1
00:00:00,697 --> 00:00:05,383
Khi tôi được mời đến thực hiện bài 
phát biểu này một vài tháng trước đây,

2
00:00:05,383 --> 00:00:08,893
chúng tôi đã bàn luận về một số chủ đề
với ban tổ chức,

3
00:00:08,893 --> 00:00:12,308
rất nhiều vấn đề khác nhau
được thảo luận và tranh luận.

4
00:00:12,308 --> 00:00:14,349
Vậy mà không một ai nhắc tới đề tài này,

5
00:00:14,349 --> 00:00:17,278
bởi 2 tháng trước,

6
00:00:17,278 --> 00:00:20,190
Ebola đã phát triển theo cấp số nhân

7
00:00:20,190 --> 00:00:24,553
và phát tán rộng rãi trên nhiều khu vực
hơn chúng ta từng chứng kiến,

8
00:00:24,553 --> 00:00:27,822
cả thế giới đã bị chấn động,
lo lắng và quan ngại

9
00:00:27,822 --> 00:00:32,790
bởi dịch bệnh này theo một cách mà chúng 
ta chưa từng thấy trong lịch sử gần đây.

10
00:00:32,790 --> 00:00:38,960
Nhưng hôm nay, tôi có thể đứng đây và tôi 
có thể nói với bạn về cách đánh bại Ebola

11
00:00:38,960 --> 00:00:42,651
Bởi vì những người 
mà bạn chưa từng nghe nói tới,

12
00:00:42,656 --> 00:00:49,815
những người như Peter Clement, một bác sĩ 
người Liberia đang làm việc ở tỉnh Lofa

13
00:00:49,815 --> 00:00:55,294
Nơi mà rất nhiều người trong số các bạn
có lẽ chưa từng nghe tới, nó ở Liberia.

14
00:00:55,294 --> 00:00:57,684
Lý do mà hạt Lofa trở nên quan trọng

15
00:00:57,684 --> 00:01:00,115
là vì vào khoảng 5 tháng trước,

16
00:01:00,115 --> 00:01:04,533
khi bệnh dịch mới bắt đầu phát triển,

17
00:01:04,533 --> 00:01:09,477
Hạt Lofa ở ngay trung tâm,
tâm chấn của đại dịch này.

18
00:01:09,477 --> 00:01:13,222
Vào thời điểm đó, MSF
và các trung tâm trị liệu ở đó,

19
00:01:13,222 --> 00:01:16,097
họ đang chăm sóc hàng tá bệnh nhân
từng ngày,

20
00:01:16,097 --> 00:01:20,345
và những bệnh nhân, những cộng đồng này
theo thời gian càng ngày càng trở nên

21
00:01:20,345 --> 00:01:24,713
sợ hãi hơn với dịch bệnh này
và những gì nó đã gây ra với gia đình họ,

22
00:01:24,713 --> 00:01:28,329
với cộng đồng của họ,
với con của họ, với người thân của họ.

23
00:01:28,329 --> 00:01:33,092
Và vậy là Peter Clement được giao sứ mệnh
lái xe 12 tiếng trên con đường dài, gồ ghề

24
00:01:33,092 --> 00:01:37,339
từ thủ đô Monrovia đến tỉnh Lofa,

25
00:01:37,339 --> 00:01:41,701
để thử và giúp kiểm soát sự bùng phát 
của bệnh dịch nơi đây

26
00:01:41,701 --> 00:01:47,063
Và những gì Peter thấy khi ông đến nơi là
sự kinh hoàng mà tôi đã đề cập với bạn.

27
00:01:47,063 --> 00:01:51,304
ông ấy ngồi cùng với những 
lãnh đạo địa phương và lắng nghe.

28
00:01:51,304 --> 00:01:54,945
Và những gì mà ông ấy nghe
thấy thật rất đau lòng.

29
00:01:54,945 --> 00:01:59,279
Ông đã nghe về sự tàn phá và sự tuyệt vọng

30
00:01:59,279 --> 00:02:02,578
của những người dân chịu 
ảnh hưởng bởi dịch bệnh này.

31
00:02:02,578 --> 00:02:04,656
Ông nghe thấy những 
câu chuyện đau lòng

32
00:02:04,656 --> 00:02:08,103
không chỉ về những tổn hại mà
Ebola gây ra cho con ngừơi

33
00:02:08,103 --> 00:02:11,299
mà còn những gì nó gây ra cho 
các gia đình và cho cộng đồng.

34
00:02:12,589 --> 00:02:16,999
Và ông ấy lắng nghe các lãnh đạo 
địa phương nơi đó và những gì họ bảo ông

35
00:02:16,999 --> 00:02:20,443
Họ nói,"Khi những đứa trẻ của chúng tôi 
bị ốm, khi chúng đang dần chết,

36
00:02:20,443 --> 00:02:24,247
chúng tôi không thể ôm chúng vào lúc 
mà chúng tôi muốn gần gũi chúng nhất.

