Khi nghĩ về một đứa trẻ,
một người bạn thân, hoặc một người yêu,
từ "yêu" có lẽ sẽ hiện lên trong đầu bạn,
và ngay lập tức những cảm xúc khác ùa vào:
niềm vui và hy vọng,
hưng phấn, niềm tin và cảm giác an toàn,
và đôi khi là nỗi buồn và sự thất vọng.
Có lẽ trong từ điển không có từ nào
khiến chúng ta cảm thấy kết nối hơn yêu.
Tuy nhiên, dù tình yêu quan trọng
đến thế trong cuộc sống,
chẳng phải thật thú vị khi chúng ta chưa
từng đươc dạy cụ thể về cách yêu sao?
Chúng ta xây dựng tình bạn,
tìm kiếm những mối quan hệ yêu đương sớm,
cưới và đem con cái từ bệnh viện về nhà
với kì vọng rằng mình sẽ tìm được cách.
Song sự thật là chúng ta hay tổn thương
và thiếu tôn trọng những người ta yêu.
Có thể là những việc tế nhị
như dụ bạn bè dành thời gian với bạn
hay lén đọc tin nhắn của người yêu bạn
hay chế giễu một đứa trẻ
vì thiếu nỗ lực trong học tập.
Tất cả chúng ta đang
bước đầu nhận hậu quả
của những hành vi kém lành mạnh
trong mối quan hệ
và 100% chúng ta đang làm
những việc kém lành mạnh đó.
Đó là một phần của con người.
Trong hình thái tồi tệ nhất, cách ta
tổn thương những người yêu quý
thể hiện ở sự bạo hành và bạo lực,
và bạo hành trong quan hệ
là điều mà một trong ba phụ nữ
và một trong bốn đàn ông
sẽ phải trải qua trong đời.
Bây giờ, nếu bạn giống với số đông,
khi bạn nghe những số liệu đó,
bạn sẽ nói: "Ôi không đâu,
điều đó sẽ không xảy ra với tôi".
Đó là bản năng khi tách biệt mình
khỏi từ "bạo hành" và "bạo lực"
khi nghĩ chúng xảy ra với ai đó, ở đâu đó.
Nhưng sự thực là, những mối quan hệ kém
lành mạnh và bạo hành vẫn tồn tại quanh ta
Ta chỉ gọi chúng bằng những từ khác
và lờ đi mối liên hệ.
Bạo hành lén lút theo ta dưới
dạng tình yêu kém lành mạnh.
Tôi làm ở một tổ chức tên là One Love
tạo nên từ một gia đình có con gái tên
Yeardly bị giết bởi bạn trai cũ của cô.
Đó là một bi kịch không ai
lường trước được
nhưng khi họ nhìn lại mới nhận ra
các dấu hiệu cảnh báo đã luôn ở đó
chỉ là không ai hiểu được
những thứ họ thấy.
Chúng được gọi là điên rồ hay
phản ứng thái quá hay say mèm.
Những hành động của anh ta đã
không được hiểu đúng bản chất,
mà rõ ràng là những dấu hiệu nguy hiểm.
Gia đình cô ấy nhận ra nếu ai được
giáo dục về những dấu hiệu này,
có lẽ đã ngăn được cái chết của cô.
Vậy nên hôm nay chúng ta cần đảm bảo là
mọi người nắm được những điều mà
gia đình và bạn bè Yeardly đã không biết.
Chúng ta có ba mục tiêu chính:
cho chúng ta một ngôn ngữ chung
để nói về một chủ đề
mà được xem là kì cục và khó bàn bạc;
cho phép hàng tiên phong,
là bạn bè, giúp đỡ;
và, trong quá trình đó, cải thiện
khả năng yêu thương tốt hơn.
Để làm điều đó, quan trọng là phải làm rõ
những dấu hiệu kém lành mạnh
mà ta thường bỏ qua,
và ta cần tập trung vào
việc sáng tạo nội dung
để bắt đầu một cuộc đối thoại
với giới trẻ.
Như đã dự đoán, phần lớn nội dung
của chúng ta khá nghiêm túc,
đối với chủ đề hiện tại,
nhưng hôm nay tôi sẽ trình bày
một ý tưởng ở mức nhẹ hơn
nhưng vẫn mang tính ảnh hưởng mạnh,
''Cặp tình huống'',
dùng để làm rõ năm dấu hiệu
của tình yêu kém lành mạnh.
