1
00:00:00,000 --> 00:00:03,000
Moi studenci często zadają mi pytania:

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
"Czym jest socjologia?"

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
Odpowiadam, że to badanie

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
sposobu, w jaki ludzie

5
00:00:09,000 --> 00:00:12,000
są kształtowani przez rzeczy, których nie widzą."

6
00:00:12,000 --> 00:00:16,000
Pytają dalej: "Jak zostać socjologiem?

7
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
Jak rozumieć te niewidzialne siły?"

8
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
A ja odpowiadam: "Poprzez empatię.

9
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
Zacznij od empatii.

10
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
Wszystko się od niej zaczyna.

11
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
Zrezygnuj ze swojego punktu widzenia

12
00:00:27,000 --> 00:00:29,000
i postaw się w czyjejś sytuacji."

13
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
Podam wam przykład.

14
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
Wyobrażam sobie moje własne życie,

15
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
tak jakby sto lat temu

16
00:00:36,000 --> 00:00:38,000
Chińczycy byli najpotężniejszym narodem na świecie.

17
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
I gdyby przybyli do Stanów Zjednoczonych

18
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
w poszukiwaniu węgla.

19
00:00:42,000 --> 00:00:45,000
Wyobraźmy sobie, że znaleźli u nas węgiel, mnóstwo węgla.

20
00:00:45,000 --> 00:00:48,000
I szybko zaczęli go wysyłać

21
00:00:48,000 --> 00:00:50,000
tona za toną,

22
00:00:50,000 --> 00:00:53,000
wagon za wagonem, statek za statkiem

23
00:00:53,000 --> 00:00:57,000
z powrotem do Chin i na cały świat.

24
00:00:57,000 --> 00:01:00,000
I niezmiernie się na tym wzbogacili.

25
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
Zbudowali przepiękne miasta,

26
00:01:02,000 --> 00:01:06,000
zasilane tym właśnie węglem.

27
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
W tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych,

28
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
mieliśmy zapaść ekonomiczną i ubóstwo.

29
00:01:12,000 --> 00:01:14,000
Widzę to w wyobraźni.

30
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
Widzę ludzi walczących o przeżycie,

31
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
nie wiedzących co robić i co się stanie za chwilę.

32
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
Zadałem więc sobie pytanie:

33
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
"Jak to możliwe, że my jesteśmy tak biedni tutaj w Stanach Zjednoczonych,

34
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
skoro węgiel jest tak wartościowy,

35
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
przecież to tyle pieniędzy?"

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
I zrozumiałem,

37
00:01:31,000 --> 00:01:34,000
że Chińczycy wkradli się w łaski

38
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
naszej klasy rządzącej tutaj w Stanach Zjednoczonych,

39
00:01:37,000 --> 00:01:41,000
która ukradła te wszystkie pieniądze i to całe bogactwo dla siebie.

40
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
Przez co reszta z nas, znacząca większość,

41
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
musi walczyć o byt.

42
00:01:45,000 --> 00:01:48,000
Co więcej, Chińczycy wyposażyli tę małą elitę rządzących,

43
00:01:48,000 --> 00:01:51,000
w mnóstwo broni i zaawansowanej technologii,

44
00:01:51,000 --> 00:01:54,000
by upewnić się, że ludzie tacy jak ja

45
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
nie będą śmieli przeciwstawiać się temu układowi.

46
00:01:58,000 --> 00:02:01,000
Przypomina wam to coś?

47
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
Dodatkowo szkolili Amerykanów,

48
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
by pomagali im ochraniać zasoby węgla.

49
00:02:05,000 --> 00:02:08,000
Wszędzie, pełno było chińskich symboli --

50
00:02:08,000 --> 00:02:11,000
były wszędzie, nie pozwalając nam zapomnieć.

51
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
A w samych Chinach,

52
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
co mówiliby w Chinach?

53
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
Absolutnie nic. Nie rozmawialiby o nas. Nie rozmawialiby o węglu.

54
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
Gdyby ich zapytać,

55
00:02:20,000 --> 00:02:22,000
powiedzieliby: "Hmmm... węgiel, potrzebujemy węgla.

56
00:02:22,000 --> 00:02:25,000
Przecież, bez przesady, nie mamy zamiaru marznąc.

57
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
Nie możecie tego od nas oczekiwać."

58
00:02:28,000 --> 00:02:31,000
Słysząc to, robię się zły i wkurzony,

59
00:02:31,000 --> 00:02:33,000
jak wielu zwykłych ludzi.

