[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.70,0:00:05.38,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy kilka miesięcy temu zaproszono mnie\Ndo wygłoszenia tej prelekcji, Dialogue: 0,0:00:05.38,0:00:08.89,Default,,0000,0000,0000,,rozważaliśmy z organizatorami,\Njak go nazwać. Dialogue: 0,0:00:08.89,0:00:10.71,Default,,0000,0000,0000,,Braliśmy pod uwagę wiele tematów. Dialogue: 0,0:00:12.53,0:00:14.11,Default,,0000,0000,0000,,Ale nikt nie zaproponował tego. Dialogue: 0,0:00:14.11,0:00:15.70,Default,,0000,0000,0000,,[Pokonać ebolę] Dialogue: 0,0:00:15.70,0:00:17.28,Default,,0000,0000,0000,,Dwa miesiące temu Dialogue: 0,0:00:17.28,0:00:20.19,Default,,0000,0000,0000,,ebola wciąż gwałtownie się nasilała Dialogue: 0,0:00:20.19,0:00:24.55,Default,,0000,0000,0000,,i rozprzestrzeniała\Nna coraz większe obszary. Dialogue: 0,0:00:24.55,0:00:29.21,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie byli przerażeni\Ni zaniepokojeni tą chorobą Dialogue: 0,0:00:29.21,0:00:32.79,Default,,0000,0000,0000,,na większą skalę niż kiedykolwiek\Nwcześniej w historii współczesnej. Dialogue: 0,0:00:32.79,0:00:38.96,Default,,0000,0000,0000,,Jestem dziś tutaj i mogę opowiedzieć\Nwam o zwalczaniu eboli, Dialogue: 0,0:00:38.96,0:00:42.65,Default,,0000,0000,0000,,dzięki ludziom, \No których nigdy nie słyszeliście, Dialogue: 0,0:00:42.66,0:00:49.82,Default,,0000,0000,0000,,takim jak Peter Clement, doktor z Liberii\Npracujący w hrabstwie Lofa, Dialogue: 0,0:00:49.82,0:00:55.29,Default,,0000,0000,0000,,miejscu, o którym pewnie\Nnigdy nie słyszeliście. Dialogue: 0,0:00:55.29,0:00:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Hrabstwo Lofa jest istotne, Dialogue: 0,0:00:57.68,0:01:00.12,Default,,0000,0000,0000,,bo około pięciu miesięcy temu, Dialogue: 0,0:01:00.12,0:01:04.53,Default,,0000,0000,0000,,kiedy epidemia dopiero\Nzaczynała się nasilać, Dialogue: 0,0:01:04.53,0:01:09.48,Default,,0000,0000,0000,,hrabstwo Lofa było jej epicentrum. Dialogue: 0,0:01:09.48,0:01:13.22,Default,,0000,0000,0000,,Lekarze Bez Granic i miejscowe lecznice Dialogue: 0,0:01:13.22,0:01:16.10,Default,,0000,0000,0000,,przyjmowały wtedy\Ndziesiątki ludzi dziennie. Dialogue: 0,0:01:16.10,0:01:20.34,Default,,0000,0000,0000,,Pacjenci i społeczności były \Ncoraz bardziej przerażone chorobą Dialogue: 0,0:01:20.34,0:01:24.71,Default,,0000,0000,0000,,i jej skutkami dla rodzin, Dialogue: 0,0:01:24.71,0:01:28.33,Default,,0000,0000,0000,,społeczności, ich dzieci i krewnych. Dialogue: 0,0:01:28.33,0:01:33.09,Default,,0000,0000,0000,,Peterowi Clementowi przydzielono\Nciężką 12-godziną jazdę Dialogue: 0,0:01:33.09,0:01:37.34,Default,,0000,0000,0000,,z Monrowii, stolicy kraju,\Ndo hrabstwa Lofa, Dialogue: 0,0:01:37.34,0:01:41.70,Default,,0000,0000,0000,,gdzie miał pomagać w zwalczaniu epidemii. Dialogue: 0,0:01:41.70,0:01:47.06,Default,,0000,0000,0000,,Po przyjeździe Peter był świadkiem\Nprzerażenia, o którym wspomniałem. Dialogue: 0,0:01:47.06,0:01:51.30,Default,,0000,0000,0000,,Usiadł więc z miejscowymi\Nwodzami i słuchał. Dialogue: 0,0:01:51.30,0:01:54.94,Default,,0000,0000,0000,,To, co usłyszał, było przygnębiające. Dialogue: 0,0:01:54.94,0:01:59.28,Default,,0000,0000,0000,,Wodzowie rozmawiali\No wstrząsie i desperacji ludzi, Dialogue: 0,0:01:59.28,0:02:02.58,Default,,0000,0000,0000,,których dotknęła choroba. Dialogue: 0,0:02:02.58,0:02:04.66,Default,,0000,0000,0000,,Słyszał przygnębiające historie Dialogue: 0,0:02:04.66,0:02:08.10,Default,,0000,0000,0000,,nie tylko o wpływie eboli\Nna pojedyncze osoby, Dialogue: 0,0:02:08.10,0:02:11.30,Default,,0000,0000,0000,,ale na całe rodziny i społeczności. Dialogue: 0,0:02:12.59,0:02:16.100,Default,,0000,0000,0000,,Przysłuchiwał się wodzom i usłyszał: Dialogue: 0,0:02:16.100,0:02:20.44,Default,,0000,0000,0000,,"Kiedy nasze dzieci są chore i umierające, Dialogue: 0,0:02:20.44,0:02:23.27,Default,,0000,0000,0000,,nie możemy ich nawet przytulić, \Nchoć bardzo byśmy chcieli. Dialogue: 0,0:02:23.92,0:02:25.78,Default,,0000,0000,0000,,Gdy giną nasi krewni, Dialogue: 0,0:02:25.81,0:02:28.96,Default,,0000,0000,0000,,nie możemy zająć się nimi,\Njak nakazuje tradycja. Dialogue: 0,0:02:29.78,0:02:31.76,Default,,0000,0000,0000,,Nie