WEBVTT

00:00:00.792 --> 00:00:05.768
İtiraf etmekten biraz utanıyorum ama...

00:00:05.792 --> 00:00:07.351
17 yaşındayken

00:00:07.375 --> 00:00:09.184
yaratılışçı biri olarak

00:00:09.208 --> 00:00:12.809
üniversitede evrim okumaya karar verdim

00:00:12.833 --> 00:00:14.434
ki onu yok edebileyim.

NOTE Paragraph

00:00:14.458 --> 00:00:16.143
(Gülme sesleri)

NOTE Paragraph

00:00:16.167 --> 00:00:17.472
Başaramadım.

00:00:17.472 --> 00:00:21.309
O kadar başarısız oldum ki
evrimsel biyolog oldum.

NOTE Paragraph

00:00:21.333 --> 00:00:24.143
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:00:24.167 --> 00:00:27.476
Bir paleoantropolog
ve National Geographic kaşifi olarak

00:00:27.500 --> 00:00:29.430
uzmanlık alanım

00:00:29.430 --> 00:00:33.452
dengesiz, tehlikeli ve ihtilaflı
bölgelerin mağaraların fosil avlamak.

00:00:33.958 --> 00:00:37.476
Hepimiz biliyoruz ki
eğer ben bir erkek olsaydım

00:00:37.500 --> 00:00:40.684
bu bir iş tanımı değil
bir kız tavlama cümlesi olurdu.

NOTE Paragraph

00:00:40.708 --> 00:00:42.893
(Gülme sesleri)

NOTE Paragraph

00:00:42.917 --> 00:00:45.351
Şunu netleştirelim, 
canıma falan susamadım.

00:00:45.375 --> 00:00:47.518
Adrenalin bağımlısı da değilim.

00:00:47.542 --> 00:00:50.059
Sadece bir haritaya baktım.

NOTE Paragraph

00:00:50.083 --> 00:00:54.309
Siyasi kargaşa içinde olan bölgelerde

00:00:54.333 --> 00:00:57.513
en modern keşig bilimi pek yaygın değil.

00:00:57.542 --> 00:01:01.309
Bu harita
İngiltere Dışişleri Bakanlığı'nın

00:01:01.333 --> 00:01:04.518
bildirmiş olduğu tüm kırmızı, turuncu

00:01:04.542 --> 00:01:07.809
veya hakkında bir tehlike uyarısı
bulunan bölgeleri içeriyor.

00:01:07.833 --> 00:01:11.018
Biraz başımın yanmasını göze alıp
gezegenin büyük bir kısmında

00:01:11.042 --> 00:01:16.018
modern keşif bilimi yapamamamızın
bir trajedi olduğunu söylüyorum.

00:01:16.042 --> 00:01:19.792
Bu sebeple bilim
bir coğrafya sorunu yaşıyor.

NOTE Paragraph

00:01:20.750 --> 00:01:23.393
Aynı zamanda bir paleoantropolog olarak

00:01:23.417 --> 00:01:26.601
bu insan yaşamındaki en önemli yerlerin

00:01:26.625 --> 00:01:28.393
bazılarının haritası diyebilirim.

00:01:28.417 --> 00:01:32.601
Muhtemelen oralarda bulunmayı bekleyen
kesinlikle ilginç fosiller vardır.

00:01:32.625 --> 00:01:35.393
Ama onları arıyor muyuz ki?

00:01:35.417 --> 00:01:38.934
Bir lisans öğrencisi olarak
bana sürekli insanların,

00:01:38.958 --> 00:01:43.518
ister kendileri, ister homosapienler,
ister daha önceki türleri olsun,

00:01:43.542 --> 00:01:47.125
Sina Çölü üzerinden Afrika'yı
terk ettikleri söylendi.

NOTE Paragraph

00:01:48.250 --> 00:01:51.476
Aksanımdan İngiliz olduğumu
anlayabilirsiniz muhtemelen

00:01:51.500 --> 00:01:53.342
ama aslında Arap kökenliyim

00:01:53.342 --> 00:01:56.200
ve dışarıdan bakılınca hep
tam bir Arap olduğumu düşünüyorum.

00:01:56.200 --> 00:01:58.059
Aslında oldukça tutkulu olabilirim.

00:01:58.083 --> 00:02:00.176
"Sen harika birisin!
Seni seviyorum!" gibi.

