WEBVTT

00:00:01.417 --> 00:00:03.893
शाह रुख खान: 
मुलींनी छान दिसावं. बोलू नये.

00:00:03.917 --> 00:00:05.643
गप्प बसा. चूप.

00:00:05.667 --> 00:00:09.351
हे शब्द वापरून मुलींना गप्प केलं जातं. 
अगदी बालपणापासून,

00:00:09.375 --> 00:00:10.684
प्रौढपणी, आणि

00:00:10.708 --> 00:00:12.434
थेट म्हातारपणापर्यंत.

NOTE Paragraph

00:00:12.458 --> 00:00:16.101
यापुढील वक्त्यांची ओळख: 
स्त्रीशक्तीच्या खऱ्याखुऱ्या पुरस्कर्त्या.

00:00:16.125 --> 00:00:17.768
जागतिक बँक, युनो 
आणि देशविदेशांतील

00:00:17.792 --> 00:00:19.934
अनेक एनजीओ संस्थांच्या

00:00:19.958 --> 00:00:24.268
गरिबी, लैंगिकता आणि विकास 
या विषयांबद्दलच्या सल्लागार.

00:00:24.292 --> 00:00:27.809
त्या स्वतःला 
सांस्कृतिक गुप्तहेर म्हणवतात.

00:00:27.833 --> 00:00:32.476
या सुप्रसिद्ध समाजशास्त्रज्ञ आणि लेखिकेचं 
जोरदार स्वागत करू.

00:00:32.500 --> 00:00:34.101
दीपा नारायण.

NOTE Paragraph

00:00:34.125 --> 00:00:36.351
(संगीत)

NOTE Paragraph

00:00:36.375 --> 00:00:40.292
(टाळ्या)

NOTE Paragraph

00:00:44.708 --> 00:00:46.893
सर्व प्रेमळ पालकांना
वाटतं, की

00:00:46.917 --> 00:00:48.768
मुलींचं चांगल्या रीतीने
संगोपन करावं.

00:00:48.792 --> 00:00:50.601
पण प्रत्यक्षात मात्र ते

00:00:50.625 --> 00:00:55.143
मुलींवर बंधनं घालून 
त्यांना चिरडून टाकतात.

00:00:55.167 --> 00:00:57.018
त्यांची मनं चिरडून टाकून

00:00:57.042 --> 00:00:58.958
त्यांना छळ सोसायला तयार करतात.

00:00:59.875 --> 00:01:02.059
खरं तर हे इतकं भयानक आहे, की

00:01:02.083 --> 00:01:04.643
पालकांना ते सहन होत नाही. म्हणून,

00:01:04.667 --> 00:01:05.934
त्याचं रूप बदललं जातं.

NOTE Paragraph

00:01:05.958 --> 00:01:09.226
भारतात आम्ही त्याला "तडजोड" असं म्हणतो.

00:01:09.250 --> 00:01:10.792
हा शब्द तुम्ही नक्कीच ऐकला असेल.

00:01:11.625 --> 00:01:13.684
"डार्लिंग, जरा जुळवून घे ना थोडंसं.

00:01:13.708 --> 00:01:14.976
फक्त थोडंसं जुळवून घे.

00:01:15.000 --> 00:01:17.976
काहीही घडलं, तरी जरा तडजोड कर. "

00:01:18.000 --> 00:01:21.809
"तडजोड" मुलींना शिकवते, शक्तिहीन बना.

00:01:21.833 --> 00:01:24.393
जगू नका. अदृश्य रहा.

00:01:24.417 --> 00:01:26.101
स्वत्व विसरा.

00:01:26.125 --> 00:01:32.518
आणि ती मुलांना शिकवते, 
जगावर सत्ता गाजवा. ताकद दाखवा.

00:01:32.542 --> 00:01:38.018
हे सगळं घडत असतानाच आपण लिंगसमभाव
आणि महिलांचं सक्षमीकरण याबद्दल बोलत असतो.