możemy obmyć ciał przed pochówkiem, Dialogue: 0,0:02:31.76,0:02:34.80,Default,,0000,0000,0000,,jak każą nasze zwyczaje". Dialogue: 0,0:02:34.80,0:02:38.21,Default,,0000,0000,0000,,Z tego powodu byli pełni obaw i niepokoju. Dialogue: 0,0:02:38.21,0:02:41.100,Default,,0000,0000,0000,,Zaczęło do nich docierać,\Nże panuje epidemia. Dialogue: 0,0:02:41.100,0:02:44.91,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie odwracali się od przybyłych\Npracowników służby zdrowia, Dialogue: 0,0:02:44.91,0:02:49.30,Default,,0000,0000,0000,,bohaterów, którzy przyjechali\Npomóc tamtejszej społeczności, Dialogue: 0,0:02:49.50,0:02:53.18,Default,,0000,0000,0000,,a nie mieli do niej wstępu. Dialogue: 0,0:02:53.18,0:02:58.40,Default,,0000,0000,0000,,Peter wytłumaczył to wodzom. Dialogue: 0,0:02:58.40,0:03:01.14,Default,,0000,0000,0000,,Słuchali. Zamienili się na chwilę rolami. Dialogue: 0,0:03:01.14,0:03:04.74,Default,,0000,0000,0000,,Peter wytłumaczył, czym jest ebola, Dialogue: 0,0:03:04.74,0:03:07.02,Default,,0000,0000,0000,,jak wpływa na społeczności Dialogue: 0,0:03:07.02,0:03:12.18,Default,,0000,0000,0000,,i jak zagraża naszemu człowieczeństwu. Dialogue: 0,0:03:12.18,0:03:16.56,Default,,0000,0000,0000,,Przez ebolę nie można przytulić\Nswoich dzieci, gdy tego potrzebują. Dialogue: 0,0:03:16.56,0:03:18.87,Default,,0000,0000,0000,,Nie można pogrzebać zmarłych\Nzgodnie z tradycją. Dialogue: 0,0:03:18.87,0:03:23.52,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba zaufać ludziom w skafandrach\Nkosmicznych, że zrobią to za nas. Dialogue: 0,0:03:23.52,0:03:26.60,Default,,0000,0000,0000,,To, co się później stało,\Nbyło nadzwyczajne. Dialogue: 0,0:03:26.60,0:03:29.32,Default,,0000,0000,0000,,Miejscowa społeczność,\Npracownicy służby zdrowia i Peter Dialogue: 0,0:03:29.32,0:03:35.17,Default,,0000,0000,0000,,usiedli razem i ułożyli nowy plan\Nkontrolowania eboli w hrabstwie Lofa. Dialogue: 0,0:03:35.17,0:03:39.64,Default,,0000,0000,0000,,Ta historia jest szczególnie istotna, Dialogue: 0,0:03:39.64,0:03:44.74,Default,,0000,0000,0000,,bo, hrabstwo Lofa znajdujące się\Nw samym środku epidemii, Dialogue: 0,0:03:44.74,0:03:47.56,Default,,0000,0000,0000,,o której słyszycie i czytacie w gazetach, Dialogue: 0,0:03:47.56,0:03:51.31,Default,,0000,0000,0000,,którą oglądacie na ekranach telewizorów, Dialogue: 0,0:03:51.31,0:03:57.39,Default,,0000,0000,0000,,od prawie ośmiu tygodni nie zanotowało\Nani jednego przypadku eboli. Dialogue: 0,0:03:57.39,0:04:04.44,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa) Dialogue: 0,0:04:04.45,0:04:07.87,Default,,0000,0000,0000,,To oczywiście nie znaczy,\Nże nie ma już zagrożenia. Dialogue: 0,0:04:07.87,0:04:11.13,Default,,0000,0000,0000,,Wciąż istnieje ryzyko\Npojawienia się nowych przypadków. Dialogue: 0,0:04:11.13,0:04:14.39,Default,,0000,0000,0000,,Wniosek jest jednak taki,\Nże ebolę da się pokonać. Dialogue: 0,0:04:14.39,0:04:16.05,Default,,0000,0000,0000,,To jest najważniejsze. Dialogue: 0,0:04:16.05,0:04:17.22,Default,,0000,0000,0000,,Nawet na taką skalę Dialogue: 0,0:04:17.22,0:04:21.11,Default,,0000,0000,0000,,i rozprzestrzeniającą się\Nw tak zawrotnym tempie, Dialogue: 0,0:04:21.11,0:04:24.57,Default,,0000,0000,0000,,ebolę da się pokonać. Dialogue: 0,0:04:24.57,0:04:28.56,Default,,0000,0000,0000,,Tylko kiedy społeczności współpracują\Nz pracownikami służby zdrowia, Dialogue: 0,0:04:28.56,0:04:31.24,Default,,0000,0000,0000,,można powstrzymać chorobę. Dialogue: 0,0:04:31.24,0:04:34.88,Default,,0000,0000,0000,,Jak ebola pojawiła się w hrabstwie Lofa? Dialogue: 0,0:04:34.88,0:04:39.58,Default,,0000,0000,0000,,By się tego dowiedzieć, musimy cofnąć się\No 12 miesięcy, do początków epidemii. Dialogue: 0,0:04:39.58,0:04:42.83,Default,,0000,0000,0000,,Jak wielu z was wie,\Nwirusa nie zidentyfikowano od razu. Dialogue: 0,0:04:42.83,0:04:46.80,Default,,0000,0000,0000,,Nie wykryto go przez pierwsze trzy\Nczy cztery miesiące, Dialogue: 0,0:04:46.80,0:04:49.47,Default,,0000,0000,0000,,bo ebola nie jest chorobą\NAfryki Zachodniej. Dialogue: 0,0:04:49.47,0:04:52.61,Default,,0000,0000,0000,,To choroba Afryki Środkowej,\Noddalonej o prawie pół kontynentu. Dialogue: 