WEBVTT 00:00:00.792 --> 00:00:05.768 Muszę się przyznać do czegoś zawstydzającego. 00:00:05.792 --> 00:00:07.351 Mając 17 lat, 00:00:07.375 --> 00:00:09.184 jako kreacjonistka, 00:00:09.208 --> 00:00:12.809 poszłam na uniwersytet studiować ewolucję, 00:00:12.833 --> 00:00:14.434 żeby ją zniszczyć. NOTE Paragraph 00:00:14.458 --> 00:00:16.143 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:00:16.167 --> 00:00:17.434 Nie udało się. 00:00:17.458 --> 00:00:21.309 Zamiast tego zostałam biologiem ewolucyjnym. NOTE Paragraph 00:00:21.333 --> 00:00:24.143 (Brawa) NOTE Paragraph 00:00:24.167 --> 00:00:27.476 Jestem paleoantropolożką, pracuję dla National Geographic 00:00:27.500 --> 00:00:30.143 i zajmuję się zbieraniem skamielin w jaskiniach 00:00:30.167 --> 00:00:32.708 w niestabilnych, wrogich i skonfliktowanych strefach. 00:00:33.958 --> 00:00:37.476 Gdybym była facetem, 00:00:37.500 --> 00:00:40.684 nie byłby to opis pracy, tylko tekst na podryw. NOTE Paragraph 00:00:40.708 --> 00:00:42.893 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:00:42.917 --> 00:00:45.351 Nie mam ochoty umierać 00:00:45.375 --> 00:00:47.518 ani nie uzależniłam się od adrenaliny. 00:00:47.542 --> 00:00:50.059 Wystarczyło, że spojrzałam na mapę. NOTE Paragraph 00:00:50.083 --> 00:00:54.309 Nie prowadzi się raczej badań odkrywczych 00:00:54.333 --> 00:00:56.833 w niestabilnych politycznie strefach. 00:00:57.542 --> 00:00:59.370 To mapa wszystkich miejsc, 00:00:59.370 --> 00:01:01.677 które brytyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych 00:01:01.677 --> 00:01:04.518 oznaczyło na czerwono i pomarańczowo, 00:01:04.542 --> 00:01:07.809 co oznacza różne zagrożenia. 00:01:07.833 --> 00:01:11.018 Uważam za tragedię to, 00:01:11.042 --> 00:01:16.018 że duża część naszej planety pozostaje niezbadana. 00:01:16.042 --> 00:01:19.792 Nauka ma problem geograficzny. NOTE Paragraph 00:01:20.750 --> 00:01:23.393 Jestem paleoantropolożką. 00:01:23.417 --> 00:01:26.601 To mapa kilku najważniejszych miejsc 00:01:26.625 --> 00:01:28.393 ludzkiej wędrówki. 00:01:28.417 --> 00:01:32.601 Prawie na pewno można tu znaleźć niesamowite skamieniałości. 00:01:32.625 --> 00:01:35.393 Ale czy ich szukamy? 00:01:35.417 --> 00:01:38.934 Na studiach mówiono mi, 00:01:38.958 --> 00:01:43.518 że homo sapiens, człowiek rozumny, 00:01:43.542 --> 00:01:47.125 opuścił Afrykę przez Synaj w Egipcie. NOTE Paragraph 00:01:48.250 --> 00:01:51.476 Jestem Brytyjką, na co wyraźnie wskazuje mój akcent, 00:01:51.500 --> 00:01:53.518 ale mam arabskie korzenie 00:01:53.542 --> 00:01:56.226 i zawsze mówię, że zachowuję się jak Arabka. 00:01:56.250 --> 00:01:58.059 Mogę bardzo porywczo powiedzieć: 00:01:58.083 --> 00:01:59.976 "Jesteś wspaniały! Kocham cię!". 00:02:00.000 --> 00:02:03.226 Jestem jednak prawdziwą Brytyjką, więc wszyscy mnie irytują. NOTE Paragraph 00:02:03.250 --> 00:02:05.917 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:02:08.208 --> 00:02:09.476 To prawda. NOTE Paragraph 00:02:09.500 --> 00:02:13.018 Moja rodzina pochodzi z Jemenu 00:02:13.042 --> 00:02:16.643 i wiem, że przejście kanału 00:02:16.667 --> 00:02:18.059 Bab al-Mandab 00:02:18.083 --> 00:02:20.809 to nie wyczyn. 