WEBVTT

00:00:05.943 --> 00:00:10.763
၁၈၈၄ တုန်းက လူနာတစ်ယောက်ရဲ့
အခြေအနေဟာ ဆိုးနေရင်းကနေ ပိုဆိုးလာခဲ့တယ်။

00:00:10.763 --> 00:00:14.268
သူ့လည်ပင်းမှာ အမြန်ကြီးထွားလာနေတဲ့
ကင်ဆာကျိတ်တစ်ခု ဖြစ်နေသလို

00:00:14.268 --> 00:00:18.909
ဘာမှမဆိုင်တဲ့ အရေပြားပိုးကြောင့်
ကူးစက်ရောဂါတစ်ခု တိုးဖြစ်လာခဲ့တယ်။

00:00:18.909 --> 00:00:21.619
သို့သော် မကြာမီမှာ မျှော်လင့်မရခဲ့တာ
ဖြစ်ပျက်လာခဲ့ပါတယ်။

00:00:21.619 --> 00:00:26.670
ကူးစက်ရောဂါ ပျောက်သွားတာနဲ့
ကင်ဆာကျိတ်ဟာလည်း လျော့သွားခဲ့ပါတယ်။

00:00:26.670 --> 00:00:31.531
နောက်ခုနှစ်နှစ်အကြာမှာ William Coley
ဆိုတဲ့ သမားတော်က ပြန်စစ်တဲ့အခါ

00:00:31.531 --> 00:00:34.191
ကင်ဆာလက္ခဏာ လုံးဝမရှိတော့တာကို
အံ့သြဖွယ် တွေ့ရှိရပါတယ်။

00:00:34.191 --> 00:00:37.162
Coley ဟာ ယခုလို မှန်းဆမိပါတယ်။

00:00:37.162 --> 00:00:41.472
ဘက်တီးရီးယားပိုးဟာ ကင်ဆာကိုတိုက်မယ့် 
လူနာရဲ့ ခုခံအားစနစ်ကို

00:00:41.472 --> 00:00:43.710
လှုံဆော်လိုက်တာလို့ ထင်မိပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:00:43.710 --> 00:00:46.504
ဒီအဖြစ်ကနေပြီး Coley က ကံထူးစွာပဲ

00:00:46.504 --> 00:00:51.417
ကင်ဆာအတွက် ဘက်တီးရီးယားထိုးကုတဲ့နည်းကို
ပထမဆုံး ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

00:00:51.417 --> 00:00:55.867
ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာမှာ ဖန်တီးဇီဝပညာရှင်တွေဟာ
ပိုကောင်းတဲ့နည်းကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။

00:00:55.867 --> 00:00:58.954
ဒီဘက်တီးရီးယားပိုးတွေကတဆင့် ဆေးကို

00:00:58.954 --> 00:01:04.040
ကင်ဆာကျိတ်ရှိရာဆီ
တိုက်ရိုက်သယ်ဆောင်စေတာပါ။

00:01:04.040 --> 00:01:07.670
ကင်ဆာဆိုတာဟာ သာမန်ဆဲလ်တွေရဲ့
ပုံမှန်တာဝန်ကနေ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲပြီး

00:01:07.670 --> 00:01:12.534
လျှင်မြန်စွာ ပွားများလာရာကနေ
အကျိတ်ဖြစ်လာတာမျိုးပါ။

00:01:12.534 --> 00:01:16.824
ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုသမှု၊ ဆေးသွင်းကုသမှု၊
ခုခံအားကုသမှုတွေက တဆင့်

00:01:16.824 --> 00:01:20.459
ကင်ဆာဆဲလ်တွေကို သတ်ဖို့ကြိုးစားရာမှာ
တကိုယ်လုံးကိုပါ ထိခိုက်စေပါတယ်။

00:01:20.459 --> 00:01:23.457
ပုံမှန်ကျန်းမာနေတဲ့ ဆဲလ်တွေပါ
ထိခိုက်လာပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:01:23.457 --> 00:01:26.077
သို့သော် E.Coli လို ဘက်တီးရီးယားဟာ

00:01:26.077 --> 00:01:31.528
အကျိတ်ထဲမှာ သွားရောက်ကြီးထွားနိုင်တဲ့
စွမ်းရည် ရှိနေပါတယ်။

00:01:31.528 --> 00:01:35.478
အကျိတ်ဟာ ဘက်တီးရီးယားအကြိုက်
နေရာဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး

00:01:35.478 --> 00:01:39.367
လူ့ကိုယ်ခံအားဆဲလ်တွေဆီက ပုန်းကွယ်ရာ၊
စိတ်ကြိုက်ပွားများနိုင်တဲ့နေရာ ဖြစ်ပါတယ်။