00:02:00.176 --> 00:02:03.876
Ama tam anlamıyla bir İngiliz olduğumdan
içten içe herkesten rahatsız olurum.

NOTE Paragraph

00:02:03.876 --> 00:02:05.917
(Gülme sesleri)

NOTE Paragraph

00:02:08.208 --> 00:02:09.476
Gerçek bu.

NOTE Paragraph

00:02:09.500 --> 00:02:13.018
Ailem Yemenli Araplardan olduğundan

00:02:13.042 --> 00:02:16.643
biliyorum ki

00:02:16.667 --> 00:02:18.059
Bab'ül Mendep hattını geçmek

00:02:18.083 --> 00:02:20.809
büyük bir çaba gerektirmiyor.

00:02:20.833 --> 00:02:24.601
Ve kendime sürekli şu basit soruyu 
sorup durdum:

00:02:24.625 --> 00:02:30.059
Yeni Dünya maymunlarının ataları 
Atlantik Okyanusu'nu geçebildiyse

00:02:30.083 --> 00:02:33.625
neden insanlar bu küçük
su sahasını geçemesin?

00:02:34.708 --> 00:02:36.351
Sorun şu ki Yemen,

00:02:36.375 --> 00:02:38.351
Avrupa ile kıyaslandığında

00:02:38.375 --> 00:02:40.434
öylesine yan rol konumunda ki

00:02:40.458 --> 00:02:43.708
neredeyse el değmemiş
bir bölge sayılabilir.

00:02:44.917 --> 00:02:51.351
Ama konumu da düşünüldüğünde
keşfin en safi potansiyelini

00:02:51.375 --> 00:02:53.476
oldukça heyecanlı bir hale getirdi

00:02:53.500 --> 00:02:56.351
ve benim bir sürü sorum vardı.

00:02:56.375 --> 00:02:59.434
Bab'ül Mendep'i kullanmaya
ilk ne zaman başladık?

00:02:59.458 --> 00:03:04.226
Aynı zamanda, bizim dışımızda
ilk hangi insan türü Yemen'e ulaştı?

00:03:04.250 --> 00:03:08.101
Bilimin bihaber olduğu türler
bulma ihtimalimiz var mı?

00:03:08.125 --> 00:03:12.643
Üstelik meğer Yemen'in potansiyelini
fark eden tek kişi ben değilmişim.

00:03:12.667 --> 00:03:15.309
Başka akademisyenler de varmış.

00:03:15.333 --> 00:03:20.351
Ne yazık ki politik kargaşadan ötürü,
onlar ayrıldı ve ben onların yerini aldım.

00:03:20.375 --> 00:03:23.559
Ve ben mağaralar aramaya başlamıştım:

00:03:23.583 --> 00:03:28.643
Çünkü onlar birincil gayrimenkullerden.

00:03:28.667 --> 00:03:32.643
Bir de tabii eğer çöl sıcaklarında 
fosil arıyorsanız

00:03:32.667 --> 00:03:36.726
fosillerin en iyi muhafaza edildiği yerler
mağaralar olacaktır.

NOTE Paragraph

00:03:36.750 --> 00:03:41.476
Fakat sonra, Yemen'de durum kötüleşti

00:03:41.500 --> 00:03:45.393
ve ben Yemen'e uçmadan birkaç gün evvel,

00:03:45.417 --> 00:03:49.143
bir iç savaş, bölgesel bir savaşa dönüştü.

00:03:49.167 --> 00:03:51.268
Başkentteki havaalanı bombalandığından,

00:03:51.292 --> 00:03:53.542
Yemen uçuşa yasak bölge hâline geldi.

NOTE Paragraph

00:03:56.000 --> 00:04:00.558
Ebeveynlerim ben doğmadan evvel

00:04:00.558 --> 00:04:03.423
İngiltere doğumlu olacağım
kararını verdiler.

00:04:04.000 --> 00:04:08.000
Hayatımdaki en doğru kararda
hiçbir söz hakkım yoktu.

00:04:09.833 --> 00:04:11.268
Ve şimdi...

00:04:11.292 --> 00:04:16.434
Ailemde şanslı olanlar kaçarken

00:04:16.458 --> 00:04:19.351
diğerleri bombalanıyor

00:04:19.375 --> 00:04:23.958
ve sana varoluşundan tiksindirecek
WhatsApp mesajları gönderiyorlar.

