1
00:00:01,659 --> 00:00:02,809
کەوچک.

2
00:00:04,944 --> 00:00:06,326
کارتۆن.

3
00:00:07,302 --> 00:00:09,722
شەمەندەفەری منداڵان.

4
00:00:10,522 --> 00:00:11,854
ڕازێنەرەوەی سەری ساڵ.

5
00:00:12,442 --> 00:00:13,832
خانووی هەڵبەزینەوە.

6
00:00:14,292 --> 00:00:15,577
بەتانی.

7
00:00:15,601 --> 00:00:16,751
سەبەتە.

8
00:00:17,228 --> 00:00:18,474
فەڕش.

9
00:00:18,498 --> 00:00:19,649
تەپڵەک.

10
00:00:19,673 --> 00:00:21,077
مۆبایلی زیرەک.

11
00:00:21,101 --> 00:00:22,381
پیانۆ

12
00:00:23,284 --> 00:00:24,598
ڕۆب

13
00:00:24,622 --> 00:00:25,772
وێنە.

14
00:00:26,415 --> 00:00:28,447
هەموو ئەم شتانە 
لە چییا هاوبەشن،

15
00:00:28,471 --> 00:00:31,904
جگە لەوەی کە وێنەن و لەم
سێ مانگەی پێشوودا گرتوومن، و

16
00:00:31,928 --> 00:00:33,770
بۆیە، مافی لەبەرگرتنەوەی پارێزراوە؟

17
00:00:33,794 --> 00:00:35,299
(پێکەنین)

18
00:00:35,323 --> 00:00:36,855
هەموویان داهێنانن

19
00:00:36,879 --> 00:00:40,529
کە بەهۆی سوودەکانی زمانەوانییەوە
درووست کراون.

20
00:00:40,553 --> 00:00:43,249
هیچ کام لەم شتانە بەبێ
زمان بوونیان نەئەبوو.

21
00:00:43,273 --> 00:00:45,233
بیهێنەرە بەرچاوت یەکێک لەمانە درووستکرێت

22
00:00:45,257 --> 00:00:48,003
یان، تەلارێکی ئاواهی
بنیات بنرێت،

23
00:00:48,027 --> 00:00:50,383
بەبێ بەکارهێنانی زمان

24
00:00:50,407 --> 00:00:54,949
یان بەبێ سوودوەرگرتن لە هەر زانیارییەک
کە بەهۆی زمانەوە درووستبووە.

25
00:00:54,973 --> 00:00:59,021
کەواتە، زمان گرنگترین شتە

26
00:00:59,045 --> 00:01:00,219
لە هەموو جیهاندا.

27
00:01:00,243 --> 00:01:03,284
هەموو شارستانییەتەکان لەسەر ئەو بناغەیەن.

28
00:01:03,308 --> 00:01:05,760
هەموو ئەوانەشی ژیانیان تەرخانکردووە
بۆ خوێندنی ئەوەی،

29
00:01:05,784 --> 00:01:10,776
چۆن زمان درووست بووە،
چۆن زمانی مرۆڤەکانیش هەمەجۆر بووە،

30
00:01:10,800 --> 00:01:13,310
چۆن جیاوازی هەیە لەگەڵ سیستمی
پەیوەندیکردنی ئاژەڵەکانی تردا --

31
00:01:13,334 --> 00:01:14,484
زمانزانەکانن.

32
00:01:15,141 --> 00:01:20,120
زمانزانی ڕەسمی زیاتر یان کەمتر،
بوارێکی تازەیە. و

33
00:01:21,099 --> 00:01:23,496
چەندین بابەتی زۆر گرنگی دۆزیوەتەوە.

34
00:01:23,520 --> 00:01:26,052
بۆ نموونە، کە سیستمی پەیوەندی مرۆڤ

35
00:01:26,076 --> 00:01:28,837
زۆر جیاوازە لە سیستمی پەیوەندی گیانداران،

36
00:01:28,861 --> 00:01:31,522
کە هەموو زمانەکان بەشێوەیەکی
یەکسان دەربڕینیان هەیە،

37
00:01:31,546 --> 00:01:33,585
تەنانەت ئەگەر بە ڕێگای جیاوازیش بیکەن.

38
00:01:33,998 --> 00:01:37,272
هێشتا، سەرەڕای ئەمەش،

39
00:01:37,296 --> 00:01:41,918
چەندین کەس هەیە حەز ئەکەن
لەخۆوە قسە بکەن لەسەر زمانێک

40
00:01:41,942 --> 00:01:45,561
وەک ئەوەی هێندەی زمان زانێک
تێگەشتنیان هەبێت بۆی،

41
00:01:45,585 --> 00:01:47,617
چونکە بێگومان، بەو زمانە قسە ئەکەن.

42
00:01:47,641 --> 00:01:50,813
ئەگەر بە زمانێکیش قسە بکەیت،
واتا هێندە مافت هەیە

43
00:01:50,837 --> 00:01:52,930
قسە بکەیت لەسەر کارەکانی
وەک هەر کەسێکی تر.

44
00:01:52,954 --> 00:01:54,946
بیهێنەرە بەرچاوت 
قسە لەگەڵ نەشتەرگەرێک بکەیت، و

45
00:01:54,970 --> 00:01:56,474
بڵێیت، "گوێگرە، هاوڕێ،

46
00:01:56,498 --> 00:01:58,466
ئەوە ماوەی ٤٠ ساڵێک ئەبێت دڵم هەیە.

47
00:01:58,490 --> 00:02:01,440
پێموابێت کەمێک ئەزانم لەسەر گۆڕینی
زمانەی شاخوێنبەری دڵ.

