0:00:00.556,0:00:02.572 Audrey Tang: Merhaba,[br]umarım herkes iyidir. 0:00:02.596,0:00:04.362 Sizinle olmak büyük mutluluk. 0:00:06.135,0:00:08.402 David Biello: Bize-- 0:00:08.960,0:00:10.110 Böldüğüm için-- 0:00:10.420,0:00:13.366 Bizlere COVID [br]ve dijital araçlardan bahsetsene. 0:00:14.196,0:00:15.347 AT: Tabii. 0:00:15.371,0:00:19.119 Tayvan'ın, COVID'le mücadele etmek için[br]dijital demokrasi araçlarını kullanması 0:00:19.119,0:00:23.402 ve bu sayede başarı sağlaması[br]sevindirici bir haber. 0:00:24.101,0:00:27.728 Demokrasinin daha fazla insanın[br]katılımıyla geliştiğini biliyoruz. 0:00:27.752,0:00:31.675 Dijital teknoloji de katılımı [br]güçlendirmenin en etkili yollarından biri 0:00:31.675,0:00:35.092 ancak bunun için odağımız[br]ortak bir zeminde buluşmak olmalı. 0:00:35.092,0:00:38.785 Bundan kastım sosyal medya karşıtı değil,[br]sosyal medya yanlısı olmak. 0:00:38.809,0:00:42.490 Sizlere dijital demokrasinin temellendiği[br]üç fikirden bahsedeceğim: 0:00:42.514,0:00:46.863 Hızlı, adil ve eğlenceli olması. 0:00:48.277,0:00:50.283 Hızlılık konusuyla başlayalım. 0:00:50.307,0:00:54.021 Pek çok yetki mercii korona virüsle[br]mücadeleye daha bu yıl başladı, 0:00:54.045,0:00:55.871 Tayvan ise geçen yıl başlamıştı. 0:00:55.895,0:00:59.569 ÇHC muhbiri Dr. Li Wenliang, 0:00:59.593,0:01:02.307 geçen Aralık yeni SARS vakaları [br]olduğunu duyurur duyurmaz 0:01:02.331,0:01:04.609 ÇHC polis teşkilatı tarafından [br]önce sorgulandı, 0:01:04.633,0:01:06.648 en nihayetinde ceza aldı. 0:01:06.958,0:01:08.108 Bunlar yaşandığı sırada, 0:01:08.132,0:01:10.799 nomorepipe adlı bir forum kullanıcısı, 0:01:10.799,0:01:13.310 Reddit'in Tayvan'daki muadili olan[br]Ptt platformunda 0:01:13.310,0:01:15.744 Dr. Li Wenliang'ın [br]sızdırdığı bilgileri paylaştı. 0:01:15.768,0:01:20.323 Sağlık yetkililerimiz bu gönderiyi[br]hemen fark edip talimat yayımladılar. 0:01:20.336,0:01:23.582 Wuhan'dan Tayvan'a gelen yolcular[br]sağlık denetimlerinden geçirilecek, 0:01:23.582,0:01:27.210 buna da hemen ertesi gün [br]yani 1 Ocak'ta başlanacaktı. 0:01:27.598,0:01:29.450 Ben bundan iki şey anlıyorum. 0:01:29.474,0:01:31.747 İlki, sivil toplum [br]hükûmete öyle güveniyor ki 0:01:31.747,0:01:34.865 olası yeni SARS vakaları hakkında[br]sosyal forumlarda konuşabiliyor. 0:01:34.865,0:01:37.759 Hükûmet de vatandaşa güveniyor[br]bu yüzden onu ciddiye alıyor 0:01:37.759,0:01:40.220 ve SARS yeniden görülmüş gibi [br]tedbire başvuruyor. 0:01:40.244,0:01:43.514 Ki biz bu olasılığa karşı [br]2003'ten beri hazırlanıyoruz. 0:01:43.538,0:01:47.539 Tayvan, CIVICUS'a göre [br]şeffaf sivil toplumu sayesinde 0:01:47.539,0:01:52.977 Ayçiçeği Direnişi'nden beri [br]Asya'daki en açık toplum haline geldi. 0:01:52.994,0:01:55.800 Diğer özgür demokrasiler gibi, 0:01:55.824,0:01:58.875 biz de konuşma ve toplanma [br]serbestliği hakkını kullanıyoruz 0:01:58.875,0:02:03.262 ama halktan gelen yeni fikirlere[br]açık olmayı ihmal etmiyoruz. 0:02:03.419,0:02:06.919 Okul ve iş yerlerimizi kapatmadıysak[br]işte bu yüzden. 0:02:06.943,0:02:08.172 Karantina da uygulamadık, 0:02:08.196,0:02:10.751 bir aydan bu yana [br]yerel herhangi bir vaka saptamadık. 0:02:11.513,0:02:12.883 İşte hızlılık. 0:02:12.997,0:02:16.268 Merkezi Epidemi Talimat Merkezimiz,[br]kısaca CECC, 0:02:16.292,0:02:18.935 her gün canlı yayımlanan[br]bir basın konferansı yapıyor. 0:02:18.959,0:02:20.602 Gazetecilerle birlikte çalışıyoruz 0:02:20.602,0:02:23.201 ve merkez yetkilileri [br]onların her sorusunu cevaplıyor. 0:02:23.201,0:02:26.149 Sosyal sektörden gelen[br]yeni bir fikir mi var, 0:02:26.173,0:02:28.299 o zaman telefonu alıp[br]1922 hattını aramanız 0:02:28.323,0:02:30.458 ve bu fikri CECC'ye iletmeniz yeter. 0:02:30.482,0:02:32.752 Nisan ayındaki bir olayı anlatayım. 0:02:32.776,0:02:35.564 Bir genç okula gitmek[br]istemediğini söyledi 0:02:35.564,0:02:37.728 çünkü sadece pembe bir maskesi vardı; 0:02:37.752,0:02:40.458 arkadaşları onunla dalga geçebilirdi. 0:02:40.482,0:02:41.657 Hemen ertesi günü, 0:02:41.681,0:02:45.672 CECC basın konferansında herkes[br]pembe tıbbi maske takmaya başladı; 0:02:45.696,0:02:48.630 toplumsal cinsiyet eşitliğini[br]yaygınlaştırmak gerekiyordu. 0:02:48.654,0:02:50.670 Bu kadar hızlı yanıt verdiğinizde 0:02:50.694,0:02:53.704 hükûmet ile sivil toplum arasında[br]güven inşa edebiliyorsunuz. 0:02:53.728,0:02:55.569 Dijital demokrasi ve adalete gelelim. 0:02:55.593,0:02:57.549 Ulusal sağlık sigorta kartlarıyla, 0:02:57.549,0:03:00.696 herkesin yakınındaki eczanelerden[br]maske alabilmesini sağlamalıydık; 0:03:00.720,0:03:04.291 bu yüzden eczanelerin [br]maske stok durumlarını 0:03:04.315,0:03:05.935 her otuz saniyede bir yayımladık. 0:03:05.935,0:03:08.077 Tam altı bin eczaneden bahsediyoruz. 0:03:08.101,0:03:12.092 Sivil hacker'larımız [br]yani dijitalin sivil mühendisleri, 0:03:12.116,0:03:16.250 100'den fazla araç geliştirerek insanların[br]durumu bir haritadan izlemesini sağladı. 0:03:16.274,0:03:19.600 Görme engelli insanlar için [br]ses asistanları tasarlandı; 0:03:19.600,0:03:23.297 böylece diğerleriyle aynı derecede [br]kapsamlı bilgiye erişebiliyor 0:03:23.321,0:03:26.125 ve maske bulabilecekleri[br]yakın eczaneleri öğrenebiliyorlar. 0:03:26.125,0:03:28.789 Sağlık güvencesinin [br]yüzde 99,9'undan fazlasını 0:03:28.813,0:03:31.980 tek başına ulusal sağlık[br]sigorta sistemi ödediği için, 0:03:32.004,0:03:33.592 hastalık belirtisi olan insanlar, 0:03:33.592,0:03:35.641 herhangi bir mali yük altına girmeden 0:03:35.665,0:03:37.884 maske alabiliyor,[br]yerel kliniklere gidebiliyor 0:03:37.884,0:03:41.125 ve herkesle aynı şartlarda[br]tedavi edileceklerinden kuşku duymuyorlar. 0:03:41.291,0:03:43.838 İnsanların tasarladığı [br]bir kullanıcı panosu sayesinde 0:03:43.838,0:03:46.242 herkes kaynaklarımızın[br]gerçekten arttığını görüyor. 0:03:46.242,0:03:48.271 Kaynak fazlası ya da yetersizliğine göre, 0:03:48.271,0:03:52.315 dağıtım sistemini eczaneler[br]ve tüm toplumla birlikte düzenliyoruz. 0:03:52.784,0:03:58.683 Bu analize göre,[br]yüzde yetmişte bir tepe noktası gördük. 0:03:58.701,0:04:02.955 Kalan yüzde yirmiyi uzun saatler[br]çalışan gençler oluşturuyordu. 0:04:02.979,0:04:05.917 Onlar işten çıktığında [br]eczaneler de kapanmış oluyordu, 0:04:05.941,0:04:08.184 biz de yerel marketlerle [br]çalışmaya başladık. 0:04:08.208,0:04:12.009 Böylece herkes günün her saati[br]maske alabiliyor. 0:04:12.009,0:04:14.731 Dijital demokrasinin sağladığı[br]geri bildirimlere güvenerek 0:04:14.731,0:04:16.561 her açıdan adaleti temin ediyoruz. 0:04:17.074,0:04:20.680 Son derece stresli zamanlar yaşadığımızı[br]söylemeden geçemeyeceğim. 0:04:20.704,0:04:22.618 İnsanlar endişeli ve öfkeliler, 0:04:22.618,0:04:25.211 haliyle panik kaynaklı [br]gereksiz alışverişler oluyor, 0:04:25.211,0:04:27.369 ekonomiler komplo teorileriyle[br]dolup taşıyor. 0:04:27.490,0:04:31.330 Tayvan'ın yanlış bilgiyle mücadele[br]stratejisi son derece basit. 0:04:31.354,0:04:33.866 Buna "mizah söylentiyi yener" dedik. 0:04:34.196,0:04:37.220 Diyelim, insanlar bir panikle[br]tuvalet kağıtları almaya koştular. 0:04:37.244,0:04:38.680 Söylentiye göre durum şu: 0:04:38.704,0:04:42.427 "Tuvalet kağıdıyla aynı malzemenin[br]seri üretimini artıyoruz, 0:04:42.498,0:04:44.879 demek ki yakında[br]tuvalet kağıdı bulamayacağız." 0:04:44.903,0:04:48.868 Devlet başkanımız bunun üzerine[br]son derece gülünç bir resim gösterdi. 0:04:48.892,0:04:50.727 Bakın işte burada. 0:04:50.751,0:04:52.116 Kocaman bir görselde, 0:04:52.140,0:04:54.623 bize arkasını döner 0:04:54.647,0:04:56.839 ve kalçasını hafif oynatır. 0:04:56.863,0:04:58.887 Görselde iri harflerle şu yazar: 0:04:58.911,0:05:01.707 "Hepimizin sadece bir poposu var." 0:05:01.731,0:05:04.744 Bu aslında ciddi bir tabloydu 0:05:04.768,0:05:07.384 çünkü tuvalet kağıdı için[br]malzemenin Güney Amerika'dan, 0:05:07.384,0:05:10.064 tıbbi maskeler içinse ülkemizden[br]geldiğini gösteriyordu. 0:05:10.064,0:05:12.418 Birinin üretimini artırmanın, 0:05:12.442,0:05:14.791 diğerinin üretimini [br]kötü etkilemesine imkân yok. 0:05:14.815,0:05:16.847 Gerçek, tam anlamıyla yayıldı. 0:05:16.871,0:05:20.635 Haliyle, panik kaynaklı tüketim de[br]bir iki günde sona erdi. 0:05:20.712,0:05:23.822 Sahte haberi ilk yayan kişiyi bulduğumuzda 0:05:23.822,0:05:25.791 tuvalet kağıdı aracısı olduğunu gördük. 