60
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
Zaczynamy walczyć i sytuacja robi się naprawdę niewesoła.

61
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
Chińczycy reagują w ostry sposób.

62
00:02:40,000 --> 00:02:43,000
I zanim się spostrzeżemy, wysyłają czołgi

63
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
i żołnierzy,

64
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
i ginie mnóstwo ludzi,

65
00:02:47,000 --> 00:02:52,000
i sytuacja jest bardzo, bardzo trudna.

66
00:02:52,000 --> 00:02:55,000
Czy możecie wyobrazić sobie, co byście czuli,

67
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
gdybyście byli na moim miejscu?

68
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
Czy możecie wyobrazić sobie, że wychodzicie z budynku,

69
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
a na zewnątrz stoi czołg

70
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
lub ciężarówka pełna żołnierzy?

71
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
Wyobraźcie sobie, co byście czuli.

72
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
Bo wiecie, dlaczego tu są i co tutaj robią.

73
00:03:10,000 --> 00:03:14,000
Po prostu poczujecie złość i strach.

74
00:03:14,000 --> 00:03:17,000
Jeśli potraficie - to właśnie jest empatia... to empatia.

75
00:03:17,000 --> 00:03:20,000
Postawiliście się w mojej sytuacji.

76
00:03:20,000 --> 00:03:22,000
I poczuliście to co ja.

77
00:03:22,000 --> 00:03:24,000
OK, to była rozgrzewka.

78
00:03:24,000 --> 00:03:26,000
Tylko rozgrzewka.

79
00:03:26,000 --> 00:03:28,000
Teraz przeprowadzimy

80
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
naprawdę drastyczny eksperyment.

81
00:03:30,000 --> 00:03:33,000
Chciałbym więc, żebyście do końca mojego wystąpienia

82
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
postawili się na miejscu

83
00:03:35,000 --> 00:03:38,000
zwykłego arabskiego muzułmanina,

84
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
żyjącego na Bliskim Wschodzie,

85
00:03:40,000 --> 00:03:43,000
dokładniej - w Iraku.

86
00:03:44,000 --> 00:03:46,000
Żeby było łatwiej -

87
00:03:46,000 --> 00:03:50,000
jesteście członkiem rodziny należącej do klasy średniej i mieszkacie w Bagdadzie...

88
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
i chcecie, by waszym dzieciom było jak najlepiej.

89
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
Chcecie, by wasze dzieci wiodły lepsze życie.

90
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
Oglądacie wiadomości, jesteście uważni,

91
00:03:57,000 --> 00:04:00,000
czytacie gazety, chodzicie z przyjaciółmi do baru kawowego

92
00:04:00,000 --> 00:04:02,000
i czytacie prasę z całego świata.

93
00:04:02,000 --> 00:04:04,000
Czasem nawet oglądacie telewizję satelitarną,

94
00:04:04,000 --> 00:04:06,000
CNN ze Stanów Zjednoczonych.

95
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
Więc macie pewne pojęcie, co myślą Amerykanie.

96
00:04:08,000 --> 00:04:11,000
Ale tak naprawdę, chcecie tylko lepszego życia.

97
00:04:11,000 --> 00:04:13,000
Na tym wam zależy.

98
00:04:13,000 --> 00:04:15,000
Jesteście mieszkającym w Iraku arabskim muzułmaninem.

99
00:04:15,000 --> 00:04:17,000
Chcecie, by wasze życie było lepsze.

100
00:04:17,000 --> 00:04:19,000
Jeszcze trochę wam pomogę.

101
00:04:19,000 --> 00:04:21,000
Powiem wam kilka rzeczy,

102
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
które prawdopodobnie sobie myślicie.

103
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
Po pierwsze: ta inwazja na mój kraj

104
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
przez ostatnie 20 lat i jeszcze wcześniej,

105
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
i powód dla którego ktokolwiek jest nami zainteresowany, a szczególnie USA,

106
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
to z powodu ropy.

107
00:04:33,000 --> 00:04:36,000
Wszystko z powodu ropy; ty to wiesz, wszyscy to wiedzą.

108
00:04:36,000 --> 00:04:39,000
Ludzie w Stanach też wiedzą, że chodzi o ropę.

109
00:04:39,000 --> 00:04:41,000
A wszystko przez to, że ktoś inny

110
00:04:41,000 --> 00:04:44,000
ma plan względem twoich zasobów naturalnych.

111
00:04:44,000 --> 00:04:47,000
One należą do ciebie, do nikogo innego.

112
00:04:47,000 --> 00:04:50,000
To twoja ziemia, to twoje dobra.