48
00:02:01,464 --> 00:02:03,679
پێموابێت بۆچوونی من هێندەی
بۆچوونی تۆ گرنگی هەیە."

49
00:02:03,703 --> 00:02:05,498
هێشتا، هەر ئەوەش ڕووئەیات.

50
00:02:05,522 --> 00:02:09,949
ئەمە نیل دیگراس تایسنە،
ئەوە ئەڵێت لە فیلمی "ئەرایڤەڵا،"

51
00:02:09,973 --> 00:02:12,124
پێی باشتر بووە شفرە دۆزەرەوەیەک بێنێت --

52
00:02:12,148 --> 00:02:15,966
کەسێک کە بتوانێت پەیامێک شیبکاتەوە
لە زمانێکدا کە خۆیان ئەیزانن --

53
00:02:15,990 --> 00:02:17,268
وەک لە زمانزانێک،

54
00:02:17,292 --> 00:02:18,926
بۆ پەیوەندیکردن لەگەڵ بوونەوەرە ئاسمانییەکان،

55
00:02:18,950 --> 00:02:21,061
چونکە زمانەوانێک --

56
00:02:21,085 --> 00:02:23,299
ئەوە چی سوودێکی ئەبێت لە
قسەکردن لەگەڵ کەسێکدا

57
00:02:23,323 --> 00:02:25,229
بە زمانێک قسە بکات 
کە تەنانەت ناشیزانین؟

58
00:02:25,253 --> 00:02:27,990
ئینجا بێگومان، فلیمی "ئەرایڤەڵ"یش
بەدوور نییە لە تانە.

59
00:02:28,014 --> 00:02:30,077
مەبەستم ئەوەیە --
چۆن ئەبێت هاوڕێیان:

60
00:02:30,101 --> 00:02:33,141
بوونەوەری ئاسمانی بە کەشتی گەورە
بێن بۆسەر هەسارەکەمان و

61
00:02:33,165 --> 00:02:36,951
جگە لە قسەکردن لەگەڵمان 
هیچ شتێکی تریان ناوێت، و

62
00:02:36,975 --> 00:02:39,250
تۆش یەک زمانەوان ئەگریت بەکرێ؟

63
00:02:39,274 --> 00:02:40,284
(پێکەنین)

64
00:02:40,308 --> 00:02:42,652
چییە حکومەتی ئەمریکا بوودجەی نییە یان چی؟

65
00:02:43,029 --> 00:02:44,617
(پێکەنین)

66
00:02:44,641 --> 00:02:47,545
هەموو ئەم شتانە ئەکرێت بگەڕێنرێتەوە
سەر هەڵەتێگەشتن،

67
00:02:47,569 --> 00:02:51,045
دەربارەی زمانیش و دەربارەی
خوێندنی ڕەسمی زمان،

68
00:02:51,069 --> 00:02:52,380
دەربارەی زمانەوانەکان. و

69
00:02:53,568 --> 00:02:57,996
پێموابێت شتێک هەیە لەژێر
زۆرێک لەو هەڵەتێگەشتنانەیە

70
00:02:58,020 --> 00:03:02,559
کە ئەتوانرێت لەم نوسراوە جوانەی
"فۆربس"دا کۆبکرێتەوە،

71
00:03:02,583 --> 00:03:06,278
کە بۆچی نابێت خوێندکارانی ئامادەیی
فێری زمانی بیانی بکرێن.

72
00:03:06,302 --> 00:03:08,435
هەندێک قسەی ناو ئەمە دەرئەهێنم، و

73
00:03:08,459 --> 00:03:10,517
ئەمەوێ بزانم ئەتوانن
تێبگەن لەوەی

74
00:03:10,541 --> 00:03:14,171
چی لەژێر هەندێک لەم
بۆچوون و بیرۆکانەیە.

75
00:03:14,929 --> 00:03:19,012
"ئەمریکییەکان بەدەگمەن وێژەی کلاسیک
ئەخوێننەوە تەنانەت لە وەرگێڕانیشدا."

76
00:03:19,036 --> 00:03:21,737
کەواتە بە واتایەکی تر، بۆچی خۆت
سەغڵەت بکەیت بە زمانێکی بێگانەوە

77
00:03:21,761 --> 00:03:25,203
ئەگەر کلاسیکە بنەڕەتەکەی خۆت
بەهیچ شێوەیەک نەخوێنیتەوە؟

78
00:03:25,227 --> 00:03:26,411
سوودی چییە؟

79
00:03:26,435 --> 00:03:29,213
"خوێندنی زمانی بیانی لە قوتابخانە
بەهەدەردانی کاتە،

80
00:03:29,237 --> 00:03:32,897
بەراورد بەو شتانەی تر ئەتوانی
لە قوتابخانە بیکەیت."

81
00:03:33,887 --> 00:03:37,799
"ئەوروپا چەندین کۆمەڵە زمانی هەیە
لە شوێنی بچووکتردا کۆبۆتەوە."

82
00:03:37,823 --> 00:03:41,332
کەواتە بۆ ئەمریکا، ئاه، سودی چییە
زمانێکی تر فێربیت؟

83
00:03:41,356 --> 00:03:44,712
هێندە سوود نابینیت لەو هەموو
خۆ ماندوو کردنەت.

