WEBVTT

00:00:00.640 --> 00:00:02.816
Peki, ben sizin için

00:00:02.816 --> 00:00:05.456
genetiği tasarlanmış bir bebek 
yapabilseydim ne olurdu?

00:00:06.020 --> 00:00:08.316
Ebeveyn adayları olarak siz

00:00:08.316 --> 00:00:12.316
ve bilim adamı olarak ben, bu yola 
birlikte çıkmaya karar verseydik?

NOTE Paragraph

00:00:13.990 --> 00:00:15.546
Ya da böyle bir şey yapmasaydık?

00:00:15.546 --> 00:00:18.096
Bunun "kötü bir fikir"
olduğunu düşünseydik

00:00:18.096 --> 00:00:21.472
fakat ailemiz, arkadaşlarımız 
ve iş arkadaşlarımız

00:00:21.472 --> 00:00:23.112
bunu yapmaya karar verseydi?

NOTE Paragraph

00:00:24.320 --> 00:00:27.170
Şimdi zamanı hızlıca 
15 yıl sonrasına saralım.

00:00:27.960 --> 00:00:30.736
2030 yılında olduğumuzu ve
sizlerin birer ebeveyn

00:00:30.760 --> 00:00:32.159
olduğunuzu varsayalım.

00:00:32.720 --> 00:00:35.976
Yanınızda bir kızınız var, Marianne

00:00:36.000 --> 00:00:39.376
ve 2030 yılında, genetik yapısında 
hiçbir değişiklik yapılmadığı için

00:00:39.400 --> 00:00:41.920
onu doğal olarak tanımlıyoruz.

00:00:43.280 --> 00:00:46.720
Eşiniz ve siz bilinçli olarak 
böyle bir karar aldığınız için

00:00:47.480 --> 00:00:50.696
sosyal çevrenizdeki birçok insan 
sizi küçümsüyor.

00:00:50.720 --> 00:00:53.790
Sizin teknolojiye karşı ya da teknofobik
olduğunuzu düşünüyor.

NOTE Paragraph

00:00:55.520 --> 00:00:58.496
Marianne'nin yan dairede yaşayan 
en yakın arkadaşı Jenna ise

00:00:58.520 --> 00:01:00.160
çok farklı bir hikâye.

00:01:00.920 --> 00:01:06.800
Jenna, genetiğinde bir sürü iyileştirme
yapılan, genetiği tasarlanmış bir kız.

00:01:08.720 --> 00:01:10.080
Evet. İyileştirme.

00:01:10.750 --> 00:01:15.230
Bu iyileştirmeler, komik bir ismi olan 
yeni bir gen değiştirme teknolojisi

00:01:15.230 --> 00:01:17.236
CRISPR kullanılarak tanıtıldı.

00:01:17.236 --> 00:01:18.990
Komik bir isim,

00:01:18.990 --> 00:01:20.886
çünkü hani bir şey çıtır çıtır olur ya,

00:01:20.886 --> 00:01:22.200
bu da CRISPR.

00:01:23.520 --> 00:01:26.816
Jenna'nın ebeveynlerinin birkaç 
milyon dolar ödeyerek


00:01:26.840 --> 00:01:28.720
tuttuğu bu bilim adamı

00:01:29.560 --> 00:01:33.440
CRISPR'ı insan embriyolarından 
oluşan bir gruba tanıttı.

00:01:34.360 --> 00:01:36.056
Sonra genetik testler yaptılar

00:01:36.080 --> 00:01:39.960
ve Jenna'nın embriyosunun 
gruptaki en iyi embriyo

00:01:39.960 --> 00:01:42.080
olduğu tahmininde bulundular.

00:01:43.160 --> 00:01:46.616
Şimdi, Jenna hakiki, gerçek bir insan.

00:01:46.640 --> 00:01:49.856
Oturma odanızdaki halının üzerinde oturup

00:01:49.880 --> 00:01:52.360
kızınız Marianne ile oynuyor.

00:01:53.080 --> 00:01:56.176
Aileleriniz artık birbirini 
yıllardır tanıyor

00:01:56.200 --> 00:01:58.616
ve Jenna'nın sıradışı olduğunun

00:01:58.640 --> 00:02:00.730
daha da farkına varmaya başladınız.

00:02:01.200 --> 00:02:03.040
Jenna inanılmaz derecede zeki.

00:02:03.040 --> 00:02:06.566
Eğer kendinize karşı dürüst olabilirseniz,
aslında o sizden bile daha zeki

00:02:06.566 --> 00:02:08.080
ve daha sadece beş yaşında.

00:02:09.039 --> 00:02:12.806
Güzel, uzun, atletik...

00:02:12.806 --> 00:02:15.416
Bu liste uzadıkça uzar.

00:02:16.280 --> 00:02:18.840
Doğrusunu söylemek gerekirse, Jenna gibi

00:02:18.840 --> 00:02:21.230
genetik yapısı değiştirilmiş 
bütün bir nesil var.