113
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
A ktoś inny ma względem nich plan.

114
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
A wiesz, czemu ten plan właściwie powstał?

115
00:04:54,000 --> 00:04:56,000
Czemu tak duża uwaga skupia się teraz na tobie?

116
00:04:56,000 --> 00:04:58,000
Bo ich cały system gospodarczy

117
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
jest zależny od tej ropy --

118
00:05:00,000 --> 00:05:02,000
zagranicznej ropy.

119
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
Ropy z tych części świata, które do nich nie należą.

120
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
I wiecie, co jeszcze myślicie o tych ludziach?

121
00:05:07,000 --> 00:05:09,000
Amerykanie są bogaci.

122
00:05:09,000 --> 00:05:11,000
Przecież żyją w dużych domach, mają duże samochody,

123
00:05:11,000 --> 00:05:13,000
mają blond włosy, niebieskie oczy, są szczęśliwi.

124
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
Tak właśnie myślisz. Oczywiście to nieprawda,

125
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
ale media tworzą taki obraz i właśnie tak to odbierasz.

126
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
I mają duże miasta,

127
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
i te miasta są zależne od ropy.

128
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
A co widzisz na własnym podwórku?

129
00:05:26,000 --> 00:05:28,000
Biedę, rozpacz, walkę z przeciwnościami.

130
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
Nie żyjesz w zamożnym państwie.

131
00:05:31,000 --> 00:05:34,000
To Irak.

132
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
To właśnie widzisz.

133
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Widzisz ludzi, którzy z trudem dają radę przeżyć.

134
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
Nie żyje się lekko; widzisz mnóstwo biedy.

135
00:05:41,000 --> 00:05:43,000
I coś w związku z tym odczuwasz.

136
00:05:43,000 --> 00:05:45,000
Ci obcy ludzie mają plan względem naszych surowców,

137
00:05:45,000 --> 00:05:47,000
a ty widzisz taką beznadzieję?

138
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
To coś innego, co zauważasz i o czym rozmawiasz --

139
00:05:49,000 --> 00:05:51,000
Amerykanie o tym nie mówią, ale ty tak.

140
00:05:51,000 --> 00:05:54,000
To właśnie ta rzecz, militaryzacja świata,

141
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
której centrum są właśnie w Stany Zjednoczone.

142
00:05:56,000 --> 00:05:58,000
Stany Zjednoczone

143
00:05:58,000 --> 00:06:01,000
są odpowiedzialne za prawie połowę

144
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
światowych wydatków na zbrojenia --

145
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
a stanowią cztery procent globalnej populacji.

146
00:06:05,000 --> 00:06:08,000
Czujesz to i codziennie widzisz.

147
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
To część twojego życia.

148
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
Rozmawiasz o tym z przyjaciółmi.

149
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
Czytasz o tym.

150
00:06:15,000 --> 00:06:18,000
Kiedy Saddam Hussein był przy władzy,

151
00:06:18,000 --> 00:06:21,000
Amerykanie nie przejmowali się jego zbrodniami.

152
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
Kiedy zagazował Kurdów i Irańczyków,

153
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
wcale się tym nie przejęli.

154
00:06:25,000 --> 00:06:27,000
Jednak kiedy w grę wchodziła ropa,

155
00:06:27,000 --> 00:06:31,000
to zaczęło być dla nich ważne.

156
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
Dostrzegasz też coś innego,

157
00:06:34,000 --> 00:06:36,000
że Stany Zjednoczone,

158
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
centrum światowej demokracji,

159
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
nie wydają się wcale

160
00:06:40,000 --> 00:06:44,000
wspierać demokracji na świecie.

161
00:06:44,000 --> 00:06:47,000
Liczne państwa, które produkują ropę,

162
00:06:47,000 --> 00:06:50,000
nie są zbytnio demokratyczne, a pomimo to są wspierane przez USA.

163
00:06:50,000 --> 00:06:52,000
To dziwne.

164
00:06:52,000 --> 00:06:55,000
Cóż, te inwazje, te dwie wojny,

165
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
te dziesięć lat sankcji,

166
00:06:57,000 --> 00:07:01,000
to osiem lat okupacji,

167
00:07:01,000 --> 00:07:04,000
i powstanie, które spadło na twoich ludzi.

168
00:07:04,000 --> 00:07:07,000
I te setki tysięcy

169
00:07:07,000 --> 00:07:12,000
zabitych cywilów,

170
00:07:12,000 --> 00:07:15,000
wszystko z powodu ropy.

