[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.84,0:00:09.75,Default,,0000,0000,0000,,1980'lerde Kanzi adındaki bir bonobo
Dialogue: 0,0:00:09.75,0:00:13.54,Default,,0000,0000,0000,,konuşma veya işaret dili olmadan\Nnesneleri ve eylemleri temsil eden
Dialogue: 0,0:00:13.54,0:00:17.02,Default,,0000,0000,0000,,soyut sembollerden oluşan \Nbir tuş dizisi kullanarak
Dialogue: 0,0:00:17.02,0:00:20.80,Default,,0000,0000,0000,,insanlarla daha önce hiç görülmemiş \Ndüzeyde iletişim kurmayı öğrendi.
Dialogue: 0,0:00:20.80,0:00:25.82,Default,,0000,0000,0000,,Bu sembollerden birkaçını \Nsırasıyla göstererek istekte bulunmak,
Dialogue: 0,0:00:25.82,0:00:28.40,Default,,0000,0000,0000,,araştırmacıların sözel sorularına \Ncevap vermek
Dialogue: 0,0:00:28.40,0:00:32.10,Default,,0000,0000,0000,,ve fiziksel olarak bulunmayan objeleri \Nifade etmek için diziler oluşturdu.
Dialogue: 0,0:00:32.10,0:00:34.79,Default,,0000,0000,0000,,Kanzi'nin heyecan verici başarısı
Dialogue: 0,0:00:34.79,0:00:37.04,Default,,0000,0000,0000,,bir husustaki tartışmanın \Nfitilini ateşledi:
Dialogue: 0,0:00:37.04,0:00:40.15,Default,,0000,0000,0000,,Kanzi dil mi öğrenmişti?
Dialogue: 0,0:00:40.15,0:00:43.85,Default,,0000,0000,0000,,Dil dediğimiz şey, \Niletişimden daha özgü bir şeydir.
Dialogue: 0,0:00:43.85,0:00:46.51,Default,,0000,0000,0000,,Dil zihnimizdekilerin \Npaylaşılmasıyla alakalıdır:
Dialogue: 0,0:00:46.51,0:00:49.87,Default,,0000,0000,0000,,Hikayeler, görüşler, sorular,\Ngeçmiş veya gelecek,
Dialogue: 0,0:00:49.87,0:00:52.80,Default,,0000,0000,0000,,hayal edilen zamanlar \Nve mekanlar, fikirler.
Dialogue: 0,0:00:52.80,0:00:54.81,Default,,0000,0000,0000,,Esasen bu açık uçlu
Dialogue: 0,0:00:54.81,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,ve sınırsız sayıdaki şeyi\Nsöylemek için kullanılabilir.
Dialogue: 0,0:00:59.00,0:01:02.53,Default,,0000,0000,0000,,Birçok araştırmacı sadece insanların \Ndile sahip olduğuna
Dialogue: 0,0:01:02.53,0:01:06.11,Default,,0000,0000,0000,,ve diğer türlerin iletişim kurmak için \Nkullandığı işaretlerin ve çağrıların
Dialogue: 0,0:01:06.11,0:01:07.74,Default,,0000,0000,0000,,dil olmadığına ikna olmuş durumda.
Dialogue: 0,0:01:07.74,0:01:12.29,Default,,0000,0000,0000,,Bu çağrıların ve işaretlerin her biri\Nbelli bir mesaja karşılık geliyor,
Dialogue: 0,0:01:12.29,0:01:17.87,Default,,0000,0000,0000,,daha karmaşık fikirleri oluşturmayan\Nsınırlı sayıdaki mesajlar.
Dialogue: 0,0:01:17.87,0:01:21.76,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin, bir maymun türü \Nyılan gibi bir yırtıcıyı kasteden
Dialogue: 0,0:01:21.76,0:01:24.55,Default,,0000,0000,0000,,özgül bir çağrı yeteneğine sahip olabilir.
Dialogue: 0,0:01:24.55,0:01:29.46,Default,,0000,0000,0000,,Ama dil aracılığıyla ”yılana dikkat edin”\Ndemenin sayısız yolu var.
