WEBVTT

00:00:00.860 --> 00:00:03.739
Khi còn nhỏ, tôi đã luôn thích thông tin

00:00:03.739 --> 00:00:05.587
mà tôi có thể rút ra từ số liệu

00:00:05.587 --> 00:00:08.629
và những câu chuyện được kể
bằng những con số.

00:00:08.629 --> 00:00:10.913
Tôi nhớ, khi lớn lên, tôi đã rất bực bội

00:00:10.913 --> 00:00:16.459
với cách ba mẹ nói dối tôi bằng các con số

00:00:16.459 --> 00:00:21.443
"Talithia, nếu ba đã nói với con một lần ,
ba đã nói với con một nghìn lần rồi''

00:00:21.443 --> 00:00:25.335
Không, ba à, ba mới nói 17 lần thôi

00:00:25.335 --> 00:00:28.377
và hai lần thì con không có lỗi (Cười)

NOTE Paragraph

00:00:28.377 --> 00:00:31.681
Tôi nghĩ đó là một trong các lý do
mà tôi đã lên chức tiến sĩ thống kê

00:00:31.681 --> 00:00:32.569
Tôi luôn muốn biết

00:00:32.569 --> 00:00:35.755
mọi người có ẩn ý gì qua những con số?

00:00:35.755 --> 00:00:36.938
Là một nhà thống kê

00:00:36.938 --> 00:00:40.791
tôi muốn mọi người cho tôi xem số liệu

00:00:40.791 --> 00:00:43.126
và tôi có thể tự rút ra kết luận

00:00:43.126 --> 00:00:46.175
Donald và tôi khi tôi mang bầu lần thứ 3

00:00:46.175 --> 00:00:48.909
khoảng tuần thứ 41 rưỡi

00:00:48.909 --> 00:00:52.286
thời điểm mà các bạn có thể thấy 
là quá hạn sinh nở

00:00:52.286 --> 00:00:54.121
Dân thống kê chúng tôi gọi đó là

00:00:54.121 --> 00:00:56.807
ở khoảng tin cậy 95%.

00:00:56.807 --> 00:00:58.673
(Cười)

00:00:58.673 --> 00:01:00.951
Ở thời điểm đó của quá trình

00:01:00.951 --> 00:01:03.144
chúng tôi cứ vài ngày

00:01:03.144 --> 00:01:04.952
lại đi làm xét nghiệm stress cho em bé

00:01:04.952 --> 00:01:06.134
đó là chỉ thủ tục

00:01:06.134 --> 00:01:10.720
Xét nghiệm để xem em bé
có bị loại stress nào vì ra đời muộn

00:01:10.720 --> 00:01:14.113
Bạn hầu như không gặp bác sĩ thật, nếu có

00:01:14.113 --> 00:01:17.280
chỉ là những người tình cờ 
hôm đó làm việc ở bệnh viện

00:01:17.280 --> 00:01:19.746
Chúng tôi đi làm xét nghiệm stress

00:01:19.746 --> 00:01:23.524
và sau 20 phút, bác sĩ đến và ông ấy nói:

00:01:23.524 --> 00:01:29.079
"Cháu bé bị stress, 
chúng ta cần phải thúc sinh"

00:01:29.079 --> 00:01:34.568
Là 1 nhà thống kê, tôi phản ứng thế nào?

00:01:35.358 --> 00:01:37.370
Xin cho tôi xem số liệu

00:01:37.370 --> 00:01:40.072
Sau đó, ông tiếp tục cho chúng tôi biết

00:01:40.072 --> 00:01:42.497
nhịp tim của em bé theo dõi trong 18 phút

00:01:42.497 --> 00:01:44.468
nhịp tim của em bé đã ở mức bình thường

00:01:44.468 --> 00:01:47.421
và trong vòng hai phút, có vẻ như nó là

00:01:47.421 --> 00:01:51.131
vùng nhịp tim của tôi và tôi nói

00:01:51.131 --> 00:01:54.034
"Có thể đó là nhịp tim của tôi?"

00:01:54.037 --> 00:01:55.492
Tôi đã vận động một chút

00:01:55.492 --> 00:01:57.790
thật khó nằm yên

00:01:57.790 --> 00:02:00.308
khi mang thai 41 tuần trong vòng 20 phút

00:02:00.308 --> 00:02:02.481
Có lẽ có sự chuyển dịch gì đó"

00:02:02.481 --> 00:02:07.457
Ông ấy nói: 
''Chúng tôi không muốn mạo hiểm''

00:02:07.457 --> 00:02:08.717
Tôi nói được thôi.

00:02:08.717 --> 00:02:10.696
Tôi nói ''Nếu tôi đang ở tuần thai thứ 36

00:02:10.696 --> 00:02:12.245
với các thông số tương tự?

