1
00:00:00,697 --> 00:00:05,383
Kada su me pozvali da održim ovaj govor
pre par meseci,

2
00:00:05,383 --> 00:00:08,893
razmotrili smo nekoliko naslova
sa organizatorima,

3
00:00:08,893 --> 00:00:12,308
i raspravljalo se i diskutovalo
o mnogim različitim stvarima.

4
00:00:12,308 --> 00:00:14,349
Ali niko nije predložio ovaj,

5
00:00:14,349 --> 00:00:17,278
a razlog tome je što je pre dva meseca

6
00:00:17,278 --> 00:00:20,190
izbila velika epidemija ebole

7
00:00:20,190 --> 00:00:24,553
i širila se preko većih geografskih
područja nego što smo ranije videli,

8
00:00:24,553 --> 00:00:27,822
i svet je bio prestravljen,
zabrinut i uznemiren ovom bolešću,

9
00:00:27,822 --> 00:00:32,790
na način koji nismo videli
u skoroj istoriji.

10
00:00:32,790 --> 00:00:38,960
Ali danas, ja mogu da stojim ovde
i da vam govorim o pobedi nad ebolom

11
00:00:38,960 --> 00:00:42,651
zbog ljudi za koje nikad niste čuli,

12
00:00:42,656 --> 00:00:49,815
ljudi poput Pitera Klementa, liberijskog
lekara koji radi u okrugu Lofa,

13
00:00:49,815 --> 00:00:55,294
mestu u Liberiji za koje verovatno
mnogi od vas nikad nisu čuli.

14
00:00:55,294 --> 00:00:57,684
Razlog zašto je okrug Lofa tako važan

15
00:00:57,684 --> 00:01:00,115
je zato što je pre oko pet meseci,

16
00:01:00,115 --> 00:01:04,533
kada je epidemija tek počela da se širi,

17
00:01:04,533 --> 00:01:09,477
okrug Lofa bio tačno u središtu,
u epicentru epidemije.

18
00:01:09,477 --> 00:01:13,222
Za to vreme, Lekari bez granica
i tamošnji centar za lečenje

19
00:01:13,222 --> 00:01:16,097
su pregledali desetine pacijenata
svakog dana,

20
00:01:16,097 --> 00:01:20,345
i u tim pacijentima, u tim zajednicama
je vremenom strah od te bolesti

21
00:01:20,345 --> 00:01:24,713
postajao sve veći, i od toga šta ona čini
njihovim porodicama,

22
00:01:24,713 --> 00:01:28,329
njihovim zajednicama,
njihovoj deci, njihovim rođacima.

23
00:01:28,329 --> 00:01:33,092
I tako je Piter Klement dobio zadatak
da pređe taj neravan put od 12 sati

24
00:01:33,092 --> 00:01:37,339
od glavnog grada, Monrovije,
do okruga Lofa,

25
00:01:37,339 --> 00:01:41,701
da tamo pokuša da rastuću epidemiju
dovede pod kontrolu.

26
00:01:41,701 --> 00:01:47,063
Kad je stigao, Piter je zatekao 
užas koji sam vam upravo spomenuo.

27
00:01:47,063 --> 00:01:51,304
Tako je on seo sa tamošnjim poglavicama,
i slušao.

28
00:01:51,304 --> 00:01:54,945
A ono što je čuo je bilo srceparajuće.

29
00:01:54,945 --> 00:01:59,279
Čuo je o razorenosti i očajanju

30
00:01:59,279 --> 00:02:02,578
ljudi koji su pogođeni ovom bolešću.

31
00:02:02,578 --> 00:02:04,656
Čuo je srceparajuće priče

32
00:02:04,656 --> 00:02:08,103
ne samo o šteti koju je ebola
nanela ljudima,

33
00:02:08,103 --> 00:02:11,579
nego i o tome šta je uradila porodicama
i šta je uradila zajednicama.

34
00:02:12,589 --> 00:02:16,999
I slušao je tamošnje mesne poglavice
i ono što su mu pričali -

35
00:02:16,999 --> 00:02:20,443
Rekli su: "Kada su nam deca bolesna,
kada nam deca umiru,

36
00:02:20,443 --> 00:02:24,247
ne možemo da ih držimo onda kada
najviše želimo da budemo uz njih.

37
00:02:24,247 --> 00:02:28,937
Kada nam rođaci umru, ne možemo da se
pobrinemo za njih kako tradicija nalaže.

38
00:02:28,937 --> 00:02:31,617
Nije nam dozvoljeno da okupamo tela,
da ih sahranimo

39
00:02:31,617 --> 00:02:34,801
onako kako naša zajednica
i naši rituali nalažu."

