WEBVTT

00:00:00.760 --> 00:00:03.735
Các bạn ở đây đã ai
từng sử dụng bảng tính điện tử,

00:00:03.760 --> 00:00:05.240
như là Microsoft Excel?

00:00:06.240 --> 00:00:07.496
Rất nhiều!

00:00:07.520 --> 00:00:12.096
Có doanh nhân nào ở đây đã từng 
dùng bảng tính thủ công?

00:00:12.120 --> 00:00:15.200
như cha tôi đã làm với doanh nghiệp 
in nhỏ tại Philadelphia?

00:00:16.160 --> 00:00:17.320
Ít hơn rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:00:17.920 --> 00:00:20.520
đó chính là cách làm 
của hàng trăm năm trước

00:00:21.480 --> 00:00:24.496
Vào đầu những năm 1917, tôi bắt đầu nhen 
nhóm một ý tưởng

00:00:24.520 --> 00:00:26.920
cái mà sau này là VisiCalc 
( bảng tính đầu tiên)

00:00:27.480 --> 00:00:29.136
Và năm tiếp theo

00:00:29.160 --> 00:00:32.439
Nó đã chạy trên một sản phẩm mới
- máy tính cá nhân Apple II

00:00:33.240 --> 00:00:37.296
các bạn có thể đã cho rằng
mọi thứ đã thay đổi khi mà

00:00:37.320 --> 00:00:39.496
sáu năm sau đó
tờ WSJ đã xuất bản một bài báo

00:00:39.520 --> 00:00:42.800
Cho bạn biết VisilCalc là gì
Và có thể bạn đang dùng nó

NOTE Paragraph

00:00:43.760 --> 00:00:46.720
Steve Jobs trở lại vào 1990

00:00:47.160 --> 00:00:50.400
nói rằng " Bảng tính kéo các 
ngành công nghiệp về phía trước

00:00:50.880 --> 00:00:54.800
VisiCalc kéo theo sự thành công
của Apple hơn bất cứ sự kiện nào"

00:00:55.440 --> 00:00:56.600
Trong một
ghi chú

00:00:57.600 --> 00:01:00.736
Steve viết: Nếu VisiCalc 
được viết cho máy tính khác

00:01:00.760 --> 00:01:02.960
thì bạn sẽ phải phỏng vấn như bây giờ

NOTE Paragraph

00:01:03.360 --> 00:01:09.736
Thế nên, VisiCalc hữu ích rất nhiều 
cho công việc văn phòng

00:01:09.760 --> 00:01:10.920
Nó đã hoạt động như thế nào

00:01:11.680 --> 00:01:14.600
Nó là gì, tôi đã làm gì để nó thực hiện 
đúng chức năng của mình

00:01:15.920 --> 00:01:21.256
Tôi học lập trình vào 1966 khi tôi 15 tuổi

00:01:21.280 --> 00:01:23.520
Chỉ một vài tháng 
sau khi bức ảnh này được chụp

00:01:24.200 --> 00:01:27.160
Thời điểm đó thì một vài học sinh
đã được tiếp xúc với máy tính

00:01:27.560 --> 00:01:31.056
Nhưng nhờ vào may mắn và
một tinh thần kiên cường

00:01:31.080 --> 00:01:33.320
Tôi đã đem theo máy tính
khắp thành phố

NOTE Paragraph

00:01:34.200 --> 00:01:39.080
Sau phí phạm thời gian ở Woodstock
Tôi rời MIT để đi học

00:01:39.520 --> 00:01:42.600
Nơi mà để kiếm ra tiền
I đã làm việc cho đề án Multics

00:01:43.320 --> 00:01:48.336
Multics là hệ thống chia sẻ 
thời gian tương tác đầu tiên

00:01:48.360 --> 00:01:51.536
Các bạn đã từng nghe về hệ thống
vận hành Linux và Unix chưa?

00:01:51.560 --> 00:01:52.800
Chúng xuất phát từ Multics

00:01:53.320 --> 00:01:55.616
Tôi làm việc cho phiên bản Multics

00:01:55.640 --> 00:01:59.456
mà chúng ta biết đến như là 
ngôn ngữ máy tính được phân tích

00:01:59.480 --> 00:02:01.936
Được sử dụng ở kể cả
lĩnh vực ngoài máy tính

00:02:01.960 --> 00:02:04.960
để tính toán khi đươc đặt
ở bộ phận kết nối máy tính