0:05:25.815,0:05:28.553 Sosyal medyadaki tek panik noktası[br]bununla kalmıyor tabii. 0:05:28.588,0:05:32.040 Günlük basın konferansları yanında[br]her gün bir sürü şey çevriliyor. 0:05:32.040,0:05:36.516 Çeviriler Sağlık Bakanlığı'nın [br]"sözcü köpeği" tarafından yapılıyor. 0:05:36.682,0:05:40.609 Fiziksel mesafeyi nasıl [br]açıkladığımıza bir bakın: 0:05:40.633,0:05:43.730 "Dışarıdayken mesafenizi[br]iki köpek boyu koruyun, 0:05:43.754,0:05:46.794 içerideyseniz,[br]üç köpek boyu uzakta durun." 0:05:46.818,0:05:48.863 El dezenfeksiyonu kuralları da öyle. 0:05:48.887,0:05:50.712 Bunları yaymak daha kolay olunca 0:05:50.736,0:05:54.029 gerçekçi mizah da söylentiden[br]daha hızlı davranmış oluyor. 0:05:54.053,0:05:56.651 Bir çeşit aşı gibi düşünün;[br]insanları koruyor. 0:05:56.675,0:06:01.098 R0 değeri birin altına düşecek tarzı[br]komplo teorileri üretilince 0:06:01.117,0:06:03.919 bu fikirlerin yayılmasını önlüyoruz. 0:06:03.943,0:06:06.610 Benim vereceğim bilgiler bunlardı, 0:06:06.634,0:06:09.078 artık sizlerin soru ve cevaplarıyla[br]devam edeceğiz. 0:06:09.164,0:06:13.101 Ama korona virüse karşı yürüttüğümüz[br]strateji hakkında daha fazla bilgiyi 0:06:13.101,0:06:15.164 taiwancanhelp.us adresinde bulabilirsiniz. 0:06:15.188,0:06:16.338 Teşekkür ederim. 0:06:19.109,0:06:20.783 DB: İnanılmaz. 0:06:20.807,0:06:25.233 "Mizah söylentiyi yener" olayına bayıldım. 0:06:26.219,0:06:28.242 ABD'de ise, 0:06:28.242,0:06:32.995 söylenti mizahi olsa bile[br]diğer karşılıklardan hızlı yayılıyor gibi. 0:06:32.995,0:06:34.645 Sorunumuz bu belki de. 0:06:34.669,0:06:38.334 Tayvan bu açıdan nasıl başarı sağladı? 0:06:39.527,0:06:41.670 AT: Açıkçası, 0:06:41.694,0:06:45.340 mizahın dolaylı olarak [br]öfkeyi ya da kederi 0:06:45.364,0:06:48.934 yüceltme eğilimini biz de fark ettik. 0:06:48.958,0:06:52.934 Devlet başkanımızın örneğini[br]yeniden düşünecek olursanız 0:06:52.958,0:06:55.029 kendisiyle dalga geçtiğini göreceksiniz. 0:06:55.053,0:06:58.849 Başkalarını hedef alarak[br]espri ya da şaka yapmıyor. 0:06:58.873,0:07:00.357 Esas önemli olan buydu. 0:07:00.381,0:07:03.430 İnsanlar eğlenceli bulduğu [br]şeyi paylaşıyorlar 0:07:03.484,0:07:06.298 ama arkasında art niyet [br]ya da olumsuzluk yok. 0:07:06.442,0:07:10.955 Mesela, maskeleri üretmek için [br]kullanılan malzemelerle ilgili tablo, 0:07:10.955,0:07:12.550 çok daha kolay hatırlanıyor. 0:07:12.574,0:07:16.930 Toplumun belli bir kısmını dışlayan[br]bir şaka yapacak olursanız 0:07:16.954,0:07:19.550 o kesim tabii öfkelenir. 0:07:19.574,0:07:24.087 Haliyle, toplum yanlısı bir tavrı bırakın[br]bir kutuplaştırmayla karşılaşırsınız. 0:07:24.098,0:07:30.168 Mizah ama kimseyi harcamadan,[br]kimseyi dışlamadan. 0:07:30.168,0:07:31.835 Sanırım işin temeli buydu. 0:07:33.847,0:07:35.044 DB: Gerçekten inanılmaz. 0:07:35.068,0:07:40.854 Çünkü Tayvan'ın bunun başlangıç[br]noktasına çok yakın bağları var. 0:07:40.878,0:07:42.045 AT: ÇHC, doğru. 0:07:42.069,0:07:43.235 DB: Çin toprakları. 0:07:43.259,0:07:47.204 Aradaki ekonomik bağları [br]düşündüğümüzde 0:07:47.228,0:07:51.021 mevcut mesafe ya da ilişkisizlik [br]sizi zorlamıyor mu? 0:07:52.919,0:07:56.425 AT: Söylemiştim, 0:07:56.449,0:07:59.887 yaklaşık bir aydan beri[br]hiçbir yerel vaka saptamadık 0:07:59.911,0:08:01.141 yani güzel gidiyoruz. 0:08:01.165,0:08:02.832 Temelde yaptığımız şey, 0:08:02.856,0:08:06.641 diğer herkesten daha hızlı [br]davranmaktan başka bir şey değil. 0:08:06.665,0:08:09.260 Biz geçen sene önlem almaya başlarken 0:08:09.284,0:08:12.624 hemen herkes bu sene eyleme geçti. 0:08:12.648,0:08:15.909 Aslında dünyayı geçen sene [br]uyarmayı denemiştik... Neyse. 0:08:15.930,0:08:19.848 Her durumda, [br]asıl mesele erken davranmak. 0:08:19.872,0:08:23.355 Bu sayede sınır kontrolü, 0:08:23.379,0:08:28.823 ülkeye dönen kişilerin karantinaya[br]alındığı ana nokta haline geliyor. 0:08:28.847,0:08:31.950 Yani, muhtemelen insan haklarını[br]ciddi olarak çiğneyen yöntemlerin 0:08:31.950,0:08:35.582 öyle ya da böyle [br]uygulanmak zorunda kalındığı 0:08:35.582,0:08:38.402 virüsün tüm topluma yayıldığı[br]aşamaya kadar beklemiyorsunuz. 0:08:38.426,0:08:41.682 Tayvan'da şimdiye kadar[br]olağanüstü hâl ilan etmedik. 0:08:41.706,0:08:44.285 Anayasa hukukuna tam olarak bağlıyız. 0:08:44.309,0:08:47.095 Dolayısıyla, yönetimin aldığı her tedbir, 0:08:47.119,0:08:49.609 korona virüsün olmadığı [br]zamanda da geçerli oluyor. 0:08:49.633,0:08:51.888 Bu da bizi yenilik getirmek[br]durumunda bırakıyor. 0:08:51.888,0:08:55.992 "Biz açık özgür bir demokrasiyiz,"[br]dediğimizde 0:08:56.016,0:08:58.318 bu fikir bizi yasaklamalardan alıkoydu. 0:08:58.342,0:09:01.532 Bu nedenle, "mizah sahteyi yener"[br]fikrini geliştirmek zorundaydık. 0:09:01.556,0:09:04.522 Kolay yol, online konuşmanın[br]saf dışı bırakılması olurdu 0:09:04.522,0:09:06.283 ama bu bizim için geçerli değil. 0:09:06.307,0:09:09.481 Kısıtlamaların yer almadığı[br]tasarım kriterlerimiz sayesinde 0:09:09.505,0:09:16.531 özel hayata fazla müdahaleci olan[br]bir sistem de uygulamamış olduk. 0:09:16.531,0:09:18.389 Yani, sınırda değişiklik yapmalıyız. 0:09:18.413,0:09:21.396 Karantina otelleri de [br]yeterli sayıda olmalı. 0:09:21.420,0:09:23.872 "Dijital çitler" deniyor bunlara; 0:09:23.896,0:09:28.529 telefonunuz yakındaki [br]telekom hatlarına bağlanıyor 0:09:28.553,0:09:33.347 ve 15 metre ya da bu alan içinde[br]dışarı çıkacak olursanız 0:09:33.371,0:09:38.114 konakladığınız yerin yöneticilerine[br]ya da polise SMS gönderiliyor. 0:09:38.138,0:09:43.997 Ama biz bu tedbirleri sınıra kaydırınca[br]birçok insan hayatına devam ediyor. 0:09:45.137,0:09:47.130 DB: Bundan biraz konuşalım. 0:09:47.154,0:09:49.497 Dijital araçları anlatsana. 0:09:49.521,0:09:52.219 COVID'e karşı nasıl kullanılıyorlar? 0:09:53.196,0:09:54.362 AT: Tamam. 0:09:54.386,0:09:57.791 Dijitalin üç temeli var,[br]bunları anlattım. 0:09:57.815,0:10:00.887 Birincisi kolektif zekâ sistemi. 0:10:02.426,0:10:06.387 Online alanları Yanıtla [br]butonları olmadan tasarlıyoruz. 0:10:06.411,0:10:09.228 Yanıtla seçeneği olduğunda 0:10:09.252,0:10:13.448 insanların içerikten ziyade[br]görünüşe odaklandığını gördük. 0:10:13.472,0:10:15.006 "Yanıtla" butonları olmayınca 0:10:15.030,0:10:17.479 kolektif zekânın nerede [br]fikir birliği yaptığını, 0:10:17.479,0:10:22.156 tedbir stratejileri hakkında[br]hangi tarafa eğilim olduğunu 0:10:22.180,0:10:23.783 tahminen hesaplıyorsunuz. 0:10:23.807,0:10:25.656 Birçok yeni teknoloji kullanıyoruz; 0:10:25.680,0:10:26.831 Polis var mesela. 0:10:26.855,0:10:30.473 Bu forumda birbirinizin[br]duygularını oyluyorsunuz, 0:10:30.497,0:10:32.934 artı ya da eksi yönde olabilir. 0:10:32.958,0:10:34.926 Ama gerçek zamanlı [br]kümeleme uyguluyoruz. 0:10:34.950,0:10:37.641 cohack.tw'ye girdiğinizi varsayalım. 0:10:37.665,0:10:39.732 Altı konuşma birden görüyorsunuz: 0:10:39.756,0:10:42.721 En savunmasız insanların korunması, 0:10:42.745,0:10:44.453 yumuşak bir geçişin nasıl olacağı, 0:10:44.453,0:10:47.815 kaynak dağıtımının adil bir şekilde[br]nasıl yapılacağı hakkında olabilir. 0:10:47.839,0:10:50.299 İnsanlar fikirlerini söylemekte serbest, 0:10:50.323,0:10:52.625 ayrıca birbirlerinin [br]fikirlerini oyluyorlar. 0:10:52.649,0:10:56.364 Ama püf nokta insanlara[br]asıl çatışmalı noktaları göstermekte; 0:10:56.364,0:10:57.958 tabii uzlaşılan ana noktaları da. 0:10:57.990,0:11:03.053 Yalnızca farklı fikir gruplarını[br]ikna edebilecek fikirleri yanıtlıyoruz. 0:11:03.077,0:11:07.017 İnsanları daha kapsayıcı,[br]daha ince fikirler için teşvik ediyoruz; 0:11:07.030,0:11:12.684 sonunda görüyorlar ki[br]aslında herkes birçok konuda hemfikir. 0:11:12.708,0:11:15.406 Herkes çoğu komşusuyla aynı düşünüyor. 0:11:15.430,0:11:17.895 Sosyal vekalet [br]ya da demokratik vekalet 0:11:17.919,0:11:19.339 dediğimiz işte bu. 0:11:19.363,0:11:23.299 Korona virüsüne karşı stratejimizin[br]nasıl bir aşama kaydettiğini anlıyor, 0:11:23.323,0:11:25.911 dünyaya dijital araçlarla yardım ediyoruz. 0:11:25.935,0:11:27.397 Böylece birinci kısma, 0:11:27.421,0:11:30.476 tahmini fikir birliği için[br]belli ölçekte dinleme diyoruz. 0:11:30.500,0:11:34.040 İkinci kısım bahsettiğim gibi[br]kaynakların dağıtımı hakkında. 