00:02:12.245 --> 00:02:16.124
Liệu ông có quyết định thúc sinh không?''

00:02:16.124 --> 00:02:19.692
''Không, tôi có lẽ đợi tới lúc ít nhất

00:02:19.692 --> 00:02:21.702
cô được 38 tuần, nhưng cô gần 42 tuần rồi,

00:02:21.702 --> 00:02:23.709
không có lý do gì để em bé trong bụng cả,

00:02:23.709 --> 00:02:25.660
hãy chuẩn bị nhập viện''

00:02:25.660 --> 00:02:32.241
Tôi nói ''Tại sao chúng ta không thử lại?

00:02:32.241 --> 00:02:33.962
thu thập thêm số liệu

00:02:33.962 --> 00:02:36.373
Tôi có thể cố gắng ở yên trong 20 phút

00:02:36.373 --> 00:02:39.056
Chúng ta tính trung bình và xem xem

00:02:39.056 --> 00:02:41.738
nó có nghĩa ra sao. (Cười)

00:02:41.738 --> 00:02:45.385
Và ông ấy nói:

00:02:45.385 --> 00:02:52.434
"Thưa cô, tôi chỉ không muốn 
cô bị sảy thai''

00:02:52.434 --> 00:02:55.566
đó là việc của ba người chúng ta

00:02:55.566 --> 00:02:56.720
Rồi ông ấy nói

00:02:56.720 --> 00:03:00.838
''Nguy cơ cô bị sảy thai cao gấp đôi

00:03:00.838 --> 00:03:04.605
khi quá hạn sinh nở. Xin mời nhập viện''.

00:03:04.605 --> 00:03:10.892
Ôi! Là một nhà thống kê, 
phản ứng của tôi là gì nhỉ?

00:03:10.892 --> 00:03:12.130
Xin cho tôi xem số liệu!

00:03:12.130 --> 00:03:13.345
Bác sĩ, ông nói về rủi ro

00:03:13.345 --> 00:03:16.321
Tôi nói về rủi ro cả ngày, 
hãy nói cho tôi nghe về rủi ro nào!

00:03:16.321 --> 00:03:17.523
Hãy nói về rủi ro. (Cười)

00:03:17.523 --> 00:03:19.488
Hãy nói về rủi ro.

NOTE Paragraph

00:03:19.488 --> 00:03:20.689
Tôi nói ''Tốt thôi.

00:03:20.689 --> 00:03:24.590
Có phải tôi đi từ 30 phần trăm rủi ro 
lên 60 phần trăm rủi ro không?

00:03:24.590 --> 00:03:27.141
Chúng ta ở đâu trong nguy cơ sảy thai này?

00:03:27.141 --> 00:03:30.437
Và ông ấy nói: 
''Không hẳn thế, rủi ro là gấp đôi,

00:03:30.437 --> 00:03:35.419
và chúng tôi chỉ muốn 
những điều tốt nhất cho em bé''

00:03:35.419 --> 00:03:37.582
Không nản lòng, tôi thử từ khía cạnh khác

00:03:37.582 --> 00:03:42.950
Tôi nói ''Được rồi, trong 1000 phụ nữ 
mang thai đủ thời gian

00:03:42.950 --> 00:03:45.616
có bao nhiêu trong số đó bị sảy thai

00:03:45.616 --> 00:03:47.411
ngay trước kỳ sinh nở?

00:03:47.411 --> 00:03:50.259
Ông ấy nhìn tôi rồi nhìn Donald,

00:03:50.259 --> 00:03:54.962
và ông nói, khoảng 1 trong 1000

00:03:54.962 --> 00:03:58.322
Tôi nói ''Thế thì trong số 1000 người đó,

00:03:58.322 --> 00:04:02.650
bao nhiêu người bị sảy thai 
ngay trước kỳ sinh nở?''

NOTE Paragraph

00:04:02.650 --> 00:04:06.142
"Khoảng hai'' (Cười)

00:04:06.142 --> 00:04:09.166
Tôi nói "Thế là ông nói về rủi ro của tôi

00:04:09.166 --> 00:04:12.213
đi từ 0.1 phần trăm

00:04:12.213 --> 00:04:16.459
lên 0.2 phần trăm''

NOTE Paragraph

00:04:16.459 --> 00:04:19.137
Như vậy, số liệu không đủ thuyết phục

00:04:19.137 --> 00:04:20.385
rằng tôi cần thúc sinh

00:04:20.385 --> 00:04:22.334
Sau đó chúng tôi tiếp tục tranh luận

00:04:22.334 --> 00:04:24.982
về việc thúc sinh dẫn đến tỉ lệ cao

00:04:24.982 --> 00:04:28.973
của thủ thuật Xê-da, và ở mức tối đa 
chúng tôi muốn tránh điều đó

