Ένας χαρτοφύλακας γεμάτος κακά άλλαξε τη ζωή μου. Πριν 10 χρόνια, ήμουν φοιτήτρια και βοηθούσα ως κριτής, σε έναν διαγωνισμό γενετικής μηχανικής για προπτυχιακούς. Εκεί, γνώρισα τη Βρεττανή καλλιτέχνη και σχεδιάστρια, Αλεξάνδρα Ντέιζι Γκίνσμπεργκ. Φορούσε το λευκό κεντημένο πουκάμισο πόλο της ομάδας του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ και κρατούσε έναν ασημένιο χαρτοφύλακα το είδος που θα φανταζόσασταν να είναι δεμένο στον καρπό σας. Μου έκανε νόημα από μια ήσυχη γωνία ρωτώντας με αν ήθελα να δω κάτι. Με ένα ύπουλο βλέμμα, άνοιξε τη βαλίτσα, και μέσα ήταν έξι ένδοξες, πολύχρωμες κουράδες. Η ομάδα του Κέιμπριτζ, εξήγησε, πέρασε το καλοκαίρι της σχεδιάζοντας τα βακτηρία E. coli να αισθάνονται διαφορετικά πράγματα στο περιβάλλον και να παράγουν ένα ουράνιο τόξο διαφορετικών χρωμάτων. Αρσενικό στο πόσιμο νερό σας; Αυτό το στέλεχος θα ήταν πράσινο. Με τον συνεργάτη της και σχεδιαστή Τζέιμς Κίνγκ, συνεργάστηκαν με τους μαθητές και φαντάστηκαν διάφορα πιθανά σενάρια χρησιμότητας των βακτηρίων. Αναρωτήθηκαν αν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ένα ζωντανό προβιοτικό ποτό και επιμελητής υγείας, όλα σε ένα; Θα πίνατε τα βακτήρια και θα ζούσαν στο έντερό σας, αισθανόμενα τι συμβαίνει, και σε απάντηση σε κάτι, θα είναι σε θέση να παράγουν ένα χρωματιστό εξαγόμενο. Να πάρει! Η ομάδα του Κέιμπριτζ κέρδισε τον Διεθνή Διαγωνισμό Γενετικά Κατασκευασμένων Μηχανών, ή iGEM για συντομία. Όσο για μένα, αυτές οι κουράδες ήταν ένα σημείο καμπής. Είμαι συνθετικός βιολόγος, μάλλον ένας παράξενος όρος, μη γνώριμος για τους περισσότερους. Σίγουρα ακούγεται σαν οξύμωρο. Πώς μπορεί η βιολογία, κάτι φυσικό, να είναι συνθετική; Πώς μπορεί κάτι τεχνητό να είναι ζωντανό; Οι συνθετικοί βιολόγοι προσπαθούμε να βρούμε τα τρωτά σημεία στο όριο που θέτουμε μεταξύ του φυσικού και του τεχνολογικού. Κάθε χρόνο, οι φοιτητές του iGEM από όλο τον κόσμο περνούν το καλοκαίρι τους προσπαθώντας να εκμηχανίσουν τη βιολογία ώστε να γίνει τεχνολογία. Διδάσκουν τα βακτήρια πώς να παίζουν sudoku, κάνουν πολύχρωμο μετάξι αράχνης, κάνουν αυτοθεραπευόμενο σκυρόδεμα, εκτυπωτές ιστού και και βακτήρια που τρώνε πλαστικό. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, όμως, ήμουν λίγο πιο ανήσυχη με διαφορετικό είδος οξύμωρου. Απλή παλιά γενετική μηχανική. Ο κωμικός Σάιμον Μάνερι έγραψε κάποτε ότι η γενετική μηχανική είναι προσβολή στην ορθή μηχανική. Η γενετική μηχανική είναι σαν να ρίχνεις σκυρόδεμα και χάλυβα στο ποτάμι, και αν κάποιος μπορεί να πάει απέναντι, το λες γέφυρα. Και έτσι συνθετικοί βιολόγοι ανησύχησαν αρκετά για αυτό, και ανησύχησαν ότι η γενετική μηχανική ήταν λίγο περισσότερο τέχνη παρά επιστήμη. Ήθελαν να αλλάξουν τη γενετική μηχανική σε ένα πραγματικό κλάδο της μηχανικής, όπου θα μπορούσαμε να προγραμματίσουμε τα κύτταρα και να γράψουμε DNA με τρόπο που γράφουν οι μηχανικοί λογισμικό για υπολογιστές. Εκείνη τη μέρα