0,0:04:52.61,0:04:54.55,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie nie znali tej choroby. Dialogue: 0,0:04:54.55,0:04:57.16,Default,,0000,0000,0000,,Nie znali jej też\Npracownicy służby zdrowia. Dialogue: 0,0:04:57.16,0:04:59.32,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiedzieli, z czym mają do czynienia. Dialogue: 0,0:04:59.32,0:05:01.38,Default,,0000,0000,0000,,A żeby skomplikować\Nsprawę jeszcze bardziej, Dialogue: 0,0:05:01.38,0:05:05.95,Default,,0000,0000,0000,,wirus wywoływał symptom, Dialogue: 0,0:05:05.95,0:05:08.22,Default,,0000,0000,0000,,który nie był typowy dla tej choroby. Dialogue: 0,0:05:08.22,0:05:12.63,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego nawet ci, którzy znali ebolę,\Nnie rozpoznali jej. Dialogue: 0,0:05:12.63,0:05:16.49,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego tak późno ją zidentyfikowano. Dialogue: 0,0:05:16.49,0:05:19.66,Default,,0000,0000,0000,,Ale wbrew przekonaniu niektórych, Dialogue: 0,0:05:19.66,0:05:25.18,Default,,0000,0000,0000,,kiedy tylko wykryto wirusa,\Nnatychmiast napłynęła pomoc. Dialogue: 0,0:05:25.18,0:05:30.24,Default,,0000,0000,0000,,Lekarze Bez Granic szybko założyli\Nw tym rejonie ośrodki leczenia eboli. Dialogue: 0,0:05:30.24,0:05:33.33,Default,,0000,0000,0000,,Światowa Organizacja Zdrowia i partnerzy Dialogue: 0,0:05:33.33,0:05:37.00,Default,,0000,0000,0000,,wysłali w przeciągu następnych\Ndwóch miesięcy setki ludzi, Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:39.39,Default,,0000,0000,0000,,by pomóc w śledzeniu wirusa. Dialogue: 0,0:05:39.39,0:05:41.71,Default,,0000,0000,0000,,Problem w tym, Dialogue: 0,0:05:41.85,0:05:46.84,Default,,0000,0000,0000,,że ten wirus eboli\Nza bardzo się już rozprzestrzenił. Dialogue: 0,0:05:46.98,0:05:50.19,Default,,0000,0000,0000,,Przewyższył też ilość i zasięg działań, Dialogue: 0,0:05:50.19,0:05:53.52,Default,,0000,0000,0000,,przeprowadzonych dotąd względem eboli. Dialogue: 0,0:05:53.52,0:05:56.40,Default,,0000,0000,0000,,W sześć miesięcy nie tylko Gwinea, Dialogue: 0,0:05:56.40,0:06:00.37,Default,,0000,0000,0000,,ale też Sierra Leone\Ni Liberia zostały zarażone. Dialogue: 0,0:06:00.37,0:06:05.23,Default,,0000,0000,0000,,W miarę rozprzestrzeniania się wirusa\Nna nowe tereny, liczby wzrastały. Dialogue: 0,0:06:05.23,0:06:10.29,Default,,0000,0000,0000,,Teraz nie tylko setki ludzi zaraziły się Dialogue: 0,0:06:10.29,0:06:11.76,Default,,0000,0000,0000,,i umierały z powodu choroby, Dialogue: 0,0:06:11.76,0:06:14.91,Default,,0000,0000,0000,,ale też pierwsi ratownicy, Dialogue: 0,0:06:14.91,0:06:17.00,Default,,0000,0000,0000,,pracownicy służby zdrowia, Dialogue: 0,0:06:17.00,0:06:20.29,Default,,0000,0000,0000,,którzy przybyli na pomoc, Dialogue: 0,0:06:20.29,0:06:23.10,Default,,0000,0000,0000,,dziesiątkami zarażali się i umierali. Dialogue: 0,0:06:23.75,0:06:26.64,Default,,0000,0000,0000,,Prezydenci tych krajów\Nzdawali sobie sprawę z sytuacji. Dialogue: 0,0:06:26.88,0:06:30.42,Default,,0000,0000,0000,,Spotkali się i zgodzili na współpracę. Dialogue: 0,0:06:30.42,0:06:34.64,Default,,0000,0000,0000,,Założyli punkt kryzysowy w Conakry, Dialogue: 0,0:06:34.64,0:06:38.96,Default,,0000,0000,0000,,by wspólnie powstrzymać chorobę Dialogue: 0,0:06:38.96,0:06:41.71,Default,,0000,0000,0000,,i wprowadzić w życie wspomniane strategie. Dialogue: 0,0:06:42.24,0:06:46.20,Default,,0000,0000,0000,,Potem zdarzyło się coś,\Nco jeszcze nigdy nie miało miejsca. Dialogue: 0,0:06:46.20,0:06:49.78,Default,,0000,0000,0000,,Wirus lub osoba nim zarażona Dialogue: 0,0:06:49.78,0:06:53.18,Default,,0000,0000,0000,,znalazł się w samolocie\Ni poleciał do innego kraju. Dialogue: 0,0:06:53.18,0:06:55.55,Default,,0000,0000,0000,,Po raz pierwszy zaobserwowaliśmy, Dialogue: 0,0:06:55.55,0:06:59.88,Default,,0000,0000,0000,,że wirus pojawił się znowu\Nw innym odległym kraju. Dialogue: 0,0:06:59.88,0:07:04.29,Default,,0000,0000,0000,,Tym razem była to Nigeria,\Ntętniąca życiem metropolia Lagos, Dialogue: 0,0:07:04.29,0:07:06.24,Default,,0000,0000,0000,,zamieszkana przez 21 milionów ludzi. Dialogue: 0,0:07:06.24,0:07:09.23,Default,,0000,0000,0000,,Wirus przeniósł się do nowego środowiska. Dialogue: 