00:02:20.833 --> 00:02:24.601 Zadaję sobie proste pytanie: 00:02:24.625 --> 00:02:30.059 "Skoro przodkowie Nowego Świata mogli jakoś przebyć Ocean Atlantycki, 00:02:30.083 --> 00:02:33.625 to dlaczego ludzie nie mogliby przebyć małego odcinka wody?". 00:02:34.708 --> 00:02:36.351 Jemen, 00:02:36.375 --> 00:02:38.351 w porównaniu z Europą, 00:02:38.375 --> 00:02:40.434 był tak niezbadany, 00:02:40.458 --> 00:02:43.708 że można go było nazwać terenem dziewiczym. 00:02:44.917 --> 00:02:51.351 To wraz z jego lokalizacją stanowiło duży potencjał 00:02:51.375 --> 00:02:53.476 do fantastycznych odkryć. 00:02:53.500 --> 00:02:56.351 Miałam wiele pytań: 00:02:56.375 --> 00:02:59.434 "Kiedy po raz pierwszy użyto Bab al-Mandab?", 00:02:59.458 --> 00:03:04.226 "Które gatunki ludzkie poza nami dotarły do Jemenu?", 00:03:04.250 --> 00:03:08.101 "Może odkryjemy nowe gatunki?". 00:03:08.125 --> 00:03:12.643 Nie tylko ja interesowałam się potencjałem Jemenu. 00:03:12.667 --> 00:03:15.309 Było też kilku innych specjalistów. 00:03:15.333 --> 00:03:20.351 Niestety z powodu konfliktów politycznych wyjechali, a ja wkroczyłam. 00:03:20.375 --> 00:03:23.559 Szukałam jaskiń, 00:03:23.583 --> 00:03:28.643 bo to tak naprawdę najlepsze pierwotne nieruchomości. 00:03:28.667 --> 00:03:32.643 Jeśli szukasz skamieniałości w tak upalnym klimacie, 00:03:32.667 --> 00:03:36.726 możesz liczyć na to, że jaskinie dobrze je zachowały. NOTE Paragraph 00:03:36.750 --> 00:03:41.476 Niestety sytuacja w Jemenie się pogorszyła. 00:03:41.500 --> 00:03:45.393 Kilka dni przed moim wylotem 00:03:45.417 --> 00:03:49.143 wojna domowa przerodziła się w konflikt regionalny. 00:03:49.167 --> 00:03:51.268 Zbombardowano lotnisko w stolicy 00:03:51.292 --> 00:03:53.542 i zakazano lotów do Jemenu. NOTE Paragraph 00:03:56.490 --> 00:04:00.684 Moi rodzice zdecydowali, 00:04:00.708 --> 00:04:02.583 że urodzę się w Anglii. 00:04:04.000 --> 00:04:08.000 Nie miałam nic wspólnego z najlepszą decyzją mojego życia. 00:04:09.833 --> 00:04:11.268 A teraz... 00:04:11.292 --> 00:04:16.434 Kilku szczęśliwcom z mojej rodziny udało się uciec, 00:04:16.458 --> 00:04:19.351 a reszta jest bombardowana. 00:04:19.375 --> 00:04:23.958 Wysyłają mi wiadomości na WhatsAppie, przez które czuję wstręt do samej siebie. 00:04:27.500 --> 00:04:30.309 Wojna, która trwa już cztery lata, 00:04:30.333 --> 00:04:35.583 doprowadziła do kryzysu humanitarnego. 00:04:36.625 --> 00:04:38.518 Panuje tam głód, 00:04:38.542 --> 00:04:40.726 któremu winien jest człowiek, 00:04:40.750 --> 00:04:43.434 a nie natura. 00:04:43.458 --> 00:04:47.018 Głód, który, jak twierdzi ONZ, 00:04:47.042 --> 00:04:51.292 może być najgorszym, jaki świat widział przez ostatnie stulecie. 00:04:52.417 --> 00:04:55.393 Umocniło mnie to w świadomości, 00:04:55.417 --> 00:04:59.417 że żadne miejsce ani żaden człowiek nie zasługuje na pominięcie. NOTE Paragraph 00:05:01.083 --> 00:05:04.726 Wstępowałam do różnych zespołów, nawiązywałam współpracę 00:05:04.750 --> 00:05:06.934 w różnych niestabilnych strefach. 