00:02:21.920 --> 00:02:24.276
Bu zamana kadar, hepsi 
ebeveynlerinin neslinden,


00:02:24.276 --> 00:02:26.416
sizin neslinizden

00:02:26.440 --> 00:02:28.176
daha sağlıklı görünüyor.

00:02:28.200 --> 00:02:30.410
Ve daha az sağlık masrafları var.

00:02:32.040 --> 00:02:34.776
HIV/AIDS ve genetik 
rahatsızlıkları da içeren

00:02:34.800 --> 00:02:38.040
bir sürü hastlalığa karşı 
bağışıklık sahibiler.

NOTE Paragraph

00:02:39.080 --> 00:02:40.760
Her şey kulağa harika geliyor.

00:02:41.400 --> 00:02:44.556
Ama Jenna'yla ilgili bir şeylerin 
tam doğru olmadığını hissettiren

00:02:44.556 --> 00:02:49.520
bu huzursuz edici duyguyu 
engelleyemiyorsunuz ve

00:02:50.160 --> 00:02:54.280
diğer genetiği değiştirilmiş çocuklarla 
ilgili de aynı şeyleri hissediyorsunuz.

00:02:55.120 --> 00:02:58.480
Ayrıca, hafta başında bir gazetede 


00:02:58.480 --> 00:03:02.456
tasarlanmış bebek olarak dünyaya gelmiş
çocuklar üzerinde yapılan bir araştırmanın


00:03:02.480 --> 00:03:05.296
bu çocukların yüksek agresiflik 
ve kendini beğenmişlik gibi

00:03:05.296 --> 00:03:08.040
bazı sorunlarının olabileceğini 
gösterdiğini okumuştunuz.

00:03:09.640 --> 00:03:11.296
Fakat aklınızda

00:03:11.320 --> 00:03:15.016
Jenna'nın ailesinden aldığınız
bazı haberler var.

00:03:15.040 --> 00:03:16.536
Jenna çok zeki,

00:03:16.560 --> 00:03:19.656
şimdi sizin kızınız Marianne'den
farklı bir okula,

00:03:19.680 --> 00:03:22.176
özel bir okula gidiyor ve

00:03:22.200 --> 00:03:25.936
bu sizin ailenizi biraz 
karışıklığa sürüklüyor.

00:03:25.960 --> 00:03:27.296
Marianne durmadan ağlıyor

00:03:27.320 --> 00:03:30.736
ve geçen gece iyi geceler demek 
için onu yatağına götürdüğünüzde

00:03:30.760 --> 00:03:35.240
size "Babacığım, Jenna artık benim 
arkadaşım olamayacak mı? " diye sormuştu.

NOTE Paragraph

00:03:36.480 --> 00:03:40.016
Şimdi size 2030'da gerçekleşen hayal 
ürünü bu hikâyeyi anlatırken

00:03:40.040 --> 00:03:42.010
içimde sanki bazılarınızı

00:03:42.010 --> 00:03:45.376
bilim kurgu düşüncelerine sürüklemişim
gibi bir his var. Haksız mıyım?

00:03:45.376 --> 00:03:47.776
Bir bilim kurgu kitabı 
okuduğunuzu düşünüyorsunuz.

00:03:47.800 --> 00:03:50.736
Ya da belki Cadılar Bayramı 
tarzında düşünüyorsunuz.

00:03:50.760 --> 00:03:53.176
Ancak bu bizim için sadece 15 yıl sonra

00:03:53.200 --> 00:03:54.840
gerçekten de olabilecek bir hakikat.

NOTE Paragraph

00:03:55.480 --> 00:03:58.416
Ben kök hücre ve genetik araştırmacısıyım

00:03:58.440 --> 00:04:00.910
ve bu yeni CRISPR teknolojisini

00:04:00.910 --> 00:04:03.120
ve onun potansiyel
etkisini anlayabiliyorum.

00:04:03.600 --> 00:04:07.216
Kendimizi bu hakikâtin 
içinde bulabiliriz ve

00:04:07.240 --> 00:04:10.320
birçok şey bugün ne yapmaya 
karar verdiğimize bağlı.

00:04:11.960 --> 00:04:14.456
Eğer hâlâ bilim kurgu tarzı 
düşünceler içindeyseniz

00:04:14.480 --> 00:04:18.976
bilim dünyasının bu yılın başlarında 
büyük bir şok yaşadığını hesaba katın

00:04:19.000 --> 00:04:21.935
ki halkın büyük ölçüde 
bundan haberi bile yok.

00:04:21.959 --> 00:04:24.736
Çin'deki araştırmacılar, birkaç ay önce

00:04:24.760 --> 00:04:29.416
genetik yapısı değiştirilmiş embriyoların 
yaratıldığı bilgisini verdiler.

00:04:29.440 --> 00:04:31.976
Bu tarihte ilk kez oluyordu.

00:04:32.000 --> 00:04:34.680
Bunu, yeni CRISPR teknolojisini
kullanarak yaptılar.