00:04:27.500 --> 00:04:30.309
Bu savaş dört senedir sürüyor.

00:04:30.333 --> 00:04:35.583
Dört senedir sürüyor
ve artık insani bir krize yol açtı.

00:04:36.625 --> 00:04:38.518
Kıtlığın hüküm sürdüğü bir yer,

00:04:38.542 --> 00:04:40.726
insanın yarattığı bir kıtlığın.

00:04:40.750 --> 00:04:43.434
Bu doğal bir kıtlık değil,

00:04:43.458 --> 00:04:47.018
BM'nin yüz yıldır yaşanmış olan

00:04:47.042 --> 00:04:51.292
en kötü kıtlık uyarısı yaptığı 
yapay bir kıtlık.

00:04:52.417 --> 00:04:55.393
Bu savaş bana, hiçbir yerin ve insanın

00:04:55.417 --> 00:04:59.417
geride bırakılmayı hak etmediğini öğretti.

NOTE Paragraph

00:05:01.083 --> 00:05:04.726
Bu yüzden başka kargaşa bölgelerinde
iş birliği oluşturup

00:05:04.750 --> 00:05:06.934
diğer ekiplere katılıyordum.

00:05:06.958 --> 00:05:10.059
Ama Yemen'e dönmek konusunda kararlıydım

00:05:10.083 --> 00:05:13.417
çünkü benim için Yemen gerçekten özel.

00:05:15.083 --> 00:05:20.143
Bu yüzden ben de Yemen'de yapabileceğim,

00:05:20.167 --> 00:05:23.637
orada yaşananların altını çizecek bir
proje fikri aramaya başladım.

00:05:23.875 --> 00:05:27.101
Bulduğum her fikir
bir şekilde başarısız oldu

00:05:27.125 --> 00:05:30.726
ya da hayata geçirmek için fazla riskliydi
çünkü, şimdi dürüst olalım,

00:05:30.750 --> 00:05:34.708
Yemen'in bir çok yeri
Batılı bir ekip için fazla tehlikeli.

NOTE Paragraph

00:05:35.875 --> 00:05:41.559
Sonra bana Yemen'de bir ada olan

00:05:41.583 --> 00:05:44.809
Sokotra'nın güvenli olduğunu söylediler.

00:05:44.833 --> 00:05:46.731
Hatta orada hala çalışmakta olan

00:05:46.731 --> 00:05:51.384
hem yerli hem de yabancı akademisyenler
olduğunu da öğrendim.

00:05:51.434 --> 00:05:53.807
Bu beni çok heyecanlandırdı.

00:05:54.667 --> 00:05:58.375
Çünkü Sokotra'nın
Afrika'ya olan yakınlığına bakın.

00:06:00.125 --> 00:06:05.350
Ve hâlâ insanların o adaya ne zaman ayak
bastığıyla ilgili hiçbir fikrimiz yoktu.

00:06:06.160 --> 00:06:09.596
Bilenler için söylüyorum,

00:06:09.596 --> 00:06:12.845
Socotra'yı, tamamıyla farklı bir
sebepten biliyor olmalısınız.

00:06:12.845 --> 00:06:16.143
Muhtemelen orayı Hint Okyanusu'nun
Galapagos'u olarak tanıyorsunuzdur

00:06:16.167 --> 00:06:20.542
çünkü dünya üzerindeki en fazla biyolojik
çeşitliliğe sahip yerlerden.

00:06:21.333 --> 00:06:23.768
Ama aynı zamanda

00:06:23.792 --> 00:06:27.183
bu inanılmaz hassas çevrenin
ve insanlarının

00:06:27.183 --> 00:06:30.466
hem Orta Doğu politikalarında
bir cephe konumunda olmasından

00:06:30.466 --> 00:06:32.518
hem de iklim değişimi yüzünden

00:06:32.542 --> 00:06:35.066
tehdit altında olduğu bilgisini alıyorduk.

00:06:35.066 --> 00:06:40.018
Böylece Sokotra'nın Yemen projem olacağı
fikri kafama iyice oturdu.

NOTE Paragraph

00:06:40.042 --> 00:06:45.059
Bu yüzden çok disiplinli
büyük bir ekip kurmak istedim.