37
00:02:24,247 --> 00:02:28,937
Khi người thân chúng tôi chết, chúng tôi
không thể chăm sóc họ theo phong tục

38
00:02:28,937 --> 00:02:31,617
Chúng tôi không được phép tắm 
cho thi thể để chôn cất

39
00:02:31,617 --> 00:02:34,801
theo cái cách mà cộng đồng và 
nghi lễ của chúng tôi yêu cầu.

40
00:02:34,801 --> 00:02:38,208
Và vì lý do này, họ đã thực sự
bất an và lo lắng

41
00:02:38,208 --> 00:02:41,995
và toàn bộ đại dịch đã được 
tháo gỡ trước mặt họ.

42
00:02:41,995 --> 00:02:44,911
Họ tìm đến những nhân viên
y tế, những người đã đến giúp họ,

43
00:02:44,911 --> 00:02:48,265
những anh hùng đến để cố gắng
và hỗ trợ giúp cộng đồng,

44
00:02:48,265 --> 00:02:53,184
để hợp tác với cộng đồng, nhưng những
người này không thể tới gần họ.

45
00:02:53,184 --> 00:02:58,402
Và những gì xảy ra tiếp theo, là
Peter giải thích cho các lãnh đạo.

46
00:02:58,402 --> 00:03:01,137
Lãnh đạo lắng nghe. Họ thay đổi tình hình.


47
00:03:01,137 --> 00:03:04,744
Và Peter giải thích Ebola là gì.
Ông ấy giải thích bệnh dịch đó là gì.

48
00:03:04,744 --> 00:03:07,019
Ông ấy giải thích nó đã 
làm gì với cộng đồng họ

49
00:03:07,019 --> 00:03:12,177
Và ông ấy giải thích rằng Ebola đe dọa 
mọi thứ làm nên con người chúng ta.

50
00:03:12,177 --> 00:03:16,563
Ebola là bạn không thể ôm con bạn theo 
cách mà bạn sẽ làm trong tình cảnh này.

51
00:03:16,563 --> 00:03:18,873
Bạn không thể lo hậu sự
theo bạn đáng lẽ sẽ làm.

52
00:03:18,873 --> 00:03:23,516
Bạn phải giao phó việc đó cho
những người trong bộ đồ vũ trụ.

53
00:03:23,516 --> 00:03:26,865
Và thưa quý vị, những gì xảy ra
thật sự rất phi thường:

54
00:03:26,865 --> 00:03:30,111
Các cộng đồng, nhân viên y tế và
Peter ngồi xuống cùng nhau

55
00:03:30,111 --> 00:03:35,168
và cùng nhau lập ra một kế hoạch mới
để kiểm soát Ebola ở tỉnh Lofa.

56
00:03:35,168 --> 00:03:39,642
Và lý do mà câu chuyện này là một
câu chuyện quan trọng, thưa quý vị

57
00:03:39,642 --> 00:03:44,736
là vì đến hôm nay, tỉnh Lofa, cái nơi
mà ngay giữa trung tâm bệnh dịch

58
00:03:44,736 --> 00:03:47,563
các vị đã theo dõi, 
các vị đã đọc báo,

59
00:03:47,563 --> 00:03:51,306
các vị đã thấy tin tức qua màn hình tivi,

60
00:03:51,306 --> 00:03:57,393
Đến hôm nay, tỉnh Lofa đã gần được
8 tuần không có một trường hợp Ebola nào.

61
00:03:57,393 --> 00:04:04,439
(khán giả vỗ tay)

62
00:04:04,449 --> 00:04:07,872
Điều này hiển nhiên không có nghĩa 
là công việc đã được hoàn thành,

63
00:04:07,872 --> 00:04:11,128
Vẫn còn một nguy cơ lớn 
với nhiều trường hợp khác ngoài kia

64
00:04:11,128 --> 00:04:14,392
Nhưng nó dạy cho chúng ta
rằng Ebola có thể bị đánh bại

65
00:04:14,392 --> 00:04:16,049
Đó là điều mấu chốt

66
00:04:16,049 --> 00:04:17,216
Thậm chí với mức độ này

67
00:04:17,216 --> 00:04:21,113
thậm chí với sự phát triển nhanh
mà chúng ta đã thấy trong môi trường ở đây

68
00:04:21,113 --> 00:04:24,571
giờ chúng ta biết Ebola có thể bị đánh bại

69
00:04:24,571 --> 00:04:28,562
Khi cộng đồng làm việc cùng nhau
cùng với những nhân viên y tế

70
00:04:28,562 --> 00:04:31,235
đó là lúc bệnh dịch này có thể dừng lại

71
00:04:31,235 --> 00:04:34,885
Nhưng bằng cách nào Ebola đã kết thúc
ở nơi đầu tiên là hạt Lofa?

72
00:04:34,885 --> 00:04:39,577
Chúng ta phải quay trở lại 
12 tháng trước khi bắt đầu dịch này.

