WEBVTT

00:00:06.837 --> 00:00:09.747
ในคริสต์ทศวรรษ 1980
โบโนโบที่ชื่อว่า "คานซี"

00:00:09.747 --> 00:00:13.637
เรียนรู้ที่จะสื่อสารกับมนุษย์
ด้วยวิธีที่ไม่เคยมีมาก่อน

00:00:13.637 --> 00:00:15.587
ไม่ใช่ผ่านคำพูดหรือท่าทาง

00:00:15.587 --> 00:00:20.798
แต่ใช้แผ่นป้ายสัญลักษณ์
ที่สื่อถือสิ่งของและการกระทำต่าง ๆ

00:00:20.798 --> 00:00:25.821
โดยใช้นิ้วชี้ไปที่สัญลักษณ์เหล่านี้
เป็นลำดับ เพื่อร้องขอบางสิ่ง

00:00:25.821 --> 00:00:28.401
หรือเพื่อตอบสิ่งที่นักวิจัยถาม

00:00:28.401 --> 00:00:32.101
หรือเพื่ออ้างถึงบางสิ่ง
ที่ไม่ได้มีอยู่จริง

NOTE Paragraph

00:00:32.101 --> 00:00:37.041
ความสามารถของคานซีกระตุ้นให้เกิด
การถกเถียงอย่างหนักหน่วงว่า

00:00:37.041 --> 00:00:40.151
คานซีได้เรียนรู้ภาษาไปแล้วหรือไม่

NOTE Paragraph

00:00:40.151 --> 00:00:43.851
สิ่งที่เราเรียกว่าภาษานั้น
เป็นมากกว่าแค่เรื่องของการสื่อสาร

00:00:43.851 --> 00:00:46.511
ภาษาเป็นเรื่องของการแบ่งปัน
เรื่องราวต่าง ๆ ของเรา

00:00:46.511 --> 00:00:49.871
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล่า ความคิดเห็น คำถาม
อดีตหรืออนาคต

00:00:49.871 --> 00:00:52.801
เวลาและสถานที่ในจินตนาการ
รวมถึงความคิด

00:00:52.801 --> 00:00:54.811
โดยพื้นฐานแล้ว
ภาษาจึงมีลักษณะที่เปิดกว้าง

00:00:54.811 --> 00:00:59.005
และสามารถใช้พูดถึงสิ่งต่าง ๆ
ได้อย่างไม่มีขีดจำกัด

NOTE Paragraph

00:00:59.005 --> 00:01:03.121
นักวิจัยหลายคนเชื่อว่า
มีเพียงมนุษย์เท่านั้นที่มีภาษา

00:01:03.121 --> 00:01:07.741
เขาเชื่อว่าการสื่อสารของสัตว์ชนิดอื่น
ที่ใช้เสียงร้องและท่าทางนั้นไม่ใช่ภาษา

00:01:07.741 --> 00:01:12.290
เสียงร้องและท่าทางแต่ละแบบนี้
ถูกใช้เพื่อสื่อถึงบางสิ่ง

00:01:12.290 --> 00:01:14.510
และมีขอบเขตของสิ่งที่สื่ออย่างจำกัด

00:01:14.510 --> 00:01:17.870
ซึ่งไม่สามารถรวมเข้ากัน
เป็นความคิดที่ซับซ้อนได้

00:01:17.870 --> 00:01:21.280
เช่น ลิงอาจมีเสียงร้องเตือนจำเพาะ

00:01:21.280 --> 00:01:24.550
ที่ใช้สำหรับสัตว์นักล่าบางชนิด
เช่น งู

00:01:24.550 --> 00:01:29.459
แต่สำหรับภาษา เรามีวิธีพูดให้ "ระวังงู" 
หลายวิธีจนนับไม่ถ้วน

00:01:29.459 --> 00:01:33.404
ตอนนี้ เรายังไม่เห็นว่าการสื่อสารของสัตว์
จะมีความเปิดกว้าง