40
00:02:34,801 --> 00:02:38,208
I zbog toga su bili duboko potrešeni,
duboko uznemireni

41
00:02:38,208 --> 00:02:41,995
i čitava epidemija se odvijala pred njima.

42
00:02:41,995 --> 00:02:44,911
Ljudi su se obraćali zdravstvenim
radnicima koji su došli,

43
00:02:44,911 --> 00:02:48,265
herojima koji su došli sa pokušaju
da spasu zajednicu,

44
00:02:48,265 --> 00:02:53,184
da pomognu u radu sa zajednicom,
a nisu bili u mogućnosti da im priđu.

45
00:02:53,184 --> 00:02:57,460
I onda je Piter sve objasnio poglavarima.

46
00:02:58,402 --> 00:03:01,137
Poglavari su slušali.
Situacija se promenila.

47
00:03:01,137 --> 00:03:04,744
Piter je objasnio šta je to ebola.
Objasnio je šta je ta bolest.

48
00:03:04,744 --> 00:03:07,019
Objasnio je šta ona čini
njihovim zajednicama.

49
00:03:07,019 --> 00:03:12,177
Rekao je da ebola preti
svemu što nas čini ljudskim bićima.

50
00:03:12,177 --> 00:03:15,589
Ebola znači da ne možete zagrliti
svoju decu onako kako biste to uradili

51
00:03:15,589 --> 00:03:16,641
u ovakvoj situaciji.

52
00:03:16,641 --> 00:03:19,743
Ne možete sahraniti svoje mrtve
onako kako biste to inače uradili.

53
00:03:19,743 --> 00:03:23,516
Sve to morate poveriti ovim ljudima
u ovim svemirskim odelima.

54
00:03:23,516 --> 00:03:26,865
Dame i gospodo, ono što je usledilo
je prilično izvanredno:

55
00:03:26,865 --> 00:03:30,111
zajednica, zdravstveni radnici i Piter
su seli zajedno

56
00:03:30,111 --> 00:03:35,168
i sastavili su novi plan
za kontrolisanje ebole u okrugu Lofa.

57
00:03:35,168 --> 00:03:39,642
A razlog zašto je ovo tako važna priča,
dame i gospodo,

58
00:03:39,642 --> 00:03:44,736
jeste zato što danas, ovaj okrug
koji je u centru epidemije

59
00:03:44,736 --> 00:03:47,563
koju ste pratili,
koju ste gledali u novinama,

60
00:03:47,563 --> 00:03:51,306
koju ste gledali
na televizijskim ekranima,

61
00:03:51,306 --> 00:03:57,393
danas okrug Lofa beleži skoro
osam nedelja bez ijednog slučaja ebole.

62
00:03:57,393 --> 00:04:04,104
(Aplauz)

63
00:04:04,449 --> 00:04:07,872
Ali ovo naravno ne znači
da je posao obavljen.

64
00:04:07,872 --> 00:04:11,128
I dalje postoji ogroman rizik
da će tamo biti dodatnih slučajeva.

65
00:04:11,128 --> 00:04:14,392
Ali ono čemu nas uči jeste
to da se ebola može pobediti.

66
00:04:14,392 --> 00:04:16,049
To je ključna stvar.

67
00:04:16,049 --> 00:04:17,216
Čak i u ovim razmerama,

68
00:04:17,216 --> 00:04:21,113
čak i sa brzim rastom
koji smo videli u ovom okruženju,

69
00:04:21,113 --> 00:04:24,571
sada znamo da se ebola može pobediti.

70
00:04:24,571 --> 00:04:28,562
Kada se zajednice udruže sa zdravstvenim
radnicima, kada rade zajedno,

71
00:04:28,562 --> 00:04:31,235
upravo tada se ova bolest može zaustaviti.

72
00:04:31,235 --> 00:04:34,885
Ali kako je ebola prvobitno
završila u okrugu Lofa?

73
00:04:34,885 --> 00:04:39,577
Pa, da bismo to objasnili, moramo se
vratiti 12 meseci do početka epidemije.

74
00:04:39,577 --> 00:04:42,828
I kao što mnogi od vas znaju,
ovaj virus je bio neprimetan,

75
00:04:42,828 --> 00:04:46,803
nije bio primećen tri ili četiri meseca
otkad je počeo.

76
00:04:46,803 --> 00:04:49,466
Zato što ovo nije bolest Zapadne Afrike,

77
00:04:49,466 --> 00:04:52,611
već je bolest Centralne Afrike,
udaljena za pola kontinenta.

78
00:04:52,611 --> 00:04:54,547
Ljudi nisu nikad pre videli ovu bolest;

79
00:04:54,547 --> 00:04:57,156
zdravstveni radnici nisu nikad pre
videli ovu bolest.