NOTE Paragraph

00:01:38.042 --> 00:01:43.643
२०१२ मध्ये दिल्लीत चालत्या बसमध्ये 
घडलेल्या सामूहिक बलात्कारानंतर

00:01:43.667 --> 00:01:48.684
मला छळामागची कारणं जाणून घेण्याची 
गरज वाटू लागली.

00:01:48.708 --> 00:01:52.143
म्हणून मी एक साधा प्रश्न विचारू लागले.

00:01:52.167 --> 00:01:57.458
आजच्या युगात, एक चांगली स्त्री किंवा 
चांगला पुरुष असणं, म्हणजे काय?

00:01:58.333 --> 00:02:01.226
यावर आलेल्या उत्तरांचं, खास करून 
तरुण पिढीच्या उत्तरांचं,

00:02:01.250 --> 00:02:04.601
मला इतकं आश्चर्य वाटलं, की

00:02:04.625 --> 00:02:10.184
हा माझ्या संशोधनाचा प्रकल्प बनला आणि 
त्याने माझं आयुष्य व्यापून टाकलं.

NOTE Paragraph

00:02:10.208 --> 00:02:15.643
तीन वर्षांत मी ६०० स्त्रिया, पुरुष 
आणि मुलांशी बोलले.

00:02:15.667 --> 00:02:17.476
हे सर्व सुशिक्षित, मध्यमवर्गीय होते.

00:02:17.500 --> 00:02:21.559
मी एकूण १८०० तास त्यांचं बोलणं ऐकलं,

00:02:21.583 --> 00:02:23.893
आणि त्याबद्दल ८००० पानं भरून टिपणं लिहिली.

00:02:23.917 --> 00:02:26.351
त्यांचा अर्थ लावायला मला 
आणखी एक वर्ष लागलं.

NOTE Paragraph

00:02:26.375 --> 00:02:32.434
आजकाल सर्वत्र आपण सुशिक्षित, 
सुरेख पोषाखातल्या स्त्रिया पाहतो.

00:02:32.458 --> 00:02:35.268
आज इथे जमलेल्या स्त्रिया किंवा 
मीही दिसते, तशाच.

00:02:35.292 --> 00:02:37.851
त्यामुळे आपल्याला वाटतं, की जग बदललं आहे.

00:02:37.875 --> 00:02:41.684
पण हे बाह्य बदल पूर्णपणे 
दिशाभूल करणारे आहेत.

00:02:41.708 --> 00:02:44.667
कारण आपल्यामध्ये अंतर्गत बदल 
झालेलेच नाहीत.

NOTE Paragraph

00:02:46.375 --> 00:02:48.809
म्हणून, आज इथे मी 
गरिबांविषयी बोलणार नाही.

00:02:48.833 --> 00:02:51.768
आज मी मध्यमवर्ग आणि उच्चवर्गाविषयी 
बोलणार आहे.

00:02:51.792 --> 00:02:54.893
कारण हाच वर्ग या सत्याकडे सर्वात जास्त 
डोळेझाक करतो.

00:02:54.917 --> 00:02:59.018
आपण फक्त पुन्हा पुन्हा म्हणत राहतो, की

00:02:59.042 --> 00:03:01.184
स्त्रियांना शिक्षण मिळालं,

00:03:01.208 --> 00:03:02.559
नोकऱ्या मिळाल्या,

00:03:02.583 --> 00:03:04.893
त्या कमावत्या झाल्या, की

00:03:04.917 --> 00:03:07.625
त्यांना समान हक्क मिळतील, 
त्या सक्षम होतील, मुक्त होतील.

00:03:08.667 --> 00:03:10.059
तसं झालेलं नाही.

00:03:10.083 --> 00:03:11.351
का?

NOTE Paragraph

00:03:11.375 --> 00:03:15.018
माझ्या संशोधनातून मला 
सात सवयी सापडल्या आहेत.

00:03:15.042 --> 00:03:16.601
त्या स्त्रियांना मिटवून टाकतात.

