[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.79,0:00:05.77,Default,,0000,0000,0000,,Muszę się przyznać\Ndo czegoś zawstydzającego.
Dialogue: 0,0:00:05.79,0:00:07.35,Default,,0000,0000,0000,,Mając 17 lat,
Dialogue: 0,0:00:07.38,0:00:09.18,Default,,0000,0000,0000,,jako kreacjonistka,
Dialogue: 0,0:00:09.21,0:00:12.81,Default,,0000,0000,0000,,poszłam na uniwersytet studiować ewolucję,
Dialogue: 0,0:00:12.83,0:00:14.43,Default,,0000,0000,0000,,żeby ją zniszczyć.
Dialogue: 0,0:00:14.46,0:00:16.14,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:00:16.17,0:00:17.43,Default,,0000,0000,0000,,Nie udało się.
Dialogue: 0,0:00:17.46,0:00:21.31,Default,,0000,0000,0000,,Zamiast tego zostałam\Nbiologiem ewolucyjnym.
Dialogue: 0,0:00:21.33,0:00:24.14,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)
Dialogue: 0,0:00:24.17,0:00:27.48,Default,,0000,0000,0000,,Jestem paleoantropolożką,\Npracuję dla National Geographic
Dialogue: 0,0:00:27.50,0:00:30.14,Default,,0000,0000,0000,,i zajmuję się zbieraniem\Nskamielin w jaskiniach
Dialogue: 0,0:00:30.17,0:00:32.71,Default,,0000,0000,0000,,w niestabilnych, wrogich\Ni skonfliktowanych strefach.
Dialogue: 0,0:00:33.96,0:00:37.48,Default,,0000,0000,0000,,Gdybym była facetem,
Dialogue: 0,0:00:37.50,0:00:40.68,Default,,0000,0000,0000,,nie byłby to opis pracy,\Ntylko tekst na podryw.
Dialogue: 0,0:00:40.71,0:00:42.89,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:00:42.92,0:00:45.35,Default,,0000,0000,0000,,Nie mam ochoty umierać
Dialogue: 0,0:00:45.38,0:00:47.52,Default,,0000,0000,0000,,ani nie uzależniłam się od adrenaliny.
Dialogue: 0,0:00:47.54,0:00:50.06,Default,,0000,0000,0000,,Wystarczyło, że spojrzałam na mapę.
Dialogue: 0,0:00:50.08,0:00:54.31,Default,,0000,0000,0000,,Nie prowadzi się raczej badań odkrywczych
Dialogue: 0,0:00:54.33,0:00:56.83,Default,,0000,0000,0000,,w niestabilnych politycznie strefach.
Dialogue: 0,0:00:57.54,0:00:59.37,Default,,0000,0000,0000,,To mapa wszystkich miejsc,
Dialogue: 0,0:00:59.37,0:01:01.68,Default,,0000,0000,0000,,które brytyjskie Ministerstwo\NSpraw Zagranicznych
Dialogue: 0,0:01:01.68,0:01:04.52,Default,,0000,0000,0000,,oznaczyło na czerwono i pomarańczowo,
Dialogue: 0,0:01:04.54,0:01:07.81,Default,,0000,0000,0000,,co oznacza różne zagrożenia.
Dialogue: 0,0:01:07.83,0:01:11.02,Default,,0000,0000,0000,,Uważam za tragedię to,
Dialogue: 0,0:01:11.04,0:01:16.02,Default,,0000,0000,0000,,że duża część naszej planety\Npozostaje niezbadana.
Dialogue: 0,0:01:16.04,0:01:19.79,Default,,0000,0000,0000,,Nauka ma problem geograficzny.
Dialogue: 0,0:01:20.75,0:01:23.39,Default,,0000,0000,0000,,Jestem paleoantropolożką.
Dialogue: 0,0:01:23.42,0:01:26.60,Default,,0000,0000,0000,,To mapa kilku najważniejszych miejsc
Dialogue: 0,0:01:26.62,0:01:28.39,Default,,0000,0000,0000,,ludzkiej wędrówki.
Dialogue: 0,0:01:28.42,0:01:32.60,Default,,0000,0000,0000,,Prawie na pewno można tu znaleźć\Nniesamowite skamieniałości.
Dialogue: 0,0:01:32.62,0:01:35.39,Default,,0000,0000,0000,,Ale czy ich szukamy?
Dialogue: 0,0:01:35.42,0:01:38.93,Default,,0000,0000,0000,,Na studiach mówiono mi,
Dialogue: 0,0:01:38.96,0:01:43.52,Default,,0000,0000,0000,,że homo sapiens, człowiek rozumny,
Dialogue: 0,0:01:43.54,0:01:47.12,Default,,0000,0000,0000,,opuścił Afrykę przez Synaj w Egipcie.
