0:00:00.792,0:00:05.768
İtiraf etmekten biraz utanıyorum ama...

0:00:05.792,0:00:07.351
17 yaşındayken

0:00:07.375,0:00:09.184
yaratılışçı biri olarak

0:00:09.208,0:00:12.809
üniversitede evrim okumaya karar verdim

0:00:12.833,0:00:14.434
ki onu yok edebileyim.

0:00:14.458,0:00:16.143
(Gülme sesleri)

0:00:16.167,0:00:17.472
Başaramadım.

0:00:17.472,0:00:21.309
O kadar başarısız oldum ki[br]evrimsel biyolog oldum.

0:00:21.333,0:00:24.143
(Alkışlar)

0:00:24.167,0:00:27.476
Bir paleoantropolog[br]ve National Geographic kaşifi olarak

0:00:27.500,0:00:29.430
uzmanlık alanım

0:00:29.430,0:00:33.452
dengesiz, tehlikeli ve ihtilaflı[br]bölgelerin mağaraların fosil avlamak.

0:00:33.958,0:00:37.476
Hepimiz biliyoruz ki[br]eğer ben bir erkek olsaydım

0:00:37.500,0:00:40.684
bu bir iş tanımı değil[br]bir kız tavlama cümlesi olurdu.

0:00:40.708,0:00:42.893
(Gülme sesleri)

0:00:42.917,0:00:45.351
Şunu netleştirelim, [br]canıma falan susamadım.

0:00:45.375,0:00:47.518
Adrenalin bağımlısı da değilim.

0:00:47.542,0:00:50.059
Sadece bir haritaya baktım.

0:00:50.083,0:00:54.309
Siyasi kargaşa içinde olan bölgelerde

0:00:54.333,0:00:57.513
en modern keşig bilimi pek yaygın değil.

0:00:57.542,0:01:01.309
Bu harita[br]İngiltere Dışişleri Bakanlığı'nın

0:01:01.333,0:01:04.518
bildirmiş olduğu tüm kırmızı, turuncu

0:01:04.542,0:01:07.809
veya hakkında bir tehlike uyarısı[br]bulunan bölgeleri içeriyor.

0:01:07.833,0:01:11.018
Biraz başımın yanmasını göze alıp[br]gezegenin büyük bir kısmında

0:01:11.042,0:01:16.018
modern keşif bilimi yapamamamızın[br]bir trajedi olduğunu söylüyorum.

0:01:16.042,0:01:19.792
Bu sebeple bilim[br]bir coğrafya sorunu yaşıyor.

0:01:20.750,0:01:23.393
Aynı zamanda bir paleoantropolog olarak

0:01:23.417,0:01:26.601
bu insan yaşamındaki en önemli yerlerin

0:01:26.625,0:01:28.393
bazılarının haritası diyebilirim.

0:01:28.417,0:01:32.601
Muhtemelen oralarda bulunmayı bekleyen[br]kesinlikle ilginç fosiller vardır.

0:01:32.625,0:01:35.393
Ama onları arıyor muyuz ki?

0:01:35.417,0:01:38.934
Bir lisans öğrencisi olarak[br]bana sürekli insanların,

0:01:38.958,0:01:43.518
ister kendileri, ister homosapienler,[br]ister daha önceki türleri olsun,

0:01:43.542,0:01:47.125
Sina Çölü üzerinden Afrika'yı[br]terk ettikleri söylendi.

0:01:48.250,0:01:51.476
Aksanımdan İngiliz olduğumu[br]anlayabilirsiniz muhtemelen

0:01:51.500,0:01:53.342
ama aslında Arap kökenliyim

0:01:53.342,0:01:56.200
ve dışarıdan bakılınca hep[br]tam bir Arap olduğumu düşünüyorum.

0:01:56.200,0:01:58.059
Aslında oldukça tutkulu olabilirim.

0:01:58.083,0:02:00.176
"Sen harika birisin![br]Seni seviyorum!" gibi.

