WEBVTT

00:00:00.177 --> 00:00:03.850
Jako dziecko zawsze kochałam informacje,

00:00:03.850 --> 00:00:06.056
które mogłam wyczytać z danych

00:00:06.056 --> 00:00:08.630
i historie opowiadane przez liczby.

00:00:08.630 --> 00:00:11.187
Kiedy dorastałam frustrowało mnie,

00:00:11.187 --> 00:00:16.283
jak moi rodzice kłamali, używając liczb.

00:00:16.283 --> 00:00:21.443
"Talithia, gdybym powiedział ci to raz, 
ale ja mówiłem ci tysiąc razy".

00:00:21.443 --> 00:00:24.186
"Nie, tato, powiedziałeś mi tylko 17 razy,

00:00:24.186 --> 00:00:28.143
z czego dwa razy to nie była moja wina". 
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:00:28.143 --> 00:00:31.420
To jeden z powodów, dla których
zrobiłam doktorat ze statystyki.

00:00:31.420 --> 00:00:32.912
Zawsze chciałam wiedzieć,

00:00:32.912 --> 00:00:35.962
co ludzie próbują ukryć za liczbami.

00:00:36.163 --> 00:00:40.457
Jako statystyk chcę,
żeby ludzie pokazywali mi dane,

00:00:41.033 --> 00:00:43.430
żebym sama mogła decydować.

00:00:43.430 --> 00:00:46.441
Byliśmy z Donaldem w ciąży
z naszym trzecim dzieckiem

00:00:46.441 --> 00:00:49.421
i byliśmy koło 41 i pół tygodnia,

00:00:49.421 --> 00:00:52.328
co niektórzy uznają
za przekroczenie terminu.

00:00:52.328 --> 00:00:57.018
My, statystycy, nazywamy to
95-procentowym przedziałem ufności.

00:00:57.022 --> 00:00:58.843
(Śmiech)

00:00:58.843 --> 00:01:02.604
Musieliśmy pojawiać się co parę dni,

00:01:02.604 --> 00:01:05.239
żeby zrobić dziecku test stresowy,

00:01:05.239 --> 00:01:06.832
badanie, które jest rutyną.

00:01:06.832 --> 00:01:10.149
Sprawdza, czy życie płodu
nie jest zagrożone.

00:01:11.239 --> 00:01:14.122
Lekarz prowadzący przyjmuje rzadko,

00:01:14.122 --> 00:01:17.487
zwykle robi to ktokolwiek,
kto ma wtedy dyżur.

00:01:17.487 --> 00:01:20.397
Poszliśmy na to badanie
i po jakiś 20 minutach

00:01:20.397 --> 00:01:23.013
wychodzi do nas doktor i mówi:

00:01:23.013 --> 00:01:27.417
"Płód jest zagrożony,
musimy indukować poród".

00:01:29.537 --> 00:01:34.253
Jaka jest moja odpowiedź jako statystyka?

00:01:35.633 --> 00:01:37.800
Pokaż mi dane!

00:01:37.800 --> 00:01:40.049
Lekarz zaczyna opowiadać,

00:01:40.049 --> 00:01:42.843
że śledzono rytm serca dziecka
przez 18 minut

00:01:42.843 --> 00:01:44.831
i przez ten czas był w normie,

00:01:44.831 --> 00:01:49.596
ale przez 2 minuty
był w granicach mojej normy.

00:01:50.192 --> 00:01:54.196
Spytałam, czy to możliwe,
że to był rytm mojego serca?

00:01:54.196 --> 00:01:55.734
Kręciłam się,

00:01:55.734 --> 00:01:58.692
leżenie bez ruchu na plecach
przez 20 minut

00:01:58.692 --> 00:02:01.134
jest trudne dla kobiety
w 41. tygodniu ciąży.

00:02:01.134 --> 00:02:02.604
Może to po prostu był ruch?

00:02:02.604 --> 00:02:05.796
"Cóż, nie chcemy ryzykować".