00:03:16.625 --> 00:03:18.809
त्यांना पार अदृश्य करून टाकतात.

00:03:18.833 --> 00:03:21.434
पण या सवयी समाजात टिकून राहिल्या आहेत,

00:03:21.458 --> 00:03:23.851
कारण त्या आपल्या ओळखीच्या आहेत.

00:03:23.875 --> 00:03:25.958
त्यांना आपण चांगल्या, सोज्वळ सवयी मानतो.

00:03:26.792 --> 00:03:30.375
अर्थात, चांगल्या, सोज्वळ गोष्टी कोणी 
कशाला बदलेल, किंवा सोडून देईल?

00:03:31.500 --> 00:03:33.559
एकीकडे आपण आपल्या अपत्यांवर प्रेम करतो.

00:03:33.583 --> 00:03:34.893
मुलींवर प्रेम करतो.

00:03:34.917 --> 00:03:37.292
आणि दुसरीकडे त्यांना चिरडून टाकतो.

NOTE Paragraph

00:03:38.875 --> 00:03:41.625
पहिली सवय: मुलींना शरीर नसतं.

00:03:43.250 --> 00:03:48.518
मुलीला नाहीसं करण्याची पहिली पायरी 
म्हणजे तिचं शरीर नाहीसं करणं.

00:03:48.542 --> 00:03:50.768
तिला शरीर नाही अशी बतावणी करणं.

00:03:50.792 --> 00:03:53.643
२३ वर्षे वयाची आकांक्षा म्हणते,

00:03:53.667 --> 00:03:58.018
"आमच्या घरी आम्ही कधीच शरीराबद्दल 
बोलत नाही. कधीच नाही."

00:03:58.042 --> 00:03:59.643
आणि याच अबोल शांततेमुळे

00:03:59.667 --> 00:04:03.559
करोडो मुलींवर लैंगिक अत्याचार होतात,

00:04:03.583 --> 00:04:06.750
पण त्या आपल्या आईलासुद्धा 
त्याबद्दल सांगत नाहीत.

00:04:07.625 --> 00:04:10.101
इतरांच्या नकारात्मक टिपण्या ऐकून

00:04:10.125 --> 00:04:14.833
९० टक्के मुलींना स्वतःचंच शरीर 
आवडेनासं होतं.

00:04:15.458 --> 00:04:17.726
एखाद्या मुलीने स्वतःचं शरीर नाकारणं म्हणजे

00:04:17.750 --> 00:04:19.809
स्वतःचं हक्काचं एकमेव घर नाकारणं.

00:04:19.833 --> 00:04:22.726
मग अदृष्यपणा आणि असुरक्षित भावना

00:04:22.750 --> 00:04:25.393
हा तिच्या आयुष्याचा डळमळीत पाया ठरतो.

NOTE Paragraph

00:04:25.417 --> 00:04:29.000
दुसरी सवय: गप्प राहा. चूप.

00:04:29.583 --> 00:04:31.559
तुला अस्तित्वच नाही,

00:04:31.583 --> 00:04:33.184
शरीरही नाही.

00:04:33.208 --> 00:04:35.351
मग तुला आवाज तरी कसा असेल?

00:04:35.375 --> 00:04:37.268
अगदी सर्वच स्त्रियांनी मला सांगितलं,

00:04:37.292 --> 00:04:41.434
"लहानपणी आई ओरडायची.

00:04:41.458 --> 00:04:44.434
म्हणायची, बोलू नकोस. गप्प बस. चूप.

00:04:44.458 --> 00:04:47.976
हळू बोल. वाद घालू नकोस. 
उलट उत्तरं देऊ नकोस.

00:04:48.000 --> 00:04:49.309
उलटून बोलू नकोस."

00:04:49.333 --> 00:04:50.875
तुम्ही सर्वांनीही हे ऐकलं असेल.

00:04:51.750 --> 00:04:54.226
यामुळे मुली घाबरतात, आणि मिटून जातात.