171
00:07:15,000 --> 00:07:17,000
Trudno ci myśleć inaczej.

172
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
Rozmawiasz o tym.

173
00:07:19,000 --> 00:07:22,000
Masz to zawsze w swojej głowie.

174
00:07:22,000 --> 00:07:25,000
Mówisz: "Jak to możliwe?"

175
00:07:25,000 --> 00:07:28,000
Że ten człowiek, zwyczajny człowiek --

176
00:07:28,000 --> 00:07:30,000
twój dziadek, twój wujek,

177
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
twój ojciec, twój syn,

178
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
twój sąsiad, twój nauczyciel, twój uczeń.

179
00:07:35,000 --> 00:07:38,000
Kiedyś wiódł szczęśliwe i dobre życie,

180
00:07:38,000 --> 00:07:41,000
i nagle jest pełen bólu i smutku.

181
00:07:41,000 --> 00:07:44,000
Każdy w twoim kraju

182
00:07:44,000 --> 00:07:47,000
został dotknięty przemocą,

183
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
przelewem krwi, bólem,

184
00:07:49,000 --> 00:07:51,000
koszmarem - każdy.

185
00:07:51,000 --> 00:07:54,000
Nie ma w twoim kraju osoby,

186
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
której by to nie dotknęło.

187
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
Lecz jest coś jeszcze.

188
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
Wiesz o tych obcych ludziach coś więcej;

189
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
o Amerykanach, którzy są tutaj.

190
00:08:02,000 --> 00:08:05,000
To coś, co ty widzisz, a czego oni nie dostrzegają.

191
00:08:05,000 --> 00:08:08,000
Co takiego widzisz? To chrześcijanie.

192
00:08:08,000 --> 00:08:10,000
To chrześcijanie.

193
00:08:10,000 --> 00:08:13,000
Czczą chrześcijańskiego boga, mają krzyże, noszą Biblię.

194
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
Ich Biblie mają małe emblematy

195
00:08:15,000 --> 00:08:18,000
o treści: "Armia Stanów Zjednoczonych".

196
00:08:19,000 --> 00:08:22,000
A ich przywódcy,

197
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
zanim wyślą swoich synów i córki

198
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
na wojnę w twoim kraju --

199
00:08:26,000 --> 00:08:28,000
której powód znasz --

200
00:08:28,000 --> 00:08:30,000
zanim ich wyślą,

201
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
idą do chrześcijańskiego kościoła i modlą się do swojego chrześcijańskiego boga,

202
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
i proszą go o ochronę i wsparcie.

203
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
Po co?

204
00:08:37,000 --> 00:08:41,000
Cóż, kiedy ludzie giną na wojnie,

205
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
to oczywiście muzułmanie czy Irakijczycy --

206
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
ale nie Amerykanie.

207
00:08:45,000 --> 00:08:48,000
Nie chcesz, by Amerykanie ginęli. Bronisz naszych oddziałów.

208
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
Coś jednak odczuwasz --

209
00:08:50,000 --> 00:08:52,000
oczywiście, że to czujesz.

210
00:08:52,000 --> 00:08:54,000
Oni robią wspaniałe rzeczy.

211
00:08:54,000 --> 00:08:56,000
Czytasz o nich, słyszysz o nich.

212
00:08:56,000 --> 00:08:58,000
Przybyli by budować szkoły i pomagać ludziom, i to właśnie chcą robić.

213
00:08:58,000 --> 00:09:00,000
Robią wspaniałe rzeczy, lecz również złe rzeczy,

214
00:09:00,000 --> 00:09:02,000
i masz kłopot z ich rozróżnieniem.

215
00:09:02,000 --> 00:09:06,000
Jak na przykład ten gość gen. broni William Boykin.

216
00:09:06,000 --> 00:09:09,000
Facet twierdzi, że twój bóg, to fałszywy bóg.

217
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
Twój bóg to bożek, jego bóg jest prawdziwym bogiem.

218
00:09:11,000 --> 00:09:14,000
Rozwiązaniem problemu Bliskiego Wschodu, według niego,

219
00:09:14,000 --> 00:09:16,000
jest nawrócić was wszystkich na chrześcijaństwo --

220
00:09:16,000 --> 00:09:18,000
pozbyć się waszej religii.

221
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
Wiesz dobrze, że Amerykanie nie czytają o tym kolesiu.

222
00:09:20,000 --> 00:09:23,000
Nic o nim nie wiedzą, ale ty wiesz.

223
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
Powtarzasz jego słowa. Rozmawiasz o nich.

