WEBVTT

00:00:05.943 --> 00:00:10.763
1884'te, bir hastanın şansı kötüden
betere doğru ilerlemiş gibiydi.

00:00:10.763 --> 00:00:14.268
Bu hastanın boynunda
hızla büyüyen bir kanser vardı,

00:00:14.268 --> 00:00:18.909
sonra da alakasız bir bakteriyel
deri enfeksiyonu nedeniyle yatağa düştü.

00:00:18.909 --> 00:00:21.619
Fakat yakın zaman sonra
beklenmedik bir şey oldu:

00:00:21.619 --> 00:00:26.670
Enfeksiyonu atlatır atlatmaz
kanser de gerilemeye başladı.

00:00:26.670 --> 00:00:31.531
7 yıl sonra William Coley adındaki
bir hekim bu hastanın izini sürdü,

00:00:31.531 --> 00:00:34.191
kanserin gözle görülür
işaretleri kalmamıştı.

00:00:34.191 --> 00:00:37.162
Coley dikkate değer
bir şeylerin olduğuna inandı:

00:00:37.162 --> 00:00:41.472
Bakteriyel enfeksiyon
kanserle savaşmak için

00:00:41.472 --> 00:00:43.710
hastanın bağışıklık
sistemini tetiklemişti.

NOTE Paragraph

00:00:43.710 --> 00:00:46.504
Coley'nin şanslı keşfi, kanseri
başarıyla tedavi etmek için

00:00:46.504 --> 00:00:51.417
tasarlanmış bakteri enjeksiyonuna
öncülük etmesini sağladı.

00:00:51.417 --> 00:00:55.867
Yüz yıldan uzun süre sonra sentetik
biyologlar bunları bir kez olasılık dışı

00:00:55.867 --> 00:00:58.954
amaçla kullanmak niyetiyle
güvenli şekilde programlayarak

00:00:58.954 --> 00:01:04.040
ilaçları tümörlere taşımak için
daha da iyi bir yol buldular.

NOTE Paragraph

00:01:04.040 --> 00:01:07.670
Hücrelerin normal işleyişinin değişmesi
tümör hücrelerinin hızla yayılmasına

00:01:07.670 --> 00:01:12.534
ve şekillerinin büyümesine neden
olarak kanseri meydana getirir.

00:01:12.534 --> 00:01:16.824
Işın tedavisi, kemoterapi
ve immunoterapi gibi tedaviler

00:01:16.824 --> 00:01:20.459
kötü huylu hücreleri öldürmeyi hedef alır
ama bütün vücudu etkiler

00:01:20.459 --> 00:01:23.457
ve bu süreçte sağlıklı dokuları bozar.

NOTE Paragraph

00:01:23.457 --> 00:01:26.077
Yine de E.coli gibi bazı bakterilerin

00:01:26.077 --> 00:01:31.528
özellikle tümörlerin içinde büyüyebilmek
gibi özel bir avantajları vardır.

00:01:31.528 --> 00:01:35.478
Oysa tümör çekirdeği, bağışıklık
hücrelerinden saklanarak

00:01:35.478 --> 00:01:39.367
güvenle yayılabileceği
ideal bir ortam oluşturur.

00:01:39.367 --> 00:01:41.068
Enfeksiyona yol açmak yerine

00:01:41.068 --> 00:01:45.077
tümörü içeriden hedefleyen
Truva atı gibi hareket ederek

00:01:45.077 --> 00:01:49.847
kanserle savaşan ilaçları taşımak
için yeniden programlanabilir.

00:01:49.847 --> 00:01:54.794
Algılama ve tepkiyi yeni yollarla yapmak
için bakterileri programlama fikri

00:01:54.794 --> 00:01:59.514
Sentetik Biyoloji adı verilen 
alanının temel odak noktası.

NOTE Paragraph

00:01:59.514 --> 00:02:01.984
Ama bakteri nasıl programlanabilir?

00:02:01.984 --> 00:02:05.083
Anahtar bakterilerin DNA'larını
değiştirmede yatıyor.

00:02:05.083 --> 00:02:08.456
Özel genetik sıralamaları
bakteriye yerleştirerek,

00:02:08.456 --> 00:02:11.715
kanserin büyümesini bozan
hücreleri de buna dahil ederek

00:02:11.715 --> 00:02:15.271
farklı molekülleri sentezlemek
için bakteriler görevlendirilir.

00:02:15.271 --> 00:02:18.332
Biyolojik devrelerin yardımıyla
birçok farklı şekilde

00:02:18.332 --> 00:02:20.866
hareket etmek için oluşturulabilirler.

00:02:20.866 --> 00:02:25.075
Bunlar, varlığa, yokluğa veya çeşitli
faktörlerin kombinasyonuna bağlı olarak

00:02:25.075 --> 00:02:27.811
farklı davranışlar programlarlar.

