0:00:00.640,0:00:02.816
Peki, ben sizin için

0:00:02.816,0:00:05.456
genetiği tasarlanmış bir bebek [br]yapabilseydim ne olurdu?

0:00:06.020,0:00:08.316
Ebeveyn adayları olarak siz

0:00:08.316,0:00:12.316
ve bilim adamı olarak ben, bu yola [br]birlikte çıkmaya karar verseydik?

0:00:13.990,0:00:15.546
Ya da böyle bir şey yapmasaydık?

0:00:15.546,0:00:18.096
Bunun "kötü bir fikir"[br]olduğunu düşünseydik

0:00:18.096,0:00:21.472
fakat ailemiz, arkadaşlarımız [br]ve iş arkadaşlarımız

0:00:21.472,0:00:23.112
bunu yapmaya karar verseydi?

0:00:24.320,0:00:27.170
Şimdi zamanı hızlıca [br]15 yıl sonrasına saralım.

0:00:27.960,0:00:30.736
2030 yılında olduğumuzu ve[br]sizlerin birer ebeveyn

0:00:30.760,0:00:32.159
olduğunuzu varsayalım.

0:00:32.720,0:00:35.976
Yanınızda bir kızınız var, Marianne

0:00:36.000,0:00:39.376
ve 2030 yılında, genetik yapısında [br]hiçbir değişiklik yapılmadığı için

0:00:39.400,0:00:41.920
onu doğal olarak tanımlıyoruz.

0:00:43.280,0:00:46.720
Eşiniz ve siz bilinçli olarak [br]böyle bir karar aldığınız için

0:00:47.480,0:00:50.696
sosyal çevrenizdeki birçok insan [br]sizi küçümsüyor.

0:00:50.720,0:00:53.790
Sizin teknolojiye karşı ya da teknofobik[br]olduğunuzu düşünüyor.

0:00:55.520,0:00:58.496
Marianne'nin yan dairede yaşayan [br]en yakın arkadaşı Jenna ise

0:00:58.520,0:01:00.160
çok farklı bir hikâye.

0:01:00.920,0:01:06.800
Jenna, genetiğinde bir sürü iyileştirme[br]yapılan, genetiği tasarlanmış bir kız.

0:01:08.720,0:01:10.080
Evet. İyileştirme.

0:01:10.750,0:01:15.230
Bu iyileştirmeler, komik bir ismi olan [br]yeni bir gen değiştirme teknolojisi

0:01:15.230,0:01:17.236
CRISPR kullanılarak tanıtıldı.

0:01:17.236,0:01:18.990
Komik bir isim,

0:01:18.990,0:01:20.886
çünkü hani bir şey çıtır çıtır olur ya,

0:01:20.886,0:01:22.200
bu da CRISPR.

0:01:23.520,0:01:26.816
Jenna'nın ebeveynlerinin birkaç [br]milyon dolar ödeyerek[br]

0:01:26.840,0:01:28.720
tuttuğu bu bilim adamı

0:01:29.560,0:01:33.440
CRISPR'ı insan embriyolarından [br]oluşan bir gruba tanıttı.

0:01:34.360,0:01:36.056
Sonra genetik testler yaptılar

0:01:36.080,0:01:39.960
ve Jenna'nın embriyosunun [br]gruptaki en iyi embriyo

0:01:39.960,0:01:42.080
olduğu tahmininde bulundular.

0:01:43.160,0:01:46.616
Şimdi, Jenna hakiki, gerçek bir insan.

0:01:46.640,0:01:49.856
Oturma odanızdaki halının üzerinde oturup

0:01:49.880,0:01:52.360
kızınız Marianne ile oynuyor.

0:01:53.080,0:01:56.176
Aileleriniz artık birbirini [br]yıllardır tanıyor

0:01:56.200,0:01:58.616
ve Jenna'nın sıradışı olduğunun

0:01:58.640,0:02:00.730
daha da farkına varmaya başladınız.

0:02:01.200,0:02:03.040
Jenna inanılmaz derecede zeki.

0:02:03.040,0:02:06.566
Eğer kendinize karşı dürüst olabilirseniz,[br]aslında o sizden bile daha zeki

0:02:06.566,0:02:08.080
ve daha sadece beş yaşında.

0:02:09.039,0:02:12.806
Güzel, uzun, atletik...

0:02:12.806,0:02:15.416
Bu liste uzadıkça uzar.

0:02:16.280,0:02:18.840
Doğrusunu söylemek gerekirse, Jenna gibi

0:02:18.840,0:02:21.230
genetik yapısı değiştirilmiş [br]bütün bir nesil var.