80
00:04:57,156 --> 00:04:59,324
Nisu znali sa čim imaju posla,

81
00:04:59,324 --> 00:05:01,383
i ono što još više komplikuje stvari,

82
00:05:01,383 --> 00:05:05,951
sam virus je izazivao simptom,
manifestovao se u obliku

83
00:05:05,951 --> 00:05:08,216
koji nije bio primeren ovoj bolesti.

84
00:05:08,216 --> 00:05:12,631
Tako da ljudi koji su znali za ebolu,
nisu uopšte prepoznali bolest.

85
00:05:12,631 --> 00:05:16,490
Iz tog razloga je neko vreme
nisu mogli primetiti.

86
00:05:16,490 --> 00:05:19,660
Ali suprotno mišljenju javnosti ovih dana,

87
00:05:19,660 --> 00:05:24,499
kada je virus otkriven,
nastao je ubrzan priliv pomoći.

88
00:05:25,175 --> 00:05:29,607
LBG su, kao što mnogi od vas znaju,
brzo osposobili centar za lečenje ebole

89
00:05:29,607 --> 00:05:30,607
u tom području.

90
00:05:30,611 --> 00:05:33,330
Svetska zdravstvena organizacija
i njeni partneri

91
00:05:33,330 --> 00:05:37,005
su za sledeća dva meseca
zaposlili stotine ljudi

92
00:05:37,005 --> 00:05:39,393
koji su pomagali u praćenju virusa.

93
00:05:39,393 --> 00:05:43,424
Problem je, dame i gospodo,
što se ovaj virus,

94
00:05:43,424 --> 00:05:46,977
sada dobro poznat kao ebola,
do tada predaleko proširio.

95
00:05:46,977 --> 00:05:50,186
Premašio je jedan od najvećih odziva

96
00:05:50,186 --> 00:05:53,995
na izbijanje ebole do sad.

97
00:05:53,995 --> 00:05:56,883
Do polovine godine,
nije samo Gvineja bila zaražena

98
00:05:56,883 --> 00:06:00,366
već i Sijera Leone i Liberija.

99
00:06:00,366 --> 00:06:04,644
Dok se virus geografski širio,
brojevi su rasli

100
00:06:05,233 --> 00:06:10,289
i do tada nisu se samo
stotine ljudi zarazile

101
00:06:10,289 --> 00:06:12,168
i umirale od ove bolesti,

102
00:06:12,168 --> 00:06:15,397
već isto tako ljudi koji su došli
da pomognu u prvim redovima,

103
00:06:15,397 --> 00:06:17,750
ljudi koji su otišli da pokušaju pomoći,

104
00:06:17,750 --> 00:06:20,892
zdravstveni radnici, i drugi odazvanici

105
00:06:20,892 --> 00:06:23,498
su se takođe masovno
razboljevali i umirali.

106
00:06:23,934 --> 00:06:26,882
Predsednici ovih država
su prepoznali opasnost.

107
00:06:26,882 --> 00:06:30,422
Ubrzo su se sastali,
dogovorili su se o zajedničkom dejstvu

108
00:06:30,422 --> 00:06:34,640
i zajedno su osnovali ujedinjeni urgentni
centar u Konakriju

109
00:06:34,640 --> 00:06:38,960
kako bi pokušali zajedničkim snagama
da okončaju i zaustave ovu bolest,

110
00:06:38,960 --> 00:06:41,712
kako bi sproveli strategije
o kojima smo govorili.

111
00:06:42,242 --> 00:06:46,199
Ali ono što se sledeće desilo je nešto
što nikad pre nismo videli kod ebole.

112
00:06:46,199 --> 00:06:49,785
Desilo se da se virus,
ili neko zaražen virusom,

113
00:06:49,785 --> 00:06:53,181
ukrcao u avion odleteo u drugu zemlju,

114
00:06:53,181 --> 00:06:57,323
i po prvi put svedočimo
kako u drugoj udaljenoj zemlji

115
00:06:57,323 --> 00:06:59,879
virus ponovo izbija.

116
00:06:59,879 --> 00:07:04,286
Ovog puta je to bila Nigerija,
krcata metropola Lagos,

117
00:07:04,286 --> 00:07:06,245
21 milion ljudi.

118
00:07:06,245 --> 00:07:09,228
Sada se virus nastanio u tu okolinu.

119
00:07:09,228 --> 00:07:12,768
I kao što možete da naslutite,
nastala je međunarodna uzbuna,

120
00:07:12,768 --> 00:07:16,536
međunarodna zabrinutost u razmeri
kakvu u skorije vreme nismo videli

121
00:07:16,536 --> 00:07:18,990
da je uzrokovana ovakvom bolešću.

122
00:07:18,990 --> 00:07:23,630
Svetska zdravstvena organizacija je odmah
sazvala komisiju stručnjaka,

123
00:07:23,630 --> 00:07:27,251
sagledala situaciju,
proglasila međunarodno vanredno stanje.

