1
00:00:01,659 --> 00:00:02,809
Κουτάλια.

2
00:00:04,944 --> 00:00:06,326
Κούτες από χαρτόνι.

3
00:00:07,302 --> 00:00:09,722
Ηλεκτρικά τραίνα για μπόμπιρες.

4
00:00:10,522 --> 00:00:11,854
Εποχιακός στολισμός.

5
00:00:12,442 --> 00:00:13,832
Φουσκωτοί παιδότοποι.

6
00:00:14,292 --> 00:00:15,387
Κουβέρτες.

7
00:00:15,601 --> 00:00:16,751
Καλάθια.

8
00:00:17,228 --> 00:00:18,194
Χαλιά.

9
00:00:18,328 --> 00:00:19,529
Τραπέζια σερβιρίσματος.

10
00:00:19,673 --> 00:00:20,957
Έξυπνα τηλέφωνα.

11
00:00:21,101 --> 00:00:22,381
Πιάνα.

12
00:00:23,284 --> 00:00:24,478
Χιτώνες.

13
00:00:24,622 --> 00:00:25,772
Φωτογραφίες.

14
00:00:26,295 --> 00:00:28,031
Τι έχουν κοινό όλα αυτά τα πράγματα,

15
00:00:28,031 --> 00:00:31,584
εκτός του ότι είναι φωτογραφίες 
που τράβηξα τους τελευταίους τρεις μήνες,

16
00:00:31,584 --> 00:00:33,666
κι έτσι κατέχω τα πνευματικά δικαιώματα;

17
00:00:33,666 --> 00:00:34,931
(Γέλια)

18
00:00:35,323 --> 00:00:36,855
Είναι όλα εφευρέσεις

19
00:00:36,879 --> 00:00:40,249
που δημιουργήθηκαν 
με το ευεργέτημα της γλώσσας.

20
00:00:40,553 --> 00:00:42,809
Κανένα από αυτά 
δεν θα υπήρχε χωρίς τη γλώσσα.

21
00:00:42,813 --> 00:00:45,133
Φανταστείτε να δημιουργείτε 
οποιοδήποτε από αυτά

22
00:00:45,133 --> 00:00:47,669
ή να χτίσετε ένα ολόκληρο κτήριο σαν αυτό,

23
00:00:47,669 --> 00:00:50,395
χωρίς να έχετε τη δυνατότητα 
να χρησιμοποιήσετε τη γλώσσα

24
00:00:50,407 --> 00:00:54,719
ή χωρίς να επωφεληθείτε από κάθε γνώση 
που αποκτήθηκε με τη χρήση της γλώσσας.

25
00:00:54,973 --> 00:00:58,891
Βασικά, η γλώσσα είναι 
το πιο σημαντικό πράγμα

26
00:00:58,891 --> 00:01:00,219
σε όλον τον κόσμο.

27
00:01:00,243 --> 00:01:03,174
Ολόκληρος ο πολιτισμός μας 
στηρίζεται πάνω σε αυτήν.

28
00:01:03,308 --> 00:01:05,760
Κι αυτοί που αφιερώνουν
τη ζωή τους στη μελέτη της

29
00:01:05,784 --> 00:01:10,480
-πώς προέκυψε η γλώσσα,
πώς διαφέρουν οι γλώσσες,

30
00:01:10,480 --> 00:01:13,310
πώς διαφέρουν από τα συστήματα 
επικοινωνίας των ζώων --

31
00:01:13,334 --> 00:01:14,484
είναι οι γλωσσολόγοι.

32
00:01:15,141 --> 00:01:20,210
Η επίσημη γλωσσολογία είναι λίγο-πολύ 
ένας σχετικά νέος κλάδος της επιστήμης.

33
00:01:21,099 --> 00:01:23,310
Και αποκάλυψε πολύ σημαντικά πράγματα.

34
00:01:23,310 --> 00:01:26,342
Όπως για παράδειγμα,
ότι τα ανθρώπινα συστήματα επικοινωνίας

35
00:01:26,342 --> 00:01:28,837
διαφέρουν ριζικά από αυτά των ζώων,

36
00:01:28,861 --> 00:01:31,296
ότι όλες οι γλώσσες 
είναι εξίσου εκφραστικές,

37
00:01:31,296 --> 00:01:33,665
ακόμη και αν το κάνουν
με διαφορετικούς τρόπους.

38
00:01:33,998 --> 00:01:36,912
Κι όμως, παρόλα αυτά,


39
00:01:37,186 --> 00:01:41,938
υπάρχουν πολλοί που αρέσκονται να εκφέρουν
σημαντικές απόψεις για τη γλώσσα

40
00:01:41,942 --> 00:01:45,361
σαν να μπορούν να την κατανοήσουν 
το ίδιο όπως ένας γλωσσολόγος,

41
00:01:45,361 --> 00:01:47,393
για τον απλό λόγο ότι μιλούν τη γλώσσα.

42
00:01:47,421 --> 00:01:50,477
Και φυσικά, εάν μιλάτε μια γλώσσα,
αυτό σημαίνει ότι δικαιούστε

43
00:01:50,477 --> 00:01:52,744
να μιλάτε για τη λειτουργία της
όπως κάθε άλλος.