84
00:03:44,736 --> 00:03:45,895
ئەمەیان خوازراوترینە لەلام،

85
00:03:45,919 --> 00:03:48,062
"خوێندکارێکی بێرمینگهام
ئەبێ نزیکەی

86
00:03:48,086 --> 00:03:50,572
هەزار میل گەشت بکات
بۆ سنوورەکانی مەکسیک، و

87
00:03:50,596 --> 00:03:54,604
تەنانەت ئەوکاتەش، هێندە خەڵکی لێئەبێت
بە ئینگلیزی قسە بکەن ڕێگای خۆی بدۆزێتەوە."

88
00:03:54,628 --> 00:03:57,327
بە واتایەکی تر، ئەگەر بتوانیت 
دەستت بەرز بکەیتەوە و

89
00:03:57,351 --> 00:03:59,171
بتوانیت بچیت بۆ شوێنەکەی ئەتەوێت،

90
00:03:59,195 --> 00:04:02,251
کەواتە هیچ سوودێکی نییە بۆت
فێری زمانێکی تر ببیت.

91
00:04:02,275 --> 00:04:07,307
هۆکارێکی بەشێکی زۆری ئەم
بیروباوەڕە خواستنێکی باوە،

92
00:04:07,331 --> 00:04:08,894
زمان ئامرازە. و

93
00:04:08,918 --> 00:04:11,878
شتێکیش هەیە کە هەتا ڕادەیەک
ڕاستە لەبارەی ئەم خواستنەوە.

94
00:04:11,902 --> 00:04:13,149
زمان جۆرێکە لە ئامراز

95
00:04:13,173 --> 00:04:16,777
ڕاستییەکەی، ئەگەر زمانی شوێنەکە بزانیت،
باشتر کارت پێئەکرێت وەک لەوەی نەیزانیت.

96
00:04:16,801 --> 00:04:19,801
بەڵام ئاماژە بەوە ئەکات
کە زمان تەنیا ئامرازێکە، و

97
00:04:19,825 --> 00:04:21,817
ئەوەش بەدڵنیاییەوە هەڵەیە.

98
00:04:21,841 --> 00:04:25,142
ئەگەر زمان ئامرازێک بوایە،
ڕاشکاوانە ئامرازێکی زۆر هەژار ئەبوو.

99
00:04:25,166 --> 00:04:28,776
ماوەیەکی زۆر لەمەوبەریش وازمان لێئەهێنا
بۆ شتێکی زۆر باشتر.

100
00:04:28,800 --> 00:04:30,332
بیر لە هەر ڕستەیەک بکەرەوە کە ئەتەوێت.

101
00:04:30,356 --> 00:04:33,995
ئەمە ڕستەیەکە کە دڵنیام پێشتر
وتوومە: "دوێنێ کینم بینی."

102
00:04:34,019 --> 00:04:35,268
هاوڕێیەکم هەیە ناوی کینە.

103
00:04:35,292 --> 00:04:38,076
کە ئەم ڕستەیەش ئەڵێم،
"دوێنێ کینم بینی،"

104
00:04:38,100 --> 00:04:39,826
بەڕاستی پێتوایە کە

105
00:04:39,850 --> 00:04:43,072
هەموو ئەوەی لە مێشکی منایە
ئێستا خراوەتە مێشکی تۆشەوە

106
00:04:43,096 --> 00:04:44,278
لەڕێگەی ڕستەیەکەوە؟

107
00:04:44,302 --> 00:04:46,839
قورسە، چونکە چەندین شتی تر
هەیە کە ئەگوزەرێت.

108
00:04:46,863 --> 00:04:48,251
وەک، کە ئەڵێم "دوێنێ،"

109
00:04:48,275 --> 00:04:51,584
لەوانەیە بیر بکەمەوە دوێنێ
کەشەکەی چۆن بووە چونکە لەوێ بووم.

110
00:04:51,608 --> 00:04:52,758
ئەگەر بیریشم بێت،

111
00:04:52,782 --> 00:04:56,226
لەوانەیە بیرم بکەوێتەوە شتێک هەبووە
بیرم چووە بینێرم، کە وابووە.

112
00:04:56,250 --> 00:04:59,566
ئەمە گاڵتەیەکی پلان بۆ دانراوبوو،
بەڵام بەڕاستی بیرم چوو شتێک بنێرم.

113
00:04:59,590 --> 00:05:02,440
ئەوەش واتای ئەوەیە کە ئەبێت
ڕۆژی دوو شەممە بیکەم،

114
00:05:02,464 --> 00:05:04,657
چونکە ئەوکاتەیە کە ئەچمەوە ماڵەوە.

115
00:05:04,681 --> 00:05:06,501
بێگوماینش، کە بیر لە دووشەممە ئەکەمەوە،

116
00:05:06,525 --> 00:05:09,471
بیر لە "دووشەمەی شێتانە"ی
بانگڵس ئەکەمەوە. گۆرانییەکی خۆشە.

117
00:05:09,495 --> 00:05:12,752
کاتێکیش وشەی "بینیم" ئەڵێم،
بیر لەم دەستەواژەیە ئەکەمەوە:

118
00:05:12,776 --> 00:05:15,863
"تێگەشتم! 'پیاوە پیرەکە کاتێک
چەکوش و مشارەکەی هەڵگرت."

119
00:05:15,887 --> 00:05:17,038
هەمووکات بیرم ئەکەوێتەوە.

120
00:05:17,062 --> 00:05:20,133
هەرجارێک کە گوێم لە وشەی "بینیم" ئەبێت،
هەر بیر لەوە ئەکەمەوە،

121
00:05:20,157 --> 00:05:22,254
چونکە باپیرم هەمووکات ئەیوت،

122
00:05:22,278 --> 00:05:24,149
بۆیە واملێئەکات بیر لە باپیرم بکەمەوە.