πριν 10 χρόνια, ξεκίνησα το μονοπάτι που με έφερε εδώ. Είμαι καλλιτεχνικός διευθυντής σε εταιρεία συνθετικής βιολογίας την Ginkgo Bioworks. «Καλλιτεχνικός διευθυντής» ηχεί αταίριαστο για εταιρεία βιοτεχνολογίας με στόχο να προγραμματίσει τη ζωή όπως προγραμματίζουμε υπολογιστές. Αλλά τη μέρα που γνώρισα την Ντέιζι, έμαθα κάτι για τη μηχανική. Έμαθα ότι η μηχανική δεν είναι μόνο εξισώσεις και χάλυβας και κυκλώματα, έχει να κάνει με τους ανθρώπους. Είναι κάτι που κάνουν οι άνθρωποι και μας επηρεάζει. Έτσι, στη δουλειά μου, προσπαθώ να ανοίξω νέους χώρους για διάφορα είδη μηχανικής. Πώς μπορούμε να κάνουμε καλύτερες ερωτήσεις, μπορούμε να συζητάμε καλύτερα ως προς το τι θέλουμε από το μέλλον της τεχνολογίας; Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε τους τεχνολογικούς αλλά και κοινωνικούς και πολιτικούς και οικονομικούς λόγους που τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα διχάζουν την κοινωνία μας; Μπορούμε να τα κάνουμε ελκυστικά για τον κόσμο; Μπορεί η βιολογία να κάνει την τεχνολογία πιο εκτενή και αναγεννητική; Νομίζω ότι αρχίζει με την αναγνώριση ότι εμείς, ως συνθετικοί βιολόγοι, διαμορφωθήκαμε από έναν πολιτισμό που εκτιμά την «πραγματική μηχανική» περισσότερο από κάτι μη εξακριβωμένο. Παγιδευόμαστε τόσο μέσα στα κυκλώματα και τι συμβαίνει μέσα στους υπολογιστές, που μερικές φορές χάνουμε μπροστά στα μάτια μας, τη μαγεία μέσα μας. Υπάρχει πολύ κακή τεχνολογία εκεί έξω, αλλά αυτή ήταν η πρώτη φορά που φαντάστηκα κακά ως τεχνολογία. Άρχισα να βλέπω ότι η συνθετική βιολογία ήταν φοβερή, όχι επειδή από κύτταρα θα δημιουργούσαμε υπολογιστές, αλλά επειδή θα μπορούσαμε να φέρουμε την τεχνολογία στη ζωή. Αυτή ήταν βαθιά ριζωμένη τεχνολογία ένα αξέχαστο όραμα του τι μπορεί να φέρει το μέλλον. Αλλά πιο σημαντικά, ήταν πλαισιωμένο ως το ερώτημα «Είναι αυτό το μέλλον που πραγματικά θέλουμε;» Μας υποσχέθηκαν ένα μέλλον χρωμίου, αλλά τι γίνεται αν το μέλλον είναι από σάρκα; Επιστήμη και επιστημονική φαντασία βοηθάνε να θυμόμαστε ότι είμαστε φτιαγμένοι από αστέρια. Αλλά μπορεί και να μας θυμήσει τη κατάπληξη και αλλοκοτιά του να είσαι φτιαγμένος από σάρκα; Η βιολογία είμαστε εμείς, Είναι το σώμα μας, είναι αυτό που τρώμε. Τι συμβαίνει όταν η βιολογία γίνεται τεχνολογία; Αυτές οι εικόνες είναι ερωτήσεις, αμφισβητούν αυτό που σκεφτόμαστε ως φυσιολογικό και επιθυμητό. Μας δείχνουν επίσης ότι το μέλλον είναι γεμάτο επιλογές και πως θα μπορούσαμε να επιλέξουμε κάτι άλλο. Ποιο είναι το μέλλον του σώματος, της ομορφιάς; Αν αλλάξουμε το σώμα, θα έχουμε νέα είδη επίγνωσης; Τα νέα είδη επίγνωσης του μικροβιακού κόσμου θα αλλάξουν τον τρόπο που τρώμε; Το τελευταίο κεφάλαιο της διατριβής μου ήταν όλο σχετικό με τυρί που έφτιαξα χρησιμοποιώντας βακτήρια από τα δάχτυλα των ποδιών μου. Σας είπα ότι τα κακά άλλαξαν τη ζωή μου. Δούλεψα με τη καλλιτέχνη μυρωδιάς και ερευνήτρια Σισσέλ Τόλας για να εξερευνήσω τους τρόπους που