1
00:00:00,000 --> 00:00:02,643
Ah, Dünya'nın okyanusları.

2
00:00:02,667 --> 00:00:05,875
Çok güzeller, ilham veriyorlar
ve hayat sağlıyorlar.

3
00:00:06,250 --> 00:00:10,000
Onlar ayrıca fark ettiğiniz gibi
az çok bozulmuş hâlde.

4
00:00:10,417 --> 00:00:11,934
Örneğin Seyşeller'de,

5
00:00:11,958 --> 00:00:15,434
insan hareketleri ve iklim değişikliği
mercanları mahvetti.

6
00:00:15,458 --> 00:00:18,018
Aşırı avlanma balık stoklarını sıfırladı.

7
00:00:18,042 --> 00:00:19,851
Biyo çeşitlilik tehlikede.

8
00:00:19,875 --> 00:00:21,184
Öyleyse ne yapabiliriz?

9
00:00:21,208 --> 00:00:23,851
Tabii ki bazı koruma yöntemleri.

10
00:00:23,875 --> 00:00:25,601
Doğa çok esnek.

11
00:00:25,625 --> 00:00:27,809
Deniz alanları
stratejik olarak korunduğunda

12
00:00:27,833 --> 00:00:30,268
tüm ekosistemler
eski gücüne kavuşabilir.

13
00:00:30,292 --> 00:00:33,226
Ancak denizel korunma alanı
yaratmak kolay değil.

14
00:00:33,250 --> 00:00:36,101
İlk olarak nereyi koruyacağınızı
çözmeniz gerekiyor.

15
00:00:36,125 --> 00:00:39,226
Bu mercan kayalıkları uluslararası
avlanma rotasını kaplıyor

16
00:00:39,250 --> 00:00:41,393
ve bu balık kuluçkasıyla
etkileşime giriyor.

17
00:00:41,417 --> 00:00:43,101
Her şey birbiriyle ilişkili.

18
00:00:43,125 --> 00:00:44,760
Ve deniz koruma planlarında

19
00:00:44,760 --> 00:00:47,434
bir alanın diğerini nasıl etkilediği
dikkate alınmalı.

20
00:00:47,458 --> 00:00:49,976
Bir de herkesin buna katılımını
sağlamak gerek.

21
00:00:50,000 --> 00:00:52,809
Kıyısal ekonomiler genelde
balıkçılık ve turizme dayanıyor.

22
00:00:52,833 --> 00:00:54,851
Halk işini yapamayacağını düşünürse

23
00:00:54,875 --> 00:00:59,034
alanın başarılı olması için gereken
yerel destek şansınız ortadan kalkar.

24
00:00:59,042 --> 00:01:01,643
Deniz koruma alanları güçlendirilmeli de.

25
00:01:01,667 --> 00:01:05,184
Bu da hükûmetin bizzat
plana dâhil olması gerek demek.

26
00:01:05,208 --> 00:01:06,934
Para desteği yeterli olmayacak.

27
00:01:06,958 --> 00:01:09,518
Son olarak da koruma para gerektiriyor.

28
00:01:09,542 --> 00:01:10,809
Çok para.

29
00:01:10,833 --> 00:01:14,393
Ada ve kıyısal ulus hükûmetleri
sularını korumak isteyebilir

30
00:01:14,417 --> 00:01:16,476
ama bu ulusların genellikle
çok borcu var

31
00:01:16,500 --> 00:01:19,018
ve korumayı öncelik yapmak için
güçleri yetmiyor.

32
00:01:19,042 --> 00:01:22,476
Deniz koruması finansmanı için
hayırseverlere güvenirsek

33
00:01:22,500 --> 00:01:24,217
belki burada küçük bir koruma alanı,

34
00:01:24,217 --> 00:01:26,184
şurada da küçük bir tane elde ederiz.

35
00:01:26,208 --> 00:01:28,809
Ama uzun etkili olabilmesi için.
daha hızlı bir şekilde

36
00:01:28,833 --> 00:01:30,476
daha çok deniz koruma alanı lazım.

37
00:01:30,500 --> 00:01:33,851
Öyleyse akıllı okyanus koruması
nasıl bir şey?

38
00:01:33,875 --> 00:01:37,184
Hem yerli ekonomiyi hem de karmaşık
ekosistemleri dikkate alan

39
00:01:37,208 --> 00:01:39,684
hükûmet desteği ve dikkatli planlamayı

40
00:01:39,708 --> 00:01:41,893
ve de parayı nasıl elde ederiz?