73
00:04:39,577 --> 00:04:42,828
Và như nhiều bạn biết,
virus này đã không được phát hiện

74
00:04:42,828 --> 00:04:46,803
nó không bị phát hiện từ 3 đến 4 tháng
kể từ khi nó bùng phát

75
00:04:46,803 --> 00:04:49,466
Bởi vì đây không phải là 
bệnh của Tây Phi,

76
00:04:49,466 --> 00:04:52,611
Nó là bệnh của Trung Phi,
một nửa lục địa phía xa

77
00:04:52,611 --> 00:04:54,547
Người ta chưa hề thấy bệnh này bao giờ

78
00:04:54,547 --> 00:04:57,156
Những nhân viên y tế chưa hề thấy
bệnh này bao giờ

79
00:04:57,156 --> 00:04:59,324
Họ đã không biết phải làm gì

80
00:04:59,324 --> 00:05:01,383
và để khiến vấn đề
trở nên phức tạp hơn

81
00:05:01,383 --> 00:05:05,951
Virus đó tự tạo cho nó một triệu trứng,
một kiểu biểu hiện

82
00:05:05,951 --> 00:05:08,216
mà không giống như đặc thù của bệnh

83
00:05:08,216 --> 00:05:12,631
Vì thế con người thậm chí không nhận ra
Ebola, dù họ biết Ebola

84
00:05:12,631 --> 00:05:16,490
Đó là lý do nó không bị phát hiện 
trong một thời gian

85
00:05:16,490 --> 00:05:19,660
Nhưng trái ngược với niềm tin 
công chúng những ngày đó

86
00:05:19,660 --> 00:05:25,175
một khi virus bị phát hiện,
sự hỗ trợ tăng nhanh đột biến

87
00:05:25,175 --> 00:05:30,236
MSF nhanh chóng thiết lập một trung tâm
chữa trị Ebola tại khu vực, như bạn biết

88
00:05:30,236 --> 00:05:33,330
Tổ chức sức khỏe thế giới và những đối tác
mà nó làm việc cùng

89
00:05:33,330 --> 00:05:37,005
cuối cùng đã triển khai hàng trăm người
trong hai tháng sau đó

90
00:05:37,005 --> 00:05:39,393
để có thể giúp theo dõi virus.

91
00:05:39,393 --> 00:05:43,424
Vấn đề là, thưa quý vị,
sau đó, virus này,

92
00:05:43,424 --> 00:05:46,977
với tên gọi nổi tiếng, Ebola
đã phát tán rất xa

93
00:05:46,977 --> 00:05:50,186
Nó đã vượt qua một trong những
phản ứng lớn nhất

94
00:05:50,186 --> 00:05:53,995
mà cho đến nay được gắn với tên gọi
sự bùng nổ Ebola

95
00:05:53,995 --> 00:05:56,403
Đến giữa năm, không chỉ Guinea

96
00:05:56,403 --> 00:06:00,366
mà cả Sierra Leone và Leberia 
cũng bị nhiễm

97
00:06:00,366 --> 00:06:05,233
Virus đã trải rộng theo địa lý
số lượng đã tăng lên

98
00:06:05,233 --> 00:06:10,289
và tại thời điểm đó, không chỉ
hàng trăm người bị nhiễm

99
00:06:10,289 --> 00:06:12,168
và chết bởi bệnh này,

100
00:06:12,168 --> 00:06:14,907
mà quan trọng,
những người ứng phó đầu tiên

101
00:06:14,907 --> 00:06:17,750
những người đến để cố gắng giúp

102
00:06:17,750 --> 00:06:20,892
những nhân viên y tế, 
những người giúp đỡ khác

103
00:06:20,892 --> 00:06:23,498
cũng bị ốm và chết rất nhiều

104
00:06:23,934 --> 00:06:26,882
Tổng thống của những nước này
nhận ra sự khẩn cấp

105
00:06:26,882 --> 00:06:30,422
Họ gặp nhau ngay thời gian đó,
họ đồng ý về hành động chung

106
00:06:30,422 --> 00:06:34,640
và họ cùng nhau tạo một trung tâm hoạt
động khẩn cấp liên kết tại Conakry

107
00:06:34,640 --> 00:06:38,960
để cố gắng và làm việc cùng nhau nhằm kết
thúc căn bệnh này

108
00:06:38,960 --> 00:06:41,712
để triển khai những chiến thuật mà
chúng ta đã đề cập

109
00:06:42,242 --> 00:06:46,199
Nhưng điều xảy ra sau đó là những gì 
chúng tôi chưa từng nhìn thấy về Ebola

110
00:06:46,199 --> 00:06:49,785
Điều xảy ra là virus hoặc 
ai đó có virus

111
00:06:49,785 --> 00:06:53,181
lên máy bay, di chuyển sang nước khác

112
00:06:53,181 --> 00:06:57,323
và lần đầu tiên, chúng tôi thấy 
ở một nước xa xôi

113
00:06:57,323 --> 00:06:59,879
virus lại xuất hiện.

114
00:06:59,879 --> 00:07:04,286
Lần này là ở Nigeria,
tại đô thị đông đúc của Lagos,

115
00:07:04,286 --> 00:07:06,245
21 triệu người.

