[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.18,0:00:03.85,Default,,0000,0000,0000,,Jako dziecko zawsze kochałam informacje, Dialogue: 0,0:00:03.85,0:00:06.06,Default,,0000,0000,0000,,które mogłam wyczytać z danych Dialogue: 0,0:00:06.06,0:00:08.63,Default,,0000,0000,0000,,i historie opowiadane przez liczby. Dialogue: 0,0:00:08.63,0:00:11.19,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy dorastałam frustrowało mnie, Dialogue: 0,0:00:11.19,0:00:16.28,Default,,0000,0000,0000,,jak moi rodzice kłamali, używając liczb. Dialogue: 0,0:00:16.28,0:00:21.44,Default,,0000,0000,0000,,"Talithia, gdybym powiedział ci to raz, \Nale ja mówiłem ci tysiąc razy". Dialogue: 0,0:00:21.44,0:00:24.19,Default,,0000,0000,0000,,"Nie, tato, powiedziałeś mi tylko 17 razy, Dialogue: 0,0:00:24.19,0:00:28.14,Default,,0000,0000,0000,,z czego dwa razy to nie była moja wina". \N(Śmiech) Dialogue: 0,0:00:28.14,0:00:31.42,Default,,0000,0000,0000,,To jeden z powodów, dla których\Nzrobiłam doktorat ze statystyki. Dialogue: 0,0:00:31.42,0:00:32.91,Default,,0000,0000,0000,,Zawsze chciałam wiedzieć, Dialogue: 0,0:00:32.91,0:00:35.96,Default,,0000,0000,0000,,co ludzie próbują ukryć za liczbami. Dialogue: 0,0:00:36.16,0:00:40.46,Default,,0000,0000,0000,,Jako statystyk chcę,\Nżeby ludzie pokazywali mi dane, Dialogue: 0,0:00:41.03,0:00:43.43,Default,,0000,0000,0000,,żebym sama mogła decydować. Dialogue: 0,0:00:43.43,0:00:46.44,Default,,0000,0000,0000,,Byliśmy z Donaldem w ciąży\Nz naszym trzecim dzieckiem Dialogue: 0,0:00:46.44,0:00:49.42,Default,,0000,0000,0000,,i byliśmy koło 41 i pół tygodnia, Dialogue: 0,0:00:49.42,0:00:52.33,Default,,0000,0000,0000,,co niektórzy uznają\Nza przekroczenie terminu. Dialogue: 0,0:00:52.33,0:00:57.02,Default,,0000,0000,0000,,My, statystycy, nazywamy to\N95-procentowym przedziałem ufności. Dialogue: 0,0:00:57.02,0:00:58.84,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:00:58.84,0:01:02.60,Default,,0000,0000,0000,,Musieliśmy pojawiać się co parę dni, Dialogue: 0,0:01:02.60,0:01:05.24,Default,,0000,0000,0000,,żeby zrobić dziecku test stresowy, Dialogue: 0,0:01:05.24,0:01:06.83,Default,,0000,0000,0000,,badanie, które jest rutyną. Dialogue: 0,0:01:06.83,0:01:10.15,Default,,0000,0000,0000,,Sprawdza, czy życie płodu\Nnie jest zagrożone. Dialogue: 0,0:01:11.24,0:01:14.12,Default,,0000,0000,0000,,Lekarz prowadzący przyjmuje rzadko, Dialogue: 0,0:01:14.12,0:01:17.49,Default,,0000,0000,0000,,zwykle robi to ktokolwiek,\Nkto ma wtedy dyżur. Dialogue: 0,0:01:17.49,0:01:20.40,Default,,0000,0000,0000,,Poszliśmy na to badanie\Ni po jakiś 20 minutach Dialogue: 0,0:01:20.40,0:01:23.01,Default,,0000,0000,0000,,wychodzi do nas doktor i mówi: Dialogue: 0,0:01:23.01,0:01:27.42,Default,,0000,0000,0000,,"Płód jest zagrożony,\Nmusimy indukować poród". Dialogue: 0,0:01:29.54,0:01:34.25,Default,,0000,0000,0000,,Jaka jest moja odpowiedź jako statystyka? Dialogue: 0,0:01:35.63,0:01:37.80,Default,,0000,0000,0000,,Pokaż mi dane! Dialogue: 0,0:01:37.80,0:01:40.05,Default,,0000,0000,0000,,Lekarz zaczyna opowiadać, Dialogue: 0,0:01:40.05,0:01:42.84,Default,,0000,0000,0000,,że śledzono rytm serca dziecka\Nprzez 18 minut Dialogue: 0,0:01:42.84,0:01:44.83,Default,,0000,0000,0000,,i przez ten czas był w normie, Dialogue: 0,0:01:44.83,0:01:49.60,Default,,0000,0000,0000,,ale przez 2 minuty\Nbył w granicach mojej normy. Dialogue: 0,0:01:50.19,0:01:54.20,Default,,0000,0000,0000,,Spytałam, czy to możliwe,\Nże to był rytm mojego serca? Dialogue: 0,0:01:54.20,0:01:55.73,Default,,0000,0000,0000,,Kręciłam się, Dialogue: 0,0:01:55.73,0:01:58.69,Default,,0000,0000,0000,,leżenie bez ruchu na plecach\Nprzez 20 minut Dialogue: 0,0:01:58.69,0:02:01.13,Default,,0000,0000,0000,,jest trudne dla kobiety\Nw 41. tygodniu ciąży. Dialogue: 0,0:02:01.13,0:02:02.60,Default,,0000,0000,0000,,Może to po prostu był ruch? Dialogue: 0,0:02:02.60,0:02:05.80,Default,,0000,0000,0000,,"Cóż, nie