44
00:01:52,744 --> 00:01:54,946
Φανταστείτε ότι μιλάτε σε έναν χειρουργό

45
00:01:54,970 --> 00:01:56,474
και του λέτε, «Άκου, φίλε.

46
00:01:56,498 --> 00:01:58,230
Έχω μια καρδιά περίπου 40 χρόνια.

47
00:01:58,230 --> 00:02:01,134
Άρα μπορώ να έχω γνώμη
για τα υποκατάστατα αορτικής βαλβίδας.

48
00:02:01,134 --> 00:02:03,679
Νομίζω ότι η γνώμη μου
είναι ισάξια με τη δική σου».

49
00:02:03,703 --> 00:02:05,498
Κι όμως, αυτό ακριβώς συμβαίνει.

50
00:02:05,522 --> 00:02:09,949
Εδώ ο Νιλ Ντεγκράς Τάισον 
λέει ότι στην ταινία «Η Άφιξη»,

51
00:02:09,973 --> 00:02:12,124
θα έφερνε έναν κρυπτογράφο --

52
00:02:12,148 --> 00:02:15,966
κάποιον που μπορεί να αποκρυπτογραφήσει 
ένα μήνυμα σε γλώσσα που ήδη ξέρει --

53
00:02:15,990 --> 00:02:17,232
αντί για έναν γλωσσολόγο,

54
00:02:17,232 --> 00:02:19,186
για να επικοινωνήσει με τους εξωγήινους,

55
00:02:19,186 --> 00:02:21,061
γιατί τι θα έκανε ο γλωσσολόγος --

56
00:02:21,085 --> 00:02:23,299
πώς θα ήταν χρήσιμος να μιλήσει με κάποιον

57
00:02:23,323 --> 00:02:25,229
την γλώσσα του οποίου δεν γνωρίζουμε;

58
00:02:25,253 --> 00:02:27,804
Αν και φυσικά, η ταινία «Η Άφιξη» 
δεν απαλλάσσεται.

59
00:02:27,804 --> 00:02:30,077
Αν είναι δυνατόν -- άκου, φίλε:

60
00:02:30,101 --> 00:02:33,141
εξωγήινοι κατεβαίνουν στη Γη
μέσα σε τεράστια διαστημόπλοια,

61
00:02:33,165 --> 00:02:36,951
και δεν θέλουν τίποτα άλλο
παρά να επικοινωνήσουν μαζί μας,

62
00:02:36,975 --> 00:02:39,250
και προσλαμβάνετε έναν γλωσσολόγο;

63
00:02:39,274 --> 00:02:40,284
(Γέλια)

64
00:02:40,308 --> 00:02:42,902
Μήπως η κυβέρνηση των ΗΠΑ
έχει οικονομικές δυσκολίες;

65
00:02:43,029 --> 00:02:44,617
(Γέλια)

66
00:02:44,641 --> 00:02:47,545
Πολλά από αυτά μπορούν
να αποδοθούν σε παρεξηγήσεις,

67
00:02:47,569 --> 00:02:51,045
και για το τι είναι η γλώσσα
και για την επίσημη μελέτη της γλώσσας,

68
00:02:51,069 --> 00:02:52,710
τη γλωσσολογία.

69
00:02:53,568 --> 00:02:57,996
Και νομίζω ότι όσα βρίσκονται πίσω 
από πολλές από αυτές τις παρεξηγήσεις

70
00:02:58,020 --> 00:03:02,293
τα συνοψίζει ένα θαυμάσιο άρθρο
στο περιοδικό «Forbes»,

71
00:03:02,293 --> 00:03:06,288
με θέμα γιατί οι μαθητές των γυμνασίων
δεν θα πρέπει να μαθαίνουν ξένες γλώσσες.

72
00:03:06,302 --> 00:03:08,435
Θα παραθέσω κάποια αποσπάσματα από αυτό

73
00:03:08,459 --> 00:03:10,517
και θέλω να δω αν μπορείτε να καταλάβετε

74
00:03:10,541 --> 00:03:14,171
τι κρύβεται πίσω από αυτές 
τις ιδέες και απόψεις.

75
00:03:14,929 --> 00:03:18,866
«Οι Αμερικανοί σπανίως διαβάζουν 
κλασικά έργα, ακόμη και σε μετάφραση».

76
00:03:18,866 --> 00:03:21,737
Με άλλα λόγια, γιατί να κοπιάσετε
να μάθετε μια ξένη γλώσσα

77
00:03:21,761 --> 00:03:25,203
αφού τελικά δεν πρόκειται καν να διαβάσετε
το κλασικό έργο στο πρωτότυπο;

78
00:03:25,227 --> 00:03:26,411
Ποιο είναι το όφελος;

79
00:03:26,435 --> 00:03:29,513
«Το να μαθαίνετε ξένες γλώσσες
στο σχολείο είναι χαμένος χρόνος

80
00:03:29,513 --> 00:03:32,897
σε σχέση με άλλα πράγματα 
που θα μπορούσατε να μάθετε στο σχολείο».

81
00:03:33,887 --> 00:03:37,799
«Η Ευρώπη έχει πολλές γλωσσικές ομάδες
μαζεμένες σε σχετικά μικρό χώρο».

82
00:03:37,823 --> 00:03:41,332
Έτσι οι Αμερικάνοι, ποιον λόγο έχετε
για να μάθετε μια άλλη γλώσσα;

83
00:03:41,356 --> 00:03:44,216
Τα χρήματα που θα ξοδέψετε 
δεν θα σας ωφελήσουν πολύ.

