1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Những học trò thường hỏi tôi rằng,

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
"Xã hội học là gì?"

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
Và tôi nói rằng, "Đó là môn học

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
về cách mà con người

5
00:00:09,000 --> 00:00:12,000
được hình thành bởi những thứ mà họ không thể thấy."

6
00:00:12,000 --> 00:00:16,000
Và chúng lại hỏi, "Vậy sao có thể trở thành một nhà xã hội học?

7
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
Làm sao em có thể hiểu được những động lực vô hình đó?"

8
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
Và tôi nói, "Sự thấu cảm.

9
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
Hãy bắt đầu bằng sự thấu cảm.

10
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
Vì tất cả đều bắt đầu với sự thấu cảm.

11
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
Hãy ra khỏi vị trí của mình,

12
00:00:27,000 --> 00:00:29,000
và đặt mình vào hoàn cảnh của người khác."

13
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
Để tôi đưa ra một ví dụ.

14
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
Hãy tưởng tượng ra cuộc sống của tôi,

15
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
nếu hàng trăm năm trước

16
00:00:36,000 --> 00:00:38,000
Trung Quốc là nước hùng mạnh nhất trên thế giới

17
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
và họ đến nước Mỹ

18
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
tìm kiếm nguồn than đá,

19
00:00:42,000 --> 00:00:45,000
và họ đã tìm được, sự thật là, họ còn tìm được rất nhiều ở đây.

20
00:00:45,000 --> 00:00:48,000
Chẳng bao lâu sau, họ bắt đầu chở lượng than ấy,

21
00:00:48,000 --> 00:00:50,000
hàng tấn, hàng tấn,

22
00:00:50,000 --> 00:00:53,000
hàng xe nối dài, hàng tàu nặng trịch,

23
00:00:53,000 --> 00:00:57,000
về Trung Quốc và nhiều nơi khác nữa trên thế giới.

24
00:00:57,000 --> 00:01:00,000
Và vì thế họ trở nên giàu sụ.

25
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
Và họ xây dựng những thành phố lộng lẫy

26
00:01:02,000 --> 00:01:06,000
nhờ vào nguồn than đá đó.

27
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
Và trở lại đây, nước Mỹ,

28
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
chúng ta thấy sự tước đoạt kinh tế lẫn nỗi tuyệt vọng.

29
00:01:12,000 --> 00:01:14,000
Đó là cái mà tôi thấy được.

30
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
Tôi thấy con người phải đấu tranh để sống,

31
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
không biết cái gì xung quanh, và cái gì sẽ đến.

32
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
Và tôi tự hỏi mình,

33
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
"Sao điều này lại có thể, sao chúng ta lại quá nghèo ở nước Mỹ này,

34
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
bởi vì than đá là nguồn của sự giàu có ư,

35
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
nhiều tiền đến vậy ư?"

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
Và tôi nhận ra rằng,

37
00:01:31,000 --> 00:01:34,000
bởi vì người Trung Quốc làm lợi cho chính họ

38
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
bằng một tầng lớp thống trị ngay trên đất Mỹ này

39
00:01:37,000 --> 00:01:41,000
họ cướp tiền, và những nguồn lực cho chính họ.

40
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
Và còn lại chúng ta, phần rất lớn trong chúng ta,

41
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
phải giành nhau để sống.

42
00:01:45,000 --> 00:01:48,000
Và người Trung Quốc đưa cho nhóm nhỏ thống trị ấy

43
00:01:48,000 --> 00:01:51,000
hàng tá vũ khí quân đội cùng những công nghệ tiên tiến

44
00:01:51,000 --> 00:01:54,000
để chắc chắn rằng những người như tôi

45
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
sẽ không nói gì để chống lại mối quan hệ này.

46
00:01:58,000 --> 00:02:01,000
Nghe có quen không ạ?

47
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
Và họ làm những việc như hỗ trợ người Mỹ

48
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
cách bảo vệ nguồn than đá.

49
00:02:05,000 --> 00:02:08,000
Và mọi nơi, là biểu tượng của Trung Quốc --

50
00:02:08,000 --> 00:02:11,000
mọi nơi, là sự nhắc nhở thường trực.

51
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
Và trở lại với Trung Quốc,

52
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
họ nói gì ở Trung Quốc?

53
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
Không gì cả. Họ không nói về chúng ta. Họ không nói về than đá.

54
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
Nếu bạn hỏi họ,

55
00:02:20,000 --> 00:02:22,000
họ sẽ nói, "Ồ, than hả, chúng tôi cần than.

56
00:02:22,000 --> 00:02:25,000
Tức là, đừng hòng tôi hạ nhiệt độ lò sưởi của tôi.

57
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
Đừng mong chờ điều đó."

58
00:02:28,000 --> 00:02:31,000
Và tôi tức giận, tôi phẫn nộ,

59
00:02:31,000 --> 00:02:33,000
và rất rất nhiều người giống như tôi.