NOTE Paragraph

00:02:05.560 --> 00:02:07.816
Sau khi tốt nghiệp MIT

00:02:07.840 --> 00:02:10.680
Tôi làm việc cho 
Digital Equipment Corporation

00:02:11.320 --> 00:02:14.496
ở đó, tôi làm về phần mềm

00:02:14.520 --> 00:02:17.360
cho một lĩnh vực mới của việc
viết chương trình điện toán hóa

00:02:17.800 --> 00:02:22.136
Tôi giúp các báo thay đổi 
máy đánh chữ

00:02:22.160 --> 00:02:23.360
bằng các máy tính

00:02:23.880 --> 00:02:25.096
Tôi viết phần mềm

00:02:25.120 --> 00:02:28.816
Và sau đó ra khỏi ngoài lĩnh vực
đến những nơi như là Kansas City Star,

00:02:28.840 --> 00:02:31.256
Nơi mà tôi dạy những người dùng máy tính
và lấy phản hồi

00:02:31.280 --> 00:02:33.136
Đó là trải nghiệm thực tế

00:02:33.160 --> 00:02:36.400
khá là khác so với những gì tôi thấy
trong phòng thí nghiệm ở MIT

NOTE Paragraph

00:02:37.880 --> 00:02:40.496
Sau đó tôi làm chủ dự án

NOTE Paragraph

00:02:40.520 --> 00:02:45.320
của phần mềm cho bộ xử lý
máy tính đầu tiên của DEC

00:02:45.720 --> 00:02:51.216
Giống như với máy đánh chữ, phần
quan trọng là sử dụng giao diện

00:02:51.240 --> 00:02:55.320
phải vừa nhuần nhuyễn và hiệu quả
cho cả những người không chuyên

00:02:56.360 --> 00:03:00.336
Sau khi làm ở DEC,
tôi làm việc cho một công ty nhỏ

00:03:00.360 --> 00:03:06.480
công ty đó đã tạo ra máy đếm tiền điện tử
cho ngành công nghiệp đồ ăn nhanh

00:03:07.360 --> 00:03:11.056
Nhưng tôi luôn muốn khởi nghiệp
với người bạn của mình - Bob Frankston

00:03:11.080 --> 00:03:13.456
Người tôi gặp lúc còn ở dự án Multics 
ở MIT

00:03:13.480 --> 00:03:17.176
Vậy nên tôi quyết định trở lại trường 
để tập trung học kinh doanh

00:03:17.200 --> 00:03:19.976
Mùa thu 1977

00:03:20.000 --> 00:03:23.000
Tôi theo học MBA ở 
Đại học kinh doanh Harvard

00:03:23.840 --> 00:03:26.336
Tôi là một trong số rất ít sinh viên

00:03:26.360 --> 00:03:29.200
có nền tảng ở lập trình máy tính

00:03:30.080 --> 00:03:33.256
Vẫn còn một bức ảnh kỷ yếu hồi đó

NOTE Paragraph

00:03:33.280 --> 00:03:34.296
( khán giả cười)

NOTE Paragraph

00:03:34.320 --> 00:03:36.936
ở Harvard chúng tôi 
được học theo phương pháp case

00:03:36.960 --> 00:03:38.896
Chúng tôi sẽ làm 
3 trường hợp mỗi ngày

00:03:38.920 --> 00:03:44.640
Các trường hợp bao gồm vài trang miêu 
tả các tình huống kinh doanh

00:03:45.600 --> 00:03:50.176
Họ thường có những triển lãm
thường về từ và các con số

00:03:50.200 --> 00:03:53.360
đặt theo từng tình huống cụ thể

00:03:53.840 --> 00:03:55.776
Chúng luôn khác nhau

00:03:55.800 --> 00:03:57.016
Đây là bài về nhà của tôi

00:03:57.040 --> 00:04:00.216
lại là số, từ 
đặt theo cách có thể hiểu được

00:04:00.240 --> 00:04:04.320
Nhiều phép tính toán
gần gũi với máy tính bây giờ

00:04:04.720 --> 00:04:06.600
đây là máy tính của tôi

00:04:08.200 --> 00:04:10.976
vào Halloween, tôi đã hóa trang
thành một chiếc máy tính

NOTE Paragraph

00:04:11.000 --> 00:04:12.440
( khán giả cười)

NOTE Paragraph

00:04:13.785 --> 00:04:16.976
Bắt đầu mỗi tiết học, giáo sư sẽ gọi ái đó

00:04:17.000 --> 00:04:18.279
để thuyết trình

00:04:19.079 --> 00:04:21.856
Sinh viên đó sẽ phải giải thích
những điều xảy ra

00:04:21.880 --> 00:04:25.616
và đưa ra thông tin
sau đó giáo sư sẽ ghi lại

00:04:25.640 --> 00:04:28.545
trên bảng đen trước lớp

00:04:28.569 --> 00:04:30.096
Sau đó chúng tôi sẽ thảo luận.