224
00:09:25,000 --> 00:09:28,000
Bo to poważna sprawa.

225
00:09:28,000 --> 00:09:31,000
On był jednym z dowódców drugiej inwazji na Irak.

226
00:09:31,000 --> 00:09:34,000
I myślisz sobie: "Boże, jeśli on to mówi,

227
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
to wszyscy żołnierze muszą tak mówić".

228
00:09:36,000 --> 00:09:38,000
Albo inna wypowiedź:

229
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
George Bush nazwał tę wojnę "krucjatą".

230
00:09:40,000 --> 00:09:42,000
Reakcja amerykanów: "A krucjata.

231
00:09:42,000 --> 00:09:44,000
Wszystko jedno. Nie wiem."

232
00:09:44,000 --> 00:09:46,000
Wiesz co to znaczy.

233
00:09:46,000 --> 00:09:48,000
To święta wojna przeciwko muzułmanom.

234
00:09:48,000 --> 00:09:51,000
Obserwacja, inwazja, ujarzmienie, przejęcie dóbr.

235
00:09:51,000 --> 00:09:53,000
Jeżeli nie dadzą się okiełznać, zabić ich.

236
00:09:53,000 --> 00:09:55,000
I o to właśnie chodzi.

237
00:09:55,000 --> 00:09:58,000
I myślisz: "Mój boże, ci chrześcijanie chcą nas pozabijać."

238
00:09:58,000 --> 00:10:00,000
To przerażająca myśl.

239
00:10:00,000 --> 00:10:03,000
Jesteś przerażony. Oczywiście, że jesteś przerażony.

240
00:10:03,000 --> 00:10:06,000
A ten człowiek, Terry Jones...

241
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
On chce palić Koran.

242
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
Amerykanie mówią: "Ach, to tępak.

243
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
Były kierownik hotelu.

244
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
Do jego kościoła należą ze trzy tuziny osób."

245
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
Śmieją się z niego. Ty się z niego nie śmiejesz.

246
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
Ponieważ, biorąc pod uwagę wszystko inne,

247
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
elementy świetnie do siebie pasują.

248
00:10:20,000 --> 00:10:22,000
Oczywiście, to jest podejście Amerykanów,

249
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
więc ludzie na całym Bliskim Wschodzie, nie tylko w twoim kraju,

250
00:10:24,000 --> 00:10:26,000
protestują.

251
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
"On chce palić Koran, naszą świętą księgę.

252
00:10:28,000 --> 00:10:30,000
Ci chrześcijanie, kim oni są?

253
00:10:30,000 --> 00:10:32,000
Są tak bardzo źli, tak podli --

254
00:10:32,000 --> 00:10:34,000
tylko o to im chodzi."

255
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
To właśnie myślisz będąc arabskim muzułmaninem

256
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
i Irakijczykiem.

257
00:10:38,000 --> 00:10:40,000
Bez wątpienia będziesz tak myśleć.

258
00:10:40,000 --> 00:10:42,000
A później twój kuzyn

259
00:10:42,000 --> 00:10:44,000
mówi: "Stary, musisz zobaczyć tę stronę w sieci.

260
00:10:44,000 --> 00:10:46,000
Musisz to zobaczyć -- Bible Boot Camp.

261
00:10:46,000 --> 00:10:48,000
Ci chrześcijanie to świry.

262
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
Szkolą swoje małe dzieci na żołnierzy Jezusa.

263
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
Biorą te małe dzieci, każą im biegać po tych poligonach,

264
00:10:53,000 --> 00:10:55,000
aż nauczą je krzyczeć "Tak jest, sir",

265
00:10:55,000 --> 00:10:58,000
i tego jak rzucać granatami, jak dbać o broń i ją konserwować."

266
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
I wchodzisz na ich stronę w sieci.

267
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
I widzisz tam "Armia Stanów Zjednoczonych".

268
00:11:02,000 --> 00:11:05,000
"Ci chrześcijanie to wariaci. Jak można robić coś takiego swoim małym dzieciom?"

269
00:11:05,000 --> 00:11:07,000
Przeglądasz tę stronę.

270
00:11:07,000 --> 00:11:10,000
A chrześcijanie w Stanach - czy w zasadzie ktokolwiek -

271
00:11:10,000 --> 00:11:12,000
mówią: "Ale to jakiś mały, nic nie znaczący kościółek w jakiejś kompletnej dziurze."

272
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
Ale ty tego nie wiesz.

