0:00:01.458,0:00:04.250
Кога сме млади, [br]ние сме наивно храбри

0:00:04.292,0:00:07.809
и си ја замислуваме иднината [br]без трошка страв.

0:00:07.833,0:00:11.351
Можеби сте сакале да станете[br]астронаути или научници.

0:00:11.375,0:00:15.143
Можеби сте сонувале [br]да ги посетите сите континенти.

0:00:15.167,0:00:16.851
Уште од мала

0:00:16.875,0:00:19.059
сонував да работам [br]за Обединетите нации

0:00:19.083,0:00:22.059
во најпроблематичните држави [br]во светот.

0:00:22.083,0:00:24.393
И благодарение[br]на големата храброст

0:00:24.417,0:00:26.518
сонот ми се оствари.

0:00:26.542,0:00:28.559
Но имајте го предвид ова:

0:00:28.583,0:00:31.184
храброста не се појавува [br]кога ќе ни притреба.

0:00:31.208,0:00:34.518
Таа е производ на длабока промисленост [br]и вистинска работа,

0:00:34.542,0:00:39.018
и значи рамнотежа [br]меѓу стравот и храброста.

0:00:39.042,0:00:41.851
Без страв, [br]би правеле будалаштини.

0:00:41.875,0:00:45.893
А без храброст,[br]не би тргнале кон непознатото.

0:00:45.917,0:00:48.768
Кога има рамнотежа меѓу нив,[br]се случува магија,

0:00:48.792,0:00:51.833
тоа е рамнотежата[br]која секојдневно ја бараме.

0:00:52.958,0:00:55.393
Најпрво, збор-два [br]за моите симпатични тркала.

0:00:55.417,0:00:57.476
Не бев отсекогаш [br]во инвалидска количка.

0:00:57.500,0:00:58.976
Пораснав како вас,

0:00:59.000,0:01:01.184
трчав, скокав, танцував.

0:01:01.208,0:01:04.059
Обожавав да танцувам.

0:01:04.083,0:01:06.351
Но во средината на дваесеттите,

0:01:06.375,0:01:10.476
почнав да паѓам[br]без причина.

0:01:10.500,0:01:11.809
По неколку години,

0:01:11.833,0:01:15.184
ми дијагностицираа[br]рецесивна генетска болест

0:01:15.208,0:01:18.851
што се нарекува[br]наследна миопатија со инклузии

0:01:18.875,0:01:21.393
или HIBM.

0:01:21.417,0:01:24.226
Тоа е прогресивна невромускулна болест

0:01:24.250,0:01:27.893
што влијае на сите мускули[br]од глава до пети.

0:01:27.917,0:01:30.059
HIBM е многу ретка.

0:01:30.083,0:01:35.476
Има помалку од 200 случаи[br]во САД.

0:01:35.500,0:01:39.684
До денес, не е откриен [br]третман или лек,

0:01:39.708,0:01:42.768
и по 10 до 15 години[br]од првите симптоми,

0:01:42.792,0:01:45.684
доведува до квадриплегија,

0:01:45.708,0:01:48.643
па затоа денес користам количка.

0:01:48.667,0:01:52.268
Кога ми ја дијагностицираа болеста,[br]сѐ се промени.

0:01:52.292,0:01:54.268
Беа тоа страшни вести

0:01:54.292,0:01:58.643
зашто немав искуство[br]со хронична болест или со инвалидитет.

0:01:58.667,0:02:03.059
Немав претстава[br]како може да напредува болеста.

0:02:03.083,0:02:05.184
Но најмногу ме обесхрабруваше

0:02:05.208,0:02:08.351
кога слушав како ме советуваат

0:02:08.375,0:02:10.518
да си ги зауздам амбициите и сништата,

0:02:10.542,0:02:14.208
и да ги променам[br]очекувањата во животот.

0:02:15.208,0:02:18.018
„Треба да се откажеш[br]од меѓународната кариера.“

0:02:18.042,0:02:20.684
„Никој нема да се омажи со тебе ваква.“

0:02:20.708,0:02:23.417
„Би било себично да сакаш деца.“

0:02:24.750,0:02:26.976
Фактот дека други луѓе

0:02:27.000,0:02:29.851
ми ги ограничуваа[br]сништата и амбициите

0:02:29.875,0:02:31.643
беше бесмислен.