41
00:01:41,917 --> 00:01:44,184
Nature Conservancy'den
cesur bir fikri

42
00:01:44,208 --> 00:01:45,809
sizinle paylaşmak istiyoruz.

43
00:01:45,833 --> 00:01:48,601
Bu fikir, bütün bunları
tek hamlede kapsamayı hedefliyor.

44
00:01:48,625 --> 00:01:51,768
Şunu fark ettiler ki
ada ve kıyı uluslarının borçları

45
00:01:51,792 --> 00:01:55,809
onları koruma amaçlarına
ulaştıracak yegane şey.

46
00:01:55,833 --> 00:01:58,184
TNC'nin fikri bu borcu
yeniden yapılandırarak

47
00:01:58,208 --> 00:02:00,393
finansman ve siyasi iradeyi canlandırmak

48
00:02:00,417 --> 00:02:03,684
ve böylelikle kayalıkları, mangrov
ve balık av alanlarını korumak.

49
00:02:03,708 --> 00:02:06,143
Örneğin daha iyi bir faiz oranından
faydalanmak için

50
00:02:06,167 --> 00:02:08,268
evinizi yeniden finanse ederseniz

51
00:02:08,292 --> 00:02:10,851
belki de çatı yalıtımı için
para artırabilirsiniz.

52
00:02:10,875 --> 00:02:14,726
Blue Bonds for Conservation'ın
kıyısal ülkeler için yaptığı şey bu.

53
00:02:14,750 --> 00:02:16,038
Borcu yeniden finanse edin,

54
00:02:16,042 --> 00:02:19,059
parayı, denizel koruma alanı
yapmada kullanın.

55
00:02:19,083 --> 00:02:22,393
Bağımsız borç yapılandırması
tabii ki bundan daha karmaşık

56
00:02:22,417 --> 00:02:24,018
ama temel olarak böyle.

57
00:02:24,042 --> 00:02:26,476
Yatırımcılar hemen
40 milyon dolar harcarsa

58
00:02:26,500 --> 00:02:30,434
1,6 milyarlık okyanus korumasına
yol verebilir.

59
00:02:30,458 --> 00:02:32,184
İşte iş bu şekilde yapılıyor.

60
00:02:32,208 --> 00:02:34,601
Adım 1: Anlaşmayı sağlamak.

61
00:02:34,625 --> 00:02:38,934
Kıyısal bir ulus kendi okyanus alanlarının
en az %30'unu koruyabilir.

62
00:02:38,958 --> 00:02:43,067
Karşılığında Nature Conservancy;
yatırımcılar, kamu finansmanları

63
00:02:43,067 --> 00:02:45,316
ve uluslararası gelişim örgütlerini
dâhil ederek

64
00:02:45,316 --> 00:02:48,379
ülkenin borcunun bir kısmını yeniden
yapılandırmayı görüşecekler,

65
00:02:48,379 --> 00:02:51,291
bu daha düşük faiz oranları
ve daha uzun ödeme vadeleri demek.

66
00:02:51,291 --> 00:02:53,559
Adım 2: Bir deniz planı yaratmak.

67
00:02:53,583 --> 00:02:57,042
Aynı anda Nature Conervancy
hem deniz bilimcilerle çalışıyor

68
00:02:57,042 --> 00:02:59,351
hem de hükûmet liderleri
ve yerel hissedarlarla,

69
00:02:59,375 --> 00:03:01,398
böylece insanların ihtiyaçlarıyla

70
00:03:01,398 --> 00:03:04,934
okyanus ihtiyaçlarını birleştirecek
ayrıntılı bir plan yaratmaya çalışacak.

71
00:03:04,958 --> 00:03:07,476
Adım 3: Uzun ömürlülük için aktive etmek.

72
00:03:07,500 --> 00:03:11,476
TNC bağımsız sürdürülen koruma 
güven fonu kuruyor.

73
00:03:11,500 --> 00:03:13,195
Borç yapılandırmasından gelen para

74
00:03:13,195 --> 00:03:15,851
yeni koruma alanlarını
desteklemek için bu fona gidiyor.

