WEBVTT

00:00:01.343 --> 00:00:02.494
Tokom decenija,

00:00:02.518 --> 00:00:05.839
moje kolege i ja smo otkrili
užasna nedela i zločine

00:00:05.863 --> 00:00:07.496
velikih korporacija,

00:00:08.471 --> 00:00:10.223
koji su oduzeli brojne živote

00:00:10.247 --> 00:00:12.303
i izazvali povrede i oboljenja,

00:00:13.215 --> 00:00:16.568
uz štetne ekonomske troškove,

00:00:16.592 --> 00:00:18.696
koji su uticali na brojne incidente.

00:00:19.974 --> 00:00:21.733
Ali otkriti ih nije bilo dovoljno.

00:00:22.521 --> 00:00:25.177
Morali smo da obezbedimo
mandate u kongresu

00:00:26.245 --> 00:00:28.195
kako bismo sprečili toliku devastaciju.

00:00:28.877 --> 00:00:32.795
Kao rezultat, mnogo života je spašeno
i brojne traume sprečene,

00:00:32.819 --> 00:00:36.442
posebno u oblastima automobilske,
farmaceutske industrije, ekologije,

00:00:36.466 --> 00:00:38.557
u zaštiti zdravlja i bezbednosti na radu.

NOTE Paragraph

00:00:38.581 --> 00:00:42.311
Uz sve to, jedno pitanje se ponavljalo:

00:00:43.104 --> 00:00:45.779
"Ralf, kako sve ovo postižeš?

00:00:45.803 --> 00:00:47.499
Vaše grupe su male,

00:00:47.523 --> 00:00:49.256
fondovi su vam skromni

00:00:49.280 --> 00:00:52.612
i ne dajete doprinose
kampanjama političara."

NOTE Paragraph

00:00:53.480 --> 00:00:56.001
Moj odgovor upućuje ka previđenom,

00:00:56.025 --> 00:00:58.588
divnom šablonu u američkoj istoriji.

00:00:59.026 --> 00:01:01.674
Skoro svaki napredak u pravdi,

00:01:01.698 --> 00:01:03.887
svaki blagoslov demokratije,

00:01:03.911 --> 00:01:07.773
nastao je zalaganjem malog broja
pojedinačnih građana.

00:01:08.590 --> 00:01:10.593
Znali su o čemu govore.

00:01:11.045 --> 00:01:13.256
Proširili su javno mnjenje,

00:01:13.280 --> 00:01:17.515
ili kako bi to Abraham Linkoln nazvao
"opšte-važni javni sentiment."

00:01:17.994 --> 00:01:20.685
Par građana koji su započeli ove pokrete

00:01:20.709 --> 00:01:24.164
regrutovali su veće brojeve usputno

00:01:24.188 --> 00:01:27.141
radi postizanja ovih reformi i izmena.

00:01:27.780 --> 00:01:30.165
Ipak, i na svom vrhuncu,

00:01:30.189 --> 00:01:35.740
broj aktivno uključenih nikada
nije prelazio jedan posto građanstva,

00:01:35.764 --> 00:01:37.333
često daleko manje.

NOTE Paragraph

00:01:37.887 --> 00:01:41.257
Ovi graditelji demokratije i pravde

00:01:41.281 --> 00:01:44.098
potekli su iz antirobovskih poriva,

00:01:44.122 --> 00:01:46.476
pritisaka za ženska prava glasa.

00:01:47.015 --> 00:01:51.169
Ponikli su od farmera i radnika
u industrijskim sektorima

00:01:51.193 --> 00:01:55.910
zahtevajući regulative banaka,
železnice i proizvođača

00:01:55.934 --> 00:01:57.909
i fer standarde rada.

00:01:58.373 --> 00:02:00.176
U dvadesetom veku,

00:02:00.200 --> 00:02:06.428
javile su se i životne olakšice zajedno sa
malim strankama i njihovim saveznicima

00:02:06.452 --> 00:02:09.480
pritiskajući glavne partije
u izbornoj areni

00:02:09.504 --> 00:02:11.479
da usvoje te mere,

00:02:12.325 --> 00:02:15.696
kao što su pravo na organizovanje
radnih sindikata,

00:02:15.720 --> 00:02:17.299
četrdesetočasovnu sedmicu,

00:02:17.323 --> 00:02:19.681
progresivno oporezivanje, minimalce,

00:02:19.705 --> 00:02:21.866
nadoknade za nezaposlenost

00:02:21.890 --> 00:02:23.365
i socijalno osiguranje.