00:04:35.560 --> 00:04:37.296
Mükemmel bir şekilde çalışmadı

00:04:37.320 --> 00:04:40.896
ama yine de Pandora'nın kutusunun kapısını

00:04:40.920 --> 00:04:42.720
araladıklarını düşünüyorum.

00:04:44.480 --> 00:04:46.980
Bence, bazı insanlar bu 
teknolojiyi geliştirecek

00:04:46.980 --> 00:04:49.420
ve genetiği tasarlanmış 
bebekler yapmaya çalışacak.

NOTE Paragraph

00:04:50.200 --> 00:04:53.280
Şimdi, devam etmeden önce 
bazılarınız elini kaldırıp

00:04:53.280 --> 00:04:56.646
"Paul, dur, bir dakika bekle. 
Bu yasa dışı olmaz mıydı?

00:04:56.646 --> 00:04:59.590
Öylece çıkıp genetiği tasarlanmış 
bir bebek yaratamazsın."

00:04:59.590 --> 00:05:01.040
diyebilir.

00:05:01.656 --> 00:05:03.656
Aslında, bir bakıma haklısınız.

00:05:03.680 --> 00:05:06.000
Bazı ülkelerde, bunu yapamazdınız.

00:05:06.520 --> 00:05:09.776
Ama benim ülkem ABD'yi de 
içeren diğer birçok ülkede

00:05:09.776 --> 00:05:13.656
bu konuda bir yasa yok,
yani teoride yapabilirdiniz.

00:05:14.680 --> 00:05:19.136
Bu alanda yankılanan bir başka
araştırma daha vardı

00:05:19.160 --> 00:05:21.960
ve bu çok uzaklarda değil,
İngiltere'de yapıldı.

00:05:22.480 --> 00:05:25.576
İngiltere, insan genetiği 
değişimi konusunda

00:05:25.600 --> 00:05:28.416
geleneksel olarak en katı ülke oldu.

00:05:28.440 --> 00:05:30.376
Bu orada yasa dışıydı,

00:05:30.400 --> 00:05:31.976
ancak sadece birkaç ay önce,

00:05:32.000 --> 00:05:34.456
bu kurala bir istisna getirdiler.

00:05:34.480 --> 00:05:37.406
Az görülen genetik rahatsızlıkları 
önlemeye çalışmak amacıyla

00:05:37.406 --> 00:05:40.036
genetiği değiştirilmiş insan 
yaratımına izin veren

00:05:40.036 --> 00:05:43.640
bir yasa geçirdiler.

00:05:44.400 --> 00:05:47.600
Ben hâlâ bu olayların hep birlikte bizi

00:05:47.600 --> 00:05:50.806
insan genetiğinin değiştirilmesini 
kabul etmeye doğru sürüklediğini

00:05:50.806 --> 00:05:52.600
düşünüyorum.

NOTE Paragraph

00:05:53.840 --> 00:05:56.736
Peki, ben CRISPR teknolojisi hakkında 
konuşuyorum ama

00:05:56.760 --> 00:05:58.800
nedir bu CRISPR?

00:05:59.360 --> 00:06:02.696
Eğer hepimizin bildiği 
GDO'yu düşünürseniz,

00:06:02.720 --> 00:06:07.286
GDO'lu domatesler, GDO'lu buğday gibi,

00:06:07.286 --> 00:06:08.674
CISRPR teknolojisi,

00:06:08.674 --> 00:06:11.510
bunları yapmakta
kullanılan teknolojilere benzer,

00:06:12.578 --> 00:06:14.164
ama belirgin biçimde

00:06:14.164 --> 00:06:15.760
daha iyi, daha ucuz

00:06:15.760 --> 00:06:17.190
ve daha hızlıdır.

NOTE Paragraph

00:06:18.120 --> 00:06:19.656
Peki nedir bu?

00:06:19.680 --> 00:06:22.126
Aslında genetik bir İsveç 
ordu çakısı gibidir.

00:06:22.136 --> 00:06:24.020
Bunun, içinde farklı gereçler olan

00:06:24.020 --> 00:06:26.236
bir İsveç ordu çakısı olduğunu farz edelim

00:06:26.236 --> 00:06:28.936
ve gereçlerden bir tanesi 
bizim DNA'mız için

00:06:28.960 --> 00:06:31.400
büyüteç gibi veya GPS gibi bir şey.


00:06:31.880 --> 00:06:34.456
Yani, belli bir noktaya yoğunlaşabilir.

00:06:34.480 --> 00:06:36.936
Bir sonraki gereç ise 
DNA'yı belli bir noktadan

00:06:36.936 --> 00:06:39.416
kesebilecek olan bir makas.

00:06:39.440 --> 00:06:41.916
Sonuncusu ise o noktadaki genetik kodu

00:06:41.916 --> 00:06:45.250
tekrar yazabileceğimiz bir tükenmez kalem.