0:02:21.920,0:02:24.276
Bu zamana kadar, hepsi [br]ebeveynlerinin neslinden,[br]

0:02:24.276,0:02:26.416
sizin neslinizden

0:02:26.440,0:02:28.176
daha sağlıklı görünüyor.

0:02:28.200,0:02:30.410
Ve daha az sağlık masrafları var.

0:02:32.040,0:02:34.776
HIV/AIDS ve genetik [br]rahatsızlıkları da içeren

0:02:34.800,0:02:38.040
bir sürü hastlalığa karşı [br]bağışıklık sahibiler.

0:02:39.080,0:02:40.760
Her şey kulağa harika geliyor.

0:02:41.400,0:02:44.556
Ama Jenna'yla ilgili bir şeylerin [br]tam doğru olmadığını hissettiren

0:02:44.556,0:02:49.520
bu huzursuz edici duyguyu [br]engelleyemiyorsunuz ve

0:02:50.160,0:02:54.280
diğer genetiği değiştirilmiş çocuklarla [br]ilgili de aynı şeyleri hissediyorsunuz.

0:02:55.120,0:02:58.480
Ayrıca, hafta başında bir gazetede [br]

0:02:58.480,0:03:02.456
tasarlanmış bebek olarak dünyaya gelmiş[br]çocuklar üzerinde yapılan bir araştırmanın[br]

0:03:02.480,0:03:05.296
bu çocukların yüksek agresiflik [br]ve kendini beğenmişlik gibi

0:03:05.296,0:03:08.040
bazı sorunlarının olabileceğini [br]gösterdiğini okumuştunuz.

0:03:09.640,0:03:11.296
Fakat aklınızda

0:03:11.320,0:03:15.016
Jenna'nın ailesinden aldığınız[br]bazı haberler var.

0:03:15.040,0:03:16.536
Jenna çok zeki,

0:03:16.560,0:03:19.656
şimdi sizin kızınız Marianne'den[br]farklı bir okula,

0:03:19.680,0:03:22.176
özel bir okula gidiyor ve

0:03:22.200,0:03:25.936
bu sizin ailenizi biraz [br]karışıklığa sürüklüyor.

0:03:25.960,0:03:27.296
Marianne durmadan ağlıyor

0:03:27.320,0:03:30.736
ve geçen gece iyi geceler demek [br]için onu yatağına götürdüğünüzde

0:03:30.760,0:03:35.240
size "Babacığım, Jenna artık benim [br]arkadaşım olamayacak mı? " diye sormuştu.

0:03:36.480,0:03:40.016
Şimdi size 2030'da gerçekleşen hayal [br]ürünü bu hikâyeyi anlatırken

0:03:40.040,0:03:42.010
içimde sanki bazılarınızı

0:03:42.010,0:03:45.376
bilim kurgu düşüncelerine sürüklemişim[br]gibi bir his var. Haksız mıyım?

0:03:45.376,0:03:47.776
Bir bilim kurgu kitabı [br]okuduğunuzu düşünüyorsunuz.

0:03:47.800,0:03:50.736
Ya da belki Cadılar Bayramı [br]tarzında düşünüyorsunuz.

0:03:50.760,0:03:53.176
Ancak bu bizim için sadece 15 yıl sonra

0:03:53.200,0:03:54.840
gerçekten de olabilecek bir hakikat.

0:03:55.480,0:03:58.416
Ben kök hücre ve genetik araştırmacısıyım

0:03:58.440,0:04:00.910
ve bu yeni CRISPR teknolojisini

0:04:00.910,0:04:03.120
ve onun potansiyel[br]etkisini anlayabiliyorum.

0:04:03.600,0:04:07.216
Kendimizi bu hakikâtin [br]içinde bulabiliriz ve

0:04:07.240,0:04:10.320
birçok şey bugün ne yapmaya [br]karar verdiğimize bağlı.

0:04:11.960,0:04:14.456
Eğer hâlâ bilim kurgu tarzı [br]düşünceler içindeyseniz

0:04:14.480,0:04:18.976
bilim dünyasının bu yılın başlarında [br]büyük bir şok yaşadığını hesaba katın

0:04:19.000,0:04:21.935
ki halkın büyük ölçüde [br]bundan haberi bile yok.

0:04:21.959,0:04:24.736
Çin'deki araştırmacılar, birkaç ay önce

0:04:24.760,0:04:29.416
genetik yapısı değiştirilmiş embriyoların [br]yaratıldığı bilgisini verdiler.

0:04:29.440,0:04:31.976
Bu tarihte ilk kez oluyordu.