00:02:23.865 --> 00:02:25.837
Nedavno se pojavio Mediker

00:02:25.861 --> 00:02:28.547
i građanska prava, građanske slobode,

00:02:28.571 --> 00:02:30.580
mirovni sporazumi o nuklearnom naoružanju,

00:02:30.580 --> 00:02:33.138
potrošački i ekološki trijumfi.

00:02:33.920 --> 00:02:36.443
Svi podstaknuti građanima advokatima

00:02:36.467 --> 00:02:38.121
i malim partijama

00:02:38.145 --> 00:02:40.404
koje nikada nisu pobedile
na državnim izborima.

00:02:41.547 --> 00:02:44.331
Ako vam ne smeta da stalno gubite,

00:02:44.355 --> 00:02:47.006
vaše namere će pobediti vremenom.

NOTE Paragraph

00:02:47.030 --> 00:02:48.236
(Smeh)

NOTE Paragraph

00:02:48.260 --> 00:02:50.860
Priča kako sam pristupio
ovim građanskim aktivnostima

00:02:50.884 --> 00:02:52.764
će možda biti poučna

00:02:52.788 --> 00:02:56.601
za one koji se slažu sa verovanjem
senatora Danijela Vebstera:

00:02:57.141 --> 00:03:00.506
"Pravda, gospodo, je veliki interes
čoveka na zemlji."

NOTE Paragraph

00:03:01.654 --> 00:03:06.184
Odrastao sam u malom,
industrijskom gradiću u Konektikatu

00:03:06.208 --> 00:03:08.440
sa dve sestre i bratom i roditeljima

00:03:08.464 --> 00:03:12.273
koji su bili vlasnici slavnog restorana,
pekare i delikatesne radnje.

00:03:13.122 --> 00:03:14.468
Dva vodena toka,

00:03:14.492 --> 00:03:16.873
Luda reka i Mirna reka,

00:03:16.897 --> 00:03:19.200
prolazile su duž naše glavne ulice.

00:03:20.022 --> 00:03:24.571
Kao dete, pitao sam zašto ne možemo
tu da se igramo i pecamo,

00:03:24.595 --> 00:03:27.198
kao u rekama o kojima sam
čitao u knjigama.

00:03:27.760 --> 00:03:31.880
Odgovor: fabrike su koristile ove reke

00:03:31.904 --> 00:03:35.741
za ispuštanje štetnih toksičnih
hemikalija i drugih zagađivača.

00:03:35.765 --> 00:03:41.069
U stvari, kompanije su preuzele kontrolu
nad rekama koje su nam svima pripadale

00:03:41.093 --> 00:03:43.328
radi svojih profita.

00:03:43.352 --> 00:03:48.172
Kasnije, shvatio sam da reke nisu bile deo
našeg normalnog života uopšte,

00:03:48.196 --> 00:03:50.773
osim kada su nam plavile ulice.

00:03:50.797 --> 00:03:54.641
Nije bilo regulativa
o zagađenosti voda u to vreme.

00:03:54.665 --> 00:03:58.375
Shvatio sam da samo jaki zakoni
mogu da očiste naše vodene tokove.

NOTE Paragraph

00:03:58.955 --> 00:04:03.678
Moje mladalačko zapažanje o dvema rekama
kanalizacijama našeg grada

00:04:03.702 --> 00:04:07.864
započele su pravu putanju ka mom govoru
na osmogodišnjoj maturi

00:04:07.888 --> 00:04:13.893
o velikom konzervatoru, branitelju
nacionalnih parkova Džonu Mjuru,

00:04:13.917 --> 00:04:18.758
potom ka mojim studijama na Prinstonu
o poreklu javne sanitacije,

00:04:18.782 --> 00:04:21.522
i zatim ka "Tihom Proleću" Rejčel Karson.

00:04:22.115 --> 00:04:24.288
Ovi angažmani su me pripremili

00:04:24.312 --> 00:04:28.198
da ugrabim zlatni čas donošenja
ekoloških zakona

00:04:28.222 --> 00:04:30.167
početkom sedamdesetih.

00:04:30.191 --> 00:04:32.358
Igrao sam glavnu ulogu građanina

00:04:32.382 --> 00:04:35.177
u lobiranju kroz kongres
za Akt o čistom vazduhu;

00:04:35.201 --> 00:04:38.011
Zakon o čistim vodama,
Agencije za zaštitu životne sredine;

00:04:38.011 --> 00:04:40.587
standard zaštite na radu,
Ministarstva rada;

00:04:40.611 --> 00:04:42.712
i Akt o zaštiti vode za piće.