chcemy ryzykować". Dialogue: 0,0:02:07.44,0:02:11.14,Default,,0000,0000,0000,,"W porządku,\Na co jeśli byłabym w 36. tygodniu Dialogue: 0,0:02:11.14,0:02:12.91,Default,,0000,0000,0000,,z takimi samymi wynikami? Dialogue: 0,0:02:12.91,0:02:15.17,Default,,0000,0000,0000,,Czy zadecydowałby pan\Nindukowanie porodu?". Dialogue: 0,0:02:16.64,0:02:20.37,Default,,0000,0000,0000,,"Nie, zaczekałbym aż byłaby pani\Nprzynajmniej w 38. tygodniu, Dialogue: 0,0:02:20.37,0:02:22.08,Default,,0000,0000,0000,,ale pani jest prawie w 42., Dialogue: 0,0:02:22.08,0:02:24.11,Default,,0000,0000,0000,,więc nie ma powodu, żeby czekać, Dialogue: 0,0:02:24.11,0:02:26.06,Default,,0000,0000,0000,,znajdźmy pani salę". Dialogue: 0,0:02:26.06,0:02:28.45,Default,,0000,0000,0000,,"A może zrobimy test ponownie?". Dialogue: 0,0:02:28.45,0:02:30.22,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:02:30.84,0:02:33.94,Default,,0000,0000,0000,,Możemy zebrać więcej danych. Dialogue: 0,0:02:33.94,0:02:36.22,Default,,0000,0000,0000,,Mogę się nie ruszać przez te 20 minut. Dialogue: 0,0:02:36.22,0:02:38.38,Default,,0000,0000,0000,,Moglibyśmy wtedy porównać dwa wyniki Dialogue: 0,0:02:38.38,0:02:41.94,Default,,0000,0000,0000,,i zobaczyć, co to może znaczyć". (Śmiech) Dialogue: 0,0:02:41.94,0:02:44.50,Default,,0000,0000,0000,,A on wtedy, Dialogue: 0,0:02:44.50,0:02:50.60,Default,,0000,0000,0000,,"Proszę pani, ja po prostu nie chcę,\Nżeby pani poroniła". Dialogue: 0,0:02:53.71,0:02:56.32,Default,,0000,0000,0000,,No to jest nas już troje... Dialogue: 0,0:02:56.32,0:03:02.44,Default,,0000,0000,0000,,"Szanse poronienia wzrastają dwukrotnie,\Nkiedy mija termin porodu. Dialogue: 0,0:03:02.44,0:03:04.24,Default,,0000,0000,0000,,Znajdźmy pani salę". Dialogue: 0,0:03:05.86,0:03:10.12,Default,,0000,0000,0000,,Jaka jest moja odpowiedź jako statystyka? Dialogue: 0,0:03:10.12,0:03:12.20,Default,,0000,0000,0000,,Pokaż mi dane! Dialogue: 0,0:03:12.20,0:03:14.04,Default,,0000,0000,0000,,Gościu, mówisz o prawdopodobieństwie. Dialogue: 0,0:03:14.04,0:03:15.79,Default,,0000,0000,0000,,Ja zajmuję się tym zawodowo. Dialogue: 0,0:03:15.79,0:03:19.87,Default,,0000,0000,0000,,Porozmawiajmy o prawdopodobieństwie.\N(Śmiech) Dialogue: 0,0:03:19.87,0:03:21.18,Default,,0000,0000,0000,,Więc mówię, "Ok, świetnie. Dialogue: 0,0:03:21.18,0:03:24.93,Default,,0000,0000,0000,,Mam tak od 30 do 60% szans? Dialogue: 0,0:03:24.93,0:03:27.15,Default,,0000,0000,0000,,Jak stoimy z tym poronieniem?". Dialogue: 0,0:03:27.15,0:03:30.39,Default,,0000,0000,0000,,On na to: "Nie do końca, ale się podwaja Dialogue: 0,0:03:30.39,0:03:32.94,Default,,0000,0000,0000,,i my naprawdę chcemy tego,\Nco najlepsze dla dziecka". Dialogue: 0,0:03:35.22,0:03:37.63,Default,,0000,0000,0000,,Niezrażona, próbuję z innej strony. Dialogue: 0,0:03:37.63,0:03:43.17,Default,,0000,0000,0000,,"Ok, więc na 1000 kobiet,\Nktóre mają urodzić w terminie, Dialogue: 0,0:03:43.17,0:03:47.19,Default,,0000,0000,0000,,ile z nich poroni tuż przed terminem?" Dialogue: 0,0:03:47.57,0:03:50.59,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy spojrzał na mnie, na Donalda Dialogue: 0,0:03:50.59,0:03:54.05,Default,,0000,0000,0000,,i mówi, że mniej więcej jedna na tysiąc. Dialogue: 0,0:03:55.02,0:03:57.75,Default,,0000,0000,0000,,"Ok, więc z tego tysiąca kobiet, Dialogue: 0,0:03:57.75,0:04:00.92,Default,,0000,0000,0000,,ile poroni zaraz po terminie?". Dialogue: 0,0:04:02.78,0:04:06.49,Default,,0000,0000,0000,,"Koło dwóch". (Śmiech) Dialogue: 0,0:04:07.07,0:04:14.52,Default,,0000,0000,0000,,"Ok, więc mówisz, że moje szanse\Nwzrastają z 0,1% do 0,2%". Dialogue: 0,0:04:16.36,0:04:18.75,Default,,0000,0000,0000,,W tym momencie dane nie przekonują nas, Dialogue: 0,0:04:18.75,0:04:20.78,Default,,0000,0000,0000,,że potrzebujemy indukowanego porodu. Dialogue: 0,0:04:20.78,0:04:23.02,Default,,0000,0000,0000,,Przeszliśmy więc do tego, Dialogue: 0,0:04:23.02,0:04:25.32,Default,,0000,0000,0000,,że