00:02:07.435 --> 00:02:11.140
"W porządku,
a co jeśli byłabym w 36. tygodniu

00:02:11.140 --> 00:02:12.912
z takimi samymi wynikami?

00:02:12.912 --> 00:02:15.171
Czy zadecydowałby pan
indukowanie porodu?".

00:02:16.641 --> 00:02:20.369
"Nie, zaczekałbym aż byłaby pani
przynajmniej w 38. tygodniu,

00:02:20.369 --> 00:02:22.082
ale pani jest prawie w 42.,

00:02:22.082 --> 00:02:24.107
więc nie ma powodu, żeby czekać,

00:02:24.107 --> 00:02:26.057
znajdźmy pani salę".

00:02:26.057 --> 00:02:28.446
"A może zrobimy test ponownie?".

00:02:28.446 --> 00:02:30.225
(Śmiech)

00:02:30.845 --> 00:02:33.945
Możemy zebrać więcej danych.

00:02:33.945 --> 00:02:36.215
Mogę się nie ruszać przez te 20 minut.

00:02:36.215 --> 00:02:38.383
Moglibyśmy wtedy porównać dwa wyniki

00:02:38.383 --> 00:02:41.939
i zobaczyć, co to może znaczyć". (Śmiech)

00:02:41.939 --> 00:02:44.497
A on wtedy,

00:02:44.497 --> 00:02:50.597
"Proszę pani, ja po prostu nie chcę,
żeby pani poroniła".

00:02:53.707 --> 00:02:56.321
No to jest nas już troje...

00:02:56.321 --> 00:03:02.439
"Szanse poronienia wzrastają dwukrotnie,
kiedy mija termin porodu.

00:03:02.439 --> 00:03:04.236
Znajdźmy pani salę".

00:03:05.856 --> 00:03:10.125
Jaka jest moja odpowiedź jako statystyka?

00:03:10.125 --> 00:03:12.204
Pokaż mi dane!

00:03:12.204 --> 00:03:14.036
Gościu, mówisz o prawdopodobieństwie.

00:03:14.036 --> 00:03:15.790
Ja zajmuję się tym zawodowo.

00:03:15.790 --> 00:03:19.867
Porozmawiajmy o prawdopodobieństwie.
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:03:19.867 --> 00:03:21.182
Więc mówię, "Ok, świetnie.

00:03:21.182 --> 00:03:24.934
Mam tak od 30 do 60% szans?

00:03:24.934 --> 00:03:27.150
Jak stoimy z tym poronieniem?".

00:03:27.150 --> 00:03:30.386
On na to: "Nie do końca, ale się podwaja

00:03:30.386 --> 00:03:32.942
i my naprawdę chcemy tego,
co najlepsze dla dziecka".

00:03:35.222 --> 00:03:37.632
Niezrażona, próbuję z innej strony.

00:03:37.632 --> 00:03:43.173
"Ok, więc na 1000 kobiet,
które mają urodzić w terminie,

00:03:43.173 --> 00:03:47.194
ile z nich poroni tuż przed terminem?"

00:03:47.574 --> 00:03:50.591
Wtedy spojrzał na mnie, na Donalda

00:03:50.591 --> 00:03:54.053
i mówi, że mniej więcej jedna na tysiąc.

00:03:55.023 --> 00:03:57.753
"Ok, więc z tego tysiąca kobiet,

00:03:57.753 --> 00:04:00.916
ile poroni zaraz po terminie?".

NOTE Paragraph

00:04:02.776 --> 00:04:06.487
"Koło dwóch". (Śmiech)

00:04:07.067 --> 00:04:14.522
"Ok, więc mówisz, że moje szanse
wzrastają z 0,1% do 0,2%".

NOTE Paragraph

00:04:16.362 --> 00:04:18.750
W tym momencie dane nie przekonują nas,

00:04:18.750 --> 00:04:20.782
że potrzebujemy indukowanego porodu.