00:04:54.250 --> 00:04:57.643
त्या गप्प होतात, आणि म्हणतात,

00:04:57.667 --> 00:04:59.476
"सोडून देऊ. जाऊ दे.

00:04:59.500 --> 00:05:01.333
काय उपयोग? कोणी ऐकणार नाही."

00:05:02.375 --> 00:05:04.184
सुशिक्षित स्त्रिया म्हणाल्या,

00:05:04.208 --> 00:05:05.768
आमची सर्वात मोठी समस्या म्हणजे

00:05:05.792 --> 00:05:09.059
धीटपणे बोलता न येणं.

00:05:09.083 --> 00:05:11.976
जणु आम्ही बोललो तर
कोणी गळ्यावर टाच लावून

00:05:12.000 --> 00:05:13.250
गळाच दाबणार आहे.

00:05:14.250 --> 00:05:17.208
बोलता न आल्यामुळे स्त्रियांच्या 
व्यक्तिमत्त्वाचे तुकडे पडतात.

NOTE Paragraph

00:05:19.375 --> 00:05:22.268
तिसरी सवय: लोकांना खूष करा.

00:05:22.292 --> 00:05:23.559
इतरांना खूष करा.

00:05:23.583 --> 00:05:26.726
सतत हसणारी, कशालाच नकार न देणारी,

00:05:26.750 --> 00:05:29.184
कोणी शोषण केलं तरीही न रागावणारी

00:05:29.208 --> 00:05:31.268
अशी छानशी स्त्री सर्वांनाच आवडते.

00:05:31.292 --> 00:05:34.018
१८ वर्षे वयाची अमिषा म्हणाली,

00:05:34.042 --> 00:05:36.309
"माझे वडील म्हणत,

00:05:36.333 --> 00:05:39.333
तू हसताना दिसली नाहीस तर 
मला काही बरं वाटत नाही."

00:05:40.167 --> 00:05:41.476
म्हणून ती हसते.

00:05:41.500 --> 00:05:44.059
म्हणजे तिच्या वडिलांनी तिला शिकवलं, की

00:05:44.083 --> 00:05:48.018
तुझ्या आनंदापेक्षा 
माझा आनंद जास्त महत्त्वाचा आहे.

00:05:48.042 --> 00:05:52.268
सतत सर्वांना खूष ठेवण्याचा 
प्रयत्न करत राहिल्यामुळे

00:05:52.292 --> 00:05:55.167
मुली निर्णय घ्यायला घाबरतात.

00:05:56.042 --> 00:05:58.643
त्यांना काही विचारलं, की म्हणतात,

00:05:58.667 --> 00:06:01.042
"काही चालेल. कुछ भी.

00:06:01.917 --> 00:06:03.708
मला सगळं चालतं. चलता है."

00:06:05.083 --> 00:06:07.101
२५ वर्षे वयाची दर्शा

00:06:07.125 --> 00:06:09.018
मोठ्या अभिमानाने सांगते,

00:06:09.042 --> 00:06:11.518
"मी अगदी लवचिक आहे.

00:06:11.542 --> 00:06:14.792
इतरांना जशी हवी तशी मी होऊ शकते."

00:06:15.500 --> 00:06:18.226
अशा मुली आपली स्वप्नं विसरून जातात.

00:06:18.250 --> 00:06:19.559
इच्छा विसरून जातात.

00:06:19.583 --> 00:06:21.518
आणि कोणाला त्याची दखल नसते.

00:06:21.542 --> 00:06:23.476
एक नैराश्य सोडून.

00:06:23.500 --> 00:06:24.750
ते त्यांना ग्रासतं.

00:06:25.583 --> 00:06:29.000
त्यांच्या व्यक्तिमत्वाचा 
आणखी एक तुकडा निखळून पडतो.

NOTE Paragraph

00:06:31.042 --> 00:06:33.750
चौथी सवय: तुम्हांला लैंगिकता नाही.