00:04:42.736 --> 00:04:45.004
Ako imate manje olova u telu,

00:04:45.028 --> 00:04:47.349
nemate više azbesta u plućima

00:04:47.373 --> 00:04:49.281
i čistiji su vam vazduh i voda,

00:04:49.305 --> 00:04:52.546
to je zbog tih zakona tokom godina.

NOTE Paragraph

00:04:53.115 --> 00:04:57.345
Danas, primena ovih spasonosnih
zakona pod Trampom

00:04:57.369 --> 00:05:00.177
biva demontirana na veliko.

00:05:00.894 --> 00:05:04.496
Povratak ovih poguba predstavlja
neposredan izazov

00:05:04.520 --> 00:05:07.032
obnovljenom ekološkom pokretu

00:05:07.056 --> 00:05:08.512
za mlade generacije.

00:05:08.536 --> 00:05:12.631
Što se tiče zagovornika konzumerizma,
nema trajnih pobeda.

00:05:12.655 --> 00:05:15.102
Donošenje zakona je samo prvi korak.

00:05:15.126 --> 00:05:19.041
Sledeći korak, i onaj posle njega,
je odbrana zakona.

NOTE Paragraph

00:05:19.560 --> 00:05:22.939
Za mene, neke od ovih bitki su vrlo lične.

00:05:22.963 --> 00:05:28.147
Gubio sam drugove iz srednje i sa koledža
u udesima na autoputevima,

00:05:28.171 --> 00:05:30.725
najvećem uzročniku smrti
u toj starosnoj grupi.

00:05:31.449 --> 00:05:33.645
Potom, krivica je prebačena na vozača,

00:05:33.669 --> 00:05:37.031
podrugljivo nazvanim "ludakom za volanom."

00:05:37.637 --> 00:05:40.682
Istina, pijani vozači snose odgovornost,

00:05:40.706 --> 00:05:45.101
ali bezbednija vozila i autoputevi
mogu sprečiti udese

00:05:45.125 --> 00:05:47.842
i umanjiti im ozbiljnost kada se dogode.

00:05:47.866 --> 00:05:50.834
Nije bilo sigurnosnih pojaseva,
podstavljenih kontrolnih tabli,

00:05:50.834 --> 00:05:54.199
vazdušnih jastuka
ili druge zaštitne opreme

00:05:54.223 --> 00:05:57.880
da umanje jačinu udesa.

00:05:57.904 --> 00:06:03.720
Kočnice, gume i stabilnost
na američkim autima su bili slabi,

00:06:03.744 --> 00:06:06.896
i u poređenju sa stranim proizvođačima.

00:06:07.468 --> 00:06:09.291
Voleo sam da stopiram,

00:06:09.315 --> 00:06:12.782
uključujući i napred nazad od Prinstona
do Pravne škole na Harvardu.

00:06:13.314 --> 00:06:18.411
Ponekad, vozač i ja bismo nailazili
na jezive scene udesa.

00:06:18.974 --> 00:06:21.596
Užasi su ostavili dubok utisak na mene.

00:06:22.214 --> 00:06:25.253
Podstakli su me da napišem esej
dok samo studirao pravo

00:06:25.277 --> 00:06:29.704
o nedovoljnoj bezbednosti u dizajnu
i potrebi za zakonima o bezbednosti.

NOTE Paragraph

00:06:30.259 --> 00:06:33.687
Jedan od mojih najboljih prijatelja
sa prava, Fred Kondon,

00:06:33.711 --> 00:06:38.185
vozio je jednog dana sa posla
ka porodičnoj kući u Novom Hemširu

00:06:39.222 --> 00:06:43.730
i na trenutak zadremao
za volanom karavana.

00:06:44.247 --> 00:06:47.446
Vozilo je prešlo na zaustavnu
traku i prevrnulo se.

00:06:47.931 --> 00:06:50.515
Nije bilo sigurnosnih
pojaseva 1961. godine.

00:06:50.911 --> 00:06:52.773
Fred je postao paraplegičar.

NOTE Paragraph

00:06:53.437 --> 00:06:58.090
Takvo zlodelo koje se moglo sprečiti
me je dodatno motivisalo.

00:06:58.526 --> 00:07:02.743
Auto industrija je okrutno
odbijala da ugradi

00:07:02.767 --> 00:07:06.982
dugo znane sigurnosne karakteristike
i kontrole zagađenja.