00:01:33.404 --> 00:01:34.724
เหมือนอย่างภาษาของมนุษย์

00:01:34.724 --> 00:01:37.574
เรายังไม่รู้แน่ชัดว่าสัตว์คิดอะไร

00:01:37.574 --> 00:01:40.053
จึงเป็นไปได้ว่าการนิยามภาษาเช่นนี้

00:01:40.053 --> 00:01:43.103
หรือวิธีชี้วัดความเป็นภาษาของเรานี้ 
จะไม่เข้ากันกับภาษาของสัตว์

00:01:43.103 --> 00:01:46.593
แต่เท่าที่เรารู้
มีเพียงมนุษย์เท่านั้นที่มีภาษา

00:01:46.593 --> 00:01:50.593
ในขณะที่มนุษย์พูดภาษาที่แตกต่างกัน
ประมาณ 7,000 ภาษา

00:01:50.593 --> 00:01:53.323
เด็กทุกคนยังสามารถเรียนรู้ภาษาใดก็ได้

00:01:53.323 --> 00:01:56.813
นั่นชี้ให้เห็นว่ากลไกทางชีววิทยา
อยู่เบื้องหลังภาษา

00:01:56.813 --> 00:01:59.003
และเป็นเรื่องปกติสำหรับเราทุกคน

NOTE Paragraph

00:01:59.003 --> 00:02:01.663
แล้วภาษามีความหมายต่อมนุษย์อย่างไร

00:02:01.663 --> 00:02:05.931
มันช่วยให้เราทำอะไรได้บ้าง
และเราได้มันมาได้อย่างไร

NOTE Paragraph

00:02:05.931 --> 00:02:10.210
แน่นอนว่าเรายังถกเถียงกันอยู่ว่า
เราได้รับความสามารถนี้มาเมื่อไร

00:02:10.210 --> 00:02:13.720
ชิมแปนซีและโบโนโบ
คือญาติที่ใกล้ชิดที่สุดของเรา

00:02:13.720 --> 00:02:17.870
แต่สายวิวัฒนาการที่กลายมาเป็นมนุษย์
ได้แยกออกจากลิงใหญ่ชนิดอื่น

00:02:17.870 --> 00:02:20.580
เมื่อประมาณกว่า 4 ล้านปีที่แล้ว

NOTE Paragraph

00:02:20.580 --> 00:02:24.350
ในระหว่างนั้น ยังมีอีกหลายสปีชีส์
ที่ทั้งหมดสูญพันธ์ไปแล้ว

00:02:24.350 --> 00:02:29.167
ซึ่งยากจะรู้แน่ชัดว่าพวกมันมีภาษา
หรืออะไรบางอย่างเช่นนั้นหรือไม่

00:02:29.167 --> 00:02:33.277
แต่ลิงใหญ่ก็ได้ให้คำใบ้ที่มีค่า
ต่อการเข้าใจจุดกำเนิดของภาษา

00:02:33.277 --> 00:02:37.277
ภาษาอาจเริ่มจากการใช้ท่าทาง
มากกว่าคำพูด

00:02:37.277 --> 00:02:40.662
ลิงใหญ่สื่อสารด้วยท่าทางต่อกัน
ในป่าอย่างเป็นอิสระ

00:02:40.662 --> 00:02:42.622
มากกว่าที่จะใช้เสียงร้อง

NOTE Paragraph

00:02:42.622 --> 00:02:46.072
ภาษาอาจเริ่มต้นเป็นรูปเป็นร่าง
ในสมัยไพลสโตซีน

00:02:46.072 --> 00:02:50.314
นั่นคือประมาณ 2-3 ล้านปีที่แล้ว
พร้อมกับการกำเนิดของสกุลโฮโม

00:02:50.314 --> 00:02:54.509
ซึ่งวิวัฒนาการมาเป็นพวกเรา
โฮโมเซเปียนส์ในท้ายที่สุด