0:11:34.064,0:11:36.306 Amaç, herkesin [br]yakınındaki eczaneye gidip 0:11:36.330,0:11:40.029 sağlık kartını göstererek[br]dokuz -çocukların on- maske alması. 0:11:40.053,0:11:43.323 Ayrıca, insanlar eczanenin [br]stok düzeyini telefonunda görebilmeli 0:11:43.347,0:11:47.029 çünkü dakikalar içinde [br]dokuz - on kadar azalıyor. 0:11:47.053,0:11:49.141 Bu düzeyi aşacak olursa, 0:11:49.165,0:11:52.887 hemen 1922'yi arayıp[br]şüpheli durum olduğunu bildiriyorsunuz. 0:11:52.911,0:11:55.241 Katılımcı sorumluluk meselesi bu tabii. 0:11:55.265,0:11:57.242 Veriler her 30 saniyede bir yayımlanıyor. 0:11:57.242,0:12:01.209 Herkes de bir diğerinden sorumlu[br]ve bu da güveni inanılmaz artırıyor. 0:12:01.220,0:12:04.557 "Mizah söylentiyi yener"[br]fikrine geldik. 0:12:04.581,0:12:07.403 Burada bence asıl mesele, 0:12:07.427,0:12:10.967 yanlış bir bilgi ya da komplo teorisi[br]yayılmaya başlayınca 0:12:10.991,0:12:13.410 bir mizah donanımıyla karşılık vermek. 0:12:13.434,0:12:14.696 Ama iki saat içinde. 0:12:14.720,0:12:17.487 İki saat içinde eyleme geçtiysek, 0:12:17.511,0:12:21.543 insanlar da komplo teorisinden daha çok[br]aşıyı yani mizahı görmüş oluyor. 0:12:21.567,0:12:25.255 Ama yanıtınız dört saat sonra[br]ya da ertesi gün olduysa, 0:12:25.279,0:12:26.472 kaybedilmiş dava sayın. 0:12:26.496,0:12:29.767 Mizahı kullanma şansınız[br]gerçekten kaçmış oluyor. 0:12:29.791,0:12:32.276 Yalanı yayan kişiyi, 0:12:32.276,0:12:34.783 ortak yaratım atölyelerine[br]davet etme zamanı geliyor. 0:12:34.807,0:12:36.607 Ama bu da olur, sorun değil. 0:12:37.807,0:12:39.276 DB: İnanılmaz bir hız. 0:12:39.300,0:12:42.336 Whitney de bize katılmış[br]ve soruları var sanırım. 0:12:42.790,0:12:44.856 Whitney Pennington Rodgers: Doğru. 0:12:44.880,0:12:47.234 İzleyicilerimizden çoktan[br]sorular gelmeye başladı. 0:12:47.258,0:12:48.440 Merhaba, Audrey. 0:12:48.464,0:12:52.140 Topluluk üyemiz Michael Backes'ın [br]sorusuyla başlayalım. 0:12:52.164,0:12:54.967 "Mizah söylentiyi yener" stratejisini 0:12:54.967,0:12:57.333 ne kadar zamandır kullandığınızı[br]öğrenmek istiyor. 0:12:57.357,0:12:58.508 İzninizle. 0:12:58.532,0:13:01.342 "Mizah söylentiyi yener stratejisi[br]ne zamandır kullanılıyor? 0:13:01.342,0:13:05.056 Espri üretirken [br]komedyenlere danışıldı mı?" 0:13:05.713,0:13:06.904 AT: Tabii, tabii. 0:13:06.928,0:13:10.391 Komedyenler en değerli ortaklarımız. 0:13:10.415,0:13:15.522 Her bakanlıkta trend konuları[br]takip etmekle görevli bir ekip de var. 0:13:15.546,0:13:19.283 Katılım sağlayan yetkililer. 0:13:19.307,0:13:22.031 Yüz kişiyi aşkın kişiyle [br]etkili bir ekip oluşmuş durumda. 0:13:22.055,0:13:24.623 Aylık ve haftalık periyotlarda[br]bir araya geliyoruz 0:13:24.647,0:13:26.472 ve özel konuları görüşüyoruz. 0:13:26.496,0:13:30.987 2016'dan beri var olan bir uygulama. 0:13:31.011,0:13:34.472 Eski sözcümüz Kolas Yotaka, 0:13:34.472,0:13:37.862 bir buçuk yıl kadar önce[br]aramıza katıldığında ise 0:13:37.886,0:13:40.418 komedyenleri de [br]ekipte görmeye başladık. 0:13:40.442,0:13:46.659 Önceden paylaşımlarına [br]göre davet ettiklerimiz olurdu. 0:13:46.683,0:13:51.350 Biri, "Vergi dosyalama sistemimiz[br]bir düşman bombası," yazmış diyelim; 0:13:51.374,0:13:52.526 paylaşım da trend olmuş. 0:13:52.550,0:13:55.492 İşte eskiden bu insanları [br]sadece davet ederdik. 0:13:55.516,0:13:57.883 Vergi dosyalama sisteminden [br]şikayetçi olan herkes 0:13:57.883,0:14:02.383 bu sistemi yeniden ve birlikte[br]düzenlemek için davet alırdı. 0:14:02.435,0:14:03.746 Eskiden durum böyleydi. 0:14:03.770,0:14:06.854 Sözcü Kolas Yotaka [br]ve devlet başkanı Su Tseng-chang, 0:14:06.878,0:14:09.132 daha fazla insana ulaşmak için 0:14:09.156,0:14:12.371 kedi ve köpek resimleri [br]kullanmayı önerdiler. 0:14:12.395,0:14:14.880 Bir buçuk yıldan beri [br]başvurduğumuz yöntem bu. 0:14:16.720,0:14:20.320 WPR: Ardındaki fikir sürecine[br]katılmasanız bile, 0:14:20.344,0:14:23.371 bence büyük fark yaratıyordur. 0:14:23.395,0:14:27.925 G. Ryan Ansin'den bir soru gelmiş. 0:14:28.990,0:14:31.925 Diyor ki: "Salgından önce 0:14:31.925,0:14:35.215 halkınız arasındaki güvenin seviyesini, 0:14:35.215,0:14:38.867 hükûmetin krizi başarıyla yönetmesi [br]açısından nasıl değerlendirirsiniz? 0:14:39.307,0:14:42.051 AT: Halk arasında güven olmalı. 0:14:42.051,0:14:44.811 Güven, dijital demokrasinin[br]en önemli unsurudur. 0:14:44.811,0:14:47.569 Bu, insanların hükûmete[br]daha fazla güvenmesi değil, 0:14:47.593,0:14:50.601 hükûmetin vatandaşa [br]daha fazla güvenmesiyle ilgili. 0:14:50.625,0:14:53.093 Devleti vatandaş için şeffaf kılmak; 0:14:53.117,0:14:55.101 başka rejimlerdeki gibi 0:14:55.125,0:14:57.101 vatandaşı devlete şeffaf kılmak değildir. 0:14:57.101,0:14:59.106 Devleti vatandaş için[br]şeffaf hale getirmek, 0:14:59.110,0:15:01.299 her zaman güven inşa etmez. 0:15:01.323,0:15:04.056 Çünkü devletin bir yanlışını[br]ya da bir eksiğini görebilir, 0:15:04.056,0:15:06.918 onun kötü niyetli davrandığına[br]tanıklık edebilirsiniz. 0:15:06.942,0:15:08.466 Böyle düşünün. 0:15:08.490,0:15:11.751 Yani, devlet mutlaka[br]daha fazla güven duyacak değil. 0:15:11.775,0:15:13.799 Ah, pardon vatandaş demek istedim. 0:15:13.823,0:15:17.600 Ama sosyal sektör katılımcıları [br]arasında güveni mutlaka yükseltir. 0:15:17.624,0:15:20.721 İnsanlar arasındaki güven düzeyi[br]açısından baktığımızda, 0:15:20.745,0:15:23.277 farklı meslek gruplarından[br]gidecek olursak 0:15:23.301,0:15:25.627 örneğin sağlık çalışanları 0:15:25.651,0:15:28.983 ve salgın stratejileri[br]geliştiren insanlar 0:15:29.007,0:15:30.879 ya da tıbbi maske üretenler 0:15:30.903,0:15:32.253 -örnekleri çoğaltabiliriz- 0:15:32.253,0:15:35.370 tüm bu kişiler arasındaki[br]güven düzeyi son derece yüksek. 0:15:35.467,0:15:38.197 Ama hükûmete olan güvenleri[br]hakkında kesin konuşamayız. 0:15:38.221,0:15:41.664 Başarılı bir mücadele için[br]buna ihtiyacımız yok. 0:15:41.688,0:15:43.704 Sokakta birini çevirip sorun, 0:15:43.728,0:15:47.695 Tayvan'ın başarısının [br]insanlar sayesinde olduğunu söyler. 0:15:47.719,0:15:49.894 CECC bize maske takın dediğinde 0:15:49.918,0:15:51.086 maskelerimizi takarız. 0:15:51.110,0:15:53.163 CECC fiziksel mesafenizi koruduğunuzda 0:15:53.187,0:15:55.203 maske takmayın derse, 0:15:55.227,0:15:56.821 biz yine de takarız. 0:15:56.845,0:15:58.227 Bence bu yüzden, 0:15:58.251,0:16:02.300 sosyal sektördeki katılımcılar[br]arasında güven inşası, 0:16:02.324,0:16:04.245 mücadele stratejisinin temelidir. 0:16:06.094,0:16:08.579 WPR: Daha sonra sorularımla[br]aranıza döneceğim 0:16:08.603,0:16:11.332 ama şimdi sohbetinize [br]devam etmeniz için gidiyorum. 0:16:11.356,0:16:12.823 AT: Teşekkürler. 0:16:12.847,0:16:16.780 DB: 2014'teki Ayçiçeği Hareketi'nde 0:16:16.804,0:16:22.434 hükûmete güven bu kadar[br]yüksek değildi belki de. 0:16:22.458,0:16:24.918 Bundan bahseder misin? 0:16:24.942,0:16:30.028 Bu durum dijital dönüşüme[br]nasıl yol açtı mesela? 0:16:31.535,0:16:32.703 AT: Haklısın. 0:16:32.727,0:16:38.976 Mart 2014'ten önce Tayvan'da[br]birini çevirip şöyle söylediniz diyelim: 0:16:39.000,0:16:43.355 Bir devlet bakanı ofisini parka taşıdı, 0:16:43.379,0:16:46.909 oradan çalışıyor. 0:16:46.933,0:16:50.245 İsteyen herkes yanına gidip[br]kırk dakika konuşabilir; 0:16:50.269,0:16:53.118 kendisi şimdi parkta,[br]Sosyal Yenilik Laboratuvarı'nda. 0:16:53.142,0:16:55.158 O kişi de size, ne saçma der geçerdi. 0:16:55.182,0:16:57.418 Hiçbir devlet görevlisi böyle çalışmaz. 0:16:57.442,0:17:01.141 Ama 18 Mart 2014 önemli bir dönüm noktası. 0:17:01.165,0:17:03.950 Çünkü çoğu üniversiteli yüzlerce[br]genç aktivist öğrenci, 0:17:03.974,0:17:05.466 meclisi işgal edip 0:17:05.490,0:17:09.208 Pekin'le bir ticaret paktı [br]imzalanmasına karşı çıktılar. 0:17:09.232,0:17:10.915 O sırada görüşmeler devam ediyordu, 0:17:10.915,0:17:13.941 Dönemin iktidar partisi Kuomintang'ın 0:17:13.941,0:17:16.876 sözleşmeyi meclisten gizlice [br]geçirme çabası protesto edildi. 0:17:16.900,0:17:19.003 Protestocuların talebi basitti: 0:17:19.027,0:17:20.569 Sözleşme geri çekilecek; 0:17:20.593,0:17:24.467 hükûmet daha şeffaf bir[br]onaylama süreci uygulayacaktı. 0:17:24.783,0:17:26.895 Kamu desteği müthişti. 