116
00:07:06,245 --> 00:07:09,228
Bây giờ virus đã ở trong môi trường

117
00:07:09,228 --> 00:07:12,768
và như bạn có thể đoán được,
một hồi chuông cảnh báo quốc tế

118
00:07:12,768 --> 00:07:16,536
một mức độ liên quan quốc tế mà
chúng tôi chưa thấy trong vài năm trở lại

119
00:07:16,536 --> 00:07:18,990
gây ra bởi một bệnh dịch như thế này

120
00:07:18,990 --> 00:07:23,630
Tổ chức sức khỏe thế giới ngay lập tức
kêu gọi cùng nhau một kênh chuyên gia

121
00:07:23,630 --> 00:07:27,251
xem xét tình hình, thông báo
một tình huống khẩn cấp quốc tế

122
00:07:27,256 --> 00:07:32,346
để làm điều đó, mong muốn là 
có một sự lan tỏa rộng lớn

123
00:07:32,346 --> 00:07:35,316
về sự trợ giúp quốc tế để
giúp những nước này

124
00:07:35,316 --> 00:07:39,034
những nước đang trong khó khăn 
thời điểm đó

125
00:07:39,364 --> 00:07:42,111
Nhưng điều chúng tôi thấy
là một thứ rất khác

126
00:07:42,341 --> 00:07:45,869
Có một vài phản hồi lớn

127
00:07:45,869 --> 00:07:50,630
Số lượng quốc gia đến trợ giúp --
nhiều tổ chức phi chính phủ, như bạn biết

128
00:07:50,630 --> 00:07:54,046
nhưng cùng thời điểm, sự đối nghịch
xảy ra ở nhiều nơi.

129
00:07:54,046 --> 00:07:58,161
cảnh báo tăng lên, và rất nhanh
những quốc gia này nhận ra

130
00:07:58,161 --> 00:08:02,556
không những không nhận được hỗ trợ họ cần,
mà ngày càng bị cô lập

131
00:08:02,556 --> 00:08:07,290
Điều chúng tôi thấy là những chuyến bay 
thương mại đến những quốc gia này

132
00:08:07,290 --> 00:08:09,881
và những người chưa từng bị
phát hiện mắc virus

133
00:08:09,881 --> 00:08:12,043
không còn được phép đi du lịch

134
00:08:12,043 --> 00:08:15,971
Điều này hiển nhiên không chỉ gây 
khó khăn cho những nước liên quan

135
00:08:15,971 --> 00:08:18,093
mà còn ảnh hưởng đến sự ứng phó

136
00:08:18,093 --> 00:08:21,055
Những tổ chức đó cố gắng đưa người sang

137
00:08:21,055 --> 00:08:23,261
cố gắng giúp họ ứng phó với bệnh dịch

138
00:08:23,261 --> 00:08:25,193
thì không thể đưa người lên máy bay,

139
00:08:25,193 --> 00:08:28,392
họ không thể đưa họ đến những quốc gia 
để có thể ứng phó.

140
00:08:28,392 --> 00:08:30,404
Trong tình huống đó, thưa quý vị

141
00:08:30,404 --> 00:08:33,639
một virus như Ebola được hưởng lợi.

142
00:08:33,639 --> 00:08:38,577
Và điều chúng ta đã thấy cũng là một thứ
chúng ta chưa từng thấy trước kia

143
00:08:38,577 --> 00:08:41,733
Không chỉ virus tiếp tục phát tán
ở những nơi đó

144
00:08:41,733 --> 00:08:45,324
nơi chúng đã trở nên lây nhiễm,
rồi sau đó bắt đầu bùng phát nhanh chóng

145
00:08:45,324 --> 00:08:47,692
và chúng ta đã thấy số ca nhiễm
mà bạn biết,

146
00:08:47,692 --> 00:08:50,746
điều chúng ta chưa từng thấy trước kia
trên một quy mô như thế

147
00:08:50,746 --> 00:08:53,783
sự bùng nổ ghê gớm những ca nhiễm Ebola

148
00:08:53,783 --> 00:08:58,024
không chỉ ở những nước hoặc khu vực
đã bị lây nhiễm

149
00:08:58,024 --> 00:09:01,883
và còn trải rộng và sâu hơn
ở những quốc gia này

150
00:09:01,883 --> 00:09:04,947
Thưa quý vị, một trong 
những vấn đề liên quan

151
00:09:04,947 --> 00:09:09,772
tình trạng khẩn cấp quốc tế ở sức khỏe
cộng đồng chúng ta từng thấy

152
00:09:10,502 --> 00:09:12,553
Và điều đã xảy ra ở những nước này sau đó

153
00:09:12,553 --> 00:09:16,742
nhiều bạn nhìn thấy trên truyền hình,
qua báo chí,

154
00:09:16,742 --> 00:09:22,102
chúng ta thấy hệ thống sức khỏe bắt đầu
sụp đổ dưới sức nặng của dịch bệnh này

155
00:09:22,102 --> 00:09:26,722
Chúng ta thấy trường học bắt đầu đóng cửa,
thị trường không còn hoạt động,

156
00:09:26,722 --> 00:09:30,042
không còn theo chức năng vốn dĩ
ở những nước này

157
00:09:30,042 --> 00:09:34,161
Chúng ta thấy thông tin và nhận thức 
sai lệch bắt đầu lan tràn

158
00:09:34,161 --> 00:09:37,645
thậm chí nhanh hơn trong cộng đồng,
trở nên báo động hơn

159
00:09:37,645 --> 00:09:39,260
về tình huống này.