0:02:00.176,0:02:03.876
Ama tam anlamıyla bir İngiliz olduğumdan[br]içten içe herkesten rahatsız olurum.

0:02:03.876,0:02:05.917
(Gülme sesleri)

0:02:08.208,0:02:09.476
Gerçek bu.

0:02:09.500,0:02:13.018
Ailem Yemenli Araplardan olduğundan

0:02:13.042,0:02:16.643
biliyorum ki

0:02:16.667,0:02:18.059
Bab'ül Mendep hattını geçmek

0:02:18.083,0:02:20.809
büyük bir çaba gerektirmiyor.

0:02:20.833,0:02:24.601
Ve kendime sürekli şu basit soruyu [br]sorup durdum:

0:02:24.625,0:02:30.059
Yeni Dünya maymunlarının ataları [br]Atlantik Okyanusu'nu geçebildiyse

0:02:30.083,0:02:33.625
neden insanlar bu küçük[br]su sahasını geçemesin?

0:02:34.708,0:02:36.351
Sorun şu ki Yemen,

0:02:36.375,0:02:38.351
Avrupa ile kıyaslandığında

0:02:38.375,0:02:40.434
öylesine yan rol konumunda ki

0:02:40.458,0:02:43.708
neredeyse el değmemiş[br]bir bölge sayılabilir.

0:02:44.917,0:02:51.351
Ama konumu da düşünüldüğünde[br]keşfin en safi potansiyelini

0:02:51.375,0:02:53.476
oldukça heyecanlı bir hale getirdi

0:02:53.500,0:02:56.351
ve benim bir sürü sorum vardı.

0:02:56.375,0:02:59.434
Bab'ül Mendep'i kullanmaya[br]ilk ne zaman başladık?

0:02:59.458,0:03:04.226
Aynı zamanda, bizim dışımızda[br]ilk hangi insan türü Yemen'e ulaştı?

0:03:04.250,0:03:08.101
Bilimin bihaber olduğu türler[br]bulma ihtimalimiz var mı?

0:03:08.125,0:03:12.643
Üstelik meğer Yemen'in potansiyelini[br]fark eden tek kişi ben değilmişim.

0:03:12.667,0:03:15.309
Başka akademisyenler de varmış.

0:03:15.333,0:03:20.351
Ne yazık ki politik kargaşadan ötürü,[br]onlar ayrıldı ve ben onların yerini aldım.

0:03:20.375,0:03:23.559
Ve ben mağaralar aramaya başlamıştım:

0:03:23.583,0:03:28.643
Çünkü onlar birincil gayrimenkullerden.

0:03:28.667,0:03:32.643
Bir de tabii eğer çöl sıcaklarında [br]fosil arıyorsanız

0:03:32.667,0:03:36.726
fosillerin en iyi muhafaza edildiği yerler[br]mağaralar olacaktır.

0:03:36.750,0:03:41.476
Fakat sonra, Yemen'de durum kötüleşti

0:03:41.500,0:03:45.393
ve ben Yemen'e uçmadan birkaç gün evvel,

0:03:45.417,0:03:49.143
bir iç savaş, bölgesel bir savaşa dönüştü.

0:03:49.167,0:03:51.268
Başkentteki havaalanı bombalandığından,

0:03:51.292,0:03:53.542
Yemen uçuşa yasak bölge hâline geldi.

0:03:56.000,0:04:00.558
Ebeveynlerim ben doğmadan evvel

0:04:00.558,0:04:03.423
İngiltere doğumlu olacağım[br]kararını verdiler.

0:04:04.000,0:04:08.000
Hayatımdaki en doğru kararda[br]hiçbir söz hakkım yoktu.

0:04:09.833,0:04:11.268
Ve şimdi...

0:04:11.292,0:04:16.434
Ailemde şanslı olanlar kaçarken

0:04:16.458,0:04:19.351
diğerleri bombalanıyor

0:04:19.375,0:04:23.958
ve sana varoluşundan tiksindirecek[br]WhatsApp mesajları gönderiyorlar.