124
00:07:27,256 --> 00:07:32,346
Čineći to, očekivalo bi se
da će nastati ogroman priliv

125
00:07:32,346 --> 00:07:35,316
međunarodne pomoći
koja bi pomogla ovim zemljama

126
00:07:35,316 --> 00:07:39,034
koje su se u to vreme našle
u teškim nevoljama i stanju zabrinutosti.

127
00:07:39,364 --> 00:07:42,111
Ali ono što smo videli
je bilo nešto potpuno drugačije.

128
00:07:42,341 --> 00:07:45,242
Odziv je bio velik.

129
00:07:45,869 --> 00:07:49,425
Nekoliko zemalja je priteklo u pomoć -
mnogo, mnogo nevladinih organizacija

130
00:07:49,425 --> 00:07:54,046
i drugih, kao što znate, ali u isto vreme
se na mnogim mestima desilo suprotno.

131
00:07:54,046 --> 00:07:57,526
Podignuta je uzbuna,
i uskoro su ove zemlje

132
00:07:57,526 --> 00:08:02,203
ostale bez potrebne podrške,
i sve više izolovane.

133
00:08:02,556 --> 00:08:07,290
Komercijalne avio kompanije
prestale su da lete u ove zemlje

134
00:08:07,290 --> 00:08:09,881
i ljudima koji nisu bili
uopšte izloženi virusu

135
00:08:09,881 --> 00:08:12,043
je bilo zabranjeno da putuju.

136
00:08:12,043 --> 00:08:15,971
Ovo očigledno nije prouzrokovalo probleme
samim zemljama,

137
00:08:15,971 --> 00:08:18,093
već i odazvanicima.

138
00:08:18,093 --> 00:08:21,055
One organizacije koje su pokušavale
da dovedu ljude,

139
00:08:21,055 --> 00:08:23,261
da pomognu u savladavanju epidemije,

140
00:08:23,261 --> 00:08:25,193
nisu mogle da pošalju ljude avionima,

141
00:08:25,193 --> 00:08:28,392
nisu mogli da ih pošalju u te zemlje
kako bi mogli da pomognu.

142
00:08:28,392 --> 00:08:30,404
U takvoj situaciji, dame i gospodo,

143
00:08:30,404 --> 00:08:33,639
virus poput ebole uzima prednost.

144
00:08:33,639 --> 00:08:38,577
I ono sledeće što smo videli je, takođe,
bilo nešto što nikad pre nismo videli.

145
00:08:38,577 --> 00:08:41,733
Ne samo da je virus nastavio
da se širi na mestima

146
00:08:41,733 --> 00:08:45,324
koja su već bila zaražena,
već je počeo da eskalira

147
00:08:45,324 --> 00:08:47,692
i videli smo broj žrtava koji vidite ovde,

148
00:08:47,692 --> 00:08:50,746
nešto što nikada nismo videli
u ovakvim razmerama,

149
00:08:50,746 --> 00:08:53,783
jedan vrtoglav rast slučaja ebole

150
00:08:53,783 --> 00:08:58,024
ne samo u ovim zemljama ili oblastima
ovih zemalja koje su već zaražene

151
00:08:58,024 --> 00:09:01,883
već se širi sve dalje i dublje
u unutrašnjost zemalja.

152
00:09:01,883 --> 00:09:04,947
Dame i gospodo, ovo je bila jedna
od najviše zabrinjavajućih

153
00:09:04,947 --> 00:09:09,772
međunarodnih uzbuna u javnom zdravlju
kojoj smo ikad svedočili.

154
00:09:10,502 --> 00:09:12,553
I ono što se zatim desilo u ovim zemljama,

155
00:09:12,553 --> 00:09:16,742
su mnogi od vas videli na televiziji,
čitali o tome u novinama,

156
00:09:16,742 --> 00:09:22,102
videli smo kako se zdravstveni sistem ruši
pod težinom ove epidemije.

157
00:09:22,102 --> 00:09:26,722
Videli smo kako se škole zatvaraju,
tržišta prestaju sa radom,

158
00:09:26,722 --> 00:09:30,042
nisu više funkcionisala onako
kako bi trebalo u ovim zemljama.

159
00:09:30,042 --> 00:09:34,161
Videli smo kako se dezinformacije
i pogrešna shvatanja počinju širiti

160
00:09:34,161 --> 00:09:37,645
još brže u zajednicama,
koje su se još više uznemirile

161
00:09:37,645 --> 00:09:39,260
povodom ove situacije.

162
00:09:39,260 --> 00:09:43,014
Počeli su da se povlače pred onim ljudima
koje ste videli u svemirskim odelima

163
00:09:43,014 --> 00:09:45,191
kako su ih zvali,
koji su došli da im pomognu.