00:04:28.973 --> 00:04:30.225
Rồi tôi nói

00:04:30.225 --> 00:04:33.105
''Tôi không nghĩ 
ngày dự sinh của tôi là chuẩn xác''

00:04:33.105 --> 00:04:35.705
(Cười)

00:04:35.705 --> 00:04:38.445
Điều này làm ông ấy rất ngạc nhiên

00:04:38.445 --> 00:04:40.095
và trông ông ấy có vẻ bối rối

00:04:40.095 --> 00:04:42.227
tôi nói ''Ông có thể không biết điều này

00:04:42.227 --> 00:04:43.808
ngày dự sinh được dự tính

00:04:43.808 --> 00:04:46.346
dựa trên chu kỳ kinh nguyệt là 28 ngày,

00:04:46.346 --> 00:04:47.848
và vòng kinh của tôi lên xuống

00:04:47.848 --> 00:04:51.295
đôi khi 27 ngày, đôi khi là 38 ngày ___

00:04:51.295 --> 00:04:54.449
tôi có thu thập số liệu 
để chứng minh điều đó.

00:04:54.449 --> 00:04:58.233
(Cười)

00:04:58.233 --> 00:05:04.070
Cuối cùng, chúng tôi rời bệnh viện, 
không sử dụng thuốc thúc sinh

00:05:04.070 --> 00:05:10.263
Chúng tôi phải ký vào một đơn khước từ 
để được ra khỏi bệnh viện

00:05:10.263 --> 00:05:13.951
Tôi không khuyến khích bạn 
không nghe lời của bác sỹ

00:05:13.951 --> 00:05:15.869
vì với ngay cả đứa con đầu

00:05:15.869 --> 00:05:19.511
tôi đã bị thúc sinh ở tuần 38, 
dịch cổ tử cung ít

00:05:19.511 --> 00:05:22.149
Tôi không phải là người chống lại
sự can thiệp của y học

00:05:22.149 --> 00:05:25.043
Nhưng tại sao chúng tôi lại tự tin
rời bệnh viện ngày hôm đó?

00:05:25.043 --> 00:05:28.483
Chúng tôi có số liệu 
mà nói lên 1 câu chuyện khác

00:05:28.483 --> 00:05:33.491
Chúng tôi đã thu thập số liệu trong 6 năm

00:05:33.491 --> 00:05:35.789
Tôi có số liệu về nhiệt độ cơ thể

00:05:35.789 --> 00:05:37.404
và nó nói lên một câu chuyện khác

00:05:37.404 --> 00:05:44.477
Thực tế là chúng ta có thể dự tính 
khá chính xác thời gian thụ thai

00:05:44.477 --> 00:05:46.379
Vâng, đó là chuyện mà bạn muốn kể

00:05:46.379 --> 00:05:49.631
vào ngày cưới của con bạn (Cười)

00:05:49.631 --> 00:05:53.324
Mẹ còn nhớ rõ như mới hôm qua

00:05:53.324 --> 00:05:55.965
nhiệt độ của mẹ sôi lên 97.8 độ

00:05:55.965 --> 00:06:00.119
khi mẹ nhìn sâu vào mắt cha con (Cười)

00:06:00.119 --> 00:06:06.731
Đúng thế. 20 năm nữa, 
chúng ta sẽ kể câu chuyện đó.

00:06:06.731 --> 00:06:10.162
Chúng tôi đã tự tin rời bệnh viện
vì chúng tôi đã thu thập những số liệu

00:06:10.162 --> 00:06:11.930
Thế những số liệu đó trông thế nào?

00:06:11.930 --> 00:06:14.427
Đây là biểu đồ tiêu chuẩn

00:06:14.427 --> 00:06:17.729
của nhiệt độ cơ thể một phụ nữ khi thức

00:06:17.729 --> 00:06:19.246
trong chu kỳ kinh nguyệt

00:06:19.246 --> 00:06:20.699
từ khi bắt đầu vòng kinh

00:06:20.699 --> 00:06:22.051
đến khi bắt đầu vòng kế tiếp

00:06:22.051 --> 00:06:24.872
Bạn sẽ thấy nhiệt độ không hề ngẫu nhiên

00:06:24.872 --> 00:06:26.936
rõ ràng, có phần nhiệt độ thấp

00:06:26.936 --> 00:06:28.935
khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt

00:06:28.935 --> 00:06:31.434
sau đó bạn thấy nhiệt độ tăng lên 
và ở mức cao hơn

00:06:31.434 --> 00:06:33.712
ở cuối chu kỳ

00:06:33.712 --> 00:06:35.133
Có gì đang diễn ra vậy?