Dialogue: 0,0:01:48.25,0:01:51.48,Default,,0000,0000,0000,,Jestem Brytyjką, na co wyraźnie\Nwskazuje mój akcent,
Dialogue: 0,0:01:51.50,0:01:53.52,Default,,0000,0000,0000,,ale mam arabskie korzenie
Dialogue: 0,0:01:53.54,0:01:56.23,Default,,0000,0000,0000,,i zawsze mówię,\Nże zachowuję się jak Arabka.
Dialogue: 0,0:01:56.25,0:01:58.06,Default,,0000,0000,0000,,Mogę bardzo porywczo powiedzieć:
Dialogue: 0,0:01:58.08,0:01:59.98,Default,,0000,0000,0000,,"Jesteś wspaniały! Kocham cię!".
Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:03.23,Default,,0000,0000,0000,,Jestem jednak prawdziwą Brytyjką,\Nwięc wszyscy mnie irytują.
Dialogue: 0,0:02:03.25,0:02:05.92,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:02:08.21,0:02:09.48,Default,,0000,0000,0000,,To prawda.
Dialogue: 0,0:02:09.50,0:02:13.02,Default,,0000,0000,0000,,Moja rodzina pochodzi z Jemenu
Dialogue: 0,0:02:13.04,0:02:16.64,Default,,0000,0000,0000,,i wiem, że przejście kanału
Dialogue: 0,0:02:16.67,0:02:18.06,Default,,0000,0000,0000,,Bab al-Mandab
Dialogue: 0,0:02:18.08,0:02:20.81,Default,,0000,0000,0000,,to nie wyczyn.
Dialogue: 0,0:02:20.83,0:02:24.60,Default,,0000,0000,0000,,Zadaję sobie proste pytanie:
Dialogue: 0,0:02:24.62,0:02:30.06,Default,,0000,0000,0000,,"Skoro przodkowie Nowego Świata\Nmogli jakoś przebyć Ocean Atlantycki,
Dialogue: 0,0:02:30.08,0:02:33.62,Default,,0000,0000,0000,,to dlaczego ludzie nie mogliby\Nprzebyć małego odcinka wody?".
Dialogue: 0,0:02:34.71,0:02:36.35,Default,,0000,0000,0000,,Jemen,
Dialogue: 0,0:02:36.38,0:02:38.35,Default,,0000,0000,0000,,w porównaniu z Europą,
Dialogue: 0,0:02:38.38,0:02:40.43,Default,,0000,0000,0000,,był tak niezbadany,
Dialogue: 0,0:02:40.46,0:02:43.71,Default,,0000,0000,0000,,że można go było nazwać\Nterenem dziewiczym.
Dialogue: 0,0:02:44.92,0:02:51.35,Default,,0000,0000,0000,,To wraz z jego lokalizacją\Nstanowiło duży potencjał
Dialogue: 0,0:02:51.38,0:02:53.48,Default,,0000,0000,0000,,do fantastycznych odkryć.
Dialogue: 0,0:02:53.50,0:02:56.35,Default,,0000,0000,0000,,Miałam wiele pytań:
Dialogue: 0,0:02:56.38,0:02:59.43,Default,,0000,0000,0000,,"Kiedy po raz pierwszy\Nużyto Bab al-Mandab?",
Dialogue: 0,0:02:59.46,0:03:04.23,Default,,0000,0000,0000,,"Które gatunki ludzkie\Npoza nami dotarły do Jemenu?",
Dialogue: 0,0:03:04.25,0:03:08.10,Default,,0000,0000,0000,,"Może odkryjemy nowe gatunki?".
Dialogue: 0,0:03:08.12,0:03:12.64,Default,,0000,0000,0000,,Nie tylko ja interesowałam się\Npotencjałem Jemenu.
Dialogue: 0,0:03:12.67,0:03:15.31,Default,,0000,0000,0000,,Było też kilku innych specjalistów.
Dialogue: 0,0:03:15.33,0:03:20.35,Default,,0000,0000,0000,,Niestety z powodu konfliktów politycznych\Nwyjechali, a ja wkroczyłam.
Dialogue: 0,0:03:20.38,0:03:23.56,Default,,0000,0000,0000,,Szukałam jaskiń,
Dialogue: 0,0:03:23.58,0:03:28.64,Default,,0000,0000,0000,,bo to tak naprawdę najlepsze\Npierwotne nieruchomości.
Dialogue: 0,0:03:28.67,0:03:32.64,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli szukasz skamieniałości\Nw tak upalnym klimacie,
Dialogue: 0,0:03:32.67,0:03:36.73,Default,,0000,0000,0000,,możesz liczyć na to,\Nże jaskinie dobrze je zachowały.
Dialogue: 0,0:03:36.75,0:03:41.48,Default,,0000,0000,0000,,Niestety sytuacja\Nw Jemenie się pogorszyła.