00:05:06.958 --> 00:05:10.059 Rozpaczliwie chciałam wrócić do Jemenu, 00:05:10.083 --> 00:05:13.417 bo jest dla mnie bardzo ważny. 00:05:15.083 --> 00:05:20.143 Starałam się wymyślić jakiś projekt w Jemenie, 00:05:20.167 --> 00:05:22.917 który zwróciłby uwagę na to, co się tam dzieje. 00:05:23.875 --> 00:05:27.101 Wszystkie pomysły zawodziły 00:05:27.125 --> 00:05:30.726 albo były zbyt niebezpieczne. 00:05:30.750 --> 00:05:35.028 Przecież większość Jemenu jest zbyt niebezpieczna dla ludzi z Zachodu. NOTE Paragraph 00:05:35.875 --> 00:05:41.559 Dowiedziałam się, że Sokotra, jemeńska wyspa, jest bezpieczna, 00:05:41.583 --> 00:05:44.809 jak już się na nią dotrze. 00:05:44.833 --> 00:05:49.101 Było tam nawet kilku lokalnych i międzynarodowych specjalistów 00:05:49.125 --> 00:05:50.554 prowadzących badania. 00:05:51.417 --> 00:05:53.417 Wpadłam w zachwyt, 00:05:54.667 --> 00:05:58.375 spójrzcie na bliskość Sokotry do Afryki. 00:06:00.125 --> 00:06:05.375 Nadal nie wiemy, kiedy ludzie na nią przybyli. 00:06:06.750 --> 00:06:09.476 Jeśli kojarzycie Sokotrę, 00:06:09.500 --> 00:06:13.101 to pewnie z innego powodu. 00:06:13.125 --> 00:06:16.143 Znacie ją jako Galapagos Oceanu Indyjskiego. 00:06:16.167 --> 00:06:20.542 Jest jednym z miejsc najbardziej zróżnicowanych biologicznie. 00:06:21.333 --> 00:06:23.768 Słyszeliśmy też, 00:06:23.792 --> 00:06:27.309 że to delikatne środowisko i jego mieszkańcy 00:06:27.333 --> 00:06:28.726 są zagrożeni 00:06:28.750 --> 00:06:32.518 polityką Bliskiego Wschodu 00:06:32.542 --> 00:06:34.726 i zmianami klimatycznymi. 00:06:34.750 --> 00:06:40.018 Zaświtało mi w głowie, że Sokotra to mój jemeński projekt. NOTE Paragraph 00:06:40.042 --> 00:06:45.059 Chciałam zebrać duży wielodyscyplinarny zespół. 00:06:45.083 --> 00:06:49.393 Chcieliśmy przemierzyć wyspę pieszo, na wielbłądzie i żaglówką 00:06:49.417 --> 00:06:51.976 i sprawdzić stan zdrowia mieszkańców. 00:06:52.000 --> 00:06:55.851 Tylko raz wcześniej podjęto taką próbę w 1999 roku. 00:06:55.875 --> 00:07:00.059 To niełatwa rzecz. 00:07:00.083 --> 00:07:02.518 Bardzo był nam potrzebny recce, 00:07:02.542 --> 00:07:05.306 co w brytyjskim angielskim oznacza 00:07:05.306 --> 00:07:07.351 wstępne rozpoznanie terenu. 00:07:07.375 --> 00:07:08.893 Taki rekonesans. 00:07:08.917 --> 00:07:15.018 Dla mnie wyprawa bez zwiadu 00:07:15.042 --> 00:07:19.184 jest jak pierwsza randka bez uprzedniego sprawdzenia kogoś na Facebooku. NOTE Paragraph 00:07:19.208 --> 00:07:20.809 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:07:20.833 --> 00:07:23.226 Wykonalne, ale czy mądre? NOTE Paragraph 00:07:23.250 --> 00:07:27.809 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:07:27.833 --> 00:07:30.268 Wiele z was coś o tym tutaj wie. NOTE Paragraph 00:07:31.662 --> 00:07:36.809 Członkowie zespołu mieli już wcześniej do czynienia z niestabilnymi strefami, 00:07:36.833 --> 00:07:38.754 co jest dosyć ważne, 00:07:38.758 --> 00:07:42.184 bo chcieliśmy się dostać między Jemen a Somalię. 