0:04:27.500,0:04:30.309
Bu savaş dört senedir sürüyor.

0:04:30.333,0:04:35.583
Dört senedir sürüyor[br]ve artık insani bir krize yol açtı.

0:04:36.625,0:04:38.518
Kıtlığın hüküm sürdüğü bir yer,

0:04:38.542,0:04:40.726
insanın yarattığı bir kıtlığın.

0:04:40.750,0:04:43.434
Bu doğal bir kıtlık değil,

0:04:43.458,0:04:47.018
BM'nin yüz yıldır yaşanmış olan

0:04:47.042,0:04:51.292
en kötü kıtlık uyarısı yaptığı [br]yapay bir kıtlık.

0:04:52.417,0:04:55.393
Bu savaş bana, hiçbir yerin ve insanın

0:04:55.417,0:04:59.417
geride bırakılmayı hak etmediğini öğretti.

0:05:01.083,0:05:04.726
Bu yüzden başka kargaşa bölgelerinde[br]iş birliği oluşturup

0:05:04.750,0:05:06.934
diğer ekiplere katılıyordum.

0:05:06.958,0:05:10.059
Ama Yemen'e dönmek konusunda kararlıydım

0:05:10.083,0:05:13.417
çünkü benim için Yemen gerçekten özel.

0:05:15.083,0:05:20.143
Bu yüzden ben de Yemen'de yapabileceğim,

0:05:20.167,0:05:23.637
orada yaşananların altını çizecek bir[br]proje fikri aramaya başladım.

0:05:23.875,0:05:27.101
Bulduğum her fikir[br]bir şekilde başarısız oldu

0:05:27.125,0:05:30.726
ya da hayata geçirmek için fazla riskliydi[br]çünkü, şimdi dürüst olalım,

0:05:30.750,0:05:34.708
Yemen'in bir çok yeri[br]Batılı bir ekip için fazla tehlikeli.

0:05:35.875,0:05:41.559
Sonra bana Yemen'de bir ada olan

0:05:41.583,0:05:44.809
Sokotra'nın güvenli olduğunu söylediler.

0:05:44.833,0:05:46.731
Hatta orada hala çalışmakta olan

0:05:46.731,0:05:51.384
hem yerli hem de yabancı akademisyenler[br]olduğunu da öğrendim.

0:05:51.434,0:05:53.807
Bu beni çok heyecanlandırdı.

0:05:54.667,0:05:58.375
Çünkü Sokotra'nın[br]Afrika'ya olan yakınlığına bakın.

0:06:00.125,0:06:05.350
Ve hâlâ insanların o adaya ne zaman ayak[br]bastığıyla ilgili hiçbir fikrimiz yoktu.

0:06:06.160,0:06:09.596
Bilenler için söylüyorum,

0:06:09.596,0:06:12.845
Socotra'yı, tamamıyla farklı bir[br]sebepten biliyor olmalısınız.

0:06:12.845,0:06:16.143
Muhtemelen orayı Hint Okyanusu'nun[br]Galapagos'u olarak tanıyorsunuzdur

0:06:16.167,0:06:20.542
çünkü dünya üzerindeki en fazla biyolojik[br]çeşitliliğe sahip yerlerden.

0:06:21.333,0:06:23.768
Ama aynı zamanda

0:06:23.792,0:06:27.183
bu inanılmaz hassas çevrenin[br]ve insanlarının

0:06:27.183,0:06:30.466
hem Orta Doğu politikalarında[br]bir cephe konumunda olmasından

0:06:30.466,0:06:32.518
hem de iklim değişimi yüzünden

0:06:32.542,0:06:35.066
tehdit altında olduğu bilgisini alıyorduk.

0:06:35.066,0:06:40.018
Böylece Sokotra'nın Yemen projem olacağı[br]fikri kafama iyice oturdu.

0:06:40.042,0:06:45.059
Bu yüzden çok disiplinli[br]büyük bir ekip kurmak istedim.