00:06:45.250 --> 00:06:46.800
Gerçekten bu kadar basit.

NOTE Paragraph

00:06:47.570 --> 00:06:51.226
Üç yıl önce ortaya çıkaran bu teknoloji

00:06:51.226 --> 00:06:53.066
bilim dünyasını kasıp kavurdu.

00:06:54.000 --> 00:06:58.020
Çok hızlı gelişiyor ve bilim adamlarına 
çok heyecan verici geliyor.

00:06:58.020 --> 00:07:00.920
Ayrıca kabul etmeliyim ki ben de ona
kendimi öyle kaptırdım ki

00:07:00.920 --> 00:07:02.726
kendi laboratuvarımda da kullanıyoruz.

00:07:02.830 --> 00:07:05.656
Bence biri bir sonraki adımı atacak,


00:07:05.656 --> 00:07:08.416
genetiği değiştirilmiş embriyo 
işini devam ettirecek

00:07:08.416 --> 00:07:11.262
ve belki de genetiği tasarlanmış 
bebekler yaratacak.

00:07:12.890 --> 00:07:15.106
Bu artık her yerde.

00:07:15.106 --> 00:07:17.902
Sadece üç yıl önce ortaya çıktı.


00:07:17.902 --> 00:07:21.402
Bugün binlerce laboratuvar işi ele aldı

00:07:21.402 --> 00:07:23.778
ve önemli araştırmalar yapıyorlar.

00:07:23.960 --> 00:07:26.746
Bunların çoğu genetiği tasarlanmış
bebeklerle ilgilenmiyor.

00:07:26.746 --> 00:07:28.790
İnsan hastalıkları

00:07:28.790 --> 00:07:31.536
ve diğer önemli bilim 
elementleri üzerine çalışıyorlar.

00:07:31.560 --> 00:07:34.350
Yani, CRISPR'la ilgili bir sürü iyi
araştırma yapılıyor.

00:07:35.000 --> 00:07:38.416
Eskiden yıllar süren ve milyonlara 
mal olan genetik değişimlerini


00:07:38.440 --> 00:07:40.894
şimdi birkaç haftada

00:07:40.894 --> 00:07:44.304
birkaç bin dolara yapabiliyor 
olabilmemiz gerçeği

00:07:44.304 --> 00:07:46.370
bir bilim adamı olarak söylüyorum,

00:07:46.370 --> 00:07:47.416
harika.

00:07:47.440 --> 00:07:49.576
Ama aynı zamanda

00:07:49.600 --> 00:07:52.720
bu insanlara çok ileriye 
gitme kapısını da açıyor.

00:07:53.320 --> 00:07:54.736
Bence bazı insanlar için

00:07:54.760 --> 00:07:57.776
odak noktası bilim olmayacak.

00:07:57.800 --> 00:07:59.976
Onlara şevk veren şey 
bu olmayacak.

00:07:59.976 --> 00:08:03.360
Onlara şevk veren şey bir ideoloji 
ya da kâr elde etme olacak.

00:08:04.120 --> 00:08:06.680
İşte onlar genetiği tasarlanmış 
bebeklere yönelecek.

NOTE Paragraph

00:08:08.240 --> 00:08:12.096
Peki bu konu neden bizi tedirgin etmeli?

00:08:12.120 --> 00:08:15.290
Eğer iki yüzyıl geriye gidersek,


00:08:15.290 --> 00:08:18.910
evrimin ve genetiğin insanlığı,
bugün kim olduğumuzu

00:08:18.910 --> 00:08:21.656
derinden etkilediğini,
Darwin'den öğrendik.

00:08:21.680 --> 00:08:25.616
Bazıları, dünyamızda iş başında olan
sosyal Darvinizm gibi,

00:08:25.640 --> 00:08:28.260
belki de hatta öjenik gibi bir şey 
olduğunu düşünüyor.

00:08:28.720 --> 00:08:32.210
Bu trendleri, bu güçleri

00:08:32.210 --> 00:08:35.080
çok güçlü ve çok yaygın olan

00:08:35.080 --> 00:08:38.520
CRISPR teknolojisinin hız 
kazandırıcı roketiyle bir düşünün.

00:08:39.000 --> 00:08:42.895
Aslında, öjeniklerin sahip 
olabileceği gücü görmek için

00:08:42.919 --> 00:08:45.920
sadece bir yüzyıl geriye yani
geçen yüzyıla gidebiliriz.

NOTE Paragraph

00:08:46.800 --> 00:08:49.256
Babam Peter Knoepfler

00:08:49.280 --> 00:08:52.056
aslında burada Viena'da doğdu.

00:08:52.080 --> 00:08:56.276
O Vienalıydı ve 1929'da burada doğru.

00:08:56.400 --> 00:09:00.296
Peter küçük bir bebekken

00:09:00.430 --> 00:09:02.166
dünya çok farklıydı. Değil mi?

00:09:02.170 --> 00:09:03.466
Çok farklı bir Viena'ydı.