00:06:35.133 --> 00:06:37.739
Các số liệu nói với bạn điều gì?

00:06:37.739 --> 00:06:40.528
Vâng, thưa các bà, các cô, 
ở phần đầu chu kỳ của chúng ta

00:06:40.528 --> 00:06:43.780
hóc-môn estrogen chiếm phần lớn

00:06:43.780 --> 00:06:47.589
và nó kìm nén nhiệt độ cơ thể

00:06:47.589 --> 00:06:51.126
trong kỳ rụng trứng, 
cơ thể sản sinh ra trứng

00:06:51.126 --> 00:06:56.141
và progesterone chiếm chủ đạo, 
chính là tiền thai nghén

00:06:56.141 --> 00:06:58.493
do đó nhiệt độ cơ thể tăng lên để chuẩn bị

00:06:58.493 --> 00:07:02.279
cho việc làm tổ cho trứng mới

00:07:02.279 --> 00:07:05.011
Chính vì thế nhiệt độ cơ thể tăng lên?

00:07:05.011 --> 00:07:08.687
Hãy nghĩ đến những con chim ngồi ấp trứng

00:07:08.687 --> 00:07:10.153
Tại sao chúng ngồi lên trứng?

00:07:10.153 --> 00:07:12.090
Chúng muốn giữ ấm cho trứng

00:07:12.090 --> 00:07:13.594
bảo vệ và giữ ấm

00:07:13.594 --> 00:07:16.505
Thưa các bà, các cô
đó là điều cơ thể chúng ta làm hàng tháng

00:07:16.505 --> 00:07:17.956
nhiệt độ tăng lên dự trước

00:07:17.956 --> 00:07:21.092
về việc giữ ấm cho một mầm sống mới

00:07:21.092 --> 00:07:24.022
Và nếu không có gì xảy ra, 
nếu bạn không mang thai

00:07:24.022 --> 00:07:28.564
thì estrogen trở lại vị trí chủ đạo
và chu kỳ lại bắt đầu từ đầu.

00:07:28.564 --> 00:07:30.511
Nhưng nếu bạn mang thai, đôi khi

00:07:30.511 --> 00:07:33.055
bạn thấy sự thay đổi khác nhiệt độ cơ thể

00:07:33.055 --> 00:07:36.342
và nó tăng dần lên trong cả chín tháng

00:07:36.342 --> 00:07:39.667
Vì thế bạn thấy những phụ nữ mang thai
chỉ ra mồ hôi và thấy nóng

00:07:39.667 --> 00:07:43.045
do nhiệt độ cơ thể họ cao.

00:07:43.045 --> 00:07:47.414
Đây là biểu đồ chúng tôi có 
từ khoảng ba hay bốn năm trước.

00:07:47.414 --> 00:07:49.434
Chúng tôi rất thích thú với nó

00:07:49.434 --> 00:07:51.970
Bạn thấy mức nhiệt độ thấp

00:07:51.970 --> 00:07:55.012
rồi thay đổi trong khoảng 5 ngày

00:07:55.012 --> 00:07:57.471
đây là khoảng thời gian trứng di chuyển

00:07:57.471 --> 00:07:59.918
xuống vòi trứng và làm tổ,

00:07:59.918 --> 00:08:03.559
sau đó bạn thấy nhiệt độ tăng lên một chút

00:08:03.559 --> 00:08:06.772
Thật ra tôi có hai lần thay đổi nhiệt độ

00:08:06.772 --> 00:08:10.832
được xác định bởi xét nghiệm
xem tôi có thai thật hay không

00:08:10.832 --> 00:08:13.913
đứa con đầu lòng, rất hào hứng

00:08:13.913 --> 00:08:15.944
Cho đến vài ngày sau đó

00:08:15.944 --> 00:08:20.885
Tôi thấy có một vài giọt máu
và tôi nhận thấy bị chảy máu nhiều

00:08:20.885 --> 00:08:25.244
tôi đã bị sảy thai sớm

00:08:25.244 --> 00:08:29.114
Nếu như tôi đã không đo nhiệt độ cơ thể

00:08:29.114 --> 00:08:33.012
tôi đã có thể chỉ nghĩ rằng
tôi bị trễ kỳ kinh tháng đó

00:08:33.012 --> 00:08:34.820
nhưng chúng tôi có số liệu chứng minh

00:08:34.820 --> 00:08:37.447
rằng tôi bị sảy thai.

