WEBVTT

00:00:17.696 --> 00:00:22.019
"Morskie opowieści"

00:00:22.019 --> 00:00:28.077
Tajemnicze życie planktonu

00:00:28.538 --> 00:00:33.031
Co ja tu robię?

00:00:33.077 --> 00:00:38.051
To dziwniejsze, niż myślisz.

00:00:38.051 --> 00:00:41.221
Przybyłem z krainy włóczęgów.

00:00:41.221 --> 00:00:44.625
Mało kto ją zna.

00:00:44.625 --> 00:00:47.477
Świat planktonu.

00:00:47.477 --> 00:00:55.869
Było nas milion jajeczek, 
ale nieliczni przetrwali.

00:00:55.869 --> 00:01:00.407
Jako larwa dołączyłem do innych wędrowców.

00:01:00.407 --> 00:01:07.315
"Plankton" znaczy po grecku "wędrowanie".

00:01:07.376 --> 00:01:12.119
Plankton ma wiele rozmiarów,

00:01:12.119 --> 00:01:15.022
od maleńkich alg i bakterii,

00:01:15.022 --> 00:01:20.154
aż po zwierzęta dłuższe niż wieloryb.

00:01:20.831 --> 00:01:26.466
Dzieliłem żłobek z innymi embrionami i młodymi,

00:01:26.466 --> 00:01:34.408
od małży i krabów po jeżowce i ukwiały.

00:01:34.408 --> 00:01:39.413
Dryfujące zwierzęta to zooplankton.

00:01:39.413 --> 00:01:45.466
Najwięcej tu widłonogów i kryla.

00:01:45.681 --> 00:01:54.297
Nigdzie nie znajdziesz 
tak różnorodnego miejsca.

00:01:54.297 --> 00:02:01.789
Łyżeczka wody morskiej może kryć 
ponad milion stworzeń.

00:02:01.789 --> 00:02:05.636
Nasze życie bywa jednak ciężkie.

00:02:05.636 --> 00:02:08.508
Miliardy rodzą się tutaj,

00:02:08.508 --> 00:02:13.843
ale nieliczni osiągają dorosłość.

00:02:13.843 --> 00:02:17.918
Chociaż nie większa niż główka od szpilki,

00:02:17.918 --> 00:02:24.122
ta larwa kraba 
to koszmar dla strzałki morskiej.

00:02:36.321 --> 00:02:42.743
Walki mięsożerców to jeden sposób 
na zdobycie pożywienia.

00:02:42.743 --> 00:02:48.315
Prawdziwa potęga tego miejsca 
bierze się z fitoplanktonu.

00:02:48.315 --> 00:02:56.390
Te jednokomórkowce przetwarzają światło 
i CO2 w jadalne złoto.

00:02:59.681 --> 00:03:07.199
Fitoplankton to podstawa 
największego łańcucha pokarmowego.

00:03:07.199 --> 00:03:11.304
W nocy wiele podobnych do mnie zwierząt

00:03:11.304 --> 00:03:19.613
wypływa z głębin, by wziąć udział 
w napędzanej słońcem uczcie.

00:03:19.613 --> 00:03:25.672
Byłem częścią największej 
codziennej migracji na świecie.

00:03:25.672 --> 00:03:34.417
Za dnia wracałem do ciemności 
i moich dziwacznych towarzyszy.

00:03:35.016 --> 00:03:39.132
Kanibali, takich jak ten małż,

00:03:39.132 --> 00:03:43.544
który zjada krewniaka,

00:03:44.482 --> 00:03:49.609
lub żebropławów, 
trzepoczących tęczowymi rzęsami.

00:03:49.609 --> 00:03:52.606
♫

00:03:55.283 --> 00:04:00.454
Niektóre łapią ofiary lepkimi mackami,

00:04:00.454 --> 00:04:05.720
inne wolą nadgryzać kuzynów.

00:04:05.720 --> 00:04:15.503
Rurkopławy wabią ofiary trującą przynętą.

00:04:15.503 --> 00:04:21.108
Mój ulubieniec to skorupiak 
zwany beczułnikiem.

00:04:21.108 --> 00:04:26.046
Jego przerażający wygląd 
dał początek filmowi "Obcy".

00:04:26.046 --> 00:04:30.517
Może łapać małe fragmenty kolcami,

00:04:30.517 --> 00:04:33.199
ale woli większe ofiary, jak salpy.

00:04:34.706 --> 00:04:42.462
Samica z dwoma zestawami oczu
przemierza głębiny.

00:04:42.462 --> 00:04:51.551
To jedna z najdziwniejszych czynności 
w królestwie zwierząt.

00:04:51.551 --> 00:04:57.911
Z części ciał ofiar ostrożnie buduje 
beczkowate schronienie.

00:04:57.911 --> 00:05:05.418
Karmi młode, aż nauczą się 
dryfować i przeżyć same.

00:05:05.418 --> 00:05:13.588
To doskonała przekąska 
dla niedużych ryb, jak ja.

00:05:13.588 --> 00:05:19.566
Tu łańcuch pokarmowy 
jest tak poplątany i złożony,

00:05:19.566 --> 00:05:24.137
że nawet naukowcy nie wiedzą, 
kto kogo zjada.

00:05:24.137 --> 00:05:26.424
Ale ja wiem.

00:05:28.562 --> 00:05:33.947
Teraz przynajmniej wiesz coś o mnie.

00:05:33.947 --> 00:05:37.855
Jestem czymś więcej niż smacznym posiłkiem.

00:05:39.886 --> 00:05:42.865
♫