Dialogue: 0,0:01:29.46,0:01:31.79,Default,,0000,0000,0000,,Bu zamana dek, hiçbir hayvan iletişimi
Dialogue: 0,0:01:31.79,0:01:34.72,Default,,0000,0000,0000,,insan dilinin açık uçluluğuna \Nsahipmiş gibi görünmüyor.
Dialogue: 0,0:01:34.72,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Hayvanların kafalarının içinde\Nne döndüğünü tam olarak bilemiyoruz
Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:41.76,Default,,0000,0000,0000,,ve dilin bu tanımı \Nveya onu değerlendirdiğimiz yöntemler
Dialogue: 0,0:01:41.76,0:01:43.10,Default,,0000,0000,0000,,onları kapsamıyor.
Dialogue: 0,0:01:43.10,0:01:46.59,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bildiğimiz kadarıyla\Nsadece insanlar dile sahip
Dialogue: 0,0:01:46.59,0:01:50.59,Default,,0000,0000,0000,,ve insanlar 7000'e yakın \Nayrı dili konuşabilirken
Dialogue: 0,0:01:50.59,0:01:53.32,Default,,0000,0000,0000,,herhangi bir çocuk \Nherhangi bir dili öğrenebilir.
Dialogue: 0,0:01:53.32,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu dilin altında yatan biyolojik makinenin\Nhepimiz için ortak olduğunu gösteriyor.
Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:01.66,Default,,0000,0000,0000,,O zaman dil insanlık için \Nne anlama geliyor?
Dialogue: 0,0:02:01.66,0:02:05.93,Default,,0000,0000,0000,,Ne yapmamıza imkan sağlıyor \Nve nasıl elde ettik?
Dialogue: 0,0:02:05.93,0:02:10.21,Default,,0000,0000,0000,,Bu kabiliyeti tam olarak ne zaman elde\Nettiğimiz hala çözülmemiş bir mesele.
Dialogue: 0,0:02:10.21,0:02:13.72,Default,,0000,0000,0000,,Şempanzeler ve bonobolar\Nyaşayan en yakın akrabalarımız
Dialogue: 0,0:02:13.72,0:02:16.24,Default,,0000,0000,0000,,fakat insanların geldiği soy
Dialogue: 0,0:02:16.24,0:02:20.58,Default,,0000,0000,0000,,dört milyon yıldan daha uzun bir süre önce\Ndiğer büyük apelerden ayrıldı.
Dialogue: 0,0:02:20.58,0:02:24.35,Default,,0000,0000,0000,,Aralarında şu an nesli \Ntükenmiş olan birçok tür var.
Dialogue: 0,0:02:24.35,0:02:26.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu, onların dile veya bunun gibi bir şeye
Dialogue: 0,0:02:26.54,0:02:29.17,Default,,0000,0000,0000,,sahip olup olmadıklarını \Nbilmemizi baya zorlaştırıyor.
Dialogue: 0,0:02:29.17,0:02:33.28,Default,,0000,0000,0000,,Ama büyük maymunlar dilin kökenleriyle\Nilgili bir ipucu veriyor:
Dialogue: 0,0:02:33.28,0:02:37.28,Default,,0000,0000,0000,,Kkonuşmadan ziyade \Nişaret olarak başlamış olabilir.
Dialogue: 0,0:02:37.28,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Büyük maymunlar doğada seslenmekten
Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:42.62,Default,,0000,0000,0000,,çok daha özgürce birbirlerine\Nişaret edebilirler.
Dialogue: 0,0:02:42.62,0:02:46.07,Default,,0000,0000,0000,,Dil pleistosen dönemi sırasında,\Niki veya üç milyon yıl önce,
Dialogue: 0,0:02:46.07,0:02:50.31,Default,,0000,0000,0000,,nihayetinde kendi türümüz \Nhomo sapiens'i meydana getirecek
Dialogue: 0,0:02:50.31,0:02:54.51,Default,,0000,0000,0000,,Homo cinsinin ortaya çıkmasıyla\Nşekil almaya başlamış olabilir.
Dialogue: 0,0:02:54.51,0:02:56.21,Default,,0000,0000,0000,,Beyin boyutu üçe katlandı,
Dialogue: 0,0:02:56.21,0:02:59.35,Default,,0000,0000,0000,,iki ayaklılık elleri \Niletişim için serbest bıraktı.