60
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
Và chúng ta đấu tranh lại, rồi tình hình tệ đi.

61
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
Và Trung Quốc đánh trả bằng cách ghê tởm.

62
00:02:40,000 --> 00:02:43,000
Và trước khi chúng ta nhận ra, thì xe tăng

63
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
và hàng đội binh lính lũ lượt kéo đến,

64
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
và rất nhiều người chết,

65
00:02:47,000 --> 00:02:52,000
và đó thật sự, rất rất khó khăn.

66
00:02:52,000 --> 00:02:55,000
Có hình dung ra cảm giác của bạn

67
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
nếu bạn ở vị trí của tôi?

68
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
Có thể hình dung ra bạn bước ra khỏi toà nhà này

69
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
và thấy hàng tá xe tăng

70
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
hay xe tải chở đầy binh lích phục kích ngoài ấy?

71
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
Hãy nghĩ xem bạn sẽ cảm thấy thế nào.

72
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
Vì bạn biết tại sao họ ở đây, bạn biết họ đang làm gì ở đây.

73
00:03:10,000 --> 00:03:14,000
Và bạn chỉ cảm thấy phẫn nộ và sợ hãi.

74
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
Nếu bạn có thể, thì đó là thấu cảm -- là thấu cảm đấy.

75
00:03:17,000 --> 00:03:20,000
Rời khỏi vị trí của bạn, đến đây và đặt bạn vào vị trí của tôi.

76
00:03:20,000 --> 00:03:22,000
Và bạn sẽ cảm nhận được.

77
00:03:22,000 --> 00:03:24,000
Được rồi, như thế chỉ là khởi đầu.

78
00:03:24,000 --> 00:03:26,000
Chỉ là khởi đầu thôi.

79
00:03:26,000 --> 00:03:28,000
Và bây giờ chúng ta sẽ xem xét

80
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
một trải nghiệm căn bản thật sự.

81
00:03:30,000 --> 00:03:33,000
Và phần còn lại của bài nói, tôi muốn bạn hãy

82
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
đặt mình vào vị trí

83
00:03:35,000 --> 00:03:38,000
của những người Ả Rập đạo Hồi bình thường

84
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
sống ở vùng Trung Đông --

85
00:03:40,000 --> 00:03:43,000
và đặt biệt, ở Iraq.

86
00:03:44,000 --> 00:03:46,000
Và giúp bạn rõ hơn,

87
00:03:46,000 --> 00:03:50,000
có thê hình dung bạn là thành viên của một gia đình ở Baghdad --

88
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
và bạn chi muốn những điều tốt đẹp nhất cho con bạn.

89
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
Bạn muốn con bạn có một cuộc sống tốt hơn.

90
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
Rồi bạn xem tin tức, bạn chú ý,

91
00:03:57,000 --> 00:04:00,000
bạn đọc báo, bạn đi uống cafe với bạn của mình,

92
00:04:00,000 --> 00:04:02,000
và bạn đọc báo từ khắp thế giới.

93
00:04:02,000 --> 00:04:04,000
Và đôi khi bạn thấy cả vệ tinh nhân tạo,

94
00:04:04,000 --> 00:04:06,000
CNN từ nước Mỹ.

95
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
Bạn đã có được khái niệm gì và những điều mà người Mỹ nghĩ.

96
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
Nhưng thật sự, bạn chỉ khát khao một cuộc sống tốt hơn cho bản thân.

97
00:04:11,000 --> 00:04:13,000
Đó là những gì bạn muốn.

98
00:04:13,000 --> 00:04:15,000
Bạn là người Ả Rập đạo Hồi sống ở Iraq.

99
00:04:15,000 --> 00:04:17,000
Bạn muốn cuộc sống tốt hơn cho chính mình.

100
00:04:17,000 --> 00:04:19,000
Và đây, để tôi giúp bạn.

101
00:04:19,000 --> 00:04:21,000
Để tôi giúp bạn cảm nhận rõ hơn

102
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
về những điều mà có thể bạn đang nghĩ đến.

103
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
Thứ nhất: sự xâm phạm vào lãnh thổ của bạn

104
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
20 năm về trước, và trước đó,

105
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
lí do mà người ta dòm ngó lãnh thổ bạn, cụ thể là nước Mỹ,

106
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
là dầu.

107
00:04:33,000 --> 00:04:36,000
Tất cả là vì dầu, bạn biết điều đó, mọi người đều biết.

108
00:04:36,000 --> 00:04:39,000
Mọi người trở lại nước Mỹ này đều biết đó là vì dầu.

109
00:04:39,000 --> 00:04:41,000
Vì những người khác

110
00:04:41,000 --> 00:04:44,000
có những kế hoạch cho tài nguyên của bạn.

111
00:04:44,000 --> 00:04:47,000
Đó là tài nguyên của bạn, không phải của ai khác.