00:06:35.000 --> 00:06:39.101
१.३ अब्ज लोकसंख्येच्या आपल्या देशात

00:06:39.125 --> 00:06:41.000
लैंगिकता ही काही नवी गोष्ट नव्हे.

00:06:42.208 --> 00:06:46.934
नवी गोष्ट ही, की 
स्त्रीला लैंगिक इच्छा असण्याचा हक्क आहे,

00:06:46.958 --> 00:06:50.000
हे आता मान्य होऊ लागलं आहे.

00:06:51.042 --> 00:06:54.518
पण ज्या स्त्रीला स्वतःचं शरीर 
स्वतःच्या मालकीचं असण्याची मुभा नाही,

00:06:54.542 --> 00:06:56.976
जिला स्वतःच्या शरीराबद्दल 
शिक्षण दिलं जात नाही,

00:06:57.000 --> 00:06:59.476
जिच्यावर कदाचित लैंगिक अत्याचार 
झाले असतील,

00:06:59.500 --> 00:07:00.976
जिला नाही म्हणता येत नाही,

00:07:01.000 --> 00:07:03.184
आणि जिला स्वतःची शरम वाटत असेल,

00:07:03.208 --> 00:07:05.583
ती स्वतःची लैंगिक इच्छापूर्ती कशी करणार?

00:07:06.417 --> 00:07:09.042
स्त्रीची लैंगिकता दडपली गेली आहे.

NOTE Paragraph

00:07:10.625 --> 00:07:13.917
पाचवी सवय: स्त्रियांवर विश्वास ठेवू नका.

00:07:15.083 --> 00:07:17.434
कल्पना करा, सर्व स्त्रियांची एकजूट झाली,

00:07:17.458 --> 00:07:19.934
तर जग किती बदलेल.

00:07:19.958 --> 00:07:22.768
आणि नेमकं हेच होऊ नये, म्हणून

00:07:22.792 --> 00:07:26.268
आमची संस्कृती पुरुषांशी इमान राखणे,
कुटुंबातल्या गोष्टी गुप्त ठेवणे

00:07:26.292 --> 00:07:29.583
अशा गोष्टींना मोठं नैतिक महत्त्व देते.

00:07:30.125 --> 00:07:31.768
एकामागून एक स्त्रियांनी सांगितलं,

00:07:31.792 --> 00:07:34.393
"माझा फक्त एकाच स्त्रीवर विश्वास आहे.

00:07:34.417 --> 00:07:36.018
आणि ती स्त्री म्हणजे मी स्वतः."

00:07:36.042 --> 00:07:37.559
३० वर्षे वयाची रुचि

00:07:37.583 --> 00:07:41.476
दिल्ली विद्यापीठात स्त्रियांच्या 
सबलीकरणावर काम करते. तीदेखील म्हणाली,

00:07:41.500 --> 00:07:45.393
"माझा स्त्रियांवर विश्वास नाही.
त्या मत्सरी असतात, पाठीत खंजीर खुपसतात."

00:07:45.417 --> 00:07:47.184
साहजिकच, शहरांमधून

00:07:47.208 --> 00:07:49.059
स्त्रिया महिला गटांत सामील होत नाहीत.

00:07:49.083 --> 00:07:52.333
यामागचं कारण विचारल्यावर सांगतात,
"मला कुचाळक्या करायला वेळ नाही."

00:07:53.208 --> 00:07:57.125
एकट्या स्त्रीला नेस्तनाबूत करणं 
जास्त सोपं असतं.

NOTE Paragraph

00:07:58.375 --> 00:08:01.917
सहावी सवय: आपल्या इच्छेपेक्षा 
कर्तव्य महान.

00:08:02.833 --> 00:08:07.143
चांगल्या मुलीची ही लांबलचक व्याख्या 
सांगणारी मुस्कान फक्त १५ वर्षांची आहे.