Dialogue: 0,0:03:41.50,0:03:45.39,Default,,0000,0000,0000,,Kilka dni przed moim wylotem
Dialogue: 0,0:03:45.42,0:03:49.14,Default,,0000,0000,0000,,wojna domowa przerodziła się\Nw konflikt regionalny.
Dialogue: 0,0:03:49.17,0:03:51.27,Default,,0000,0000,0000,,Zbombardowano lotnisko w stolicy
Dialogue: 0,0:03:51.29,0:03:53.54,Default,,0000,0000,0000,,i zakazano lotów do Jemenu.
Dialogue: 0,0:03:56.49,0:04:00.68,Default,,0000,0000,0000,,Moi rodzice zdecydowali,
Dialogue: 0,0:04:00.71,0:04:02.58,Default,,0000,0000,0000,,że urodzę się w Anglii.
Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie miałam nic wspólnego\Nz najlepszą decyzją mojego życia.
Dialogue: 0,0:04:09.83,0:04:11.27,Default,,0000,0000,0000,,A teraz...
Dialogue: 0,0:04:11.29,0:04:16.43,Default,,0000,0000,0000,,Kilku szczęśliwcom\Nz mojej rodziny udało się uciec,
Dialogue: 0,0:04:16.46,0:04:19.35,Default,,0000,0000,0000,,a reszta jest bombardowana.
Dialogue: 0,0:04:19.38,0:04:23.96,Default,,0000,0000,0000,,Wysyłają mi wiadomości na WhatsAppie,\Nprzez które czuję wstręt do samej siebie.
Dialogue: 0,0:04:27.50,0:04:30.31,Default,,0000,0000,0000,,Wojna, która trwa już cztery lata,
Dialogue: 0,0:04:30.33,0:04:35.58,Default,,0000,0000,0000,,doprowadziła do kryzysu humanitarnego.
Dialogue: 0,0:04:36.62,0:04:38.52,Default,,0000,0000,0000,,Panuje tam głód,
Dialogue: 0,0:04:38.54,0:04:40.73,Default,,0000,0000,0000,,któremu winien jest człowiek,
Dialogue: 0,0:04:40.75,0:04:43.43,Default,,0000,0000,0000,,a nie natura.
Dialogue: 0,0:04:43.46,0:04:47.02,Default,,0000,0000,0000,,Głód, który, jak twierdzi ONZ,
Dialogue: 0,0:04:47.04,0:04:51.29,Default,,0000,0000,0000,,może być najgorszym, jaki świat\Nwidział przez ostatnie stulecie.
Dialogue: 0,0:04:52.42,0:04:55.39,Default,,0000,0000,0000,,Umocniło mnie to w świadomości,
Dialogue: 0,0:04:55.42,0:04:59.42,Default,,0000,0000,0000,,że żadne miejsce ani żaden człowiek\Nnie zasługuje na pominięcie.
Dialogue: 0,0:05:01.08,0:05:04.73,Default,,0000,0000,0000,,Wstępowałam do różnych zespołów,\Nnawiązywałam współpracę
Dialogue: 0,0:05:04.75,0:05:06.93,Default,,0000,0000,0000,,w różnych niestabilnych strefach.
Dialogue: 0,0:05:06.96,0:05:10.06,Default,,0000,0000,0000,,Rozpaczliwie chciałam wrócić do Jemenu,
Dialogue: 0,0:05:10.08,0:05:13.42,Default,,0000,0000,0000,,bo jest dla mnie bardzo ważny.
Dialogue: 0,0:05:15.08,0:05:20.14,Default,,0000,0000,0000,,Starałam się wymyślić\Njakiś projekt w Jemenie,
Dialogue: 0,0:05:20.17,0:05:22.92,Default,,0000,0000,0000,,który zwróciłby uwagę na to,\Nco się tam dzieje.
Dialogue: 0,0:05:23.88,0:05:27.10,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie pomysły zawodziły
Dialogue: 0,0:05:27.12,0:05:30.73,Default,,0000,0000,0000,,albo były zbyt niebezpieczne.
Dialogue: 0,0:05:30.75,0:05:35.03,Default,,0000,0000,0000,,Przecież większość Jemenu jest\Nzbyt niebezpieczna dla ludzi z Zachodu.
Dialogue: 0,0:05:35.88,0:05:41.56,Default,,0000,0000,0000,,Dowiedziałam się, że Sokotra,\Njemeńska wyspa, jest bezpieczna,
Dialogue: 0,0:05:41.58,0:05:44.81,Default,,0000,0000,0000,,jak już się na nią dotrze.
Dialogue: 0,0:05:44.83,0:05:49.10,Default,,0000,0000,0000,,Było tam nawet kilku lokalnych\Ni międzynarodowych specjalistów
Dialogue: 0,0:05:49.12,0:05:50.55,Default,,0000,0000,0000,,prowadzących badania.