112
00:04:47,000 --> 00:04:50,000
Là lãnh thổ của bạn, là tài nguyên của bạn.

113
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
Mà ai khác lại có ý đồ với chúng.

114
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
Và bạn biết tại sao họ có ý đồ không ạ?

115
00:04:54,000 --> 00:04:56,000
Bạn biết tại sao họ cứ dòm ngó chúng không?

116
00:04:56,000 --> 00:04:58,000
Vì toàn bộ hệ thống kinh tế của họ

117
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
đều phụ thuốc vào dầu --

118
00:05:00,000 --> 00:05:02,000
dầu từ nước ngoài,

119
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
dầu mà không phải của họ từ những nơi khác trên thế giới.

120
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
Bạn nghĩ gì về những người này?

121
00:05:07,000 --> 00:05:09,000
Người Mỹ, họ giàu.

122
00:05:09,000 --> 00:05:11,000
Ôi nhìn này, họ sống trong nhà to, họ có xe hơi to,

123
00:05:11,000 --> 00:05:13,000
họ tóc vàng, mắt xanh, họ hạnh phúc.

124
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
Bạn nghĩ vậy. Dĩ nhiên là không đúng.

125
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
Nhưng các phương tiện cứ gây ấn tượng, đó như là cái gì bạn có.

126
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
Và họ có thành phố lớn,

127
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
những thành phố đều phụ thuộc vào dầu.

128
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
Nhìn lại quê hương, bạn thấy gì?

129
00:05:26,000 --> 00:05:28,000
Nghèo, sự tuyệt vọng, xung đột.

130
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
Nhìn này, bạn không sống trong một nước giàu.

131
00:05:31,000 --> 00:05:34,000
Đó là Iraq.

132
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
Đó là điều bạn thấy.

133
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Bạn thấy con người đấu tranh để tồn tại.

134
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
Ý tôi là, không hề dễ dàng, bạn thấy nhiều cái nghèo.

135
00:05:41,000 --> 00:05:43,000
Và bạn cũng thấy gợn lòng vì điều này.

136
00:05:43,000 --> 00:05:45,000
Những con người muốn chiếm đoạt tài nguyên của bạn,

137
00:05:45,000 --> 00:05:47,000
và bạn thấy điều này ư?

138
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
Bạn nói về những gì mà bạn thấy --

139
00:05:49,000 --> 00:05:51,000
Người Mỹ không nói đâu, nhưng bạn nói.

140
00:05:51,000 --> 00:05:54,000
Và điều này, sự quân sự hoá của thế giới,

141
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
và nó ở ngay đây, ngay trung tâm nước Mỹ.

142
00:05:56,000 --> 00:05:58,000
Và nước Mỹ

143
00:05:58,000 --> 00:06:01,000
phải chịu trách nhiệm gần như một nửa

144
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
của sự dàn trải quân sự trên thế giới --

145
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
bốn phần trăm dân số thế giới.

146
00:06:05,000 --> 00:06:08,000
Bạn cảm nhận được nó, bạn thấy nó mỗi ngày mà.

147
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
Đó là một phần cuộc sống của bạn.

148
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
Bạn nói về chúng với bạn bè.

149
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
Bạn đọc về chúng.

150
00:06:15,000 --> 00:06:18,000
Và trở lại, khi Saddam Hussein còn đương quyền,

151
00:06:18,000 --> 00:06:21,000
người Mỹ không ai quan tâm tội ác của ông ta.

152
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
Khi ông ta thả khí độc vào Kurds và cả Iran,

153
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
không ai quan tâm cả.

154
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
Khi dầu đang bị đe doạ,

155
00:06:27,000 --> 00:06:31,000
và dường như một chút, đã có vấn đề rồi.

156
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
Và cái bạn thấy, cái gì nữa,

157
00:06:34,000 --> 00:06:36,000
nước Mỹ,

158
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
là trục của Đảng dân chủ trên cả thế giới,

159
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
họ dường như lại không hề

160
00:06:40,000 --> 00:06:44,000
ủng hộ các nước dân chủ trên thế giới.

161
00:06:44,000 --> 00:06:47,000
Có rất nhiều quốc gia, sản xuất dầu,

162
00:06:47,000 --> 00:06:50,000
không dân chủ, nhưng được Mỹ hỗ trợ.

163
00:06:50,000 --> 00:06:52,000
Lạ nhỉ.

164
00:06:52,000 --> 00:06:55,000
Ồ, những sự xâm lược này, hai cuộc chiến này,

165
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
10 năm bị chế tài,

166
00:06:57,000 --> 00:07:01,000
và 8 năm chiếm đóng,

167
00:07:01,000 --> 00:07:04,000
cuộc nổi dậy làm buông lỏng con người,

168
00:07:04,000 --> 00:07:07,000
hàng trăm của hàng ngàn

169
00:07:07,000 --> 00:07:12,000
cái chết,

170
00:07:12,000 --> 00:07:15,000
tất cả là vì dầu.