00:08:07.167 --> 00:08:09.768
"दयाळू, मृदु स्वभावाची, नम्र, प्रेमळ,
काळजी घेणारी,

00:08:09.792 --> 00:08:12.226
सत्यवचनी, आज्ञाधारक, मोठ्यांचा आदर करणारी,

00:08:12.250 --> 00:08:15.917
विनाअट मदत करणारी, चांगुलपणाने वागणारी, 
आणि आपली कर्तव्ये पार पाडणारी."

00:08:17.667 --> 00:08:19.559
बाप रे!

00:08:19.583 --> 00:08:22.518
कर्तव्य पार पाडून होईपर्यंत

00:08:22.542 --> 00:08:25.976
उरलीसुरली इच्छा नाहीशी होणारच.

00:08:26.000 --> 00:08:29.518
मग जेव्हा त्यागमूर्ती आईजवळ

00:08:29.542 --> 00:08:31.226
जेवणाखेरीज दुसरा विषय उरत नाही,

00:08:31.250 --> 00:08:35.184
फक्त "जेवलास का? जेवायला काय करू?"

00:08:35.208 --> 00:08:39.292
तेव्हा २४ वर्षीय सौरभ सारखे पुरुष 
त्यांना "कंटाळवाणी आई" म्हणतात.

00:08:40.417 --> 00:08:42.976
स्त्री केवळ अवशेषमात्र उरते.

NOTE Paragraph

00:08:43.000 --> 00:08:47.184
सातवी सवय: पूर्णपणे परावलंबी व्हा.

00:08:47.208 --> 00:08:50.309
या सर्व सवयी स्त्रीला चिरडून टाकतात.

00:08:50.333 --> 00:08:51.851
तिचं मन भीतीने भरून टाकतात.

00:08:51.875 --> 00:08:55.476
आणि आपल्या चरितार्थासाठी पूर्णपणे 
पुरुषांवर अवलंबून राहायला भाग पाडतात.

00:08:55.500 --> 00:08:59.167
यामुळे पुरुषी वर्चस्व कायम राहतं.

NOTE Paragraph

00:09:00.083 --> 00:09:04.601
म्हणजे, चांगल्या आणि नैतिक 
समजल्या गेलेल्या या सात सवयी

00:09:04.625 --> 00:09:07.518
मुलींचं आयुष्य ओरबाडून घेतात,

00:09:07.542 --> 00:09:09.958
आणि पुरुषांना छळ करू देतात.

NOTE Paragraph

00:09:11.125 --> 00:09:12.976
आपण बदललं पाहिजे.

00:09:13.000 --> 00:09:14.250
बदलायचं कसं?

00:09:15.083 --> 00:09:16.917
एक सवय म्हणजे फक्त एक सवय, इतकंच.

00:09:17.708 --> 00:09:20.101
प्रत्येक सवय आपण लावून घेतलेली असते.

00:09:20.125 --> 00:09:21.684
तशीच ती आपण मोडूही शकतो.

00:09:21.708 --> 00:09:24.393
स्वतःमधला हा बदल अत्यंत महत्त्वाचा आहे.

00:09:24.417 --> 00:09:26.518
मला सुद्धा बदलावं लागलं होतं.

00:09:26.542 --> 00:09:29.101
पण यामुळे करोडो स्त्रियांना

00:09:29.125 --> 00:09:31.417
चिरडून टाकणारा समाज बदलणार नाही.

00:09:32.292 --> 00:09:34.393
म्हणून आपल्याला पार मुळापर्यंत जायला हवं.

00:09:34.417 --> 00:09:38.809
चांगली स्त्री किंवा चांगला पुरुष असणं 
या शब्दांचे अर्थ बदलायला हवेत.

00:09:38.833 --> 00:09:41.583
कारण प्रत्येक समाजाचा हा पाया आहे.

00:09:42.292 --> 00:09:46.684
आपल्याला लवचिक स्त्रिया नकोत, 
लवचिक व्याख्या हव्यात.

00:09:46.708 --> 00:09:48.268
पुरुषांसाठी सुद्धा.