00:04:30.120 --> 00:04:34.576
Một trong những thứ chán nản nhất
là khi bạn đã hoàn thành bài tập

00:04:34.600 --> 00:04:37.616
và ngày hôm sau 
bạn nhận thấy mình mắc một lỗi nhỏ

00:04:37.640 --> 00:04:40.176
Mọi con số khác sau đó đều sai hết

00:04:40.200 --> 00:04:41.976
Và chẳng thể tham gia được nữa

00:04:42.000 --> 00:04:44.240
Chúng tôi phải điểm danh khi tham gia lớp học

NOTE Paragraph

00:04:45.320 --> 00:04:50.240
Ngồi với 87 con người trong lớp học
Tôi mơ giưã ban ngày nhiều

00:04:51.280 --> 00:04:55.136
Hấu hết các nhà lập trình lúc đó
làm việc với những máy tính lớn

00:04:55.160 --> 00:05:01.496
xấy dựng những hệ thống cách tân,
hệ thống tính lương và hóa đơn

00:05:01.520 --> 00:05:04.016
Tôi đã làm việc chăm chỉ
thông qua tương tác

00:05:04.040 --> 00:05:06.136
và tính toán cá nhân theo nhu cầu

00:05:06.160 --> 00:05:10.440
Thay vì nghĩ về những bản in 
thẻ đục lỗ

00:05:10.880 --> 00:05:13.656
Tôi tưởng tượng một tấm abrng thần kì

00:05:13.680 --> 00:05:17.056
mà nếu xóa bỏ một con số 
và viết cái gì khác vào

00:05:17.080 --> 00:05:19.936
thì mọi con số còn lại
tự khắc thay đổi

00:05:19.960 --> 00:05:21.720
như việc lập trình với các con số

00:05:22.600 --> 00:05:26.840
Tôi tưởng tượng máy tính mình có chuột

00:05:27.240 --> 00:05:30.200
và một bảng hiển thị
như ở trên một máy bay cứu hỏa

00:05:30.720 --> 00:05:34.856
Tôi đã gõ vài con số,
khoanh tròn và nhấn nút tính tổn

00:05:34.880 --> 00:05:38.616
Và ngay chính giữa bảng 
hiện lên đáp án

00:05:38.640 --> 00:05:41.640
Bây giờ thì tôi đã thực hiện ý tưởng đó
và đem nó vào thực tế

NOTE Paragraph

00:05:42.640 --> 00:05:45.080
Bố đã dạy tôi về bản gốc

00:05:45.560 --> 00:05:47.176
chỉ cho tôi về các mô hình

00:05:47.200 --> 00:05:50.536
mà ông ấy đã dùng
để tìm ra vị trí trên trang giấy

00:05:50.560 --> 00:05:53.096
cho những thứ mà ông ấy phải in

00:05:53.120 --> 00:05:56.056
Ông cũng dùng nó để lấy
đánh giá từ khách hàng

00:05:56.080 --> 00:05:59.680
và những sự đồng ý trước khi
gửi nó cho các tòa báo

00:06:00.440 --> 00:06:05.536
Một hành động nhỏ, 
những gì mình đang cố xây dựng

00:06:05.560 --> 00:06:07.880
sẽ giúp ta giải quyết vấn đề

00:06:08.720 --> 00:06:13.120
Giúp ta tìm ra giải pháp
với những vấn đề một cách ít tốn kém hơn

NOTE Paragraph

00:06:13.720 --> 00:06:15.960
Vì vậy tôi quyết định làm một bản gốc

00:06:16.760 --> 00:06:21.336
Tôi đến một trung tâm video có
kết nối với hệ thống của Harvard

00:06:21.360 --> 00:06:22.856
và làm việc

00:06:22.880 --> 00:06:26.136
Một trong số những vấn đề đầu tiên 
tôi gặp phải

00:06:26.160 --> 00:06:28.840
Là làm sau thể hiện giá trị 
dưới dạng công thức

00:06:29.280 --> 00:06:30.640
hây để tôi giải thích

00:06:32.000 --> 00:06:34.176
Chắc các bạn sẽ chỉ một chỗ

00:06:34.200 --> 00:06:37.296
gõ một vài từ
rồi gõ ở một vài chỗ kahsc nữa

00:06:37.320 --> 00:06:40.844
Đặt vào vài con số và rồi nhiều hơn
rồi chỉ nơi bạn muốn đáp án