164
00:09:45,191 --> 00:09:48,118
A onda se situacija još više pogoršala.

165
00:09:48,118 --> 00:09:50,800
Zemlje su morale objaviti vanredno stanje.

166
00:09:50,800 --> 00:09:53,174
U nekim oblastima
je ogroman broj stanovništva

167
00:09:53,174 --> 00:09:56,636
morao biti smešten u karantin,
a onda su izbile pobune.

168
00:09:56,636 --> 00:10:00,089
Bila je to jako, jako strašna situacija.

169
00:10:00,089 --> 00:10:02,834
Širom sveta,
mnogi ljudi su se počeli pitati,

170
00:10:02,834 --> 00:10:06,803
hoćemo li ikad moći da zaustavimo ebolu
kada počne ovako da se širi?

171
00:10:06,803 --> 00:10:11,255
Pitali su koliko uistinu dobro poznajemo
ovaj virus?

172
00:10:11,585 --> 00:10:14,740
Stvarnost je da mi ne poznajemo ebolu
tako dobro.

173
00:10:14,740 --> 00:10:18,735
To je jedna prilično savremena bolest
u smislu onoga šta mi znamo o njoj.

174
00:10:18,735 --> 00:10:21,020
Ova bolest nam je poznata samo 40 godina,

175
00:10:21,020 --> 00:10:24,502
otkad je prvi put izbila
u Centralnoj Africi 1976. godine.

176
00:10:24,502 --> 00:10:27,582
Ali uprkos tome, mi znamo mnogo toga:

177
00:10:27,582 --> 00:10:31,805
znamo da ovaj virus najverovatnije
preživljava u jednoj vrsti slepog miša.

178
00:10:31,805 --> 00:10:34,921
Znamo da verovatno zalazi
među ljudsko stanovništvo

179
00:10:34,921 --> 00:10:37,528
kada dođemo u dodir sa divljom životinjom

180
00:10:37,528 --> 00:10:41,086
koja je zaražena virusom
i koja je verovatno od istog obolela.

181
00:10:41,086 --> 00:10:44,307
Zatim znamo da se virus širi
od osobe do osobe

182
00:10:44,307 --> 00:10:46,580
preko zaraženih telesnih tečnosti.

183
00:10:46,580 --> 00:10:48,071
I kao što ste svi videli,

184
00:10:48,071 --> 00:10:51,553
znamo tu strašnu bolest koju potom
prouzrokuje u ljudima,

185
00:10:51,553 --> 00:10:56,071
kada vidimo da ova bolest izaziva
ozbiljnu groznicu, proliv, povraćanje,

186
00:10:56,071 --> 00:11:02,541
a zatim nažalost, u 70% slučajeva
ili čak više, smrt.

187
00:11:02,541 --> 00:11:07,602
Ovo je jako opasna, iscrpljujuća,
i smrtna bolest.

188
00:11:08,344 --> 00:11:12,517
Ali uprkos činjenici da ovu bolest
ne poznajemo tako dugo,

189
00:11:12,517 --> 00:11:17,394
i da ne znamo sve o njoj,
mi znamo kako da je zaustavimo.

190
00:11:17,394 --> 00:11:20,608
Postoje četiri stvari koje su ključne
u zaustavljanju ebole.

191
00:11:20,608 --> 00:11:24,922
Prvo i prvo, zajednice moraju
da razumeju ovu bolest,

192
00:11:24,922 --> 00:11:28,443
moraju da razumeju kako se ona širi
i kako da je zaustave.

193
00:11:28,443 --> 00:11:30,982
Onda moramo da imamo sisteme
pomoću kojih

194
00:11:30,982 --> 00:11:34,525
bismo mogli locirati sve i jedan slučaj,
svaki kontakt tih slučajeva,

195
00:11:34,525 --> 00:11:38,682
i početi da pratimo lance prenošenja
kako bismo mogli da zaustavimo prenošenje.

196
00:11:38,682 --> 00:11:42,304
Moramo da imamo centre za lečenje,
specijalizovane centre za lečenje ebole,

197
00:11:42,304 --> 00:11:44,817
gde će radnici biti zaštićeni

198
00:11:44,817 --> 00:11:49,142
dok pokušavaju da pomognu
zaraženim ljudima,

199
00:11:49,689 --> 00:11:52,134
kako bi mogli da prežive bolest.

200
00:11:52,134 --> 00:11:54,334
A što se tiče onih koji umru,

201
00:11:54,334 --> 00:12:00,192
moramo da osiguramo sigurnu,
ali u isto vreme dostojanstvenu, sahranu,

202
00:12:00,192 --> 00:12:04,088
kako ne bi došlo do širenja bolesti
u isto vreme.