00:07:42.208 --> 00:07:46.893 Poprosiliśmy o jakiś milion przysług, 00:07:46.917 --> 00:07:49.062 prosiliśmy nawet o pomoc zastępcę gubernatora. 00:07:49.062 --> 00:07:52.000 W końcu ruszyliśmy. 00:07:53.375 --> 00:07:56.893 Co prawda na masowcu, 00:07:56.917 --> 00:08:00.184 przez wody Oceanu Indyjskiego opanowane przez piratów 00:08:00.208 --> 00:08:02.018 i z taką toaletą. NOTE Paragraph 00:08:02.042 --> 00:08:03.476 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:08:03.500 --> 00:08:05.125 Widzicie to? 00:08:07.125 --> 00:08:10.542 Każdy ma jakąś straszną historię o toalecie, prawda? 00:08:11.875 --> 00:08:14.875 Nigdy nie pływałam z delfinami. 00:08:16.333 --> 00:08:18.518 Przeszłam wprost do robienia na nie kupy. NOTE Paragraph 00:08:18.542 --> 00:08:20.917 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:08:23.375 --> 00:08:30.101 Odkryłam, że mniej mnie stresuje 00:08:30.125 --> 00:08:31.726 zagrożenie ze strony piratów 00:08:31.750 --> 00:08:35.308 niż plaga karaluchów 00:08:35.332 --> 00:08:37.268 tak wielka, 00:08:37.292 --> 00:08:39.601 że podłoga pod pokładem 00:08:39.625 --> 00:08:42.308 była czarna i się ruszała. NOTE Paragraph 00:08:42.332 --> 00:08:43.768 (Jęk) NOTE Paragraph 00:08:43.792 --> 00:08:48.059 Mieliśmy trzy podesty do spania, 00:08:48.083 --> 00:08:51.476 ale było nas czworo. 00:08:51.500 --> 00:08:54.309 Kto spał na podwyższeniu, 00:08:54.333 --> 00:08:57.601 walczył tylko z kilkoma karaluchami, 00:08:57.625 --> 00:09:00.135 kto na podłodze, to powodzenia. 00:09:00.875 --> 00:09:04.518 Byłam jedyną dziewczyną na pokładzie, 00:09:04.542 --> 00:09:07.559 więc ominęło mnie spanie na podłodze. 00:09:07.583 --> 00:09:09.976 Ale czwartej czy piątej nocy, 00:09:10.000 --> 00:09:14.667 Martin Edström patrzy na mnie i mówi: "Ella, wierzę w równouprawnienie". NOTE Paragraph 00:09:15.167 --> 00:09:18.208 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:09:19.750 --> 00:09:24.809 Po trzech dniach żeglugi 00:09:24.833 --> 00:09:28.500 powoli zaczynał się wyłaniać ląd. 00:09:29.458 --> 00:09:32.018 Po trzech latach niepowodzeń 00:09:32.042 --> 00:09:33.792 w końcu widziałam Jemen. NOTE Paragraph 00:09:34.792 --> 00:09:39.518 Nie ma nic lepszego niż taki start wyprawy. 00:09:39.542 --> 00:09:42.768 Moment, kiedy wyskakujesz z dżipa 00:09:42.792 --> 00:09:45.101 lub patrzysz znad łodzi 00:09:45.125 --> 00:09:47.934 i widzisz możliwość, 00:09:47.958 --> 00:09:50.018 niewielką, ale zawsze, 00:09:50.042 --> 00:09:52.226 że znajdziesz coś, 00:09:52.250 --> 00:09:57.476 co może zmienić lub wzbogacić wiedzę o naszym pochodzeniu. 00:09:57.500 --> 00:10:00.684 Nie ma lepszego uczucia. 00:10:00.708 --> 00:10:04.268 Wielu naukowców tego doświadcza, 00:10:04.292 --> 00:10:08.476 ale rzadko w niestabilnych strefach, 00:10:08.500 --> 00:10:13.309 bo naukowcom z Zachodu odmawia się lub wręcz zakazuje 00:10:13.333 --> 00:10:15.750 pracy w takich miejscach. NOTE Paragraph 00:10:16.875 --> 00:10:18.143 Rzecz w tym, 00:10:18.167 --> 00:10:21.934 że naukowcy specjalizują się w dżungli, 00:10:21.958 --> 00:10:25.726 pracują w głębokich jaskiniach, 00:10:25.750 --> 00:10:30.351 przyczepiają się do rakiet i wystrzeliwują w kosmos. 