0,0:07:09.23,0:07:12.77,Default,,0000,0000,0000,,Jak można było przypuszczać,\Nwzniesiono międzynarodowy alarm. Dialogue: 0,0:07:12.77,0:07:16.54,Default,,0000,0000,0000,,Sprawa wagi międzynarodowej,\Njakiej nie było od wielu lat, Dialogue: 0,0:07:16.54,0:07:18.99,Default,,0000,0000,0000,,spowodowana przez taką chorobę. Dialogue: 0,0:07:18.99,0:07:23.63,Default,,0000,0000,0000,,Światowa Organizacja Zdrowia\Nnatychmiast zwołała zespół ekspertów, Dialogue: 0,0:07:23.63,0:07:26.98,Default,,0000,0000,0000,,przyjrzała się sytuacji i ogłosiła\Nmiędzynarodowy stan wyjątkowy. Dialogue: 0,0:07:26.98,0:07:32.35,Default,,0000,0000,0000,,Mieli nadzieję, że spowoduje to napływ Dialogue: 0,0:07:32.35,0:07:35.32,Default,,0000,0000,0000,,pomocy międzynarodowej dla krajów, Dialogue: 0,0:07:35.32,0:07:39.03,Default,,0000,0000,0000,,które były w tamtym czasie\Nw niezwykle ciężkim położeniu. Dialogue: 0,0:07:39.36,0:07:42.11,Default,,0000,0000,0000,,Skutek w wielu miejscach był jednak inny. Dialogue: 0,0:07:42.34,0:07:45.87,Default,,0000,0000,0000,,Kraje nie pozostały bez wsparcia. Dialogue: 0,0:07:45.87,0:07:50.63,Default,,0000,0000,0000,,Z pomocą przybyło wiele państw\Ni organizacji pozarządowych, Dialogue: 0,0:07:50.63,0:07:53.81,Default,,0000,0000,0000,,ale też wielu odwróciło się\Nod zarażonych krajów. Dialogue: 0,0:07:53.81,0:07:56.88,Default,,0000,0000,0000,,W miarę narastającej paniki Dialogue: 0,0:07:56.88,0:07:59.72,Default,,0000,0000,0000,,wiele krajów przestało otrzymywać\Nwystarczające wsparcie Dialogue: 0,0:07:59.72,0:08:02.56,Default,,0000,0000,0000,,i coraz bardziej się izolowało. Dialogue: 0,0:08:02.56,0:08:07.29,Default,,0000,0000,0000,,Linie lotnicze wstrzymały loty Dialogue: 0,0:08:07.29,0:08:09.88,Default,,0000,0000,0000,,i nawet ci, którzy nie mieli\Nstyczności z wirusem Dialogue: 0,0:08:09.88,0:08:12.04,Default,,0000,0000,0000,,nie mogli już podróżować. Dialogue: 0,0:08:12.04,0:08:15.97,Default,,0000,0000,0000,,Ucierpiały na tym nie tylko\Nwspomniane kraje, Dialogue: 0,0:08:15.97,0:08:18.09,Default,,0000,0000,0000,,ale też zagraniczna pomoc. Dialogue: 0,0:08:18.09,0:08:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Organizacje, które wysyłały ludzi Dialogue: 0,0:08:21.06,0:08:23.26,Default,,0000,0000,0000,,do pomocy w zwalczaniu choroby, Dialogue: 0,0:08:23.26,0:08:25.19,Default,,0000,0000,0000,,nie mogły użyć samolotów, Dialogue: 0,0:08:25.19,0:08:28.39,Default,,0000,0000,0000,,nie mogły przewieźć ich do krajów,\Nw których mieli pracować. Dialogue: 0,0:08:28.39,0:08:30.40,Default,,0000,0000,0000,,W takiej sytuacji wirus Dialogue: 0,0:08:30.40,0:08:33.64,Default,,0000,0000,0000,,taki jak ebola ma przewagę. Dialogue: 0,0:08:33.64,0:08:38.58,Default,,0000,0000,0000,,Później znów stało się coś niespotykanego. Dialogue: 0,0:08:38.58,0:08:41.73,Default,,0000,0000,0000,,Wirus pozostał nie tylko\Nw zarażonych regionach, Dialogue: 0,0:08:41.73,0:08:45.32,Default,,0000,0000,0000,,ale zaczął się rozprzestrzeniać Dialogue: 0,0:08:45.32,0:08:48.00,Default,,0000,0000,0000,,i mieliśmy przed oczami wyniki, Dialogue: 0,0:08:48.03,0:08:50.75,Default,,0000,0000,0000,,jakich nigdy wcześniej\Nnie zaobserwowaliśmy. Dialogue: 0,0:08:50.75,0:08:53.78,Default,,0000,0000,0000,,Gwałtowny wzrost przypadków eboli Dialogue: 0,0:08:53.78,0:08:58.02,Default,,0000,0000,0000,,w regionach wcześniej zarażonych Dialogue: 0,0:08:58.02,0:09:01.88,Default,,0000,0000,0000,,oraz w odległych regionach tych krajów. Dialogue: 0,0:09:01.88,0:09:04.95,Default,,0000,0000,0000,,To był jeden z najbardziej niepokojących Dialogue: 0,0:09:04.95,0:09:09.77,Default,,0000,0000,0000,,międzynarodowych kryzysów zdrowotnych,\Njakie kiedykolwiek widzieliśmy. Dialogue: 0,0:09:10.50,0:09:12.55,Default,,0000,0000,0000,,Następnie, Dialogue: 0,0:09:12.55,0:09:16.74,Default,,0000,0000,0000,,jak wielu z was widziało w telewizji\Nlub czytało w gazetach, Dialogue: 0,0:09:16.74,0:09:22.10,Default,,0000,0000,0000,,służba zdrowia załamała się\Npod wagą epidemii. Dialogue: 0,0:09:22.10,0:09:26.72,Default,,0000,0000,0000,,Zaczęto zamykać szkoły,\Nrynki nie działały poprawnie, Dialogue: 0,0:09:26.72,0:09:30.04,Default,,0000,0000,0000,,kraje przestały dobrze funkcjonować. Dialogue: 