poród indukowany często prowadzi Dialogue: 0,0:04:25.32,0:04:29.23,Default,,0000,0000,0000,,do cesarskiego cięcia,\Na chcielibyśmy tego uniknąć. Dialogue: 0,0:04:29.23,0:04:30.47,Default,,0000,0000,0000,,Potem powiedziałam, Dialogue: 0,0:04:30.47,0:04:33.94,Default,,0000,0000,0000,,że nie sądzę, żeby mój termin\Nbył dokładnie wyliczony. Dialogue: 0,0:04:33.94,0:04:35.92,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:04:35.92,0:04:38.25,Default,,0000,0000,0000,,To naprawdę go zamurowało Dialogue: 0,0:04:38.25,0:04:40.10,Default,,0000,0000,0000,,i spojrzał, trochę zdziwiony, Dialogue: 0,0:04:40.10,0:04:42.65,Default,,0000,0000,0000,,więc tłumaczę: "Może pan nie wiedzieć, Dialogue: 0,0:04:42.65,0:04:44.28,Default,,0000,0000,0000,,ale terminy porodu są obliczane Dialogue: 0,0:04:44.28,0:04:46.100,Default,,0000,0000,0000,,na podstawie standardowego,\N28-dziennego cyklu Dialogue: 0,0:04:46.100,0:04:48.54,Default,,0000,0000,0000,,a moje cykle się wahają, Dialogue: 0,0:04:48.54,0:04:51.89,Default,,0000,0000,0000,,czasem trwają 27, a czasem nawet 38 dni Dialogue: 0,0:04:51.89,0:04:54.50,Default,,0000,0000,0000,,i posiadam dane, które to potwierdzają". Dialogue: 0,0:04:54.50,0:04:57.40,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:04:58.04,0:05:03.96,Default,,0000,0000,0000,,Więc skończyło się tak, że opuściliśmy\Nszpital bez indukowanego porodu. Dialogue: 0,0:05:03.96,0:05:09.57,Default,,0000,0000,0000,,Żeby wyjść ze szpitala,\Nmusieliśmy podpisać oświadczenie. Dialogue: 0,0:05:09.57,0:05:14.69,Default,,0000,0000,0000,,I nie popieram tu niesłuchania lekarzy, Dialogue: 0,0:05:14.69,0:05:16.48,Default,,0000,0000,0000,,bo przy naszym pierwszym dziecku Dialogue: 0,0:05:16.48,0:05:19.96,Default,,0000,0000,0000,,mieliśmy poród indukowany w 38 tygodniu,\Nbyło mało wód płodowych. Dialogue: 0,0:05:19.96,0:05:22.50,Default,,0000,0000,0000,,Nie jestem przeciwna\Ninterwencjom medycznym. Dialogue: 0,0:05:22.50,0:05:25.37,Default,,0000,0000,0000,,Więc czemu tak pewnie\Nopuściliśmy szpital tamtego dnia? Dialogue: 0,0:05:25.37,0:05:28.75,Default,,0000,0000,0000,,Mieliśmy dane, które mówiły nam\Ncoś zupełnie innego. Dialogue: 0,0:05:28.75,0:05:32.55,Default,,0000,0000,0000,,Zbieraliśmy je przez sześć lat. Dialogue: 0,0:05:33.61,0:05:36.17,Default,,0000,0000,0000,,Miałam dane z pomiarów temperatury, Dialogue: 0,0:05:36.17,0:05:38.50,Default,,0000,0000,0000,,które mówiły coś zupełnie innego. Dialogue: 0,0:05:38.50,0:05:44.24,Default,,0000,0000,0000,,Właściwie, moglibyśmy dosyć dokładnie\Nokreślić termin zapłodnienia. Dialogue: 0,0:05:45.01,0:05:47.16,Default,,0000,0000,0000,,Tak, to historia, którą opowiada się Dialogue: 0,0:05:47.16,0:05:49.27,Default,,0000,0000,0000,,na weselu swojego dziecka. (Śmiech) Dialogue: 0,0:05:49.27,0:05:51.88,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętam, jakby to było wczoraj. Dialogue: 0,0:05:51.88,0:05:56.60,Default,,0000,0000,0000,,Miałam skwierczące 36,556 stopnia Dialogue: 0,0:05:56.60,0:05:59.45,Default,,0000,0000,0000,,i wtedy spojrzałam w oczy twojego taty. Dialogue: 0,0:05:59.45,0:06:01.23,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:06:01.23,0:06:05.59,Default,,0000,0000,0000,,Jeszcze dwadzieścia dwa lata\Ni opowiadamy tę historię. Dialogue: 0,0:06:05.59,0:06:07.25,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:06:07.25,0:06:10.26,Default,,0000,0000,0000,,Ale byliśmy pewni wyjścia,\Nbo zbieraliśmy dane. Dialogue: 0,0:06:10.26,0:06:12.25,Default,,0000,0000,0000,,Jak one wyglądają? Dialogue: 0,0:06:12.25,0:06:16.91,Default,,0000,0000,0000,,To jest standardowa\Nkarta obserwacji cyklu. Dialogue: 0,0:06:17.63,0:06:22.50,Default,,0000,0000,0000,,Od początku cyklu menstruacyjnego\Ndo początku następnego cyklu. Dialogue: 0,0:06:22.50,0:06:25.15,Default,,0000,0000,0000,,Temperatura nie jest przypadkowa. Dialogue: 0,0:06:25.15,0:06:28.78,Default,,0000,0000,0000,,Widać wyraźnie,\Nże