0:17:26.919,0:17:29.617 Üç haftadan kısa sürede [br]protesto sona erdi 0:17:29.641,0:17:32.769 ve yasama sürecinin [br]değişimiyle ilgili olan 0:17:32.769,0:17:37.387 dört talep [belirsiz][br]hükûmetçe kabul edildi. 0:17:37.411,0:17:39.715 Ayaklanmanın ardından [br]yapılan ankete göre, 0:17:39.715,0:17:44.770 halkın yüzde 75'inden fazlası[br]iktidardan memnun değildi. 0:17:44.784,0:17:48.876 Ticaret sözleşmesine karşı duruş[br]güven krizi de ortaya çıkarmış oldu. 0:17:48.900,0:17:51.309 Yönetim, vatandaşla anlaşmazlığı giderip 0:17:51.333,0:17:52.778 iletişimi kuvvetlendirmek için 0:17:52.778,0:17:56.498 işgalcileri destekleyen insanlara ulaştı. 0:17:56.522,0:17:59.307 Bunlardan biri de g0v topluluğuydu. 0:17:59.331,0:18:02.006 Topluluğun amacı,[br]açık kaynak araçları yaratarak 0:18:02.030,0:18:04.100 hükûmetin şeffaflığını arttırmaktı. 0:18:04.124,0:18:07.236 Dönemin hükûmet bakanlarından[br]biri olan Jaclyn Tsai, 0:18:07.260,0:18:08.712 yazılım yarışmamıza katılıp 0:18:08.736,0:18:12.085 online toplulukla politik fikir[br]paylaşımı yapmamız için 0:18:12.109,0:18:15.299 yeni platformlar kurulmasını önerdi. 0:18:15.323,0:18:18.336 Sonuçta vTaiwan deneyi ortaya çıktı. 0:18:18.360,0:18:21.074 Polis gibi araçları kullanması[br]açısından öncü oldu. 0:18:21.098,0:18:24.514 ''Katılıyorum/Katılmıyorum'' için[br]Yanıtla tuşunu kullanılmıyor, 0:18:24.538,0:18:28.926 insanların bazı konulardaki[br]fikir birlikleri tahmin ediliyor, 0:18:28.950,0:18:31.387 mesela öz kaynağa göre kitlesel fonlama 0:18:31.411,0:18:34.831 ya da uzaktan çalışma[br]ve siberle ilgili kanun. 0:18:34.855,0:18:37.831 Ki bununla ilgili şu anda[br]sendika ya da birlik bulunmuyor. 0:18:37.855,0:18:39.827 Deney son derece başarılı oldu. 0:18:39.851,0:18:42.955 Uber sorununu çözmeleri[br]aklıma gelen bir örnek. 0:18:42.979,0:18:45.000 Artık Uber'i arayarak[br]hizmet alabilirsiniz; 0:18:45.000,0:18:47.656 daha bu hafta[br]Uber kullandığımı söyleyebilirim. 0:18:47.680,0:18:50.578 Her şekilde taksi gibi çalışıyorlar. 0:18:50.602,0:18:53.808 Q Taxi adında[br]yerel bir taksi şirketi kurdular. 0:18:53.832,0:18:57.669 Çünkü platformdaki insanlar,[br]sigortayı önemsiyorlardı; 0:18:57.693,0:18:59.143 kayıt sistemini de öyle. 0:18:59.167,0:19:03.281 Ayrıca, yolcuların korunması gibi[br]daha pek çok konu var. 0:19:03.305,0:19:05.934 Biz de taksi yönetmeliklerini değiştirdik, 0:19:05.958,0:19:08.831 böylece Uber artık [br]normal bir taksi şirketi 0:19:08.855,0:19:10.855 ve diğer kooperatiflerden farksız. 0:19:11.871,0:19:14.323 DB: Yani, yasalarla ilgili[br]kitle kaynak çalışması, 0:19:14.323,0:19:18.813 bir yerde sonradan [br]yasalaşıyor diyebiliriz. 0:19:19.464,0:19:22.035 AT: Aynen öyle.[br]crowd.law'da daha fazla bilgi var. 0:19:22.059,0:19:23.467 Burası gerçek bir web site. 0:19:24.568,0:19:28.683 DB: Tayvan bir ada ülkesi. 0:19:28.707,0:19:31.533 Bu yüzden işinin daha kolay [br]olduğunu söyleyenler çıkabilir. 0:19:31.557,0:19:34.744 Böylece, COVID'i kontrol etmenin[br]ve sosyal istikrarı sağlamanın, 0:19:34.768,0:19:37.961 daha kolay olabileceğini düşünenler. 0:19:37.961,0:19:41.042 Tayvan'ın görece daha küçük olması. 0:19:41.066,0:19:44.800 Stratejiniz Tayvan'dan daha büyük[br]yerlerde uygulanabilir mi? 0:19:46.182,0:19:47.428 AT: Öncelikle, 0:19:47.452,0:19:50.198 yirmi üç milyon insan az değil. 0:19:50.222,0:19:51.760 Şehir değiliz. 0:19:51.784,0:19:56.283 "Tayvan bir şehir devleti,"[br]diyenler var biliyorsunuz. 0:19:56.307,0:20:00.003 Yirmi üç milyon insan[br]şehir devletinde yaşamaz. 0:20:00.027,0:20:01.622 Şöyle anlatayım: 0:20:01.646,0:20:05.795 Yirmiden fazla ulusal dilimiz var, 0:20:05.795,0:20:09.317 bu kültürel çeşitlilik [br]ve yüksek nüfus yoğunluğu, 0:20:09.341,0:20:14.206 söylediğinizin aksine[br]sosyal istikrarı zorlayabilir. 0:20:14.230,0:20:19.115 Devlet bakanlarının genelindeki[br]alçak gönüllü tavrın, 0:20:19.115,0:20:22.053 korona virüs ile mücadelede [br]daha önemli olduğunu düşünüyorum. 0:20:22.077,0:20:27.272 Hepsi, "SARS'tan gördük, öğrendik,"[br]diye düşündüler. 0:20:27.296,0:20:30.485 Bakanların çoğu SARS zamanı görevdeydi. 0:20:30.509,0:20:32.757 Tabii salgın bilimi sınıfsaldır. 0:20:32.781,0:20:35.910 Bu SARS 2.0[br]ve farklı özellikleri var. 0:20:35.934,0:20:39.774 Dijital dönüşümden dolayı[br]kullandığımız araçlar da farklı. 0:20:39.958,0:20:43.320 Kısacası, bu sefer vatandaşlarla[br]birlikte öğreniyoruz. 0:20:43.344,0:20:46.328 Zamanın başkan vekili olan [br]Dr. Chen Chien-jen akademisyendi 0:20:46.352,0:20:51.665 ve salgın bilimi üzerine[br]ders kitabını o yazmıştı. 0:20:51.704,0:20:54.047 Ama hâlâ şöyle söylüyor: 0:20:54.071,0:21:00.212 "Salgın bilimi hakkında[br]online kitlesel bir kurs açacağım." 0:21:00.212,0:21:02.713 Sanırım ilk gün, aralarında[br]ben de olmak üzere, 0:21:02.713,0:21:04.329 yirmi binden fazla kişi kaydoldu. 0:21:04.353,0:21:06.075 Kursun amacı, 0:21:06.075,0:21:10.101 R0 ve bulaşma hakkında[br]önemli temel fikirleri edinmek 0:21:10.125,0:21:12.601 ve farklı tedbirlerin [br]nasıl çalıştığını anlamak. 0:21:12.625,0:21:14.801 Ardından insanlara [br]yeni önerilerini sordular. 0:21:14.825,0:21:19.409 Başkan yardımcısının aklına gelmeyen[br]yeni bir yöntem düşünürseniz, 0:21:19.433,0:21:20.719 1922'yi arıyorsunuz 0:21:20.743,0:21:23.901 ve öneriniz ertesi gün[br]basın konferansında konuşuluyor. 0:21:23.925,0:21:26.569 Kolektif öğrenme stratejisi. 0:21:26.593,0:21:31.966 Bence bu yöntem sosyal istikrarı[br]her şeyden daha fazla sağlıyor. 0:21:31.991,0:21:35.832 Burada benzerlikten ziyade[br]kuvvetli bir sivil toplum söz konusu. 0:21:35.856,0:21:38.330 Tayvan'da birbirine benzer olma[br]durumu yok aslında. 0:21:38.354,0:21:40.439 Herkes fikirlerinden sorumlu. 0:21:40.463,0:21:41.968 Sosyal yenilikler çok çeşitli; 0:21:41.992,0:21:44.468 geleneksel bir pilav pişirici[br]kullanma tercihi, 0:21:44.492,0:21:47.407 maskenizi nasıl temizlediğiniz 0:21:47.407,0:21:49.502 ya da maskenizin rengi gibi[br]farklı konularda 0:21:49.502,0:21:51.537 çok ilginç fikirler geliyor 0:21:51.561,0:21:54.236 ve her gün basın konferansında[br]bunlar masaya yatırılıyor. 0:21:55.685,0:21:58.167 DB: Etkileyici. 0:21:58.748,0:22:00.598 Whitney yeniden aramızda. 0:22:00.622,0:22:02.900 Sorusunu sorması için [br]ona söz veriyorum. 0:22:04.293,0:22:06.753 WPR: Teşekkürler. [br]Sorular gelmeye devam ediyor. 0:22:06.777,0:22:09.642 Topluluk üyemiz Aria Bendix'ten[br]bir sorumuz var. 0:22:09.666,0:22:13.838 "Dijital kampanyaları[br]hızla uygulamaya alırken 0:22:13.838,0:22:15.829 aynı zamanda kesinliği[br]nasıl koruyorsunuz? 0:22:15.853,0:22:22.369 Ocak ayında ABD'de COVID-19'un[br]paniğe neden olacağından korkuluyordu. 0:22:22.684,0:22:24.779 AT: Çok güzel bir soru. 0:22:24.803,0:22:31.733 COVID ile ilgili bilimsel fikirler[br]sürekli değişiyor, değil mi? 0:22:32.046,0:22:36.574 Maskelerin ne kadar yararlı[br]olduğu konusu var mesela. 0:22:36.598,0:22:41.943 Geçmiş solunum hastalıkları,[br]farklı özellikleri nedeniyle 0:22:41.967,0:22:44.279 maskeye de farklı yanıt veriyor. 0:22:44.303,0:22:46.499 Dijital kampanyalarımız,[br]bunu dikkate alarak 0:22:46.499,0:22:50.461 tahmini fikir birliklerini[br]öğrenmeye odaklanıyor. 0:22:50.485,0:22:52.734 Buna daha çok [br]toplumdan yansıyanlar diyelim. 0:22:52.758,0:22:56.325 Polis ve Slido gibi [br]ortak platformlardan, 0:22:56.325,0:22:59.058 yani vTaiwan'ın geliştirdiği[br]çeşitli araçlardan yararlanıp 0:22:59.092,0:23:02.591 insanların belli noktalarda [br]uzlaştığını görüyoruz; 0:23:02.615,0:23:05.501 sonrasında topluma dönüp[br]diyoruz ki: 0:23:05.525,0:23:07.348 "Bakın, siz bunu hissediyorsunuz 0:23:07.348,0:23:10.300 ve duygularınıza seslenmek için[br]bizim yaptıklarımız da bunlar." 0:23:10.300,0:23:13.045 Bilimsel uzlaşılar [br]değişmeye devam ediyor 0:23:13.069,0:23:14.474 ama bildiğimiz şeyler var. 0:23:14.498,0:23:18.268 Bir koruma yolu olarak[br]maske etkili görülüyor 0:23:18.292,0:23:20.530 çünkü bu sayede [br]yüzünüze dokunmamak gerektiğini 0:23:20.530,0:23:22.823 ve ellerinizi düzgünce [br]yıkamayı hatırlıyorsunuz. 0:23:22.823,0:23:26.608 Özellikle bu iki husus[br]herkesin uzlaştığı şeyler. 0:23:26.974,0:23:29.156 Bundan faydalanmak için diyoruz ki: 0:23:29.180,0:23:31.085 "Ellerinizi iyice yıkayın, 0:23:31.109,0:23:32.395 yüzünüze de dokunmayın. 