0:02:31.667,0:02:33.292
И неприфатлив.

0:02:34.875,0:02:36.143
Затоа ги игнорирав.

0:02:36.167,0:02:42.684
(бодрење и аплаудирање)

0:02:42.708,0:02:44.351
Се омажив.

0:02:44.375,0:02:48.184
И сама одлучив да не родам деца.

0:02:48.208,0:02:51.518
И ја продолжив кариерата[br]во Обединетите нации

0:02:51.542,0:02:52.809
по дијагнозата,

0:02:52.833,0:02:55.268
две години работев во Ангола

0:02:55.292,0:02:59.208
која се опоравуваше [br]од 27-годишна граѓанска војна.

0:03:00.125,0:03:02.059
Дури по 5 години

0:03:02.083,0:03:05.893
му ја соопштив дијагнозата[br]на мојот работодавач.

0:03:05.917,0:03:07.226
Затоа што се плашев

0:03:07.250,0:03:11.601
дека ќе се сомневаат во[br]моите способности и ќе добијам отказ.

0:03:11.625,0:03:14.851
Работев во држави [br]каде детската парализа беше честа,

0:03:14.875,0:03:16.643
па кога наслушнав [br]како велат

0:03:16.667,0:03:19.393
дека можеби сум преживеала[br]детска парализа,

0:03:19.417,0:03:22.018
мислев дека [br]тајната ќе остане неоткриена.

0:03:22.042,0:03:24.351
Не ме прашуваа зошто куцам.

0:03:24.375,0:03:26.559
Па, не кажав ништо.

0:03:26.583,0:03:27.934
Потребно беше деценија

0:03:27.958,0:03:31.143
да се соочам [br]со сериозноста на HIBM,

0:03:31.167,0:03:35.809
дури кога простите задачи и функции[br]почнаа да стануваат потешки.

0:03:35.833,0:03:39.893
Но продолжив да си го следам сонот[br]и да работам низ светот,

0:03:39.917,0:03:42.309
бев назначена како [br]фокусна точка за инвалидитет

0:03:42.333,0:03:44.226
за УНИЦЕФ во Хаити,

0:03:44.250,0:03:48.455
каде служев две години[br]по разурнувачкиот земјотрес од 2010.

0:03:49.000,0:03:51.893
Потоа, работата ме донесе [br]во САД.

0:03:51.917,0:03:54.684
Дури и кога болеста значајно напредуваше

0:03:54.708,0:03:57.726
и ми беа неопходни [br]протези и одалка,

0:03:57.750,0:04:00.726
копнеев за авантура.

0:04:00.750,0:04:02.018
А овојпат,

0:04:02.042,0:04:05.434
сонував за [br]грандиозна авантура на отворено.

0:04:05.458,0:04:08.611
А што е пограндиозно од[br]Големиот Кањон?

0:04:09.875,0:04:14.268
Знаете ли дека [br]на секои 5 милиони посетители

0:04:14.292,0:04:17.723
само еден процент слегува [br]во подножјето на кањонот?

0:04:18.417,0:04:21.393
Сакав да бидам дел од тој еден процент.

0:04:21.417,0:04:22.934
Само што -

0:04:22.958,0:04:27.309
(аплауз)

0:04:27.333,0:04:31.726
Само што Големиот Кањон [br]не е лесно пристаплив.

0:04:31.750,0:04:33.500
Потребна ми беше помош

0:04:33.524,0:04:38.458
да се спуштам по стрмната удолнина[br]долга 1.5 км.

0:04:38.458,0:04:40.042
Но кога се соочувам со препреки

0:04:40.042,0:04:43.833
стравот не настапува веднаш

0:04:43.833,0:04:46.667
зашто си велам, [br]вака или онака,

0:04:46.667,0:04:48.226
ќе најдам начин.

0:04:48.250,0:04:50.476
Во овој случај, си помислив,

0:04:50.500,0:04:52.643
ако не успеам да отидам пеш,

0:04:52.667,0:04:54.851
би можела да научам да јавам коњ.

0:04:54.875,0:04:56.809
Токму тоа го сторив.