Dialogue: 0,0:02:59.35,0:03:02.52,Default,,0000,0000,0000,,İşaretsel iletişimden işaretsel dile,
Dialogue: 0,0:03:02.52,0:03:06.76,Default,,0000,0000,0000,,objelere işaret etmekten\Npandomimik eylemlere,
Dialogue: 0,0:03:06.76,0:03:10.35,Default,,0000,0000,0000,,daha verimli soyut işaretlemeye\Nbir geçiş olmuş olabilir.
Dialogue: 0,0:03:10.35,0:03:15.38,Default,,0000,0000,0000,,İşaretsel iletişimin soyutlaşması\Ngörsellere olan ihtiyacı ortadan kaldırıp
Dialogue: 0,0:03:15.38,0:03:18.39,Default,,0000,0000,0000,,sözlü dile geçişin zeminini oluşturacaktı.
Dialogue: 0,0:03:18.39,0:03:21.48,Default,,0000,0000,0000,,Gerçi bu geçiş muhtemelen \Ndaha sonra gerçekleşecekti.
Dialogue: 0,0:03:21.48,0:03:25.96,Default,,0000,0000,0000,,Net bir şekilde konuşma \Nbelli bir şekle sahip ses yoluna bağlıdır.
Dialogue: 0,0:03:25.96,0:03:30.36,Default,,0000,0000,0000,,En yakın soydaşlarımız bile,\NNeandertaller ve Denisovanlar,
Dialogue: 0,0:03:30.36,0:03:32.72,Default,,0000,0000,0000,,ideal olmayan ses yollarına sahipti.
Dialogue: 0,0:03:32.72,0:03:35.40,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen muhtemelen\Nbelli bir düzeyde ses kapasitesine
Dialogue: 0,0:03:35.40,0:03:36.98,Default,,0000,0000,0000,,ve hatta dile sahiptiler.
Dialogue: 0,0:03:36.98,0:03:40.16,Default,,0000,0000,0000,,Sadece insanlar ideal ses yoluna sahiptir.
Dialogue: 0,0:03:40.16,0:03:45.54,Default,,0000,0000,0000,,Konuşulan kelimeler elleri alet kullanımı\Nve taşımacılık için serbest bıraktı.
Dialogue: 0,0:03:45.54,0:03:48.07,Default,,0000,0000,0000,,Bundan dolayı türümüzün \Negemenliğine yol açan şey
Dialogue: 0,0:03:48.07,0:03:52.39,Default,,0000,0000,0000,,dilin ortaya çıkışından ziyade\Nkonuşmanın ortaya çıkması olabilir.
Dialogue: 0,0:03:52.39,0:03:55.95,Default,,0000,0000,0000,,Dil çok derinlemesine bir şekilde \Nkarmaşık düşünceye,
Dialogue: 0,0:03:55.95,0:03:57.89,Default,,0000,0000,0000,,algıya ve motor fonksiyonlara bağlı ki
Dialogue: 0,0:03:57.89,0:04:01.92,Default,,0000,0000,0000,,biyolojik kökenlerini açığa çıkarmak zor.
Dialogue: 0,0:04:01.92,0:04:04.43,Default,,0000,0000,0000,,Devam eden en büyük gizemlerden \Nbazıları şunlardır:
Dialogue: 0,0:04:04.43,0:04:08.18,Default,,0000,0000,0000,,Hangi boyutta dilimiz bir kabiliyet olarak\Ninsanlığı şekillendirdi
Dialogue: 0,0:04:08.18,0:04:11.34,Default,,0000,0000,0000,,ve hangi boyutta \Ninsanlık dile şekil verdi?
Dialogue: 0,0:04:11.34,0:04:12.50,Default,,0000,0000,0000,,Hangisi önce gelir:
Dialogue: 0,0:04:12.50,0:04:15.51,Default,,0000,0000,0000,,öngörebildiğimiz çok sayıdaki \Nmuhtemel senaryolar mı
Dialogue: 0,0:04:15.51,0:04:17.79,Default,,0000,0000,0000,,yoksa onları paylaşabilme yeteneğimiz mi?