123
00:05:24,173 --> 00:05:26,814
ئینجا لەبەر هۆکارێک دووبارە ئەچینەوە
سەر "دووشەممەی شێتانە".

124
00:05:26,838 --> 00:05:30,100
لەگەڵ کینیش، کاتێک شتێک ئەڵێم
وەک "دوێنێ کینم بینی،'

125
00:05:30,124 --> 00:05:33,227
بیر لە هەلومەرجەکانی ئەو کاتە ئەکەمەوە
کە تیایا بینیم. و

126
00:05:33,251 --> 00:05:36,030
ئەمەش ئەو ڕۆژە بوو.
ئەمەتا لەگەڵ پشیلەکەما.

127
00:05:36,054 --> 00:05:37,879
بێگومانیش، بیر لە کین ئەکەمەوە،

128
00:05:37,903 --> 00:05:40,371
بیر ئەکەمەوە کە ئەو ئێستا ئەچێت
بۆ زانکۆی لۆنگ بیچ،

129
00:05:40,395 --> 00:05:43,032
بیرم ئەکەوێتەوە کە جۆنی هاوڕێم و دایکم

130
00:05:43,056 --> 00:05:44,830
هەردووکیان زانکۆی لۆنگ بیچیان تەواوکردووە،

131
00:05:44,854 --> 00:05:47,698
کەیتی پورزاشم لەمکاتەیا
ئەچێت بۆ زانکۆی لۆنگ بیچ.

132
00:05:47,722 --> 00:05:49,156
دووبارە ئەوەش "دووشەممەی شێتانە".

133
00:05:49,180 --> 00:05:51,962
بەڵام ئەمە تەنیا بەشێکی ئەوەیە
کە بە مێشکتا یەت

134
00:05:51,986 --> 00:05:54,278
لە کاتێکی دیاریکراودا کاتێک قسە ئەکەیت.

135
00:05:54,302 --> 00:05:56,897
هەموو ئەوەشی ئەمانەوێت بۆ نیشاندانی
ئەو هەموو شێواوییەی

136
00:05:56,921 --> 00:05:59,815
کە لە سەرەتا ڕووئەیات، ئەمەیە.

137
00:05:59,839 --> 00:06:01,141
مەبەستم ئەوەیە، هەر ئەمەمان هەیە.

138
00:06:01,165 --> 00:06:02,329
(پێکەنین)

139
00:06:02,353 --> 00:06:04,958
جێی سەرسوڕمانە کە سیستمەکەمان
هێندە خراپە؟

140
00:06:04,982 --> 00:06:07,460
بۆیە بیهێنەرە بەرچاوت،
ئەگەر بتوانم لەیەکچوونێکتان بەمێ،

141
00:06:07,484 --> 00:06:10,626
بیهێننە بەرچاوتان بتانەوێت لەچی ئەچێت
ئەگەر کێکێک بخۆیت،

142
00:06:10,650 --> 00:06:13,006
لەجیاتی خواردنی کێکەکە،

143
00:06:13,030 --> 00:06:16,252
تەنیا پێکهاتەکانی کێکەکە بخۆیت،

144
00:06:16,276 --> 00:06:17,807
یەک بە یەک،

145
00:06:17,831 --> 00:06:19,343
لەگەڵ ڕێنماییەکانا

146
00:06:19,367 --> 00:06:22,752
دەربارەی ئەوەی چۆن ئەکرێت ئەم
پێکهاتانە تێکەڵبکرێت بۆ دروستکردنی.

147
00:06:22,776 --> 00:06:24,680
پێویستە ڕێنماییەکانیش بخۆیت.

148
00:06:24,704 --> 00:06:25,768
(پێکەنین)

149
00:06:25,792 --> 00:06:27,851
ئەگەر ناچاربووینایە ئاواهی
ئەزموونی کێکمان بکردایە،

150
00:06:27,875 --> 00:06:29,386
هەرگیز کێکمان نەئەخوارد.

151
00:06:30,485 --> 00:06:34,045
هێشتا، زمانیش تەنیا ڕێگەیە --
تەنیا ڕێگەیە --

152
00:06:34,069 --> 00:06:38,263
کە بتوانین لەڕێگەیەوە بزانین چی ڕووئەیات،
لە مێشکمانا.

153
00:06:38,287 --> 00:06:40,141
ئەمە ناخی ئێمەیە،

154
00:06:40,165 --> 00:06:41,609
ئەو شتەی ئەمانکات بە مرۆڤ،

155
00:06:41,633 --> 00:06:44,871
ئەوەی وامان لێئەکات جیاواز بین
لە گیاندارەکانی تر،

156
00:06:44,895 --> 00:06:46,728
هەمووی لێرەیایە لە شوێنێکا، و

157
00:06:46,752 --> 00:06:50,696
هەموو ئەوەی پێویستە بیکەین بۆ نیشاندانی
زمانی خۆمانە.

158
00:06:50,720 --> 00:06:53,835
زمان باشترین ڕێگەمانە بۆ نیشاندانی ئەوەی
چی ئەگوزەرێت لەناو مێشکمانا.

159
00:06:53,859 --> 00:06:56,110
بیهێننە بەرچاوتان ئەگەر بمەوێت
پرسیارێکی گەورە بکەم، وەک:

160
00:06:56,134 --> 00:06:58,467
"سرووشتی بیرکردنەوە و سۆزی
مرۆڤ چییە؟"

161
00:06:58,491 --> 00:06:59,581
ئەوەی پێویستە بیکەیت

162
00:06:59,605 --> 00:07:02,768
ئەوەیە سەیری چەندین زمانی هەمەجۆر
بکەیت

163
00:07:02,792 --> 00:07:04,387
کە بتوانیت.