Dialogue: 0,0:05:51.42,0:05:53.42,Default,,0000,0000,0000,,Wpadłam w zachwyt,
Dialogue: 0,0:05:54.67,0:05:58.38,Default,,0000,0000,0000,,spójrzcie na bliskość Sokotry do Afryki.
Dialogue: 0,0:06:00.12,0:06:05.38,Default,,0000,0000,0000,,Nadal nie wiemy,\Nkiedy ludzie na nią przybyli.
Dialogue: 0,0:06:06.75,0:06:09.48,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli kojarzycie Sokotrę,
Dialogue: 0,0:06:09.50,0:06:13.10,Default,,0000,0000,0000,,to pewnie z innego powodu.
Dialogue: 0,0:06:13.12,0:06:16.14,Default,,0000,0000,0000,,Znacie ją jako\NGalapagos Oceanu Indyjskiego.
Dialogue: 0,0:06:16.17,0:06:20.54,Default,,0000,0000,0000,,Jest jednym z miejsc\Nnajbardziej zróżnicowanych biologicznie.
Dialogue: 0,0:06:21.33,0:06:23.77,Default,,0000,0000,0000,,Słyszeliśmy też,
Dialogue: 0,0:06:23.79,0:06:27.31,Default,,0000,0000,0000,,że to delikatne środowisko\Ni jego mieszkańcy
Dialogue: 0,0:06:27.33,0:06:28.73,Default,,0000,0000,0000,,są zagrożeni
Dialogue: 0,0:06:28.75,0:06:32.52,Default,,0000,0000,0000,,polityką Bliskiego Wschodu
Dialogue: 0,0:06:32.54,0:06:34.73,Default,,0000,0000,0000,,i zmianami klimatycznymi.
Dialogue: 0,0:06:34.75,0:06:40.02,Default,,0000,0000,0000,,Zaświtało mi w głowie, że Sokotra\Nto mój jemeński projekt.
Dialogue: 0,0:06:40.04,0:06:45.06,Default,,0000,0000,0000,,Chciałam zebrać duży\Nwielodyscyplinarny zespół.
Dialogue: 0,0:06:45.08,0:06:49.39,Default,,0000,0000,0000,,Chcieliśmy przemierzyć wyspę pieszo,\Nna wielbłądzie i żaglówką
Dialogue: 0,0:06:49.42,0:06:51.98,Default,,0000,0000,0000,,i sprawdzić stan zdrowia mieszkańców.
Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:55.85,Default,,0000,0000,0000,,Tylko raz wcześniej podjęto\Ntaką próbę w 1999 roku.
Dialogue: 0,0:06:55.88,0:07:00.06,Default,,0000,0000,0000,,To niełatwa rzecz.
Dialogue: 0,0:07:00.08,0:07:02.52,Default,,0000,0000,0000,,Bardzo był nam potrzebny recce,
Dialogue: 0,0:07:02.54,0:07:05.31,Default,,0000,0000,0000,,co w brytyjskim angielskim oznacza
Dialogue: 0,0:07:05.31,0:07:07.35,Default,,0000,0000,0000,,wstępne rozpoznanie terenu.
Dialogue: 0,0:07:07.38,0:07:08.89,Default,,0000,0000,0000,,Taki rekonesans.
Dialogue: 0,0:07:08.92,0:07:15.02,Default,,0000,0000,0000,,Dla mnie wyprawa bez zwiadu
Dialogue: 0,0:07:15.04,0:07:19.18,Default,,0000,0000,0000,,jest jak pierwsza randka bez uprzedniego\Nsprawdzenia kogoś na Facebooku.
Dialogue: 0,0:07:19.21,0:07:20.81,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:07:20.83,0:07:23.23,Default,,0000,0000,0000,,Wykonalne, ale czy mądre?
Dialogue: 0,0:07:23.25,0:07:27.81,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:07:27.83,0:07:30.27,Default,,0000,0000,0000,,Wiele z was coś o tym tutaj wie.
Dialogue: 0,0:07:31.66,0:07:36.81,Default,,0000,0000,0000,,Członkowie zespołu mieli już wcześniej\Ndo czynienia z niestabilnymi strefami,
Dialogue: 0,0:07:36.83,0:07:38.75,Default,,0000,0000,0000,,co jest dosyć ważne,
Dialogue: 0,0:07:38.76,0:07:42.18,Default,,0000,0000,0000,,bo chcieliśmy się dostać\Nmiędzy Jemen a Somalię.
Dialogue: 0,0:07:42.21,0:07:46.89,Default,,0000,0000,0000,,Poprosiliśmy o jakiś milion przysług,
Dialogue: 0,0:07:46.92,0:07:49.06,Default,,0000,0000,0000,,prosiliśmy nawet o pomoc\Nzastępcę gubernatora.