0:04:32.000,0:04:34.680
Bunu, yeni CRISPR teknolojisini[br]kullanarak yaptılar.

0:04:35.560,0:04:37.296
Mükemmel bir şekilde çalışmadı

0:04:37.320,0:04:40.896
ama yine de Pandora'nın kutusunun kapısını

0:04:40.920,0:04:42.720
araladıklarını düşünüyorum.

0:04:44.480,0:04:46.980
Bence, bazı insanlar bu [br]teknolojiyi geliştirecek

0:04:46.980,0:04:49.420
ve genetiği tasarlanmış [br]bebekler yapmaya çalışacak.

0:04:50.200,0:04:53.280
Şimdi, devam etmeden önce [br]bazılarınız elini kaldırıp

0:04:53.280,0:04:56.646
"Paul, dur, bir dakika bekle. [br]Bu yasa dışı olmaz mıydı?

0:04:56.646,0:04:59.590
Öylece çıkıp genetiği tasarlanmış [br]bir bebek yaratamazsın."

0:04:59.590,0:05:01.040
diyebilir.

0:05:01.656,0:05:03.656
Aslında, bir bakıma haklısınız.

0:05:03.680,0:05:06.000
Bazı ülkelerde, bunu yapamazdınız.

0:05:06.520,0:05:09.776
Ama benim ülkem ABD'yi de [br]içeren diğer birçok ülkede

0:05:09.776,0:05:13.656
bu konuda bir yasa yok,[br]yani teoride yapabilirdiniz.

0:05:14.680,0:05:19.136
Bu alanda yankılanan bir başka[br]araştırma daha vardı

0:05:19.160,0:05:21.960
ve bu çok uzaklarda değil,[br]İngiltere'de yapıldı.

0:05:22.480,0:05:25.576
İngiltere, insan genetiği [br]değişimi konusunda

0:05:25.600,0:05:28.416
geleneksel olarak en katı ülke oldu.

0:05:28.440,0:05:30.376
Bu orada yasa dışıydı,

0:05:30.400,0:05:31.976
ancak sadece birkaç ay önce,

0:05:32.000,0:05:34.456
bu kurala bir istisna getirdiler.

0:05:34.480,0:05:37.406
Az görülen genetik rahatsızlıkları [br]önlemeye çalışmak amacıyla

0:05:37.406,0:05:40.036
genetiği değiştirilmiş insan [br]yaratımına izin veren

0:05:40.036,0:05:43.640
bir yasa geçirdiler.

0:05:44.400,0:05:47.600
Ben hâlâ bu olayların hep birlikte bizi

0:05:47.600,0:05:50.806
insan genetiğinin değiştirilmesini [br]kabul etmeye doğru sürüklediğini

0:05:50.806,0:05:52.600
düşünüyorum.

0:05:53.840,0:05:56.736
Peki, ben CRISPR teknolojisi hakkında [br]konuşuyorum ama

0:05:56.760,0:05:58.800
nedir bu CRISPR?

0:05:59.360,0:06:02.696
Eğer hepimizin bildiği [br]GDO'yu düşünürseniz,

0:06:02.720,0:06:07.286
GDO'lu domatesler, GDO'lu buğday gibi,

0:06:07.286,0:06:08.674
CISRPR teknolojisi,

0:06:08.674,0:06:11.510
bunları yapmakta[br]kullanılan teknolojilere benzer,

0:06:12.578,0:06:14.164
ama belirgin biçimde

0:06:14.164,0:06:15.760
daha iyi, daha ucuz

0:06:15.760,0:06:17.190
ve daha hızlıdır.

0:06:18.120,0:06:19.656
Peki nedir bu?

0:06:19.680,0:06:22.126
Aslında genetik bir İsveç [br]ordu çakısı gibidir.

0:06:22.136,0:06:24.020
Bunun, içinde farklı gereçler olan

0:06:24.020,0:06:26.236
bir İsveç ordu çakısı olduğunu farz edelim

0:06:26.236,0:06:28.936
ve gereçlerden bir tanesi [br]bizim DNA'mız için

0:06:28.960,0:06:31.400
büyüteç gibi veya GPS gibi bir şey.[br]

0:06:31.880,0:06:34.456
Yani, belli bir noktaya yoğunlaşabilir.

0:06:34.480,0:06:36.936
Bir sonraki gereç ise [br]DNA'yı belli bir noktadan

0:06:36.936,0:06:39.416
kesebilecek olan bir makas.

0:06:39.440,0:06:41.916
Sonuncusu ise o noktadaki genetik kodu

0:06:41.916,0:06:45.250
tekrar yazabileceğimiz bir tükenmez kalem.