164
00:07:04,411 --> 00:07:06,426
تەنیا یەکێک بەس نابێت.

165
00:07:06,450 --> 00:07:07,812
نموونەیەکتان بەمێ،

166
00:07:07,836 --> 00:07:10,685
ئەمە وێنەیەکی ڕۆمانی بچووکە گرتوومە،

167
00:07:10,709 --> 00:07:13,688
کە بە کامێرایەکی ١٢ مێگا پیکسڵی گرتوومە.

168
00:07:13,712 --> 00:07:17,144
ئێستا، ئەمە هەمان وێنەیە بە
پیکسڵی کەمترەوە.

169
00:07:17,168 --> 00:07:21,051
دیارە، هیچ کام لەم وێنانە
پشیلەیەکی ڕاستەقینە نییە.

170
00:07:21,075 --> 00:07:24,709
بەڵام یەکێکیان زۆر باشتر تێگەشتنت
ئەیاتێ لەسەر پشیلە وەک لەوی تر.

171
00:07:26,649 --> 00:07:28,633
زمان تەنیا ئامراز نییە.

172
00:07:28,657 --> 00:07:29,816
ئەوە میراتی ئێمەیە،

173
00:07:29,840 --> 00:07:32,282
رێگایەکی ئێمەیە بۆ گەیاندنی ئەوەی
واتای چییە مرۆڤ بیت.

174
00:07:32,306 --> 00:07:36,697
بێگوماینش، بە "میراتی"ییەکەمان،
مەبەستم هەموو مرۆڤەکانە.

175
00:07:36,721 --> 00:07:41,786
لەدەستدانی یەک زمانیش وا ئەکات
ئەو وێنەیە زۆر ناڕوونتر بێت.

176
00:07:41,810 --> 00:07:45,855
بۆیە وەک کارێک
بۆ ١٠ ساڵی ڕابردوو و

177
00:07:45,879 --> 00:07:49,164
هەروەها درووستکردنەوەیەک،
هەر بۆ خۆشی،

178
00:07:49,188 --> 00:07:50,899
زمان درووست ئەکەم.

179
00:07:50,923 --> 00:07:52,783
بەمانە ئەوترێت "کۆنلانگەکان،"

180
00:07:52,807 --> 00:07:54,942
کورتکراوەیەک بۆ زمانە درووستکراوەکان.

181
00:07:54,966 --> 00:07:57,045
ئێستا، کە ئەم ڕاستیانە ئەخەمە ڕوو
یەک بەدوای یەکا،

182
00:07:57,069 --> 00:07:59,047
کە چەندین زمان لەناو ئەچن لەسەر هەسارەکەمان و

183
00:07:59,071 --> 00:08:00,890
منیش زمانی نوێ درووست ئەکەم،

184
00:08:00,914 --> 00:08:03,696
لەوانەیە بیر بکەنەوە کە بەستنەوەیەکی
نا ڕووکەشی هەیە

185
00:08:03,720 --> 00:08:04,886
لەنێوان ئەم دوانەیا.

186
00:08:04,910 --> 00:08:07,826
ڕاستییەکەی، چەندین کەس هێڵێکیان
کێشاوە لەنێوان ئەو خاڵانەیا.

187
00:08:07,850 --> 00:08:09,877
ئەمە پیاوێکە کە زۆر تووڕە بوو

188
00:08:09,901 --> 00:08:12,715
کە زمانێکی دروستکراو هەبوو لە
فیلمی "ئەڤاتار"ی جەیمس کامیرۆندا.

189
00:08:12,739 --> 00:08:14,446
ئەڵێت،

190
00:08:14,470 --> 00:08:16,692
"لەو سێ ساڵەدا کە جەیمس کامیرۆن
پێویستی پێبوو

191
00:08:16,716 --> 00:08:18,969
بۆ ئەوەی ئەڤاتار بخاتە سەر شاشەکان،
زمانێک مرد."

192
00:08:18,993 --> 00:08:20,921
ڕاستییەکەی، لەوانەیە زۆر لەوەش زیاتر.

193
00:08:20,945 --> 00:08:24,389
"زمانی ناڤی، ئەو کونە پڕناکاتەوە
کە ئەبوو لەسەری بێت.. "

194
00:08:24,413 --> 00:08:26,725
وتارێکی زۆر کاریگەر و توند --

195
00:08:26,749 --> 00:08:29,366
ئەگەر هیچ بیری لێنەکەیتەوە.

196
00:08:29,390 --> 00:08:30,545
(پێکەنین)

197
00:08:30,569 --> 00:08:32,612
بەڵام ئەوکاتەی لێرەبووم لە کالیفۆرنیا،

198
00:08:32,636 --> 00:08:34,015
دوو پسپۆڕیم تەواوکرد.

199
00:08:34,039 --> 00:08:36,840
یەکێکیان لە زمانەوانیدا،
بەڵام ئەوەی تریان لە ئینگلیزیا بوو.

200
00:08:36,864 --> 00:08:39,452
بێگومانیش، پسپۆڕی ئینگلیزیش،
خوێندنی زمانی ئینگلیزی،

201
00:08:39,476 --> 00:08:42,438
ڕاستییەکەی خوێندنی ئەو زمانی
ئینگلیزییە نییە، کە ئەیزانین،

202
00:08:42,462 --> 00:08:43,857
خوێندنی بابەتە وێژەییەکانە.