Dialogue: 0,0:07:49.06,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,W końcu ruszyliśmy.
Dialogue: 0,0:07:53.38,0:07:56.89,Default,,0000,0000,0000,,Co prawda na masowcu,
Dialogue: 0,0:07:56.92,0:08:00.18,Default,,0000,0000,0000,,przez wody Oceanu Indyjskiego\Nopanowane przez piratów
Dialogue: 0,0:08:00.21,0:08:02.02,Default,,0000,0000,0000,,i z taką toaletą.
Dialogue: 0,0:08:02.04,0:08:03.48,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:08:03.50,0:08:05.12,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie to?
Dialogue: 0,0:08:07.12,0:08:10.54,Default,,0000,0000,0000,,Każdy ma jakąś straszną\Nhistorię o toalecie, prawda?
Dialogue: 0,0:08:11.88,0:08:14.88,Default,,0000,0000,0000,,Nigdy nie pływałam z delfinami.
Dialogue: 0,0:08:16.33,0:08:18.52,Default,,0000,0000,0000,,Przeszłam wprost do robienia na nie kupy.
Dialogue: 0,0:08:18.54,0:08:20.92,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:08:23.38,0:08:30.10,Default,,0000,0000,0000,,Odkryłam, że mniej mnie stresuje
Dialogue: 0,0:08:30.12,0:08:31.73,Default,,0000,0000,0000,,zagrożenie ze strony piratów
Dialogue: 0,0:08:31.75,0:08:35.31,Default,,0000,0000,0000,,niż plaga karaluchów
Dialogue: 0,0:08:35.33,0:08:37.27,Default,,0000,0000,0000,,tak wielka,
Dialogue: 0,0:08:37.29,0:08:39.60,Default,,0000,0000,0000,,że podłoga pod pokładem
Dialogue: 0,0:08:39.62,0:08:42.31,Default,,0000,0000,0000,,była czarna i się ruszała.
Dialogue: 0,0:08:42.33,0:08:43.77,Default,,0000,0000,0000,,(Jęk)
Dialogue: 0,0:08:43.79,0:08:48.06,Default,,0000,0000,0000,,Mieliśmy trzy podesty do spania,
Dialogue: 0,0:08:48.08,0:08:51.48,Default,,0000,0000,0000,,ale było nas czworo.
Dialogue: 0,0:08:51.50,0:08:54.31,Default,,0000,0000,0000,,Kto spał na podwyższeniu,
Dialogue: 0,0:08:54.33,0:08:57.60,Default,,0000,0000,0000,,walczył tylko z kilkoma karaluchami,
Dialogue: 0,0:08:57.62,0:09:00.14,Default,,0000,0000,0000,,kto na podłodze, to powodzenia.
Dialogue: 0,0:09:00.88,0:09:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Byłam jedyną dziewczyną na pokładzie,
Dialogue: 0,0:09:04.54,0:09:07.56,Default,,0000,0000,0000,,więc ominęło mnie spanie na podłodze.
Dialogue: 0,0:09:07.58,0:09:09.98,Default,,0000,0000,0000,,Ale czwartej czy piątej nocy,
Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:14.67,Default,,0000,0000,0000,,Martin Edström patrzy na mnie i mówi:\N"Ella, wierzę w równouprawnienie".
Dialogue: 0,0:09:15.17,0:09:18.21,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:09:19.75,0:09:24.81,Default,,0000,0000,0000,,Po trzech dniach żeglugi
Dialogue: 0,0:09:24.83,0:09:28.50,Default,,0000,0000,0000,,powoli zaczynał się wyłaniać ląd.
Dialogue: 0,0:09:29.46,0:09:32.02,Default,,0000,0000,0000,,Po trzech latach niepowodzeń
Dialogue: 0,0:09:32.04,0:09:33.79,Default,,0000,0000,0000,,w końcu widziałam Jemen.
Dialogue: 0,0:09:34.79,0:09:39.52,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma nic lepszego\Nniż taki start wyprawy.
Dialogue: 0,0:09:39.54,0:09:42.77,Default,,0000,0000,0000,,Moment, kiedy wyskakujesz z dżipa
Dialogue: 0,0:09:42.79,0:09:45.10,Default,,0000,0000,0000,,lub patrzysz znad łodzi
Dialogue: 0,0:09:45.12,0:09:47.93,Default,,0000,0000,0000,,i widzisz możliwość,
Dialogue: 0,0:09:47.96,0:09:50.02,Default,,0000,0000,0000,,niewielką, ale zawsze,
Dialogue: 0,0:09:50.04,0:09:52.23,Default,,0000,0000,0000,,że znajdziesz coś,
Dialogue: 0,0:09:52.25,0:09:57.48,Default,,0000,0000,0000,,co może zmienić lub wzbogacić\Nwiedzę o naszym pochodzeniu.