160
00:09:39,260 --> 00:09:42,844
Họ bắt đầu tránh xa những người mà
bạn nhìn thấy trong bộ quần áo không gian

161
00:09:42,844 --> 00:09:45,091
người mà họ từng gọi,
là những kẻ đã đến để giúp

162
00:09:45,091 --> 00:09:48,118
Và khi tình huống
trở nên thậm chí tồi tệ hơn

163
00:09:48,118 --> 00:09:50,800
Những quốc gia phải ban bố
tình trạng khẩn cấp

164
00:09:50,800 --> 00:09:56,205
Lượng lớn người dân cần được cách ly tại
vài khu vực, sau đó một vài thoát ra ngoài

165
00:09:56,205 --> 00:09:59,975
Đó là một tình huống rất, rất đáng sợ.

166
00:09:59,975 --> 00:10:02,834
Trên thế giới, nhiều người 
bắt đầu thắc mắc

167
00:10:02,834 --> 00:10:06,803
liệu chúng ta có thể dừng Ebola khi nó
bắt đầu phát tán như thế ?

168
00:10:06,803 --> 00:10:11,255
Và họ bắt đầu hỏi, chúng ta thực sự biết 
về virus này như nào ?

169
00:10:11,585 --> 00:10:14,740
Sự thực là chúng ta không hiểu về Ebola
thực sự nhiều

170
00:10:14,740 --> 00:10:18,735
Nó là một bệnh tương đối mới
theo cách chúng ta biết về nó

171
00:10:18,735 --> 00:10:21,020
Chúng ta mới biết về bệnh dịch 
trong 40 năm,

172
00:10:21,020 --> 00:10:24,502
từ lần đầu nó xuất hiện
ở Trung Phi năm 1976.

173
00:10:24,502 --> 00:10:27,582
Nhưng thay vào đó, chúng ta biết nhiều thứ

174
00:10:27,582 --> 00:10:31,805
Chúng ta biết rằng virus này
có thể sống trong một loại dơi

175
00:10:31,805 --> 00:10:34,921
Chúng ta biết nó có thể xâm nhập
vào một quần thể người

176
00:10:34,921 --> 00:10:37,528
khi chúng ta tiếp xúc với
động vật hoang dại

177
00:10:37,528 --> 00:10:41,086
mà đã bị nhiễm virus và có thể
ốm vì nó.

178
00:10:41,086 --> 00:10:44,307
Sau đó chúng ta biết rằng virus
phát tán từ người sang người

179
00:10:44,307 --> 00:10:46,580
thông qua dịch cơ thể (máu) bị nhiễm.

180
00:10:46,580 --> 00:10:48,071
Và như bạn đã thấy,

181
00:10:48,071 --> 00:10:51,553
chúng ta biết căn bệnh khủng khiếp 
mà sau đó nó gây ra ở người

182
00:10:51,553 --> 00:10:56,071
khi chúng ta thấy bệnh này gây ra
sốt nặng, tiêu chảy, nôn mửa,

183
00:10:56,071 --> 00:11:02,541
và sau đó không may là 70% hoặc hơn
những ca nhiễm đã chết.

184
00:11:02,541 --> 00:11:07,884
Đây là căn bệnh rất nguy hiểm, suy nhược
và chết người.

185
00:11:08,344 --> 00:11:12,517
Nhưng mặc dù thực tế chúng ta không biết
bệnh này trong một thời gian dài,

186
00:11:12,517 --> 00:11:17,394
và chúng ta không biết mọi thứ về nó,
chúng ta biết cách nào để dừng nó lại

187
00:11:17,394 --> 00:11:20,608
Có 4 thứ quan trọng để dừng Ebola lại.

188
00:11:20,608 --> 00:11:24,922
Đầu tiên và trên hết, cộng đồng 
phải hiểu về bệnh này,

189
00:11:24,922 --> 00:11:28,443
họ phải hiểu bằng cách nào
nó phát tán và làm sao dừng nó lại.

190
00:11:28,443 --> 00:11:32,519
Và sau đó họ phải có khả năng phát hiện
những trường hợp đơn lẻ,

191
00:11:32,519 --> 00:11:34,525
mọi thông tin về những trường hợp đó,

192
00:11:34,525 --> 00:11:38,682
và bắt đầu theo dõi chuỗi lây truyền
để có thể dừng những chuỗi này lại.

193
00:11:38,682 --> 00:11:42,304
Chúng ta phải có những trung tâm chữa trị,
trung tâm đặc trị Ebola,

194
00:11:42,304 --> 00:11:44,817
nơi những người làm việc được bảo vệ

195
00:11:44,817 --> 00:11:49,689
và họ cố gắng cung cấp trợ giúp cho
những người nhiễm bệnh

196
00:11:49,689 --> 00:11:52,134
để những người này có thể
sống sót qua bệnh.

197
00:11:52,134 --> 00:11:54,334
Và sau đó với những người bị chết,

198
00:11:54,334 --> 00:12:00,192
chúng ta phải đảm bảo an toàn, đồng thời 
có một quá trình chôn cất trang nghiêm

199
00:12:00,192 --> 00:12:04,088
để không còn lây lan trong thời gian đó.