00:02:27.811 --> 00:02:31.557
Örneğin; tümörlerin
az oksijeni, az pH değeri

00:02:31.557 --> 00:02:34.630
ve çok üretilen molekülleri vardır.

00:02:34.630 --> 00:02:39.369
Sentetik biyologlar bakteriyi, bu şartları
algılaması amacıyla programlayabilirler,

00:02:39.369 --> 00:02:44.012
ve böyle yaparken, sağlıklı dokulardan
kaçınarak tümörlere yanıt verirler.

NOTE Paragraph

00:02:44.012 --> 00:02:50.307
Senkronize hücre tahribi devresi veya
SLC olarak bilinen bir tür biyolojik devre

00:02:50.307 --> 00:02:55.769
bakterinin sadece ilaç taşımasını sağlamaz
aynı zamanda bunu bir zamanlamayla yapar.

00:02:55.769 --> 00:02:58.009
Öncelikle, kanser ilaçlarının üretimi

00:02:58.009 --> 00:03:02.242
sağlıklı doku zararını önlemek için
sadece tümörün içinde meydana gelen

00:03:02.242 --> 00:03:05.324
bakteri büyümesi olarak başlar.

00:03:05.324 --> 00:03:07.671
İlaçlar üretildikten sonra da

00:03:07.671 --> 00:03:10.840
kritik bir yoğunluk
eşiğine ulaştıklarında

00:03:10.840 --> 00:03:14.000
bir acil kapatma anahtarı
bakterinin patlamasına neden olur.

00:03:14.000 --> 00:03:18.497
Bu hem ilacı salıverir hem de
bakterilerin sayısını azaltır.

00:03:18.497 --> 00:03:22.549
Yine de bakterinin belli bir yüzdesi

00:03:22.549 --> 00:03:24.537
koloniyi yenilemek için canlı kalır.

00:03:24.537 --> 00:03:28.518
Neticede, bakterilerin sayısı acil
kapatma anahtarını tekrar tetiklemek için

00:03:28.518 --> 00:03:30.568
yeterli miktarda artar
ve döngü devam eder.

00:03:30.568 --> 00:03:35.318
Hangi periyodik program kanserle savaşmak
için en uygunsa, devrenin ince ayarı

00:03:35.318 --> 00:03:37.858
ona göre ilaçları taşımak
için yapılabilir.

NOTE Paragraph

00:03:37.858 --> 00:03:42.288
Fare kullanılan bilimsel deneylerde, bu
yaklaşımın umut verici olduğu kanıtlandı.

00:03:42.288 --> 00:03:46.534
Bilim insanları, bakteriyle birlikte
enjekte edilen lenfoma tümörlerini

00:03:46.534 --> 00:03:51.294
başarıyla elemekle kalmayıp, bağışıklık
hücrelerini tanılamak için olgunlaştırıp

00:03:51.294 --> 00:03:55.832
faredeki tedavi edilmemiş lenfomalara
saldırtarak bağışıklık sisteminin

00:03:55.832 --> 00:03:57.592
enjeksiyonla uyarılmasını sağladılar.

NOTE Paragraph

00:03:57.592 --> 00:04:02.478
Birçok terapinin aksine, bakteri belirli
bir kanser türünü hedef almaz

00:04:02.478 --> 00:04:07.789
ama bütün katı tümörler tarafından
paylaşılan genel özellikleri hedef alır.

00:04:07.789 --> 00:04:12.169
Programlanabilir bakteri de sadece
kanserle savaşmakla sınırlı değil.

00:04:12.169 --> 00:04:14.970
Onun yerine, gelecekteki
hastalıkları takip eden

00:04:14.970 --> 00:04:17.939
karmaşık sensörler olarak işlev görürler.

00:04:17.939 --> 00:04:22.198
Belki de faydalı probiyotik bakteriler
bağırsaklarımızda uykuda bekleyecek,

00:04:22.198 --> 00:04:25.098
ve zamanı geldiğinde hastalıkları
tespit edecek, önleyecek

00:04:25.098 --> 00:04:28.042
ve hatta tedavi edecekler.

NOTE Paragraph

00:04:28.042 --> 00:04:31.617
Teknolojideki gelişmeler
mekanik mini robotlarla işleyen

00:04:31.617 --> 00:04:35.610
bireyselleştirilmiş tıbbın geleceği
ile ilgili heyecan yarattı.

00:04:35.610 --> 00:04:38.224
Ama milyarlarca yıllık evrimin sayesinde

00:04:38.224 --> 00:04:40.084
biyolojik bakteri türleriyle

00:04:40.084 --> 00:04:44.343
hali hazırda bir başlangıç
noktamız olabilir.

00:04:44.343 --> 00:04:46.620
Sentetik biyolojiyi de karışıma ekleyin,

00:04:46.620 --> 00:04:49.637
kim bilir gelecekte neler mümkün olacak?