273
00:11:14,000 --> 00:11:17,000
Dla ciebie, wszyscy chrześcijanie są tacy.

274
00:11:17,000 --> 00:11:19,000
Bible Boot Camp - w sieci jest tego pełno.

275
00:11:19,000 --> 00:11:21,000
Spójrz jeszcze na to:

276
00:11:21,000 --> 00:11:23,000
oni nawet szkolą swoje dzieci --

277
00:11:23,000 --> 00:11:25,000
szkolą je w ten sam sposób, jak szkoli się żołnierzy armii USA.

278
00:11:25,000 --> 00:11:27,000
Prawda, że interesujące.

279
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
I to cię przeraża i niepokoi.

280
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
Widzisz właśnie takich ludzi.

281
00:11:31,000 --> 00:11:34,000
Ale wiesz, ja, Sam Richards, wiem, kim są ci ludzie.

282
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
To moi studenci, moi przyjaciele.

283
00:11:36,000 --> 00:11:38,000
Wiem, co oni myślą: "Ty nie wiesz".

284
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
Ale kiedy ty ich widzisz,

285
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
są dla ciebie kimś innym. [Chrześcijańscy najeźdźcy]

286
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
Właśnie czymś takim.

287
00:11:46,000 --> 00:11:49,000
My w Stanach nie patrzymy na siebie w taki sposób,

288
00:11:49,000 --> 00:11:52,000
jak ty nas widzisz.

289
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
Więc.

290
00:11:56,000 --> 00:11:58,000
Oczywiście, źle nas zrozumiałeś.

291
00:11:58,000 --> 00:12:01,000
Generalizujesz. A to jest złe.

292
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
Nie rozumiesz Amerykanów.

293
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
To nie jest chrześcijańska inwazja.

294
00:12:05,000 --> 00:12:07,000
Nie jesteśmy tutaj tylko dla ropy; jesteśmy tu z wielu powodów.

295
00:12:07,000 --> 00:12:09,000
Ale źle to zrozumiałeś. Umknęło ci to.

296
00:12:09,000 --> 00:12:12,000
Oczywiście większość z was nie wspiera rebeliantów;

297
00:12:12,000 --> 00:12:14,000
nie jesteś za zabijaniem Amerykanów;

298
00:12:14,000 --> 00:12:16,000
nie pomagasz terrorystom.

299
00:12:16,000 --> 00:12:18,000
Oczywiście, że tego nie robisz. Mało kto tak robi.

300
00:12:18,000 --> 00:12:21,000
Ale niektórzy z was tak.

301
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
I jest to pewna perspektywa.

302
00:12:24,000 --> 00:12:26,000
Teraz zrobimy coś takiego.

303
00:12:26,000 --> 00:12:28,000
Porzuć perspektywę Irakijczyka,

304
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
którą przed chwilą przyjąłeś

305
00:12:30,000 --> 00:12:32,000
i popatrz ze swojej normalnego punktu widzenia.

306
00:12:32,000 --> 00:12:34,000
Wszyscy wrócili już do tej sali, w porządku.

307
00:12:34,000 --> 00:12:36,000
Teraz czas na radykalny eksperyment.

308
00:12:36,000 --> 00:12:38,000
Jesteśmy z powrotem w domu.

309
00:12:38,000 --> 00:12:40,000
Ta kobieta na zdjęciu,

310
00:12:40,000 --> 00:12:42,000
odczuwam jej ból.

311
00:12:42,000 --> 00:12:44,000
Czuję to.

312
00:12:44,000 --> 00:12:46,000
To moja siostra,

313
00:12:46,000 --> 00:12:49,000
moja żona, moja kuzynka, moja sąsiadka.

314
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
Jest dla mnie każdą kobietą.

315
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
Ci ludzie, wszyscy na tym zdjęciu.

316
00:12:53,000 --> 00:12:56,000
Czuję ten ból.

317
00:12:56,000 --> 00:12:58,000
Zróbmy więc coś takiego.

318
00:12:58,000 --> 00:13:01,000
Wróćmy do mojego pierwszego przykładu z Chińczykami.

319
00:13:02,000 --> 00:13:04,000
Wyobraźmy to sobie.

320
00:13:04,000 --> 00:13:07,000
Chodzi o węgiel i Chińczycy są tutaj w USA.

321
00:13:07,000 --> 00:13:09,000
Chcę byście wyobrazili sobie, że na tym zdjęciu jest Chinka,

322
00:13:09,000 --> 00:13:12,000
otrzymująca chińską flagę,

323
00:13:12,000 --> 00:13:15,000
ponieważ jej syn zginął w Ameryce

324
00:13:15,000 --> 00:13:17,000
w czasie węglowej rebelii.