0:06:45.250,0:06:46.800
Gerçekten bu kadar basit.

0:06:47.570,0:06:51.226
Üç yıl önce ortaya çıkaran bu teknoloji

0:06:51.226,0:06:53.066
bilim dünyasını kasıp kavurdu.

0:06:54.000,0:06:58.020
Çok hızlı gelişiyor ve bilim adamlarına [br]çok heyecan verici geliyor.

0:06:58.020,0:07:00.920
Ayrıca kabul etmeliyim ki ben de ona[br]kendimi öyle kaptırdım ki

0:07:00.920,0:07:02.726
kendi laboratuvarımda da kullanıyoruz.

0:07:02.830,0:07:05.656
Bence biri bir sonraki adımı atacak,[br]

0:07:05.656,0:07:08.416
genetiği değiştirilmiş embriyo [br]işini devam ettirecek

0:07:08.416,0:07:11.262
ve belki de genetiği tasarlanmış [br]bebekler yaratacak.

0:07:12.890,0:07:15.106
Bu artık her yerde.

0:07:15.106,0:07:17.902
Sadece üç yıl önce ortaya çıktı.[br]

0:07:17.902,0:07:21.402
Bugün binlerce laboratuvar işi ele aldı

0:07:21.402,0:07:23.778
ve önemli araştırmalar yapıyorlar.

0:07:23.960,0:07:26.746
Bunların çoğu genetiği tasarlanmış[br]bebeklerle ilgilenmiyor.

0:07:26.746,0:07:28.790
İnsan hastalıkları

0:07:28.790,0:07:31.536
ve diğer önemli bilim [br]elementleri üzerine çalışıyorlar.

0:07:31.560,0:07:34.350
Yani, CRISPR'la ilgili bir sürü iyi[br]araştırma yapılıyor.

0:07:35.000,0:07:38.416
Eskiden yıllar süren ve milyonlara [br]mal olan genetik değişimlerini[br]

0:07:38.440,0:07:40.894
şimdi birkaç haftada

0:07:40.894,0:07:44.304
birkaç bin dolara yapabiliyor [br]olabilmemiz gerçeği

0:07:44.304,0:07:46.370
bir bilim adamı olarak söylüyorum,

0:07:46.370,0:07:47.416
harika.

0:07:47.440,0:07:49.576
Ama aynı zamanda

0:07:49.600,0:07:52.720
bu insanlara çok ileriye [br]gitme kapısını da açıyor.

0:07:53.320,0:07:54.736
Bence bazı insanlar için

0:07:54.760,0:07:57.776
odak noktası bilim olmayacak.

0:07:57.800,0:07:59.976
Onlara şevk veren şey [br]bu olmayacak.

0:07:59.976,0:08:03.360
Onlara şevk veren şey bir ideoloji [br]ya da kâr elde etme olacak.

0:08:04.120,0:08:06.680
İşte onlar genetiği tasarlanmış [br]bebeklere yönelecek.

0:08:08.240,0:08:12.096
Peki bu konu neden bizi tedirgin etmeli?

0:08:12.120,0:08:15.290
Eğer iki yüzyıl geriye gidersek,[br]

0:08:15.290,0:08:18.910
evrimin ve genetiğin insanlığı,[br]bugün kim olduğumuzu

0:08:18.910,0:08:21.656
derinden etkilediğini,[br]Darwin'den öğrendik.

0:08:21.680,0:08:25.616
Bazıları, dünyamızda iş başında olan[br]sosyal Darvinizm gibi,

0:08:25.640,0:08:28.260
belki de hatta öjenik gibi bir şey [br]olduğunu düşünüyor.

0:08:28.720,0:08:32.210
Bu trendleri, bu güçleri

0:08:32.210,0:08:35.080
çok güçlü ve çok yaygın olan

0:08:35.080,0:08:38.520
CRISPR teknolojisinin hız [br]kazandırıcı roketiyle bir düşünün.

0:08:39.000,0:08:42.895
Aslında, öjeniklerin sahip [br]olabileceği gücü görmek için

0:08:42.919,0:08:45.920
sadece bir yüzyıl geriye yani[br]geçen yüzyıla gidebiliriz.

0:08:46.800,0:08:49.256
Babam Peter Knoepfler

0:08:49.280,0:08:52.056
aslında burada Viena'da doğdu.

0:08:52.080,0:08:56.276
O Vienalıydı ve 1929'da burada doğru.

0:08:56.400,0:09:00.296
Peter küçük bir bebekken

0:09:00.430,0:09:02.166
dünya çok farklıydı. Değil mi?

0:09:02.170,0:09:03.466
Çok farklı bir Viena'ydı.