84
00:03:44,216 --> 00:03:45,219
Ένα αγαπημένο μου,

85
00:03:45,219 --> 00:03:47,682
«Ένας μαθητής στο Μπέρμιγχαμ
θα πρέπει να ταξιδέψει

86
00:03:47,682 --> 00:03:50,158
περίπου 1.600 χιλιόμετρα 
έως τα σύνορα με το Μεξικό,

87
00:03:50,158 --> 00:03:54,166
αλλά και πάλι, θα υπάρχουν αρκετοί 
που μιλούν Αγγλικά για να εξυπηρετηθεί».

88
00:03:54,388 --> 00:03:57,247
Με άλλα λόγια, αν μπορείτε
να κουνάτε πέρα δώθε τα χέρια σας

89
00:03:57,247 --> 00:03:59,337
και μπορείτε να φτάσετε
όπου θέλετε να πάτε,

90
00:03:59,337 --> 00:04:02,411
τότε δεν υπάρχει οποιοσδήποτε λόγος 
να μάθετε μια ξένη γλώσσα.

91
00:04:02,411 --> 00:04:06,937
Κάτω από όλες αυτές τις στάσεις
βρίσκεται η γενικότερη αντίληψη,

92
00:04:07,101 --> 00:04:08,664
ότι η γλώσσα είναι ένα εργαλείο.

93
00:04:08,788 --> 00:04:11,358
Και αυτή η αντίληψη 
φαίνεται αρκετά βάσιμη.

94
00:04:11,358 --> 00:04:13,415
Η γλώσσα αποτελεί εργαλείο
με την έννοια ότι

95
00:04:13,415 --> 00:04:16,929
κάνεις περισσότερα αν μιλάς την τοπική
γλώσσα, από ό,τι αν δεν την μιλάς.

96
00:04:16,929 --> 00:04:19,951
Όμως υπονοείται ότι η γλώσσα 
είναι απλώς και μόνο ένα εργαλείο,

97
00:04:19,951 --> 00:04:21,817
και αυτό είναι απολύτως λανθασμένο.

98
00:04:21,841 --> 00:04:25,142
Αν η γλώσσα ήταν εργαλείο, ειλικρινά,
δεν θα ήταν τόσο καλό εργαλείο.

99
00:04:25,166 --> 00:04:28,776
Και θα την είχαμε εγκαταλείψει εδώ 
και καιρό για κάτι πολύ καλύτερο.

100
00:04:28,800 --> 00:04:30,332
Σκεφτείτε οποιαδήποτε πρόταση.

101
00:04:30,356 --> 00:04:33,225
Να μια πρόταση που σίγουρα 
την έχω πει: «Χθες είδα τον Κιν».

102
00:04:33,225 --> 00:04:34,474
Έχω φίλο που λέγεται Κιν,

103
00:04:34,474 --> 00:04:37,858
Και όταν λέω την πρόταση, 
«Χθες είδα τον Κιν»,

104
00:04:37,858 --> 00:04:41,186
νομίζετε ότι πραγματικά όλα 
όσα βρίσκονται στο μυαλό μου

105
00:04:41,186 --> 00:04:43,072
πλέον εμφυτεύονται στο δικό σας μυαλό

106
00:04:43,096 --> 00:04:44,278
μέσω αυτής της πρότασης;

107
00:04:44,302 --> 00:04:46,839
Είναι απίθανο, 
γιατί συμβαίνουν πολλά άλλα.

108
00:04:46,863 --> 00:04:48,251
Όπως όταν λέω «χθες».

109
00:04:48,275 --> 00:04:50,884
Μπορεί να σκεφτώ τι καιρό είχε χθες
επειδή ήμουν εκεί.

110
00:04:50,884 --> 00:04:51,904
Και αν θυμάμαι,

111
00:04:51,904 --> 00:04:55,748
μάλλον θα θυμηθώ ότι κάτι ξέχασα 
να στείλω στο mail, που όντως το ξέχασα.

112
00:04:55,748 --> 00:04:59,436
Είχα προσχεδιάσει το αστείο, αλλά
πραγματικά ξέχασα να στείλω κάποιο μήνυμα.

113
00:04:59,436 --> 00:05:02,146
Κι έτσι πρέπει να το στείλω τη Δευτέρα,

114
00:05:02,146 --> 00:05:04,339
γιατί τότε θα γυρίσω σπίτι.

115
00:05:04,339 --> 00:05:06,159
Και φυσικά, όταν σκέφτομαι τη Δευτέρα,

116
00:05:06,159 --> 00:05:09,105
θυμάμαι το «Manic Monday» των Bangles. 
Ωραίο τραγούδι!

117
00:05:09,495 --> 00:05:12,446
Και όταν λέω τη λέξη «είδα»,
σκέφτομαι το λογοπαίγνιο:

118
00:05:12,446 --> 00:05:16,053
«"Βλέπω (τι εννοείς)!" είπε ο τυφλός 
καθώς σήκωνε το σφυρί και το πριόνι».

119
00:05:16,053 --> 00:05:17,038
Πάντα το κάνω.