00:07:07.006 --> 00:07:11.860
Umesto toga, industrija se svake godine
fokusirala na reklame stilskih izmena

00:07:11.884 --> 00:07:13.614
i prekomerne konjske snage.

00:07:13.638 --> 00:07:14.942
Bio sam ogorčen.

00:07:16.188 --> 00:07:20.001
Što sam više istraživao izostavljanje
sigurnosnih uređaja na automobilima,

00:07:20.025 --> 00:07:23.582
objavljene dokaze sa sudskih procesa
kako proizvođači automobila

00:07:23.606 --> 00:07:26.845
iz nehata oštete putnike u vozilima,

00:07:26.869 --> 00:07:31.258
posebno nestabilnost GM vozila
pod nazivom Korver -

00:07:31.282 --> 00:07:35.876
to je više Dženeral Motors težio
da diskredituje moje pisanje i svedočenje.

00:07:35.900 --> 00:07:40.931
Uposlili su privatne detektive
da me prate ne bi li me oblatili.

NOTE Paragraph

00:07:41.503 --> 00:07:45.096
Posle objave moje knjige
"Nebezbedno pri svakoj brzini,"

00:07:45.120 --> 00:07:48.723
GM je želeo da podrije moje
predstojeće svedočenje

00:07:48.747 --> 00:07:51.482
pred potkomisijom Senata 1966. godine.

00:07:52.125 --> 00:07:53.982
Policija Kapitola ih je uhvatila.

00:07:54.715 --> 00:07:56.988
Mediji su izveštavali o borbi u Kongresu

00:07:57.012 --> 00:07:59.163
između mene i Dženeral Motors giganta.

00:07:59.644 --> 00:08:02.835
Izuzetnom brzinom,
u poređenju sa današnjom,

00:08:02.859 --> 00:08:08.668
1966. godine, Kongres i predsednik Džonson
su uveli najveću industriju u Americi

00:08:08.692 --> 00:08:10.406
pod federalnu regulativu

00:08:10.430 --> 00:08:14.821
za bezbednost, kontrolu zagađenja
i efikasnost goriva.

00:08:14.845 --> 00:08:17.110
Do 2015. godine,

00:08:17.134 --> 00:08:21.477
tri i po miliona smrtnih slučajeva
je izbegnuto samo u SAD-u,

00:08:21.501 --> 00:08:23.688
milioni povreda sprečeni,

00:08:23.712 --> 00:08:26.256
milijarde dolara ušteđene.

NOTE Paragraph

00:08:26.280 --> 00:08:31.101
Šta je bilo potrebno za pobedu
uprkos tako slabim izgledima?

00:08:31.691 --> 00:08:33.548
Pa, tu su bili:

00:08:33.572 --> 00:08:38.702
prvo, par advokata sa znanjem kako valja
izneti dokaze svuda;

00:08:38.726 --> 00:08:43.405
drugo, nekoliko ključnih razumnih ljudi
u kongresnom odboru

00:08:43.429 --> 00:08:44.974
koji su vodila tri senatora;

00:08:45.590 --> 00:08:48.987
treće, oko sedam novinara
iz najvećih dnevnih novina

00:08:49.011 --> 00:08:53.221
koji su redovno izveštavali
o razvoju priče;

00:08:53.245 --> 00:08:56.970
četvrto, predsednik
Lindon Džonson, uz asistenciju,

00:08:56.994 --> 00:09:02.503
složio se da stvori agenciju za
regulasinje bezbednosti, NHTSA;

00:09:02.527 --> 00:09:08.493
i peto, desetak auto inženjera,
inspektora i lekara

00:09:08.517 --> 00:09:11.337
koji su obznanili presudne informacije,

00:09:11.361 --> 00:09:13.874
i koji bi trebalo da budu bolje poznati.

NOTE Paragraph

00:09:13.898 --> 00:09:17.588
Još jedan faktor je bio odlučan:
informisano javno mnjenje.

00:09:17.612 --> 00:09:22.722
Većina je saznala koliko bi vozila
mogla biti bezbednija.

00:09:22.746 --> 00:09:25.579
Želeli su štedljivija vozila.

00:09:25.603 --> 00:09:27.931
Želeli su čistiji vazduh.