0:06:45.083,0:06:49.393
Alanın sağlık kontrolünü yapmak adına[br]takım adalarını yayan bir şekilde

0:06:49.417,0:06:51.976
develerle ve yelkenlilerle[br]geçmeye karar verdik.

0:06:52.000,0:06:56.041
Buna daha önce[br]yalnızca 1999'da cesaret edilmişti.

0:06:56.041,0:07:00.059
Sorun şu ki bu üstesinden gelmesi[br]o kadar kolay bir şey değil.

0:07:00.083,0:07:02.518
Bu yüzden bir ön araştırmaya[br]ihtiyaç duyduk.

0:07:02.542,0:07:05.476
Aranızda bu kelimelere aşina olmayan varsa

0:07:05.500,0:07:07.491
ön araştırma bir gözcülük seferi gibidir.

0:07:07.491,0:07:08.893
Bir nevi keşif.

0:07:08.917,0:07:15.018
Ve bence ön araştırmasız bir gezi,

0:07:15.042,0:07:19.184
Facebook'tan stalk yapmadan çıkılmış[br]bir buluşmaya benzer.

0:07:19.208,0:07:20.809
(Kahkahalar)

0:07:20.833,0:07:23.226
Yani, yapılabilir ama mantıklı mı?

0:07:23.250,0:07:27.809
(Kahkahalar)

0:07:27.833,0:07:30.268
Çok fazla durumdan haberdar[br]kahkaha duyuyorum.

0:07:30.292,0:07:36.809
Neyse ki ön araştırma ekibimiz[br]kargaşalı bölgelere aşinalar

0:07:36.833,0:07:38.934
ki dürüst olalım bu oldukça önemli

0:07:38.958,0:07:42.274
çünkü Yemen ve Somali arasında [br]bir bölgeye giriyorduk

0:07:42.274,0:07:46.893
ve vali yardımcısı da dahil

0:07:46.917,0:07:49.018
neredeyse milyon tane yerden yardım alarak

0:07:49.042,0:07:52.000
sonunda kendimizi

0:07:53.375,0:07:56.893
Hint Okyanusu'nun yasa dışı sularında

0:07:56.917,0:08:00.184
tahta bir kargo gemisiyle yola koyulmuş[br]bir hâlde bulduk.

0:08:00.208,0:08:02.018
Üstelik tuvaletimiz de buydu.

0:08:02.042,0:08:03.476
(Kahkahalar)

0:08:03.500,0:08:05.125
Şunu görüyor musunuz?

0:08:07.125,0:08:10.542
Hani herkesin berbat bir[br]tuvalet anısı vardır ya?

0:08:11.875,0:08:14.875
Yani ben daha önce[br]hiç yunuslarla yüzmedim.

0:08:16.333,0:08:18.518
Ama tam olarak üzerlerine[br]tuvaletimi yaptım.

0:08:18.542,0:08:20.917
(Kahkahalar)

0:08:23.375,0:08:30.101
Ve aynı zamanda, beni yasa dışı sulardan[br]daha fazla strese sokan bir konuyu

0:08:30.125,0:08:31.726
keşfetme şansı elde ettim:

0:08:31.750,0:08:35.308
Hamam böceği istilası.

0:08:35.332,0:08:37.268
O kadar yoğundu ki

0:08:37.292,0:08:39.601
bir ara güvertenin aşağısına indiğimde

0:08:39.625,0:08:42.308
zemin tamamıyla siyahtı [br]ve hareket ediyordu.

0:08:42.332,0:08:43.768
(İniltiler)

0:08:43.792,0:08:48.059
Ve uyumak için yüksekte[br]sadece üç tane yer vardı,

0:08:48.083,0:08:51.476
ama biz dört kişiydik

0:08:51.500,0:08:54.309
ve sorun şu ki yüksekte uyusak bile

0:08:54.333,0:08:57.601
birkaç hamam böceği ile baş etmek[br]durumunda kalıyorduk.

0:08:57.625,0:08:59.875
Eğer yerde uyuma sırası sendeyse[br]kolay gelsin.