00:02:54.509 --> 00:02:59.347
โฮโมมีสมองใหญ่ขึ้นสามเท่า เดินด้วยสองขา
และมีมืออิสระที่ใช้เพื่อสื่อสาร

00:02:59.347 --> 00:03:02.497
เป็นไปได้ว่ามีการเปลี่ยนจาก
การสื่อสารด้วยท่าทาง

00:03:02.497 --> 00:03:04.060
มาเป็นการสื่อสารด้วยภาษามือ

00:03:04.060 --> 00:03:07.060
จากการใช้นิ้วชี้ไปยังสิ่งต่าง ๆ
และแสดงท่าทาง

00:03:07.060 --> 00:03:10.353
ไปสู่การสื่อสารอย่างเป็นนามธรรม
และมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

NOTE Paragraph

00:03:10.353 --> 00:03:15.384
ความเป็นนามธรรมของการสื่อสารด้วยท่าทาง
น่าจะลบล้างความจำเป็นของการมองเห็น

00:03:15.384 --> 00:03:18.394
และเป็นการตั้งฐานรองรับ
การเปลี่ยนไปสู่ภาษาพูด

00:03:18.394 --> 00:03:21.484
การเปลี่ยนผ่านนี้น่าจะมาในภายหลัง

00:03:21.484 --> 00:03:25.956
การใช้เสียงพูดติดต่อกันยาว ๆ
ขึ้นอยู่กับรูปร่างของทางเดินเสียง

00:03:25.956 --> 00:03:30.356
แม้แต่บรรพบุรุษที่ใกล้กับเรามากที่สุด
อย่างนีแอนเดอทัล และเดนิโซแวน

00:03:30.356 --> 00:03:32.716
ก็ไม่ได้มีทางเดินเสียงที่เหมาะแก่การพูด

00:03:32.716 --> 00:03:34.986
พวกเขาจึงมีเสียงพูดที่จำกัด

00:03:34.986 --> 00:03:36.976
และรวมถึงการใช้ภาษาได้อย่างจำกัดด้วย

00:03:36.976 --> 00:03:40.156
มีเพียงมนุษย์เท่านั้น 
ที่มีทางเดินเสียงที่ดีที่สุด

00:03:40.156 --> 00:03:45.544
การพูดทำให้เราสามารถใช้มือเพื่อทำสิ่งต่าง ๆ
เช่น ใช้เครื่องมือ และขนสิ่งของ

00:03:45.544 --> 00:03:48.074
ดังนั้นอาจเป็นเพราะการเกิดขึ้นของการพูด

00:03:48.074 --> 00:03:52.394
ไม่ใช่ตัวภาษาเอง ที่ทำให้สปีชีส์ของเรา
ขึ้นมามีอำนาจ

NOTE Paragraph

00:03:52.394 --> 00:03:57.894
ภาษานั้นเกี่ยวข้องอย่างลึกซึ้ง
กับความคิดที่ซับซ้อน การรับรู้ การเคลื่อนไหว

00:03:57.894 --> 00:04:01.998
ซึ่งยากที่จะแยกออกจากจุดกำเนิดทางชีววิทยา

00:04:01.998 --> 00:04:04.448
แต่ก็ยังมีสิ่งที่ลึกลับที่สุดอยู่

00:04:04.448 --> 00:04:08.178
ความสามารถทางภาษาหล่อหลอม
ความเป็นมนุษย์มากแค่ไหน

00:04:08.178 --> 00:04:11.338
และความเป็นมนุษย์
มีผลต่อรูปแบบของภาษาแค่ไหน

00:04:11.338 --> 00:04:15.638
อะไรมาก่อน ระหว่างภาพที่เป็นไปได้จำนวนมาก
ที่เราสามารถจินตนาการได้

00:04:15.638 --> 00:04:17.788
กับความสามารถของเรา
ในการแบ่งปันสิ่งเหล่านั้น