0,0:09:30.04,0:09:34.16,Default,,0000,0000,0000,,Domysły i plotki szerzyły się\Ncoraz szybciej, Dialogue: 0,0:09:34.16,0:09:37.64,Default,,0000,0000,0000,,a społeczności były\Ncoraz bardziej zaniepokojone Dialogue: 0,0:09:37.64,0:09:39.26,Default,,0000,0000,0000,,zaistniałą sytuacją. Dialogue: 0,0:09:39.26,0:09:42.84,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie zaczęli odsuwać się\Nod tych w skafandrach kosmicznych, Dialogue: 0,0:09:42.84,0:09:45.09,Default,,0000,0000,0000,,którzy przyjechali im pomóc. Dialogue: 0,0:09:45.09,0:09:48.12,Default,,0000,0000,0000,,Sytuacja jeszcze bardziej się pogorszyła. Dialogue: 0,0:09:48.12,0:09:50.80,Default,,0000,0000,0000,,Kraje musiały ogłosić stan wyjątkowy. Dialogue: 0,0:09:50.80,0:09:56.20,Default,,0000,0000,0000,,W niektórych regionach ludność poddano\Nkwarantannie, wybuchły rozruchy. Dialogue: 0,0:09:56.20,0:09:59.98,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie byli przerażeni. Dialogue: 0,0:09:59.98,0:10:02.83,Default,,0000,0000,0000,,Dookoła świata zaczęto\Nzadawać sobie pytanie: Dialogue: 0,0:10:02.83,0:10:06.80,Default,,0000,0000,0000,,Czy można powstrzymać\Ntak rozprzestrzeniającą się ebolę? Dialogue: 0,0:10:06.80,0:10:11.26,Default,,0000,0000,0000,,Zaczęto pytać: Jak dobrze znamy wirusa? Dialogue: 0,0:10:11.58,0:10:14.74,Default,,0000,0000,0000,,Prawda jest taka,\Nże nie wiemy dużo o eboli. Dialogue: 0,0:10:14.74,0:10:18.74,Default,,0000,0000,0000,,Jest to względnie nowa choroba. Dialogue: 0,0:10:18.74,0:10:21.02,Default,,0000,0000,0000,,Znamy ją tylko od 40 lat, Dialogue: 0,0:10:21.02,0:10:24.50,Default,,0000,0000,0000,,od kiedy pojawiła się po raz pierwszy\Nw Afryce Środkowej w 1976 roku. Dialogue: 0,0:10:24.50,0:10:27.58,Default,,0000,0000,0000,,Poza tym wiemy parę innych rzeczy. Dialogue: 0,0:10:27.58,0:10:31.80,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy, że wirus prawdopodobnie\Nżyje w pewnej odmianie nietoperza. Dialogue: 0,0:10:31.80,0:10:34.92,Default,,0000,0000,0000,,Prawdopodobnie przenosi się na ludzi, Dialogue: 0,0:10:34.92,0:10:41.04,Default,,0000,0000,0000,,kiedy wejdą w kontakt\Nz zarażonym zwierzęciem. Dialogue: 0,0:10:41.09,0:10:44.31,Default,,0000,0000,0000,,Wirus przenosi się\Nwśród ludzi przez kontakt Dialogue: 0,0:10:44.31,0:10:46.58,Default,,0000,0000,0000,,z zainfekowanymi płynami ustrojowymi. Dialogue: 0,0:10:46.58,0:10:48.07,Default,,0000,0000,0000,,Jak widzieliście, Dialogue: 0,0:10:48.07,0:10:51.55,Default,,0000,0000,0000,,znamy też przerażającą chorobę,\Nktórą ten wirus wywołuje u ludzi. Dialogue: 0,0:10:51.55,0:10:56.07,Default,,0000,0000,0000,,Wywołuje gorączkę, biegunkę, wymioty Dialogue: 0,0:10:56.07,0:11:02.54,Default,,0000,0000,0000,,i niestety w ponad 70% śmierć zarażonego. Dialogue: 0,0:11:02.54,0:11:07.88,Default,,0000,0000,0000,,To niebezpieczna, osłabiająca\Ni śmiertelna choroba. Dialogue: 0,0:11:08.34,0:11:12.52,Default,,0000,0000,0000,,Mimo że krótko znamy ebolę, Dialogue: 0,0:11:12.52,0:11:17.39,Default,,0000,0000,0000,,i wciąż nie wiemy o niej wszystkiego,\Nwiemy jak ją powstrzymać. Dialogue: 0,0:11:17.39,0:11:20.61,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją cztery niezbędne kroki\Ndo powstrzymania eboli. Dialogue: 0,0:11:20.61,0:11:24.92,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze, ludzie muszą wiedzieć,\Nz czym mają do czynienia. Dialogue: 0,0:11:24.92,0:11:28.44,Default,,0000,0000,0000,,Jak przenosi się choroba\Ni jak jej nie rozprzestrzeniać. Dialogue: 0,0:11:28.44,0:11:32.52,Default,,0000,0000,0000,,Następnie, potrzebujemy systemu\Nwyłapującego wszystkich chorych Dialogue: 0,0:11:32.52,0:11:34.52,Default,,0000,0000,0000,,oraz wszystkie ich kontakty Dialogue: 0,0:11:34.52,0:11:38.68,Default,,0000,0000,0000,,i śledzącego szlaki przenoszenia choroby,\Nżeby móc je zablokować. Dialogue: 0,0:11:38.68,0:11:42.30,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebujemy ośrodków medycznych\Nwyspecjalizowanych w leczeniu eboli, Dialogue: 0,0:11:42.30,0:11:44.82,Default,,0000,0000,0000,,które zagwarantują pracownikom ochronę Dialogue: 0,0:11:44.82,0:11:49.69,Default,,0000,0000,0000,,przed zainfekowaniem Dialogue: 0,0:11:49.69,0:11:52.13,Default,,0000,0000,0000,,podczas pracy z zarażonymi pacjentami. Dialogue: 0,0:11:52.13,0:11:54.33,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli chodzi o zmarłych w wyniku choroby, Dialogue: 0,0:11:54.33,0:12:00.19,Default,,0000,0000,0000,,musimy zapewnić im bezpieczne,\Na zarazem godne miejsca pochówku, Dialogue: 0,0:12:00.19,0:12:04.09,Default,,0000,0000,0000,,żeby uniknąć dalszego\Nrozprzestrzeniania się wirusa. Dialogue: 0,0:12:04.80,0:12:09.30,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy, jak powstrzymać ebolę.