00:09:03.466 --> 00:09:05.002
ABD farklıydı.

00:09:05.002 --> 00:09:06.258
Dünya farklıydı.

00:09:06.480 --> 00:09:08.776
Öjeniklikte bir artış vardı

00:09:08.800 --> 00:09:11.136
ve büyükannem ve büyükbabam

00:09:11.160 --> 00:09:12.576
oldukça çabuk bir şekilde

00:09:12.600 --> 00:09:16.120
öjenik denkliğin yanlış 
tarafında olduklarını fark ettiler.

00:09:16.840 --> 00:09:20.056
Burasının kendillerinin ve bütün
akrabalarının evi olmasına rağmen

00:09:20.056 --> 00:09:21.946
ve bu çevrenin nesillerce

00:09:21.946 --> 00:09:25.656
kendi ailelerinin olmasına rağmen

00:09:25.680 --> 00:09:27.880
öjenik yüzünden

00:09:27.880 --> 00:09:29.960
ayrılmak zorunda
olduklarına karar verdiler.

00:09:30.680 --> 00:09:32.816
Hayatta kaldılar ama çok üzgündüler

00:09:32.840 --> 00:09:36.976
ve babamın hiçbir zaman Viena'dan
ayrılmayı atlatamadığından eminim.

00:09:37.000 --> 00:09:39.300
1938'de ayrıldıklarında

00:09:39.300 --> 00:09:40.560
yalnızca sekiz yaşındaydı.

NOTE Paragraph

00:09:42.560 --> 00:09:45.616
Bugün, yüzeye çıkan yeni tür bir

00:09:45.640 --> 00:09:47.976
öjenik görüyorum.

00:09:48.000 --> 00:09:51.400
Geçmişte olanlardan daha farklı,


00:09:51.400 --> 00:09:55.320
daha nazik, kibar, olumlu
bir öjenik olduğu farzediliyor.

00:09:56.200 --> 00:10:00.576
Fakat, her ne kadar insanları 
geliştirmeye odaklanmış olsa da

00:10:00.600 --> 00:10:03.296
bence negatif sonuçlar doğurabilir

00:10:03.320 --> 00:10:04.560
ki bu yeni öjeniğin

00:10:04.560 --> 00:10:07.986
bazı üst savunucularının CRISPR'in 
bunu yapmak için bir bilet olduğunu

00:10:07.986 --> 00:10:10.960
düşünüyor olmaları beni 
gerçekten endişelendiriyor.

NOTE Paragraph

00:10:12.360 --> 00:10:14.226
Bu yüzden kabul etmeliyim ki öjenikten


00:10:14.226 --> 00:10:17.376
yani insanları daha iyi 
yapmaktan bahsediyoruz.

00:10:17.400 --> 00:10:18.716
Bu çok karmaşık bir mesele.

00:10:18.716 --> 00:10:21.600
İnsanoğlundan bahsettiğimizde, 
daha iyi ne anlama gelir?

00:10:22.360 --> 00:10:25.016
Belki de birçoğumuz

00:10:25.040 --> 00:10:27.976
insanoğlunun birazcık iyileştirilmesinin

00:10:28.000 --> 00:10:29.976
iyi olacağını düşünebilir.

00:10:30.000 --> 00:10:32.296
Buradaki, ABD'deki,

00:10:32.320 --> 00:10:34.376
siyasetçilerimize bir bakın --

00:10:34.400 --> 00:10:38.016
Oraya bir daha gitmeyiz inşallah.

00:10:38.040 --> 00:10:40.016
Belki sadece aynaya baktığımızda bile

00:10:40.040 --> 00:10:42.576
daha iyi olabilidirdi 
dediğimiz şeyler olabilir.

00:10:42.600 --> 00:10:47.416
Mesela ben kel olmaktansa biraz daha
fazla saçımın olmasını isterdim.

00:10:47.440 --> 00:10:49.976
Bazı insanlar daha uzun olmayı,

00:10:50.000 --> 00:10:52.950
farklı kiloda olmayı, farklı bir
yüze sahip olmayı dileyebilir.

00:10:53.880 --> 00:10:57.336
Eğer bunları yapabilseydik yapardık

00:10:57.360 --> 00:10:59.616
ya da çocuklarımız için yapabilirdik.

00:10:59.640 --> 00:11:01.440
Kulağa çok cazip gelirdi.

00:11:02.040 --> 00:11:04.936
Ama beraberinde bu riskleri de getirirdi.

00:11:04.960 --> 00:11:06.856
Öjenikten bahsettim,

00:11:06.880 --> 00:11:09.696
ama bireyler için de bazı riskler olurdu.

00:11:09.720 --> 00:11:12.886
Eğer genetik değişimini kullarak 
insanları iyileştirmeyi değil de

00:11:12.886 --> 00:11:16.586
sadece onları daha sağlıklı 
yapmayı denersek,

00:11:16.630 --> 00:11:19.086
bu teknoloji o kadar yeni

00:11:19.086 --> 00:11:20.662
ve o kadar güçlü ki

00:11:20.662 --> 00:11:23.422
yanlışlıkla onları daha hasta yapabiliriz.