0:04:56.833,0:04:58.643
И од таа судбоносна одлука

0:04:58.667,0:05:00.643
произлезе четиригодишна предаденост,

0:05:00.667,0:05:03.726
одржување рамнотежа[br]меѓу стравот и храброста

0:05:03.750,0:05:06.476
за да го отпочнам [br]дванаесетдневниот поход.

0:05:06.500,0:05:09.726
Четири дена на коњ да го поминам [br]Големиот Кањон од крај до крај.

0:05:09.750,0:05:13.768
8 дена и 240 км[br]на сплав на реката Колорадо

0:05:13.792,0:05:15.726
со филмска екипа покрај нас.

0:05:15.750,0:05:17.833
На крајот - успеавме.

0:05:17.833,0:05:20.643
Но не пред да увидам дека[br]стравовите

0:05:20.643,0:05:25.428
можат да се претворат[br]во подеднакво голема храброст.

0:05:25.428,0:05:28.726
На 13 април 2018 г.,

0:05:28.726,0:05:30.876
додека се наоѓав[br]на 2.5 км над земјата,

0:05:30.876,0:05:32.726
и јавав коњ по име Шериф,

0:05:32.726,0:05:35.438
мојот прв впечаток за Големиот Кањон

0:05:35.438,0:05:37.892
беше шок и ужас.

0:05:38.462,0:05:40.768
Кој знаел дека се плашам од височини.

0:05:40.768,0:05:42.059
(смеа)

0:05:42.059,0:05:44.599
Но немаше откажување сега.

0:05:44.601,0:05:48.351
Го собрав секој грам храброст од мене

0:05:48.351,0:05:51.851
и не му дозволив на стравот [br]да ме надвладее.

0:05:52.075,0:05:54.031
Додека се движев[br]по Јужниот раб,

0:05:54.031,0:05:56.762
за да останам прибрана[br]можев само

0:05:56.762,0:06:00.273
да дишам длабоко,[br]да гледам во облаците

0:06:00.273,0:06:03.593
и да се фокусирам на [br]гласовите од групата.

0:06:03.834,0:06:08.990
Но веднаш штом тргнавме -[br]катастрофа.

0:06:08.990,0:06:10.842
Не бев[br]исправена на седлото,

0:06:10.842,0:06:12.601
и на едно преголемо скалило

0:06:12.601,0:06:17.135
излетав напред и со лицето [br]плеснав право во коњот.

0:06:17.143,0:06:18.434
Настана паника,

0:06:18.434,0:06:20.193
главата ужасно ме болеше,

0:06:20.193,0:06:23.932
но стазата беше претесна[br]за да се симнам од седлото.

0:06:23.932,0:06:27.247
Само на половина пат,[br]на висина 700 метри,

0:06:27.247,0:06:29.050
барем по два часа спуштање,

0:06:29.050,0:06:31.492
можевме да застанеме [br]да ја тргнам кацигата

0:06:31.492,0:06:34.779
и да видам [br]џумка голема колку јајце.

0:06:35.329,0:06:37.285
При сето планирање и опрема,

0:06:37.285,0:06:40.206
како не зедовме пакет мраз?

0:06:40.336,0:06:41.228
(смеа)

0:06:41.228,0:06:44.018
За среќа, отокот излегуваше

0:06:44.018,0:06:48.088
и ми се изли под очите, [br]во форма на две фантастични модрици

0:06:48.088,0:06:51.513
што патем е одличен изглед [br]за документарец.

0:06:51.513,0:06:52.976
(смеа)

0:06:52.976,0:06:57.356
(аплауз и бодрење)

0:06:58.370,0:07:00.481
Не беше лесно и мирно патување,

0:07:00.481,0:07:02.400
но во тоа се криеше пораката.

0:07:02.400,0:07:05.113
Иако се плашев да се вратам[br]на седлото,

0:07:05.113,0:07:06.309
се вратив.

0:07:06.309,0:07:08.956
Самото спуштање [br]до дното на кањонот

0:07:08.956,0:07:10.601
траеше вкупно 10 часа

0:07:10.601,0:07:13.860
а тоа беше само првиот [br]од четирите дена.

0:07:13.860,0:07:15.921
Следни беа силните брзаци.

0:07:15.921,0:07:17.880
На реката Колорадо во Големиот Кањон

0:07:17.880,0:07:20.770
се дел од најголемите брзаци [br]во државата.