120
00:05:17,062 --> 00:05:19,543
Το θυμάμαι κάθε φορά 
που ακούω ή λέω αυτή τη λέξη,

121
00:05:19,543 --> 00:05:21,640
γιατί συνήθιζε να το λέει ο παππούς μου,

122
00:05:21,640 --> 00:05:22,711
έτσι μου τον θυμίζει.

123
00:05:22,711 --> 00:05:25,352
Και για κάποιον λόγο
επιστρέφουμε στο «Manic Monday».

124
00:05:25,878 --> 00:05:29,520
Και με τον Κιν, όταν λέω κάτι 
όπως «Χθες είδα τον Κιν»,

125
00:05:29,520 --> 00:05:32,961
θα σκεφτώ τις περιστάσεις 
κάτω από τις οποίες τον είδα.

126
00:05:32,961 --> 00:05:35,910
Και έτυχε να ήταν εκείνη την ημέρα.
Εδώ είναι με τη γάτα μου.

127
00:05:35,910 --> 00:05:37,603
Και φυσικά, εάν σκέφτομαι τον Κιν,

128
00:05:37,603 --> 00:05:40,371
θα σκεφτώ ότι τώρα πάει 
στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια,

129
00:05:40,371 --> 00:05:42,558
και ότι ο καλός μου φίλος Τζον
και η μητέρα μου

130
00:05:42,558 --> 00:05:44,032
αποφοίτησαν μαζί από το αυτό,

131
00:05:44,032 --> 00:05:46,648
η ξαδέρφη μου η Κέιτι φοιτά τώρα
στο ίδιο πανεπιστήμιο.

132
00:05:46,648 --> 00:05:48,672
Και πάλι στο «Manic Monday».

133
00:05:48,672 --> 00:05:52,464
Αλλά όλα αυτά είναι μόνο ένα μικρό μέρος 
από όσα συμβαίνουν μέσα στο μυαλό σας

134
00:05:52,464 --> 00:05:54,278
ανά πάσα στιγμή που μιλάτε.

135
00:05:54,302 --> 00:05:57,217
Και το μόνο που έχουμε 
για να απεικονίσουμε όλο αυτό το χάλι

136
00:05:57,217 --> 00:05:59,645
που γίνεται μέσα
στο κεφάλι σας, είναι αυτό.

137
00:05:59,739 --> 00:06:01,141
Πραγματικά, μόνο αυτό έχουμε.

138
00:06:01,165 --> 00:06:02,329
(Γέλια)

139
00:06:02,353 --> 00:06:04,958
Απορείτε ότι το σύστημά μας 
είναι ανεπαρκές;

140
00:06:04,982 --> 00:06:07,460
Για να σας δώσω κάτι παρόμοιο,

141
00:06:07,484 --> 00:06:10,626
φανταστείτε να θέλετε να μάθετε 
πώς είναι να τρώτε τούρτα,

142
00:06:10,650 --> 00:06:12,870
εάν, αντί να φάτε την τούρτα,

143
00:06:12,870 --> 00:06:16,042
θα χρειαζόταν να καταπιείτε 
τα υλικά που φτιάχνουμε την τούρτα,

144
00:06:16,042 --> 00:06:17,573
ένα ένα,

145
00:06:17,573 --> 00:06:19,355
μαζί και τις οδηγίες

146
00:06:19,367 --> 00:06:22,752
για το πώς συνδυάζουμε αυτά τα υλικά 
για να γίνει η τούρτα.

147
00:06:22,776 --> 00:06:24,680
Θα έπρεπε να φάτε και τις οδηγίες.

148
00:06:24,704 --> 00:06:25,768
(Γέλια)

149
00:06:25,792 --> 00:06:27,851
Εάν έτσι έπρεπε να βιώσουμε την τούρτα,

150
00:06:27,875 --> 00:06:29,386
δεν θα τρώγαμε ποτέ τούρτα.

151
00:06:30,485 --> 00:06:34,045
Κι όμως, η γλώσσα είναι ο μόνος τρόπος
-- ο μόνος τρόπος --

152
00:06:34,069 --> 00:06:38,263
να μπορέσουμε να καταλάβουμε
τι συμβαίνει εδώ μέσα, στο μυαλό μας.

153
00:06:38,287 --> 00:06:40,141
Αυτή είναι η εσωτερικότητά μας,

154
00:06:40,165 --> 00:06:41,609
αυτό που μας κάνει ανθρώπους,

155
00:06:41,633 --> 00:06:44,601
αυτό που μας διαφοροποιεί από τα άλλα ζώα.

156
00:06:44,895 --> 00:06:46,728
Όλα είναι κάπου εδώ μέσα,

157
00:06:46,752 --> 00:06:50,280
και το μόνο που έχουμε 
για να τα αποδώσουμε είναι οι γλώσσες μας.

158
00:06:50,280 --> 00:06:53,525
Η γλώσσα είναι ο καλύτερος τρόπος να 
πούμε τι έχουμε στο μυαλό μας.

159
00:06:53,525 --> 00:06:55,436
Αν θέλω να ρωτήσω κάτι σημαντικό όπως:

160
00:06:55,436 --> 00:06:58,459
«Ποια είναι η φύση της ανθρώπινης
σκέψης και των συναισθημάτων;»

161
00:06:58,475 --> 00:07:04,008
Θα θέλατε είναι να εξετάσετε όσο 
περισσότερες γλώσσες είναι δυνατόν.

