Ah, Dünya'nın okyanusları.

Çok güzeller, ilham veriyorlar
ve hayat sağlıyorlar.

Onlar ayrıca fark ettiğiniz gibi
az çok bozulmuş hâlde.

Örneğin Seyşeller'de,

insan hareketleri ve iklim değişikliği
mercanları mahvetti.

Aşırı avlanma balık stoklarını sıfırladı.

Biyo çeşitlilik tehlikede.

Öyleyse ne yapabiliriz?

Tabii ki bazı koruma yöntemleri.

Doğa çok esnek.

Deniz alanları
stratejik olarak korunduğunda

tüm ekosistemler
eski gücüne kavuşabilir.

Ancak denizel korunma alanı
yaratmak kolay değil.

İlk olarak nereyi koruyacağınızı
çözmeniz gerekiyor.

Bu mercan kayalıkları uluslararası
avlanma rotasını kaplıyor

ve bu balık kuluçkasıyla
etkileşime giriyor.

Her şey birbiriyle ilişkili.

Ve deniz koruma planlarında

bir alanın diğerini nasıl etkilediği
dikkate alınmalı.

Bir de herkesin buna katılımını
sağlamak gerek.

Kıyısal ekonomiler genelde
balıkçılık ve turizme dayanıyor.

Halk işini yapamayacağını düşünürse

alanın başarılı olması için gereken
yerel destek şansınız ortadan kalkar.

Deniz koruma alanları güçlendirilmeli de.

Bu da hükûmetin bizzat
plana dâhil olması gerek demek.

Para desteği yeterli olmayacak.

Son olarak da koruma para gerektiriyor.

Çok para.

Ada ve kıyısal ulus hükûmetleri
sularını korumak isteyebilir

ama bu ulusların genellikle
çok borcu var

ve korumayı öncelik yapmak için
güçleri yetmiyor.

Deniz koruması finansmanı için
hayırseverlere güvenirsek

belki burada küçük bir koruma alanı,

şurada da küçük bir tane elde ederiz.

Ama uzun etkili olabilmesi için.
daha hızlı bir şekilde

daha çok deniz koruma alanı lazım.

Öyleyse akıllı okyanus koruması
nasıl bir şey?

Hem yerli ekonomiyi hem de karmaşık
ekosistemleri dikkate alan

hükûmet desteği ve dikkatli planlamayı

ve de parayı nasıl elde ederiz?

Nature Conservancy'den
cesur bir fikri

sizinle paylaşmak istiyoruz.

Bu fikir, bütün bunları
tek hamlede kapsamayı hedefliyor.

Şunu fark ettiler ki
ada ve kıyı uluslarının borçları

onları koruma amaçlarına
ulaştıracak yegane şey.

TNC'nin fikri bu borcu
yeniden yapılandırarak

finansman ve siyasi iradeyi canlandırmak

ve böylelikle kayalıkları, mangrov
ve balık av alanlarını korumak.

Örneğin daha iyi bir faiz oranından
faydalanmak için

evinizi yeniden finanse ederseniz

belki de çatı yalıtımı için
para artırabilirsiniz.

Blue Bonds for Conservation'ın
kıyısal ülkeler için yaptığı şey bu.

Borcu yeniden finanse edin,

parayı, denizel koruma alanı
yapmada kullanın.

Bağımsız borç yapılandırması
tabii ki bundan daha karmaşık

ama temel olarak böyle.

Yatırımcılar hemen
40 milyon dolar harcarsa

1,6 milyarlık okyanus korumasına
yol verebilir.

İşte iş bu şekilde yapılıyor.

Adım 1: Anlaşmayı sağlamak.

Kıyısal bir ulus kendi okyanus alanlarının
en az %30'unu koruyabilir.

Karşılığında Nature Conservancy;
yatırımcılar, kamu finansmanları

ve uluslararası gelişim örgütlerini
dâhil ederek

ülkenin borcunun bir kısmını yeniden
yapılandırmayı görüşecekler,

bu daha düşük faiz oranları
ve daha uzun ödeme vadeleri demek.

Adım 2: Bir deniz planı yaratmak.

Aynı anda Nature Conervancy
hem deniz bilimcilerle çalışıyor

hem de hükûmet liderleri
ve yerel hissedarlarla,

böylece insanların ihtiyaçlarıyla

okyanus ihtiyaçlarını birleştirecek
ayrıntılı bir plan yaratmaya çalışacak.

Adım 3: Uzun ömürlülük için aktive etmek.

TNC bağımsız sürdürülen koruma 
güven fonu kuruyor.

Borç yapılandırmasından gelen para

yeni koruma alanlarını
desteklemek için bu fona gidiyor.

Bu fon, daha sonra taahhütleri için
hükûmetleri sorumlu tutuyor,

Blue Bonds'un gerçek koruma
çalışmalarını finanse etmesini sağlıyor.

Bu işe yarayabilir mi?

Çoktan yaradı bile.

2016'da Seyşeller'de ulusal koruma planı
yaratmada yardımcı oldu.

TNC, hükûmetin 22 milyarlık borcunu
yeniden yapılandırdı.

Karşılığında hükûmet deniz alanlarının
%30'unu korumak üzere anlaştı.

Bugün, 400.000 km kare
okyanus alanını korumak için

Seyşeller yola koyulmuş durumda.

Bu alan kabaca Almanya büyüklüğünde.

Seyşeller mercan kayalıklarını koruyor,

balıkçılığını tazeliyor,

iklim değişikliğine
dayanıklılığını geliştiriyor.

Aynı anda, ekonomisini güçlendiriyor.

Bu başarı diğer hükûmetlere not aldırıyor.

Çoğu katılmak istiyor.

Bunu büyük çapta
ölçeklendirme fırsatı var.

Ve hızlı bir şekilde.

TNC bunun mümkün olduğu
20 ulus daha belirledi.

Ama yapmak için çekirdek sermaye gerek.

Ve tüm paydaşlarla çalışarak
anlaşmaları yapılandıracak

ve koruma planları geliştirebilecek
yerel ekipler bulmak için de.

İhtiyaç duyulan desteği
beş yıl içinde elde edebilirlerse

dört milyon km kare
okyanus alanını koruyabilirler.

Bu 10 Almanya demek.

Bu, tüm dünya okyanuslarındaki
koruma alanlarını

inanılmaz bir %15 oranıyla artırabilir.

Dünyanın devasa
mercan kayalıklarının yenilenmesini

ve sayısız türe koruma sunulmasını sağlar.

Bu gerçekten harika olurdu.

Ve bu sadece bir başlangıç.

Dünyada böyle bir borç dönüştürmenin
işe yarayacağı 20 değil,

neredeyse 100 ülke var.

Bu yaklaşımla herkes kazanır.

Hükûmetler, yerel vatandaşlar,
finansmanlar

ve en önemlisi okyanuslarımız.

Yani aslında, hepimiz kazanıyoruz.

Ah, Dünya'nın okyanusları.

[Audacious Project]