabileceğimizi kabul edersek

0:15:20.899,0:15:25.513
tüm bunlara daha iyi bir yol bulabiliriz.

0:15:25.537,0:15:29.432
Kalp sağlığımızı düşünürken

0:15:29.432,0:15:33.843
duygularımızın gücü ve önemini[br]kesinlikle göz önüne almak zorundayız.

0:15:34.442,0:15:36.781
Şunu öğrendim ki duygusal stres

0:15:36.805,0:15:39.683
çoğu zaman hayatla ölüm arasındaki fark.

0:15:41.048,0:15:42.208
Teşekkürler.

0:15:42.232,0:15:47.555
(Alkışlar)