00:06:41.240 --> 00:06:44.456
sau đó điểm lần thứ nhất, nhấn dấu trừ,
điểm đến lần thứ hai

00:06:44.480 --> 00:06:45.680
và nhận kết quả

00:06:46.360 --> 00:06:49.776
Vấn đề là Tôi nên viết gì vào công thức

00:06:49.800 --> 00:06:52.420
Phải là thứ máy tính hiểu được

00:06:52.444 --> 00:06:54.136
và khi nhìn vào công thức

00:06:54.160 --> 00:06:57.160
bạn cần biết nó đang hướng
đến đâu trên màn hình

00:06:57.840 --> 00:07:00.736
đầu tiên tôi nghĩ đến
cách các lập trình viên làm nó

00:07:00.760 --> 00:07:02.665
Khi bạn điểm cái gì đó lần đầu

00:07:02.689 --> 00:07:05.369
Máy tính sẽ yêu cầu bạn
đặt cho nó một cái tên duy nhất

00:07:06.760 --> 00:07:10.536
rồi nhanh thôi bạn sẽ
thấy nó thật là dài lê thê

00:07:10.560 --> 00:07:13.800
máy tính phải tự động đặt tên
và lưu trữ

00:07:14.600 --> 00:07:18.960
Vậy tại sao không sắp xếp chúng 
theo trật tự nó được tạo ra

00:07:19.480 --> 00:07:21.976
Tôi đã thử, 1, 2

00:07:22.000 --> 00:07:24.762
Nhanh sau đó tôi nhận ra 
nếu có nhiều hơn vài con số

00:07:24.786 --> 00:07:27.296
ta chẳng bao giờ nhớ được
vị trí chúng trên màn hình

NOTE Paragraph

00:07:27.320 --> 00:07:32.616
sau đó nghĩ, thay vì 
để bạn tự đặt các giá trị

00:07:32.640 --> 00:07:34.240
sao tôi không đặt ra quy tắc

00:07:34.720 --> 00:07:36.936
sau đó khi bạn chỉ vào một ô

00:07:36.960 --> 00:07:39.680
máy tính sẽ dựa vào cột và hàng
để đặt tên

00:07:40.640 --> 00:07:46.816
Và nếu dựa trên bản đồ, đặt bảng chữ cái
trên cùng và các con số bên lề trái

00:07:46.840 --> 00:07:49.736
khi chỉ B7

00:07:49.760 --> 00:07:51.960
Bạn sẽ biết chính xác vị trí trên màn hình

00:07:52.640 --> 00:07:56.880
Và nếu phải tự đánh công thức
bạn sẽ biết cách làm

00:07:57.440 --> 00:08:00.520
Giới hạn trong các ô 
đã giải quyết các vấn đề

00:08:01.200 --> 00:08:06.800
Và cũng mở ra những khả năng khác
như là sắp xếp các ô

00:08:07.360 --> 00:08:08.936
nhưng vẫn còn chưa thu hẹp lắm

00:08:08.960 --> 00:08:13.280
Bạn vẫn có thể đặt bất kì giá trị nào
vào bất kì ô nào

00:08:14.120 --> 00:08:17.960
Mãi gần 40 năm sau

NOTE Paragraph

00:08:19.109 --> 00:08:22.776
Bob và tôi đã quyết định 
xây dựng sản phẩm cùng nhau

00:08:22.800 --> 00:08:27.216
Tôi tính toán chính xác hơn
làm sao chương trình chạy đúng

00:08:27.240 --> 00:08:30.496
Tôi đã viết một tấm thẻ tham khảo
hoạt động như là tài liệu bằn chứng

00:08:30.520 --> 00:08:35.296
nó cũng giúp tôi đảm bảo rằng 
giao diện tôi đang viết

00:08:35.320 --> 00:08:38.799
có thể được giải thích chính xác
và lấy được lòng tin của mọi người

00:08:39.520 --> 00:08:44.936
Bob làm việc trên gác mái ở một
căn hộ thuê ở Arlington, Massachusetts.