171
00:07:15,000 --> 00:07:17,000
Cứ nghĩ đi.

172
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
Bạn nói về nó.

173
00:07:19,000 --> 00:07:22,000
Nó cứ luôn hiện diện trong đầu bạn.

174
00:07:22,000 --> 00:07:25,000
Bạn hỏi, "Làm sao có thể chứ?"

175
00:07:25,000 --> 00:07:28,000
Và người đàn ông này, ông ta có thể là bất cứ ai --

176
00:07:28,000 --> 00:07:30,000
ông bạn, chú bạn,

177
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
ba bạn, con trai bạn,

178
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
người hàng xóng bạn, giáo sư hay học trò bạn.

179
00:07:35,000 --> 00:07:38,000
Một đời hạnh phúc, vui sướng,

180
00:07:38,000 --> 00:07:41,000
rồi bỗng chốc đau thương và buồn thảm.

181
00:07:41,000 --> 00:07:44,000
Mọi người trong đất nước bạn

182
00:07:44,000 --> 00:07:47,000
đều bị chà xát bởi bạo lực,

183
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
máu, và vế thương,

184
00:07:49,000 --> 00:07:51,000
nỗi sợ hãi, mọi người.

185
00:07:51,000 --> 00:07:54,000
Không riêng ai trong đất nước bạn

186
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
mà không bị tang thương.

187
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
Nhưng còn cái khác nữa.

188
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
Còn điều khác nữa về những người này,

189
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
về người Mỹ, người đã ở đó.

190
00:08:02,000 --> 00:08:05,000
Có vài thứ về họ mà bạn thấy -- họ lại không nhận ra.

191
00:08:05,000 --> 00:08:08,000
Và bạn thấy gì? Người Cơ đốc giáo.

192
00:08:08,000 --> 00:08:10,000
Họ là người Cơ đốc giáo.

193
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
Họ thờ chúa Cơ đốc, và họ luôn mang bên mình quyển kinh thánh.

194
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
Quyển kinh thánh có huy chương nhỏ

195
00:08:15,000 --> 00:08:18,000
trên đó viết "Quân đội Mỹ".

196
00:08:19,000 --> 00:08:22,000
Và chỉ huy họ, chỉ huy của họ:

197
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
trước khi họ gửi con trai hay con gái mình

198
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
vào chiến trận đất nước bạn --

199
00:08:26,000 --> 00:08:28,000
và bạn biết lý do --

200
00:08:28,000 --> 00:08:30,000
trước khi họ gửi chúng đi,

201
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
họ đến nhà thờ Cơ đốc, và họ cầu nguyện,

202
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
họ xin sự bảo vệ và dẫn đường từ vị Chúa của mình.

203
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
Tại sao?

204
00:08:37,000 --> 00:08:41,000
Chà, dễ thấy mà, khi con người chết trong chiến tranh,

205
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
họ là người Hồi giáo, họ là người Iraq --

206
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
họ không phải là người Mỹ.

207
00:08:45,000 --> 00:08:48,000
Bạn không muốn người Mỹ phải chết. Bảo vệ binh lính chúng ta.

208
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
Và bạn cảm nhận điều gì phải không --

209
00:08:50,000 --> 00:08:52,000
đương nhiên rồi.

210
00:08:52,000 --> 00:08:54,000
Và họ làm những điều tuyệt vời.

211
00:08:54,000 --> 00:08:56,000
Bạn đọc về nó, bạn nghe về nó mà.

212
00:08:56,000 --> 00:08:58,000
Họ ở đó xây trường học và giúp mọi người, đó là những điều mà họ muốn làm.

213
00:08:58,000 --> 00:09:00,000
Họ làm những điều tuyệt vời, nhưng họ cũng là những điều tồi tệ.

214
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
và bạn không thể phân biệt được.

215
00:09:02,000 --> 00:09:06,000
Và người đàn ông này, như là Lt. Gen. William Boykin.

216
00:09:06,000 --> 00:09:09,000
Ý tôi là, đây là người đàn ông đã nói rằng Chúa của bạn là sai rồi.

217
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
Chúa của bạn chỉ giống như thần tượng thôi, Chúa tôi mới đúng nè.

218
00:09:11,000 --> 00:09:14,000
Và cách giải quyết vấn đề ở Trung Đông theo ông ta,

219
00:09:14,000 --> 00:09:16,000
là bắt tất cả bạn trở thành người Cơ đốc giáo --

220
00:09:16,000 --> 00:09:18,000
bỏ đi tôn giáo của bạn.

221
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
Và bạn biết mà. Người Mỹ không đọc về người đàn ông này.

222
00:09:20,000 --> 00:09:23,000
Họ không biết gì về hắn ta, nhưng bạn biết.