00:01:39.367 --> 00:01:41.068
ဘက်တီးရီးယားတွေကို

00:01:41.068 --> 00:01:45.077
ရောဂါတွေဖြစ်ပွားစေမယ့်အစား
ကင်ဆာဆေးတွေကို သယ်ဆောင်ခိုင်းနိုင်ပါတယ်။

00:01:45.077 --> 00:01:49.847
ကင်ဆာကိုအတွင်းကနေပြန်တိုက်နိုင်မယ့်
သဘောပါပဲ။

00:01:49.847 --> 00:01:54.794
ဒီလိုဘက်တီးရီးယားတွေကို
မိမိလိုရာခိုင်းစေနိုင်ဖို့ဟာ

00:01:54.794 --> 00:01:59.514
ဖန်တီးဇီဝဗေဒပညာရပ်ရဲ့
အဓိကရည်မှန်းချက်ဖြစ်ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:01:59.514 --> 00:02:01.984
သို့သော် ဘက်တီးရီးယားတွေကို
ဘယ်လိုခိုင်းမှာလဲ?

00:02:01.984 --> 00:02:05.083
အဓိကသော့ချက်က
သူတို့တွေရဲ့ DNA ကို လိုအပ်သလိုပြင်ဖို့ပါ။

00:02:05.083 --> 00:02:08.456
ဘက်တီးရီးယားတွင်းကို
ပြင်ဆင်ထားတဲ့ မျိုးရိုးဇီဝကို ထည့်လိုက်ရင်

00:02:08.456 --> 00:02:11.715
သူတို့ဟာ ကင်ဆာဆဲလ်ပွားတာကို
တားဆီးနိုင်မယ့် မော်လီကျူးတွေနဲ့

00:02:11.715 --> 00:02:15.271
သွားရောက်ဓာတ်ပြုနိုင်ပါတယ်။

00:02:15.271 --> 00:02:18.332
ဒီလိုနည်းတွေသာမက သူတို့ဟာ

00:02:18.332 --> 00:02:20.866
ဇီဝပတ်လမ်းတွေ အဖြစ်လည်း
အသုံးဝင်နေပါတယ်။

00:02:20.866 --> 00:02:25.075
သူတို့တွေ ရှိခြင်း၊ မရှိခြင်းနဲ့
ဓာတ်ပေါင်းခြင်းတွေက

00:02:25.075 --> 00:02:27.811
ဒီလို ခြားနားဖြစ်စဉ်တွေအတွက်
အရေးပါပါတယ်။

00:02:27.811 --> 00:02:31.557
ဥပမာ - အကျိတ်ဟာ
အောက်ဆီဂျင်နဲ့ pH နိမ့်နေပြီး

00:02:31.557 --> 00:02:34.630
မော်လီကျူးတွေအများအပြား ထုတ်နေတယ်
ဆိုပါစို့။

00:02:34.630 --> 00:02:39.370
ဖန်တီးဇီဝပညာရှင်က ဘက်တီးရီးယားမှာ
ဒါတွေကိုထောက်လှမ်းနိုင်တဲ့စနစ်တွေ

00:02:39.370 --> 00:02:44.012
တပ်ပေးခြင်းဖြင့် သာမန်ဆဲလ်တွေကိုရှောင်ပြီး
ကင်ဆာဆဲလ်တွေဆီ ရောက်အောင်သွားပါလိမ့်မယ်

NOTE Paragraph

00:02:44.012 --> 00:02:50.307
synchronized lysis circuit (SLC) ဆိုတဲ့
ဇီဝလမ်းကြောင်းတစ်ခုဟာဆိုရင်

00:02:50.307 --> 00:02:55.769
ဘက်တီးရီးယားတွေကို ဆေးသယ်ခိုင်းယုံမက
ဆေးပေးချိန်ကိုပါ ညှိလို့ရပါတယ်။

00:02:55.769 --> 00:02:58.009
ပထမဆုံး သူက
ပုံမှန်ဆဲလ်တွေကို ရှောင်မယ်။

00:02:58.009 --> 00:03:02.242
ဘက်တီးရီးယားတွေ ပွားလာတာနဲ့အမျှ
ကင်ဆာဆေးတွေကို ထုတ်မယ်။

00:03:02.242 --> 00:03:05.324
ကင်ဆာကျိတ်အတွင်းမှာပေါ့။

00:03:05.324 --> 00:03:07.671
ဆေးတွေထုတ်ပြီးချိန်

00:03:07.671 --> 00:03:10.840
သတ်မှတ်ထားတဲ့
ဘက်တီးရီးယားအရေအတွက်ကို ရောက်လာတာနဲ့

00:03:10.840 --> 00:03:14.000
ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ
ပေါက်ကွဲသေဆုံးသွားလိမ့်မယ်။