συνδέονται τα σώματά μας και το τυρί μέσω της μυρωδιάς και επομένως των μικροβίων. Έτσι φτιάξαμε αυτό το τυρί για να αμφισβητήσουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε τα βακτήρια που είναι μέρος της ζωής μας αλλά και τα βακτήρια που δουλεύουμε στο εργαστήριο. Είμαστε, πράγματι, αυτό που τρώμε. Η τομή της βιολογίας και της τεχνολογίας πιο συχνά λέγεται ως ιστορία υπέρβασης της σαρκικής μας πραγματικότητας. Άν μπορείς να μεταφορτώσεις το μυαλό σου σε υπολογιστή, δεν χρειάζεται να πας τουαλέτα τελικά. Και αυτή είναι συνήθως μια ιστορία που λέγεται ως καλό, σωστά; Επειδή οι υπολογιστές είναι καθαροί, και η βιολογία είναι ακατάστατη. Οι υπολογιστές έχουν νόημα και είναι λογικοί, και η βιολογία είναι ένα απρόβλεπτο μπέρδεμα. Από εκεί προκύπτει ότι η επιστήμη και η τεχνολογία υποτίθεται ότι είναι ορθολογικές αντικειμενικές, και αγνές, πως οι άνθρωποι είναι αυτοί που είναι ένα χάος. Αλλά όπως οι συνθετικοί βιολόγοι διερευνούν για σφάλματα στη γραμμή μεταξύ φύσης και τεχνολογίας, καλλιτέχνες, σχεδιαστές και κοινωνικοί επιστήμονες μου έδειξαν ότι οι γραμμές που σχεδιάζουμε μεταξύ φύσης, τεχνολογίας και κοινωνίας είναι λίγο πιο εύκαμπτες απ' ό,τι νομίζουμε. Μας προκαλούν να αναθεωρήσουμε τα οράματά μας για το μέλλον και τις φαντασιώσεις μας να ελέγξουμε τη φύση. Μας δείχνουν πως οι προκαταλήψεις μας, οι ελπίδες και οι αξίες μας ενσωματώνονται στην επιστήμη και τη τεχνολογία μέσα από τις ερωτήσεις και τις επιλογές που κάνουμε. Φανερώνουν τρόπους που η επιστήμη και η τεχνολογία είναι ανθρώπινη, συνεπώς και πολιτική. Τι σημαίνει για εμάς να μπορούμε να ελέγχουμε τη ζωή για τους δικούς μας σκοπούς; Οι καλλιτέχνες Όρον Κάτς και Αίνατ Ζόρ έκαναν το έργο «Δέρμα χωρίς θύματα», όπου κατασκεύασαν ένα μικροσκοπικό δερμάτινο μπουφάν από κύτταρα ποντικιού. Είναι αυτό το σακάκι ζωντανό; Τι χρειάζεται για να το μεγαλώσεις και να το κρατήσεις έτσι; Είναι πραγματικά χωρίς θύματα; Και τι σημαίνει κάτι να είναι φτιαγμένο χωρίς θύματα; Οι επιλογές που κάνουμε σε ό,τι δείχνουμε και κρύβουμε στις ιστορίες προόδου μας, είναι συχνά πολιτικές επιλογές που έχουν πραγματικές συνέπειες. Πώς θα επιδρούν οι γενετικές τεχνολογίες τον τρόπο που κατανοούμε τους εαυτούς μας και καθορίζουμε το σώμα μας; Η Χέδερ Ντούι-Χάγκμποργκ έφτιαξε αυτά τα πρόσωπα με βάση ακολουθίες DNA από σκουπίδια του πεζοδρομίου, αναγκάζοντάς μας να αναρωτηθούμε για την γενετική ιδιωτικότητα, αλλά και πώς και κατά πόσον το DNA μπορεί πραγματικά να μας καθορίσει. Πώς θα πολεμήσουμε και αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή; Θα αλλάξουμε τον τρόπο που κάνουμε τα πάντα, χρησιμοποιώντας βιολογικά υλικά που θα αναπτύσσονται και θα αποσυντίθενται μαζί μας; Θα αλλάξουμε το σώμα μας; Ή την ίδια τη φύση; Ή μπορούμε να αλλάξουμε το σύστημα που συνεχίζει να ενισχύει τα όρια μεταξύ επιστήμης, κοινωνίας, φύσης και τεχνολογίας; Σχέσεις που μας περιορίζουν σ' αυτά τα μη