203
00:12:04,798 --> 00:12:07,684
Tako da mi znamo kako da zaustavimo ebolu,

204
00:12:07,684 --> 00:12:10,570
i ove strategije su uspešne,
dame i gospodo.

205
00:12:10,570 --> 00:12:13,458
Virus su u Nigeriji zaustavile
ove četiri strategije

206
00:12:13,458 --> 00:12:15,562
i ljudi koji su ih primenjivali,
očigledno.

207
00:12:15,562 --> 00:12:19,584
Zaustavljen je u Senegalu, gde se proširio
i takođe u drugim zemljama

208
00:12:19,584 --> 00:12:23,177
koje su bile pogođene virusom,
tokom ove epidemije.

209
00:12:23,177 --> 00:12:27,018
Tako da nema sumnje
da su ove strategije efikasne.

210
00:12:27,018 --> 00:12:32,326
Veliko pitanje je, dame i gospodo,
da li bi ove strategije bile uspešne

211
00:12:32,326 --> 00:12:36,600
na ovom nivou, u ovoj situaciji,
sa tako mnogo zaraženih zemalja

212
00:12:36,600 --> 00:12:40,206
sa ovakvim povećanim rastom
koji ste videli.

213
00:12:40,206 --> 00:12:44,757
To je veliko pitanje sa kojim smo se
suočili pre samo dva ili tri meseca.

214
00:12:44,757 --> 00:12:48,445
Danas znamo odgovor na to pitanje.

215
00:12:48,801 --> 00:12:51,779
A taj odgovor znamo zbog izvanrednog rada

216
00:12:51,779 --> 00:12:56,546
neverovatne grupe nevladinih organizacija,
vlada, lokalnih vođa,

217
00:12:56,546 --> 00:13:00,932
agencija UN-a i mnogih humanitaraca
i drugih organizacija

218
00:13:00,932 --> 00:13:04,930
koji su došli i pridružili se borbi da se
pokuša zaustaviti ebola u Zapadnoj Africi.

219
00:13:04,930 --> 00:13:08,293
Ali ono što je tamo trebalo uraditi
je bilo malo drugačije.

220
00:13:08,293 --> 00:13:11,308
Ove zemlje su uzele ove strategije
koje sam vam upravo pokazao;

221
00:13:11,308 --> 00:13:16,624
angažman zajednica, pronalazak slučajeva,
praćenje kontakata, itd,

222
00:13:16,624 --> 00:13:18,548
i potpuno ih preokrenule.

223
00:13:18,548 --> 00:13:22,241
Bilo je toliko mnogo slučajeva bolesti,
pristupali su im na različite načine.

224
00:13:22,241 --> 00:13:26,912
Oni su odlučili da prvo pokušaju
da uspore epidemiju

225
00:13:26,912 --> 00:13:31,899
osposobljavajući velikom brzinom što više
kreveta u specijalizovanim centrima

226
00:13:31,899 --> 00:13:37,203
kako bi mogli sprečiti da se bolest širi
od onih koji su bili zaraženi.

227
00:13:37,203 --> 00:13:39,652
Brzo bi sastavljali mnogo timova
za sahrane

228
00:13:39,652 --> 00:13:41,897
kako bi bez brige mogli da se pobrinu
za mrtve,

229
00:13:41,897 --> 00:13:44,394
i samim tim bi pokušali da uspore ovu
epidemiju

230
00:13:44,394 --> 00:13:48,613
kako bi ustanovili da li bi se mogla
kontrolisati koristeći klasičan pristup

231
00:13:48,613 --> 00:13:51,364
pronalaženja slučajeva i kontakata.

232
00:13:51,364 --> 00:13:54,657
Kada sam ja otišao u Zapadnu Afriku
pre oko tri meseca,

233
00:13:54,657 --> 00:13:57,669
ono što sam video je bilo izvanredno.

234
00:13:57,669 --> 00:14:02,595
Video sam kako sami predsednici otvaraju
centre za hitne slučajeve protiv ebole

235
00:14:02,595 --> 00:14:06,363
kako bi mogli lično da koordinišu
i nadziru i podržavaju

236
00:14:06,363 --> 00:14:10,450
ovu navalu međunarodne podrške
u pokušaju da se zaustavi ova bolest.

237
00:14:10,450 --> 00:14:14,001
Videli smo kako vojska iz tih zemalja,
a i iz udaljenih zemalja

238
00:14:14,001 --> 00:14:16,741
dolazi da pomogne da se izgrade
centri za lečenje ebole

239
00:14:16,741 --> 00:14:19,991
koji bi imali za svrhu da izoluju
one koji su bili bolesni.