\NTe kroki naprawdę działają. Dialogue: 0,0:12:09.30,0:12:13.27,Default,,0000,0000,0000,,Wirusa w Nigerii powstrzymano\Ndzięki tym czterem krokom Dialogue: 0,0:12:13.27,0:12:15.72,Default,,0000,0000,0000,,i dzięki ludziom,\Nktórzy wprowadzali je w życie. Dialogue: 0,0:12:15.73,0:12:19.58,Default,,0000,0000,0000,,Udało się w Senegalu i innych krajach, Dialogue: 0,0:12:19.58,0:12:23.18,Default,,0000,0000,0000,,dotkniętych wybuchem epidemii. Dialogue: 0,0:12:23.18,0:12:27.02,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma wątpliwości, że te kroki działają. Dialogue: 0,0:12:27.02,0:12:32.33,Default,,0000,0000,0000,,Pytanie brzmiało,\Nczy te strategie zadziałałyby Dialogue: 0,0:12:32.33,0:12:36.60,Default,,0000,0000,0000,,na taką wielką skalę,\Nz tyloma zainfekowanymi krajami Dialogue: 0,0:12:36.60,0:12:40.21,Default,,0000,0000,0000,,i przy tak gwałtownym rozwoju. Dialogue: 0,0:12:40.21,0:12:44.76,Default,,0000,0000,0000,,Zadawaliśmy je sobie\Njeszcze dwa czy trzy miesiące temu. Dialogue: 0,0:12:44.76,0:12:48.80,Default,,0000,0000,0000,,Dziś znamy odpowiedź. Dialogue: 0,0:12:48.80,0:12:51.78,Default,,0000,0000,0000,,Znamy ją dzięki niezwykłej pracy Dialogue: 0,0:12:51.78,0:12:56.55,Default,,0000,0000,0000,,niesamowitych organizacji pozarządowych,\Nrządów oraz miejscowych władz, Dialogue: 0,0:12:56.55,0:13:00.93,Default,,0000,0000,0000,,oddziałów ONZ oraz wielu\Norganizacji humanitarnych i nie tylko, Dialogue: 0,0:13:00.93,0:13:04.85,Default,,0000,0000,0000,,które dołączyły do walki z ebolą\Nw Afryce Zachodniej. Dialogue: 0,0:13:04.85,0:13:08.29,Default,,0000,0000,0000,,W tym wypadku należało podjąć inne kroki. Dialogue: 0,0:13:08.29,0:13:11.22,Default,,0000,0000,0000,,Te kraje wykorzystały\Nprzedstawione przeze mnie strategie; Dialogue: 0,0:13:11.22,0:13:16.62,Default,,0000,0000,0000,,rozeznanie, zlokalizowanie zarażonych\Nprzypadków, śledzenie wirusa, itd. Dialogue: 0,0:13:16.62,0:13:18.37,Default,,0000,0000,0000,,i wywróciły je do góry nogami. Dialogue: 0,0:13:18.37,0:13:21.82,Default,,0000,0000,0000,,Choroba miała taki zasięg,\Nże zabrano się za nią z innej strony. Dialogue: 0,0:13:21.82,0:13:26.91,Default,,0000,0000,0000,,Postanowiono spowolnić epidemię Dialogue: 0,0:13:26.91,0:13:31.90,Default,,0000,0000,0000,,przez zapewnienie jak największej ilości\Nłóżek w specjalnych klinikach, Dialogue: 0,0:13:31.90,0:13:37.20,Default,,0000,0000,0000,,aby zapobiec dalszemu\Nrozprzestrzenianiu się choroby. Dialogue: 0,0:13:37.20,0:13:39.84,Default,,0000,0000,0000,,Szybko stworzono zespoły grabarzy, Dialogue: 0,0:13:39.84,0:13:41.83,Default,,0000,0000,0000,,żeby bezpiecznie grzebać zmarłych. Dialogue: 0,0:13:41.83,0:13:44.39,Default,,0000,0000,0000,,Tak próbowano spowolnić epidemię, Dialogue: 0,0:13:44.39,0:13:48.61,Default,,0000,0000,0000,,żeby później użyć klasycznych metod, Dialogue: 0,0:13:48.61,0:13:51.55,Default,,0000,0000,0000,,czyli lokalizowania chorych\Ni śledzenia wirusa. Dialogue: 0,0:13:51.55,0:13:54.66,Default,,0000,0000,0000,,Trzy miesiące temu w Afryce Zachodniej Dialogue: 0,0:13:54.66,0:13:57.67,Default,,0000,0000,0000,,byłem świadkiem czegoś niesamowitego. Dialogue: 0,0:13:57.67,0:14:02.60,Default,,0000,0000,0000,,Prezydenci sami otwierali ośrodki\Ndziałania kryzysowego przeciw eboli, Dialogue: 0,0:14:02.60,0:14:06.36,Default,,0000,0000,0000,,żeby osobiście koordynować i nadzorować Dialogue: 0,0:14:06.36,0:14:10.45,Default,,0000,0000,0000,,napływ międzynarodowej pomocy\Ndo walki z epidemią. Dialogue: 0,0:14:10.45,0:14:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Wojska narodowe i międzynarodowe Dialogue: 0,0:14:14.00,0:14:16.74,Default,,0000,0000,0000,,pomagały budować ośrodki