0:23:32.419,0:23:34.487 Bunları hatırlamak için de[br]maskenizi takın." 0:23:34.487,0:23:39.097 Bu sayede ideolojik güdümlü[br]tartışmalara girmeden 0:23:39.169,0:23:43.172 insanların genelde hemfikir olduğu[br]konulara odaklanabiliyoruz. 0:23:43.196,0:23:46.791 Böylece bilimsel doğruluğu[br]riske atmadan hızla yanıt veriyoruz. 0:23:49.012,0:23:52.536 WPR: Sıradaki soru da [br]bununla ilişkili gibi duruyor. 0:23:52.560,0:23:55.545 İsmini vermek istemeyen[br]bir üyemizden gelmiş. 0:23:55.569,0:23:57.891 "Pragmatik açıdan politikalarınız, 0:23:57.915,0:24:01.764 mevcut Trump yönetimindeyken[br]Birleşik Devletler'de uygulanabilir mi?" 0:24:01.788,0:24:03.196 AT: Pek çoğu uygulanabilir. 0:24:03.196,0:24:07.744 ABD'deki ve yurt dışındaki[br]birçok eyaletle birlikte 0:24:07.768,0:24:13.347 "merkez üsleri diplomasisi" dediğimiz[br]bir çalışma yapıyoruz. (Gülüşmeler) 0:24:13.371,0:24:16.276 Bir örnek vereyim: 0:24:16.300,0:24:18.479 Tayvan'daki bir sohbet aracı, 0:24:18.503,0:24:21.860 özellikle karantina altındaki[br]insanların sorularına açık olsun. 0:24:21.884,0:24:23.950 Her türlü soru. 0:24:23.974,0:24:29.103 Sık gelen sorulardan birine[br]daha önce bilimsel tavsiye verilmişse, 0:24:29.169,0:24:30.938 sohbet aracı bu cevabı gösterir. 0:24:30.962,0:24:34.352 Diğer durumda ise,[br]bilim danışma kurulunu ararız, 0:24:34.376,0:24:37.395 onlar da erişebilir bir yanıt verir 0:24:37.419,0:24:41.426 ve çeviri aracı da bu yanıtı[br]köpek figürleriyle çevirir. 0:24:41.450,0:24:43.244 Geri bildirim döngüsü şöyle: 0:24:43.268,0:24:47.458 Bilim insanlarına kolaylıkla[br]erişiminiz sağlanıyor, 0:24:47.482,0:24:50.614 ardından açık bir API sayesinde[br]döngüye dahil olanlar 0:24:50.614,0:24:54.328 ses asistanı[br]ve üçüncü taraf geliştiriciler. 0:24:54.352,0:24:56.522 Birçok ABD eyaletiyle uyum bir süreç. 0:24:56.546,0:24:59.457 Sanırım pek çoğu da uyguluyor. 0:24:59.481,0:25:03.352 Dünya Sağlık Asamblesi'nden[br]üç gün önceydi sanırım, 0:25:03.376,0:25:07.915 on dört ülkeyle [br]karşılıklı bir toplantı yaptık. 0:25:07.939,0:25:09.305 DSA'ya hazırlık gibiydi 0:25:09.329,0:25:12.658 ve bu türden ufak [br]ama etkili kazanımları konuştuk. 0:25:12.682,0:25:15.864 Birçok hükûmetin bundan[br]faydalandığını sanıyorum; 0:25:15.888,0:25:18.039 sahte mizahı yener [br]fikri de bunların içinde. 0:25:18.109,0:25:21.033 Pek çok ülkenin temsilcisi[br]komedyenlerle çalışacağını söyledi. 0:25:21.473,0:25:23.168 WPR: (Gülerek) Ne güzel. 0:25:23.192,0:25:24.568 DB: Öyle olsun umarım. 0:25:24.592,0:25:26.385 WPR: Ben de öyle umuyorum. 0:25:26.409,0:25:29.284 Bir öncekini takiben[br]bir sorumuz daha var, 0:25:29.308,0:25:31.942 yine Michael Backens'tan gelmiş. 0:25:31.966,0:25:35.246 "Bakanlık, planlarını beyaz bülten[br]şeklinde yayımlamayı düşünüyor mu?" 0:25:35.246,0:25:38.018 Planlarınızı zaten halkla[br]paylaşıyorsunuz gibi duruyor, 0:25:38.018,0:25:40.183 bunları basılı olarak da[br]görebilecek miyiz? 0:25:40.207,0:25:41.413 AT: Tabii, tabii. 0:25:41.437,0:25:43.039 Tek bir beyaz bülten de değil. 0:25:43.063,0:25:47.469 Stratejimizin büyük kısmını[br]yine kitle kaynaklı olan, 0:25:47.493,0:25:53.608 taiwancanhelp.us [br]web sitesinde paylaşıyoruz. 0:25:53.677,0:25:56.576 Yanılmıyorsam web sitedeki veriler, 0:25:56.600,0:25:58.978 insani yardım için [br]yine kitle kaynaklı olan 0:25:58.978,0:26:01.768 beş milyondan fazla tıbbi maske [br]bağışlandığını gösteriyor. 0:26:01.792,0:26:05.003 Evlerinde maske olan 0:26:05.027,0:26:08.026 ya da dağıtılan maskeleri almayanlar, 0:26:08.050,0:26:09.522 bir uygulama üzerinden 0:26:09.522,0:26:12.818 uluslararası insani yardım için[br]bağışta bulunabiliyorlar. 0:26:12.842,0:26:15.984 Bağışçıların yarısı da [br]isimlerini yayımlıyor, 0:26:16.008,0:26:19.307 siz de buna katılan insanların[br]kim olduklarını görüyorsunuz. 0:26:19.331,0:26:22.040 Başka bir sayfamız da[br]"Tayvan'a Her Şeyi Sorun." 0:26:22.064,0:26:23.561 (Güler) 0:26:23.585,0:26:26.796 fightcovid.edu.tw[br]sitesindeki sayfada, 0:26:26.820,0:26:30.509 tüm müdahale stratejileri[br]beyaz bülten şeklinde yer alıyor. 0:26:30.533,0:26:32.033 Bunları da inceleyebilirsiniz. 0:26:33.145,0:26:34.307 WPR: Harika. 0:26:34.331,0:26:37.682 Şimdi aranızdan ayrılıyorum[br]ama yine sorularım olacak. 0:26:38.927,0:26:42.156 DB: Beyaz bülten yağmuru gibi. 0:26:42.180,0:26:46.725 Biraz da senden bahsedelim istiyorum. 0:26:46.749,0:26:52.333 Muhafazakar bir anarşist[br]nasıl dijital bakanı olur? 0:26:53.466,0:26:56.950 AT: Meclisi işgal ederek tabii. 0:26:56.974,0:26:57.975 (Gülüşmeler) 0:26:57.999,0:27:03.222 Daha ilginci, [br]hükûmetle birlikte çalışarak derim. 0:27:03.244,0:27:05.090 Asla hükûmet için değil. 0:27:05.114,0:27:07.780 Yine, insanlarla çalışırım;[br]onlar için değil. 0:27:07.804,0:27:10.468 Şu Lagrange noktası gibi yani; 0:27:10.492,0:27:13.220 bir tarafımda insanların hareketleri 0:27:13.244,0:27:15.565 diğer yanımda hükûmet. 0:27:16.395,0:27:18.165 Bazen tam merkezde olurum 0:27:18.189,0:27:20.633 ve bir çeşit kılavuzluk[br]ya da çeviri için çalışırım. 0:27:20.633,0:27:22.958 Bazen de üçlü bir nokta olur, 0:27:22.982,0:27:28.299 toplum yanlısı iletişim için[br]iki tarafı da beslemeye çalışırım. 0:27:28.323,0:27:30.901 Ortak değerleri, 0:27:30.925,0:27:34.462 farklı konumlardan[br]ve çeşitlilikten almak; 0:27:34.462,0:27:36.577 işte değişmeyen tek fikir budur. 0:27:36.601,0:27:37.853 Demokrasi çoğu zaman 0:27:37.877,0:27:41.323 zıt değerler arasındaki [br]bir hesaplaşma üzerine kurulur. 0:27:41.347,0:27:44.379 Ama pandemi ya da bilgi salgını 0:27:44.403,0:27:47.745 veya iklim değişikliği gibi[br]daha pek çok yapısal meselede, 0:27:47.942,0:27:52.201 virüs ya da karbon dioksitle[br]karşılıklı oturup müzakere edemezsiniz. 0:27:52.225,0:27:55.907 Burada farklı konumlardan[br]inşa edilebilecek ortak değerlere 0:27:55.931,0:27:57.673 ihtiyaç duyan yapısal bir durum var. 0:27:57.673,0:28:03.025 Dolayısıyla, çalışma prensibimi[br]radikal şeffaflık açıklıyor. 0:28:03.049,0:28:06.378 Şu anda olduğu gibi [br]her konuşmam kayıt altına alınır 0:28:06.449,0:28:08.660 ve yaptığım kurum içi[br]görüşmeler de buna dâhil. 0:28:08.660,0:28:11.995 Toplantılarımın deşifre metinlerini, 0:28:12.019,0:28:14.955 YouTube kanalımda,[br]Saylt platformunda yayımlıyorum. 0:28:14.979,0:28:17.548 Buralara bakarsanız, [br]dijital bakanı olduktan sonra 0:28:17.572,0:28:21.055 5,000'den fazla konuşmacıyla[br]1,300 toplantı yaptığımı 0:28:21.079,0:28:24.791 ve 260,000'den fazla kelime[br]kullandığımı göreceksiniz. 0:28:24.815,0:28:27.466 Her birinin de bir URL'si var, 0:28:27.466,0:28:31.042 dolayısıyla insanlar bunun hakkında [br]sosyal bir nesne olarak tartışabiliyor. 0:28:31.042,0:28:32.264 Neden etkili? 0:28:32.288,0:28:37.831 Mesela, Uber'den David Ploufee'nin[br]lobicilik için benimle görüşmesi; 0:28:37.855,0:28:41.391 Ploufee radikal şeffaflığın[br]gayet iyi farkındaydı, 0:28:41.649,0:28:44.061 haliyle tüm argümanlarını[br]kamu yararı gibi, 0:28:44.061,0:28:46.434 sürdürülebilirlik gibi [br]konular üzerinden yürüttü. 0:28:46.458,0:28:49.935 Çünkü diğer tarafların [br]onun savunduğu konumları 0:28:49.935,0:28:52.244 çok net, çok şeffaf olarak[br]göreceğini biliyordu. 0:28:52.268,0:28:55.395 İnsanlar karşı argümanları[br]zenginleştirme şevkini buluyor 0:28:55.419,0:29:00.222 ve bu birbirimizin saygınlığına[br]saldırmaktan çok daha iyi. 0:29:00.328,0:29:02.249 Ki bana kalırsa bu nokta, 0:29:02.273,0:29:06.568 internet anarşizmini korumanın[br]en temel ilkesini açıklıyor. 0:29:06.592,0:29:08.223 İnternet anarşizmi derken kastım; 0:29:08.223,0:29:10.570 kimse kimseyi internete bağlansın 0:29:10.570,0:29:13.541 ya da yeni bir internet protokolünü[br]kullansın diye zorlayamaz. 0:29:13.565,0:29:17.116 Her şey tahmini uzlaşılar,[br]kodlar üzerinden yapılmak zorunda. 0:29:18.649,0:29:21.990 DB: Keşke başka yerlerde de[br]benzerleriniz olsaydı. 0:29:22.014,0:29:25.107 Hem belki siz de dünya genelinde[br]emsallerinizi görmek isterdiniz. 0:29:25.338,0:29:27.700 AT: Bu fikirleri yaymaya [br]tam da bu yüzden değer. 0:29:28.076,0:29:29.250 DB: Kesinlikle öyle. 0:29:29.274,0:29:36.649 Bu dijital araçların bazılarında[br]erişim sorunu yaşanabilir. 0:29:36.747,0:29:39.143 Bu konuya karşı yaklaşımınız nedir? 