240
00:14:19,991 --> 00:14:24,417
Videli smo kako Crveni krst radi
sa svojim partnerima na licu mesta

241
00:14:24,417 --> 00:14:29,574
i pomaže u obuci zajednica kako bi one
same mogle da sigurno sahrane svoje mrtve

242
00:14:29,574 --> 00:14:32,132
na dostojanstven način.

243
00:14:32,132 --> 00:14:34,933
I videli smo agencije UN-a,
Svetski program za hranu,

244
00:14:34,933 --> 00:14:36,834
kako grade ogroman vazdušni most

245
00:14:36,834 --> 00:14:40,736
preko kojeg bi odazvanici mogli
brzo pristići u svaki kutak ovih zemalja

246
00:14:40,736 --> 00:14:44,089
i bili u mogućnosti da primene strategije
o kojima smo upravo govorili.

247
00:14:44,089 --> 00:14:47,544
Ono što smo videli, dame i gospodo,
ono što je verovatno najimpresivnije,

248
00:14:47,544 --> 00:14:50,451
jeste ovaj neverovatan rad vlada,

249
00:14:50,451 --> 00:14:53,468
vođa iz ovih zemalja, sa zajednicama,

250
00:14:53,468 --> 00:14:56,486
kako bi bili sigurni da ljudi
razumeju ovu bolest,

251
00:14:56,486 --> 00:15:02,169
da razumeju izvanredne stvari koje bi
morali da rade kako bi zaustavili ebolu.

252
00:15:02,169 --> 00:15:04,462
Kao posledicu toga, dame i gospodo,

253
00:15:04,462 --> 00:15:08,905
videli smo nešto za šta
do pre dva ili tri meseca,

254
00:15:08,905 --> 00:15:11,179
nismo znali da li bi bilo moguće ili ne.

255
00:15:11,179 --> 00:15:14,309
Ono što smo videli je ovo
što sad vidite na ovom grafikonu,

256
00:15:14,309 --> 00:15:17,118
kada smo sve sabrali 1. decembra.

257
00:15:17,118 --> 00:15:20,560
Ono što smo uvideli je da mi možemo
da savijemo krivu, da tako kažemo,

258
00:15:20,560 --> 00:15:22,934
da promenimo ovaj neverovatan rast,

259
00:15:22,934 --> 00:15:27,163
i da vratimo nadu u mogućnost
da možemo da kontrolišemo ovu epidemiju.

260
00:15:27,163 --> 00:15:31,217
I zbog toga, dame i gospodo,
sada apsolutno ne postoji sumnja

261
00:15:31,217 --> 00:15:34,464
da možemo da sustignemo
ovu epidemiju u Zapadnoj Africi

262
00:15:34,464 --> 00:15:37,171
i da možemo pobediti ebolu.

263
00:15:37,711 --> 00:15:40,958
Ipak, veliko pitanje
koje mnogo ljudi postavlja,

264
00:15:40,958 --> 00:15:42,941
čak i kad vide ovu krivu, jeste,

265
00:15:42,941 --> 00:15:45,845
"Pa, čekajte malo -
to je odlično što je možete usporiti,

266
00:15:45,845 --> 00:15:47,896
ali možete li je zapravo svesti na nulu?"

267
00:15:47,896 --> 00:15:51,437
Već smo dali odgovor na to pitanje
na samom početku ovog govora,

268
00:15:51,437 --> 00:15:55,590
kada sam govorio o okrugu Lofa
u Liberiji.

269
00:15:55,590 --> 00:15:59,016
Pričali smo tome
kako je okrug Lofa došao do situacije

270
00:15:59,016 --> 00:16:01,829
da osam sedmica nije zabeležen
slučaj ebole.

271
00:16:01,829 --> 00:16:05,205
Ali takođe postoje slične priče
iz drugih zemalja.

272
00:16:05,205 --> 00:16:07,451
Iz Gekedua u Gvineji,

273
00:16:07,451 --> 00:16:11,959
oblasti gde je zapravo prvi slučaj
bio zabeležen.

274
00:16:11,959 --> 00:16:15,373
Videli smo vrlo, vrlo malo slučajeva
u poslednjih nekoliko meseci,

275
00:16:15,373 --> 00:16:19,800
i ovde u Kenemi, u Sijera Leoneu,
još jednoj oblasti koja je u epicentru,

276
00:16:19,800 --> 00:16:23,061
nismo videli virus više od dve sedmice -

277
00:16:23,061 --> 00:16:26,156
prerano da bi se proglasila pobeda,
očigledno,

278
00:16:26,156 --> 00:16:27,931
ali to je dokaz, dame i gospodo,

279
00:16:27,931 --> 00:16:31,556
ne samo da reagovanjem
možemo sustići bolest,

280
00:16:31,556 --> 00:16:34,722
već da ova bolest
može biti svedena na nulu.