0:09:03.466,0:09:05.002
ABD farklıydı.

0:09:05.002,0:09:06.258
Dünya farklıydı.

0:09:06.480,0:09:08.776
Öjeniklikte bir artış vardı

0:09:08.800,0:09:11.136
ve büyükannem ve büyükbabam

0:09:11.160,0:09:12.576
oldukça çabuk bir şekilde

0:09:12.600,0:09:16.120
öjenik denkliğin yanlış [br]tarafında olduklarını fark ettiler.

0:09:16.840,0:09:20.056
Burasının kendillerinin ve bütün[br]akrabalarının evi olmasına rağmen

0:09:20.056,0:09:21.946
ve bu çevrenin nesillerce

0:09:21.946,0:09:25.656
kendi ailelerinin olmasına rağmen

0:09:25.680,0:09:27.880
öjenik yüzünden

0:09:27.880,0:09:29.960
ayrılmak zorunda[br]olduklarına karar verdiler.

0:09:30.680,0:09:32.816
Hayatta kaldılar ama çok üzgündüler

0:09:32.840,0:09:36.976
ve babamın hiçbir zaman Viena'dan[br]ayrılmayı atlatamadığından eminim.

0:09:37.000,0:09:39.300
1938'de ayrıldıklarında

0:09:39.300,0:09:40.560
yalnızca sekiz yaşındaydı.

0:09:42.560,0:09:45.616
Bugün, yüzeye çıkan yeni tür bir

0:09:45.640,0:09:47.976
öjenik görüyorum.

0:09:48.000,0:09:51.400
Geçmişte olanlardan daha farklı,[br]

0:09:51.400,0:09:55.320
daha nazik, kibar, olumlu[br]bir öjenik olduğu farzediliyor.

0:09:56.200,0:10:00.576
Fakat, her ne kadar insanları [br]geliştirmeye odaklanmış olsa da

0:10:00.600,0:10:03.296
bence negatif sonuçlar doğurabilir

0:10:03.320,0:10:04.560
ki bu yeni öjeniğin

0:10:04.560,0:10:07.986
bazı üst savunucularının CRISPR'in [br]bunu yapmak için bir bilet olduğunu

0:10:07.986,0:10:10.960
düşünüyor olmaları beni [br]gerçekten endişelendiriyor.

0:10:12.360,0:10:14.226
Bu yüzden kabul etmeliyim ki öjenikten[br]

0:10:14.226,0:10:17.376
yani insanları daha iyi [br]yapmaktan bahsediyoruz.

0:10:17.400,0:10:18.716
Bu çok karmaşık bir mesele.

0:10:18.716,0:10:21.600
İnsanoğlundan bahsettiğimizde, [br]daha iyi ne anlama gelir?

0:10:22.360,0:10:25.016
Belki de birçoğumuz

0:10:25.040,0:10:27.976
insanoğlunun birazcık iyileştirilmesinin

0:10:28.000,0:10:29.976
iyi olacağını düşünebilir.

0:10:30.000,0:10:32.296
Buradaki, ABD'deki,

0:10:32.320,0:10:34.376
siyasetçilerimize bir bakın --

0:10:34.400,0:10:38.016
Oraya bir daha gitmeyiz inşallah.

0:10:38.040,0:10:40.016
Belki sadece aynaya baktığımızda bile

0:10:40.040,0:10:42.576
daha iyi olabilidirdi [br]dediğimiz şeyler olabilir.

0:10:42.600,0:10:47.416
Mesela ben kel olmaktansa biraz daha[br]fazla saçımın olmasını isterdim.

0:10:47.440,0:10:49.976
Bazı insanlar daha uzun olmayı,

0:10:50.000,0:10:52.950
farklı kiloda olmayı, farklı bir[br]yüze sahip olmayı dileyebilir.

0:10:53.880,0:10:57.336
Eğer bunları yapabilseydik yapardık

0:10:57.360,0:10:59.616
ya da çocuklarımız için yapabilirdik.

0:10:59.640,0:11:01.440
Kulağa çok cazip gelirdi.

0:11:02.040,0:11:04.936
Ama beraberinde bu riskleri de getirirdi.

0:11:04.960,0:11:06.856
Öjenikten bahsettim,

0:11:06.880,0:11:09.696
ama bireyler için de bazı riskler olurdu.

0:11:09.720,0:11:12.886
Eğer genetik değişimini kullarak [br]insanları iyileştirmeyi değil de

0:11:12.886,0:11:16.586
sadece onları daha sağlıklı [br]yapmayı denersek,

0:11:16.630,0:11:19.086
bu teknoloji o kadar yeni

0:11:19.086,0:11:20.662
ve o kadar güçlü ki

0:11:20.662,0:11:23.422
yanlışlıkla onları daha hasta yapabiliriz.