00:06:45.083 --> 00:06:49.393
Alanın sağlık kontrolünü yapmak adına
takım adalarını yayan bir şekilde

00:06:49.417 --> 00:06:51.976
develerle ve yelkenlilerle
geçmeye karar verdik.

00:06:52.000 --> 00:06:56.041
Buna daha önce
yalnızca 1999'da cesaret edilmişti.

00:06:56.041 --> 00:07:00.059
Sorun şu ki bu üstesinden gelmesi
o kadar kolay bir şey değil.

00:07:00.083 --> 00:07:02.518
Bu yüzden bir ön araştırmaya
ihtiyaç duyduk.

00:07:02.542 --> 00:07:05.476
Aranızda bu kelimelere aşina olmayan varsa

00:07:05.500 --> 00:07:07.491
ön araştırma bir gözcülük seferi gibidir.

00:07:07.491 --> 00:07:08.893
Bir nevi keşif.

00:07:08.917 --> 00:07:15.018
Ve bence ön araştırmasız bir gezi,

00:07:15.042 --> 00:07:19.184
Facebook'tan stalk yapmadan çıkılmış
bir buluşmaya benzer.

NOTE Paragraph

00:07:19.208 --> 00:07:20.809
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:07:20.833 --> 00:07:23.226
Yani, yapılabilir ama mantıklı mı?

NOTE Paragraph

00:07:23.250 --> 00:07:27.809
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:07:27.833 --> 00:07:30.268
Çok fazla durumdan haberdar
kahkaha duyuyorum.

NOTE Paragraph

00:07:30.292 --> 00:07:36.809
Neyse ki ön araştırma ekibimiz
kargaşalı bölgelere aşinalar

00:07:36.833 --> 00:07:38.934
ki dürüst olalım bu oldukça önemli

00:07:38.958 --> 00:07:42.274
çünkü Yemen ve Somali arasında 
bir bölgeye giriyorduk

00:07:42.274 --> 00:07:46.893
ve vali yardımcısı da dahil

00:07:46.917 --> 00:07:49.018
neredeyse milyon tane yerden yardım alarak

00:07:49.042 --> 00:07:52.000
sonunda kendimizi

00:07:53.375 --> 00:07:56.893
Hint Okyanusu'nun yasa dışı sularında

00:07:56.917 --> 00:08:00.184
tahta bir kargo gemisiyle yola koyulmuş
bir hâlde bulduk.

00:08:00.208 --> 00:08:02.018
Üstelik tuvaletimiz de buydu.

NOTE Paragraph

00:08:02.042 --> 00:08:03.476
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:08:03.500 --> 00:08:05.125
Şunu görüyor musunuz?

00:08:07.125 --> 00:08:10.542
Hani herkesin berbat bir
tuvalet anısı vardır ya?

00:08:11.875 --> 00:08:14.875
Yani ben daha önce
hiç yunuslarla yüzmedim.

00:08:16.333 --> 00:08:18.518
Ama tam olarak üzerlerine
tuvaletimi yaptım.

NOTE Paragraph

00:08:18.542 --> 00:08:20.917
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:08:23.375 --> 00:08:30.101
Ve aynı zamanda, beni yasa dışı sulardan
daha fazla strese sokan bir konuyu

00:08:30.125 --> 00:08:31.726
keşfetme şansı elde ettim:

00:08:31.750 --> 00:08:35.308
Hamam böceği istilası.

00:08:35.332 --> 00:08:37.268
O kadar yoğundu ki

00:08:37.292 --> 00:08:39.601
bir ara güvertenin aşağısına indiğimde

00:08:39.625 --> 00:08:42.308
zemin tamamıyla siyahtı 
ve hareket ediyordu.

NOTE Paragraph

00:08:42.332 --> 00:08:43.768
(İniltiler)

NOTE Paragraph

00:08:43.792 --> 00:08:48.059
Ve uyumak için yüksekte
sadece üç tane yer vardı,

00:08:48.083 --> 00:08:51.476
ama biz dört kişiydik

00:08:51.500 --> 00:08:54.309
ve sorun şu ki yüksekte uyusak bile

00:08:54.333 --> 00:08:57.601
birkaç hamam böceği ile baş etmek
durumunda kalıyorduk.

00:08:57.625 --> 00:08:59.875
Eğer yerde uyuma sırası sendeyse
kolay gelsin.