na początku cyklu jest niższa, Dialogue: 0,0:06:28.88,0:06:30.92,Default,,0000,0000,0000,,potem widać skok Dialogue: 0,0:06:30.92,0:06:33.85,Default,,0000,0000,0000,,i okres wyższej temperatury\Npod koniec cyklu. Dialogue: 0,0:06:33.85,0:06:35.44,Default,,0000,0000,0000,,Zatem co tu się dzieje? Dialogue: 0,0:06:35.44,0:06:37.37,Default,,0000,0000,0000,,Co te dane nam mówią? Dialogue: 0,0:06:38.26,0:06:40.49,Default,,0000,0000,0000,,Drogie panie, na początku cyklu Dialogue: 0,0:06:40.49,0:06:43.64,Default,,0000,0000,0000,,hormon, estrogen, jest dominujący Dialogue: 0,0:06:43.64,0:06:47.23,Default,,0000,0000,0000,,i powoduje obniżenie temperatury ciała. Dialogue: 0,0:06:47.77,0:06:50.71,Default,,0000,0000,0000,,Podczas owulacji,\Norganizm uwalnia jajeczko Dialogue: 0,0:06:51.36,0:06:56.34,Default,,0000,0000,0000,,i stery przejmuje progesteron,\Nodpowiadający za jego dojrzewanie. Dialogue: 0,0:06:56.34,0:06:58.90,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy ciało rozgrzewa się w oczekiwaniu Dialogue: 0,0:06:58.90,0:07:02.46,Default,,0000,0000,0000,,na zadomowienie się\Nzapłodnionego jajeczka. Dialogue: 0,0:07:02.46,0:07:04.87,Default,,0000,0000,0000,,Zatem czemu temperatura skacze? Dialogue: 0,0:07:05.32,0:07:09.02,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie ptaka\Nwysiadującego jajka. Dialogue: 0,0:07:09.02,0:07:10.78,Default,,0000,0000,0000,,Czemu na nich siedzi? Dialogue: 0,0:07:10.78,0:07:12.12,Default,,0000,0000,0000,,Żeby utrzymać je w cieple. Dialogue: 0,0:07:12.12,0:07:13.62,Default,,0000,0000,0000,,Chronić i utrzymać w cieple. Dialogue: 0,0:07:13.62,0:07:16.44,Default,,0000,0000,0000,,Drogie panie, dokładnie to\Nrobi wasze ciało co miesiąc. Dialogue: 0,0:07:16.44,0:07:18.08,Default,,0000,0000,0000,,Ogrzewa się w oczekiwaniu Dialogue: 0,0:07:18.08,0:07:20.49,Default,,0000,0000,0000,,na utrzymywanie w cieple nowego życia. Dialogue: 0,0:07:21.12,0:07:24.34,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy nic się nie stanie,\Nnie zajdziecie w ciążę, Dialogue: 0,0:07:24.34,0:07:28.46,Default,,0000,0000,0000,,wtedy estrogen znów bierze górę\Ni cykl zaczyna się od początku. Dialogue: 0,0:07:28.89,0:07:30.34,Default,,0000,0000,0000,,Ale kiedy zajdziecie w ciążę, Dialogue: 0,0:07:30.34,0:07:33.02,Default,,0000,0000,0000,,czasem możecie zauważyć\Nkolejną zmianę temperatury Dialogue: 0,0:07:33.02,0:07:36.80,Default,,0000,0000,0000,,i ta zostaje tak podwyższona\Nprzez całe 9 miesięcy. Dialogue: 0,0:07:36.80,0:07:39.22,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego widuje się ciężarne\Nspocone i zgrzane, Dialogue: 0,0:07:39.22,0:07:41.70,Default,,0000,0000,0000,,bo mają wysoką temperaturę. Dialogue: 0,0:07:42.86,0:07:47.56,Default,,0000,0000,0000,,To karta, którą mieliśmy\Njakieś 3-4 lata temu. Dialogue: 0,0:07:47.56,0:07:50.37,Default,,0000,0000,0000,,Byliśmy nią bardzo podekscytowani. Dialogue: 0,0:07:50.37,0:07:55.28,Default,,0000,0000,0000,,Widać tu niskie wartości temperatury,\Na potem zmianę na jakieś 5 dni, Dialogue: 0,0:07:55.28,0:07:57.63,Default,,0000,0000,0000,,to mniej więcej czas,\Njakiego potrzebuje jajeczko Dialogue: 0,0:07:57.63,0:07:59.98,Default,,0000,0000,0000,,na podróż jajowodem i implantację, Dialogue: 0,0:07:59.98,0:08:03.27,Default,,0000,0000,0000,,a potem widać jak temperatura\Njeszcze troszeczkę się podwyższa. Dialogue: 0,0:08:03.84,0:08:06.87,Default,,0000,0000,0000,,Mieliśmy też drugą zmianę temperatury, Dialogue: 0,0:08:06.87,0:08:10.91,Default,,0000,0000,0000,,co wraz z testem ciążowym potwierdziło,\Nże byliśmy w ciąży Dialogue: 0,0:08:10.91,0:08:14.27,Default,,0000,0000,0000,,z naszym pierwszym dzieckiem,\Nbardzo ekscytujące. Dialogue: 0,0:08:14.27,0:08:20.17,Default,,0000,0000,0000,,Kilka dni później zauważyłam plamienie,\Na potem duży upływ krwi Dialogue: 0,0:08:20.88,0:08:24.90,Default,,0000,0000,0000,,i wiedzieliśmy, że to wczesne poronienie. Dialogue: 