162
00:07:04,211 --> 00:07:05,926
Η μία δεν επαρκεί.

163
00:07:06,140 --> 00:07:07,712
Για να σας δώσω ένα παράδειγμα,

164
00:07:07,712 --> 00:07:10,561
να μια φωτογραφία του μικρού Ρόμαν,

165
00:07:10,561 --> 00:07:13,370
που την τράβηξα
με μια κάμερα 12 μεγαπίξελ.

166
00:07:13,592 --> 00:07:16,744
Τώρα, εδώ είναι η ίδια φωτογραφία 
με πολύ λιγότερα πίξελ.

167
00:07:17,168 --> 00:07:20,681
Προφανώς, καμία από τις φωτογραφίες 
δεν είναι αληθινή γάτα.

168
00:07:21,075 --> 00:07:24,859
Αλλά η μια σας δίνει πολύ καλύτερη αίσθηση
από την άλλη για το τι είναι γάτα.

169
00:07:26,649 --> 00:07:28,633
Η γλώσσα δεν είναι απλώς ένα εργαλείο.

170
00:07:28,657 --> 00:07:29,816
Είναι η κληρονομιά μας,

171
00:07:29,816 --> 00:07:32,858
είναι ο τρόπος μας να εκφράσουμε 
τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.

172
00:07:32,882 --> 00:07:36,697
Και φυσικά εννοώ ότι είναι κληρονομιά 
όλων των ανθρώπων παντού.

173
00:07:36,721 --> 00:07:41,786
Και όταν χάνουμε ακόμη και μια γλώσσα,
η εικόνα αυτή χάνει την ευκρίνειά της.

174
00:07:41,810 --> 00:07:45,855
Έτσι τα τελευταία 10 χρόνια,

175
00:07:45,879 --> 00:07:49,164
ως επάγγελμα αλλά και για διασκέδαση,

176
00:07:49,188 --> 00:07:50,899
δημιουργώ γλώσσες.

177
00:07:50,923 --> 00:07:52,487
Αυτές λέγονται «conlangs»,

178
00:07:52,487 --> 00:07:55,322
η αγγλική συντομογραφία
του όρου «κατασκευασμένες γλώσσες».

179
00:07:55,322 --> 00:07:57,285
Κι όπως σας παρουσιάζω μαζί τα γεγονότα,

180
00:07:57,285 --> 00:07:59,047
ότι χάνονται γλώσσες από τον πλανήτη

181
00:07:59,071 --> 00:08:01,190
κι ότι εγώ δημιουργώ
ολοκαίνουργιες γλώσσες,

182
00:08:01,190 --> 00:08:04,926
θα νομίσετε ότι υπάρχει κάποια 
μη επιφανειακή σχέση μεταξύ αυτών των δύο.

183
00:08:04,926 --> 00:08:07,826
Πράγματι, κάποιοι άνθρωποι 
έχουν κάνει τη σύνδεση.

184
00:08:07,850 --> 00:08:09,877
Αυτός είναι κάποιος που έγινε έξαλλος

185
00:08:09,901 --> 00:08:13,115
επειδή υπήρχε μια τεχνητή γλώσσα 
στο «Άβαταρ» του Τζέιμς Κάμερον.

186
00:08:13,115 --> 00:08:14,200
Λέει ότι,

187
00:08:14,200 --> 00:08:16,692
«Στα τρία χρόνια
που χρειάστηκε ο Τζέιμς Κάμερον

188
00:08:16,716 --> 00:08:19,359
για να βγάλει το Άβαταρ στην οθόνη,
μια γλώσσα πέθανε».

189
00:08:19,359 --> 00:08:21,221
Μάλλον πάνω από μία, για την ακρίβεια.

190
00:08:21,221 --> 00:08:24,389
«Δυστυχώς η γλώσσα των Na'vi
δεν θα γεμίσει το κενό της ...»

191
00:08:24,413 --> 00:08:26,725
Μια όντως βαθυστόχαστη και πικρή δήλωση --

192
00:08:26,749 --> 00:08:29,366
αν δεν την σκεφτείτε καθόλου.

193
00:08:29,390 --> 00:08:30,545
(Γέλια)

194
00:08:30,569 --> 00:08:32,612
Αλλά όταν ήμουν στην Καλιφόρνια

195
00:08:32,636 --> 00:08:34,015
ολοκλήρωσα δύο ειδικότητες.

196
00:08:34,039 --> 00:08:36,464
Η μία ήταν η γλωσσολογία
και η άλλη τα Αγγλικά.

197
00:08:36,464 --> 00:08:39,116
Και φυσικά, η Αγγλική Φιλολογία,
η μελέτη των Αγγλικών,

198
00:08:39,116 --> 00:08:42,268
όπως ξέρουμε, δεν είναι στην ουσία
η μελέτη της Αγγλικής γλώσσας,

199
00:08:42,268 --> 00:08:43,813
είναι η μελέτη της λογοτεχνίας.

200
00:08:43,881 --> 00:08:45,678
Η λογοτεχνία είναι κάτι υπέροχο,

201
00:08:45,702 --> 00:08:49,493
επειδή βασικά, με την ευρεία έννοια,
η λογοτεχνία είναι κάτι σαν τέχνη·

202
00:08:49,493 --> 00:08:51,306
υποπίπτει στην κατηγορία των τεχνών.