00:09:00.875 --> 00:09:04.518
Neyse ki ekipteki ve gemideki
tek kadın olduğum için

00:09:04.542 --> 00:09:07.559
yerde uyumaktan yırttım.

00:09:07.583 --> 00:09:09.976
Sonra dört veya beşinci gecede,

00:09:10.000 --> 00:09:14.667
Martin Edström bana bakarak dedi ki
"Ella, ben eşitliğe inanan birisiyim."

NOTE Paragraph

00:09:15.167 --> 00:09:18.208
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:09:19.750 --> 00:09:24.809
O kargo gemisinde geçirdiğimiz
üç gecenin ardından,

00:09:24.833 --> 00:09:28.500
yavaşça karayı görmeye başladık.

00:09:29.458 --> 00:09:32.018
Ve üç sene süren
başarısızlıklarımın ardından,

00:09:32.042 --> 00:09:33.792
sonunda Yemen'i görüyordum.

NOTE Paragraph

00:09:34.792 --> 00:09:39.518
Dünyada o yolculuğun başlangıcına
eş değer olabilecek bir his yok.

00:09:39.542 --> 00:09:42.768
Araçtan indiğiniz

00:09:42.792 --> 00:09:45.101
ua da tekneden baktığınız o anda,

00:09:45.125 --> 00:09:47.934
küçük de olsa var olduğunuzu bildiğiniz,

00:09:47.958 --> 00:09:50.018
kim olduğunuz

00:09:50.042 --> 00:09:52.226
ve nereden geldiğinizle ilgili iddiaları

00:09:52.250 --> 00:09:57.476
değiştirecek bir şey
bulabileceğiniz olasılığı.

00:09:57.500 --> 00:10:00.684
Dünya üzerinde buna benzer
başka bir his daha yok

00:10:00.708 --> 00:10:04.268
ve bu birçok bilim insanının
yaşadığı bir his,

00:10:04.292 --> 00:10:08.476
tabii çok nadiren
siyasi kargaşa alanlarında.

00:10:08.500 --> 00:10:13.309
Çünkü Batılı bilim insanları kargaşalı
bölgelerde çalışmaktan caydırılıyor

00:10:13.333 --> 00:10:15.750
ya da buralarda çalışmak
tamamen yasaklanıyor.

NOTE Paragraph

00:10:16.875 --> 00:10:18.143
Ama bir de şu var:

00:10:18.167 --> 00:10:21.934
Bilim insanları vahşi hayatta uzmanlaşır.

00:10:21.958 --> 00:10:25.726
Bilim insanları derin mağara
sistemlerinde çalışır.

00:10:25.750 --> 00:10:30.351
Bilim insanları kendilerini
roketlere bağlayıp uzaya fırlatır.

00:10:30.375 --> 00:10:32.983
Ama görünen o ki
bir siyasi kargaşa bölgesinde çalışmak

00:10:32.983 --> 00:10:35.059
daha fazla riskli bulunuyor.

00:10:35.083 --> 00:10:37.768
Çok keyfi bir düşünce.

00:10:37.792 --> 00:10:42.583
Bu odada macera hikâyeleriyle
büyümemiş olan var mı?

00:10:43.167 --> 00:10:47.708
Kahramanlarımızın çoğu da
aslında bilim insanı ya da akademisyendir.

00:10:48.750 --> 00:10:51.893
Bilim bilinmeyene doğru
yol almak demektir.

00:10:51.917 --> 00:10:57.184
Riskler olsa da bütünüyle küresel
bir keşif yapmakla ilgilidir bilim.

00:10:57.208 --> 00:11:02.601
Ne zaman kargaşalı yerlerde bilimsel
eylemlerde bulunmanın zorlaştırılması

00:11:02.625 --> 00:11:04.427
kabul edilebilir bir hâle geldi?

NOTE Paragraph

00:11:05.833 --> 00:11:08.768
Bütün bilim insanları gidip
kargaşalı bölgelerde çalışsın

00:11:08.792 --> 00:11:10.601
demiyorum elbette.

00:11:10.625 --> 00:11:12.804
Bu düşünmeden söylenen
fevri bir çağrı değil.