200
00:12:04,798 --> 00:12:09,299
Chúng ta biết dừng Ebola bằng cách nào và
với những công việc này, thưa quý vị.

201
00:12:09,299 --> 00:12:13,458
Virus đã được dập tắt ở Nigeria 
bởi 4 chiến lược đó

202
00:12:13,458 --> 00:12:15,562
và tất nhiên bởi 
những người thực hiện chúng

203
00:12:15,562 --> 00:12:19,584
Nó được dập tắt ở Senegal, nơi nó phát tán
và nhiều quốc gia khác

204
00:12:19,584 --> 00:12:23,177
mà bị lây nhiễm bởi virus này,
trong dịch bệnh này.

205
00:12:23,177 --> 00:12:27,018
Không có nghi ngờ về việc những 
chiến thuật này thực sự tác dụng

206
00:12:27,018 --> 00:12:32,326
Câu hỏi lớn, thưa quý vị, là liệu
những chiến thuật này có thể tác dụng

207
00:12:32,326 --> 00:12:36,600
trên quy mô này, trong tình huống này,
với nhiều quốc gia bị ảnh hưởng

208
00:12:36,600 --> 00:12:40,206
với sự lớn mạnh ghê gớm như bạn đã thấy

209
00:12:40,206 --> 00:12:44,757
Đó là câu hỏi lớn chúng ta phải đối mặt
chỉ hai hay ba tháng trước.

210
00:12:44,757 --> 00:12:48,801
Hôm nay chúng ta biết câu trả lời 
cho câu hỏi đó.

211
00:12:48,801 --> 00:12:51,779
Và chúng ta biết câu trả lời đó bởi vì
công sức phi thường

212
00:12:51,779 --> 00:12:56,546
của một nhóm phi thường NGO,
của chính phủ, của lãnh đạo địa phương,

213
00:12:56,546 --> 00:13:00,932
của những cơ quan liên hợp quốc và 
nhiều tổ chức thiện nguyện và khác nữa

214
00:13:00,932 --> 00:13:04,850
đã đến và tham gia cuộc chiến để
cố gắng dừng Ebola lại ở Tây Phi.

215
00:13:04,850 --> 00:13:08,293
Nhưng điều phải được thực hiện ở đó
lại hơi khác một chút

216
00:13:08,293 --> 00:13:11,218
Những quốc gia này làm theo những cách
tôi mới chỉ cho các bạn

217
00:13:11,218 --> 00:13:16,624
cam kết cộng đồng, tìm kiếm ca nhiễm,
truy vết thông tin vân vân,

218
00:13:16,624 --> 00:13:18,548
và họ thay đổi quan niệm.

219
00:13:18,548 --> 00:13:21,481
Có quá nhiều ca bệnh, họ tiếp cận nó
theo một cách khác

220
00:13:21,481 --> 00:13:26,912
Điều họ quyết định làm là họ sẽ cố gắng
và làm chậm lại dịch bệnh này

221
00:13:26,912 --> 00:13:31,899
bằng cách tạo ra nhanh nhiều giường nhất 
có thể ở những trung tâm trị liệu đặc biệt

222
00:13:31,899 --> 00:13:37,203
để họ có thể ngăng bệnh phát tán 
từ những nơi bị nhiễm

223
00:13:37,203 --> 00:13:39,652
Họ nhanh chóng thành lập 
rất nhiều đội chôn cất

224
00:13:39,652 --> 00:13:41,827
để họ có thể đối phó an toàn
với người chết

225
00:13:41,827 --> 00:13:44,394
và bằng cách đó, họ cố gắng và
làm chậm dịch bệnh này

226
00:13:44,394 --> 00:13:48,613
để thấy liệu nó có thực sự được kiểm soát
bằng cách tiếp cận thông thường

227
00:13:48,613 --> 00:13:51,364
như tìm ca nhiễm và truy thông tin.

228
00:13:51,364 --> 00:13:54,657
Khi tôi đến Tây Phi khoảng 3 tháng trước,

229
00:13:54,657 --> 00:13:57,669
khi tôi ở đó
điều tôi nhìn thấy thật là phi thường.

230
00:13:57,669 --> 00:14:02,595
Tôi thấy tổng thống mở những trung tâm 
khẩn cấp để chống lại Ebola

231
00:14:02,595 --> 00:14:06,363
để họ có thế điều phối và giám sát
một cách trực tiếp

232
00:14:06,363 --> 00:14:10,450
sự gia tăng trợ giúp quốc tế để cố gắng
dừng bệnh dịch này.

233
00:14:10,450 --> 00:14:14,001
Chúng ta thấy quân đội ở trong và ngoài
những quốc gia này

234
00:14:14,001 --> 00:14:16,741
đến để giúp xây dựng những trung tâm
chữa trị Ebola

235
00:14:16,741 --> 00:14:19,991
có thể được dùng để cách ly 
những người ốm.