203
00:08:51,306 --> 00:08:52,752
Και με τη λογοτεχνία,

204
00:08:52,776 --> 00:08:57,855
οι συγγραφείς δημιουργούν ολόκληρα 
νέα πλάσματα και ιστορίες.

205
00:08:57,879 --> 00:09:00,895
Κι έχει ενδιαφέρον να δούμε

206
00:09:00,919 --> 00:09:06,006
πόσο βάθος και συναίσθημα,
και τι μοναδικό πνεύμα

207
00:09:06,030 --> 00:09:08,638
βάζουν οι συγγραφείς 
σε αυτά τα πλασματικά όντα.

208
00:09:08,662 --> 00:09:11,283
Τόσο πολύ που, εννοώ --
ρίξτε μια ματιά εδώ.

209
00:09:11,307 --> 00:09:13,561
Υπάρχει μια ολόκληρη σειρά βιβλίων

210
00:09:13,585 --> 00:09:15,814
που έχουν γραφτεί 
για φανταστικούς χαρακτήρες

211
00:09:15,848 --> 00:09:19,679
Λες και ολόκληρο το βιβλίο είναι μόνο 
ένα φτιαχτό, ψεύτικο ανθρώπινο πλάσμα.

212
00:09:19,679 --> 00:09:22,220
Υπάρχει ένα ολόκληρο βιβλίο
για τον Τζορτζ Φ. Μπάμπιτ

213
00:09:22,220 --> 00:09:23,871
του «Μπάμπιτ» του Σίνκλερ Λιούις,

214
00:09:23,895 --> 00:09:26,552
και σας βεβαιώ ότι είναι
μεγαλύτερο από το «Μπάμπιτ»,

215
00:09:26,552 --> 00:09:27,784
που είναι σύντομο βιβλίο.

216
00:09:27,808 --> 00:09:29,047
Το θυμάται κανένας αυτό;

217
00:09:29,047 --> 00:09:32,238
Είναι πολύ καλό, νομίζω καλύτερο
από τον «Κεντρικό δρόμο» του ιδίου.

218
00:09:32,238 --> 00:09:33,688
Είναι προσωπική άποψη, βέβαια.

219
00:09:33,688 --> 00:09:37,807
Άρα δεν αμφισβητούμε το γεγονός
ότι η λογοτεχνία είναι ενδιαφέρουσα.

220
00:09:38,434 --> 00:09:39,989
Αλλά παρά αυτό το γεγονός,

221
00:09:40,013 --> 00:09:43,691
ούτε η γλωσσολογία ενδιαφέρεται για το τι
μπορούν οι κατασκευασμένες γλώσσες

222
00:09:43,691 --> 00:09:47,968
να μας πουν για το βάθος του ανθρώπινου
πνεύματος ως καλλιτεχνική επιδίωξη.

223
00:09:48,520 --> 00:09:51,107
Θα σας δώσω ένα ωραίο παράδειγμα.

224
00:09:51,421 --> 00:09:54,028
Πριν λίγο καιρό
γράφτηκε ένα άρθρο για μένα

225
00:09:54,028 --> 00:09:57,008
στο περιοδικό των αποφοίτων
του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.

226
00:09:57,032 --> 00:09:58,493
Και όταν έγραφαν το άρθρο,

227
00:09:58,493 --> 00:10:00,913
ήθελαν κάποιον να πει 
και την αντίθετη άποψη,

228
00:10:00,913 --> 00:10:03,373
που, αν το καλοσκεφτείτε,
φαίνεται μάλλον παράδοξο.

229
00:10:03,373 --> 00:10:05,063
Απλώς μιλάς για κάποιον άνθρωπο,

230
00:10:05,063 --> 00:10:08,206
και θες να βρεις κάποιον από την αντίθετη
πλευρά αυτού του ατόμου.

231
00:10:08,206 --> 00:10:09,482
(Γέλια)

232
00:10:09,766 --> 00:10:12,425
Βασικά είναι ένα εγκωμιαστικό άρθρο,
αλλά τέλος πάντων.

233
00:10:12,425 --> 00:10:14,556
Έτσι έτυχε να βρουν

234
00:10:14,556 --> 00:10:17,321
έναν από τους πιο λαμπρούς 
γλωσσολόγους της εποχής μας,

235
00:10:17,345 --> 00:10:20,371
τον Τζορτζ Λάκοφ, που είναι 
γλωσσολόγος εδώ στο Μπέρκλεϊ.

236
00:10:20,395 --> 00:10:23,957
Και το έργο του άλλαξε ριζικά 
το πεδίο της γλωσσολογίας

237
00:10:23,981 --> 00:10:25,458
και της γνωσιακής επιστήμης.

238
00:10:25,482 --> 00:10:29,137
Κι όταν ρωτήθηκε για τη δουλειά μου
κι εν γένει για την κατασκευή γλωσσών,

239
00:10:29,137 --> 00:10:32,426
είπε, «Αλλά πρέπει να γίνουν πολλά 
στη μελέτη της γλώσσας.

240
00:10:32,450 --> 00:10:35,206
Θα πρέπει να δώσετε τον χρόνο σας
σε κάτι πραγματικό».

241
00:10:35,230 --> 00:10:36,121
Ναι.