281
00:16:34,722 --> 00:16:38,878
Sada je izazov, naravno,
da se radi na nivou koji je potreban

282
00:16:38,878 --> 00:16:43,502
za rad u ove tri zemlje,
a to je ogroman izazov.

283
00:16:44,244 --> 00:16:48,816
Jer kad tako nešto radite tako dugo,
na ovakvom nivou,

284
00:16:48,949 --> 00:16:52,603
virusu se pridružuju
druge dve velike pretnje.

285
00:16:52,949 --> 00:16:56,052
Jedna je samozadovoljstvo,

286
00:16:56,052 --> 00:16:59,475
rizik da će mediji i čitav svet
okrenuti glavu

287
00:16:59,475 --> 00:17:02,739
kad se ova kriva počne savijati.

288
00:17:02,739 --> 00:17:04,751
Samozadovoljstvo uvek predstavlja rizik.

289
00:17:04,751 --> 00:17:08,714
Drugi rizik je, naravno, kada sa naporom
radite ovako nešto tako dugo,

290
00:17:08,714 --> 00:17:12,352
i kada ste tako malo spavali
poslednjih meseci,

291
00:17:12,352 --> 00:17:14,590
ljudi se umore, postanu izmoreni,

292
00:17:14,590 --> 00:17:18,660
i ovi novi rizici počnu da se pojavljuju.

293
00:17:18,660 --> 00:17:22,940
Dame i gospodo, mogu vam danas reći
da sam se upravo vratio iz Zapadne Afrike.


294
00:17:22,940 --> 00:17:26,640
Ljudi u ovim zemljama,
vođe ovih zemalja,

295
00:17:26,640 --> 00:17:28,136
oni nisu samozadovoljni.

296
00:17:28,136 --> 00:17:31,879
Oni žele da svedu ebolu na nulu
u svojim zemljama.

297
00:17:31,879 --> 00:17:35,664
A ti ljudi, da, oni su umorni,
ali oni nisu izmoreni.

298
00:17:35,664 --> 00:17:37,869
Oni imaju energiju, nagon,

299
00:17:37,869 --> 00:17:40,399
imaju snagu da završe ovo.

300
00:17:40,399 --> 00:17:43,153
Ono što im je potrebno, dame i gospodo,
u ovom trenutuku,

301
00:17:43,153 --> 00:17:46,781
jeste čvrsta podrška
međunarodnih zajednica,

302
00:17:46,781 --> 00:17:48,189
da ustraju sa njima,

303
00:17:48,189 --> 00:17:53,047
da ih podrže i dovedu još veću podršku
u ovom trenutku, da završe posao.

304
00:17:53,047 --> 00:17:58,082
Jer ako okončamo ebolu odmah sada,
situacija se preokreće, i mi postajemo

305
00:17:58,082 --> 00:17:59,817
ti koji love virus.

306
00:17:59,817 --> 00:18:05,004
Zapamtite, ovaj virus, čitava ova kriza,
je počela sa jednim slučajem,

307
00:18:05,004 --> 00:18:07,703
i završiće se sa jednim slučajem.

308
00:18:07,703 --> 00:18:12,027
Ali okončaće se samo onda kada te zemlje
budu imale dovoljno epidemiologa,

309
00:18:12,027 --> 00:18:16,644
dovoljno zdravstvenih radnika, logističara
i drugih ljudi koji rade sa njima

310
00:18:16,644 --> 00:18:20,126
i pomažu u pronalaženju
sve i jednog slučaja, njihovih kontakata

311
00:18:20,126 --> 00:18:24,220
i posstaraju se da se ova bolest
zaustavi jednom zauvek.

312
00:18:24,220 --> 00:18:27,557
Dame i gospodo, ebola se može pobediti.

313
00:18:27,557 --> 00:18:32,245
Sada je potrebno da prenesete ovu priču
i da je saopštite ljudima koji će slušati

314
00:18:32,245 --> 00:18:35,457
i da ih podučite o tome
šta to znači pobediti ebolu,

315
00:18:35,457 --> 00:18:39,189
i još važnije,
potrebno je da podržite ljude

316
00:18:39,189 --> 00:18:42,743
koji nam mogu pomoći da prenesemo
potrebne resurse ovim zemljama,

317
00:18:42,743 --> 00:18:44,517
kako bi pobedili ovu bolest.

318
00:18:44,517 --> 00:18:48,699
Mnogo je ljudi tamo koji će preživeti
i nastaviti da žive,

319
00:18:48,699 --> 00:18:52,101
delom zbog toga šta vi učinite u pokušaju
da se pobedi ebola.

320
00:18:52,101 --> 00:18:53,587
Hvala.

321
00:18:53,587 --> 00:18:57,474
(Aplauz)