0,0:08:25.95,0:08:30.02,Default,,0000,0000,0000,,Gdybym nie mierzyła temperatury,\Npomyślałabym pewnie Dialogue: 0,0:08:30.02,0:08:35.06,Default,,0000,0000,0000,,że tamtego miesiąca spóźnił mi się okres,\Nale mieliśmy dane, które pokazywały Dialogue: 0,0:08:35.06,0:08:37.10,Default,,0000,0000,0000,,że straciliśmy to dziecko. Dialogue: 0,0:08:37.81,0:08:41.09,Default,,0000,0000,0000,,Mimo, że te dane ukazywały\Nsmutne wydarzenie w naszym życiu, Dialogue: 0,0:08:41.09,0:08:43.86,Default,,0000,0000,0000,,to była informacja,\Nz którą mogliśmy udać się do lekarza. Dialogue: 0,0:08:43.86,0:08:47.63,Default,,0000,0000,0000,,Więc gdyby był jakiś problem z płodnością,\Nmiałabym dane, mogłabym powiedzieć Dialogue: 0,0:08:47.63,0:08:50.08,Default,,0000,0000,0000,,"Spójrzcie, zaszłam w ciążę,\Ntemperatura wzrosła, Dialogue: 0,0:08:50.08,0:08:51.48,Default,,0000,0000,0000,,jakoś straciliśmy to dziecko. Dialogue: 0,0:08:51.48,0:08:54.60,Default,,0000,0000,0000,,Co możemy zrobić, żeby zapobiec\Ntemu problemowi w przyszłości?". Dialogue: 0,0:08:55.22,0:08:59.93,Default,,0000,0000,0000,,Nie chodzi tu tylko o temperaturę\Nczy płodność. Dialogue: 0,0:09:01.15,0:09:04.86,Default,,0000,0000,0000,,Dane dotyczące naszego organizmu\Nmogą nam bardzo wiele powiedzieć. Dialogue: 0,0:09:05.11,0:09:08.21,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład, wiecie,\Nże mierzenie temperatury Dialogue: 0,0:09:08.21,0:09:10.78,Default,,0000,0000,0000,,może wiele powiedzieć o stanie tarczycy? Dialogue: 0,0:09:11.30,0:09:14.72,Default,,0000,0000,0000,,Tarczyca nieustannie pracuje\N- jak termostat w domu. Dialogue: 0,0:09:14.90,0:09:17.68,Default,,0000,0000,0000,,Nastawiacie termostat\Nna optymalną temperaturę, Dialogue: 0,0:09:17.68,0:09:19.15,Default,,0000,0000,0000,,jaką chcecie mieć w domu. Dialogue: 0,0:09:19.15,0:09:21.38,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy robi się za zimno, termostat mówi: Dialogue: 0,0:09:21.38,0:09:24.19,Default,,0000,0000,0000,,"Hej, przydałoby się trochę nas dogrzać". Dialogue: 0,0:09:24.19,0:09:26.91,Default,,0000,0000,0000,,A kiedy robi się za gorąco,\Ntermostat oświadcza Dialogue: 0,0:09:26.91,0:09:29.53,Default,,0000,0000,0000,,"Włącz klimatyzację. Niech się ochłodzi". Dialogue: 0,0:09:29.53,0:09:33.75,Default,,0000,0000,0000,,Dokładnie tak działa\Nw waszym ciele tarczyca. Dialogue: 0,0:09:33.75,0:09:37.13,Default,,0000,0000,0000,,Tarczyca stara się utrzymywać\Noptymalną temperaturę dla ciała. Dialogue: 0,0:09:37.13,0:09:40.07,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy robi się za zimno,\Ntarczyca dba o ogrzewanie. Dialogue: 0,0:09:40.07,0:09:41.97,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy robi się za gorąco, chłodzi. Dialogue: 0,0:09:42.81,0:09:46.31,Default,,0000,0000,0000,,Ale co, kiedy tarczyca\Nnie funkcjonuje, jak powinna? Dialogue: 0,0:09:47.45,0:09:50.60,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy widać to\Nna wykresie temperatury ciała, Dialogue: 0,0:09:50.60,0:09:53.04,Default,,0000,0000,0000,,która jest niższa niż normalnie\Nlub bardzo zmienna. Dialogue: 0,0:09:53.22,0:09:56.80,Default,,0000,0000,0000,,Zbierając dane, możesz\Nwiele dowiedzieć się o swojej tarczycy. Dialogue: 0,0:09:57.51,0:10:01.47,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli masz problem z tarczycą,\Nidziesz do lekarza, Dialogue: 0,0:10:01.47,0:10:06.11,Default,,0000,0000,0000,,który zbada poziom\Nhormonów tarczycowych we krwi. Dialogue: 0,0:10:07.62,0:10:10.45,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze, ale problem\Nz tym badaniem jest taki, Dialogue: 0,0:10:10.45,0:10:13.73,Default,,0000,0000,0000,,że nie powie ci, jak aktywny\Njest hormon w organizmie. Dialogue: 0,0:10:13.73,0:10:16.98,Default,,0000,0000,0000,,We krwi możesz mieć go mnóstwo,\Nale może nie być na tyle aktywny, Dialogue: 0,0:10:16.98,0:10:18.77,Default,,0000,0000,0000,,żeby regulować temperaturę. Dialogue: 0,0:10:18.77,0:10:22.96,Default,,0000,0000,0000,,Zatem