00:11:12.804 --> 00:11:14.250
Ama şöyle bir şey var:

00:11:15.792 --> 00:11:19.917
araştırmaları yapan,
güvenlik protokollerini anlayabilen

00:11:20.917 --> 00:11:22.184
ve eğitimli olanların,

00:11:22.208 --> 00:11:24.458
isteyenlerin önüne geçmeyi kesin.

00:11:25.083 --> 00:11:26.333
Bir de

00:11:27.417 --> 00:11:31.559
bir ülkenin bir kısmı
aktif olarak savaş hâlinde diye,

00:11:31.583 --> 00:11:33.596
bütün ülke öyle olacak diye bir şey yok.

00:11:33.596 --> 00:11:36.518
Aktif savaş bölgelerine
girmeliyiz demiyorum,

00:11:36.542 --> 00:11:40.042
Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile
Felluce'yi bir tutamazsınız.

NOTE Paragraph

00:11:40.917 --> 00:11:44.934
Yemen'e giremememin ardından
birkaç ay sonra,

00:11:44.958 --> 00:11:46.601
başka bir ekip bana sahip çıktı.

00:11:46.625 --> 00:11:51.208
Profesör Graeme Barker'ın ekibi
Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde,

00:11:52.458 --> 00:11:55.351
Şanidar mağarasını kazıyorlardı.

00:11:55.375 --> 00:11:58.434
Birkaç sene evvel Şanidar Mağarası'nda
yapılan kazılarda

00:11:58.458 --> 00:12:02.917
Şanidar 1 adında
bir Neandertal bulunmuştu.

00:12:04.042 --> 00:12:08.393
BBC/PBS televizyon programları için
Şanidar 1'i canlandırdık,

00:12:08.417 --> 00:12:11.458
şimdi karşınızda Neandertal Ned.

00:12:13.625 --> 00:12:16.226
Ned ile ilgili çok havalı bir bilgi
vereceğim şimdi.

00:12:16.250 --> 00:12:18.351
Siz şimdi bu adamı, Ned'i,

00:12:18.375 --> 00:12:21.684
yaralanmasından önce
tanımış oluyorsunuz aslında.

00:12:21.708 --> 00:12:25.976
Görünen o ki Ned ağır durumda
engelli hâldeymiş.

00:12:26.000 --> 00:12:30.601
O kadar ağır bir durumdaymış ki
diğer Neandertallerin yardımı olmadan

00:12:30.625 --> 00:12:33.226
hayatta kalamazmış.

00:12:33.250 --> 00:12:35.018
Bu, en azından o dönemde yaşamış

00:12:35.042 --> 00:12:38.976
Neandertallerin yardıma muhtaç olanlara
bakmış olduğunun kanıtı.

00:12:39.000 --> 00:12:40.851
Neandertaller bizim gibiymiş

00:12:40.875 --> 00:12:44.667
ve bazen bakıma muhtaç
olanlarına bakmışlar.

NOTE Paragraph

00:12:46.042 --> 00:12:49.309
Ned Iraklı bir Neandertal.

00:12:49.333 --> 00:12:51.059
Öyleyse neyi gözden kaçırıyoruz?

00:12:51.083 --> 00:12:53.684
Hangi inanılmaz bilimsel keşifleri

00:12:53.708 --> 00:12:56.542
sırf bakmadığımız için kaçırıyoruz?

00:12:58.042 --> 00:13:01.851
Ve bu arada, bu yerler,
umut üzerine nutuklar hak ediyor,

00:13:01.875 --> 00:13:05.309
bilim ve keşifler de
bunun bir parçası olabilir.

00:13:05.333 --> 00:13:08.643
Hatta bu keşiflerin somut bir şekilde
kalkınmaya yardımcı olup

00:13:08.667 --> 00:13:13.250
bir yerel gurur kaynağı
oluşturacağına eminim.

NOTE Paragraph

00:13:13.833 --> 00:13:17.958
Ve bu beni bilimin coğrafya sorununun
ikinci sebebine getiriyor.

00:13:19.833 --> 00:13:23.208
Gördüğünüz üzere, yerel akademisyenlere
yetki vermiyoruz, değil mi?

00:13:23.875 --> 00:13:25.851
Bu beni etkilemiyor

00:13:25.875 --> 00:13:28.708
çünkü paleoantropolojide,
benim çalışma alanımda,

00:13:30.000 --> 00:13:31.893
insan kökenini inceliyoruz

00:13:31.917 --> 00:13:36.432
fakat birbirinden farklı
çok az bilim insanımız var.

