1
00:00:08,568 --> 00:00:11,971
Những ai lần đầu tiếp xúc với những
tác phẩm của William Shakespeare,

2
00:00:11,971 --> 00:00:14,540
sẽ thấy ngôn ngữ ông sử dụng 
có vẻ lạ lùng.

3
00:00:14,540 --> 00:00:17,625
Nhưng có một bí mật về việc thưởng thức 
ngôn ngữ của ông.

4
00:00:17,625 --> 00:00:23,383
Mặc dù nổi tiếng về các vở kịch,
Shakespeare trước hết là một nhà thơ.

5
00:00:23,383 --> 00:00:26,202
Một điều quan trọng nhất 
về ngôn ngữ của Shakespeare

6
00:00:26,202 --> 00:00:28,740
là cách mà ông nhấn âm.

7
00:00:28,740 --> 00:00:30,153
Không phải cách nhấn bạn nghĩ

8
00:00:30,153 --> 00:00:34,498
mà là cách ta nhấn mạnh một âm tiết 
nhiều hơn các âm khác.

9
00:00:34,498 --> 00:00:38,283
Chúng ta quen với việc làm điều này
đến mức ban đầu không nhận ra.

10
00:00:38,283 --> 00:00:42,462
Nhưng nếu bạn nói thật chậm rãi một từ, 
bạn sẽ dễ dàng nhận ra.

11
00:00:42,462 --> 00:00:48,272
Playwright, computer, telephone.

12
00:00:48,272 --> 00:00:50,644
Các nhà thơ rất ý thức về nhấn âm,

13
00:00:50,644 --> 00:00:52,609
đã làm nhiều thí nghiệm với con số

14
00:00:52,609 --> 00:00:55,603
và thứ tự của âm tiết được nhấn 
và không nhấn,

15
00:00:55,603 --> 00:01:00,515
và kết hợp chúng lại theo những cách khác
nhằm tạo ra âm điệu trong thơ.

16
00:01:00,515 --> 00:01:01,577
Giống các nhạc sĩ,

17
00:01:01,577 --> 00:01:06,299
các nhà thơ thường thể hiện ý tưởng
qua sự lập lại nhận biết được của âm điệu

18
00:01:06,299 --> 00:01:08,963
hoặc tiết tấu thơ.

19
00:01:08,963 --> 00:01:09,994
Cũng như âm nhạc,

20
00:01:09,994 --> 00:01:14,107
thơ có cách diễn tả riêng của mình.

21
00:01:14,107 --> 00:01:15,619
Trong một dòng thơ,

22
00:01:15,619 --> 00:01:19,249
một âm nhịp là một số lượng nhất định
các từ được và không được nhấn âm

23
00:01:19,249 --> 00:01:21,407
tạo nên một đơn vị riêng biệt,

24
00:01:21,407 --> 00:01:25,742
giống như một ô nhịp
chứa một số lượng phách nhất định.

25
00:01:25,742 --> 00:01:29,504
Môt câu thơ thường được cấu tạo bởi
một số nhịp thơ.

26
00:01:29,504 --> 00:01:33,799
Ví dụ, thơ Đactin có luật điệu
ba âm tiết

27
00:01:33,799 --> 00:01:37,976
trong đó âm tiết đầu được nhấn, 
âm thứ hai và ba không nhấn.

28
00:01:37,976 --> 00:01:41,164
Luật Đactin tạo nên những dòng thơ
có nhịp nhanh và cường độ tăng,

29
00:01:41,164 --> 00:01:44,541
như trong thơ của Robert Browning,
"The Lost Leader"

30
00:01:44,541 --> 00:01:51,505
"Just for a handful of silver he left us.
Just for a rib and to stick in his coat."

31
00:01:51,505 --> 00:01:54,403
Một dạng âm nhịp khác là
thơ trochee dài hai âm tiết,

32
00:01:54,403 --> 00:01:57,619
âm tiết được nhấn nối tiếp 
bởi âm tiết không được nhấn.

33
00:01:57,619 --> 00:02:00,272
Thơ trochee từ đoạn trích
bài "Macbeth" của Shakespeare

34
00:02:00,272 --> 00:02:04,224
thêm âm điệu lạ lùng và ma quái
vào câu hát của những phù thủy.

35
00:02:04,224 --> 00:02:10,750
"Double, double, toil and trouble;
fire burn and cauldron bubble."

36
00:02:10,750 --> 00:02:13,674
Nhưng với Shakespeare,
đó là tất cả về nhịp thơ iamb.

37
00:02:13,674 --> 00:02:16,541
Luật thơ có hai âm tiết này giống như
luật trochee-đảo,

38
00:02:16,541 --> 00:02:20,493
vậy âm tiết đầu sẽ không được nhấn,
và âm tiết thứ hai được nhấn, ví dụ,

39
00:02:20,493 --> 00:02:24,215
"To be, or not to be."

40
00:02:24,215 --> 00:02:28,425
Tiết tấu thơ yêu thích của Shakespeare,
đặc biệt là thơ iambic 5 âm tiết,

41
00:02:28,425 --> 00:02:31,832
mà mỗi dòng thơ được cấu tạo bởi
năm nhịp iamb hai âm tiết,

42
00:02:31,832 --> 00:02:34,949
cho tất cả mười âm tiết.

43
00:02:34,949 --> 00:02:38,357
Và điều này được dùng nhiều trong các
câu thơ nổi tiếng của Shakespeare:

44
00:02:38,357 --> 00:02:42,597
"Shall I compare thee to a summer's day?"