mierząc temperaturę codziennie,\Nmasz informacje na temat tarczycy. Dialogue: 0,0:10:23.79,0:10:26.34,Default,,0000,0000,0000,,A jeśli nie chcesz codziennie\Nmierzyć temperatury? Dialogue: 0,0:10:26.34,0:10:28.97,Default,,0000,0000,0000,,Radziłabym to robić,\Nale są też inne parametry, Dialogue: 0,0:10:28.97,0:10:30.26,Default,,0000,0000,0000,,które można sprawdzać. Dialogue: 0,0:10:30.26,0:10:32.74,Default,,0000,0000,0000,,Można mierzyć ciśnienie, ważyć się. Dialogue: 0,0:10:32.96,0:10:36.05,Default,,0000,0000,0000,,Na pewno wszyscy pragną\Ncodziennie się ważyć... (Śmiech) Dialogue: 0,0:10:38.13,0:10:42.54,Default,,0000,0000,0000,,Na początku naszego małżeństwa\NDonald miał zapchany nos Dialogue: 0,0:10:42.54,0:10:45.69,Default,,0000,0000,0000,,i brał zatrzęsienie leków, Dialogue: 0,0:10:45.69,0:10:50.51,Default,,0000,0000,0000,,żeby sobie ulżyć, ale bez skutku. Dialogue: 0,0:10:50.51,0:10:56.74,Default,,0000,0000,0000,,Tamtej nocy budzi mnie i mówi,\N"Kochanie, nie mogę oddychać przez nos". Dialogue: 0,0:10:58.05,0:11:02.76,Default,,0000,0000,0000,,Przewracam się na bok, spojrzałam\Ni pytam "A nie możesz oddychać ustami?". Dialogue: 0,0:11:02.76,0:11:04.87,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:11:04.87,0:11:10.73,Default,,0000,0000,0000,,A on na to,\N"Tak, ale nie mogę oddychać przez nos!". Dialogue: 0,0:11:11.57,0:11:15.61,Default,,0000,0000,0000,,Jak każda dobra żona,\Npopędziłam z nim na ostry dyżur Dialogue: 0,0:11:15.61,0:11:18.02,Default,,0000,0000,0000,,o drugiej nad ranem. Dialogue: 0,0:11:18.57,0:11:23.46,Default,,0000,0000,0000,,Jadąc, cały czas myślałam,\Nże nie może mi teraz umrzeć. Dialogue: 0,0:11:24.18,0:11:28.52,Default,,0000,0000,0000,,Dopiero co się pobraliśmy,\Nludzie pomyślą, że go zabiłam! Dialogue: 0,0:11:28.52,0:11:31.46,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:11:31.46,0:11:35.10,Default,,0000,0000,0000,,Dojechaliśmy do szpitala,\Nzobaczyła nas pielęgniarka, Dialogue: 0,0:11:35.10,0:11:39.66,Default,,0000,0000,0000,,a on nie mógł oddychać przez nos,\Nwięc zabrała nas do środka, doktor pyta, Dialogue: 0,0:11:39.66,0:11:42.80,Default,,0000,0000,0000,,"Co się dzieje?"\N"Nie mogę oddychać przez nos". Dialogue: 0,0:11:42.80,0:11:45.15,Default,,0000,0000,0000,,"Nie możesz oddychać przez nos?". Dialogue: 0,0:11:45.15,0:11:49.76,Default,,0000,0000,0000,,Nie, ale może ustami. (Śmiech) Dialogue: 0,0:11:50.50,0:11:54.09,Default,,0000,0000,0000,,Zrobił krok w tył, spojrzał na nas oboje Dialogue: 0,0:11:54.09,0:11:57.50,Default,,0000,0000,0000,,i mówi, "Proszę pana, myślę,\Nże wiem, co panu dolega. Dialogue: 0,0:11:57.50,0:11:59.26,Default,,0000,0000,0000,,Ma pan zawał. Dialogue: 0,0:11:59.26,0:12:02.20,Default,,0000,0000,0000,,Zaraz zamówię dla pana\NEKG i tomografię komputerową". Dialogue: 0,0:12:04.72,0:12:08.05,Default,,0000,0000,0000,,A my myślimy sobie,\Nże nie, nie, nie, to nie zawał. Dialogue: 0,0:12:08.05,0:12:13.22,Default,,0000,0000,0000,,On może oddychać,\Ntylko, że ustami, nie, nie, nie. Dialogue: 0,0:12:13.83,0:12:19.34,Default,,0000,0000,0000,,Dyskutujemy z doktorem,\Nbo myśleliśmy, że to zła diagnoza, Dialogue: 0,0:12:19.34,0:12:22.78,Default,,0000,0000,0000,,"Nie, naprawdę, wszystko będzie\Nw porządku, po prostu się uspokójcie". Dialogue: 0,0:12:22.78,0:12:26.11,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, jak niby mam się uspokoić?