0:09:00.875,0:09:04.518
Neyse ki ekipteki ve gemideki[br]tek kadın olduğum için

0:09:04.542,0:09:07.559
yerde uyumaktan yırttım.

0:09:07.583,0:09:09.976
Sonra dört veya beşinci gecede,

0:09:10.000,0:09:14.667
Martin Edström bana bakarak dedi ki[br]"Ella, ben eşitliğe inanan birisiyim."

0:09:15.167,0:09:18.208
(Gülüşmeler)

0:09:19.750,0:09:24.809
O kargo gemisinde geçirdiğimiz[br]üç gecenin ardından,

0:09:24.833,0:09:28.500
yavaşça karayı görmeye başladık.

0:09:29.458,0:09:32.018
Ve üç sene süren[br]başarısızlıklarımın ardından,

0:09:32.042,0:09:33.792
sonunda Yemen'i görüyordum.

0:09:34.792,0:09:39.518
Dünyada o yolculuğun başlangıcına[br]eş değer olabilecek bir his yok.

0:09:39.542,0:09:42.768
Araçtan indiğiniz

0:09:42.792,0:09:45.101
ua da tekneden baktığınız o anda,

0:09:45.125,0:09:47.934
küçük de olsa var olduğunuzu bildiğiniz,

0:09:47.958,0:09:50.018
kim olduğunuz

0:09:50.042,0:09:52.226
ve nereden geldiğinizle ilgili iddiaları

0:09:52.250,0:09:57.476
değiştirecek bir şey[br]bulabileceğiniz olasılığı.

0:09:57.500,0:10:00.684
Dünya üzerinde buna benzer[br]başka bir his daha yok

0:10:00.708,0:10:04.268
ve bu birçok bilim insanının[br]yaşadığı bir his,

0:10:04.292,0:10:08.476
tabii çok nadiren[br]siyasi kargaşa alanlarında.

0:10:08.500,0:10:13.309
Çünkü Batılı bilim insanları kargaşalı[br]bölgelerde çalışmaktan caydırılıyor

0:10:13.333,0:10:15.750
ya da buralarda çalışmak[br]tamamen yasaklanıyor.

0:10:16.875,0:10:18.143
Ama bir de şu var:

0:10:18.167,0:10:21.934
Bilim insanları vahşi hayatta uzmanlaşır.

0:10:21.958,0:10:25.726
Bilim insanları derin mağara[br]sistemlerinde çalışır.

0:10:25.750,0:10:30.351
Bilim insanları kendilerini[br]roketlere bağlayıp uzaya fırlatır.

0:10:30.375,0:10:32.983
Ama görünen o ki[br]bir siyasi kargaşa bölgesinde çalışmak

0:10:32.983,0:10:35.059
daha fazla riskli bulunuyor.

0:10:35.083,0:10:37.768
Çok keyfi bir düşünce.

0:10:37.792,0:10:42.583
Bu odada macera hikâyeleriyle[br]büyümemiş olan var mı?

0:10:43.167,0:10:47.708
Kahramanlarımızın çoğu da[br]aslında bilim insanı ya da akademisyendir.

0:10:48.750,0:10:51.893
Bilim bilinmeyene doğru[br]yol almak demektir.

0:10:51.917,0:10:57.184
Riskler olsa da bütünüyle küresel[br]bir keşif yapmakla ilgilidir bilim.

0:10:57.208,0:11:02.601
Ne zaman kargaşalı yerlerde bilimsel[br]eylemlerde bulunmanın zorlaştırılması

0:11:02.625,0:11:04.427
kabul edilebilir bir hâle geldi?

0:11:05.833,0:11:08.768
Bütün bilim insanları gidip[br]kargaşalı bölgelerde çalışsın

0:11:08.792,0:11:10.601
demiyorum elbette.

0:11:10.625,0:11:12.804
Bu düşünmeden söylenen[br]fevri bir çağrı değil.