00:08:37.447 --> 00:08:39.020
ngay cả khi số liệu thể hiện

00:08:39.020 --> 00:08:41.664
một điều thật sự bất hạnh 
trong cuộc sống của chúng tôi

00:08:41.664 --> 00:08:43.531
Chúng tôi đem số liệu đó tới bác sỹ

00:08:43.531 --> 00:08:46.159
nếu có vấn đề gì với khả năng sinh sản 
hay gì khác

00:08:46.159 --> 00:08:47.544
tôi có số liệu để chứng minh

00:08:47.544 --> 00:08:49.761
Đây, tôi mang thai, nhiệt độ cơ thể tăng

00:08:49.761 --> 00:08:51.445
tôi đã mất đứa bé.

00:08:51.445 --> 00:08:54.805
Chúng ta có thể làm gì để tránh việc này?

00:08:54.805 --> 00:08:58.326
Đó không chỉ là nhiệt độ

00:08:58.326 --> 00:09:01.067
nó không chỉ là khả năng sinh sản

00:09:01.067 --> 00:09:04.955
Chúng ta có thể dùng số liệu về cơ thể
để cho chúng ta biết rất nhiều điều

NOTE Paragraph

00:09:04.955 --> 00:09:08.785
Ví dụ, bạn có biết đo nhiệt độ cơ thể 
có thể nói cho bạn biết rất nhiều

00:09:08.785 --> 00:09:10.924
về tình trạng tuyến giáp của bạn?

00:09:10.924 --> 00:09:14.939
Tuyến giáp của bạn hoạt động
giống như máy điều nhiệt trong nhà bạn

00:09:14.939 --> 00:09:17.157
Bạn muốn có một nhiệt độ vừa phải
trong nhà bạn

00:09:17.157 --> 00:09:18.681
bạn cài đặt trong máy điều nhiệt

00:09:18.681 --> 00:09:21.175
Khi trong nhà lạnh quá
máy sẽ nhắc nhở bạn

00:09:21.175 --> 00:09:24.393
"Này, chúng ta cần 1 chút hơi nóng ở đây"

00:09:24.393 --> 00:09:26.252
Hoặc nếu trời nóng quá, cái máy sẽ nói:

00:09:26.252 --> 00:09:29.619
"Bật điều hòa lên. Làm mát đi!"

00:09:29.619 --> 00:09:33.416
Tuyến giáp của bạn cũng hoạt động
trong cơ thể bạn y hệt như vậy

00:09:33.416 --> 00:09:36.116
Tuyến giáp cố gắng giữ một nhiệt độ tối ưu

00:09:36.116 --> 00:09:37.144
cho cơ thể bạn

00:09:37.144 --> 00:09:40.016
Nếu quá lạnh, tuyết giáp nói
''Này, chúng ta cần làm ấm lên"

00:09:40.016 --> 00:09:42.814
Nếu quá nóng, tuyến giáp sẽ làm mát lại

00:09:42.814 --> 00:09:47.220
Nhưng cái gì sẽ xảy ra khi 
tuyết giáp của bạn không hoạt động tốt?

00:09:47.220 --> 00:09:49.587
Khi nó không hoạt động thì nó sẽ thể hiện

00:09:49.587 --> 00:09:50.723
qua nhiệt độ cơ thể bạn

00:09:50.723 --> 00:09:53.598
nó có xu hướng thấp hơn thông thường 
hoặc thay đổi liên tục

00:09:53.598 --> 00:09:55.438
Vì thế bằng cách thu thập số liệu này

00:09:55.438 --> 00:09:58.005
bạn sẽ có thông tin về tuyến giáp của bạn.

NOTE Paragraph

00:09:58.005 --> 00:10:01.249
Nào, nếu bạn có vấn đề với tuyến giáp
và bạn đi đến bác sỹ

00:10:01.249 --> 00:10:03.682
bác sỹ sẽ thật sự kiểm tra nồng độ hóc môn


00:10:03.682 --> 00:10:06.620
do tuyến giáp kích thích trong máu

00:10:06.620 --> 00:10:10.603
Tốt thôi. Nhưng vấn đề với xét nghiệm đó

00:10:10.603 --> 00:10:13.818
là nó không nói cho bạn mức độ tích cực
của hóc môn trong cơ thể bạn

00:10:13.818 --> 00:10:15.617
Nên bạn có thể có nhiều hóc môn

00:10:15.617 --> 00:10:17.565
nhưng nó có lẽ không tích cực điều chỉnh

00:10:17.565 --> 00:10:18.613
nhiệt độ cơ thể bạn

00:10:18.613 --> 00:10:21.052
Vì thế chỉ bằng cách đo nhiệt độ hàng ngày

00:10:21.052 --> 00:10:23.982
bạn có thông tin về tình trạng tuyến giáp.

00:10:23.982 --> 00:10:26.463
Thế nếu bạn không muốn
đo nhiệt độ cơ thể hàng ngày?