236
00:14:19,991 --> 00:14:24,417
Chúng ta thấy hội chữ thập đỏ làm việc với
những đơn vị đối tác trên mặt đất ở đó

237
00:14:24,417 --> 00:14:29,574
giúp đào tạo cộng đồng để họ có thể
thực sự chôn cất an toàn người chết

238
00:14:29,574 --> 00:14:32,132
theo một cách trang nghiêm.

239
00:14:32,132 --> 00:14:34,933
Ta thấy các cơ quan U.N,
chương trình lương thực thế giới

240
00:14:34,933 --> 00:14:36,834
xây dựng chiếc cầu không vận khổng lồ

241
00:14:36,834 --> 00:14:40,736
để có thể đưa người phản ứng đến mọi ngóc
ngách trên đất nước một cách nhanh chóng

242
00:14:40,736 --> 00:14:44,089
để có thể thực hiện những chiến thuật
chúng tôi vừa nói đến

243
00:14:44,089 --> 00:14:47,434
Điều chúng ta thấy, thưa quý vị, có thể 
là ấn tượng nhất

244
00:14:47,434 --> 00:14:50,451
là việc làm đáng kinh ngạc của 
các chính phủ,

245
00:14:50,451 --> 00:14:53,468
các lãnh đạo trong những quốc gia này,
với cộng đồng

246
00:14:53,468 --> 00:14:56,486
để cố gắng đảm bảo rằng người dân
hiểu về bệnh dịch này

247
00:14:56,486 --> 00:15:02,169
hiểu những điều phi thường họ phải làm
nhằm cố gắng dừng Ebola.

248
00:15:02,169 --> 00:15:04,462
Và kết quả, thưa quý vị,

249
00:15:04,462 --> 00:15:08,905
chúng ta thấy một vài điều chúng ta 
không biết chỉ 2 hay 3 tháng trước,

250
00:15:08,905 --> 00:15:11,179
liệu rằng nó có thể hay không.

251
00:15:11,179 --> 00:15:14,309
Điều chúng tôi thấy là cái bạn thấy 
bây giờ trong biểu đồ này,

252
00:15:14,309 --> 00:15:17,118
khi chúng tôi đánh giá chung lại vào 1.12

253
00:15:17,118 --> 00:15:20,560
Điều chúng ta thấy là chúng ta có thể
tác động vào vòng cung đó, để nói,

254
00:15:20,560 --> 00:15:22,934
thay đổi sự phát triển bùng phát này

255
00:15:22,934 --> 00:15:27,163
và mang lại một vài hi vọng về khả năng
kiểm soát dịch bệnh này.

256
00:15:27,163 --> 00:15:31,217
Vì nguyên nhân đó, thưa quý vị,
tuyệt đối không có câu hỏi nào hiện tại

257
00:15:31,217 --> 00:15:37,018
rằng liệu chúng ta có thể theo kịp 
dịch bệnh này ở Tây Phi và đánh bại Ebola.

258
00:15:37,785 --> 00:15:40,958
Câu hỏi lớn nhất mà nhiều người đang hỏi

259
00:15:40,958 --> 00:15:42,941
thậm chí khi đã nhìn thấy 
đường cong này,

260
00:15:42,941 --> 00:15:45,845
"Chà, chờ một phút,
thật tuyệt là bạn có thể làm chậm nó lại,

261
00:15:45,845 --> 00:15:47,896
nhưng liệu bạn có thực sự
đưa nó về 0 ?"

262
00:15:47,896 --> 00:15:51,437
Chúng ta thực sự đã trả lời câu hỏi đó
lúc bắt đầu buổi nói chuyện này,

263
00:15:51,437 --> 00:15:55,590
khi tôi nhắc tới hạt Lofa ở Liberia.

264
00:15:55,590 --> 00:15:59,016
Chúng tôi kể cho bạn câu chuyện
bằng cách nào hạt Lofa ở vào tình huống

265
00:15:59,016 --> 00:16:01,829
nơi họ không tìm ra Ebola
trong 8 tuần.

266
00:16:01,829 --> 00:16:05,205
Nhưng cũng có những câu chuyện tương tự
từ những quốc gia khác.

267
00:16:05,205 --> 00:16:07,451
Từ Gueckedou ở Guinea,

268
00:16:07,451 --> 00:16:11,959
khu vực đầu tiên mà ca nhiễm đầu tiên
được thực sự chữa trị.

269
00:16:11,959 --> 00:16:15,373
Chúng tôi thấy rất, rất ít ca trong
vài tháng cuối,

270
00:16:15,373 --> 00:16:19,800
và ở đây tại Kenema, Sierra Leone,
một vùng khác trong tâm dịch,

271
00:16:19,800 --> 00:16:23,061
chúng ta đã không thấy virus 
trong hơn vài tuần --

272
00:16:23,061 --> 00:16:26,156
một cách còn quá sớm để thông báo
chiến thắng, dĩ nhiên,

273
00:16:26,156 --> 00:16:27,931
nhưng chứng tỏ, thưa quý vị,

274
00:16:27,931 --> 00:16:31,556
không những ta 
theo kịp với bệnh dịch,

275
00:16:31,556 --> 00:16:34,722
mà bệnh dịch này có thể được đưa về 0.