0:11:12.804,0:11:14.250
Ama şöyle bir şey var:

0:11:15.792,0:11:19.917
araştırmaları yapan,[br]güvenlik protokollerini anlayabilen

0:11:20.917,0:11:22.184
ve eğitimli olanların,

0:11:22.208,0:11:24.458
isteyenlerin önüne geçmeyi kesin.

0:11:25.083,0:11:26.333
Bir de

0:11:27.417,0:11:31.559
bir ülkenin bir kısmı[br]aktif olarak savaş hâlinde diye,

0:11:31.583,0:11:33.596
bütün ülke öyle olacak diye bir şey yok.

0:11:33.596,0:11:36.518
Aktif savaş bölgelerine[br]girmeliyiz demiyorum,

0:11:36.542,0:11:40.042
Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile[br]Felluce'yi bir tutamazsınız.

0:11:40.917,0:11:44.934
Yemen'e giremememin ardından[br]birkaç ay sonra,

0:11:44.958,0:11:46.601
başka bir ekip bana sahip çıktı.

0:11:46.625,0:11:51.208
Profesör Graeme Barker'ın ekibi[br]Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde,

0:11:52.458,0:11:55.351
Şanidar mağarasını kazıyorlardı.

0:11:55.375,0:11:58.434
Birkaç sene evvel Şanidar Mağarası'nda[br]yapılan kazılarda

0:11:58.458,0:12:02.917
Şanidar 1 adında[br]bir Neandertal bulunmuştu.

0:12:04.042,0:12:08.393
BBC/PBS televizyon programları için[br]Şanidar 1'i canlandırdık,

0:12:08.417,0:12:11.458
şimdi karşınızda Neandertal Ned.

0:12:13.625,0:12:16.226
Ned ile ilgili çok havalı bir bilgi[br]vereceğim şimdi.

0:12:16.250,0:12:18.351
Siz şimdi bu adamı, Ned'i,

0:12:18.375,0:12:21.684
yaralanmasından önce[br]tanımış oluyorsunuz aslında.

0:12:21.708,0:12:25.976
Görünen o ki Ned ağır durumda[br]engelli hâldeymiş.

0:12:26.000,0:12:30.601
O kadar ağır bir durumdaymış ki[br]diğer Neandertallerin yardımı olmadan

0:12:30.625,0:12:33.226
hayatta kalamazmış.

0:12:33.250,0:12:35.018
Bu, en azından o dönemde yaşamış

0:12:35.042,0:12:38.976
Neandertallerin yardıma muhtaç olanlara[br]bakmış olduğunun kanıtı.

0:12:39.000,0:12:40.851
Neandertaller bizim gibiymiş

0:12:40.875,0:12:44.667
ve bazen bakıma muhtaç[br]olanlarına bakmışlar.

0:12:46.042,0:12:49.309
Ned Iraklı bir Neandertal.

0:12:49.333,0:12:51.059
Öyleyse neyi gözden kaçırıyoruz?

0:12:51.083,0:12:53.684
Hangi inanılmaz bilimsel keşifleri

0:12:53.708,0:12:56.542
sırf bakmadığımız için kaçırıyoruz?

0:12:58.042,0:13:01.851
Ve bu arada, bu yerler,[br]umut üzerine nutuklar hak ediyor,

0:13:01.875,0:13:05.309
bilim ve keşifler de[br]bunun bir parçası olabilir.

0:13:05.333,0:13:08.643
Hatta bu keşiflerin somut bir şekilde[br]kalkınmaya yardımcı olup

0:13:08.667,0:13:13.250
bir yerel gurur kaynağı[br]oluşturacağına eminim.

0:13:13.833,0:13:17.958
Ve bu beni bilimin coğrafya sorununun[br]ikinci sebebine getiriyor.

0:13:19.833,0:13:23.208
Gördüğünüz üzere, yerel akademisyenlere[br]yetki vermiyoruz, değil mi?

0:13:23.875,0:13:25.851
Bu beni etkilemiyor

0:13:25.875,0:13:28.708
çünkü paleoantropolojide,[br]benim çalışma alanımda,

0:13:30.000,0:13:31.893
insan kökenini inceliyoruz

0:13:31.917,0:13:36.432
fakat birbirinden farklı[br]çok az bilim insanımız var.