00:10:26.463 --> 00:10:28.021
Tôi ủng hộ bạn làm việc đó

00:10:28.021 --> 00:10:30.066
nhưng có cả tá thứ khác mà bạn có thể làm

00:10:30.066 --> 00:10:32.681
Bạn có thể đo huyết áp
bạn có thể đo cân nặng

00:10:32.681 --> 00:10:34.271
Ay, ai mà lại thích thú

00:10:34.271 --> 00:10:37.808
với đo cân nặng hàng ngày? (Cười)

NOTE Paragraph

00:10:37.808 --> 00:10:42.599
Hồi mới cưới, Donald có lần bị tắc mũi

00:10:42.599 --> 00:10:45.719
và anh ấy uống cả đống thuốc

00:10:45.719 --> 00:10:49.718
để thoát khỏi tình trạng tắc mũi, 
chả có ích gì cả

00:10:49.718 --> 00:10:53.957
Thế là, đêm đó anh ấy đánh thức tôi dậy 
và anh ấy nói:

00:10:53.957 --> 00:10:57.764
"Em yêu, anh không thể thở bằng mũi được''

00:10:57.764 --> 00:11:02.582
Tôi quay ra, nhìn và nói
"Nhưng anh có thể thở bằng miệng mà?''

00:11:02.582 --> 00:11:04.060
(Cười)

00:11:04.060 --> 00:11:11.140
Và anh ấy nói thế này: 
''Ừ, nhưng anh không thở bằng mũi được!''

00:11:11.140 --> 00:11:14.160
Thế là, như một cô vợ hoàn hảo,

00:11:14.160 --> 00:11:15.995
tôi đưa anh ấy đến phòng cấp cứu

00:11:15.995 --> 00:11:18.427
vào 2 giờ sáng.

00:11:18.427 --> 00:11:21.897
Và trong lúc lái xe, tôi nghĩ là

00:11:21.897 --> 00:11:24.746
anh không chết bây giờ được

00:11:24.746 --> 00:11:26.916
Chúng ta mới cưới

00:11:26.916 --> 00:11:31.374
người ta sẽ nghĩ là em giết anh! (Cười)

00:11:31.374 --> 00:11:35.047
Rồi chúng tôi vào phòng cấp cứu
cô y tá gặp chúng tôi

00:11:35.047 --> 00:11:37.668
và anh ấy không thở bằng mũi được

00:11:37.668 --> 00:11:40.071
nên cô ấy đưa chúng tôi ra phía sau 
và bác sỹ nói:

00:11:40.071 --> 00:11:43.710
''Vấn đề ở đây có thể là gì nhỉ?''
anh ấy nói ''Tôi không thở bằng mũi được''

00:11:43.710 --> 00:11:45.859
Bác sỹ nói:
''Anh không thở bằng mũi được à?"

00:11:45.859 --> 00:11:50.866
Không nhưng anh ấy có thể thở bằng miệng.
(Cười)

00:11:50.866 --> 00:11:53.508
Bác sĩ chững lại và nhìn cả hai chúng tôi

00:11:53.508 --> 00:11:57.374
rồi nói: ''Thưa ông, 
tôi nghĩ tôi biết có vấn đề gì.

00:11:57.374 --> 00:11:58.810
Ông bị đau tim.

00:11:58.810 --> 00:12:01.461
Tôi sẽ bố trí làm điện tâm đồ EKG
và chụp Xquang CAT

00:12:01.461 --> 00:12:04.203
cho ông ngay lập tức''

00:12:04.203 --> 00:12:06.211
Và chúng tôi nghĩ không, không, không.

00:12:06.211 --> 00:12:08.291
Đó không phải đau tim.

00:12:08.291 --> 00:12:13.768
Anh ấy có thể thở bằng miệng. 
Không, không, không thể được

00:12:13.768 --> 00:12:16.031
Chúng tôi đi tới đi lui với ông bác sỹ

00:12:16.031 --> 00:12:18.629
vì chúng tôi nghĩ đó là 
một chẩn đoán không chính xác

00:12:18.629 --> 00:12:22.461
còn ông ấy thì nói: 
''Thật đấy, mọi việc sẽ ổn, cứ bình tĩnh''

00:12:22.461 --> 00:12:26.380
Và tôi nghĩ, làm sao mà bình tĩnh được
nhưng tôi không nghĩ là anh ấy bị đau tim

00:12:26.380 --> 00:12:29.621
May mắn cho chúng tôi là
vị bác sỹ này đã hết ca trực

00:12:29.621 --> 00:12:32.696
Thế là bác sỹ mới tới, 
ông ấy thấy rõ là chúng tôi đang rối trí

00:12:32.696 --> 00:12:35.537
với một ông chồng không thể thở được

00:12:35.537 --> 00:12:38.639
bằng đường mũi (Cười)

00:12:38.639 --> 00:12:41.425
Ông ấy bắt đầu đặt câu hỏi

00:12:41.425 --> 00:12:46.305
Ông ấy hỏi: ''Nào, 
cả hai vị có tập tành gì không?''