0:11:24.520,0:11:26.656
Bu kolaylıkla olabilecek bir şey.

0:11:26.680,0:11:27.936
Diğer bir risk ise,

0:11:27.960,0:11:31.430
laboratuvarlarda devam eden

0:11:31.430,0:11:34.216
- tasarlanmış bebeklerle[br]ilgili olmaksızın -

0:11:34.240,0:11:37.256
bütün yasal ve önemli genetik [br]yapıyı değiştirme araştırmaları

0:11:37.280,0:11:40.136
birkaç kişi genetiği tasarlanmış [br]bebek işine girerse

0:11:40.136,0:11:42.242
ve bir şeyler kötü giderse

0:11:42.242,0:11:44.496
bütün alan zarar görebilir.

0:11:45.440,0:11:48.256
Ayrıca bence devletlerin [br]genetik değişimine

0:11:48.256,0:11:52.200
ilgi duymaya başlamaları [br]çok da ihtimal dışı bir şey değil.

0:11:52.880,0:11:56.090
Mesela, hayali, genetik [br]yapısı değiştirilmiş

0:11:56.090,0:11:58.396
daha sağlıklı olan çocuğumuz [br]Jenna'yı düşünelim.

0:11:58.396,0:12:02.552
Eğer daha az sağlık masrafı[br]yaratan bir nesil varsa

0:12:02.552,0:12:04.818
devletlerin vatandaşlarını

0:12:04.818,0:12:09.264
genetik değişimine zorlamaya [br]başlaması olası bir durumdur.

0:12:09.280,0:12:11.576
Çin'deki tek çocuk politikasına bir bakın.

0:12:11.576,0:12:17.040
400 milyon insanın doğmasını[br]engelledikleri düşünülüyor.

0:12:18.200,0:12:22.776
Genetik değişikliğin devletin baskı[br]uygulayabileceği bir şey olabileceği

0:12:22.776,0:12:25.256
uzak bir olasılık sayılmaz.

0:12:25.280,0:12:28.776
Eğer, viral videoların ve sosyal medyanın[br]bulunduğu dijital dünyamızda

0:12:28.800,0:12:30.976
genetiği tasarlanmış [br]bebekler popüler olursa

0:12:30.976,0:12:33.296
genetiği tasarlanmış bebeklerin

0:12:33.320,0:12:35.770
modaya uygun olduğu düşünülürse

0:12:35.770,0:12:37.880
ve onlar yeni tür bir [br]popüler ünlüler takımı

0:12:37.880,0:12:40.636
yeni Kardashianlar ya da onun [br]gibi bir şey hâline gelirse?

0:12:40.636,0:12:41.726
(Gülüşmeler)

0:12:41.726,0:12:45.416
Bu trendleri kontrol edebileceğimizi [br]düşünüyor musunuz?

0:12:45.440,0:12:47.520
Ben düşünmüyorum.

0:12:48.640,0:12:51.816
Bugün yine Cadılar Bayramı

0:12:51.840,0:12:54.296
ve biz genetik değişiminden bahsederken

0:12:54.320,0:12:57.456
Cadılar Bayramı'yla ilgili olan [br]hakkında en çok konuşulan

0:12:57.480,0:13:00.136
yalnızca bir karakter var,

0:13:00.160,0:13:02.000
o da Frankestein.

0:13:02.600,0:13:07.016
Zaten genetiği değiştirilmiş yiyecekler [br]ve bu gibi şeyler mevcuttu.

0:13:07.040,0:13:11.030
Ama şimdi bunu Cadılar[br]Bayramı gibi bir günde

0:13:11.030,0:13:13.056
bir de insanla ilişkili olarak düşünürsek,

0:13:13.056,0:13:18.336
eğer anne babalar özü itibariyle [br]çocuklarını genetik olarak seçebilirse

0:13:18.360,0:13:23.120
Frankestein 2.0 türünden bir durum [br]hakkında mı konuşuyor olacağız?

0:13:24.240,0:13:27.416
Sanmam. Bence o kadar da aşırıya kaçmaz.

0:13:27.440,0:13:31.416
İnsan kodunu kesip parçalara [br]ayırmaya başladığımızda

0:13:31.440,0:13:34.696
sonucun ne olacağı konusunda [br]her şey mümkün.

0:13:34.720,0:13:36.360
Tehlikeler tabii ki olacak.