00:04:20.782 --> 00:04:23.016
Przeszliśmy więc do tego,

00:04:23.016 --> 00:04:25.315
że poród indukowany często prowadzi

00:04:25.315 --> 00:04:29.231
do cesarskiego cięcia,
a chcielibyśmy tego uniknąć.

00:04:29.231 --> 00:04:30.470
Potem powiedziałam,

00:04:30.470 --> 00:04:33.945
że nie sądzę, żeby mój termin
był dokładnie wyliczony.

00:04:33.945 --> 00:04:35.918
(Śmiech)

00:04:35.918 --> 00:04:38.250
To naprawdę go zamurowało

00:04:38.250 --> 00:04:40.102
i spojrzał, trochę zdziwiony,

00:04:40.102 --> 00:04:42.648
więc tłumaczę: "Może pan nie wiedzieć,

00:04:42.648 --> 00:04:44.275
ale terminy porodu są obliczane

00:04:44.275 --> 00:04:46.997
na podstawie standardowego,
28-dziennego cyklu

00:04:46.997 --> 00:04:48.537
a moje cykle się wahają,

00:04:48.537 --> 00:04:51.892
czasem trwają 27, a czasem nawet 38 dni

00:04:51.892 --> 00:04:54.500
i posiadam dane, które to potwierdzają".

00:04:54.500 --> 00:04:57.400
(Śmiech)

00:04:58.040 --> 00:05:03.960
Więc skończyło się tak, że opuściliśmy
szpital bez indukowanego porodu.

00:05:03.960 --> 00:05:09.571
Żeby wyjść ze szpitala,
musieliśmy podpisać oświadczenie.

00:05:09.571 --> 00:05:14.692
I nie popieram tu niesłuchania lekarzy,

00:05:14.692 --> 00:05:16.476
bo przy naszym pierwszym dziecku

00:05:16.476 --> 00:05:19.961
mieliśmy poród indukowany w 38 tygodniu,
było mało wód płodowych.

00:05:19.961 --> 00:05:22.496
Nie jestem przeciwna
interwencjom medycznym.

00:05:22.496 --> 00:05:25.372
Więc czemu tak pewnie
opuściliśmy szpital tamtego dnia?

00:05:25.372 --> 00:05:28.746
Mieliśmy dane, które mówiły nam
coś zupełnie innego.

00:05:28.746 --> 00:05:32.550
Zbieraliśmy je przez sześć lat.

00:05:33.610 --> 00:05:36.171
Miałam dane z pomiarów temperatury,

00:05:36.171 --> 00:05:38.497
które mówiły coś zupełnie innego.

00:05:38.497 --> 00:05:44.243
Właściwie, moglibyśmy dosyć dokładnie
określić termin zapłodnienia.

00:05:45.013 --> 00:05:47.156
Tak, to historia, którą opowiada się

00:05:47.156 --> 00:05:49.268
na weselu swojego dziecka. (Śmiech)

00:05:49.268 --> 00:05:51.885
Pamiętam, jakby to było wczoraj.

00:05:51.885 --> 00:05:56.600
Miałam skwierczące 36,556 stopnia

00:05:56.600 --> 00:05:59.450
i wtedy spojrzałam w oczy twojego taty.

00:05:59.450 --> 00:06:01.230
(Śmiech)

00:06:01.230 --> 00:06:05.589
Jeszcze dwadzieścia dwa lata
i opowiadamy tę historię.

00:06:05.589 --> 00:06:07.248
(Śmiech)

00:06:07.248 --> 00:06:10.257
Ale byliśmy pewni wyjścia,
bo zbieraliśmy dane.

00:06:10.257 --> 00:06:12.248
Jak one wyglądają?

00:06:12.248 --> 00:06:16.910
To jest standardowa
karta obserwacji cyklu.

00:06:17.634 --> 00:06:22.497
Od początku cyklu menstruacyjnego
do początku następnego cyklu.

00:06:22.497 --> 00:06:25.149
Temperatura nie jest przypadkowa.