Thứ nhất là cường độ,
(Video) Xanh: Anh không thấy em
mấy hôm nay rồi. Anh nhớ em.
Cam: Em cũng vậy. [#đó là yêu]
Xanh: Anh mới không gặp em năm phút,
cảm giác như cả đời rồi ấy.
Em đã làm gì trong năm phút thiếu anh vậy?
Cam: Mới ba phút mà anh.
[#đó không phải yêu].
Katie Hood: Có ai thấy quen không?
Tôi không biết. Tôi đó.
Mối quan hệ lạm dụng
không bắt đầu bằng ngược đãi.
Chúng bắt đầu bằng hưng phấn và hồ hởi.
Luôn có một cường độ yêu mến
và cảm xúc, sự vội vàng.
Nó cảm giác rất tuyệt.
Bạn cảm thấy thật may mắn,
cứ như đã trúng số.
Nhưng trong tình yêu kém lành mạnh,
những cảm xúc thay đổi dần
từ hưng phấn sang bị áp đảo
và có thể là một chút ngột ngạt.
Bạn có thể cảm thấy nó từ bên trong.
Có lẽ là khi bạn trai hoặc bạn gái mới
nói "tôi yêu bạn" trước khi
bạn kịp sẵn sàng
hoặc bắt đầu xuất hiện ở mọi nơi,
nhắn tin và gọi điện quá nhiều.
Có lẽ họ thiếu kiên nhẫn
khi bạn phản hồi chậm,
dù họ biết bạn có nhiều việc
cần làm trong ngày hôm đó.
Mấu chốt là cần nhớ rằng không quan trọng
mối quan hệ bắt đầu thế nào,
mà là cách nó phát triển.
Điều quan trọng trong những
ngày đầu của mối quan hệ
là chú ý đến cảm nhận của bản thân.
Bạn có thoải mái với tiến triển
của sự thân mật không?
Bạn có cần thêm không gian
để dễ thở hơn?
Một mấu chốt khác là bạn nên tập luyện
để nói về những nhu cầu của mình.
Yêu cầu của bạn có được tôn trọng không?
Dấu hiệu thứ hai là sự cô lập.
Đi chơi không?
Thứ hai là ngày vui chơi
của mình và bạn trai. [#đó là yêu]
Đi chơi không?
Thứ hai là ngày vui chơi
của mình và bạn trai.
Ngày mai thì sao?
Hôm đó là thứ ba ngủ nướng.
Thứ tư thế nào?
Ngày không bạn bè. [#đó không phải yêu]
Nếu bạn hỏi tôi, cô lập là dấu hiệu
rõ nhất hay bị bỏ quên
và hiểu sai về tình yêu kém lành mạnh.
Tại sao?
Vì mọi mối quan hệ mới đều bắt đầu
bằng ham muốn mãnh liệt
là dành thời gian bên nhau,
nó dễ bị bỏ qua khi có gì đó thay đổi.
Nhưng cô lập lẻn vào khi
bạn trai hoặc bạn gái của bạn
bắt đầu kéo bạn ra xa khỏi
bạn bè và gia đình bạn,
khỏi cơ chế hỗ trợ của bạn,
và ràng buộc bạn với họ sít sao hơn.
Họ sẽ nói những điều như:
"Sao lại chơi với bọn nó?
Chúng là những kẻ cém cỏi"
về bạn thân của bạn,
hoặc: "Họ muốn ta chia tay đó.
Rõ ràng là họ phản đối đôi ta"
về gia đình bạn.
Cô lập còn là gieo mầm mống nghi ngờ
về mọi người trong những
mối quan hệ cũ của bạn.
Tình yêu lành mạnh bao gồm sự tự do,
khi mà hai người dành thời gian bên nhau
nhưng vẫn giao lưu với người khác
và làm những việc họ muốn trước đó.
Có lẽ lúc đầu các bạn sẽ dành
mọi giây phút bên nhau,
rồi qua thời gian duy trì tự do
trở thành mấu chốt.