325
00:13:17,000 --> 00:13:19,000
A żołnierze, to Chińczycy;

326
00:13:19,000 --> 00:13:21,000
wszyscy na zdjęciu to Chińczycy.

327
00:13:21,000 --> 00:13:24,000
Jako Amerykanie, co czujecie patrząc na to zdjęcie?

328
00:13:26,000 --> 00:13:29,000
Co myślicie o tej scenie?

329
00:13:31,000 --> 00:13:33,000
Wróćcie do rzeczywistości.

330
00:13:33,000 --> 00:13:35,000
Sytuacja jest taka.

331
00:13:35,000 --> 00:13:37,000
To Amerykanin, Amerykańscy żołnierze,

332
00:13:37,000 --> 00:13:39,000
Amerykanka, która straciła na Bliskim Wschodzie - w Iraku lub Afganistanie -

333
00:13:39,000 --> 00:13:42,000
kogoś, kogo kochała.

334
00:13:42,000 --> 00:13:44,000
A teraz znowu wyobraźcie to sobie inaczej,

335
00:13:44,000 --> 00:13:46,000
wróćcie do perspektywy

336
00:13:46,000 --> 00:13:49,000
arabskiego muzułmanina, mieszkającego w Iraku.

337
00:13:50,000 --> 00:13:53,000
Co czujecie i myślicie

338
00:13:53,000 --> 00:13:55,000
na temat tego zdjęcia,

339
00:13:55,000 --> 00:13:58,000
o tej kobiecie?

340
00:14:05,000 --> 00:14:07,000
Dobrze.

341
00:14:07,000 --> 00:14:09,000
Teraz słuchajcie uważnie,

342
00:14:09,000 --> 00:14:11,000
bo podejmuję spore ryzyko.

343
00:14:11,000 --> 00:14:14,000
I chciałbym byście podjęli je razem ze mną.

344
00:14:14,000 --> 00:14:16,000
Ci panowie tutaj, to rebelianci.

345
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
Zostali złapani przez amerykańskich żołnierzy,

346
00:14:18,000 --> 00:14:20,000
kiedy próbowali zabijać Amerykanów.

347
00:14:20,000 --> 00:14:23,000
Możliwe, że im się udało kogoś zabić.

348
00:14:23,000 --> 00:14:25,000
Postawcie się na miejscu

349
00:14:25,000 --> 00:14:29,000
Amerykanów, którzy ich złapali.

350
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
Czujecie tę wściekłość?

351
00:14:31,000 --> 00:14:33,000
Czujecie, że po prostu chwycilibyście ich,

352
00:14:33,000 --> 00:14:35,000
żeby ukręcić im łby?

353
00:14:35,000 --> 00:14:37,000
Możecie to poczuć?

354
00:14:37,000 --> 00:14:39,000
Nie powinno to być zbyt trudne.

355
00:14:39,000 --> 00:14:42,000
Chcecie po prostu -- ...

356
00:14:44,000 --> 00:14:48,000
A teraz postawcie się na ich miejscu.

357
00:14:50,000 --> 00:14:52,000
Czy to brutalni mordercy,

358
00:14:52,000 --> 00:14:55,000
czy patriotyczni obrońcy?

359
00:14:55,000 --> 00:14:57,000
Kim są?

360
00:14:58,000 --> 00:15:01,000
Czy czujecie ich złość,

361
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
ich strach,

362
00:15:03,000 --> 00:15:05,000
ich wściekłość

363
00:15:05,000 --> 00:15:07,000
za to co stało się z ich krajem?

364
00:15:07,000 --> 00:15:09,000
Czy możecie wyobrazić sobie,

365
00:15:09,000 --> 00:15:12,000
że być może rano jeden z nich

366
00:15:12,000 --> 00:15:15,000
pochylił się nad swoim dzieckiem, przytulił je

367
00:15:15,000 --> 00:15:19,000
i powiedział: "Mały, wrócę później.

368
00:15:19,000 --> 00:15:22,000
Idę bronić twojej wolności, twojego życia.

369
00:15:22,000 --> 00:15:26,000
Wychodzę walczyć za nas,

370
00:15:26,000 --> 00:15:28,000
za przyszłość naszego kraju."

371
00:15:28,000 --> 00:15:30,000
Możecie to sobie wyobrazić?

372
00:15:30,000 --> 00:15:33,000
Możesz wyobrazić sobie powiedzenie czegoś takiego?