00:09:48.292 --> 00:09:53.518
हा मोठा सामाजिक बदल पुरुषांच्या 
सहभागाशिवाय घडून येणार नाही.

00:09:53.542 --> 00:09:54.809
आम्हांला तुमची गरज आहे.

00:09:54.833 --> 00:09:57.851
बदलाला पाठिंबा देणाऱ्या पुरुषांची गरज आहे,

00:09:57.875 --> 00:10:01.059
जोरदार बदल घडवून आणण्यासाठी.

00:10:01.083 --> 00:10:03.601
नाहीतर आपल्या मुलींचं आणि मुलांचं

00:10:03.625 --> 00:10:05.976
आयुष्य सुरक्षित आणि मुक्त व्हायला

00:10:06.000 --> 00:10:07.250
दोन शतकं लागतील.

NOTE Paragraph

00:10:08.292 --> 00:10:14.559
कल्पना करा, अर्धा अब्ज स्त्रिया 
एकत्र येऊन, पुरुषांच्या पाठिंब्यासहित

00:10:14.583 --> 00:10:17.684
एकमेकांशी वैयक्तिक आणि राजकीय पातळीवर

00:10:17.708 --> 00:10:19.601
बदल घडवण्यासंबंधी संवाद साधताहेत.

00:10:19.625 --> 00:10:21.976
पुरुष आपल्या वर्तुळांत हाच संवाद करताहेत.

00:10:22.000 --> 00:10:26.268
स्त्रिया आणि पुरुष एकत्र येऊन 
एकमेकांचं बोलणं ऐकून घेताहेत.

00:10:26.292 --> 00:10:28.684
कोणाला दोषी न ठरवता.

00:10:28.708 --> 00:10:31.518
आरोप न ठेवता, शरम न बाळगता,

00:10:31.542 --> 00:10:33.601
कल्पना करा, आपण किती बदलून जाऊ.

00:10:33.625 --> 00:10:35.518
आपण सगळे मिळून हे करू शकतो.

00:10:35.542 --> 00:10:37.958
स्त्रियांनो, जुळवून घेऊ नका.

00:10:39.167 --> 00:10:41.083
पुरुषांनो, तडजोड करा.

00:10:41.958 --> 00:10:43.726
ती वेळ आता आली आहे.

NOTE Paragraph

00:10:43.750 --> 00:10:45.101
धन्यवाद.

NOTE Paragraph

00:10:45.125 --> 00:10:48.958
(टाळ्या)

NOTE Paragraph

00:10:49.542 --> 00:10:51.175
फार चांगलं व्याख्यान. सुरेख.

00:10:51.175 --> 00:10:52.937
सर्वांतर्फे अभिवादन, दीपा.

00:10:53.000 --> 00:10:54.809
त्यांचं व्याख्यान ऐकताना
मला जाणवलं, की

00:10:54.833 --> 00:10:58.393
स्त्रियांसोबतचं आपलं साधं बोलणंसुद्धा

00:10:58.417 --> 00:10:59.976
किती आक्रमक असतं.

00:11:00.000 --> 00:11:02.893
उदाहरणार्थ, माझ्या मुलीला 
मी कधीकधी म्हणतो,

00:11:02.917 --> 00:11:06.059
"तू हसलीस की मला बरं वाटतं, 
नाहीतर वाईट वाटतं."

00:11:06.083 --> 00:11:07.684
मी पुन्हा असं कधीच म्हणणार नाही.

00:11:07.708 --> 00:11:09.768
आजपासून मी माझ्या मुलीला सांगेन,

00:11:09.792 --> 00:11:11.101
तू जे करशील ते मला आवडेल.

00:11:11.125 --> 00:11:13.726
आणि मला नाही आवडलं, 
तर माझ्याकडे दुर्लक्ष कर.

00:11:13.750 --> 00:11:16.601
तुला जे आवडेल, तेच तू कर. बरोबर?