Bạn làm điều này bằng cách
lên kế hoạch đi cùng bạn bè
và khuyến khích nửa kia làm điều tương tự.
Dấu hiệu thứ ba là ghen tuông quá mức.
Sao cậu vui thế?
Cô ấy vừa theo dõi tớ trên Instagram!
[#đó là yêu]
Sao cậu lo lắng thế?
Cô ấy bỗng dưng theo tớ đi khắp mọi nơi.
[#đó không phải yêu]
Khi kì tuần trăng mật bắt đầu trôi qua,
ghen tuông quá mức có thể xuất hiện.
Nửa kia của bạn có thể đòi hỏi nhiều hơn,
cần biết bạn ở đâu với ai vào mọi lúc,
hoăc họ có thể lén theo dõi bạn mọi nơi,
trực tuyến lẫn ngoại tuyến.
Ghen tuông quá mức còn đồng hành
cùng tính chiếm hữu và sự ngờ vực,
buộc tội bạn ve vãn ai hay ngoại tình,
và từ chối nghe bạn giải bày rằng
họ không cần quá lo lắng và
bạn chỉ yêu mình họ thôi.
Ghen tuông là một phần
của bất cứ mọi quan hệ nào,
nhưng ghen tuông quá mức thì khác.
Nó bao hàm sự đe dọa,
liều mạng và giận dữ.
Tình yêu không nên có những cảm xúc này.
Dấu hiệu thứ tư là sự đánh giá thấp.
(Video) Đi chơi không?
Em phải học bài.
Đằng nào em cũng đươc điểm A mà.
A là tuyệt vời. [#đó là yêu]
Đi chơi không?
Em phải học bài.
Thế nào em cũng bị điểm F,
F là... ngu ngốc. [#đó không phải yêu]
Ừ, hừm.
Trong tình yêu kém lành mạnh,
lời nói là con dao hai lưỡi.
Cuộc nói chuyện lẽ ra vui vẻ, vô tư
bỗng trở nên ác ý và ngăn trở.
Có lẽ nửa kia trêu bạn
bằng cách đả kích bạn,
hoặc họ kể chuyện cười
và biến bạn thành trò hề.
Khi bạn cố giải thích rằng
bạn bị tổn thương,
họ chặn họng bạn và cho rằng
bạn phản ứng thái quá.
"Sao em nghiêm túc vậy?
Em có vấn đề à. Buông tha cho tôi đi".
Bạn buộc phải câm lặng trước những từ ấy.
Nó có lẽ rất rõ ràng, nửa kia
của bạn đáng ra phải ủng hộ bạn.
Lời nói của họ phải vực bạn dậy,
không phải ngược lại.
Họ phải biết giữ bí mật
và chung thủy với bạn.
Họ nên giúp bạn cảm thấy tự tin hơn,
không phải là tự ti.
Cuối cùng, dấu hiệu số năm:
tính cách thất thường.
(Video)
Em sẽ buồn nếu như ta phải chia tay.
Anh cũng vậy. [#đó là yêu]
Em sẽ chán nản nếu như ta phải chia tay.
Em sẽ ngã khỏi cái thềm này đó.
Em sẽ làm đó! Đừng cố ngăn cản em!
[#đó không phải yêu]
Những cuộc chia ly và làm lành
luân phiên, cao rồi lại thấp:
căng thẳng tăng kéo theo sự thất thường.
Những cuộc gây gổ đẫm lệ và tức tối
theo sau là những lần làm lành,
những bình luận ghét bỏ và đau đớn:
"Đồ vô dụng, tôi không hiểu sao
hai ta có thể yêu nhau!"
theo sau là những lời xin lỗi vội vàng
và hứa hẹn sẽ không tái diễn việc này nữa.
Ở thời điểm đó, bạn đã lún quá sâu
vào cái tàu lượn siêu tốc tình cảm
đến nỗi không nhận ra
sự kém lành mạnh cũng như nguy hiểm
mà mối quan hệ của bạn đã sa vào.
Nó có thể rất khó coi
khi mối quan hệ kém lành mạnh
chuyển dần sang bạo hành,
nhưng công bằng mà nói
càng có nhiều dấu hiệu
trong quan hệ của bạn,
thì mối quan hệ đó sẽ càng
kém lành mạnh và nguy hiểm.