Dialogue: 0,0:09:57.50,0:10:00.68,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma lepszego uczucia.
Dialogue: 0,0:10:00.71,0:10:04.27,Default,,0000,0000,0000,,Wielu naukowców tego doświadcza,
Dialogue: 0,0:10:04.29,0:10:08.48,Default,,0000,0000,0000,,ale rzadko w niestabilnych strefach,
Dialogue: 0,0:10:08.50,0:10:13.31,Default,,0000,0000,0000,,bo naukowcom z Zachodu\Nodmawia się lub wręcz zakazuje
Dialogue: 0,0:10:13.33,0:10:15.75,Default,,0000,0000,0000,,pracy w takich miejscach.
Dialogue: 0,0:10:16.88,0:10:18.14,Default,,0000,0000,0000,,Rzecz w tym,
Dialogue: 0,0:10:18.17,0:10:21.93,Default,,0000,0000,0000,,że naukowcy specjalizują się w dżungli,
Dialogue: 0,0:10:21.96,0:10:25.73,Default,,0000,0000,0000,,pracują w głębokich jaskiniach,
Dialogue: 0,0:10:25.75,0:10:30.35,Default,,0000,0000,0000,,przyczepiają się do rakiet\Ni wystrzeliwują w kosmos.
Dialogue: 0,0:10:30.38,0:10:32.64,Default,,0000,0000,0000,,Ale praca w niestabilnych strefach
Dialogue: 0,0:10:32.67,0:10:35.06,Default,,0000,0000,0000,,jest ponoć zbyt niebezpieczna.
Dialogue: 0,0:10:35.08,0:10:37.77,Default,,0000,0000,0000,,Niby dlaczego?
Dialogue: 0,0:10:37.79,0:10:42.58,Default,,0000,0000,0000,,Kto nie wychowywał się\Nna opowieściach przygodowych?
Dialogue: 0,0:10:43.17,0:10:47.71,Default,,0000,0000,0000,,Większość naszych bohaterów\Nto naukowcy i specjaliści.
Dialogue: 0,0:10:48.75,0:10:51.89,Default,,0000,0000,0000,,Nauka miała wstępować w nieznane.
Dialogue: 0,0:10:51.92,0:10:57.18,Default,,0000,0000,0000,,Miała być wyprawą mimo ryzyka.
Dialogue: 0,0:10:57.21,0:11:02.60,Default,,0000,0000,0000,,Od kiedy można utrudniać nauce
Dialogue: 0,0:11:02.62,0:11:04.17,Default,,0000,0000,0000,,dostęp do niestabilnych stref?
Dialogue: 0,0:11:05.83,0:11:08.77,Default,,0000,0000,0000,,Nie mówię, że wszyscy naukowcy
Dialogue: 0,0:11:08.79,0:11:10.60,Default,,0000,0000,0000,,mają tam zaraz pracować.
Dialogue: 0,0:11:10.62,0:11:12.68,Default,,0000,0000,0000,,Nie mówię: "Idźcie na żywioł".
Dialogue: 0,0:11:12.71,0:11:14.25,Default,,0000,0000,0000,,Ale jeśli chodzi o takich,
Dialogue: 0,0:11:15.79,0:11:19.92,Default,,0000,0000,0000,,którzy zrobili badania,\Nrozumieją zasady bezpieczeństwa,
Dialogue: 0,0:11:20.92,0:11:22.52,Default,,0000,0000,0000,,i są przetrenowani i chętni
Dialogue: 0,0:11:22.52,0:11:24.46,Default,,0000,0000,0000,,to trzeba przestać ich zatrzymywać.
Dialogue: 0,0:11:25.08,0:11:26.33,Default,,0000,0000,0000,,Dodatkowo
Dialogue: 0,0:11:27.42,0:11:31.56,Default,,0000,0000,0000,,to, że gdzieś toczy się wojna,
Dialogue: 0,0:11:31.58,0:11:33.48,Default,,0000,0000,0000,,nie znaczy, że objęła cały kraj.
Dialogue: 0,0:11:33.50,0:11:36.52,Default,,0000,0000,0000,,Nie namawiam do wypraw na tereny walk.
Dialogue: 0,0:11:36.54,0:11:40.04,Default,,0000,0000,0000,,Irański Kurdystan wygląda\Ninaczej niż Al-Falludża.
Dialogue: 0,0:11:40.92,0:11:44.93,Default,,0000,0000,0000,,Po kilku miesiącach nieudanych starań\Nwjechania do Jemenu
Dialogue: 0,0:11:44.96,0:11:46.86,Default,,0000,0000,0000,,udało mi się włączyć do innej grupy.
Dialogue: 0,0:11:46.86,0:11:51.21,Default,,0000,0000,0000,,Zespół profesora Greame'a Bakera\Npracował w Kurdystanie
Dialogue: 0,0:11:52.46,0:11:55.35,Default,,0000,0000,0000,,w jakini Szanidar.