223
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
Bại lại cho qua. Bạn bỏ ngoài tai những lời hắn.

224
00:09:25,000 --> 00:09:28,000
Thật là nghiêm trọng.

225
00:09:28,000 --> 00:09:31,000
Ông ta là một trong những chỉ huy trong cuộc xâm lược lần hai ở Iraq.

226
00:09:31,000 --> 00:09:34,000
Và bạn nghĩ, "Chúa ơi, nếu người này nọi vậy,

227
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
thì những người lính đều nói vậy hết rồi."

228
00:09:36,000 --> 00:09:38,000
Và từ này,

229
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
George Bush gọi đây là một chiến dịch.

230
00:09:40,000 --> 00:09:42,000
Trời, người Mỹ, họ chỉ phản ứng, "Ồ, chiến dịch à.

231
00:09:42,000 --> 00:09:44,000
Tuỳ thôi. Tôi không để ý lắm."

232
00:09:44,000 --> 00:09:46,000
Bạn biết nó nói lên điều gì mà.

233
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
Đó là chiến tranh tôn giáo chống lại người Hồi.

234
00:09:48,000 --> 00:09:51,000
Nhìn này, đánh chiếm, cưỡng ép họ, lấy đi tài nguyên của họ.

235
00:09:51,000 --> 00:09:53,000
Nếu họ không chịu, giết họ.

236
00:09:53,000 --> 00:09:55,000
Là như vậy đấy.

237
00:09:55,000 --> 00:09:58,000
Và bạn nghĩ, "Ôi lạy Chúa, những người Cơ đốc giáo sắp đến giết chúng ta."

238
00:09:58,000 --> 00:10:00,000
Đó là sợ hãi.

239
00:10:00,000 --> 00:10:03,000
Bạn thấy sợ hãi. Phải thôi, bạn thấy sợ hãi.

240
00:10:03,000 --> 00:10:06,000
Và người đàn ông này, Terry Jones:

241
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
Đây là người đã muốn dìm Hàn Quốc trong biển lửa.

242
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
Và người Mỹ nói: "À, hắn là một gã ngớ ngẩn.

243
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
Hắn quản lý một khách sạn,

244
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
hắn có ba tá người dưới quyền trong nhà thờ."

245
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
Họ cười vào mặt ông ta. Hay họ không.

246
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
Vì trong khung cảnh mọi thức khác,

247
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
tất cả đều khớp.

248
00:10:20,000 --> 00:10:22,000
Tức là, dĩ nhiên, là cách mà người Mỹ chấp nhận.

249
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
nên tất cả mọi người ở Trung Đông, không chỉ trong đất nước bạn,

250
00:10:24,000 --> 00:10:26,000
cũng đồng tình.

251
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
"Ông ta muốn dìm Hàn Quốc trong biển lửa, sách tôn giáo của ta.

252
00:10:28,000 --> 00:10:30,000
Người Cơ đốc giáo hả, ai là người Cơ đốc giáo?

253
00:10:30,000 --> 00:10:32,000
Bọn họ rất ác, rất kém cỏi --

254
00:10:32,000 --> 00:10:34,000
họ chỏ có như vậy thôi."

255
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
Đó là những gì bạn nghĩ về người Ả Rập Hồi giáo,

256
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
như một người Iraq.

257
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
Đương nhiên bạn sẽ nghĩ vậy.

258
00:10:40,000 --> 00:10:42,000
Và người em họ của bạn

259
00:10:42,000 --> 00:10:44,000
nói là, "Này chị, nhìn trang web này nè.

260
00:10:44,000 --> 00:10:46,000
Chị phải xem cái này -- Cuộc đóng quân Tra tấn Kinh thánh.

261
00:10:46,000 --> 00:10:48,000
Bọn người Cơ đốc giáo gàn dở.

262
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
Họ dạy những đứa con họ thành người lính của Jesus.

263
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
Và họ mang những đứa trẻ ấy, dạy chúng trả qua những điều này

264
00:10:53,000 --> 00:10:55,000
cho đến khi chúng biết cách nói, "Vâng ạ, thưa ngài,"

265
00:10:55,000 --> 00:10:58,000
những thứ như giữ gìn, bảo quản lựu đạn, vũ khí.

266
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
Và nhìn trang web này.

267
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
Nó đề là "Quân đội Mỹ".

268
00:11:02,000 --> 00:11:05,000
Những người Cơ đốc giáo này, họ điên rồi. Sao lại làm thế với con cháu mình?"

269
00:11:05,000 --> 00:11:07,000
Và bạn xem trang web.

270
00:11:07,000 --> 00:11:10,000
Và dĩ nhiên, người Cơ đốc giáo trở lại nướ Mỹ, hay ai khác,

271
00:11:10,000 --> 00:11:12,000
nói rằng, "À, đây là vài cái nhà thờ nhỏ, ở đâu đâu ấy".

272
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
Bạn không hề biết.