0:07:20.770,0:07:23.293
И за да сме подготвени [br]во случај на превртување,

0:07:23.293,0:07:26.721
вежбавме така што пливав[br]по помали брзаци.

0:07:26.721,0:07:29.388
И можам да кажам дека [br]не беше гламурозно.

0:07:29.388,0:07:30.302
(смеа)

0:07:30.302,0:07:32.979
Зедов воздух [br]во погрешен дел од бранот

0:07:32.979,0:07:34.240
се засркнав со водата

0:07:34.240,0:07:36.518
и не можев да се водам себеси.

0:07:36.518,0:07:38.333
Да, беше застрашувачки,

0:07:38.333,0:07:40.776
но истовремено беше фантастично.

0:07:40.776,0:07:42.726
Водопади, лизгави кањони

0:07:42.726,0:07:45.184
и карпесто тло [br]старо милјарди години

0:07:45.184,0:07:47.104
што изгледаше како [br]да менува бои.

0:07:47.104,0:07:50.101
Големиот Кањон [br]е вистинска дивина

0:07:50.101,0:07:53.413
и вреди [br]секој кажан збор за него.

0:07:53.623,0:07:59.978
(аплауз)

0:08:00.766,0:08:01.963
Експедицијата,

0:08:02.220,0:08:05.241
целото планирање и самото патување,

0:08:05.241,0:08:09.835
ми покажаа ниво на страв[br]што никогаш не сум го искусила.

0:08:09.992,0:08:11.521
Но, поважно,

0:08:11.521,0:08:15.474
ми покажаа колку голема храброст[br]има во мене.

0:08:16.090,0:08:18.465
Патувањето не беше лесно.

0:08:18.465,0:08:21.102
Ова не беше визија на Амазонка

0:08:21.102,0:08:24.309
која без напор се пробива преку[br]импресивна природа.

0:08:24.469,0:08:26.393
Бев јас - со солзи,

0:08:26.393,0:08:30.278
преморена и претепана со две модри очи.

0:08:30.278,0:08:31.661
Беше застрашувачки,

0:08:31.661,0:08:34.205
беше стресно,

0:08:34.205,0:08:36.127
беше восхитувачко.

0:08:36.917,0:08:38.276
Откако заврши,

0:08:38.276,0:08:41.853
лесно е опуштено [br]да раскажувам што постигнавме.

0:08:41.853,0:08:44.101
Знам дека сакам да одам [br]на рафтинг повторно.

0:08:44.101,0:08:47.956
Овој пат, на сите 445 км.

0:08:47.956,0:08:51.177
(аплауз)

0:08:51.177,0:08:54.985
Но знам и дека не би го поминувала [br]одново делот со коњот.

0:08:54.985,0:08:56.435
(смеа)

0:08:56.435,0:08:58.601
Преопасно е.

0:08:58.808,0:09:00.563
И тоа ми е пораката.

0:09:00.563,0:09:03.184
Не дојдов[br]само да ви покажам снимки.

0:09:03.184,0:09:05.226
Дојдов да ве потсетам

0:09:05.226,0:09:08.096
дека животот е само лекција

0:09:08.096,0:09:10.735
за рамнотежата[br]меѓу стравот и храброста.

0:09:10.735,0:09:15.393
И да научиме што е, [br]а што не е добра идеја.

0:09:15.393,0:09:16.973
(смеа)

0:09:16.973,0:09:18.827
Животот сам по себе е страшен,

0:09:18.827,0:09:22.349
и за да си ги оствариме сништата,[br]мора да сме храбри.

0:09:22.349,0:09:23.863
Во соочувањето со стравовите

0:09:23.863,0:09:26.432
и наоѓањето храброст [br]да се пробивам низ нив,

0:09:26.432,0:09:29.851
се колнам, животот ми беше извонреден.

0:09:29.929,0:09:31.739
Затоа, живејте со полно срце

0:09:31.739,0:09:34.375
и обидете се храброста [br]да го надвладее стравот.

0:09:34.375,0:09:37.092
Не се знае до каде ќе стигнете.

0:09:37.442,0:09:38.396
Благодарам.

0:09:38.396,0:09:42.364
(аплауз и бодрење)