00:12:46.305 --> 00:12:53.378
Đôi khi chúng tôi đạp xe đến phòng tập

00:12:53.378 --> 00:12:55.031
(Cười)

00:12:55.031 --> 00:12:57.896
Chúng tôi đi lại

00:12:57.896 --> 00:13:00.769
Ông ấy hỏi ''Thế các vị đã làm gì
ngay trước khi đến đây?''

00:13:00.769 --> 00:13:03.271
Tôi nghĩ tôi đã ngủ, thành thật là thế

00:13:03.271 --> 00:13:06.102
nhưng Donald đã làm gì trước đó?

00:13:06.102 --> 00:13:09.160
Thế là Donald nói về 
cái đống thuốc mà anh ấy đã uống

00:13:09.160 --> 00:13:12.972
anh ấy kể ra: ''Tôi uống thuốc thông mũi
rồi sau đó tôi dùng thuốc xịt mũi này''

00:13:12.972 --> 00:13:15.027
sau đó, bỗng nhiên đèn vụt tắt, ông ấy nói

00:13:15.027 --> 00:13:18.612
''Ôi! Anh không bao giờ nên dùng chung
thuốc thông mũi với thuốc xịt mũi này

00:13:18.612 --> 00:13:21.279
Nó sẽ luôn làm anh tắc tịt.
Đây, dùng loại này thay thế''

00:13:21.279 --> 00:13:23.325
Ông ấy kê đơn cho chúng tôi

00:13:23.325 --> 00:13:25.345
Chúng tôi nhìn nhau và tôi nhìn vào bác sỹ

00:13:25.345 --> 00:13:27.541
rồi tôi nói: ''Tại sao có vẻ là

00:13:27.541 --> 00:13:29.952
ông chẩn đoán chính xác cho chồng tôi,

00:13:29.952 --> 00:13:32.168
nhưng ông bác sỹ trước lại muốn làm

00:13:32.168 --> 00:13:34.674
điện tâm đồ và Xquang

00:13:34.674 --> 00:13:37.281
Ông ấy nhìn chúng tôi và nói

00:13:37.281 --> 00:13:41.499
''À, khi một người đàn ông 160 kg
bước vào phòng cấp cứu và không thở được,

00:13:41.499 --> 00:13:44.113
bác sỹ sẽ đoán rằng anh ta bị 
một cơn đau tim tấn công

00:13:44.113 --> 00:13:47.212
sau đó thì bác sỹ mới hỏi han sau.''

00:13:47.212 --> 00:13:52.932
Các bác sỹ cấp cứu được huấn luyện
để đưa ra quyết định nhanh chóng

00:13:52.932 --> 00:13:55.023
nhưng không phải luôn luôn chính xác.

00:13:55.023 --> 00:13:56.712
Nếu chúng tôi đã có chút thông tin

00:13:56.712 --> 00:13:58.966
về tình trạng tim để chia sẻ với ông ấy

00:13:58.966 --> 00:14:02.741
thì chúng ta đã có thể có
chẩn đoán tốt hơn ngay từ lần đầu

NOTE Paragraph

00:14:02.741 --> 00:14:04.973
Tôi muốn bạn xem xét biểu đồ sau

00:14:04.973 --> 00:14:06.927
cách đo huyết áp tâm thu

00:14:06.927 --> 00:14:10.999
từ tháng Mười 2010 đến tháng Bảy 2012

00:14:10.999 --> 00:14:12.822
Bạn sẽ thấy đường đo này xuất phát từ

00:14:12.822 --> 00:14:16.360
vùng tiền tăng huyết áp / tăng huyết áp

00:14:16.360 --> 00:14:18.946
trong vòng một năm rưỡi

00:14:18.946 --> 00:14:21.591
nó đi xuống vùng thông thường

00:14:21.591 --> 00:14:25.700
Đó là nhịp tim của người 16 tuổi khỏe mạnh

00:14:25.700 --> 00:14:29.731
Số liệu này nói cho bạn điều gì?