00:03:14.000 --> 00:03:18.497
ဒီဖြစ်စဉ်ကြောင့် ဆေးရရှိယုံမက
ဘက်တီးရီးယားအရေအတွက်လည်း နည်းသွားလိမ့်မယ်။

00:03:18.497 --> 00:03:22.549
သို့သော် ဘက်တီးရီးယားပမာဏအနည်းငယ်ကတော့
နောက်တစ်ကြိမ်ပြန်စဖို့

00:03:22.549 --> 00:03:24.537
မသေပဲ ကျန်ရှိနေလိမ့်မယ်။

00:03:24.537 --> 00:03:28.518
ထပ်ပွားနေပြီး သတ်မှတ်ထားတဲ့အရေအတွက်မှာ
ထပ်ပြီး သေကြလိမ့်မယ်။

00:03:28.518 --> 00:03:30.568
ဒီလိုနဲ့ သံသရာလည်နေလိမ့်မယ်။

00:03:30.568 --> 00:03:35.318
ဒီသံသရာကို ကင်ဆာကိုတိုက်မယ့်
အကောင်းဆုံးအနေအထားထိရောက်အောင်

00:03:35.318 --> 00:03:37.858
အသေးစိတ် ချိန်ညှိပေးနိုင်တယ်။

NOTE Paragraph

00:03:37.858 --> 00:03:42.288
ဒီစမ်းသပ်မှုဟာ ကြွက်တွေမှာ
အောင်မြင်ကြောင်း သက်သေပြနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

00:03:42.288 --> 00:03:46.534
Lymphoma အကျိတ်တွေကို
အောင်မြင်စွာရှင်းလင်းနိုင်ခဲ့ယုံမက

00:03:46.534 --> 00:03:51.294
ထိုးသွင်းလိုက်တဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ
ကိုယ်ခံစွမ်းအားကိုပါ မြှင့်တင်ပေးသလို

00:03:51.294 --> 00:03:55.832
ခုခံအားဆဲလ်တွေကိုပါ Lymphoma ကိုတိုက်ဖို့
အဆင်သင့်ဖြစ်စေပါတယ်။

00:03:55.832 --> 00:03:57.592
ကြွက်တွေဆီမှာပေါ့။

NOTE Paragraph

00:03:57.592 --> 00:04:02.478
တခြားကုထုံးတွေနဲ့ မတူတာကတော့ သူတို့ဟာ
ကင်ဆာကျိတ်တစ်ခုတည်းကို ဦးတည်တာမဟုတ်ပဲ

00:04:02.478 --> 00:04:07.789
တခြားလက္ခဏာတူ အကျိတ်တွေကို
လိုက်ရှာနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

00:04:07.789 --> 00:04:12.169
ဒါ့ကြောင့် ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ
လက်ရှိကင်ဆာကို ရှင်းထုတ်ယုံတင်မက

00:04:12.169 --> 00:04:14.970
နောက်အနာဂတ်မှာ ကင်ဆာဖြစ်လာနိုင်တဲ့
နေရာတွေအားလုံးကို

00:04:14.970 --> 00:04:17.939
ရှာဖွေညွှန်ပြပေးနိုင်ပါတယ်။

00:04:17.939 --> 00:04:22.198
ဒီကျန်းမာရေးအထောက်အကူပြု ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ
ကျွန်တော်တို့အူအတွင်းမှာနေပြီး

00:04:22.198 --> 00:04:25.098
ရောဂါတွေကို လက္ခဏာမပြခင်မှာပဲ
ထောက်လှမ်း၊ ကာကွယ်ပြီး

00:04:25.098 --> 00:04:28.042
ကုသပေးနိုင်လိမ့်မယ်။

NOTE Paragraph

00:04:28.042 --> 00:04:31.617
နည်းပညာတိုးတက်မှုတွေကြောင့်
ဆေးပေးကုသပေးမယ့် နာနိုစက်ရုပ်လေးတွေနဲ့

00:04:31.617 --> 00:04:35.610
စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ် အနာဂတ်တွေ
ရှိနေပါပြီ။

00:04:35.610 --> 00:04:38.224
ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းတော့
ဒီလိုဖြစ်လာတာဟာ

00:04:38.224 --> 00:04:40.084
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်သန်းထောင်ချီကတည်းက

00:04:40.084 --> 00:04:44.343
ဘက်တီးရီးယားတွေရဲ့ ဇီဝပုံစံတွေ
ပြောင်းလဲလာခဲ့တာကြောင့်လဲ ပါပါတယ်။

00:04:44.343 --> 00:04:46.620
ဒီအခြေအနေကိုဖန်တီးဇီဝဗေဒနဲ့
ပေါင်းစပ်လိုက်တဲ့အခါ

00:04:46.620 --> 00:04:49.637
မကြာမီမှာ ဘာတွေဖြစ်လာမလဲဆိုတာ
ဘယ်သူပြောမရနိုင်ပါ။