leczenia eboli, Dialogue: 0,0:14:16.74,0:14:19.99,Default,,0000,0000,0000,,żeby oddzielić zdrowych od zarażonych. Dialogue: 0,0:14:19.99,0:14:24.42,Default,,0000,0000,0000,,Czerwony Krzyż i partnerzy Dialogue: 0,0:14:24.42,0:14:29.57,Default,,0000,0000,0000,,szkolili mieszkańców,\Njak grzebać zmarłych w bezpieczny Dialogue: 0,0:14:29.57,0:14:32.13,Default,,0000,0000,0000,,i godny sposób. Dialogue: 0,0:14:32.13,0:14:34.93,Default,,0000,0000,0000,,Agendy ONZ, w tym\NŚwiatowy Program Żywnościowy, Dialogue: 0,0:14:34.93,0:14:36.83,Default,,0000,0000,0000,,stworzyły ogromny most powietrzny, Dialogue: 0,0:14:36.83,0:14:40.74,Default,,0000,0000,0000,,żeby szybko transportować ludzi\Ni produkty do każdego zakątka kraju, Dialogue: 0,0:14:40.74,0:14:44.09,Default,,0000,0000,0000,,wdrażając omawiane tu strategie. Dialogue: 0,0:14:44.09,0:14:47.43,Default,,0000,0000,0000,,Najbardziej imponujące Dialogue: 0,0:14:47.43,0:14:53.54,Default,,0000,0000,0000,,były działania rządów i władz tych krajów, Dialogue: 0,0:14:53.54,0:14:56.25,Default,,0000,0000,0000,,by wytłumaczyć ludziom,\Nna czym polega ebola, Dialogue: 0,0:14:56.25,0:15:01.34,Default,,0000,0000,0000,,wyjaśnić, co zrobić, by ją powstrzymać. Dialogue: 0,0:15:02.44,0:15:04.37,Default,,0000,0000,0000,,W rezultacie Dialogue: 0,0:15:04.37,0:15:08.90,Default,,0000,0000,0000,,odkryliśmy coś, co jeszcze dwa \Nczy trzy miesiące wcześniej Dialogue: 0,0:15:08.90,0:15:11.18,Default,,0000,0000,0000,,pozostawało w strefie domysłów. Dialogue: 0,0:15:11.18,0:15:14.31,Default,,0000,0000,0000,,Możecie to zobaczyć na tym grafie, Dialogue: 0,0:15:14.31,0:15:17.12,Default,,0000,0000,0000,,który obrazuje dane z 1. grudnia. Dialogue: 0,0:15:17.12,0:15:20.56,Default,,0000,0000,0000,,Okazało się, że możemy zagiąć ten łuk, Dialogue: 0,0:15:20.56,0:15:22.93,Default,,0000,0000,0000,,modulować gwałtowny wzrost Dialogue: 0,0:15:22.93,0:15:27.16,Default,,0000,0000,0000,,i przywrócić nadzieję\Nna opanowanie epidemii. Dialogue: 0,0:15:27.16,0:15:31.22,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego nie ma już wątpliwości, Dialogue: 0,0:15:31.22,0:15:37.02,Default,,0000,0000,0000,,że można pokonać ebolę\Nw Afryce Zachodniej. Dialogue: 0,0:15:37.78,0:15:40.96,Default,,0000,0000,0000,,Jednak wiele osób\Nwciąż zadaje jedno pytanie. Dialogue: 0,0:15:40.96,0:15:42.94,Default,,0000,0000,0000,,Nawet, gdy pokazujemy im ten łuk, mówią: Dialogue: 0,0:15:42.94,0:15:44.86,Default,,0000,0000,0000,,"Możecie spowolnić epidemię, Dialogue: 0,0:15:44.86,0:15:47.61,Default,,0000,0000,0000,,ale czy możecie doprowadzić ją do zera?". Dialogue: 0,0:15:47.61,0:15:51.44,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedziałem na to pytanie\Njuż na początku tej prelekcji, Dialogue: 0,0:15:51.44,0:15:55.59,Default,,0000,0000,0000,,mówiąc o hrabstwie Lofa w Liberii. Dialogue: 0,0:15:55.59,0:15:59.02,Default,,0000,0000,0000,,Opowiedziałem, jak hrabstwu Lofa udało się Dialogue: 0,0:15:59.02,0:16:01.83,Default,,0000,0000,0000,,nie zanotować żadnego\Nprzypadku eboli przez osiem tygodni. Dialogue: 0,0:16:01.83,0:16:05.20,Default,,0000,0000,0000,,W innych krajach było podobnie. Dialogue: 0,0:16:05.20,0:16:07.45,Default,,0000,0000,0000,,W Gueckedou w Gwinei, Dialogue: 0,0:16:07.45,0:16:11.96,Default,,0000,0000,0000,,gdzie zdiagnozowano\Npierwszy przypadek choroby, Dialogue: 0,0:16:11.96,0:16:15.37,Default,,0000,0000,0000,,było w ostatnich miesiącach\Ntylko parę przypadków zachorowań. Dialogue: 0,0:16:15.37,0:16:19.80,Default,,0000,0000,0000,,W Kenema w Sierra Leone,\Nw kolejnym epicentrum, Dialogue: 0,0:16:19.80,0:16:23.06,Default,,0000,0000,0000,,nie zaobserwowano wirusa\Njuż od kilku tygodni. Dialogue: 0,0:16:23.06,0:16:26.16,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście jeszcze zbyt wcześnie,\Nby ogłaszać zwycięstwo, Dialogue: 0,0:16:26.16,0:16:27.93,Default,,0000,0000,0000,,ale mamy dowody, Dialogue: 0,0:16:27.93,0:16:31.56,Default,,0000,0000,0000,,że tę chorobę można nie tylko spowolnić, Dialogue: 0,0:16:31.56,0:16:34.72,Default,,0000,0000,0000,,ale zupełnie zwalczyć. Dialogue: 0,0:16:34.72,0:16:38.88,Default,,0000,0000,0000,,Wyzwaniem jest akcja na tak dużą skalę, Dialogue: 