Và nếu bản năng của bạn
là chia tay và ra đi,
vốn là lời khuyên mà
ta hay dành cho bạn bè
kẹt với những mối quan hệ kém lành mạnh,
song nó không phải là giải pháp tối ưu.
Thời gian chia ly
có thể dẫn tới sự bạo lực.
Nếu bạn lo rằng mình
sẽ bạo hành hoặc bị bạo hành,
bạn nên tư vấn với chuyên gia
về cách rời đi an toàn.
Nhưng nó không chỉ riêng
với quan hệ yêu đương,
và cũng không chỉ với sự bạo lực.
Hiểu dấu hiệu của tình yêu kém lành mạnh
sẽ giúp bạn kiểm nghiệm và
hiểu được gần hết các mối quan hệ của bạn.
Lần đầu tiên, bạn có thể hiểu
tại sao bạn thất vọng trong tình bạn
hoặc vì sao tương tác với
một thành viên nào đó trong gia đình
lại khiến bạn nhụt chí và lo lắng.
Bạn còn có thể thấy được
sự dữ dội và đố kị của bạn
đang gây rắc rối ra sao
cho đồng nghiệp bạn.
Thấu hiểu chính là bước đầu để cải thiện,
và dù bạn không thể biến
mọi quan hệ thành lành mạnh--
một số có thể bị bỏ lại--
bạn vẫn có thể khiến
nó tốt lên mỗi ngày.
Và sau đây là một tin vui:
nó thực sự không phải khoa học tên lửa.
Giao tiếp mở, tôn trọng lẫn nhau,
tử tế, kiên nhẫn--
là những thứ ta có thể rèn luyện mỗi ngày.
Và dù rèn luyện sẽ khiến
bạn cảm thấy tốt hơn,
tôi không thể hứa trước là
nó sẽ làm bạn trở nên hoàn hảo.
Tôi kiếm sống bằng nghề này,
và mỗi ngày tôi nghĩ và nói về
những mối quan hệ lành mạnh,
song tôi vẫn làm những điều kém lành mạnh.
Mới hôm kia thôi tôi đang cố
đưa bốn đứa con tôi ra khỏi cửa,
giữa lúc cải vã om sòm và
than phiền về bữa sáng
tôi hầu như phát điên lên.
Với sự giận dữ cố ý,
tôi la ầm lên:
"Tất cả câm hết đi và nghe mẹ nói!
Các con thật tệ!
Mẹ sẽ cấm các con xem TV và ăn tráng miệng
và tất cả thú vui giải trí của các con!''
(Cười)
Có ai đã trải qua chưa?
(Vỗ tay)
Sự thất thường, sự đánh giá thấp.
Con trai cả của tôi quay lại
nhìn tôi, và nói:
"Mẹ ơi, đó không phải là yêu"
(Cười)
Trong một phút, tôi đã muốn
giết thằng bé vì dám nói như vậy.
Tin tôi đi.
Nhưng khi tôi bình tĩnh lại
và nghĩ, bạn biết gì không,
tôi thực sự cảm thấy tự hào.
Tôi tự hào rằng thằng bé đã dùng
thứ ngôn ngữ khiến tôi dừng lại.
Tôi muốn các con tôi hiểu được giới hạn
của hành động nằm ở đâu
và có ngôn ngữ và tiếng nói riêng
khi chưa đáp ứng được tiêu chuẩn
thay vì chấp nhận hoàn cảnh.
Đã quá lâu, chúng ta xem các mối quan hệ
như một chủ đề ủy mị,
trong khi mà kĩ năng quan hệ
vô cùng quan trọng
và rất khó để xây dựng trong cuộc sống.
Hiểu các dấu hiệu kém lành mạnh không chỉ
giúp ta tránh khỏi con đường
dẫn tới tình yêu kém lành mạnh,
mà hiểu và rèn luyện
nghệ thuật của sống lành mạnh
còn giúp ta cải thiện gần như
mọi khía cạnh trong cuộc sống.
Tôi gần như bị thuyết phục
rằng dù tình yêu là bản năng và cảm xúc
yêu tốt hơn chính là kĩ năng mà
tất cả chúng ta có thể xây dựng được
và cải thiện qua thời gian.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)