242
00:10:36,121 --> 00:10:38,380
«Κάτι πραγματικό».
Σας θυμίζει κάτι αυτό;

243
00:10:38,380 --> 00:10:42,359
Για να χρησιμοποιήσω ακριβώς 
το ίδιο πλαίσιο που ο ίδιος εφηύρε,

244
00:10:42,359 --> 00:10:45,240
θα αναφερθώ στη γενική αντίληψη
που αναφέραμε νωρίτερα:

245
00:10:45,240 --> 00:10:46,638
η γλώσσα είναι εργαλείο.

246
00:10:46,662 --> 00:10:50,093
Κι αυτός φαίνεται να εργάζεται
με βάση αυτή την αντίληψη,

247
00:10:50,117 --> 00:10:53,994
ότι δηλαδή η γλώσσα είναι χρήσιμη
όταν χρησιμοποιείται για την επικοινωνία.

248
00:10:54,118 --> 00:10:57,376
Η γλώσσα είναι άχρηστη όταν
δεν χρησιμοποιείται για την επικοινωνία.

249
00:10:57,440 --> 00:11:00,282
Σας κάνει να αναρωτηθείτε:
Τι κάνουμε με τις νεκρές γλώσσες;

250
00:11:00,396 --> 00:11:01,312
Αλλά τέλος πάντων.

251
00:11:01,336 --> 00:11:03,083
Έτσι, εξαιτίας αυτής της ιδέας,

252
00:11:03,083 --> 00:11:06,929
θα φανεί ως το άκρο άωτο της παράνοιας

253
00:11:06,953 --> 00:11:10,366
να κάνετε στην πλατφόρμα Duolingo
μαθήματα για τα Υψηλά Βαλυριανά,

254
00:11:10,390 --> 00:11:12,938
τη γλώσσα που δημιούργησα 
για το Game of Thrones.

255
00:11:12,962 --> 00:11:16,586
Ίσως αναρωτηθείτε, τι στο καλό 
μαθαίνουν 740 χιλιάδες άνθρωποι;

256
00:11:17,368 --> 00:11:19,630
(Γέλια)

257
00:11:19,654 --> 00:11:21,717
Ας ρίξουμε μια ματιά, λοιπόν.

258
00:11:21,741 --> 00:11:23,376
Τι μαθαίνουν;

259
00:11:23,400 --> 00:11:25,760
Τι είναι δυνατόν να μαθαίνουν;

260
00:11:25,784 --> 00:11:28,583
Έχοντας υπόψιν ότι η άλλη γλώσσα για αυτό

261
00:11:28,607 --> 00:11:31,141
-- είναι για ανθρώπους
που μιλούν Αγγλικά --

262
00:11:31,165 --> 00:11:33,220
οι Αγγλόφωνοι μαθαίνουν αρκετά.

263
00:11:33,244 --> 00:11:36,558
Να μια πρόταση που μάλλον 
δεν θα χρησιμοποιήσουν στην επικοινωνία

264
00:11:36,582 --> 00:11:37,746
σε όλη τους τη ζωή:

265
00:11:37,770 --> 00:11:39,220
«Vala ābre urnes».

266
00:11:39,220 --> 00:11:40,773
«Ο άνδρας βλέπει τη γυναίκα».

267
00:11:40,773 --> 00:11:42,641
Η μικρή μεσαία γραμμή μας δείχνει

268
00:11:42,641 --> 00:11:44,887
τη μετάφραση λέξη-προς-λέξη.

269
00:11:44,911 --> 00:11:47,480
Και πραγματικά μαθαίνουν
κάποια συναρπαστικά πράγματα,

270
00:11:47,480 --> 00:11:49,356
ειδικά αν είναι ομιλητές της Αγγλικής.

271
00:11:49,356 --> 00:11:52,376
Μαθαίνουν ότι το ρήμα μπορεί 
να μπει στο τέλος της πρότασης.

272
00:11:52,376 --> 00:11:55,204
Δεν γίνεται αυτό στα Αγγλικά
όταν έχετε και αντικείμενο.

273
00:11:55,320 --> 00:11:57,518
Μαθαίνουν ότι μερικές φορές

274
00:11:57,518 --> 00:12:01,376
μια γλώσσα δεν έχει κάτι αντίστοιχο
για το άρθρο «the» - λείπει εντελώς.

275
00:12:01,414 --> 00:12:02,843
Το κάνουν αυτό οι γλώσσες.

276
00:12:02,887 --> 00:12:06,672
Μαθαίνουν ότι ένα μακρό φωνήεν
ουσιαστικά έχει μακρύτερη διάρκεια,

277
00:12:06,672 --> 00:12:08,633
σε σχέση με τα άλλα φωνήεντα,

278
00:12:08,633 --> 00:12:11,925
όπως τα δικά μας μακρά φωνήεντα·
στην ουσία έχουν την ίδια διάρκεια.

279
00:12:11,925 --> 00:12:15,407
Μαθαίνουν ότι υπάρχουν 
κάποιες μικρές καταλήξεις.

280
00:12:15,621 --> 00:12:16,580
Χμμ; Τι είναι αυτό;

281
00:12:16,640 --> 00:12:20,172
Καταλήξεις που ονομάζονται «πτώσεις»
μπαίνουν στο τέλος των ουσιαστικών -

282
00:12:20,196 --> 00:12:21,212
(Γέλια)

283
00:12:21,236 --> 00:12:24,537
που δηλώνουν ποιος κάνει τι σε ποιον
μέσα σε μια πρόταση.