00:06:25.149 --> 00:06:28.775
Widać wyraźnie,
że na początku cyklu jest niższa,

00:06:28.876 --> 00:06:30.922
potem widać skok

00:06:30.922 --> 00:06:33.849
i okres wyższej temperatury
pod koniec cyklu.

00:06:33.849 --> 00:06:35.439
Zatem co tu się dzieje?

00:06:35.439 --> 00:06:37.367
Co te dane nam mówią?

00:06:38.257 --> 00:06:40.489
Drogie panie, na początku cyklu

00:06:40.489 --> 00:06:43.644
hormon, estrogen, jest dominujący

00:06:43.644 --> 00:06:47.233
i powoduje obniżenie temperatury ciała.

00:06:47.773 --> 00:06:50.711
Podczas owulacji,
organizm uwalnia jajeczko

00:06:51.361 --> 00:06:56.341
i stery przejmuje progesteron,
odpowiadający za jego dojrzewanie.

00:06:56.341 --> 00:06:58.900
Wtedy ciało rozgrzewa się w oczekiwaniu

00:06:58.900 --> 00:07:02.464
na zadomowienie się
zapłodnionego jajeczka.

00:07:02.464 --> 00:07:04.866
Zatem czemu temperatura skacze?

00:07:05.316 --> 00:07:09.025
Wyobraźcie sobie ptaka
wysiadującego jajka.

00:07:09.025 --> 00:07:10.780
Czemu na nich siedzi?

00:07:10.780 --> 00:07:12.117
Żeby utrzymać je w cieple.

00:07:12.117 --> 00:07:13.625
Chronić i utrzymać w cieple.

00:07:13.625 --> 00:07:16.445
Drogie panie, dokładnie to
robi wasze ciało co miesiąc.

00:07:16.445 --> 00:07:18.079
Ogrzewa się w oczekiwaniu

00:07:18.079 --> 00:07:20.486
na utrzymywanie w cieple nowego życia.

00:07:21.116 --> 00:07:24.335
Kiedy nic się nie stanie,
nie zajdziecie w ciążę,

00:07:24.335 --> 00:07:28.461
wtedy estrogen znów bierze górę
i cykl zaczyna się od początku.

00:07:28.891 --> 00:07:30.338
Ale kiedy zajdziecie w ciążę,

00:07:30.338 --> 00:07:33.018
czasem możecie zauważyć
kolejną zmianę temperatury

00:07:33.018 --> 00:07:36.796
i ta zostaje tak podwyższona
przez całe 9 miesięcy.

00:07:36.796 --> 00:07:39.221
Dlatego widuje się ciężarne
spocone i zgrzane,

00:07:39.221 --> 00:07:41.704
bo mają wysoką temperaturę.

00:07:42.864 --> 00:07:47.564
To karta, którą mieliśmy
jakieś 3-4 lata temu.

00:07:47.564 --> 00:07:50.374
Byliśmy nią bardzo podekscytowani.

00:07:50.374 --> 00:07:55.278
Widać tu niskie wartości temperatury,
a potem zmianę na jakieś 5 dni,

00:07:55.278 --> 00:07:57.633
to mniej więcej czas,
jakiego potrzebuje jajeczko

00:07:57.633 --> 00:07:59.982
na podróż jajowodem i implantację,

00:07:59.982 --> 00:08:03.270
a potem widać jak temperatura
jeszcze troszeczkę się podwyższa.

00:08:03.840 --> 00:08:06.870
Mieliśmy też drugą zmianę temperatury,

00:08:06.870 --> 00:08:10.907
co wraz z testem ciążowym potwierdziło,
że byliśmy w ciąży

00:08:10.907 --> 00:08:14.268
z naszym pierwszym dzieckiem,
bardzo ekscytujące.

00:08:14.268 --> 00:08:20.173
Kilka dni później zauważyłam plamienie,
a potem duży upływ krwi

00:08:20.883 --> 00:08:24.900
i wiedzieliśmy, że to wczesne poronienie.