75
00:03:15,875 --> 00:03:19,101
Bu fon, daha sonra taahhütleri için
hükûmetleri sorumlu tutuyor,

76
00:03:19,125 --> 00:03:22,334
Blue Bonds'un gerçek koruma
çalışmalarını finanse etmesini sağlıyor.

77
00:03:22,334 --> 00:03:23,684
Bu işe yarayabilir mi?

78
00:03:23,708 --> 00:03:25,000
Çoktan yaradı bile.

79
00:03:25,750 --> 00:03:29,958
2016'da Seyşeller'de ulusal koruma planı
yaratmada yardımcı oldu.

80
00:03:31,417 --> 00:03:34,976
TNC, hükûmetin 22 milyarlık borcunu
yeniden yapılandırdı.

81
00:03:35,000 --> 00:03:39,476
Karşılığında hükûmet deniz alanlarının
%30'unu korumak üzere anlaştı.

82
00:03:39,500 --> 00:03:42,043
Bugün, 400.000 km kare
okyanus alanını korumak için

83
00:03:42,043 --> 00:03:44,518
Seyşeller yola koyulmuş durumda.

84
00:03:44,542 --> 00:03:46,893
Bu alan kabaca Almanya büyüklüğünde.

85
00:03:46,917 --> 00:03:49,184
Seyşeller mercan kayalıklarını koruyor,

86
00:03:49,208 --> 00:03:50,893
balıkçılığını tazeliyor,

87
00:03:50,917 --> 00:03:53,768
iklim değişikliğine
dayanıklılığını geliştiriyor.

88
00:03:53,792 --> 00:03:56,976
Aynı anda, ekonomisini güçlendiriyor.

89
00:03:57,000 --> 00:03:59,684
Bu başarı diğer hükûmetlere not aldırıyor.

90
00:03:59,708 --> 00:04:01,268
Çoğu katılmak istiyor.

91
00:04:01,292 --> 00:04:04,018
Bunu büyük çapta
ölçeklendirme fırsatı var.

92
00:04:04,042 --> 00:04:05,309
Ve hızlı bir şekilde.

93
00:04:05,333 --> 00:04:09,559
TNC bunun mümkün olduğu
20 ulus daha belirledi.

94
00:04:09,583 --> 00:04:11,476
Ama yapmak için çekirdek sermaye gerek.

95
00:04:11,500 --> 00:04:14,268
Ve tüm paydaşlarla çalışarak
anlaşmaları yapılandıracak

96
00:04:14,268 --> 00:04:17,309
ve koruma planları geliştirebilecek
yerel ekipler bulmak için de.

97
00:04:17,333 --> 00:04:20,351
İhtiyaç duyulan desteği
beş yıl içinde elde edebilirlerse

98
00:04:20,375 --> 00:04:23,184
dört milyon km kare
okyanus alanını koruyabilirler.

99
00:04:23,208 --> 00:04:24,518
Bu 10 Almanya demek.

100
00:04:24,542 --> 00:04:26,851
Bu, tüm dünya okyanuslarındaki
koruma alanlarını

101
00:04:26,875 --> 00:04:29,884
inanılmaz bir %15 oranıyla artırabilir.

102
00:04:30,000 --> 00:04:33,434
Dünyanın devasa
mercan kayalıklarının yenilenmesini

103
00:04:33,458 --> 00:04:36,393
ve sayısız türe koruma sunulmasını sağlar.

104
00:04:36,417 --> 00:04:38,351
Bu gerçekten harika olurdu.

105
00:04:38,375 --> 00:04:40,101
Ve bu sadece bir başlangıç.

106
00:04:40,125 --> 00:04:44,529
Dünyada böyle bir borç dönüştürmenin
işe yarayacağı 20 değil,

107
00:04:44,542 --> 00:04:45,809
neredeyse 100 ülke var.

108
00:04:45,833 --> 00:04:47,976
Bu yaklaşımla herkes kazanır.

109
00:04:48,000 --> 00:04:51,268
Hükûmetler, yerel vatandaşlar,
finansmanlar

110
00:04:51,292 --> 00:04:53,851
ve en önemlisi okyanuslarımız.

111
00:04:53,875 --> 00:04:55,625
Yani aslında, hepimiz kazanıyoruz.

112
00:04:56,917 --> 00:04:59,000
Ah, Dünya'nın okyanusları.

113
00:05:01,792 --> 00:05:03,875
[Audacious Project]