Dialogue: 0,0:11:55.38,0:11:58.43,Default,,0000,0000,0000,,Kilkadziesiąt lat temu w tej jaskini
Dialogue: 0,0:11:58.46,0:12:02.92,Default,,0000,0000,0000,,odkryto szkielet neandertalczyka\Nznanego jako Szanidar 1.
Dialogue: 0,0:12:04.04,0:12:08.39,Default,,0000,0000,0000,,Dla potrzeb serialu BBC/PBS\Ntchnęliśmy w Szanidara 1 życie.
Dialogue: 0,0:12:08.42,0:12:11.46,Default,,0000,0000,0000,,Poznajcie Neda, neandertalczyka.
Dialogue: 0,0:12:13.62,0:12:16.23,Default,,0000,0000,0000,,A to jego najfajniejsza cecha.
Dialogue: 0,0:12:16.25,0:12:18.35,Default,,0000,0000,0000,,Ten gość,
Dialogue: 0,0:12:18.38,0:12:21.68,Default,,0000,0000,0000,,tu widzicie go sprzed kontuzji.
Dialogue: 0,0:12:21.71,0:12:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Okazało się, że Ned\Nbył ciężko upośledzony.
Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:30.60,Default,,0000,0000,0000,,Tak bardzo, że nie ma mowy,\Nżeby przetrwał sam,
Dialogue: 0,0:12:30.62,0:12:33.23,Default,,0000,0000,0000,,bez pomocy innych neandertalczyków.
Dialogue: 0,0:12:33.25,0:12:35.02,Default,,0000,0000,0000,,To dowód na to,
Dialogue: 0,0:12:35.04,0:12:38.98,Default,,0000,0000,0000,,że przynajmniej ta grupa neandertalczyków
Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:40.85,Default,,0000,0000,0000,,była taka jak my.
Dialogue: 0,0:12:40.88,0:12:44.67,Default,,0000,0000,0000,,Opiekowali się tymi,\Nktórzy nie mogli tego robić sami.
Dialogue: 0,0:12:46.04,0:12:49.31,Default,,0000,0000,0000,,Ned to iracki neandertalczyk.
Dialogue: 0,0:12:49.33,0:12:51.06,Default,,0000,0000,0000,,Czego jeszcze nie widzimy?
Dialogue: 0,0:12:51.08,0:12:54.69,Default,,0000,0000,0000,,Jakich wielkich odkryć nie dokonujemy,
Dialogue: 0,0:12:54.69,0:12:56.54,Default,,0000,0000,0000,,bo nie szukamy?
Dialogue: 0,0:12:58.04,0:13:01.85,Default,,0000,0000,0000,,Takie miejsca potrzebują nadziei,
Dialogue: 0,0:13:01.88,0:13:05.31,Default,,0000,0000,0000,,a nauka i badania mogą w tym pomóc.
Dialogue: 0,0:13:05.33,0:13:08.64,Default,,0000,0000,0000,,Mogą zauważalnie pomóc w rozwoju.
Dialogue: 0,0:13:08.67,0:13:13.49,Default,,0000,0000,0000,,Odkrycia mogą dać miejscowym\Nduży powód do dumy.
Dialogue: 0,0:13:13.83,0:13:17.96,Default,,0000,0000,0000,,To drugi powód, dla którego uważam,\Nże nauka ma problem geograficzny.
Dialogue: 0,0:13:19.83,0:13:23.21,Default,,0000,0000,0000,,Nie wspieramy lokalnych\Nspecjalistów, prawda?
Dialogue: 0,0:13:23.88,0:13:25.85,Default,,0000,0000,0000,,Obserwuję,
Dialogue: 0,0:13:25.88,0:13:28.71,Default,,0000,0000,0000,,że w mojej dziedzinie, paleoantropologii,
Dialogue: 0,0:13:30.00,0:13:31.89,Default,,0000,0000,0000,,studiujemy pochodzenie ludzkości,
Dialogue: 0,0:13:31.92,0:13:35.29,Default,,0000,0000,0000,,ale mamy mało zróżnicowanych naukowców.
Dialogue: 0,0:13:36.46,0:13:40.10,Default,,0000,0000,0000,,W takich miejscach\Npełno studentów i specjalistów
Dialogue: 0,0:13:40.12,0:13:42.52,Default,,0000,0000,0000,,chętnych do współpracy.
Dialogue: 0,0:13:42.54,0:13:44.18,Default,,0000,0000,0000,,W dodatku
Dialogue: 0,0:13:44.21,0:13:45.93,Default,,0000,0000,0000,,oni mniej się przejmują
Dialogue: 0,0:13:45.96,0:13:48.54,Default,,0000,0000,0000,,kwestią bezpieczeństwa niż my.