273
00:11:14,000 --> 00:11:17,000
Với bạn, nó như là người Cơ đốc giáo.

274
00:11:17,000 --> 00:11:19,000
Dường như đã xong rồi, trang Web, cuộc tra tấn Kinh thánh.

275
00:11:19,000 --> 00:11:21,000
Và nhìn này:

276
00:11:21,000 --> 00:11:23,000
họ thậm chí còn dạy con cháu họ --

277
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
họ huấn luyện hệt như cách Hải quân Mỹ làm.

278
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
Thú vị không ạ.

279
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
Và điều đó làm bạn sợ, điều đó hăm doạ bạn.

280
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
Và những người này, bạn thấy họ.

281
00:11:31,000 --> 00:11:34,000
Bạn thấy đó, tôi, Sam Richards, tôi biết những người này là ai.

282
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
Họ là học trò tôi, bạn tôi,

283
00:11:36,000 --> 00:11:38,000
Tôi biết bạn nghĩ gì mà: "Ông sao biết được."

284
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
Khi bạn thấy họ,

285
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
họ có thể là ai khác, họ có thể là cái gì khác.

286
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
Đó chính là cái mà họ đối với bạn.

287
00:11:46,000 --> 00:11:49,000
Chúng ta không nhận ra ở nước Mỹ này,

288
00:11:49,000 --> 00:11:52,000
nhưng bạn nhận biết được theo cách đó.

289
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
Vậy ở đây.

290
00:11:56,000 --> 00:11:58,000
Dĩ nhiên, bạn đã sai lầm.

291
00:11:58,000 --> 00:12:01,000
Bạn khái quát chúng. Bạn sai.

292
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
Bạn không hiểu người Mỹ.

293
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
Đó không phải cuộc xâm lược người Cơ đốc giáo.

294
00:12:05,000 --> 00:12:07,000
Chúng ta không đến đó vì dầu thôi đâu, vì nhiều lý do khác nữa kìa.

295
00:12:07,000 --> 00:12:09,000
Bạn nhận thức sai. Bạn nhầm lẫn nó.

296
00:12:09,000 --> 00:12:12,000
Và dĩ nhiên, đa số trong các bạn không ủng hộ cuộc nổi dậy;

297
00:12:12,000 --> 00:12:14,000
bạn không ủng hộ việc đánh giết người Mỹ;

298
00:12:14,000 --> 00:12:16,000
bạn không ủng hộ khủng bố.

299
00:12:16,000 --> 00:12:18,000
Đương nhiên là bạn không rồi. Chỉ vài người có.

300
00:12:18,000 --> 00:12:21,000
Nhưng vài người trong số bạn có.

301
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
Và đấy là cách nhìn hai mặt.

302
00:12:24,000 --> 00:12:26,000
Và bây giờ, chúng ta sẽ làm cái này.

303
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
Bước ra khỏi vị trí của bạn

304
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
cái mà bạn đang ở bây giờ ấy

305
00:12:30,000 --> 00:12:32,000
và ướm vào một vị trí bình thường thôi.

306
00:12:32,000 --> 00:12:34,000
Bây giờ quay trở lại nào, được chứ.

307
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
Ta tiến đến một nguyên lý căn bản.

308
00:12:36,000 --> 00:12:38,000
Và ta nhìn lại quê hương.

309
00:12:38,000 --> 00:12:40,000
Tấm ảnh này: người phụ nữ này,

310
00:12:40,000 --> 00:12:42,000
trời ơi, tôi cảm nhận được bà ấy.

311
00:12:42,000 --> 00:12:44,000
Tôi cảm nhận được.

312
00:12:44,000 --> 00:12:46,000
Bà ấy là chị tôi,

313
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
là vợ tôi, là chị họ, hay là người hàng xóm.

314
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
Bà ấy có thể là bất cứ ai với tôi.

315
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
Mọi người đứng ở đấy, mọi người trong bức ảnh.

316
00:12:53,000 --> 00:12:56,000
Trời ơi, tôi cảm thấu được bức ảnh.

317
00:12:56,000 --> 00:12:58,000
Và đó là những gì tôi muốn bạn làm.

318
00:12:58,000 --> 00:13:01,000
Trở về với ví dụ ban đầu của tôi về Trung Quốc nào.

319
00:13:02,000 --> 00:13:04,000
Tôi muốn bạn trở lại.

320
00:13:04,000 --> 00:13:07,000
Đó là vì than, đúng không, lý do mà người Trung Quốc đến đất Mỹ này ấy.

321
00:13:07,000 --> 00:13:09,000
Và tôi muốn bạn hình dung một người phụ nữ Trung Quốc

322
00:13:09,000 --> 00:13:12,000
nhận lấy một lá cờ Trung Quốc

323
00:13:12,000 --> 00:13:15,000
vì bà thương cảm những người đã chết trên đất Mỹ

324
00:13:15,000 --> 00:13:17,000
vì cuộc chiến than đá.