00:09:28.471 --> 00:09:31.408
Rezultat: u septembru 1966. godine,

00:09:31.432 --> 00:09:36.237
predsednik Lindon Džonson je potpisao
zakonske propise bezbednosti u Beloj kući

00:09:36.261 --> 00:09:39.506
sa mnom pored njega, gde sam primio pero!

NOTE Paragraph

00:09:39.530 --> 00:09:40.539
(Smeh)

NOTE Paragraph

00:09:40.563 --> 00:09:44.260
Između 1966. i 1976. godine,

00:09:44.284 --> 00:09:48.771
tih šest kritički povezanih faktora
su neprestano korišćeni.

00:09:49.334 --> 00:09:53.842
Nastupilo je zlatno doba zakonodavstva
i zakonodavne akcije

00:09:53.866 --> 00:09:57.382
za potrošača, radnika i zaštitu sredine.

00:09:57.967 --> 00:10:01.116
Ti povezani elementi naših
prethodnih kampanja

00:10:01.140 --> 00:10:05.566
treba da budu na umu onima koji žele
da postignu isto danas

00:10:05.590 --> 00:10:07.507
za bezbednost vode za piće,

00:10:07.531 --> 00:10:09.879
za smrti uzrokovane otpornošću
na antibiotike,

00:10:09.903 --> 00:10:12.521
za reforme kriminalne pravde,

00:10:12.545 --> 00:10:15.135
rizike usled klimatskih poremećaja,

00:10:15.159 --> 00:10:17.363
uticaje bio i nanotehnologije,

00:10:17.387 --> 00:10:18.933
trku u nuklearnom naoružanju,

00:10:18.957 --> 00:10:20.115
mirovne sporazume,

00:10:20.139 --> 00:10:21.477
opasnosti po decu,

00:10:21.501 --> 00:10:23.640
hemijske i radioaktivne rizike,

00:10:23.664 --> 00:10:25.210
i slično.

00:10:25.234 --> 00:10:31.129
Po pouzdanom istraživanju iz 2016.
Medicinske škole Džons Hopkins,

00:10:31.153 --> 00:10:33.222
bolničke smrti koje su sprečive

00:10:33.246 --> 00:10:37.968
odnesu neverovatnih 5.000 života
sedmično u Americi.

NOTE Paragraph

00:10:39.170 --> 00:10:41.975
Vrhunac osamdesetih:

00:10:41.999 --> 00:10:46.839
naša silna bitka da se ograniči
pušenje na javnim mestima,

00:10:46.863 --> 00:10:48.505
uredi industrija duvana

00:10:48.529 --> 00:10:51.693
i ustanove uslovi za smanjenje pušenja.

00:10:52.250 --> 00:10:55.945
Njihova borba je začeta 1964. godine,

00:10:55.969 --> 00:10:58.822
sa čuvenim izveštajem
Generalnog hirurga SAD-a

00:10:58.846 --> 00:11:02.942
koji povezuje pušenje cigareta sa kancerom
i drugim oboljenjima.

00:11:02.966 --> 00:11:07.464
Preko 400.000 smrtnih slučajeva godišnje
u Sjedinjenim Državama

00:11:07.488 --> 00:11:09.460
povezane su sa pušenjem.

00:11:10.172 --> 00:11:15.656
Javna saslušanja, parnice, medijska pažnja
i uzbunjivači iz industrije

00:11:15.680 --> 00:11:20.569
udružili su se sa medicinskim naučnicima
da savladaju veoma moćnu industriju.

00:11:21.046 --> 00:11:24.581
Pitao sam Majkla Pertsčuka,
vodećeg u osoblju Senata,

00:11:24.605 --> 00:11:30.280
koliko advokata je radilo puno radno vreme
na kontroli industrije duvana u to vreme.

00:11:30.304 --> 00:11:35.630
G. Pertsčuk je procenio ne više od 1.000
sa punim radnim vremenom u Americi

00:11:35.654 --> 00:11:37.785
zagovarajući društvo bez duvana.

00:11:38.230 --> 00:11:43.511
Rekao bih da je to izuzetno mali broj
ljudi koji su ovo omogućili.

00:11:44.233 --> 00:11:49.055
Imali su većinu javnog mnjenja
zainteresovanih, nepušača,

00:11:49.079 --> 00:11:50.419
iza sebe.

00:11:50.443 --> 00:11:53.722
Mnogi pušači su bacali duvan.

00:11:53.746 --> 00:11:57.185
Samo zamislite: od 45 posto odraslih

00:11:57.209 --> 00:12:01.287
na 15 posto do 2018.