βιώσιμα πρότυπα. Πώς κατανοούμε και ανταποκρινόμαστε σε κρίσεις που είναι ταυτόχρονα φυσικές, τεχνικές και κοινωνικές, -από τον κορονοϊό στην κλιματική αλλαγή- είναι βαθιά πολιτικές, και η επιστήμη δεν συμβαίνει ποτέ σε απομόνωση. Ας πάμε πίσω στο χρόνο όταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι έποικοι έφτασαν στη Χαβάη. Τελικά έφεραν μαζί τους τις αγελάδες και τους επιστήμονές τους. Τα βοοειδή περιπλανιόντουσαν στις πλαγιές, ποδοπατώντας και αλλάζοντας τα οικοσυστήματα στο δρόμο τους. Οι επιστήμονες κατέγραψαν τα είδη που βρήκαν εκεί, συχνά λαμβάνοντας το τελευταίο δείγμα πριν εξαφανιστούν. Αυτό είναι το Μάουι Χάου Κουαχίγουι ή Χιμπισκαντέλφους Γουιλντεριάνους, όπως ονομάστηκε το 1910 από τον Γκέρριτ Γουάιλντερ. Μέχρι το 1912 είχε εξαφανιστεί. Βρήκα αυτό το δείγμα σε ανθολόγιο του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, όπου στεγάζεται με πέντε εκατομμύρια άλλα δείγματα από όλο τον κόσμο. Ήθελα να πάρω ένα κομμάτι του παρελθόντος της επιστήμης, δεμένη όπως ήταν με την αποικιοκρατία, και τις ενσωματωμένες ιδέες του τρόπου με τον οποίο η φύση, η επιστήμη και η κοινωνία θα πρέπει να συνεργάζονται, και να κάνω ερωτήσεις για το μέλλον της επιστήμης. Δουλεύοντας με μια φοβερή ομάδα από το Ginkgo και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, ήμασταν σε θέση να εξαγάγουμε λίγο από το DNA από ένα μικρό κομμάτι αυτού του φυτικού δείγματος και να αναλύσουμε την αλληλουχία στο DNA. Στη συνέχεια να ανασυνθέσουμε μια πιθανή έκδοση τα γονιδίων που έκαναν τη μυρωδιά του φυτού. Εισάγοντας αυτά τα γονίδια στη μαγιά, θα μπορούσαμε να παράγουμε μικρό κομμάτι μυρωδιάς και να μπορέσουμε, ίσως, να μυρίσουμε λίγο από κάτι που χάθηκε για πάντα. Δουλεύοντας ξανά με την Ντέιζι και τη Σισέλ Τολάς, τη συνεργάτιδά μου στο έργο του τυριού, ανακατασκευάσαμε και συνθέσαμε μια νέα μυρωδιά αυτού του λουλουδιού, φτιάξαμε μια εγκατάσταση όπου άνθρωποι μπόρεσαν να το βιώσουν, να είναι μέρος αυτής της φυσικής ιστορίας και συνθετικού μέλλοντος. Πριν 10 χρόνια, ήμουν συνθετική βιολόγος ανησυχώντας ότι η γενετική μηχανική ήταν πιο πολύ τέχνη παρά επιστήμη, και πως οι άνθρωποι ήταν πολύ ακατάστατοι και η βιολογία ήταν πολύ περίπλοκη. Τώρα χρησιμοποιώ τη γενετική μηχανική ως τέχνη εξερευνώντας όλους τους διαφορετικούς τρόπους που αλληλοσυνδεόμαστε και φαντάζομαι διαφορετικά πιθανά μέλλοντα. Ένα σαρκώδες μέλλον είναι αυτό που αναγνωρίζει όλες αυτές τις διασυνδέσεις και τις ανθρώπινες πραγματικότητες της τεχνολογίας. Αλλά αναγνωρίζει επίσης την απίστευτη δύναμη της βιολογίας, την ανθεκτικότητα και βιωσιμότητά της, την ικανότητά της να θεραπευθεί, να αναπτυχθεί και να προσαρμοστεί. Αξίες που είναι τόσο απαραίτητες για τα οράματα του μέλλοντος που έχουμε σήμερα. Η τεχνολογία θα διαμορφώσει αυτό το μέλλον αλλά οι άνθρωποι κάνουν την τεχνολογία. Το πώς θα αποφασίσουμε ποιο θα είναι αυτό το μέλλον εξαρτάται απ' όλους μας. Ευχαριστώ.