325
00:13:17,000 --> 00:13:19,000
Và quân lính Trung Quốc,

326
00:13:19,000 --> 00:13:21,000
và những người còn lại cũng là Trung Quốc.

327
00:13:21,000 --> 00:13:24,000
Vậy là người Mỹ, bạn thấy thế nào về bức ảnh này?

328
00:13:26,000 --> 00:13:29,000
Bạn thấy gì trong khung cảnh này?

329
00:13:31,000 --> 00:13:33,000
Cố nghĩ đi nào. Nhập tâm vào nó.

330
00:13:33,000 --> 00:13:35,000
Khung cảnh ở đây này.

331
00:13:35,000 --> 00:13:37,000
Là một người Mỹ, quân đội Mỹ,

332
00:13:37,000 --> 00:13:39,000
Người phụ nữ Mỹ mất người thân yêu của mình

333
00:13:39,000 --> 00:13:42,000
ở Trung Đông -- ở Iraq hay Afghanistan.

334
00:13:42,000 --> 00:13:44,000
Bây giờ, đặt bạn vào vị trí,

335
00:13:44,000 --> 00:13:46,000
vị trí của

336
00:13:46,000 --> 00:13:49,000
người Ả Rập đạo Hồi sống ở Iraq.

337
00:13:50,000 --> 00:13:53,000
Bạn nghĩ gì và cảm thấy gì

338
00:13:53,000 --> 00:13:55,000
về bức ảnh này,

339
00:13:55,000 --> 00:13:58,000
về người phụ nữ này?

340
00:14:05,000 --> 00:14:07,000
Được rồi.

341
00:14:07,000 --> 00:14:09,000
Theo dõi tôi nhé,

342
00:14:09,000 --> 00:14:11,000
vì tôi đang làm việc mạo hiểm lắm.

343
00:14:11,000 --> 00:14:14,000
Và tôi muốn mời bạn mạo hiểm cùng tôi.

344
00:14:14,000 --> 00:14:16,000
Những người đàn ông này, họ là những người phản động.

345
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
Họ bị quân lính Mỹ bắt,

346
00:14:18,000 --> 00:14:20,000
vì cố giết người Mỹ.

347
00:14:20,000 --> 00:14:23,000
Và có thể họ thành công. Có thể họ thành công.

348
00:14:23,000 --> 00:14:25,000
Đặt bạn vào vị trí

349
00:14:25,000 --> 00:14:29,000
những người Mỹ mà bắt họ.

350
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
Bạn có thấy giận dữ?

351
00:14:31,000 --> 00:14:33,000
Bạn có thấy rằng bạn chỉ muốn bắt những người này

352
00:14:33,000 --> 00:14:35,000
và vặn cổ họ không?

353
00:14:35,000 --> 00:14:37,000
Bạn kịp không ạ?

354
00:14:37,000 --> 00:14:39,000
Nó không khó đến vậy đâu.

355
00:14:39,000 --> 00:14:42,000
Bạn chỉ -- ôi trời.

356
00:14:44,000 --> 00:14:48,000
Và bây giờ, đặt bạn vào vị trí của họ.

357
00:14:50,000 --> 00:14:52,000
Vậy họ là kẻ giết người đầy thú tính

358
00:14:52,000 --> 00:14:55,000
hay người bảo vệ yêu nước?

359
00:14:55,000 --> 00:14:57,000
Là loại người nào?

360
00:14:58,000 --> 00:15:01,000
Bạn có nhận thấy sự giận dữ,

361
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
sự sợ hãi,

362
00:15:03,000 --> 00:15:05,000
sự phẫn nộ của họ

363
00:15:05,000 --> 00:15:07,000
về những gì xảy đến với đất nước họ?

364
00:15:07,000 --> 00:15:09,000
Bạn có hình dung ra

365
00:15:09,000 --> 00:15:12,000
có thể một trong số họ, vào lúc sáng

366
00:15:12,000 --> 00:15:15,000
cúi xuống và ôm lấy đứa con mình

367
00:15:15,000 --> 00:15:19,000
và nói rằng, "Con yêu, ba sẽ về ngay thôi.

368
00:15:19,000 --> 00:15:22,000
Ba ra ngoài kia, để bảo vệ sự tự do của con, cuộc sống của con.

369
00:15:22,000 --> 00:15:26,000
Ba ra ngoài kia, để trông chừng chúng ta,

370
00:15:26,000 --> 00:15:28,000
tương lai đất nước chúng ta."

371
00:15:28,000 --> 00:15:30,000
Bạn có tưởng tượng ra không ạ?

372
00:15:30,000 --> 00:15:33,000
Bạn có nghĩ đến lời nói như vậy không?

373
00:15:33,000 --> 00:15:36,000
Bạn theo kịp không ạ?