00:12:01.746 --> 00:12:04.574
Prekretnica je bila kada je
u Kongresu prošao zakon

00:12:04.598 --> 00:12:07.109
koji ovlašćuje Upravu za hranu i lekove

00:12:07.133 --> 00:12:09.566
da kontroliše duvanske kompanije.

NOTE Paragraph

00:12:09.590 --> 00:12:12.955
Imajte na umu da je napredak
za potrošače i radnike

00:12:12.979 --> 00:12:17.347
obično praćen raznovrsnim kontranapadima
od strane korporacija.

00:12:17.371 --> 00:12:20.893
Kada žar iza takvih reformi stinja,

00:12:21.734 --> 00:12:28.065
zakonodavna tela i regulatorne agencije
postanu lak plen industrije

00:12:28.089 --> 00:12:31.060
koja odgađa postojeće
i dalje nametanje zakona.

00:12:31.719 --> 00:12:32.896
Šta nam to govori?

00:12:32.920 --> 00:12:36.633
"Pravda mora biti pod stalnim nadzorom."

00:12:37.142 --> 00:12:38.647
Vidimo razliku između

00:12:38.671 --> 00:12:43.700
izuzetne izdržljivosti kontranapada,
korporativne snage vođene profitom

00:12:43.724 --> 00:12:47.760
i umora koji obuzme građane volontere

00:12:47.784 --> 00:12:50.980
čija svest i veština vape za obnovom.

00:12:51.799 --> 00:12:53.704
Nije fer takmičenje

00:12:53.728 --> 00:12:57.636
između velikih kompanija poput
Dženeral Motorsa, Fajzera,

00:12:57.660 --> 00:13:01.623
EksonMobila, Vels Farga, Monsanta,

00:13:01.647 --> 00:13:05.325
i drugih izuzetno bogatih
kompanija i lobista

00:13:05.349 --> 00:13:09.463
u poređenju sa grupama za zaštitu čoveka
sa vrlo limitiranim resursima.

NOTE Paragraph

00:13:10.070 --> 00:13:13.016
Štaviše, korporacije imaju
imunitet i privilegije

00:13:13.040 --> 00:13:15.923
koje su nedostupne običnim ljudima.

00:13:16.443 --> 00:13:22.150
Na primer, Takata je bila kriva za
užasni skandal sa vazdušnim jastucima,

00:13:22.174 --> 00:13:25.060
ali je ta kompanija uspela da izbegne
krivično gonjenje.

00:13:25.084 --> 00:13:31.371
Umesto toga, Takati je dozvoljen bankrot
a njenim rukovodiocima lepe svote.

NOTE Paragraph

00:13:32.077 --> 00:13:35.910
Ali kad se ljudi organizuju ne treba
da se plaše od moći korporacija.

00:13:35.934 --> 00:13:38.605
Zakonodavci i dalje žele glasove

00:13:38.629 --> 00:13:43.857
više nego što im treba novac
za kampanje od korporacija.

00:13:44.616 --> 00:13:48.998
Imamo daleko veći potencijal
za uticaj od korporacija.

00:13:49.506 --> 00:13:52.247
Ali glasači se moraju jasno povezati

00:13:52.271 --> 00:13:57.017
sa onim što organizovani glasači
žele od zakonodavaca.

00:13:57.041 --> 00:14:02.043
Da delegiraju ustavni
autoritet "nas naroda",

00:14:02.067 --> 00:14:05.607
treba da rade za dobrobit naroda.

00:14:06.584 --> 00:14:08.402
Narodni Kongres,

00:14:08.426 --> 00:14:11.806
najmoćnija ustavna grana vlasti,

00:14:11.830 --> 00:14:16.673
može da nadjača, blokira ili preusmeri
najrazornije korporacije.

00:14:17.736 --> 00:14:21.899
Postoji samo 100 senatora
i 435 predstavnika

00:14:21.923 --> 00:14:25.327
i oko dva miliona organizovanih aktivista,

00:14:25.351 --> 00:14:27.334
sa hobijem kongresnih čuvara.

NOTE Paragraph

00:14:27.798 --> 00:14:31.521
Kongresna pravda može da postane
pouzdana i brza.

00:14:31.545 --> 00:14:34.603
Dokazali smo to u više navrata
sa puno manje ljudstva.

00:14:35.183 --> 00:14:38.464
Ali danas, Kongres, plivajući
u novcu od kampanja,

00:14:38.488 --> 00:14:42.486
prepušta svoje odgovornosti
izvršnoj vlasti

00:14:42.510 --> 00:14:46.834
koja prečesto postane korporativna država
pod kontrolom velikih kompanija.