00:11:24.520 --> 00:11:26.656
Bu kolaylıkla olabilecek bir şey.

00:11:26.680 --> 00:11:27.936
Diğer bir risk ise,

00:11:27.960 --> 00:11:31.430
laboratuvarlarda devam eden

00:11:31.430 --> 00:11:34.216
- tasarlanmış bebeklerle
ilgili olmaksızın -

00:11:34.240 --> 00:11:37.256
bütün yasal ve önemli genetik 
yapıyı değiştirme araştırmaları

00:11:37.280 --> 00:11:40.136
birkaç kişi genetiği tasarlanmış 
bebek işine girerse

00:11:40.136 --> 00:11:42.242
ve bir şeyler kötü giderse

00:11:42.242 --> 00:11:44.496
bütün alan zarar görebilir.

NOTE Paragraph

00:11:45.440 --> 00:11:48.256
Ayrıca bence devletlerin 
genetik değişimine

00:11:48.256 --> 00:11:52.200
ilgi duymaya başlamaları 
çok da ihtimal dışı bir şey değil.

00:11:52.880 --> 00:11:56.090
Mesela, hayali, genetik 
yapısı değiştirilmiş

00:11:56.090 --> 00:11:58.396
daha sağlıklı olan çocuğumuz 
Jenna'yı düşünelim.

00:11:58.396 --> 00:12:02.552
Eğer daha az sağlık masrafı
yaratan bir nesil varsa

00:12:02.552 --> 00:12:04.818
devletlerin vatandaşlarını

00:12:04.818 --> 00:12:09.264
genetik değişimine zorlamaya 
başlaması olası bir durumdur.

00:12:09.280 --> 00:12:11.576
Çin'deki tek çocuk politikasına bir bakın.

00:12:11.576 --> 00:12:17.040
400 milyon insanın doğmasını
engelledikleri düşünülüyor.

00:12:18.200 --> 00:12:22.776
Genetik değişikliğin devletin baskı
uygulayabileceği bir şey olabileceği

00:12:22.776 --> 00:12:25.256
uzak bir olasılık sayılmaz.

00:12:25.280 --> 00:12:28.776
Eğer, viral videoların ve sosyal medyanın
bulunduğu dijital dünyamızda

00:12:28.800 --> 00:12:30.976
genetiği tasarlanmış 
bebekler popüler olursa

00:12:30.976 --> 00:12:33.296
genetiği tasarlanmış bebeklerin

00:12:33.320 --> 00:12:35.770
modaya uygun olduğu düşünülürse

00:12:35.770 --> 00:12:37.880
ve onlar yeni tür bir 
popüler ünlüler takımı

00:12:37.880 --> 00:12:40.636
yeni Kardashianlar ya da onun 
gibi bir şey hâline gelirse?

NOTE Paragraph

00:12:40.636 --> 00:12:41.726
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:12:41.726 --> 00:12:45.416
Bu trendleri kontrol edebileceğimizi 
düşünüyor musunuz?

00:12:45.440 --> 00:12:47.520
Ben düşünmüyorum.

NOTE Paragraph

00:12:48.640 --> 00:12:51.816
Bugün yine Cadılar Bayramı

00:12:51.840 --> 00:12:54.296
ve biz genetik değişiminden bahsederken

00:12:54.320 --> 00:12:57.456
Cadılar Bayramı'yla ilgili olan 
hakkında en çok konuşulan

00:12:57.480 --> 00:13:00.136
yalnızca bir karakter var,

00:13:00.160 --> 00:13:02.000
o da Frankestein.

00:13:02.600 --> 00:13:07.016
Zaten genetiği değiştirilmiş yiyecekler 
ve bu gibi şeyler mevcuttu.

00:13:07.040 --> 00:13:11.030
Ama şimdi bunu Cadılar
Bayramı gibi bir günde

00:13:11.030 --> 00:13:13.056
bir de insanla ilişkili olarak düşünürsek,

00:13:13.056 --> 00:13:18.336
eğer anne babalar özü itibariyle 
çocuklarını genetik olarak seçebilirse

00:13:18.360 --> 00:13:23.120
Frankestein 2.0 türünden bir durum 
hakkında mı konuşuyor olacağız?

00:13:24.240 --> 00:13:27.416
Sanmam. Bence o kadar da aşırıya kaçmaz.

00:13:27.440 --> 00:13:31.416
İnsan kodunu kesip parçalara 
ayırmaya başladığımızda

00:13:31.440 --> 00:13:34.696
sonucun ne olacağı konusunda 
her şey mümkün.

00:13:34.720 --> 00:13:36.360
Tehlikeler tabii ki olacak.