284
00:12:24,561 --> 00:12:27,588
Ακόμη κι αν αφήσετε 
τις λέξεις στην ίδια σειρά

285
00:12:27,612 --> 00:12:29,334
αλλά αλλάξετε τις καταλήξεις,

286
00:12:29,358 --> 00:12:32,110
αλλάζει το ποιος κάνει τι σε ποιον.

287
00:12:32,374 --> 00:12:38,138
Μαθαίνουν ότι οι γλώσσες μπορεί να κάνουν
τα ίδια πράγματα, με διαφορετικό τρόπο.

288
00:12:38,513 --> 00:12:40,845
Και ότι είναι διασκεδαστικό
να μαθαίνεις γλώσσες.

289
00:12:41,997 --> 00:12:45,767
Μαθαίνουν να σέβονται τη Γλώσσα,
τη Γλώσσα με κεφαλαίο το «Γ».

290
00:12:45,791 --> 00:12:49,974
Και δεδομένου ότι 88% των Αμερικανών
μιλούν μόνο Αγγλικά στο σπίτι,

291
00:12:49,998 --> 00:12:52,369
δεν θεωρώ ότι αυτό είναι απαραιτήτως κακό.

292
00:12:52,639 --> 00:12:56,436
Ξέρετε γιατί πεθαίνουν 
οι γλώσσες στον πλανήτη μας;

293
00:12:56,796 --> 00:13:01,562
Όχι γιατί οι κυβερνήσεις επιβάλλουν 
κάποια γλώσσα με μια μειονότητα,

294
00:13:01,562 --> 00:13:04,556
ή επειδή εξαλείφεται ολόκληρη 
η ομάδα ομιλητών μιας γλώσσας.

295
00:13:04,580 --> 00:13:07,656
Αυτό έχει βεβαίως συμβεί στο παρελθόν,
και συμβαίνει και τώρα,

296
00:13:07,680 --> 00:13:09,705
αλλά δεν είναι ο κύριος λόγος.

297
00:13:10,268 --> 00:13:13,046
Ο κύριος λόγος είναι 
ότι το παιδί μιας οικογένειας,

298
00:13:13,070 --> 00:13:16,625
που μιλάει μια γλώσσα οι οποία
δεν ομιλείται ευρέως στην κοινότητά τους,

299
00:13:16,649 --> 00:13:18,656
δεν μαθαίνει αυτή τη γλώσσα.

300
00:13:18,680 --> 00:13:19,965
Γιατί;

301
00:13:19,989 --> 00:13:24,291
Επειδή αυτή η γλώσσα δεν χαίρει 
εκτίμησης από την κοινότητα.

302
00:13:24,315 --> 00:13:26,228
Επειδή η γλώσσα δεν είναι χρήσιμη.

303
00:13:26,252 --> 00:13:30,986
Γιατί το παιδί δεν μπορεί να βρει δουλειά
αν ομιλεί αυτή τη γλώσσα.

304
00:13:31,260 --> 00:13:34,401
Επειδή εάν η γλώσσα 
είναι απλώς ένα εργαλείο,

305
00:13:35,315 --> 00:13:37,526
τότε μαθαίνοντας τη μητρική τους γλώσσα

306
00:13:37,526 --> 00:13:40,731
έχουν σχεδόν την ίδια ωφέλεια 
όπως όταν μαθαίνουν Υψηλά Βαλυριανά,

307
00:13:40,731 --> 00:13:42,219
άρα γιατί να μπουν στον κόπο;

308
00:13:43,387 --> 00:13:44,537
Βέβαια...

309
00:13:46,514 --> 00:13:50,903
ίσως η μελέτη της γλώσσας να μην οδηγήσει 
σε πολύ μεγαλύτερη γλωσσολογική ευχέρεια.

310
00:13:50,927 --> 00:13:53,177
Αλλά αυτό δεν έχει και πολλή σημασία.

311
00:13:53,855 --> 00:13:56,966
Ίσως αν περισσότεροι άνθρωποι 
μελετούν περισσότερες γλώσσες,

312
00:13:56,990 --> 00:13:59,868
αυτό να οδηγήσει σε περισσότερη 
γλωσσολογική ανεκτικότητα

313
00:13:59,868 --> 00:14:01,920
και σε λιγότερο γλωσσολογικό επεκτατισμό.

314
00:14:01,949 --> 00:14:04,933
Ίσως αν πραγματικά σεβαστούμε 
τη γλώσσα γι' αυτό που είναι

315
00:14:04,957 --> 00:14:09,849
-- κυριολεκτικά η μεγαλύτερη επινόηση 
στη ιστορία της ανθρωπότητας --

316
00:14:09,873 --> 00:14:11,079
τότε στο μέλλον,

317
00:14:11,103 --> 00:14:15,182
θα μπορούμε να τιμούμε εξίσου τις γλώσσες
που κινδυνεύουν και τις ζωντανές γλώσσες,

318
00:14:15,182 --> 00:14:16,873
κι όχι σαν μουσειακά εκθέματα.

319
00:14:17,182 --> 00:14:19,148
(Υψηλά Βαλυριανά) Kirimvose.
Ευχαριστώ.

320
00:14:19,148 --> 00:14:20,388
(Χειροκρότημα)