00:10:30.375 --> 00:10:32.643 Ale praca w niestabilnych strefach 00:10:32.667 --> 00:10:35.059 jest ponoć zbyt niebezpieczna. 00:10:35.083 --> 00:10:37.768 Niby dlaczego? 00:10:37.792 --> 00:10:42.583 Kto nie wychowywał się na opowieściach przygodowych? 00:10:43.167 --> 00:10:47.708 Większość naszych bohaterów to naukowcy i specjaliści. 00:10:48.750 --> 00:10:51.893 Nauka miała wstępować w nieznane. 00:10:51.917 --> 00:10:57.184 Miała być wyprawą mimo ryzyka. 00:10:57.208 --> 00:11:02.601 Od kiedy można utrudniać nauce 00:11:02.625 --> 00:11:04.167 dostęp do niestabilnych stref? NOTE Paragraph 00:11:05.833 --> 00:11:08.768 Nie mówię, że wszyscy naukowcy 00:11:08.792 --> 00:11:10.601 mają tam zaraz pracować. 00:11:10.625 --> 00:11:12.684 Nie mówię: "Idźcie na żywioł". 00:11:12.708 --> 00:11:14.250 Ale jeśli chodzi o takich, 00:11:15.792 --> 00:11:19.917 którzy zrobili badania, rozumieją zasady bezpieczeństwa, 00:11:20.917 --> 00:11:22.518 i są przetrenowani i chętni 00:11:22.518 --> 00:11:24.458 to trzeba przestać ich zatrzymywać. 00:11:25.083 --> 00:11:26.333 Dodatkowo 00:11:27.417 --> 00:11:31.559 to, że gdzieś toczy się wojna, 00:11:31.583 --> 00:11:33.476 nie znaczy, że objęła cały kraj. 00:11:33.500 --> 00:11:36.518 Nie namawiam do wypraw na tereny walk. 00:11:36.542 --> 00:11:40.042 Irański Kurdystan wygląda inaczej niż Al-Falludża. NOTE Paragraph 00:11:40.917 --> 00:11:44.934 Po kilku miesiącach nieudanych starań wjechania do Jemenu 00:11:44.958 --> 00:11:46.865 udało mi się włączyć do innej grupy. 00:11:46.865 --> 00:11:51.208 Zespół profesora Greame'a Bakera pracował w Kurdystanie 00:11:52.458 --> 00:11:55.351 w jakini Szanidar. 00:11:55.375 --> 00:11:58.434 Kilkadziesiąt lat temu w tej jaskini 00:11:58.458 --> 00:12:02.917 odkryto szkielet neandertalczyka znanego jako Szanidar 1. 00:12:04.042 --> 00:12:08.393 Dla potrzeb serialu BBC/PBS tchnęliśmy w Szanidara 1 życie. 00:12:08.417 --> 00:12:11.458 Poznajcie Neda, neandertalczyka. 00:12:13.625 --> 00:12:16.226 A to jego najfajniejsza cecha. 00:12:16.250 --> 00:12:18.351 Ten gość, 00:12:18.375 --> 00:12:21.684 tu widzicie go sprzed kontuzji. 00:12:21.708 --> 00:12:25.976 Okazało się, że Ned był ciężko upośledzony. 00:12:26.000 --> 00:12:30.601 Tak bardzo, że nie ma mowy, żeby przetrwał sam, 00:12:30.625 --> 00:12:33.226 bez pomocy innych neandertalczyków. 00:12:33.250 --> 00:12:35.018 To dowód na to, 00:12:35.042 --> 00:12:38.976 że przynajmniej ta grupa neandertalczyków 00:12:39.000 --> 00:12:40.851 była taka jak my. 00:12:40.875 --> 00:12:44.667 Opiekowali się tymi, którzy nie mogli tego robić sami. NOTE Paragraph 00:12:46.042 --> 00:12:49.309 Ned to iracki neandertalczyk. 00:12:49.333 --> 00:12:51.059 Czego jeszcze nie widzimy? 00:12:51.083 --> 00:12:54.688 Jakich wielkich odkryć nie dokonujemy, 00:12:54.688 --> 00:12:56.542 bo nie szukamy? 00:12:58.042 --> 00:13:01.851 Takie miejsca potrzebują nadziei, 00:13:01.875 --> 00:13:05.309 a nauka i badania mogą w tym pomóc. 00:13:05.333 --> 00:13:08.643 Mogą zauważalnie pomóc w rozwoju. 