45
00:02:42,597 --> 00:02:46,965
"Arise fair sun,
and kill the envious moon."

46
00:02:46,965 --> 00:02:51,406
Hãy để ý cách nhịp iambs cắt ngang qua
cả dấu chấm câu và cách tách từ.

47
00:02:51,406 --> 00:02:55,548
Nhịp thơ là tất cả liên quan đến âm thanh,
chứ không phải đánh vần.

48
00:02:55,548 --> 00:02:58,369
Thơ năm chữ iambic nghe có vẻ kỹ thuật,

49
00:02:58,369 --> 00:03:01,422
nhưng có một cách dễ dàng để nhớ rằng
nó có nghĩa là gì.

50
00:03:01,422 --> 00:03:05,669
Từ ngữ iamb được phát âm giống với
cụm từ "I am."

51
00:03:05,669 --> 00:03:07,975
Giờ, hãy cùng mở rộng đến một câu

52
00:03:07,975 --> 00:03:11,155
mà chỉ xuất hiện
trong câu thơ năm chữ iambic.

53
00:03:11,155 --> 00:03:15,308
"Tôi là một tên cướp biển có cái chân gỗ."

54
00:03:15,308 --> 00:03:17,549
Tên cướp biển chỉ có thể
đi theo nhịp iambs,

55
00:03:17,549 --> 00:03:20,676
một sự gợi lại sống động cho nhịp thơ
yêu thích của Shakespeare.

56
00:03:20,676 --> 00:03:24,428
Thơ năm âm tiết luật iambs là khi hắn
bước mười bước chân.

57
00:03:24,428 --> 00:03:27,764
Người bạn cướp biển thậm chí
giúp ta nhớ cách đánh dấu chính xác nó

58
00:03:27,764 --> 00:03:32,166
nêu ta tưởng tượng dấu chân anh ta để lại
khi đi qua bờ biển của hòn đảo hoang:

59
00:03:32,166 --> 00:03:37,858
Dấu cong cho những âm tiết không được nhấn
và dấu giày cho những âm tiết được nhấn.

60
00:03:37,858 --> 00:03:42,293
"Nếu âm nhạc là thức ăn cho tình yêu,
hãy tiếp tục chơi."

61
00:03:42,293 --> 00:03:44,572
Dĩ nhiên, hầu hết các vở kịch Shakespeare

62
00:03:44,572 --> 00:03:46,820
đều được viết bằng văn xuôi.

63
00:03:46,820 --> 00:03:48,166
Nhưng nếu đọc kỹ,

64
00:03:48,166 --> 00:03:51,090
bạn sẽ thấy rằng các nhân vật của ông
đã biến chúng thành thơ,

65
00:03:51,090 --> 00:03:53,312
và đặc biệt là thơ năm âm nhịp iambs,

66
00:03:53,312 --> 00:03:57,778
cũng vì nhiều lý do tương tự
khiến ta tìm đến thơ trong cuộc đời.

67
00:03:57,778 --> 00:04:03,301
Cảm thấy đam mê, tâm trạng,
hoặc quan trọng.

68
00:04:03,301 --> 00:04:06,808
Bất kể là khi Hamlet suy tư 
về sự tồn tại của mình,

69
00:04:06,808 --> 00:04:09,100
hoặc khi Romeo bày tỏ tình cảm,

70
00:04:09,100 --> 00:04:12,848
các nhân vật tự chuyển sang
thơ iamb 5 âm tiết khi họ nói về cảm xúc

71
00:04:12,848 --> 00:04:15,287
và vị trí của họ trên thế giới này.

72
00:04:15,287 --> 00:04:18,411
Vậy chỉ còn lại câu hỏi cuối cùng.

73
00:04:18,411 --> 00:04:22,039
Tại sao Shakespeare lại chọn thơ năm âm
nhịp iamb cho những giây phút này,

74
00:04:22,039 --> 00:04:26,669
mà không phải, ví dụ, là thơ lục âm
trochaic hay thơ tứ âm dactylic

75
00:04:26,669 --> 00:04:30,138
Người ta nói rằng thơ năm âm nhịp iambs
dễ nhớ đối với các diễn viên

76
00:04:30,138 --> 00:04:31,795
và dễ hiểu đối với khán giả

77
00:04:31,795 --> 00:04:36,179
vì nó thích hợp với tiếng Anh.

78
00:04:36,179 --> 00:04:38,131
Nhưng có thể do lý do khác.

79
00:04:38,131 --> 00:04:40,864
Lần tới nếu bạn đang trong trạng thái
cảm xúc dâng trào,

80
00:04:40,864 --> 00:04:44,045
như cảm giác khiến các nhân vật của
Shakespeare tuôn trào bằng thơ,

81
00:04:44,045 --> 00:04:47,550
hãy đặt tay lên ngực trái.

82
00:04:47,550 --> 00:04:49,251
Bạn cảm thấy gì?

83
00:04:49,251 --> 00:04:52,180
Đó là tim bạn đang đập theo nhịp iambs.

84
00:04:52,180 --> 00:04:58,052
Da duhm, da duhm, 
da duhm, da duhm, da duhm.

85
00:04:58,052 --> 00:05:02,133
Những dòng đậm chất thi ca của Shakespeare
không chỉ nói về vấn đề của trái tim.

86
00:05:02,133 --> 00:05:04,288
Chúng đi theo nhịp điệu của nó.