\NPrzecież nie sądziłam, że ma zawał. Dialogue: 0,0:12:26.11,0:12:29.90,Default,,0000,0000,0000,,Na szczęście lekarz kończył zmianę. Dialogue: 0,0:12:30.40,0:12:33.71,Default,,0000,0000,0000,,Przyszedł nowy lekarz,\Nzobaczył nas, zrozpaczonych, Dialogue: 0,0:12:33.71,0:12:37.25,Default,,0000,0000,0000,,z mężem, który nie mógł\Noddychać przez nos. Dialogue: 0,0:12:37.25,0:12:39.15,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:12:39.47,0:12:41.15,Default,,0000,0000,0000,,Zaczął zadawać pytania. Dialogue: 0,0:12:41.77,0:12:44.98,Default,,0000,0000,0000,,"Ćwiczycie coś?". Dialogue: 0,0:12:45.84,0:12:48.98,Default,,0000,0000,0000,,Jeździmy na rowerach, Dialogue: 0,0:12:48.98,0:12:53.72,Default,,0000,0000,0000,,chodzimy na siłownię, od czasu do czasu. Dialogue: 0,0:12:53.72,0:12:55.26,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:12:55.26,0:12:58.14,Default,,0000,0000,0000,,Poruszamy się to tu to tam. Dialogue: 0,0:12:58.14,0:13:01.12,Default,,0000,0000,0000,,"A co robiliście\Nzaraz przed przyjazdem tutaj?". Dialogue: 0,0:13:01.12,0:13:04.09,Default,,0000,0000,0000,,Tak szczerze, to ja spałam. Dialogue: 0,0:13:04.09,0:13:06.76,Default,,0000,0000,0000,,Ale co tuż przedtem robił Donald? Dialogue: 0,0:13:06.76,0:13:09.12,Default,,0000,0000,0000,,Donald raczył się lekami. Dialogue: 0,0:13:09.12,0:13:12.62,Default,,0000,0000,0000,,Wyliczał, "Brałem środek udrażniający,\Na potem sprej do nosa". Dialogue: 0,0:13:12.62,0:13:14.72,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy lekarzowi zapaliła się lampka. Dialogue: 0,0:13:14.72,0:13:18.30,Default,,0000,0000,0000,,"Nie powinieneś był mieszać\Nśrodka udrażniającego z tym sprejem. Dialogue: 0,0:13:18.30,0:13:21.28,Default,,0000,0000,0000,,Zatyka za każdym razem.\NMasz, bierz ten, będzie lepiej". Dialogue: 0,0:13:21.28,0:13:22.90,Default,,0000,0000,0000,,I dał nam receptę. Dialogue: 0,0:13:23.08,0:13:25.80,Default,,0000,0000,0000,,Spojrzeliśmy na siebie, na lekarza, Dialogue: 0,0:13:25.80,0:13:29.74,Default,,0000,0000,0000,,i pytam, "Jak to się stało, że pan\Nbył w stanie właściwie go zdiagnozować, Dialogue: 0,0:13:29.74,0:13:33.81,Default,,0000,0000,0000,,a poprzedni lekarz chciał zlecić\NEKG i tomografię?". Dialogue: 0,0:13:35.12,0:13:36.66,Default,,0000,0000,0000,,On spojrzał i powiedział, Dialogue: 0,0:13:37.44,0:13:41.46,Default,,0000,0000,0000,,"Kiedy 150-kilogramowy facet wpada\Nna ostry dyżur i nie może oddychać, Dialogue: 0,0:13:41.46,0:13:44.52,Default,,0000,0000,0000,,zakłada się, że ma zawał,\Na pytania zadawane są później". Dialogue: 0,0:13:46.63,0:13:52.93,Default,,0000,0000,0000,,Lekarze z ostrego dyżuru są wyszkoleni,\Nżeby podejmować szybkie decyzje, Dialogue: 0,0:13:52.93,0:13:54.93,Default,,0000,0000,0000,,ale nie zawsze właściwe. Dialogue: 0,0:13:54.93,0:13:57.80,Default,,0000,0000,0000,,Gdybyśmy mieli wtedy\Njakieś informacje o stanie serca, Dialogue: 0,0:13:57.80,0:13:59.57,Default,,0000,0000,0000,,którymi moglibyśmy się podzielić, Dialogue: 0,0:13:59.57,0:14:02.28,Default,,0000,0000,0000,,może mielibyśmy lepszą diagnozę\Nza pierwszym razem. Dialogue: 0,0:14:03.15,0:14:07.56,Default,,0000,0000,0000,,Ten wykres przedstawia pomiary\Nskurczowego ciśnienia krwi Dialogue: 0,0:14:07.56,0:14:10.75,Default,,0000,0000,0000,,od października 2010 do lipca 2012. Dialogue: 0,0:14:11.57,0:14:16.17,Default,,0000,0000,0000,,Na początku pomiarów\Nwyniki mieszczą się w ramach nadciśnienia, Dialogue: 0,0:14:16.17,0:14:21.11,Default,,0000,0000,0000,,ale w ciągu półtora roku spadają\Ni mieszczą się w granicach normy. Dialogue: 0,0:14:21.98,0:14:25.96,Default,,0000,0000,0000,,To jest rytm serca analogiczny\Ndo zdrowego 16-latka. Dialogue: 0,0:14:25.96,0:14:28.79,Default,,0000,0000,0000,,Co mówią wam te dane? Dialogue: 0,0:14:30.40,0:14:32.41,Default,,0000,0000,0000,,To na pewno dane kogoś, Dialogue: 0,0:14:32.41,0:14:34.88,Default,,0000,0000,0000,,kto przeszedł drastyczną transformację Dialogue: 0,0:14:35.75,0:14:39.54,Default,,0000,0000,0000,,i mamy szczęście,\Nbo ta osoba jest tutaj dzisiaj. Dialogue: 0,0:14:40.83,0:14:44.56,Default,,0000,0000,0000,,Ten 150-kilogramowy facet,\Nktóry był ze mną na ostrym dyżurze Dialogue: 0,0:14:44.56,0:14:50.38,Default,,0000,0000,0000,,jest teraz jeszcze seksowniejszym\Ni zdrowszym, 100-kilogramowym facetem, Dialogue: 0,0:14:52.28,0:14:54.70,Default,,0000,0000,0000,,a to wykres jego ciśnienia. Dialogue: 0,0:14:55.17,0:14:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Przez