0:13:37.720,0:13:40.566
Geçmişe, dönüşümsel bilimin[br]diğer elementlerine baktığımızda

0:13:40.566,0:13:42.476
onların nasıl kontrolden çıkabileceğini

0:13:42.476,0:13:45.670
ve nasıl toplumun içine işediğini

0:13:45.670,0:13:47.230
görürüz.

0:13:47.560,0:13:51.360
Size sadece tüp bebek örneğini vereceğim.

0:13:52.480,0:13:56.096
Neredeyse 40 yıl önce,

0:13:56.120,0:13:59.760
ilk tüp bebek olan Louise Brown doğdu.

0:13:59.760,0:14:01.096
Bu harika bir şey

0:14:01.120,0:14:06.310
ve sanırım o zamandan beri[br]beş milyon tüp bebek,

0:14:06.310,0:14:09.096
beraberlerinde sonsuz mutluluk [br]getirerek dünyaya geldi.

0:14:09.096,0:14:11.496
Bir sürü anne baba şimdi [br]bu çocukları sevebiliyor.

0:14:11.520,0:14:13.576
Ama eğer 40 yıllık bir süreçte

0:14:13.600,0:14:17.496
beş milyon bebeğin yeni bir teknolojiyle [br]doğduğunu düşündüğünüzde

0:14:17.520,0:14:19.336
bu olağanüstü bir şey.

0:14:19.360,0:14:23.146
Bu tür bir şey insan genetiğinin değişimi [br]ve tasarlanmış bebeklerle de

0:14:23.146,0:14:25.176
gerçekleşebilir.

0:14:25.200,0:14:28.376
Gelecek birkaç ay içinde ya da [br]seneye aldığımız kararlara

0:14:28.400,0:14:29.696
bağlı olarak

0:14:29.720,0:14:32.856
ilk genetiği tasarlanmış bebek doğarsa

0:14:32.880,0:14:34.096
birkaç on yıl içinde

0:14:34.120,0:14:37.776
milyonlarca genetiği [br]değiştirilmiş insan olabilir.

0:14:37.800,0:14:42.256
Tabii burada da bir farklılık var,[br]çünkü eğer biz, siz seyirciler ya da ben,

0:14:42.280,0:14:45.160
genetiği tasarlanmış bebek sahibi[br]olmaya karar verirsek

0:14:45.160,0:14:49.216
o zaman onların çocukları da [br]genetiği değiştirilmiş çocuklar olacak,

0:14:49.220,0:14:50.556
çünkü bu kalıtımsal bir şey.

0:14:50.560,0:14:52.040
İşte bu büyük bir fark.

0:14:53.600,0:14:55.726
Bütün bunları göz önünde [br]bulundurduğumuzda

0:14:55.726,0:14:57.080
ne yapmalıyız?

0:14:58.120,0:15:00.206
Aslında, tam da bu konuyu ele almak üzere

0:15:00.206,0:15:02.856
bir ay sonra Washinton D.C.'de

0:15:02.880,0:15:05.406
ABD Ulusal Bilimler Akademisi [br]tarafından düzenlenen

0:15:05.406,0:15:07.456
bir toplantı gerçekleştirilecek.

0:15:07.480,0:15:11.160
İnsan genetiğinin değiştirilmesiyle [br]ilgili doğru yol nedir?

0:15:12.000,0:15:14.370
Bence şimdi

0:15:14.370,0:15:15.896
bir ertelemeye ihtiyacımız var.

0:15:15.920,0:15:17.416
Bunu yasaklamak zorundayız.

0:15:17.440,0:15:21.016
Genetiği değiştirilmiş insanların [br]yaratılmasına izin vermemeliyiz,

0:15:21.040,0:15:24.360
çünkü bu aşırı derecede tehlikeli[br]ve sonu belli olmayan bir şey.

0:15:25.360,0:15:26.816
Fakat bir sürü insan var --

0:15:26.840,0:15:27.976
(Alkışlar)

0:15:28.000,0:15:29.216
Teşekkürler.

0:15:29.240,0:15:32.640
(Alkışlar)

0:15:35.880,0:15:38.176
Şunu da belirteyim ki,[br]bir bilim adamı olarak

0:15:38.200,0:15:40.696
bunu insanların önünde[br]söylemek biraz korkutucu,

0:15:40.720,0:15:45.960
çünkü bilim genellikle kendi başına [br]buyruk olmayı ve bu tarz şeyleri sevmez.

0:15:47.240,0:15:50.376
Bu yüzden sanırım burada bunu [br]askıya almak durumundayız,

0:15:50.400,0:15:53.136
ama bana sadece katılmamakla kalmayıp

0:15:53.160,0:15:55.126
tamamen zıttı düşünen birçok insan var.