00:08:25.950 --> 00:08:30.024
Gdybym nie mierzyła temperatury,
pomyślałabym pewnie

00:08:30.024 --> 00:08:35.060
że tamtego miesiąca spóźnił mi się okres,
ale mieliśmy dane, które pokazywały

00:08:35.060 --> 00:08:37.102
że straciliśmy to dziecko.

00:08:37.812 --> 00:08:41.089
Mimo, że te dane ukazywały
smutne wydarzenie w naszym życiu,

00:08:41.089 --> 00:08:43.865
to była informacja,
z którą mogliśmy udać się do lekarza.

00:08:43.865 --> 00:08:47.627
Więc gdyby był jakiś problem z płodnością,
miałabym dane, mogłabym powiedzieć

00:08:47.627 --> 00:08:50.077
"Spójrzcie, zaszłam w ciążę,
temperatura wzrosła,

00:08:50.077 --> 00:08:51.478
jakoś straciliśmy to dziecko.

00:08:51.478 --> 00:08:54.595
Co możemy zrobić, żeby zapobiec
temu problemowi w przyszłości?".

00:08:55.225 --> 00:08:59.932
Nie chodzi tu tylko o temperaturę
czy płodność.

NOTE Paragraph

00:09:01.151 --> 00:09:04.856
Dane dotyczące naszego organizmu
mogą nam bardzo wiele powiedzieć.

00:09:05.106 --> 00:09:08.210
Na przykład, wiecie,
że mierzenie temperatury

00:09:08.210 --> 00:09:10.783
może wiele powiedzieć o stanie tarczycy?

00:09:11.303 --> 00:09:14.725
Tarczyca nieustannie pracuje
- jak termostat w domu.

00:09:14.905 --> 00:09:17.677
Nastawiacie termostat
na optymalną temperaturę,

00:09:17.677 --> 00:09:19.149
jaką chcecie mieć w domu.

00:09:19.149 --> 00:09:21.375
Kiedy robi się za zimno, termostat mówi:

00:09:21.375 --> 00:09:24.192
"Hej, przydałoby się trochę nas dogrzać".

00:09:24.192 --> 00:09:26.910
A kiedy robi się za gorąco,
termostat oświadcza

00:09:26.910 --> 00:09:29.526
"Włącz klimatyzację. Niech się ochłodzi".

00:09:29.526 --> 00:09:33.746
Dokładnie tak działa
w waszym ciele tarczyca.

00:09:33.746 --> 00:09:37.131
Tarczyca stara się utrzymywać
optymalną temperaturę dla ciała.

00:09:37.131 --> 00:09:40.068
Kiedy robi się za zimno,
tarczyca dba o ogrzewanie.

00:09:40.068 --> 00:09:41.967
Kiedy robi się za gorąco, chłodzi.

00:09:42.807 --> 00:09:46.312
Ale co, kiedy tarczyca
nie funkcjonuje, jak powinna?

00:09:47.452 --> 00:09:50.597
Wtedy widać to
na wykresie temperatury ciała,

00:09:50.597 --> 00:09:53.042
która jest niższa niż normalnie
lub bardzo zmienna.

00:09:53.222 --> 00:09:56.798
Zbierając dane, możesz
wiele dowiedzieć się o swojej tarczycy.

NOTE Paragraph

00:09:57.509 --> 00:10:01.471
Jeśli masz problem z tarczycą,
idziesz do lekarza,

00:10:01.471 --> 00:10:06.113
który zbada poziom
hormonów tarczycowych we krwi.

00:10:07.622 --> 00:10:10.450
Dobrze, ale problem
z tym badaniem jest taki,

00:10:10.450 --> 00:10:13.726
że nie powie ci, jak aktywny
jest hormon w organizmie.

00:10:13.726 --> 00:10:16.977
We krwi możesz mieć go mnóstwo,
ale może nie być na tyle aktywny,

00:10:16.982 --> 00:10:18.769
żeby regulować temperaturę.

00:10:18.769 --> 00:10:22.958
Zatem mierząc temperaturę codziennie,
masz informacje na temat tarczycy.