00:13:36.458 --> 00:13:40.101
Bu yerler, birlikte çalışmak adına
her şeyi göze alabilecek

00:13:40.125 --> 00:13:42.518
öğrenciler ve akademisyenlerle dolu.

00:13:42.542 --> 00:13:44.184
Ve gerçek şu ki

00:13:44.208 --> 00:13:45.934
onlar aslında bize göre

00:13:45.958 --> 00:13:48.542
daha az güvenlik sorununa sahipler.

00:13:50.458 --> 00:13:54.351
Bence bu alanın onlar için
hasmane bir çevre olmadığını,

00:13:54.375 --> 00:13:55.958
evleri olduğunu unutuyoruz.

00:13:57.000 --> 00:13:59.059
Size söylüyorum,

00:13:59.083 --> 00:14:03.559
yerel ortaklarla kargaşalı alanlarda
yapılan araştırmalar,

00:14:03.583 --> 00:14:06.934
inanılmaz keşiflere yol açabilir

00:14:06.958 --> 00:14:11.458
ve bizim de Sokotra'da
yapmayı umduğumuz bu.

NOTE Paragraph

00:14:12.875 --> 00:14:14.125
Sokotra'ya

00:14:15.333 --> 00:14:18.351
dünya üzerindeki en uzaydan gelme
yer diyorlar ve ben,

00:14:18.375 --> 00:14:24.018
Leon McCaron, Martin Edström
ve Rhys Thwaites-Jones nedenini görüyoruz.

00:14:24.042 --> 00:14:25.726
Yani, şuraya bir bakın.

00:14:25.750 --> 00:14:29.018
Burası bir cehennem çukuru
veya değersiz bir alan değil,

00:14:29.042 --> 00:14:32.708
burası bilimin ve gelecek
keşiflerin ön cephesi.

00:14:34.042 --> 00:14:36.625
Sürüngen türlerinin yüzde 90'ı bu adada,

00:14:37.708 --> 00:14:43.309
bitki türlerinin yüzde 37'si de
dünya üzerinde sadece burada bulunuyor.

00:14:43.333 --> 00:14:45.893
Buna kırmızı reçine salgılayan

00:14:45.917 --> 00:14:48.125
Ejder Kanı Ağacı da dahil.

NOTE Paragraph

00:14:49.000 --> 00:14:50.726
Başka bir şey daha var.

00:14:50.750 --> 00:14:55.518
Sokotra'da insanların bir kısmı
hâlâ mağaralarda yaşıyor

00:14:55.542 --> 00:14:57.226
ve bu oldukça heyecan verici

00:14:57.250 --> 00:15:00.093
çünkü belki birkaç bin sene evvel
olduğu gibi,

00:15:00.093 --> 00:15:03.001
hâlâ bu yüzyılda da mağaralar
birincil gayrimenkul demektir.

00:15:03.001 --> 00:15:06.559
Bunu kanıtlamak için verilere, fosillere,
taş alet edevata ihtiyacımız var,

00:15:06.583 --> 00:15:10.101
bu yüzden öncü ekibimiz Ahmet Alarqbi
gibi diğer uluslararası

00:15:10.125 --> 00:15:12.393
veya yerel bilim insanları,

00:15:12.417 --> 00:15:15.726
antrolopologlar ve hikaye anlatıcıları
ile birlik olduk

00:15:15.750 --> 00:15:18.934
ve her birimiz çok geç olmadan
bu yeri keşfetmek için

00:15:18.958 --> 00:15:20.833
her şeyi yapmaya hazırız.

NOTE Paragraph

00:15:22.667 --> 00:15:26.101
Ve şimdi, bir şekilde geri dönüp

00:15:26.125 --> 00:15:28.434
o büyük seferi gerçekleştirmeliyiz

00:15:28.458 --> 00:15:30.143
çünkü bilim...

00:15:30.167 --> 00:15:32.542
...bilim bir coğrafya sorunu yaşıyor.

NOTE Paragraph

00:15:33.625 --> 00:15:35.726
Çok tatlı dinleyicilerdiniz.

00:15:35.750 --> 00:15:37.018
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:15:37.042 --> 00:15:39.312
(Alkışlar)