373
00:15:33,000 --> 00:15:36,000
Możesz tam być?

374
00:15:37,000 --> 00:15:40,000
Co oni, według was, czują?

375
00:15:47,000 --> 00:15:49,000
To jest empatia.

376
00:15:49,000 --> 00:15:52,000
Ale również zrozumienie.

377
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
Możecie mnie zapytać:

378
00:15:54,000 --> 00:15:57,000
"Ok, Sam, po co robisz coś takiego?

379
00:15:57,000 --> 00:15:59,000
Czemu ten przykład, ze wszystkich możliwych przykładów?"

380
00:15:59,000 --> 00:16:02,000
A ja odpowiem, dlatego, że ...

381
00:16:02,000 --> 00:16:04,000
Wolno wam nienawidzić tych ludzi.

382
00:16:04,000 --> 00:16:07,000
Wolno wam po prostu ich nienawidzić

383
00:16:07,000 --> 00:16:09,000
każdą komórką waszego ciała.

384
00:16:09,000 --> 00:16:11,000
I jeśli ja zdołam postawić was

385
00:16:11,000 --> 00:16:13,000
na ich miejscu

386
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
i żyć ich życiem,

387
00:16:15,000 --> 00:16:17,000
choćby przez chwilę

388
00:16:17,000 --> 00:16:20,000
to wyobraźcie sobie jakie inne socjologiczne analizy

389
00:16:20,000 --> 00:16:24,000
możecie zrobić w odniesieniu do innych aspektów życia.

390
00:16:24,000 --> 00:16:26,000
Możecie zrobić ogromny krok

391
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
jeśli chodzi o zrozumienie

392
00:16:28,000 --> 00:16:31,000
czemu ktoś jedzie 40 mil na godzinę

393
00:16:31,000 --> 00:16:34,000
pasem do wyprzedzania,

394
00:16:34,000 --> 00:16:36,000
lub swojego nastoletniego syna,

395
00:16:36,000 --> 00:16:38,000
lub waszego sąsiada, który wkurza was

396
00:16:38,000 --> 00:16:40,000
kosząc swoją trawę w niedzielny poranek.

397
00:16:40,000 --> 00:16:43,000
Niezależnie co to jest, możecie to zrobić.

398
00:16:43,000 --> 00:16:45,000
To właśnie mówię moim studentom:

399
00:16:45,000 --> 00:16:49,000
wyjdźcie ze swojego małego, ograniczonego świata

400
00:16:49,000 --> 00:16:51,000
i wstąpcie do małego, ograniczonego świata

401
00:16:51,000 --> 00:16:53,000
kogoś innego.

402
00:16:53,000 --> 00:16:57,000
I róbcie to znowu, i znowu, i znowu.

403
00:16:57,000 --> 00:16:59,000
Aż nagle te wszystkie małe, ograniczone światy,

404
00:16:59,000 --> 00:17:01,000
połączą się w tą złożoną sieć.

405
00:17:01,000 --> 00:17:04,000
Tworząc wielki, skomplikowany świat.

406
00:17:04,000 --> 00:17:06,000
I wtedy nagle, bez uświadomienia sobie tego,

407
00:17:06,000 --> 00:17:09,000
zobaczycie świat w nowy sposób.

408
00:17:09,000 --> 00:17:11,000
Wszystko się zmieniło.

409
00:17:11,000 --> 00:17:13,000
Wszystko w waszym życiu się zmieniło.

410
00:17:13,000 --> 00:17:16,000
I o to dokładnie chodzi.

411
00:17:16,000 --> 00:17:19,000
Przyjrzyjcie się życiu innych,

412
00:17:19,000 --> 00:17:21,000
innym światopoglądom.

413
00:17:21,000 --> 00:17:23,000
Słuchajcie innych ludzi,

414
00:17:23,000 --> 00:17:26,000
uświadamiajcie to sobie.

415
00:17:26,000 --> 00:17:28,000
Nie mówię,

416
00:17:28,000 --> 00:17:30,000
że popieram terrorystów w Iraku,

417
00:17:30,000 --> 00:17:32,000
lecz jako socjolog,

418
00:17:32,000 --> 00:17:34,000
chcę powiedzieć,

419
00:17:34,000 --> 00:17:37,000
że ich rozumiem.

420
00:17:38,000 --> 00:17:42,000
I może teraz i wy też rozumiecie.

421
00:17:42,000 --> 00:17:44,000
Dziękuję.

422
00:17:44,000 --> 00:17:46,000
(Oklaski)