276
00:16:34,722 --> 00:16:38,878
Thử thách bây giờ, tất nhiên, là
thực hiện điều này trên quy mô cần thiết

277
00:16:38,878 --> 00:16:44,244
ngay tại ba nước này, và
đó là một thử thách lớn.

278
00:16:44,244 --> 00:16:48,949
Bởi vì khi bạn ở tại một thứ
trong thời gian dài, trên quy mô này,

279
00:16:48,949 --> 00:16:52,949
có hai mối đe dọa lớn khác
đến nhập vào virus.

280
00:16:52,949 --> 00:16:56,052
Thứ nhất là sự tự mãn,

281
00:16:56,052 --> 00:16:59,475
nguy cơ là đường bệnh này bắt đầu cong,

282
00:16:59,475 --> 00:17:02,739
truyền thông sẽ nhìn vào chỗ khác
thế giới sẽ nhìn vào chỗ khác

283
00:17:02,739 --> 00:17:04,371
Sự tự mãn luôn là một nguy cơ.

284
00:17:04,371 --> 00:17:08,714
Và nguy cơ khác, tất nhiên, là khi bạn
làm việc quá vất vả trong thời gian dài

285
00:17:08,714 --> 00:17:12,352
và chỉ ngủ vài giờ suốt
những tháng qua,

286
00:17:12,352 --> 00:17:14,590
mọi người mệt mỏi, trở nên kiệt sức,

287
00:17:14,590 --> 00:17:18,660
và những nguy cơ mới này 
bắt đầu trườn vào quá trình phản ứng.

288
00:17:18,660 --> 00:17:22,940
Thưa quý vị, tôi có thể nói hôm nay
tôi mới chỉ trở lại từ Tây Phi.

289
00:17:22,940 --> 00:17:26,640
Người dân những quốc gia này,
lãnh đạo những quốc gia này,

290
00:17:26,640 --> 00:17:28,136
họ không tự mãn.

291
00:17:28,136 --> 00:17:31,879
Họ muốn đưa Ebola về 0 tại quốc gia họ.

292
00:17:31,879 --> 00:17:35,664
Và những người này, vâng, họ mệt,
nhưng họ không kiệt sức.

293
00:17:35,664 --> 00:17:37,869
Họ có năng lượng, họ có lòng can đảm,

294
00:17:37,869 --> 00:17:40,399
họ có sức mạnh để hoàn thành điều này.

295
00:17:40,399 --> 00:17:43,153
Điều họ cần, thưa quý vị, 
tại thời điểm này,

296
00:17:43,153 --> 00:17:46,781
là sự hỗ trợ vững chắc 
của cộng đồng quốc tế,

297
00:17:46,781 --> 00:17:48,189
đứng cùng với họ,

298
00:17:48,189 --> 00:17:53,047
thúc đẩy và mang đến thậm chí nhiều
trợ giúp lúc này để hoàn thành công việc.

299
00:17:53,047 --> 00:17:58,082
Bởi vì kết thúc Ebola ngay lúc này tức là
đảo ngược tình thế so với virus này

300
00:17:58,082 --> 00:17:59,817
và bắt đầu săn tìm nó.

301
00:17:59,817 --> 00:18:05,004
Nhớ rằng virus này, toàn bộ thảm họa này
được bắt đầu với một ca nhiễm

302
00:18:05,004 --> 00:18:07,703
và sẽ kết thúc với một ca nhiễm.

303
00:18:07,703 --> 00:18:12,027
Nhưng nó sẽ chỉ kết thúc nếu những 
quốc gia đó có đủ những nhà dịch tễ học,

304
00:18:12,027 --> 00:18:16,644
đủ nhân viên y tế, đủ nhân viên giao vận
và đủ người làm việc với họ

305
00:18:16,644 --> 00:18:17,644
có khả năng tìm ra mọi ca nhiễm,
truy ra thông tiên liên lạc

306
00:18:20,126 --> 00:18:24,220
và đảm bảo rằng bệnh dịch này
dừng lại một lần và mãi mãi.

307
00:18:24,220 --> 00:18:27,557
Thư quý vị, Ebola có thể bị đánh bại.

308
00:18:27,557 --> 00:18:32,245
Bây giờ chúng tôi cần bạn đưa câu chuyện
này đến những người nghe khác

309
00:18:32,245 --> 00:18:35,457
và giải thích cho họ về ý nghĩa 
của việc đánh bại Ebola,

310
00:18:35,457 --> 00:18:39,189
và quan trọng hơn, chúng tôi cần bạn
ủng hộ những người

311
00:18:39,189 --> 00:18:42,743
có thể giúp chúng tôi mang những nguồn lực
cần thiết đến những quốc gia này

312
00:18:42,743 --> 00:18:44,517
để đánh bại bệnh dịch này.

313
00:18:44,517 --> 00:18:48,699
Có rất nhiều người ngoài kia sẽ
sống sót và khỏe mạnh,

314
00:18:48,699 --> 00:18:52,101
nhờ những gì bạn làm để giúp 
chúng tôi đánh bại Ebola.

315
00:18:52,101 --> 00:18:53,587
Cảm ơn.

316
00:18:53,587 --> 00:18:57,474
(Khán giả vỗ tay)