00:14:29.731 --> 00:14:32.612
Rõ ràng, đó là số liệu của một người

00:14:32.612 --> 00:14:35.285
mà đã làm được một sự biến đổi mạnh mẽ

00:14:35.285 --> 00:14:40.443
và may mắn là người đó 
hôm nay có mặt ở đây

00:14:40.443 --> 00:14:44.697
Người đàn ông nặng 160 kg 
bước vào phòng cấp cứu cùng tôi

00:14:44.697 --> 00:14:47.669
giờ đây thậm chí hấp dẫn và khỏe mạnh hơn

00:14:47.669 --> 00:14:54.357
chỉ còn 100 kg,
và đây là đường huyết áp của anh ấy

00:14:54.357 --> 00:14:57.818
Sau quá trình một năm rưỡi

00:14:57.818 --> 00:14:59.787
Thói quen ăn uống của Donald đã thay đổi,

00:14:59.787 --> 00:15:02.278
chế độ dinh dưỡng luyện tập của chúng tôi
đã thay đổi

00:15:02.278 --> 00:15:04.168
nhịp tim của anh ấy hưởng ứng lại

00:15:04.168 --> 00:15:05.960
huyết áp hưởng ứng lại
sự thay đổi đó

00:15:05.960 --> 00:15:07.969
anh ấy đã có được thân hình này.

NOTE Paragraph

00:15:07.969 --> 00:15:10.027
Vậy thì, thông điệp để bạn về nhà suy nghĩ

00:15:10.027 --> 00:15:12.643
mà tôi muốn nói với bạn hôm nay?

00:15:14.489 --> 00:15:18.035
Bằng cách làm chủ số liệu của bạn 
như cách chúng tôi đã làm

00:15:18.035 --> 00:15:21.862
chỉ với việc hàng ngày 
lấy số liệu từ cơ thể bạn

00:15:21.862 --> 00:15:24.491
bạn sẽ trở thành chuyên gia 
về chính cơ thể của mình.

00:15:24.491 --> 00:15:26.493
Bạn trở thành người làm chủ

00:15:26.493 --> 00:15:28.916
Điều đó không khó thực hiện

00:15:28.916 --> 00:15:30.976
Bạn không cần phải là tiến sĩ thống kê học

00:15:30.976 --> 00:15:32.758
để trở thành chuyên gia về chính bạn

00:15:32.758 --> 00:15:34.289
Bạn không cần bằng cấp về y học

00:15:34.289 --> 00:15:36.315
để trở thành chuyên gia về cơ thể của bạn

00:15:36.315 --> 00:15:39.154
Bác sỹ, họ là chuyên gia của cả cộng đồng

00:15:39.154 --> 00:15:41.432
nhưng bạn là chuyên gia của chính bạn.

00:15:41.432 --> 00:15:43.342
Và khi hai người đến với nhau

00:15:43.342 --> 00:15:45.312
khi hai chuyên gia đến với nhau

00:15:45.312 --> 00:15:48.107
hai người sẽ có khả năng 
đưa ra quyết định tốt hơn

00:15:48.107 --> 00:15:50.107
hơn là chỉ một mình bác sỹ của bạn.

00:15:50.107 --> 00:15:53.874
Giờ bạn đã hiểu sức mạnh của thông tin

00:15:53.874 --> 00:15:55.965
bạn có thể thu thập từ dữ liệu cá nhân

00:15:55.965 --> 00:15:59.414
Tôi muốn mời các bạn đứng dậy
và giơ tay phải lên

00:15:59.414 --> 00:16:01.973
(Cười)

00:16:01.973 --> 00:16:04.093
Vâng, xin mời đứng lên.

00:16:06.771 --> 00:16:13.679
Tôi tuyên bố bạn làm chủ 
dữ liệu về chính bạn

00:16:13.679 --> 00:16:17.241
và hôm nay, tôi hân hạnh trao cho bạn

00:16:17.241 --> 00:16:21.586
bằng thống kê cơ sở của hiệp hội TEDx

00:16:21.586 --> 00:16:26.030
tập trung vào phân tích dữ liệu 
theo thời gian

00:16:26.030 --> 00:16:29.743
với tất cả quyền và đặc quyền có liên quan

00:16:29.743 --> 00:16:33.219
Vậy lần sau, khi bạn đến phòng khám bác sỹ

00:16:33.219 --> 00:16:36.410
với tư cách là một nhà thống kê mới 
do được xui khiến

00:16:36.410 --> 00:16:38.920
Phản ứng của bạn phải luôn là gì?

00:16:38.920 --> 00:16:41.402
Khán giả: Cho tôi xem số liệu
TW: Tôi chưa nghe rõ!

00:16:41.402 --> 00:16:43.000
Khán giả: Cho tôi xem số liệu!

00:16:43.000 --> 00:16:43.828
TW: Một lần nữa!

00:16:43.828 --> 00:16:45.317
Khán giả: Cho tôi xem số liệu!

00:16:45.317 --> 00:16:46.549
TW: Cho tôi xem số liệu

00:16:46.549 --> 00:16:48.060
Cảm ơn

00:16:48.060 --> 00:16:49.760
(Vỗ tay)