0,0:16:38.88,0:16:44.24,Default,,0000,0000,0000,,w tych trzech krajach. Dialogue: 0,0:16:44.24,0:16:48.95,Default,,0000,0000,0000,,Pracując nad czymś tak długo\Ni na tak dużą skalę, Dialogue: 0,0:16:48.95,0:16:52.95,Default,,0000,0000,0000,,pojawiają się dwa nowe zagrożenia. Dialogue: 0,0:16:52.95,0:16:56.05,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze z nich, to spoczęcie na laurach. Dialogue: 0,0:16:56.05,0:16:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Ryzyko, że, kiedy spada liczba zachorowań, Dialogue: 0,0:16:59.48,0:17:02.32,Default,,0000,0000,0000,,media i świat skierują uwagę\Ngdzieś indziej. Dialogue: 0,0:17:02.32,0:17:04.37,Default,,0000,0000,0000,,Spoczęcie na laurach\Nzawsze jest ryzykowne. Dialogue: 0,0:17:04.37,0:17:06.66,Default,,0000,0000,0000,,Kolejnym zagrożeniem jest zmęczenie. Dialogue: 0,0:17:06.66,0:17:12.35,Default,,0000,0000,0000,,Gdy długo ciężko się nad czymś pracuje,\Nmiesiącami śpi tylko po kilka godzin, Dialogue: 0,0:17:12.35,0:17:14.59,Default,,0000,0000,0000,,człowiek robi się bardzo zmęczony. Dialogue: 0,0:17:14.59,0:17:18.66,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy wkradają się nowe zagrożenia. Dialogue: 0,0:17:18.66,0:17:22.94,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie wróciłem z Afryki Zachodniej\Ni mogę was zapewnić, Dialogue: 0,0:17:22.94,0:17:26.64,Default,,0000,0000,0000,,że tamtejsza ludność i władze Dialogue: 0,0:17:26.64,0:17:28.14,Default,,0000,0000,0000,,nie spoczęły na laurach. Dialogue: 0,0:17:28.14,0:17:31.88,Default,,0000,0000,0000,,Chcą wyeliminować ebolę. Dialogue: 0,0:17:31.88,0:17:35.66,Default,,0000,0000,0000,,Są zmęczeni, ale jeszcze nie wyczerpani. Dialogue: 0,0:17:35.66,0:17:38.79,Default,,0000,0000,0000,,Mają energię, odwagę i siłę, Dialogue: 0,0:17:38.79,0:17:40.40,Default,,0000,0000,0000,,by skończyć, to co zaczęli. Dialogue: 0,0:17:40.40,0:17:43.15,Default,,0000,0000,0000,,To, czego teraz potrzebują, Dialogue: 0,0:17:43.15,0:17:46.78,Default,,0000,0000,0000,,to wsparcie społeczności międzynarodowej. Dialogue: 0,0:17:46.78,0:17:48.19,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebują, Dialogue: 0,0:17:48.19,0:17:53.05,Default,,0000,0000,0000,,by ktoś dodał im odwagi \Ni pomógł ukończyć to ciężkie zadanie. Dialogue: 0,0:17:53.05,0:17:58.08,Default,,0000,0000,0000,,Zatrzymanie eboli wymaga odwrócenia ról Dialogue: 0,0:17:58.08,0:17:59.82,Default,,0000,0000,0000,,i rozpoczęcia ścigania wirusa. Dialogue: 0,0:17:59.82,0:18:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Cała ta epidemia zaczęła się\Nod pojedynczego przypadku Dialogue: 0,0:18:05.00,0:18:07.70,Default,,0000,0000,0000,,i zakończy się pojedynczym przypadkiem. Dialogue: 0,0:18:07.70,0:18:12.03,Default,,0000,0000,0000,,Ale zakończy się, tylko jeśli kraje będą\Nmiały dostateczną ilość epidemiologów, Dialogue: 0,0:18:12.03,0:18:16.64,Default,,0000,0000,0000,,pracowników służby zdrowia, logistyków\Noraz innych współpracowników, Dialogue: 0,0:18:16.64,0:18:20.13,Default,,0000,0000,0000,,aby wykryć wszystkie przypadki zarażenia\Noraz osoby w kontakcie z wirusem Dialogue: 0,0:18:20.13,0:18:24.22,Default,,0000,0000,0000,,i upewnić się, że choroba\Nzostała całkowicie powstrzymana. Dialogue: 0,0:18:24.22,0:18:27.56,Default,,0000,0000,0000,,Ebolę da się pokonać. Dialogue: 0,0:18:27.56,0:18:32.24,Default,,0000,0000,0000,,Zapamiętajcie tę historię\Ni przekazujcie ją dalej, Dialogue: 0,0:18:32.24,0:18:35.46,Default,,0000,0000,0000,,uczcie innych, jak pokonać ebolę. Dialogue: 0,0:18:35.46,0:18:39.19,Default,,0000,0000,0000,,Przede wszystkim,\Nbądźcie orędownikami tej sprawy Dialogue: 0,0:18:39.19,0:18:42.74,Default,,0000,0000,0000,,i pomagajcie nam zdobyć zasoby\Noraz sprzęt dla tych krajów, Dialogue: 0,0:18:42.74,0:18:44.52,Default,,0000,0000,0000,,by móc pokonać tę chorobę. Dialogue: 0,0:18:44.52,0:18:48.70,Default,,0000,0000,0000,,Wielu w tych krajach może przeżyć\Ni dalej się rozwijać, Dialogue: 0,0:18:48.70,0:18:52.10,Default,,0000,0000,0000,,dzięki waszemu wsparciu w walce z ebolą. Dialogue: 0,0:18:52.10,0:18:53.59,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. Dialogue: 0,0:18:53.59,0:18:57.47,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)