NOTE Paragraph

00:11:16.625 --> 00:11:19.518
हो. (टाळ्या)

NOTE Paragraph

00:11:19.542 --> 00:11:21.018
अपुऱ्या कहाण्या, इच्छा,

00:11:21.042 --> 00:11:26.976
न मिळालेलं स्वातंत्र्य
याबद्दल प्रथम ऐकताना

00:11:27.000 --> 00:11:28.309
तुम्हांला काय वाटलं?

00:11:28.333 --> 00:11:32.851
तेही सुस्थितीत असाव्यात, 
असं वाटणाऱ्या मुलींकडून.

NOTE Paragraph

00:11:32.875 --> 00:11:34.381
फार निराश वाटलं.

00:11:34.381 --> 00:11:37.268
मला धक्का बसला. 
म्हणूनच मी तिथे थांबू शकले नाही.

00:11:37.292 --> 00:11:41.268
त्याआधी असं काही संशोधन करून 
पुस्तक लिहिण्याचा माझा बेत नव्हता.

00:11:41.292 --> 00:11:45.101
यापूर्वी मी १७ पुस्तकं लिहिली आहेत. 
आणि मला वाटलं होतं, की माझं कार्य संपलं.

00:11:45.125 --> 00:11:47.268
मी दिल्लीमधल्या सेंट स्टीफन्स कॉलेजसारख्या

00:11:47.292 --> 00:11:52.393
अनेक उच्चभ्रू कॉलेजांत गेले.

00:11:52.417 --> 00:11:54.476
एक स्त्री किंवा एक पुरुष असणं म्हणजे काय

00:11:54.500 --> 00:11:58.351
याविषयीची तिथल्या तरुण मुलामुलींची 
मतं ऐकली.

00:11:58.375 --> 00:12:01.643
ती मतं मला माझ्या नव्हे, तर 
माझ्या आईच्या पिढीतली वाटली.

00:12:01.667 --> 00:12:04.768
मग मी आणखी निरनिराळ्या कॉलेजांमध्ये गेले.

00:12:04.792 --> 00:12:06.476
मला सर्वात प्रकर्षाने जाणवलं, की

00:12:06.500 --> 00:12:09.934
प्रत्येक स्त्रीला एकटेपणा वाटतो,

00:12:09.958 --> 00:12:13.351
ती आपली भीती आणि आपली वागणूक दडवते,

00:12:13.375 --> 00:12:15.375
कारण तिला तो आपला स्वतःचा दोष वाटतो.

00:12:16.125 --> 00:12:19.059
हा आपला दोष नव्हे, तर 
आपल्याला मिळालेली शिकवणूक.

00:12:19.083 --> 00:12:21.393
याबद्दल लक्षात आलेली 
सर्वात मोठी गोष्ट अशी,

00:12:21.417 --> 00:12:24.851
की आपण हे ढोंग बंद केलं,

00:12:24.875 --> 00:12:26.601
की जग बदलतं.

NOTE Paragraph

00:12:26.625 --> 00:12:29.309
मुलींनो, दीपा यांचं म्हणणं 
पटतं आहे का तुम्हांला?

NOTE Paragraph

00:12:29.333 --> 00:12:32.184
(टाळ्या)

NOTE Paragraph

00:12:32.208 --> 00:12:33.934
ती पहा, ती मुलगी म्हणते आहे,

00:12:33.958 --> 00:12:36.559
"त्या काय म्हणाल्या ते ऐकलंस? 
तू मला हेच सांगतोस."

00:12:36.583 --> 00:12:38.268
हो. असंच असायला हवं.

00:12:38.292 --> 00:12:41.018
तू, मुला, तू तडजोड कर. 
यापुढे आम्ही तडजोड करणार नाही.

NOTE Paragraph

00:12:41.042 --> 00:12:42.601
(टाळ्या)

NOTE Paragraph

00:12:42.625 --> 00:12:44.976
आभारी आहे.

NOTE Paragraph

00:12:45.000 --> 00:12:46.150
(टाळ्या)