Dialogue: 0,0:13:50.46,0:13:54.35,Default,,0000,0000,0000,,Zapominamy, że dla nich\Nto nie jest nieprzyjazne środowisko,
Dialogue: 0,0:13:54.38,0:13:55.96,Default,,0000,0000,0000,,to ich dom.
Dialogue: 0,0:13:57.00,0:13:59.06,Default,,0000,0000,0000,,Mówię wam,
Dialogue: 0,0:13:59.08,0:14:03.56,Default,,0000,0000,0000,,badania w niestabilnych strefach\Nprowadzone wspólnie z miejscowymi
Dialogue: 0,0:14:03.58,0:14:06.93,Default,,0000,0000,0000,,mogą przynieść niewiarygodne odkrycia.
Dialogue: 0,0:14:06.96,0:14:11.46,Default,,0000,0000,0000,,Mamy nadzieję osiągnąć to na Sokotrze.
Dialogue: 0,0:14:12.88,0:14:14.12,Default,,0000,0000,0000,,Tę wyspę nazywa się
Dialogue: 0,0:14:15.33,0:14:18.35,Default,,0000,0000,0000,,najbardziej obco wyglądającym\Nmiejscem na Ziemi.
Dialogue: 0,0:14:18.38,0:14:24.02,Default,,0000,0000,0000,,Leon McCarron, Martin Edström\Ni Rhys Thwaites-Jones i ja wiemy dlaczego.
Dialogue: 0,0:14:24.04,0:14:25.73,Default,,0000,0000,0000,,Tylko spójrzcie.
Dialogue: 0,0:14:25.75,0:14:29.02,Default,,0000,0000,0000,,To nie piekło czy stracona wyspa.
Dialogue: 0,0:14:29.04,0:14:32.71,Default,,0000,0000,0000,,To przyszłe pogranicze badań i poszukiwań.
Dialogue: 0,0:14:34.04,0:14:36.62,Default,,0000,0000,0000,,90% tamtejszych gadów
Dialogue: 0,0:14:37.71,0:14:43.31,Default,,0000,0000,0000,,i 37% gatunków roślin\Nwystępuje tam i tylko tam,
Dialogue: 0,0:14:43.33,0:14:45.89,Default,,0000,0000,0000,,jak gatunek Dracaena Cinnabari,
Dialogue: 0,0:14:45.92,0:14:48.12,Default,,0000,0000,0000,,drzewem o czerwonej żywicy.
Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:50.73,Default,,0000,0000,0000,,Jest coś jeszcze.
Dialogue: 0,0:14:50.75,0:14:55.52,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy wyspiarze\Nnadal mieszkają w jaskiniach,
Dialogue: 0,0:14:55.54,0:14:57.23,Default,,0000,0000,0000,,co jest fascynujące,
Dialogue: 0,0:14:57.25,0:15:00.31,Default,,0000,0000,0000,,bo skoro dziś jaskinia\Nto ceniona nieruchomość,
Dialogue: 0,0:15:00.33,0:15:02.60,Default,,0000,0000,0000,,może była nią też tysiące lat temu.
Dialogue: 0,0:15:02.62,0:15:06.56,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebujemy danych, skamieniałości,\Nnarzędzi kamiennych, żeby to udowodnić,
Dialogue: 0,0:15:06.58,0:15:10.10,Default,,0000,0000,0000,,więc nasz zespół zwiadowczy\Npołączył się z naukowcami,
Dialogue: 0,0:15:10.12,0:15:12.39,Default,,0000,0000,0000,,antropologami i gawędziarzami,
Dialogue: 0,0:15:12.42,0:15:15.73,Default,,0000,0000,0000,,zarówno lokalnymi jak Ahmed Alarqbi,\Njak i z innych krajów.
Dialogue: 0,0:15:15.75,0:15:18.93,Default,,0000,0000,0000,,Pragniemy rzucić światło na to miejsce
Dialogue: 0,0:15:18.96,0:15:20.83,Default,,0000,0000,0000,,zanim będzie za późno.
Dialogue: 0,0:15:22.67,0:15:26.10,Default,,0000,0000,0000,,Teraz trzeba jakoś wrócić
Dialogue: 0,0:15:26.12,0:15:28.43,Default,,0000,0000,0000,,na naszą wielką wyprawę,
Dialogue: 0,0:15:28.46,0:15:30.14,Default,,0000,0000,0000,,bo nauka
Dialogue: 0,0:15:30.17,0:15:32.54,Default,,0000,0000,0000,,ma geograficzny problem.
Dialogue: 0,0:15:33.62,0:15:35.73,Default,,0000,0000,0000,,Wspaniała z was publiczność.
Dialogue: 0,0:15:35.75,0:15:37.02,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:15:37.04,0:15:40.54,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)