00:10:23.794 --> 00:10:26.345
A jeśli nie chcesz codziennie
mierzyć temperatury?

00:10:26.345 --> 00:10:28.971
Radziłabym to robić,
ale są też inne parametry,

00:10:28.971 --> 00:10:30.258
które można sprawdzać.

00:10:30.258 --> 00:10:32.740
Można mierzyć ciśnienie, ważyć się.

00:10:32.960 --> 00:10:36.051
Na pewno wszyscy pragną
codziennie się ważyć... (Śmiech)

NOTE Paragraph

00:10:38.127 --> 00:10:42.545
Na początku naszego małżeństwa
Donald miał zapchany nos

00:10:42.545 --> 00:10:45.694
i brał zatrzęsienie leków,

00:10:45.694 --> 00:10:50.513
żeby sobie ulżyć, ale bez skutku.

00:10:50.513 --> 00:10:56.743
Tamtej nocy budzi mnie i mówi,
"Kochanie, nie mogę oddychać przez nos".

00:10:58.048 --> 00:11:02.762
Przewracam się na bok, spojrzałam
i pytam "A nie możesz oddychać ustami?".

00:11:02.762 --> 00:11:04.866
(Śmiech)

00:11:04.866 --> 00:11:10.729
A on na to,
"Tak, ale nie mogę oddychać przez nos!".

00:11:11.569 --> 00:11:15.611
Jak każda dobra żona,
popędziłam z nim na ostry dyżur

00:11:15.611 --> 00:11:18.020
o drugiej nad ranem.

00:11:18.573 --> 00:11:23.461
Jadąc, cały czas myślałam,
że nie może mi teraz umrzeć.

00:11:24.181 --> 00:11:28.521
Dopiero co się pobraliśmy,
ludzie pomyślą, że go zabiłam!

00:11:28.521 --> 00:11:31.461
(Śmiech)

00:11:31.461 --> 00:11:35.102
Dojechaliśmy do szpitala,
zobaczyła nas pielęgniarka,

00:11:35.102 --> 00:11:39.661
a on nie mógł oddychać przez nos,
więc zabrała nas do środka, doktor pyta,

00:11:39.661 --> 00:11:42.801
"Co się dzieje?"
"Nie mogę oddychać przez nos".

00:11:42.801 --> 00:11:45.149
"Nie możesz oddychać przez nos?".

00:11:45.149 --> 00:11:49.758
Nie, ale może ustami. (Śmiech)

00:11:50.498 --> 00:11:54.091
Zrobił krok w tył, spojrzał na nas oboje

00:11:54.091 --> 00:11:57.505
i mówi, "Proszę pana, myślę,
że wiem, co panu dolega.

00:11:57.505 --> 00:11:59.259
Ma pan zawał.

00:11:59.259 --> 00:12:02.204
Zaraz zamówię dla pana
EKG i tomografię komputerową".

00:12:04.722 --> 00:12:08.052
A my myślimy sobie,
że nie, nie, nie, to nie zawał.

00:12:08.052 --> 00:12:13.223
On może oddychać,
tylko, że ustami, nie, nie, nie.

00:12:13.829 --> 00:12:19.336
Dyskutujemy z doktorem,
bo myśleliśmy, że to zła diagnoza,

00:12:19.336 --> 00:12:22.778
"Nie, naprawdę, wszystko będzie
w porządku, po prostu się uspokójcie".

00:12:22.778 --> 00:12:26.111
Myślę, jak niby mam się uspokoić?
Przecież nie sądziłam, że ma zawał.

00:12:26.111 --> 00:12:29.895
Na szczęście lekarz kończył zmianę.

00:12:30.395 --> 00:12:33.706
Przyszedł nowy lekarz,
zobaczył nas, zrozpaczonych,

00:12:33.706 --> 00:12:37.251
z mężem, który nie mógł
oddychać przez nos.

00:12:37.251 --> 00:12:39.153
(Śmiech)

00:12:39.473 --> 00:12:41.149
Zaczął zadawać pytania.