203
00:08:43,881 --> 00:08:45,678
وێژە بوارێکی زۆر سەرسوڕهێنەرە،

204
00:08:45,702 --> 00:08:49,493
چونکە وێژە، بەشێوەیەکی فراوانتر،
هەر وەک هونەر وایە؛

205
00:08:49,517 --> 00:08:51,180
ئەکەوێتە ژێر شێوازی هونەرەوە. و

206
00:08:51,204 --> 00:08:52,752
بە بەکارهێنانی وێژە چی ئەکەین،

207
00:08:52,776 --> 00:08:57,855
نووسەرەکان، بوون و مێژووی
تەواو نوێ درووست ئەکەن.

208
00:08:57,879 --> 00:09:00,895
سەرنجڕاکێشە بۆمان ببینین

209
00:09:00,919 --> 00:09:06,006
چی جۆرە قوڵی و سۆزێک و
ڕۆحێکی تایبەتی

210
00:09:06,030 --> 00:09:08,638
ئەکرێت لەلایەن نووسەرەکانەوە
بخرێتە ناو ئەم بوونە خەیاڵییانە.

211
00:09:08,662 --> 00:09:11,283
مەبەستم ئەوەیە بەشێوەیەکە --
سەیری ئەمە بکەن.

212
00:09:11,307 --> 00:09:13,561
زنجیرەیەک کتێب هەیە

213
00:09:13,585 --> 00:09:15,824
نوسراوە دەربارەی کەسایەتی خەیاڵی.

214
00:09:15,848 --> 00:09:19,815
هەموو کتێبەکە دەربارەی یەک بوونی
خەیاڵی، ساختەی مرۆڤە.

215
00:09:19,839 --> 00:09:22,010
یەک کتێبی تەواوەتی هەیە لەسەر
جۆرج بابیت

216
00:09:22,034 --> 00:09:23,871
لە کتێبی "بابیت"ی سینکلێر لێویس، و

217
00:09:23,895 --> 00:09:26,562
گرنتی ئەوەتان ئەیەمێ ئەو کتێبە،
درێژترە لە کتێبی "بابیت" خۆی

218
00:09:26,586 --> 00:09:27,784
کە کتێبێکی کورتە.

219
00:09:27,808 --> 00:09:29,547
هیچ کەسێک هەر بیریشێتی؟

220
00:09:29,571 --> 00:09:32,762
زۆرباشە، ڕاستییەکەی بەلای منەوە
لە کتێبی "مەین ستریت"ی باشترە.

221
00:09:32,786 --> 00:09:34,156
ئەوە بۆچوونی منە.

222
00:09:34,180 --> 00:09:37,889
هەرگیز گومانمان لەو ڕاستییە نەبووە
کە بواری وێژە سەرنجڕاکێشە.

223
00:09:38,434 --> 00:09:39,989
بەڵام سەرەڕای ڕاستییەکە،

224
00:09:40,013 --> 00:09:44,077
تەنانەت زمانەوانەکانیش گرنگی نادەن
بەوەی زمانە درووستکراوەکان ئەتوانن

225
00:09:44,101 --> 00:09:47,968
پێمان بڵێن دەربارەی قوڵی ڕۆحی مرۆڤ
وەک هەوڵێکی هونەرییانە.

226
00:09:48,520 --> 00:09:51,397
نموونەیەکی بچووکتان ئەیەمێ لێرەیا.

227
00:09:51,421 --> 00:09:54,144
وتارێک نوسرابوو لەسەرم

228
00:09:54,168 --> 00:09:57,008
ماوەیەک لەمەوبەر لە گۆڤارێکی کالیفۆرنیا.

229
00:09:57,032 --> 00:09:58,633
کە ئەم وتارەشیان نوسیبوو،

230
00:09:58,657 --> 00:10:01,077
ویستیان کەسێک لەلایەنی بەرامبەرەوە بێنن،

231
00:10:01,101 --> 00:10:03,561
کە ئەگەر دواتر سەیری بکەیت،
لە شتێکی سەیر ئەچێت بیکەیت.

232
00:10:03,585 --> 00:10:05,275
تۆ تەنیا باسی کەسێک ئەکەیت، و

233
00:10:05,299 --> 00:10:08,442
ئەتەوێت کەسێک بێنیت لە لایەنی
بەرامبەری ئەو کەسە.

234
00:10:08,466 --> 00:10:09,742
(پێکەنین)

235
00:10:09,766 --> 00:10:12,425
ئەمە پارچە نوسراوێکە زیاد لەپێویست
گەورە کراوە.

236
00:10:12,449 --> 00:10:14,972
بۆیە توانیان

237
00:10:14,996 --> 00:10:17,321
یەکێک لە زیرەکترین زمانزانەکانی
سەردەمی خۆمان بێنن،

238
00:10:17,345 --> 00:10:20,371
جۆرج لاکۆف، کە زمانزانێکە
لە بێرکلی.

239
00:10:20,395 --> 00:10:23,957
کارەکەشی بۆ هەتا هەتایە بواری
زمانەوانی و

240
00:10:23,981 --> 00:10:25,458
زانستی توانای فێربوونی گۆڕی.

241
00:10:25,482 --> 00:10:28,757
کاتێکیش پرسیاری لێکرا دەربارەی کارەکەم و
دەربارەی زمان درووستکردن بە گشتی،

242
00:10:28,781 --> 00:10:32,426
وتی، "بەڵام زۆر شت هەیە بکرێت
لە خوێندنی زماندا.

243
00:10:32,450 --> 00:10:35,206
پێویستە کات لە شتێکی
ڕاستەقینەدا بەسەر بەریت."