półtora roku Donald zmienił dietę Dialogue: 0,0:14:59.48,0:15:04.08,Default,,0000,0000,0000,,i swój system treningowy,\Na rytm serca na to odpowiedział, Dialogue: 0,0:15:04.08,0:15:06.14,Default,,0000,0000,0000,,jego ciśnienie\Nteż odpowiedziało na zmianę, Dialogue: 0,0:15:06.14,0:15:07.80,Default,,0000,0000,0000,,jakiej dokonał w organizmie. Dialogue: 0,0:15:08.14,0:15:10.79,Default,,0000,0000,0000,,Jakie jest przesłanie,\Nktóre zabierzecie do domów, Dialogue: 0,0:15:10.79,0:15:12.54,Default,,0000,0000,0000,,z którym chcę was dziś zostawić? Dialogue: 0,0:15:13.82,0:15:17.87,Default,,0000,0000,0000,,Przez zapanowanie nad swoimi danymi,\Ntak jak my to zrobiliśmy, Dialogue: 0,0:15:18.65,0:15:21.67,Default,,0000,0000,0000,,tylko poprzez codzienne pomiary\Nswoich parametrów, Dialogue: 0,0:15:22.14,0:15:24.51,Default,,0000,0000,0000,,stajecie się ekspertami\Nw sprawie swojego ciała. Dialogue: 0,0:15:24.51,0:15:26.46,Default,,0000,0000,0000,,Przejmujecie stery. Dialogue: 0,0:15:26.46,0:15:28.28,Default,,0000,0000,0000,,To nie jest nic trudnego. Dialogue: 0,0:15:28.69,0:15:32.12,Default,,0000,0000,0000,,Nie musicie mieć doktoratu ze statystyki,\Nżeby być swoimi ekspertami. Dialogue: 0,0:15:32.12,0:15:33.100,Default,,0000,0000,0000,,Nie musicie mieć dyplomu z medycyny, Dialogue: 0,0:15:33.100,0:15:36.10,Default,,0000,0000,0000,,żeby być ekspertami\Nw sprawie swojego ciała. Dialogue: 0,0:15:36.10,0:15:39.24,Default,,0000,0000,0000,,Lekarze są ekspertami\Nw sprawie całej populacji, Dialogue: 0,0:15:39.24,0:15:41.38,Default,,0000,0000,0000,,ale to ty jesteś swoim ekspertem. Dialogue: 0,0:15:42.27,0:15:45.39,Default,,0000,0000,0000,,A kiedy spotkacie się,\Nkiedy dwóch ekspertów połączy siły, Dialogue: 0,0:15:45.47,0:15:49.72,Default,,0000,0000,0000,,możecie podejmować\Nlepsze decyzje niż twój lekarz, sam. Dialogue: 0,0:15:50.72,0:15:53.65,Default,,0000,0000,0000,,Teraz, kiedy rozumiecie moc informacji, Dialogue: 0,0:15:53.65,0:15:55.83,Default,,0000,0000,0000,,które możecie zbierać na swój temat, Dialogue: 0,0:15:55.83,0:15:59.14,Default,,0000,0000,0000,,chciałbym, żebyście wszyscy wstali\Ni podnieśli prawą rękę. Dialogue: 0,0:15:59.14,0:16:01.12,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:16:01.94,0:16:04.30,Default,,0000,0000,0000,,Tak, wstawajcie. Dialogue: 0,0:16:06.71,0:16:13.37,Default,,0000,0000,0000,,Wyzywam was, żebyście\Nprzejęli kontrolę nad swoimi danymi. Dialogue: 0,0:16:13.93,0:16:16.60,Default,,0000,0000,0000,,I dziś, niniejszym nadaję wam Dialogue: 0,0:16:17.16,0:16:20.55,Default,,0000,0000,0000,,stopień naukowy TEDx\Nw zakresie podstaw statystyki, Dialogue: 0,0:16:20.55,0:16:22.27,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Dialogue: 0,0:16:22.27,0:16:26.22,Default,,0000,0000,0000,,ze specjalizacją\Nw analizie danych zależnych od czasu, Dialogue: 0,0:16:26.22,0:16:29.65,Default,,0000,0000,0000,,ze wszystkimi prawami i przywilejami\Nnależnymi wam z tego tytułu. Dialogue: 0,0:16:29.100,0:16:33.07,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy następnym razem\Nbędziecie w gabinecie lekarskim, Dialogue: 0,0:16:33.07,0:16:38.10,Default,,0000,0000,0000,,jako świeżo mianowani statystycy,\Njaka zawsze powinna być wasza odpowiedź? Dialogue: 0,0:16:38.10,0:16:39.98,Default,,0000,0000,0000,,Publiczność: Pokaż mi dane! Dialogue: 0,0:16:39.98,0:16:41.45,Default,,0000,0000,0000,,Talithia Williams: Nie słyszę! Dialogue: 0,0:16:41.45,0:16:42.85,Default,,0000,0000,0000,,Publiczność: Pokaż mi dane! Dialogue: 0,0:16:42.85,0:16:44.18,Default,,0000,0000,0000,,TW: Jeszcze raz! Dialogue: 0,0:16:44.18,0:16:45.69,Default,,0000,0000,0000,,Publiczność: Pokaż mi dane! Dialogue: 0,0:16:45.69,0:16:46.88,Default,,0000,0000,0000,,TW: Pokaż mi dane. Dialogue: 0,0:16:46.88,0:16:48.14,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. Dialogue: 0,0:16:48.14,0:16:50.37,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)