00:12:41.769 --> 00:12:44.984
"Ćwiczycie coś?".

00:12:45.844 --> 00:12:48.983
Jeździmy na rowerach,

00:12:48.983 --> 00:12:53.722
chodzimy na siłownię, od czasu do czasu.

00:12:53.722 --> 00:12:55.262
(Śmiech)

00:12:55.262 --> 00:12:58.136
Poruszamy się to tu to tam.

00:12:58.136 --> 00:13:01.125
"A co robiliście
zaraz przed przyjazdem tutaj?".

00:13:01.125 --> 00:13:04.087
Tak szczerze, to ja spałam.

00:13:04.087 --> 00:13:06.763
Ale co tuż przedtem robił Donald?

00:13:06.763 --> 00:13:09.124
Donald raczył się lekami.

00:13:09.124 --> 00:13:12.616
Wyliczał, "Brałem środek udrażniający,
a potem sprej do nosa".

00:13:12.616 --> 00:13:14.719
Wtedy lekarzowi zapaliła się lampka.

00:13:14.719 --> 00:13:18.295
"Nie powinieneś był mieszać
środka udrażniającego z tym sprejem.

00:13:18.295 --> 00:13:21.276
Zatyka za każdym razem.
Masz, bierz ten, będzie lepiej".

00:13:21.276 --> 00:13:22.905
I dał nam receptę.

00:13:23.075 --> 00:13:25.796
Spojrzeliśmy na siebie, na lekarza,

00:13:25.796 --> 00:13:29.737
i pytam, "Jak to się stało, że pan
był w stanie właściwie go zdiagnozować,

00:13:29.738 --> 00:13:33.807
a poprzedni lekarz chciał zlecić
EKG i tomografię?".

00:13:35.118 --> 00:13:36.655
On spojrzał i powiedział,

00:13:37.445 --> 00:13:41.464
"Kiedy 150-kilogramowy facet wpada
na ostry dyżur i nie może oddychać,

00:13:41.464 --> 00:13:44.516
zakłada się, że ma zawał,
a pytania zadawane są później".

00:13:46.630 --> 00:13:52.933
Lekarze z ostrego dyżuru są wyszkoleni,
żeby podejmować szybkie decyzje,

00:13:52.933 --> 00:13:54.931
ale nie zawsze właściwe.

00:13:54.931 --> 00:13:57.805
Gdybyśmy mieli wtedy
jakieś informacje o stanie serca,

00:13:57.805 --> 00:13:59.573
którymi moglibyśmy się podzielić,

NOTE Paragraph

00:13:59.573 --> 00:14:02.281
może mielibyśmy lepszą diagnozę
za pierwszym razem.

00:14:03.151 --> 00:14:07.559
Ten wykres przedstawia pomiary
skurczowego ciśnienia krwi

00:14:07.559 --> 00:14:10.748
od października 2010 do lipca 2012.

00:14:11.568 --> 00:14:16.167
Na początku pomiarów
wyniki mieszczą się w ramach nadciśnienia,

00:14:16.167 --> 00:14:21.111
ale w ciągu półtora roku spadają
i mieszczą się w granicach normy.

00:14:21.975 --> 00:14:25.961
To jest rytm serca analogiczny
do zdrowego 16-latka.

00:14:25.961 --> 00:14:28.791
Co mówią wam te dane?

00:14:30.401 --> 00:14:32.414
To na pewno dane kogoś,

00:14:32.414 --> 00:14:34.883
kto przeszedł drastyczną transformację

00:14:35.753 --> 00:14:39.540
i mamy szczęście,
bo ta osoba jest tutaj dzisiaj.

00:14:40.830 --> 00:14:44.559
Ten 150-kilogramowy facet,
który był ze mną na ostrym dyżurze

00:14:44.559 --> 00:14:50.379
jest teraz jeszcze seksowniejszym
i zdrowszym, 100-kilogramowym facetem,

00:14:52.279 --> 00:14:54.700
a to wykres jego ciśnienia.