00:13:08.667 --> 00:13:13.490 Odkrycia mogą dać miejscowym duży powód do dumy. NOTE Paragraph 00:13:13.833 --> 00:13:17.958 To drugi powód, dla którego uważam, że nauka ma problem geograficzny. 00:13:19.833 --> 00:13:23.208 Nie wspieramy lokalnych specjalistów, prawda? 00:13:23.875 --> 00:13:25.851 Obserwuję, 00:13:25.875 --> 00:13:28.708 że w mojej dziedzinie, paleoantropologii, 00:13:30.000 --> 00:13:31.893 studiujemy pochodzenie ludzkości, 00:13:31.917 --> 00:13:35.292 ale mamy mało zróżnicowanych naukowców. 00:13:36.458 --> 00:13:40.101 W takich miejscach pełno studentów i specjalistów 00:13:40.125 --> 00:13:42.518 chętnych do współpracy. 00:13:42.542 --> 00:13:44.184 W dodatku 00:13:44.208 --> 00:13:45.934 oni mniej się przejmują 00:13:45.958 --> 00:13:48.542 kwestią bezpieczeństwa niż my. 00:13:50.458 --> 00:13:54.351 Zapominamy, że dla nich to nie jest nieprzyjazne środowisko, 00:13:54.375 --> 00:13:55.958 to ich dom. 00:13:57.000 --> 00:13:59.059 Mówię wam, 00:13:59.083 --> 00:14:03.559 badania w niestabilnych strefach prowadzone wspólnie z miejscowymi 00:14:03.583 --> 00:14:06.934 mogą przynieść niewiarygodne odkrycia. 00:14:06.958 --> 00:14:11.458 Mamy nadzieję osiągnąć to na Sokotrze. NOTE Paragraph 00:14:12.875 --> 00:14:14.125 Tę wyspę nazywa się 00:14:15.333 --> 00:14:18.351 najbardziej obco wyglądającym miejscem na Ziemi. 00:14:18.375 --> 00:14:24.018 Leon McCarron, Martin Edström i Rhys Thwaites-Jones i ja wiemy dlaczego. 00:14:24.042 --> 00:14:25.726 Tylko spójrzcie. 00:14:25.750 --> 00:14:29.018 To nie piekło czy stracona wyspa. 00:14:29.042 --> 00:14:32.708 To przyszłe pogranicze badań i poszukiwań. 00:14:34.042 --> 00:14:36.625 90% tamtejszych gadów 00:14:37.708 --> 00:14:43.309 i 37% gatunków roślin występuje tam i tylko tam, 00:14:43.333 --> 00:14:45.893 jak gatunek Dracaena Cinnabari, 00:14:45.917 --> 00:14:48.125 drzewem o czerwonej żywicy. NOTE Paragraph 00:14:49.000 --> 00:14:50.726 Jest coś jeszcze. 00:14:50.750 --> 00:14:55.518 Niektórzy wyspiarze nadal mieszkają w jaskiniach, 00:14:55.542 --> 00:14:57.226 co jest fascynujące, 00:14:57.250 --> 00:15:00.309 bo skoro dziś jaskinia to ceniona nieruchomość, 00:15:00.333 --> 00:15:02.601 może była nią też tysiące lat temu. 00:15:02.625 --> 00:15:06.559 Potrzebujemy danych, skamieniałości, narzędzi kamiennych, żeby to udowodnić, 00:15:06.583 --> 00:15:10.101 więc nasz zespół zwiadowczy połączył się z naukowcami, 00:15:10.125 --> 00:15:12.393 antropologami i gawędziarzami, 00:15:12.417 --> 00:15:15.726 zarówno lokalnymi jak Ahmed Alarqbi, jak i z innych krajów. 00:15:15.750 --> 00:15:18.934 Pragniemy rzucić światło na to miejsce 00:15:18.958 --> 00:15:20.833 zanim będzie za późno. NOTE Paragraph 00:15:22.667 --> 00:15:26.101 Teraz trzeba jakoś wrócić 00:15:26.125 --> 00:15:28.434 na naszą wielką wyprawę, 00:15:28.458 --> 00:15:30.143 bo nauka 00:15:30.167 --> 00:15:32.542 ma geograficzny problem. NOTE Paragraph 00:15:33.625 --> 00:15:35.726 Wspaniała z was publiczność. 00:15:35.750 --> 00:15:37.018 Dziękuję. NOTE Paragraph 00:15:37.042 --> 00:15:40.542 (Brawa)