0:29:39.167,0:29:43.409 Mesela, geniş bant bağlantısı [br]yeterince iyi olmayanlar 0:29:43.433,0:29:48.590 ya da son teknoloji telefon gibi[br]gerekli araçları kullanamayanlar? 0:29:49.569,0:29:51.264 AT: Tayvan'ın her yerinde, 0:29:51.288,0:29:54.778 dört bin metreye kadar çıkan[br]en yüksek yeri olan 0:29:54.802,0:29:56.852 Saviah ya da Jade Dağı'nda bile 0:29:56.876,0:30:02.315 4G, fiber ya da kablo üzerinden[br]saniyede 10 megabit hız garantidir. 0:30:02.315,0:30:06.899 Limitsiz planla ayda sadece[br]16 ABD doları ödersiniz. 0:30:06.923,0:30:09.751 Aslında dağın tepesindeyken[br]bağlantı da daha hızlıdır 0:30:09.751,0:30:12.263 çünkü geniş bandı kullanan[br]insan sayısı fazla değil. 0:30:12.263,0:30:14.029 Bağlanamıyorsanız, bu benim hatamdır. 0:30:14.053,0:30:15.367 Bu benim kişisel hatam. 0:30:15.367,0:30:18.142 Geniş bant Tayvan'da bizim için[br]insan haklarından biri. 0:30:18.142,0:30:23.122 5G'yi yerleştirirken önce[br]4G sinyali en zayıf olan yerlere bakarız 0:30:23.149,0:30:27.014 ve 5G konumlamasında [br]bu yerlere öncelik veririz. 0:30:27.038,0:30:30.101 Geniş bandı bir insan hakkı[br]olarak uygularsak, 0:30:30.125,0:30:33.068 işte ancak o zaman [br]bu herkes içindir diyebiliriz. 0:30:33.092,0:30:36.433 Dijital demokrasi gerçekten de[br]demokrasiyi güçlendiriyor diyebiliriz. 0:30:36.457,0:30:39.583 Yoksa, toplumun bazı kesimlerini[br]dışarıda bırakmış oluruz. 0:30:39.607,0:30:41.943 Aynı anlayışın uygulandığı[br]başka durumlar da var. 0:30:41.943,0:30:43.863 Yerel bir dijital fırsat merkezine gidip 0:30:43.863,0:30:49.213 son üç yılda üretildiği garantisiyle[br]bir tablet kiralayabilirsiniz. 0:30:49.213,0:30:51.996 Farklı dijital erişimler için[br]dijital fırsat merkezleri, 0:30:51.996,0:30:56.101 üniversite ve okullar var. 0:30:56.125,0:30:58.378 Halk kütüphaneleri de çok önemli. 0:30:58.402,0:31:01.625 İnsanlar belediyelerinin binasında[br]konuşmayı tercih ederse, 0:31:01.649,0:31:06.185 elimde bir ses kaydediciyle[br]bizzat oraya gider 0:31:06.209,0:31:09.471 ve konuşmaları Taipei'ye,[br]diğer belediyelere canlı yayımlarım. 0:31:09.495,0:31:13.701 Merkezi hükûmet çalışanları da[br]bağlantısı olan bir odadan katılabilir 0:31:13.701,0:31:16.509 ama burada gündemi belirleyen[br]halkın konuşmaları dinlenir. 0:31:16.533,0:31:18.845 Yüz yüze görüşmeler hâlâ yapılıyor 0:31:18.845,0:31:21.757 yani bu dönüşümü yaparken[br]yüz yüze görüşmeleri kaldırmıyoruz. 0:31:21.757,0:31:26.092 Belediyelerin merkezi hükûmetlerinden[br]daha fazla kişiye ulaşarak 0:31:26.157,0:31:28.078 onların seslerini duyuruyoruz. 0:31:28.078,0:31:31.019 Bunu da transkript,[br]zihin haritaları gibi şeylerin 0:31:31.019,0:31:33.966 gerçek zamanlı olarak[br]internette yayılmasıyla sağlıyoruz. 0:31:33.990,0:31:36.306 Ama yaşça büyüklere gidip 0:31:36.306,0:31:39.918 "Klavyede yazmayı öğrenmelisiniz,[br]yoksa demokrasi yapamazsınız," demiyoruz. 0:31:39.942,0:31:41.109 Tarzımız bu değil. 0:31:41.133,0:31:42.473 Geniş banda ihtiyacımız var 0:31:42.497,0:31:47.968 çünkü bant aralığı çok kısıtlıysa[br]metin mesajları kullanmak zorundasınız. 0:31:48.521,0:31:49.752 DB: Ne kadar doğru. 0:31:49.776,0:31:51.217 Tabii, bu erişim herkese açık. 0:31:51.241,0:31:55.568 Platformu kötüye kullanacaklar olabilir. 0:31:55.592,0:31:57.986 Sahte bilginin yayılmasından[br]biraz bahsetmiştin. 0:31:57.986,0:32:00.382 Mizah söylentiyi yener [br]yöntemini kullanıyorsunuz. 0:32:00.382,0:32:04.516 Ama yanlış bilgi bazen[br]ciddi olarak tehlikeli olabiliyor. 0:32:04.919,0:32:09.461 Böyle saldırılara karşı[br]ne yapıyorsunuz merak ediyorum. 0:32:10.101,0:32:12.783 AT: Anladım. [br]Yanlış bilgiyi kastediyorsun. 0:32:12.807,0:32:18.868 Kamuya bile bile zarar vermek[br]için hazırlanan bilgiler. 0:32:18.892,0:32:22.047 Bunların hafife alınacak bir yanı yok. 0:32:22.047,0:32:26.696 Buna karşı "duyuru ve resmî duyuru"[br]dediğimiz bir fikir geliştirdik. 0:32:26.736,0:32:29.117 Reuters'tan bir fotoğraf. 0:32:29.141,0:32:31.355 Orijinal başlığı okuyorum. 0:32:31.379,0:32:32.633 Diyor ki: 0:32:32.657,0:32:35.972 "Bir genç, Hong Kong'daki[br]iade tasarısı protestoları sırasında 0:32:35.996,0:32:40.163 demokrasi ve siyasi reform[br]talebiyle yapılan yürüyüşte görülüyor." 0:32:40.187,0:32:42.844 Reuters'ın gayet tarafsız bir başlığı. 0:32:42.868,0:32:47.511 Ama geçen Kasım'da[br]tam başkanlık seçimlerimizden önce, 0:32:47.563,0:32:50.904 bir yanlış haber yayıldı ki 0:32:50.928,0:32:53.014 tamamen farklı bir şey söylüyordu. 0:32:53.038,0:32:55.576 Bakın aynı fotoğraf için ne diyor: 0:32:55.600,0:32:57.463 "13 yaşındaki bu serseri, 0:32:57.463,0:33:00.654 yeni iPhone'lar, oyun konsülleri [br]ve pahalı spor ayakkabıları aldı. 0:33:00.678,0:33:03.393 Polisi öldürmeleri için[br]erkek kardeşlerini kiraladı 0:33:03.417,0:33:06.620 ve iki yüz bin dolar teklif etti." 0:33:06.644,0:33:10.461 Bu gördüğümüz elbette ki[br]anlaşmazlık yaratmak için, 0:33:10.485,0:33:15.895 Tayvan seçmeninin Hong Kong'dan[br]nefret etmesini sağlamak için yapılmış. 0:33:15.919,0:33:19.042 Temel meselenin bu olduğunu biliyorlar. 0:33:19.066,0:33:21.685 Haberi kaldırma yoluna gitseydik, 0:33:21.709,0:33:25.048 elimize daha fazla öfkeden[br]başka bir şey geçmeyecekti. 0:33:25.114,0:33:26.545 Biz bunu yapmadık. 0:33:26.569,0:33:30.040 Gerçek denetleyicilerle [br]ve profesyonel gazetecilerle çalıştık; 0:33:30.046,0:33:35.225 amacımız orijinal içeriği yayımlandığı [br]ilk güne dayandırmaktı. 0:33:35.249,0:33:37.680 Zhongyang Zhengfawei'den geliyordu. 0:33:37.704,0:33:44.450 Merkezi partinin [br]ana siyasi ve yasal birimi. 0:33:44.474,0:33:46.656 Çin Komünist Partisi yani. 0:33:46.680,0:33:52.053 Yeni başlığın atıldığı ilk yer[br]partinin Weibo hesabıydı. 0:33:52.077,0:33:54.916 Sosyal medya şirketlerindeki[br]hemen her ortağımızla birlikte 0:33:54.916,0:33:58.057 kamuya bir resmi duyuru yaptık. 0:33:58.205,0:34:00.939 O andan sonra içeriği[br]her yayımladıklarında 0:34:00.963,0:34:04.501 başlığın yanlış olduğu[br]hakkında not düştüler. 0:34:04.525,0:34:08.461 "Bu içerik Çin Komünist Partisi'nin[br]merkezi propaganda biriminden geldi." 0:34:08.485,0:34:09.674 İşte böyle yazdılar. 0:34:09.698,0:34:11.864 Etkili olduğunu gördük 0:34:11.864,0:34:18.138 çünkü insanlar okuduklarının[br]haber malzemesi olmadığını anlıyordu. 0:34:18.560,0:34:20.685 Artık şöyle düşünüyorlar: 0:34:20.685,0:34:23.791 Reuters'ın haberinden üretilen[br]bu sahte mesaj telif hakkı ihlali. 0:34:23.815,0:34:26.061 Bana kalırsa bu [belirsiz] bir parçası. 0:34:26.085,0:34:30.613 İnsanlar okuduklarının kötü niyetli[br]bir içerik olduğunu anladığında 0:34:30.622,0:34:32.550 mesajı düşünmeksizin paylaşmıyorlar. 0:34:32.574,0:34:35.137 Paylaştıklarında ise [br]yorumlarını ekliyorlar: 0:34:35.161,0:34:40.539 "Zhongyang Zhengfawei'nın [br]demokrasimize yapmak istediği işte bu." 0:34:42.182,0:34:46.474 DB: Görünüşe göre[br]küresel sosyal medya şirketleri, 0:34:46.498,0:34:50.534 duyuru ve resmî duyurudan [br]bir şeyler öğrenebilir. 0:34:50.558,0:34:52.156 AT: Resmî duyuru. Doğru. 0:34:52.180,0:34:55.883 DB: İnsanların yaygın kullandığı[br]hesaplara gelirsek; 0:34:55.883,0:35:00.376 Twitter ve Facebook,[br]LINE ya da WhatsApp gibi, 0:35:00.400,0:35:02.734 bunlar için neler önerirsin? 0:35:04.203,0:35:05.386 AT: Evet. 0:35:05.410,0:35:08.656 Seçimden hemen önce, 0:35:08.680,0:35:10.739 herkesin bir şeyden[br]emin olmasını sağladık: 0:35:10.739,0:35:15.685 Onları cezalandırmak için[br]bir yasa yapmıyorduk. 0:35:15.709,0:35:18.764 Ama herkesin de ortadaki[br]basit gerçeği anlamasını istedik. 0:35:18.788,0:35:23.033 Devletin "kontrol bölümü"[br]denen bağımsız bir kolu, 0:35:23.109,0:35:24.768 Tayvan'daki kural gereği, 0:35:24.792,0:35:28.360 kampanya bağışlarını[br]ve masraflarını yayımlar. 0:35:28.384,0:35:31.018 Belediyeler için olan[br]önceki seçimde, 0:35:31.018,0:35:34.221 adayların çoğunun [br]sosyal medya reklamlarını 0:35:34.221,0:35:39.648 Control Yuan'a gider olarak[br]göstermediğini fark ettik. 0:35:40.123,0:35:44.203 Bu da bize gösteriyor ki[br]kamunun denetiminden bağımsız, 0:35:44.227,0:35:48.847 ayrı bir miktarda[br]siyasi bağış ve gider söz konusu. 0:35:48.871,0:35:52.246 Control Yuan, bu rakamları[br]ham veriler olarak yayımladı. 0:35:52.345,0:35:56.433 Yani, istatistikler yerine[br]kişisel bağış kayıtlarını gördük. 0:35:56.433,0:35:58.781 Bağışı kim, neden yapmış;[br]ne zaman, nereye yapmış. 