00:13:37.720 --> 00:13:40.566
Geçmişe, dönüşümsel bilimin
diğer elementlerine baktığımızda

00:13:40.566 --> 00:13:42.476
onların nasıl kontrolden çıkabileceğini

00:13:42.476 --> 00:13:45.670
ve nasıl toplumun içine işediğini

00:13:45.670 --> 00:13:47.230
görürüz.

NOTE Paragraph

00:13:47.560 --> 00:13:51.360
Size sadece tüp bebek örneğini vereceğim.

00:13:52.480 --> 00:13:56.096
Neredeyse 40 yıl önce,

00:13:56.120 --> 00:13:59.760
ilk tüp bebek olan Louise Brown doğdu.

00:13:59.760 --> 00:14:01.096
Bu harika bir şey

00:14:01.120 --> 00:14:06.310
ve sanırım o zamandan beri
beş milyon tüp bebek,

00:14:06.310 --> 00:14:09.096
beraberlerinde sonsuz mutluluk 
getirerek dünyaya geldi.

00:14:09.096 --> 00:14:11.496
Bir sürü anne baba şimdi 
bu çocukları sevebiliyor.

00:14:11.520 --> 00:14:13.576
Ama eğer 40 yıllık bir süreçte

00:14:13.600 --> 00:14:17.496
beş milyon bebeğin yeni bir teknolojiyle 
doğduğunu düşündüğünüzde

00:14:17.520 --> 00:14:19.336
bu olağanüstü bir şey.

00:14:19.360 --> 00:14:23.146
Bu tür bir şey insan genetiğinin değişimi 
ve tasarlanmış bebeklerle de

00:14:23.146 --> 00:14:25.176
gerçekleşebilir.

00:14:25.200 --> 00:14:28.376
Gelecek birkaç ay içinde ya da 
seneye aldığımız kararlara

00:14:28.400 --> 00:14:29.696
bağlı olarak

00:14:29.720 --> 00:14:32.856
ilk genetiği tasarlanmış bebek doğarsa

00:14:32.880 --> 00:14:34.096
birkaç on yıl içinde

00:14:34.120 --> 00:14:37.776
milyonlarca genetiği 
değiştirilmiş insan olabilir.

00:14:37.800 --> 00:14:42.256
Tabii burada da bir farklılık var,
çünkü eğer biz, siz seyirciler ya da ben,

00:14:42.280 --> 00:14:45.160
genetiği tasarlanmış bebek sahibi
olmaya karar verirsek

00:14:45.160 --> 00:14:49.216
o zaman onların çocukları da 
genetiği değiştirilmiş çocuklar olacak,

00:14:49.220 --> 00:14:50.556
çünkü bu kalıtımsal bir şey.

00:14:50.560 --> 00:14:52.040
İşte bu büyük bir fark.

NOTE Paragraph

00:14:53.600 --> 00:14:55.726
Bütün bunları göz önünde 
bulundurduğumuzda

00:14:55.726 --> 00:14:57.080
ne yapmalıyız?

00:14:58.120 --> 00:15:00.206
Aslında, tam da bu konuyu ele almak üzere

00:15:00.206 --> 00:15:02.856
bir ay sonra Washinton D.C.'de

00:15:02.880 --> 00:15:05.406
ABD Ulusal Bilimler Akademisi 
tarafından düzenlenen

00:15:05.406 --> 00:15:07.456
bir toplantı gerçekleştirilecek.

00:15:07.480 --> 00:15:11.160
İnsan genetiğinin değiştirilmesiyle 
ilgili doğru yol nedir?

00:15:12.000 --> 00:15:14.370
Bence şimdi

00:15:14.370 --> 00:15:15.896
bir ertelemeye ihtiyacımız var.

00:15:15.920 --> 00:15:17.416
Bunu yasaklamak zorundayız.

00:15:17.440 --> 00:15:21.016
Genetiği değiştirilmiş insanların 
yaratılmasına izin vermemeliyiz,

00:15:21.040 --> 00:15:24.360
çünkü bu aşırı derecede tehlikeli
ve sonu belli olmayan bir şey.

00:15:25.360 --> 00:15:26.816
Fakat bir sürü insan var --

NOTE Paragraph

00:15:26.840 --> 00:15:27.976
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:15:28.000 --> 00:15:29.216
Teşekkürler.

NOTE Paragraph

00:15:29.240 --> 00:15:32.640
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:15:35.880 --> 00:15:38.176
Şunu da belirteyim ki,
bir bilim adamı olarak

00:15:38.200 --> 00:15:40.696
bunu insanların önünde
söylemek biraz korkutucu,

00:15:40.720 --> 00:15:45.960
çünkü bilim genellikle kendi başına 
buyruk olmayı ve bu tarz şeyleri sevmez.

00:15:47.240 --> 00:15:50.376
Bu yüzden sanırım burada bunu 
askıya almak durumundayız,

00:15:50.400 --> 00:15:53.136
ama bana sadece katılmamakla kalmayıp

00:15:53.160 --> 00:15:55.126
tamamen zıttı düşünen birçok insan var.