244
00:10:35,230 --> 00:10:36,381
بەڵێ،

245
00:10:36,405 --> 00:10:38,864
"شتێکی ڕاستەقینە."
ئەمە هیچتان بیر ئەهێنێتەوە؟

246
00:10:38,888 --> 00:10:42,627
بەکارهێنانی هەمان ئەو چوارچێوەی کارەی
کە خۆی دایهێناوە،

247
00:10:42,651 --> 00:10:45,346
ئەمگەیەنێتەوە سەر ئەم خواستە خەیاڵییە:

248
00:10:45,370 --> 00:10:46,638
زمان ئامرازێکە.

249
00:10:46,662 --> 00:10:50,093
لەوەش ئەچێت کارەکانی لەژێر
ئەم خواستە خەیاڵییەیا بێت؛

250
00:10:50,117 --> 00:10:54,184
کە زمان کاتێک بەسوودە
کە بەکاربێت بۆ پەیوەندی.

251
00:10:54,208 --> 00:10:57,506
زمان بێسوودە کاتێک ناتوانرێت
بەکاربێت بۆ پەیوەندی.

252
00:10:57,530 --> 00:11:00,372
لەوانەیە واتلێبکات بپرسیت:
چی لە زمانە مردووەکان بکەین؟

253
00:11:00,396 --> 00:11:01,612
بەڵام بەهەرحاڵ.

254
00:11:01,636 --> 00:11:03,043
بۆیە بەهۆی ئەم بیرۆکەیەوە،

255
00:11:03,067 --> 00:11:06,929
لەوانەیە لەوە بچێت کە 
لوتکەی نابەجێیە

256
00:11:06,953 --> 00:11:10,366
کۆرسێکی فێربوونی زمانت هەبێت
لەسەر زمانی ڤالێریانی باڵا

257
00:11:10,390 --> 00:11:12,938
کە دروستمکرد بۆ زنجیرەی
"یاری تەختەکان"ی ئێچی بی ئۆ

258
00:11:12,962 --> 00:11:16,586
لەوانەیە بپرسیت، ئەو ٧٤٠ هەزار کەسە
فێری چی ئەبن؟

259
00:11:17,368 --> 00:11:19,630
(پێکەنین)

260
00:11:19,654 --> 00:11:21,717
با سەیرێکی بکەین.

261
00:11:21,741 --> 00:11:23,376
فێری چی ئەبن؟

262
00:11:23,400 --> 00:11:25,760
ئەبێ فێری چی ببن؟

263
00:11:25,784 --> 00:11:28,583
ئەوەت لەبیربێت کە زمانەکەی تر بۆ ئەمە --

264
00:11:28,607 --> 00:11:31,141
بۆ ئەوانەیە بە ئینگلیزی قسە ئەکەن --

265
00:11:31,165 --> 00:11:33,220
ئەوانەی بە ئینگلیزی قسە ئەکەن
زۆر شت فێر ئەبن.

266
00:11:33,244 --> 00:11:36,558
ئەمە ڕستەیەکە کە لەوانەیە هەرگیز
بەکارینەهێنن بۆ پەیوەندیکردن

267
00:11:36,582 --> 00:11:37,746
بەدرێژایی ژیانیان:

268
00:11:37,770 --> 00:11:39,336
"ڤالا ئابرێ ئورنیس."

269
00:11:39,360 --> 00:11:40,733
"پیاوەکە ژنەکە ئەبینێت."

270
00:11:40,757 --> 00:11:42,647
هێڵە بچووکەکەی ناوەڕاست
بەشە گرنگەکەیە،

271
00:11:42,671 --> 00:11:44,887
کەواتە وشە بە وشەیە،
وا ئەڵێت. و

272
00:11:44,911 --> 00:11:47,700
چەندین شتی سەرنجڕاکێشیش فێر ئەبن،

273
00:11:47,724 --> 00:11:49,600
بەتایبەتی ئەگەر بە ئینگلیزی قسە بکەن.

274
00:11:49,624 --> 00:11:52,854
فێری ئەوە ئەبن ئەکرێت کردار
لە کۆتایی ڕستەکەیا بێت.

275
00:11:52,878 --> 00:11:55,846
ئەوە بەڕاستی ڕوونایات لە ئینگلیزیا
کاتێک دوو مشتومڕت ئەبێت.

276
00:11:55,870 --> 00:11:57,608
فێر ئەبن هەندێک جار

277
00:11:57,632 --> 00:12:01,490
زمانێک هاوتای نییە بۆ وشەی
"کە" -- بە تەواوەتی تیای نییە.

278
00:12:01,514 --> 00:12:03,133
ئەوە شتێکە زمان پێی ئەکرێت.

279
00:12:03,157 --> 00:12:06,942
فێر ئەبن کە بزوێنێکی درێژ
ئەکرێت درێژتر بکرێتەوە،

280
00:12:06,966 --> 00:12:08,927
بەراورد بە جیاوازی لە جۆرێتیا،

281
00:12:08,951 --> 00:12:12,133
کە بزوێنە درێژەکانی ئێمە ئەوە ئەکات؛
هەر لە ڕاستیدا هەمان درێژین.

282
00:12:12,157 --> 00:12:15,657
فێری ئەوە ئەبن کە ئەم گۆڕانکارییە
بچووکانە هەیە لە تۆنی دەنگەکانا.