0:35:58.781,0:36:01.243 Araştırmacı gazeteciler [br]çok memnun oldular 0:36:01.267,0:36:04.603 çünkü adaylar ile fon sağlayıcıları[br]arasındaki bağlantıları gösteren 0:36:04.603,0:36:07.555 araştırma raporları hazırlayabileceklerdi. 0:36:07.617,0:36:09.934 Ama küresel sosyal medya şirketleri, 0:36:09.958,0:36:11.959 onlara aynı çalışma malzemesini sunmuyor. 0:36:11.983,0:36:14.523 Onlara buradaki gerçekliğin[br]farklı olduğunu söyledik. 0:36:14.523,0:36:15.927 Toplumsal normumuz bu, dedik. 0:36:15.927,0:36:17.978 Farklı yasalar bizi ilgilendirmiyordu. 0:36:18.320,0:36:22.896 Control Yuan ve araştırmacı gazetecilerin[br]belirlediği bu norma uymalarını 0:36:22.896,0:36:25.895 ya da olası sosyal yaptırımlara [br]hazır olmalarını söyledik. 0:36:25.919,0:36:28.156 Bu hükûmetin dayatması da değil; 0:36:28.180,0:36:32.061 kara kutulardan usanan insanlar[br]böyle olsun istiyor. 0:36:32.085,0:36:35.910 Ayrıca, Ayçiçeği Hareketi'nin[br]taleplerinden biri de bu. 0:36:35.934,0:36:39.871 Sanırım en hızlı tepki[br]Facebook'tan gelmişti. 0:36:39.895,0:36:45.014 Facebook Reklam Kütüphanesi'nde, 0:36:45.038,0:36:52.453 kim muğlak içerikli reklam yayımlarsa[br]reklamı hemen kaldırılıyor. 0:36:52.955,0:36:56.399 Araştırmacı gazeteciler de[br]sivil teknoloji uzmanlarıyla çalışarak 0:36:56.423,0:37:01.227 sosyal medyayı bölücü bir niyetle[br]kullanmaya kalkan kişilerle ilgili 0:37:01.251,0:37:05.307 bir saat içinde [br]bir kınama raporu yayımlıyor. 0:37:05.331,0:37:09.474 Dolayısıyla, önceki başkanlık seçimlerinde[br]kimse böyle hareketlere kalkışmadı. 0:37:09.498,0:37:11.458 DB: Değişim mümkün o zaman. 0:37:12.196,0:37:13.346 AT: Hı hı. 0:37:15.942,0:37:18.911 WPR: Yeniden selam. [br]Başka sorularımız da var. 0:37:18.935,0:37:21.188 Anonim bir soru geliyor: 0:37:21.212,0:37:25.704 "Yanılmıyorsam, Tayvan tamamen [br]DSÖ kapsamının dışında 0:37:25.728,0:37:28.786 ve yüz otuz bölümden oluşan[br]bir hazırlık programı var. 0:37:28.810,0:37:30.572 Bağımsız olarak gelişen bu programa, 0:37:30.596,0:37:34.759 kendi sistemini oluşturma hazırlığında[br]ne ölçüde itimat ediyor? 0:37:36.168,0:37:39.871 AT: Çok az diyebilirim. 0:37:39.895,0:37:42.905 DSÖ'yi uyarmayı denedik. 0:37:42.929,0:37:45.371 Aslında DSÖ'nün tamamen [br]dışında kalmış değiliz, 0:37:45.371,0:37:47.950 ama bilimsel erişimimiz kısıtlı. 0:37:47.974,0:37:50.529 Bakanlık düzeyinde erişimimiz yok. 0:37:50.553,0:37:52.180 Oldukça farklı, değil mi? 0:37:52.204,0:37:54.768 Bilimsel erişiminiz kısıtlıysa 0:37:54.792,0:38:00.680 ve karşı tarafın en iyi epidemi uzmanı[br]başkan yardımcısı olmuyorsa 0:38:00.704,0:38:02.720 -ki Tayvan'da öyle- 0:38:02.744,0:38:06.514 hikâye anlatıcılığını [br]başkan yardımcımız gibi 0:38:06.538,0:38:10.570 siyasi eyleme çevirecek kadar[br]iyi yapmayabilirler, değil mi? 0:38:10.594,0:38:15.748 Bakanlık düzeyinde erişim olmaması,[br]tüm dünyanın zararına bir durum. 0:38:16.044,0:38:18.141 Yoksa diğer insanlar da 0:38:18.141,0:38:20.895 Ocak ayının daha ilk günü[br]bizim gibi önlem alabilirlerdi. 0:38:20.895,0:38:24.012 Ama DSÖ haftalar geçtikten sonra, 0:38:24.036,0:38:29.520 bunun mühim bir şey olduğunu,[br]şüphesiz insandan insana bulaştığını 0:38:29.520,0:38:32.845 ve Wuhan'dan gelenlerin[br]kontrol edilmesi gerektiğini açıkladı. 0:38:32.869,0:38:34.383 Kontroller bundan sonra başladı 0:38:34.407,0:38:37.624 ama bu sırada biz kontrollerimizi[br]iki üç haftadan beri yapıyorduk. 0:38:40.247,0:38:41.577 WPR: Ne kadar mantıklı. 0:38:41.601,0:38:45.014 DB: Siyasette daha fazla[br]bilim insanı ve teknoloji uzmanı olması; 0:38:45.038,0:38:46.888 cevap burada saklı sanırım. 0:38:47.228,0:38:48.378 AT: Aynen öyle. 0:38:50.633,0:38:54.012 WPR: Kamal Srinivasan bir soru sormuş. 0:38:54.012,0:38:55.768 Yeniden açılma stratejinizle ilgili. 0:38:55.792,0:39:00.368 "Tayvan'da restoran ve perakendeciler[br]açılırken güvenliği nasıl sağlıyorsunuz?" 0:39:00.974,0:39:03.363 AT: Yalnız onlar hiç kapanmadı ki...[br](Güler) 0:39:03.387,0:39:04.862 WPR: Yapma! 0:39:04.886,0:39:06.236 AT: Kapanmadılar. 0:39:06.260,0:39:09.389 Karantina olmadı,[br]kapıları kilitlenmedi. 0:39:09.413,0:39:12.889 CECC'nin basın konferansında[br]çok basitçe şunu söyledik: 0:39:12.913,0:39:15.135 Fiziksel mesafeye uyun. 0:39:15.159,0:39:17.215 İçeride bir buçuk metre mesafeyi koruyun 0:39:17.239,0:39:18.389 ya da maske takın. 0:39:18.413,0:39:19.594 Bu kadardı. 0:39:19.618,0:39:24.275 Yanılmıyorsam, bazı restoranlar[br]kırmızı perdeler taktı 0:39:24.299,0:39:28.627 ve bazıları da sandalye üzerlerine[br]minik oyuncaklar koydu; 0:39:28.651,0:39:31.036 böylece insanların mesafeli[br]oturmasını sağladılar. 0:39:31.036,0:39:37.240 Bazıları da sandalyeler arasına[br]şeffaf camlar, plastik duvarlar koydu. 0:39:38.686,0:39:41.899 Sosyal açıdan gerçekten[br]yaratıcı çözümler ürettiler. 0:39:41.923,0:39:46.515 Sanırım, yalnızca eskort barlar[br]bir süreliğine kapalı kaldı 0:39:46.539,0:39:50.159 çünkü yeterince hızlı davranıp 0:39:50.159,0:39:54.277 kurallara uygun şekilde[br]düzenlerini değiştiremediler. 0:39:54.301,0:39:57.757 Ama sonunda onlar da yeni yollar keşfetti 0:39:57.781,0:40:02.274 ve plastik koruması olan[br]başlıklardan dağıttılar. 0:40:02.274,0:40:05.749 Tabii korumanın arkasında[br]içebileceğiniz kadar boşluk var. 0:40:05.773,0:40:08.461 Böyle bir sosyal yaratıcılık[br]sayesinde yeniden açıldılar. 0:40:10.479,0:40:12.162 DB: Harika. 0:40:12.186,0:40:16.692 WPR: Stratejilerinizden öğrenilecek[br]ne çok şey var gerçekten de. 0:40:16.716,0:40:20.791 Şimdilik teşekkürler, bitirmeye yakın[br]son sorularımla burada olacağım. 0:40:22.002,0:40:25.867 DB: Restoranların kapanmadığını [br]duyduğuma mutlu oldum 0:40:25.891,0:40:30.275 çünkü Taipei'de tattığım[br]yemekler öyle lezizdi ki 0:40:30.299,0:40:33.463 gittiğim diğer dünya şehirleri içinde[br]bu açıdan en iyilerindendi. 0:40:33.463,0:40:36.517 Tebrik ederim, şanslısınız. 0:40:38.252,0:40:44.791 Dijital araçları COVID'e karşı[br]kullanma açısından olsun, 0:40:44.815,0:40:47.153 demokrasi için kullanma [br]açısından olsun, 0:40:47.177,0:40:49.651 en önemli mesele daima gizlilik. 0:40:49.675,0:40:52.985 Bundan biraz söz ettin. 0:40:53.009,0:40:56.543 Ama eminim Tayvanlılar da, 0:40:56.567,0:40:59.919 gizliliklerinin tehlikeye girmesinden[br]aynı şekilde kaygı duyuyorlardır. 0:40:59.919,0:41:02.483 Özellikle jeopolitik bağlamı düşünürsek. 0:41:02.507,0:41:03.663 AT: Haklısın. 0:41:03.687,0:41:05.749 DB: Taleplere nasıl cevap veriyorsunuz? 0:41:07.010,0:41:13.060 AT: Veri toplamanın azaltılması gibi 0:41:13.084,0:41:15.498 yalnızca savunmacı stratejiler [br]geliştirmiyoruz; 0:41:15.522,0:41:17.977 aksine ileri dönük[br]tedbirlere de başvuruyoruz. 0:41:18.001,0:41:20.522 Gizliliği artırma teknolojileri de[br]bunlara bir örnek. 0:41:20.546,0:41:23.740 Yazılım yarışmamızdan çıkan[br]en iyi ekiplerden Polis, 0:41:23.764,0:41:28.192 TW stratejisiyle temas takibini[br]kolaylaştırma üzerine çalışıyor. 0:41:28.248,0:41:32.328 Ama odağını temas izleyiciler[br]ya da sağlık çalılanları değil, 0:41:32.352,0:41:35.213 bizzat bireyin kendisi oluşturuyor. 0:41:35.237,0:41:37.530 Fikir şöyleydi: 0:41:37.554,0:41:39.620 Telefonunuza ateşinizi kaydedebilirsiniz, 0:41:39.644,0:41:42.847 nerede olduğunuzu [br]ya da buna benzer bilgileri de. 0:41:42.871,0:41:45.068 Ama her şey kesinlikle [br]telefonunuzda kalacak. 0:41:45.068,0:41:46.803 Sistem Bluetooth bile kullanmıyor. 0:41:46.803,0:41:47.887 Aktarım yok. 0:41:48.229,0:41:49.776 Açık kaynak kullanıldığından, 0:41:49.800,0:41:52.331 sistemi yönetip[br]uçak modunda kullanabilirsiniz. 0:41:52.355,0:41:56.963 Temas izleyici yüksek risk grubunda[br]olduğunuzu söylerse 0:41:56.998,0:41:59.323 ve temas geçmişiniz istenirse, 0:41:59.347,0:42:02.553 araç tek kullanımlık olan[br]bir URL oluşturur. 0:42:02.577,0:42:06.358 Temas izleyici hangi bilgileri[br]görmek istiyorsa, 0:42:06.382,0:42:09.224 bağlantıda yalnızca bunlar[br]-anonim olarak- yer alır. 0:42:09.252,0:42:12.522 Ama sistem normal görüşmelerde[br]olduğundan daha farklı işler. 0:42:12.637,0:42:17.799 Yalnızca nerede olduğunuzu öğrenmek[br]amacıyla size bir soru sorar, 0:42:17.823,0:42:19.919 siz de öyle bir şekilde [br]yanıt verirsiniz ki 0:42:19.919,0:42:22.609 başkalarının gizliliğine [br]müdahale etmemiş olursunuz. 