00:14:55.170 --> 00:14:59.476
Przez półtora roku Donald zmienił dietę

00:14:59.476 --> 00:15:04.080
i swój system treningowy,
a rytm serca na to odpowiedział,

00:15:04.080 --> 00:15:06.138
jego ciśnienie
też odpowiedziało na zmianę,

NOTE Paragraph

00:15:06.138 --> 00:15:07.798
jakiej dokonał w organizmie.

00:15:08.138 --> 00:15:10.794
Jakie jest przesłanie,
które zabierzecie do domów,

00:15:10.794 --> 00:15:12.544
z którym chcę was dziś zostawić?

00:15:13.824 --> 00:15:17.873
Przez zapanowanie nad swoimi danymi,
tak jak my to zrobiliśmy,

00:15:18.653 --> 00:15:21.667
tylko poprzez codzienne pomiary
swoich parametrów,

00:15:22.137 --> 00:15:24.510
stajecie się ekspertami
w sprawie swojego ciała.

00:15:24.510 --> 00:15:26.463
Przejmujecie stery.

00:15:26.463 --> 00:15:28.281
To nie jest nic trudnego.

00:15:28.691 --> 00:15:32.118
Nie musicie mieć doktoratu ze statystyki,
żeby być swoimi ekspertami.

00:15:32.118 --> 00:15:33.998
Nie musicie mieć dyplomu z medycyny,

00:15:33.998 --> 00:15:36.095
żeby być ekspertami
w sprawie swojego ciała.

00:15:36.095 --> 00:15:39.240
Lekarze są ekspertami
w sprawie całej populacji,

00:15:39.240 --> 00:15:41.376
ale to ty jesteś swoim ekspertem.

00:15:42.266 --> 00:15:45.394
A kiedy spotkacie się,
kiedy dwóch ekspertów połączy siły,

00:15:45.474 --> 00:15:49.721
możecie podejmować
lepsze decyzje niż twój lekarz, sam.

00:15:50.725 --> 00:15:53.654
Teraz, kiedy rozumiecie moc informacji,

00:15:53.654 --> 00:15:55.832
które możecie zbierać na swój temat,

00:15:55.832 --> 00:15:59.140
chciałbym, żebyście wszyscy wstali
i podnieśli prawą rękę.

00:15:59.140 --> 00:16:01.115
(Śmiech)

00:16:01.935 --> 00:16:04.299
Tak, wstawajcie.

00:16:06.709 --> 00:16:13.367
Wyzywam was, żebyście
przejęli kontrolę nad swoimi danymi.

00:16:13.927 --> 00:16:16.597
I dziś, niniejszym nadaję wam

00:16:17.157 --> 00:16:20.547
stopień naukowy TEDx
w zakresie podstaw statystyki,

00:16:20.547 --> 00:16:22.267
(Śmiech)

00:16:22.267 --> 00:16:26.218
ze specjalizacją
w analizie danych zależnych od czasu,

00:16:26.218 --> 00:16:29.649
ze wszystkimi prawami i przywilejami
należnymi wam z tego tytułu.

00:16:29.999 --> 00:16:33.070
Kiedy następnym razem
będziecie w gabinecie lekarskim,

00:16:33.070 --> 00:16:38.097
jako świeżo mianowani statystycy,
jaka zawsze powinna być wasza odpowiedź?

00:16:38.097 --> 00:16:39.984
Publiczność: Pokaż mi dane!

00:16:39.984 --> 00:16:41.452
Talithia Williams: Nie słyszę!

00:16:41.452 --> 00:16:42.846
Publiczność: Pokaż mi dane!

00:16:42.846 --> 00:16:44.184
TW: Jeszcze raz!

00:16:44.184 --> 00:16:45.690
Publiczność: Pokaż mi dane!

00:16:45.690 --> 00:16:46.881
TW: Pokaż mi dane.

00:16:46.881 --> 00:16:48.136
Dziękuję.

00:16:48.136 --> 00:16:50.370
(Brawa)