00:15:55.126 --> 00:15:58.016
Onlar, gaz pedalına köküne 
kadar basıyorlar,

00:15:58.040 --> 00:16:00.196
hadi genetiği tasarlanmış 
bebekler yapalım.

00:16:00.196 --> 00:16:02.616
Bu yüzden Aralık'ta gerçekleşecek olan ve

00:16:02.640 --> 00:16:06.096
gelecek aylarda gerçekleşme
ihtimali olan toplantılarda

00:16:06.120 --> 00:16:09.256
bu konuda bir yasaklama 
olmama olasılığı bulunuyor.

00:16:09.280 --> 00:16:12.336
Sanırım mecvut problemimizin bir kısmı da

00:16:12.360 --> 00:16:14.416
insanları ilgilendiren

00:16:14.440 --> 00:16:18.536
bütün bu genetik değişimi
trendinden, devriminden

00:16:18.560 --> 00:16:20.160
halkın haberi olmamasıdır.

00:16:20.160 --> 00:16:22.216
Hiç kimse, bak bu bir devrimdir,

00:16:22.216 --> 00:16:24.810
bu çok büyük bir olaydır

00:16:24.810 --> 00:16:28.556
ve seni birçok bireysel açıdan da 
etkileyebilir gibi şeyler söylemiyor.

00:16:28.556 --> 00:16:31.336
Bu yüzden benim diğer bir 
hedefim de bunu değiştirmek

00:16:31.336 --> 00:16:34.126
ve halkla yakın ilişki kurarak 
onları bu konuda eğitmek

00:16:34.126 --> 00:16:36.976
ve siz izleyicilerin bu konu 
hakkında konuşmasını sağlamak.

00:16:37.520 --> 00:16:40.880
Umarım bu toplantılarda halk

00:16:40.880 --> 00:16:43.840
kendi sesini duyurabilme 
şansına sahip olur.

NOTE Paragraph

00:16:45.680 --> 00:16:50.240
Eğer şimdi 2030'a, hayalî
hikâyemize geri gidersek

00:16:51.200 --> 00:16:54.216
ve yine bugün aldığımız 
kararlara dayanarak --

00:16:54.240 --> 00:16:56.176
ki çok fazla zamanımız yok --

00:16:56.200 --> 00:16:58.256
gelecek birkaç ay içinde
ya da seneye,

00:16:58.256 --> 00:17:00.956
çünkü bu teknoloji orman 
yangını gibi hızla yayılıyor.

00:17:01.560 --> 00:17:04.496
Şimdi tekrar o gerçeklikte
olduğumuzu farz edelim.

00:17:04.520 --> 00:17:06.336
Bir parktayız

00:17:06.439 --> 00:17:09.720
ve çocuğumuz bir salıncakta sallanıyor.

00:17:10.599 --> 00:17:13.215
Bu çocuk alışılmış, normal bir çocuk mu,

00:17:13.240 --> 00:17:16.695
yoksa genetiği tasarlanmış bir çocuk
sahibi olmaya mı karar verdik?

00:17:16.720 --> 00:17:20.175
Diyelim ki geleneksel bilindik yolu seçtik

00:17:20.200 --> 00:17:22.695
ve salıncakta bizim 
çocuklarımız sallanıyor.

00:17:22.720 --> 00:17:25.536
Dürüst olmak gerekirse, berbat hâldeler.

00:17:25.560 --> 00:17:28.256
Saçları benimki gibi darmadağın.

00:17:28.280 --> 00:17:30.496
Burunları tıkalı.

00:17:30.520 --> 00:17:32.560
Dünyadaki en iyi öğrenci değiller.

00:17:33.240 --> 00:17:35.456
Çok şirinler ve onları çok seviyorsunuz

00:17:35.480 --> 00:17:37.416
ama yanlarındaki salıncakta 


00:17:37.440 --> 00:17:40.456
genetiği değiştirilmiş bir çocuk olan
en yakın arkadaşları var.

00:17:40.456 --> 00:17:42.580
İkisi de şu şekilde sallanıyor

00:17:42.580 --> 00:17:45.066
ve onları karşılaştırmadan 
duramıyorsunuz, değil mi?

00:17:45.066 --> 00:17:47.616
Genetiği değiştirilmiş çocuk 
daha yükseğe sallanıyor,

00:17:47.616 --> 00:17:49.656
daha iyi görünüyor,
daha iyi bir öğrenci,

00:17:49.680 --> 00:17:52.656
silmek zorunda olduğunuz 
tıkalı burunları yok.

00:17:52.680 --> 00:17:54.936
Kendinizi nasıl hissederdiniz

00:17:54.960 --> 00:17:57.680
ve bir dahaki sefere 
nasıl bir karar alırsınız?

NOTE Paragraph

00:17:58.840 --> 00:18:00.056
Teşekkürler.

NOTE Paragraph

00:18:00.080 --> 00:18:05.997
(Alkışlar)