00:14:47.557 --> 00:14:53.082
Predsednik Ruzvelt, u obraćanju
Kongresu 1938. godine,

00:14:53.106 --> 00:14:57.464
nazvao je koncentrisani uticaj
korporacija na našu vladu

00:14:57.488 --> 00:15:00.266
da citiram: "fašizam", kraj citata.

00:15:00.905 --> 00:15:04.207
Skromno angažovanje
jednog procenta odraslih

00:15:04.231 --> 00:15:07.855
u svakom od 435 kongresnih okruga,

00:15:07.879 --> 00:15:11.577
pozivanje senatora i predstavnika
ili državnih zakonodavaca

00:15:11.601 --> 00:15:13.966
na sastanke gradskog veća u opštini,

00:15:13.990 --> 00:15:16.552
gde građani izlažu svoje planove,

00:15:16.576 --> 00:15:18.717
uz podršku većine glasača,

00:15:18.741 --> 00:15:20.699
mogu promeniti Kongres.

00:15:20.723 --> 00:15:26.142
Naši predstavnici mogu da postanu
nosioci demokratije i pravde,

00:15:26.166 --> 00:15:28.166
unapređujući mogućnosti čoveka.

NOTE Paragraph

00:15:28.618 --> 00:15:30.368
Sanjam o našim školama,

00:15:30.392 --> 00:15:31.849
ili vanškolskim programima,

00:15:31.873 --> 00:15:36.510
gde se zajednice uče građanskom aktivizmu,
kako da vode dobar život.

00:15:36.534 --> 00:15:39.034
Časovi edukacije odraslih
bi trebalo isto da čine.

00:15:39.058 --> 00:15:43.976
Treba da napravimo program obuke građana
i biblioteke aktivizma.

00:15:44.000 --> 00:15:48.888
Učenici i odrasli vole znanja koja su
povezana sa svakodnevnim životom.

00:15:49.375 --> 00:15:53.852
Veliki broj Amerikanaca,
bez obzira na političku pripadnost,

00:15:53.876 --> 00:15:55.364
su za minimalac,

00:15:55.388 --> 00:15:57.105
univerzalnu zdravstvenu zaštitu,

00:15:57.129 --> 00:16:00.717
istinsku primenu zakona protiv
kriminala, prevare i zloupotrebe.

00:16:00.741 --> 00:16:03.175
Žele fer, produktivan sistem poreza,

00:16:03.199 --> 00:16:06.897
javne budžete koji pružaju vrednost
ljudima u njihovim domovima

00:16:06.921 --> 00:16:08.589
u modernoj infrastrukturi,

00:16:08.613 --> 00:16:11.193
i kraj većini korporativnih subvencija.

00:16:11.217 --> 00:16:15.785
Sve više zahtevaju ozbiljniju pažnju
na klimatske promene

00:16:15.809 --> 00:16:19.960
i druge ekološke i globalne pretnje
u globalnom zdravstvu i na pandemije.

00:16:20.563 --> 00:16:23.236
Većina ljudi želi efikasniju vlast,

00:16:23.260 --> 00:16:27.850
i kraj beskonačnim, agresivnim ratovima
koji se samo povrate kao bumerang.

00:16:27.874 --> 00:16:32.536
Žele poštene izbore i fer pravila
za glasače i kandidate.

00:16:32.560 --> 00:16:35.539
Ovo su promene koje ujedinjuju ljude,

00:16:35.563 --> 00:16:38.233
promene koje Kongres može da ostvari.

NOTE Paragraph

00:16:38.257 --> 00:16:40.991
Ljudi širom sveta favorizuju demokratiju,

00:16:41.015 --> 00:16:45.119
jer izvlači nabolje
u stanovništvu i vođama.

00:16:45.143 --> 00:16:47.963
Ali ovaj cilj zahteva da građani
žele da ulože vreme

00:16:47.987 --> 00:16:51.244
u ovu sjajnu priliku
koju zovemo demokratija,

00:16:51.268 --> 00:16:53.458
između i za vreme izbora.

00:16:53.922 --> 00:16:57.066
Istorija nam daje ohrabrujuće
primere da poverujemo

00:16:57.090 --> 00:17:00.294
da je proboj u sukobu sa moćnicima
lakši nego što verujemo.

NOTE Paragraph

00:17:00.328 --> 00:17:02.915
Ljudi mi kažu: "Ne znam šta da radim!"