0:42:22.633,0:42:25.225 Buradaki temel amaç, 0:42:25.249,0:42:28.600 başkalarının gizliliğini [br]daha iyi korumak 0:42:28.624,0:42:31.617 çünkü kişisel veriler hiçbir zaman[br]tamamen kişisel değildir. 0:42:31.641,0:42:34.403 Hep toplumsaldır,[br]hep kesişme halindedir. 0:42:34.427,0:42:36.907 Bir partide selfie çektim diyelim, 0:42:36.931,0:42:40.616 farkında olmadan diğer herkesi[br]fotoğrafa katmış oluyorum; 0:42:40.640,0:42:44.283 yüzlerini, çevreyi, ortamı... 0:42:44.307,0:42:47.634 Fotoğrafı bir bulut hizmetine yüklersem, 0:42:47.658,0:42:50.691 o zaman çevremdeki herkesin[br]pazarlık gücünü tehlikeye atıyorum, 0:42:50.715,0:42:53.304 onların müzakere gücünü azaltıyorum. 0:42:53.328,0:42:56.174 Neden? [br]Çünkü verileri artık bulutta 0:42:56.198,0:42:59.735 ve bulut onların zararını karşılamak[br]ya da rızalarını almak zorunda değil. 0:42:59.952,0:43:02.204 Yani, araçları tasarlarken 0:43:02.228,0:43:05.617 gizliliği pozitif bir değer olarak[br]artırmayı düşünüyoruz; 0:43:05.641,0:43:08.323 amaç yalnızca kişinin kendi[br]gizliliğini korumak değil. 0:43:08.347,0:43:09.808 Tıbbi maskeleri örnek alın. 0:43:09.808,0:43:12.498 Sizi koruyorlar ama daha çok[br]başkalarının güvenliği için. 0:43:12.522,0:43:15.823 Bu fikre bağlı kalıp[br]daima açık kaynaklı 0:43:15.847,0:43:19.291 ve açık API kullanarak[br]araçlar geliştirirsek 0:43:19.315,0:43:25.489 merkezi ya da bulut tabanlı denen[br]sistemlerden daha iyi konumda oluruz. 0:43:27.656,0:43:30.370 DB: Gelecekte yaşadığınız çok açık. 0:43:30.394,0:43:33.371 Yanılmıyorsam gerçek anlamda da öyle, 0:43:33.395,0:43:35.521 orada yarın sabah oldu herhalde. 0:43:35.545,0:43:36.704 AT: On iki saat ileride. 0:43:36.728,0:43:37.878 DB: Evet. 0:43:38.657,0:43:41.585 Gelecekte neler görüyorsun? 0:43:41.609,0:43:43.353 Sırada ne var? 0:43:44.926,0:43:49.001 AT: Korona virüsün büyük çaplı[br]etkileri olacak bana kalırsa. 0:43:49.025,0:43:53.390 Otoriter toplumları ele alırsak, 0:43:53.414,0:43:55.974 tüm bu karantinalar, yasaklar 0:43:55.998,0:44:00.807 bu toplumları daha da totaliter[br]yapma potansiyeli taşıyor. 0:44:00.831,0:44:03.022 Aksine insanlar sosyal sektöre inanır, 0:44:03.046,0:44:07.176 sosyal yenilikçilerin dehasına güvenirse 0:44:07.236,0:44:11.404 böyle bir salgın Tayvan'daki gibi[br]demokrasimizi kuvvetlendirir. 0:44:11.424,0:44:14.728 İnsanlar samimiyetle herkesin[br]bir şeyler yaratabileceğini hisseder; 0:44:14.752,0:44:18.294 yaratılanlar da yalnızca[br]Tayvan'ın refahı için değil, 0:44:18.318,0:44:21.322 dünyadaki herkesin iyiliği için olur. 0:44:21.346,0:44:22.791 Özetle diyebilirim ki 0:44:22.815,0:44:27.577 siz hazır olun olmayın[br]salgının sonuçlarını engelleyemezsiniz 0:44:27.601,0:44:32.210 ama toplum olarak Tayvan'ın SARS'tan[br]sonra yaptığı gibi davranabilirsiniz. 0:44:32.234,0:44:34.702 2003'te SARS kapıya dayandığında 0:44:34.726,0:44:37.111 bir hastaneyi olduğu gibi [br]kapatmak zorunda kaldık, 0:44:37.111,0:44:40.845 barikatları çektik[br]ve ne zaman açılacağı belli değildi. 0:44:40.869,0:44:42.323 O kadar sarsıcıydı ki... 0:44:42.347,0:44:45.879 30 yaşın üzerindeki herkes[br]bunun travmasını hatırlar. 0:44:45.903,0:44:49.972 Belediyeler ve merkezi hükûmet[br]farklı şeyler söylüyordu; 0:44:50.044,0:44:55.001 bu yüzden anayasa mahkemeleri[br]SARS'tan sonra meclisi görevlendirdi 0:44:55.022,0:44:57.450 ve bugün gördüğümüz sistemi [br]kurmalarını istedi. 0:44:57.474,0:45:02.101 İnsanlar, SARS zamanı[br]yaşadıkları krize yanıt olarak 0:45:02.141,0:45:06.347 bu etkili müdahale sistemini kurdular[br]ve ilk örnekleri oluşturdular. 0:45:06.371,0:45:08.569 Ayçiçeği Hareketi'yle benzer bir durum. 0:45:08.593,0:45:13.418 Güven krizi yeni araçlar[br]geliştirme fırsatı verdi, 0:45:13.442,0:45:15.276 güvene öncelik vermemizi sağladı. 0:45:15.300,0:45:19.998 Korona virüsün ilk dalgasından[br]kurtulmayı başaran herkes, 0:45:20.022,0:45:21.437 bunu bir şans olarak görse 0:45:21.437,0:45:26.529 hayatta kalmak adına[br]yabancı değerlere tutunmaktansa 0:45:26.553,0:45:30.596 kurucu değerlerini kuvvetlendirecek[br]yeni normlar benimseyebilir. 0:45:32.704,0:45:34.812 DB: Öyle olmasını umalım. 0:45:34.836,0:45:42.608 İkinci bir krize karşı bütün dünyanın[br]Tayvan gibi hazır olması lazım. 0:45:42.633,0:45:47.626 Dijital demokrasi [br]ve dijital vatandaşlık konularında, 0:45:47.641,0:45:49.813 sence Tayvan olarak[br]belki de dünya genelinde 0:45:49.813,0:45:52.289 nereye doğru gidiyoruz? 0:45:53.108,0:45:57.459 AT: Durun, size iş tanımımı okuyayım. 0:45:57.498,0:46:00.875 Bu benim mevcut iş tanımım[br]ve sorunuzun cevabı. 0:46:00.899,0:46:02.049 Okuyorum: 0:46:02.474,0:46:04.982 İnternet nesnelerini gördüğümüzde 0:46:05.006,0:46:07.206 onları internet canlıları yapalım. 0:46:07.657,0:46:09.847 Sanal gerçekliği gördüğümüzde 0:46:09.871,0:46:12.093 onu kolektif bir gerçeklik yapalım. 0:46:12.728,0:46:14.831 Makine öğrenimini, 0:46:14.855,0:46:17.322 ortaklaşa öğrenmeye dönüştürelim. 0:46:17.758,0:46:20.432 Kullanıcı deneyimi ifadesini, 0:46:20.456,0:46:23.019 insan deneyimi ifadesinde yaşatalım. 0:46:23.361,0:46:26.369 Tekilliğin yaklaştığını her duyduğumuzda 0:46:26.393,0:46:28.133 daima şunu hatırlayalım: 0:46:28.157,0:46:30.228 Çokluk da burada. 0:46:30.942,0:46:32.542 Dinlediğiniz için teşekkürler. 0:46:33.379,0:46:34.680 DB: Vay canına. 0:46:34.704,0:46:36.729 Bunu alkışlamalıyım, 0:46:36.753,0:46:38.020 çok güzeldi. 0:46:38.625,0:46:39.775 (Gülüşmeler) 0:46:40.243,0:46:41.625 Tam bir iş tanımı. 0:46:41.649,0:46:47.022 Muhafazakar bir anarşist,[br]dijital bakanı ve bu iş tanımı. 0:46:47.056,0:46:48.289 Gerçekten etkileyici. 0:46:48.313,0:46:49.913 AT: Şiir gibi. 0:46:50.279,0:46:52.223 DB: (Güler) 0:46:52.858,0:47:01.035 Bu yöntemleri ABD'de uyguladığımızı[br]hayal etmeye çalışıyorum 0:47:01.035,0:47:04.874 ama sanırım durum gözüme[br]pek iç açıcı gelmiyor. 0:47:04.898,0:47:09.815 Senden COVID'le mücadelesinde[br]ABD için umut vadeden sözler duysak? 0:47:11.701,0:47:15.462 AT: Tayvan'da SARS yaşanırken[br]kimse CECC kurabileceğimizi 0:47:15.486,0:47:20.099 ve tatlı bir "köpek" sözcümüz olacağını [br]hayal bile edemezdi. 0:47:20.123,0:47:22.896 Ayçiçeği Hareketi'nden önceki[br]büyük bir protestoda, 0:47:22.920,0:47:27.260 yanılmıyorsam yarım milyon[br]belki daha fazla insan sokaktaydı. 0:47:27.284,0:47:31.406 Kimse kolektif bir iletişim sistemi kurup 0:47:31.430,0:47:34.000 açık hükûmet verilerini yayımlayacağımızı, 0:47:34.000,0:47:37.168 böylece yurttaş katılımcılığını[br]yeniden yaratacağımızı düşünemezdi. 0:47:37.168,0:47:38.993 Yani, umudu hiç kaybetmeyin. 0:47:39.017,0:47:44.631 Sevdiğim şarkıcılardan Leonard Cohen[br]-ki bir de şairdir- şöyle der: 0:47:44.655,0:47:46.345 "Hâlâ çalabilen çanları çalın, 0:47:46.369,0:47:49.004 başka mükemmel hediyeleri unutun. 0:47:49.028,0:47:53.744 Her şeyde bir çatlak vardır;[br]oradan sızar ışık içeri. 0:47:55.149,0:47:56.299 WPR: Vay canına. 0:47:57.320,0:47:58.527 Ne kadar güzel. 0:47:58.551,0:48:02.117 Dinleyicilerimize de mükemmel bir[br]veda mesajı gibi oldu, 0:48:02.117,0:48:03.767 herkesin ortak duygusunu yansıttı. 0:48:03.791,0:48:07.475 Sanırım herkes, Audrey,[br]paylaştıklarına minnettar kaldı, 0:48:07.499,0:48:13.355 Tayvan'ın stratejileri hakkındaki[br]tüm o bilgiler ve görüşler eşsizdi. 0:48:14.502,0:48:15.653 AT: Teşekkür ederim. 0:48:15.677,0:48:16.827 WPR: David -- 0:48:17.661,0:48:20.142 DB: Bir şey daha ekleyecektim, 0:48:20.142,0:48:22.462 iş tanımın için,[br]o güzel tanım için teşekkürler. 0:48:22.486,0:48:26.746 Ayrıca, süratle paylaştığın[br]tüm o sağduyulu fikirler için de. 0:48:26.770,0:48:29.922 Sanırım birçok fikir verdin. 0:48:29.946,0:48:32.926 Sayısını bilmiyorum; 20, 30, 40? 0:48:32.950,0:48:34.750 Bir yerde saymayı bıraktım. 0:48:35.855,0:48:38.242 AT: Paylaşmaya Değer Fikirler[br]yeri değil mi burası? 0:48:38.242,0:48:39.259 Fikirler. Çoğul. 0:48:39.283,0:48:41.000 (Gülüşmeler) 0:48:41.363,0:48:42.514 DB: Doğru. 0:48:42.538,0:48:45.230 Bizlerle olduğun için çok teşekkürler. 0:48:45.254,0:48:46.539 WPR: Teşekkürler, Audrey. 0:48:46.539,0:48:48.355 DB: Şans hep sizinle olsun umarım. 0:48:48.857,0:48:51.249 AT: Teşekkürler. [br]Size orada iyi bir gün diliyorum. 0:48:51.249,0:48:52.399 Güvende kalın.