283
00:12:15,681 --> 00:12:16,836
هممم؟ هممم؟

284
00:12:16,860 --> 00:12:20,172
گۆڕانکاری هەیە پێی ئەوترێت شێوەی
ناو و جێناو و ئاوەڵناو لە کۆتایی بکەرەکاندا --

285
00:12:20,196 --> 00:12:21,212
(پێکەنین)

286
00:12:21,236 --> 00:12:24,537
کە لە ڕستەیەکدا پێت ئەڵێ کێ
چی لە کێ کردووە.

287
00:12:24,561 --> 00:12:27,588
تەنانەت ئەگەر ڕیزبەندی وشەکانیش
هەر وەک خۆی بهێڵیتەوە و

288
00:12:27,612 --> 00:12:29,334
کۆتاییەکان بگۆڕیت،

289
00:12:29,358 --> 00:12:32,350
ئەوە ئەگۆڕیت کێ چی لە کێ ئەکات.

290
00:12:32,374 --> 00:12:38,138
فێری ئەوە ئەبن زمانەکان زۆر شت ئەکەن،
هەمان شتەکان بەشێوەیەکی جیاواز

291
00:12:38,513 --> 00:12:40,845
ئەشکرێت فێربوونی زمان شتێکی خۆشبێت.

292
00:12:41,997 --> 00:12:45,767
ئەوەی فێری ئەبن ڕێزە بۆ زمان:
زمان بە کاپیتاڵکردنی پیتی یەکەم.

293
00:12:45,791 --> 00:12:49,974
بە لەبەرچاوگرتنی ئەو ڕاستییەش کە لەسەدا
٨٨ی ئەمریکییەکان بە ئینگلیزی قسە ئەکەن لە ماڵەوە،

294
00:12:49,998 --> 00:12:52,609
پێموانییە ئەوە شتێکی خراپ بێت.

295
00:12:52,633 --> 00:12:56,436
ئەزانن بۆچی زمانەکان
ئەمرن لەسەر هەسارەکەمان؟

296
00:12:56,796 --> 00:13:02,018
لەبەر ئەوە نییە کە حکومەت زمانێک
ئەسەپێنێت بەسەر کۆمەڵێکی بچووکتردا،

297
00:13:02,042 --> 00:13:04,556
یان کۆمەڵێکی تەواوەتی لەوانەی
قسەی پێئەکەن نامێنن.

298
00:13:04,580 --> 00:13:07,656
ئەوە بەدڵنیاییەوە لە ڕابردووا ڕووی یاوە، و
ئێستاش ڕووئەیات،

299
00:13:07,680 --> 00:13:09,705
بەڵام هۆکاری سەرەکی نییە.

300
00:13:10,268 --> 00:13:13,046
هۆکارە سەرەکییەکە ئەوەیە منداڵێک
لەدایک ئەبێت بۆ ناو خێزانێک

301
00:13:13,070 --> 00:13:16,625
بە زمانێک قسە ئەکات کە بەشێوەیەکی بڵاو
لە کۆمەڵگاکەیا قسەی پێناکرێت، و

302
00:13:16,649 --> 00:13:18,656
ئەو مناڵە فێری نابێت.

303
00:13:18,680 --> 00:13:19,965
بۆچی؟

304
00:13:19,989 --> 00:13:24,291
چونکە ئەو زمانە بەهای نییە
لە کۆمەڵگاکەیاندا.

305
00:13:24,315 --> 00:13:26,228
چونکە ئەو زمانە سوودی نییە.

306
00:13:26,252 --> 00:13:31,236
چونکە ئەو زمانە کارێکی دەستناکەوێت
ئەگەر بەو زمانە قسە بکات.

307
00:13:31,260 --> 00:13:35,291
چونکە ئەگەر زمان بەس ئامرازێک بێت،

308
00:13:35,315 --> 00:13:37,692
ئەوا فێربوونی زمانی ڕەسەنی خۆیان

309
00:13:37,716 --> 00:13:39,961
هێندەی فێربوونی ڤالێریانی باڵا
سوودی ئەبێت بۆیان،

310
00:13:39,985 --> 00:13:41,449
کەواتە بۆ فێریبێت؟

311
00:13:43,387 --> 00:13:44,537
ئێستا...

312
00:13:46,514 --> 00:13:50,903
لەوانەیە خوێندنی زمان نەبێتە هۆی
زمانپاراوییەکی زیاتر.

313
00:13:50,927 --> 00:13:53,177
بەڵام لەوانەیە ئەوە کێشەیەکی گەورە نەبێت.

314
00:13:53,855 --> 00:13:56,966
لەوانەیە ئەگەر خەڵکی زیاتر 
فێری زمانی زیاتر ببن،

315
00:13:56,990 --> 00:13:59,608
ببێتە هۆی پەسەندکردنی زیاتری زمانەکان و

316
00:13:59,632 --> 00:14:01,520
داگیرکاری کەمتر بەرامبەر زمانەوانی.

317
00:14:01,949 --> 00:14:04,933
لەوانەیە ئەگەر ڕێزی زمان بگرین
وەک خۆی،

318
00:14:04,957 --> 00:14:09,849
کە گرنگترین داهێنانی مرۆڤایەتییە،

319
00:14:09,873 --> 00:14:11,079
ئەوا لە داهاتووا،

320
00:14:11,103 --> 00:14:14,992
ئەتوانین ئاهەنگ بۆ زمانە
زیندووەکان بگێڕین وەک زمانی زیندوو،

321
00:14:15,016 --> 00:14:16,683
وەک لەوەی ببنە پارچەی مۆزەخانەکان.

322
00:14:17,182 --> 00:14:18,968
کیریمڤۆس (ڤالێریان)
زۆر سوپاس.

323
00:14:18,992 --> 00:14:20,388
(چەپڵەلێدان)