00:17:02.939 --> 00:17:04.580
Počni da učiš na delu.

00:17:05.074 --> 00:17:07.015
Što više vežbaju građanski aktivizam,

00:17:07.039 --> 00:17:09.373
postaju veštiji i sposobniji.

00:17:09.910 --> 00:17:14.472
Kao učenje zanata, profesije,
hobija, učenja plivanja,

00:17:14.496 --> 00:17:17.378
njihove sumnje, predrasude i oklevanja

00:17:17.402 --> 00:17:20.497
počnu da se tope
kroz vatreno krštenje akcije.

00:17:20.521 --> 00:17:23.746
Njihovi argumenti za promenu postanu
jači i precizniji.

NOTE Paragraph

00:17:24.361 --> 00:17:27.704
Od 1965. do 1966,

00:17:27.728 --> 00:17:30.983
kada sam se zalagao za bezbednija auta,

00:17:31.007 --> 00:17:34.402
shvatio sam da ima mnoštvo industrija
koje puno zarađuju

00:17:34.426 --> 00:17:37.956
na razrešavanju užasnih ishoda udesa:

00:17:37.980 --> 00:17:42.384
medicinska nega, prodaja osiguranja,
popravke vozila...

00:17:42.408 --> 00:17:47.034
Na perverzan način podsticano je
da se zadrži status quo.

00:17:47.058 --> 00:17:50.766
Suprotno tome, prevencija ovih tragedija

00:17:50.790 --> 00:17:54.755
oslobađa novac potrošača
da ga troši ili štedi kako želi

00:17:54.779 --> 00:17:56.881
za bolji život.

NOTE Paragraph

00:17:57.430 --> 00:18:01.692
Potreban je samo mali broj ljudi
da nategne svoje građanske mišiće,

00:18:01.716 --> 00:18:04.275
kao pojedinci i u organizovanim grupama,

00:18:04.299 --> 00:18:06.877
na naše zakonodavne izvršioce.

00:18:06.901 --> 00:18:12.055
U najboljem slučaju, treba samo nekolicina
prosvetljenih bogatih da priloži novac

00:18:12.079 --> 00:18:16.745
da ubrza građanske napore protiv
pohlepnih i moćnih vođa.

00:18:16.769 --> 00:18:19.972
I ranije su bogati bili glavni donatori

00:18:19.996 --> 00:18:24.505
za borbu protiv ropstva,
za ženska prava glasa i građanski pokret.

00:18:24.529 --> 00:18:26.021
To treba da zapamtimo.

NOTE Paragraph

00:18:26.021 --> 00:18:28.722
Sa početkom nesreća
izazvanih klimatskim promenama,

00:18:28.722 --> 00:18:32.915
svako od nas mora bolje
da proceni koliko je bitan,

00:18:32.939 --> 00:18:36.451
koliko smo posvećeni građanskom životu,

00:18:36.475 --> 00:18:39.856
kao delu normalne svakodnevnice,

00:18:39.880 --> 00:18:42.512
uz lični porodični život.

00:18:42.536 --> 00:18:45.800
Kad se smisleno pojavite gde treba
to je već pola demokratije.

00:18:45.824 --> 00:18:49.199
To unapređuje život,
slobodu i potragu za srećom.

NOTE Paragraph

00:18:49.581 --> 00:18:53.015
Setite se, naša zemlja je puna problema
koje nismo zaslužili

00:18:53.039 --> 00:18:55.569
i rešenja koja ne primenjujemo.

00:18:56.022 --> 00:18:58.884
To je raskorak u demokratiji
i nema tog moćnika

00:18:58.884 --> 00:19:00.766
koji nas može zaustaviti da to rešimo.

00:19:00.988 --> 00:19:03.719
To dugujemo budućim generacijama.

00:19:03.743 --> 00:19:05.540
Zar ne želimo da naši potomci,

00:19:05.564 --> 00:19:09.750
umesto da nas kunu zbog kratkovidosti,

00:19:09.774 --> 00:19:12.256
zar ne želimo da blagosiljaju
našu smotrenost

00:19:12.280 --> 00:19:16.740
i svetle horizonte koji im mogu
doneti blagostanje

00:19:16.764 --> 00:19:18.660
i napredak ka opštem dobru?

NOTE Paragraph

00:19:19.135 --> 00:19:20.384
Hvala.

NOTE Paragraph

00:19:21.028 --> 00:19:23.341
(Aplauz)