0:13:36.458,0:13:40.101
Bu yerler, birlikte çalışmak adına[br]her şeyi göze alabilecek

0:13:40.125,0:13:42.518
öğrenciler ve akademisyenlerle dolu.

0:13:42.542,0:13:44.184
Ve gerçek şu ki

0:13:44.208,0:13:45.934
onlar aslında bize göre

0:13:45.958,0:13:48.542
daha az güvenlik sorununa sahipler.

0:13:50.458,0:13:54.351
Bence bu alanın onlar için[br]hasmane bir çevre olmadığını,

0:13:54.375,0:13:55.958
evleri olduğunu unutuyoruz.

0:13:57.000,0:13:59.059
Size söylüyorum,

0:13:59.083,0:14:03.559
yerel ortaklarla kargaşalı alanlarda[br]yapılan araştırmalar,

0:14:03.583,0:14:06.934
inanılmaz keşiflere yol açabilir

0:14:06.958,0:14:11.458
ve bizim de Sokotra'da[br]yapmayı umduğumuz bu.

0:14:12.875,0:14:14.125
Sokotra'ya

0:14:15.333,0:14:18.351
dünya üzerindeki en uzaydan gelme[br]yer diyorlar ve ben,

0:14:18.375,0:14:24.018
Leon McCaron, Martin Edström[br]ve Rhys Thwaites-Jones nedenini görüyoruz.

0:14:24.042,0:14:25.726
Yani, şuraya bir bakın.

0:14:25.750,0:14:29.018
Burası bir cehennem çukuru[br]veya değersiz bir alan değil,

0:14:29.042,0:14:32.708
burası bilimin ve gelecek[br]keşiflerin ön cephesi.

0:14:34.042,0:14:36.625
Sürüngen türlerinin yüzde 90'ı bu adada,

0:14:37.708,0:14:43.309
bitki türlerinin yüzde 37'si de[br]dünya üzerinde sadece burada bulunuyor.

0:14:43.333,0:14:45.893
Buna kırmızı reçine salgılayan

0:14:45.917,0:14:48.125
Ejder Kanı Ağacı da dahil.

0:14:49.000,0:14:50.726
Başka bir şey daha var.

0:14:50.750,0:14:55.518
Sokotra'da insanların bir kısmı[br]hâlâ mağaralarda yaşıyor

0:14:55.542,0:14:57.226
ve bu oldukça heyecan verici

0:14:57.250,0:15:00.093
çünkü belki birkaç bin sene evvel[br]olduğu gibi,

0:15:00.093,0:15:03.001
hâlâ bu yüzyılda da mağaralar[br]birincil gayrimenkul demektir.

0:15:03.001,0:15:06.559
Bunu kanıtlamak için verilere, fosillere,[br]taş alet edevata ihtiyacımız var,

0:15:06.583,0:15:10.101
bu yüzden öncü ekibimiz Ahmet Alarqbi[br]gibi diğer uluslararası

0:15:10.125,0:15:12.393
veya yerel bilim insanları,

0:15:12.417,0:15:15.726
antrolopologlar ve hikaye anlatıcıları[br]ile birlik olduk

0:15:15.750,0:15:18.934
ve her birimiz çok geç olmadan[br]bu yeri keşfetmek için

0:15:18.958,0:15:20.833
her şeyi yapmaya hazırız.

0:15:22.667,0:15:26.101
Ve şimdi, bir şekilde geri dönüp

0:15:26.125,0:15:28.434
o büyük seferi gerçekleştirmeliyiz

0:15:28.458,0:15:30.143
çünkü bilim...

0:15:30.167,0:15:32.542
...bilim bir coğrafya sorunu yaşıyor.

0:15:33.625,0:15:35.726
Çok tatlı dinleyicilerdiniz.

0:15:35.750,0:15:37.018
Teşekkür ederim.

0:15:37.042,0:15:39.312
(Alkışlar)