1980'lerde Kanzi adındaki bir bonobo

konuşma veya işaret dili olmadan
nesneleri ve eylemleri temsil eden

soyut sembollerden oluşan 
bir tuş dizisi kullanarak

insanlarla daha önce hiç görülmemiş 
düzeyde iletişim kurmayı öğrendi.

Bu sembollerden birkaçını 
sırasıyla göstererek istekte bulunmak,

araştırmacıların sözel sorularına 
cevap vermek

ve fiziksel olarak bulunmayan objeleri 
ifade etmek için diziler oluşturdu.

Kanzi'nin heyecan verici başarısı

bir husustaki tartışmanın 
fitilini ateşledi:

Kanzi dil mi öğrenmişti?

Dil dediğimiz şey, 
iletişimden daha özgü bir şeydir.

Dil zihnimizdekilerin 
paylaşılmasıyla alakalıdır:

Hikayeler, görüşler, sorular,
geçmiş veya gelecek,

hayal edilen zamanlar 
ve mekanlar, fikirler.

Esasen bu açık uçlu

ve sınırsız sayıdaki şeyi
söylemek için kullanılabilir.

Birçok araştırmacı sadece insanların 
dile sahip olduğuna

ve diğer türlerin iletişim kurmak için 
kullandığı işaretlerin ve çağrıların

dil olmadığına ikna olmuş durumda.

Bu çağrıların ve işaretlerin her biri
belli bir mesaja karşılık geliyor,

daha karmaşık fikirleri oluşturmayan
sınırlı sayıdaki mesajlar.

Örneğin, bir maymun türü 
yılan gibi bir yırtıcıyı kasteden

özgül bir çağrı yeteneğine sahip olabilir.

Ama dil aracılığıyla ”yılana dikkat edin”
demenin sayısız yolu var.

Bu zamana dek, hiçbir hayvan iletişimi

insan dilinin açık uçluluğuna 
sahipmiş gibi görünmüyor.

Hayvanların kafalarının içinde
ne döndüğünü tam olarak bilemiyoruz

ve dilin bu tanımı 
veya onu değerlendirdiğimiz yöntemler

onları kapsamıyor.

Ancak bildiğimiz kadarıyla
sadece insanlar dile sahip

ve insanlar 7000'e yakın 
ayrı dili konuşabilirken

herhangi bir çocuk 
herhangi bir dili öğrenebilir.

Bu dilin altında yatan biyolojik makinenin
hepimiz için ortak olduğunu gösteriyor.

O zaman dil insanlık için 
ne anlama geliyor?

Ne yapmamıza imkan sağlıyor 
ve nasıl elde ettik?

Bu kabiliyeti tam olarak ne zaman elde
ettiğimiz hala çözülmemiş bir mesele.

Şempanzeler ve bonobolar
yaşayan en yakın akrabalarımız

fakat insanların geldiği soy

dört milyon yıldan daha uzun bir süre önce
diğer büyük apelerden ayrıldı.

Aralarında şu an nesli 
tükenmiş olan birçok tür var.

Bu, onların dile veya bunun gibi bir şeye

sahip olup olmadıklarını 
bilmemizi baya zorlaştırıyor.

Ama büyük maymunlar dilin kökenleriyle
ilgili bir ipucu veriyor:

Kkonuşmadan ziyade 
işaret olarak başlamış olabilir.

Büyük maymunlar doğada seslenmekten

çok daha özgürce birbirlerine
işaret edebilirler.

Dil pleistosen dönemi sırasında,
iki veya üç milyon yıl önce,

nihayetinde kendi türümüz 
homo sapiens'i meydana getirecek

Homo cinsinin ortaya çıkmasıyla
şekil almaya başlamış olabilir.

Beyin boyutu üçe katlandı,

iki ayaklılık elleri 
iletişim için serbest bıraktı.

İşaretsel iletişimden işaretsel dile,

objelere işaret etmekten
pandomimik eylemlere,

daha verimli soyut işaretlemeye
bir geçiş olmuş olabilir.

İşaretsel iletişimin soyutlaşması
görsellere olan ihtiyacı ortadan kaldırıp

sözlü dile geçişin zeminini oluşturacaktı.

Gerçi bu geçiş muhtemelen 
daha sonra gerçekleşecekti.

Net bir şekilde konuşma 
belli bir şekle sahip ses yoluna bağlıdır.

En yakın soydaşlarımız bile,
Neandertaller ve Denisovanlar,

ideal olmayan ses yollarına sahipti.

Buna rağmen muhtemelen
belli bir düzeyde ses kapasitesine

ve hatta dile sahiptiler.

Sadece insanlar ideal ses yoluna sahiptir.

Konuşulan kelimeler elleri alet kullanımı
ve taşımacılık için serbest bıraktı.

Bundan dolayı türümüzün 
egemenliğine yol açan şey

dilin ortaya çıkışından ziyade
konuşmanın ortaya çıkması olabilir.

Dil çok derinlemesine bir şekilde 
karmaşık düşünceye,

algıya ve motor fonksiyonlara bağlı ki

biyolojik kökenlerini açığa çıkarmak zor.

Devam eden en büyük gizemlerden 
bazıları şunlardır:

Hangi boyutta dilimiz bir kabiliyet olarak
insanlığı şekillendirdi

ve hangi boyutta 
insanlık dile şekil verdi?

Hangisi önce gelir:

öngörebildiğimiz çok sayıdaki 
muhtemel senaryolar mı

yoksa onları paylaşabilme yeteneğimiz mi?