0:15:55.126,0:15:58.016
Onlar, gaz pedalına köküne [br]kadar basıyorlar,

0:15:58.040,0:16:00.196
hadi genetiği tasarlanmış [br]bebekler yapalım.

0:16:00.196,0:16:02.616
Bu yüzden Aralık'ta gerçekleşecek olan ve

0:16:02.640,0:16:06.096
gelecek aylarda gerçekleşme[br]ihtimali olan toplantılarda

0:16:06.120,0:16:09.256
bu konuda bir yasaklama [br]olmama olasılığı bulunuyor.

0:16:09.280,0:16:12.336
Sanırım mecvut problemimizin bir kısmı da

0:16:12.360,0:16:14.416
insanları ilgilendiren

0:16:14.440,0:16:18.536
bütün bu genetik değişimi[br]trendinden, devriminden

0:16:18.560,0:16:20.160
halkın haberi olmamasıdır.

0:16:20.160,0:16:22.216
Hiç kimse, bak bu bir devrimdir,

0:16:22.216,0:16:24.810
bu çok büyük bir olaydır

0:16:24.810,0:16:28.556
ve seni birçok bireysel açıdan da [br]etkileyebilir gibi şeyler söylemiyor.

0:16:28.556,0:16:31.336
Bu yüzden benim diğer bir [br]hedefim de bunu değiştirmek

0:16:31.336,0:16:34.126
ve halkla yakın ilişki kurarak [br]onları bu konuda eğitmek

0:16:34.126,0:16:36.976
ve siz izleyicilerin bu konu [br]hakkında konuşmasını sağlamak.

0:16:37.520,0:16:40.880
Umarım bu toplantılarda halk

0:16:40.880,0:16:43.840
kendi sesini duyurabilme [br]şansına sahip olur.

0:16:45.680,0:16:50.240
Eğer şimdi 2030'a, hayalî[br]hikâyemize geri gidersek

0:16:51.200,0:16:54.216
ve yine bugün aldığımız [br]kararlara dayanarak --

0:16:54.240,0:16:56.176
ki çok fazla zamanımız yok --

0:16:56.200,0:16:58.256
gelecek birkaç ay içinde[br]ya da seneye,

0:16:58.256,0:17:00.956
çünkü bu teknoloji orman [br]yangını gibi hızla yayılıyor.

0:17:01.560,0:17:04.496
Şimdi tekrar o gerçeklikte[br]olduğumuzu farz edelim.

0:17:04.520,0:17:06.336
Bir parktayız

0:17:06.439,0:17:09.720
ve çocuğumuz bir salıncakta sallanıyor.

0:17:10.599,0:17:13.215
Bu çocuk alışılmış, normal bir çocuk mu,

0:17:13.240,0:17:16.695
yoksa genetiği tasarlanmış bir çocuk[br]sahibi olmaya mı karar verdik?

0:17:16.720,0:17:20.175
Diyelim ki geleneksel bilindik yolu seçtik

0:17:20.200,0:17:22.695
ve salıncakta bizim [br]çocuklarımız sallanıyor.

0:17:22.720,0:17:25.536
Dürüst olmak gerekirse, berbat hâldeler.

0:17:25.560,0:17:28.256
Saçları benimki gibi darmadağın.

0:17:28.280,0:17:30.496
Burunları tıkalı.

0:17:30.520,0:17:32.560
Dünyadaki en iyi öğrenci değiller.

0:17:33.240,0:17:35.456
Çok şirinler ve onları çok seviyorsunuz

0:17:35.480,0:17:37.416
ama yanlarındaki salıncakta [br]

0:17:37.440,0:17:40.456
genetiği değiştirilmiş bir çocuk olan[br]en yakın arkadaşları var.

0:17:40.456,0:17:42.580
İkisi de şu şekilde sallanıyor

0:17:42.580,0:17:45.066
ve onları karşılaştırmadan [br]duramıyorsunuz, değil mi?

0:17:45.066,0:17:47.616
Genetiği değiştirilmiş çocuk [br]daha yükseğe sallanıyor,

0:17:47.616,0:17:49.656
daha iyi görünüyor,[br]daha iyi bir öğrenci,

0:17:49.680,0:17:52.656
silmek zorunda olduğunuz [br]tıkalı burunları yok.

0:17:52.680,0:17:54.936
Kendinizi nasıl hissederdiniz

0:17:54.960,0:17:57.680
ve bir dahaki sefere [br]nasıl bir karar alırsınız?

0:17:58.840,0:18:00.056
Teşekkürler.

0:18:00.080,0:18:05.997
(Alkışlar)