374
00:15:37,000 --> 00:15:40,000
Bạn nghĩ họ cảm thấy thế nào?

375
00:15:47,000 --> 00:15:49,000
Bạn thấy đấy, đó là thấu cảm.

376
00:15:49,000 --> 00:15:52,000
Và đó cũng là thấu hiểu.

377
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
Bây giờ, bạn có thể hỏi,

378
00:15:54,000 --> 00:15:57,000
"Được rồi, Sam, tại sao ông lại làm chuyện này?

379
00:15:57,000 --> 00:15:59,000
Sao ông lại lấy ví dụ này, trong hàng đống ví dụ khác?"

380
00:15:59,000 --> 00:16:02,000
Và tôi nói, bởi vì...bởi vì.

381
00:16:02,000 --> 00:16:04,000
Bạn được quyền ghét bỏ những người này.

382
00:16:04,000 --> 00:16:07,000
Bạn được quyền, chỉ để ghét những người này

383
00:16:07,000 --> 00:16:09,000
đến từng tế bào của bạn.

384
00:16:09,000 --> 00:16:11,000
Và nếu tôi có thể làm cho bạn

385
00:16:11,000 --> 00:16:13,000
ướm được vào đôi giày người khác

386
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
và bước đi một inch (2,54 cm),

387
00:16:15,000 --> 00:16:17,000
một inch nhỏ xíu thôi,

388
00:16:17,000 --> 00:16:20,000
và hình dung ra sự phân tích xã hội học

389
00:16:20,000 --> 00:16:24,000
thì bạn cũng có thể phân tích những mặt khác của cuộc sống bạn chứ?

390
00:16:24,000 --> 00:16:26,000
Bạn có thể đi một dặm

391
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
khi bạn thấu hiểu được

392
00:16:28,000 --> 00:16:31,000
tại sao người ta lái xe 40 dặm một giờ

393
00:16:31,000 --> 00:16:34,000
trên làn đường,

394
00:16:34,000 --> 00:16:36,000
hoặc con trai bạn,

395
00:16:36,000 --> 00:16:38,000
hoặc người hàng xóm cứ làm phiền bạn

396
00:16:38,000 --> 00:16:40,000
vì cứ cắt cỏ vào sáng Chủ nhật.

397
00:16:40,000 --> 00:16:43,000
Dù đó là gì, bạn có thể thấu hiểu được tất.

398
00:16:43,000 --> 00:16:45,000
Và đó là những gì tôi nó với học trò tôi:

399
00:16:45,000 --> 00:16:49,000
bước ra khỏi thế giới nhỏ, hạn hẹp của bạn.

400
00:16:49,000 --> 00:16:51,000
Rồi bước vào một thế giới nhỏ, hạn hẹp

401
00:16:51,000 --> 00:16:53,000
của một người khác.

402
00:16:53,000 --> 00:16:57,000
Và rồi cứ làm lại, làm lại, và làm lại.

403
00:16:57,000 --> 00:16:59,000
Và bỗng nhiên tất cả những thế giới nhỏ, hạn hẹp đó,

404
00:16:59,000 --> 00:17:01,000
hoà hợp lại thành một trang web phức tạp.

405
00:17:01,000 --> 00:17:04,000
Và chúng trở thành một thế giới to lớn, phức tạp.

406
00:17:04,000 --> 00:17:06,000
Và đột nhiên, vô thức bạn nhận ra,

407
00:17:06,000 --> 00:17:09,000
bạn nhìn thế giới bằng một con mắt khác.

408
00:17:09,000 --> 00:17:11,000
Mọi thứ thay đổi.

409
00:17:11,000 --> 00:17:13,000
Mọi thứ trong cuộc sống của bạn thay đổi.

410
00:17:13,000 --> 00:17:16,000
Và đó, dĩ nhiên, là những gì tôi muốn nói.

411
00:17:16,000 --> 00:17:19,000
Cảm nhận đời sống những người khác,

412
00:17:19,000 --> 00:17:21,000
cái nhìn khác.

413
00:17:21,000 --> 00:17:23,000
Lắng nghe người khác,

414
00:17:23,000 --> 00:17:26,000
để làm sâu sắc chính chúng ta.

415
00:17:26,000 --> 00:17:28,000
Tôi sẽ không nói

416
00:17:28,000 --> 00:17:30,000
rằng tôi ủng hộ khủng bố ở Iraq,

417
00:17:30,000 --> 00:17:32,000
vì là nhà xã hội học,

418
00:17:32,000 --> 00:17:34,000
những gì tôi sẽ nói

419
00:17:34,000 --> 00:17:37,000
là tôi thấu hiểu.

420
00:17:38,000 --> 00:17:42,000
Và giờ đây, có lẽ -- có lẽ -- bạn cũng thế.

421
00:17:42,000 --> 00:17:44,000
Xin cảm ơn.

422
00:17:44,000 --> 00:17:46,000
Vỗ tay.