00:08:44.960 --> 00:08:46.680
Đây là bên trong gác mái

00:08:48.240 --> 00:08:51.016
Bob hoãn việc ở hệ thống MIT Multics

00:08:51.040 --> 00:08:53.760
để mã hóa máy tính ở một thiết bị như này

00:08:54.400 --> 00:08:57.896
sau đó download bản chạy thử
từ một cái Apple II đi mượn

00:08:57.920 --> 00:09:01.176
qua một đường truyền điện thoại 
sử dụng một bộ nối không dùng điện

00:09:01.200 --> 00:09:02.360
sau đó là kiểm tra

NOTE Paragraph

00:09:02.920 --> 00:09:07.640
một trong số những thử nghiệm 
tôi đã chuẩn bị về thử thách Pepsi

00:09:08.720 --> 00:09:11.640
Bản in không hoạt động
nên tôi phải sao chép mọi thứ

00:09:12.480 --> 00:09:14.896
nút Save không hoạt động
nên mỗi lần nó hỏng

00:09:14.920 --> 00:09:17.920
tôi lại phải gõ lại toàn bộ

00:09:18.240 --> 00:09:22.216
ngày hôm sau trên lớp, tôi giơ tay
và được gọi, tôi nói ra vấn đề đó

00:09:22.240 --> 00:09:25.816
Tôi đã làm dự án đó trong 5 năm,
trong mọi hoàn cảnh, trường hợp

00:09:25.840 --> 00:09:29.520
VisiCalc thực sự đã có ích

NOTE Paragraph

00:09:30.160 --> 00:09:32.760
giáo sư hỏi tôi đã làm nó như thế nào

00:09:33.469 --> 00:09:36.136
Thực ra tôi không muốn kể về
chương trình bí mật đó

NOTE Paragraph

00:09:36.160 --> 00:09:37.680
( khán giả cười)

NOTE Paragraph

00:09:38.200 --> 00:09:40.056
nên tôi bảo: Em đã lấy số này, cộng lại

00:09:40.080 --> 00:09:42.176
nhân rồi trừ

NOTE Paragraph

00:09:42.200 --> 00:09:44.296
Giáo sư hỏi sao tôi không dùng tỉ lệ

NOTE Paragraph

00:09:44.320 --> 00:09:47.336
tôi đã nói rằng: hah! một tỉ lệ-
nó không chính xác lắm

00:09:47.360 --> 00:09:49.936
tôi đã không bảo rằng phép chia
không thực hiện

NOTE Paragraph

00:09:49.960 --> 00:09:53.056
(khán giả cươi)

NOTE Paragraph

00:09:53.080 --> 00:09:56.936
Cuối cùng, chúng tôi đã hoàn thành đủ 
VisiCalc

00:09:56.960 --> 00:09:58.800
để đem nó ra trước công chúng

00:09:59.440 --> 00:10:01.416
Bố tôi đã in một mẫu tham khảo

00:10:01.440 --> 00:10:03.440
để chúng tôi có thể sử dụng làm marketing

NOTE Paragraph

00:10:04.280 --> 00:10:10.056
tháng 6 năm 1979, nhà xuất bản
công bố nó ra toàn thế giới

00:10:10.080 --> 00:10:14.200
ở một cái rạp nhỏ trong hội nghị
máy tính quốc gia ở New York

00:10:14.800 --> 00:10:18.960
Tờ New York Times đã có một bài báo
châm biếm về hội nghị

00:10:19.480 --> 00:10:21.936
" Cỗ máy trình diễn như là
nghi thức tôn giáo...

00:10:21.960 --> 00:10:23.341
kể cả những tín đồ vây quanh

00:10:23.365 --> 00:10:26.461
Những họa sĩ ở Coliseum
đang thêm vào những vị thần

00:10:26.485 --> 00:10:29.656
cẩn thận ghi chữ "VISICALC" 
màu đen khổng lồ trên nền vàng

00:10:29.680 --> 00:10:31.496
tất cả reo lên "VISICALC"

00:10:31.520 --> 00:10:35.096
(kinh ngạc) New York Times :
" tất cả đều reo lên VISICALC"

NOTE Paragraph

00:10:35.120 --> 00:10:36.616
( khán giả cười)

NOTE Paragraph

00:10:36.640 --> 00:10:40.896
đó cũng là lần cuối cùng đề cập 
đến bảng tính điện tử

00:10:40.920 --> 00:10:44.816
từ những tờ báo kinh doanh nổi tiếng
trong khoảng 2 năm

00:10:44.840 --> 00:10:46.976
hầu hết mọi người vẫn chưa có nó

00:10:47.000 --> 00:10:48.200
Chỉ một vài đã sở hữu

NOTE Paragraph

00:10:48.920 --> 00:10:53.120
Tháng 10 năm 1979,
chúng tôi vận chuyển VisiCalc

00:10:53.880 --> 00:10:56.696
Nó được đóng gói như thế này

00:10:56.720 --> 00:10:59.200
và trông như bản chạy trong Apple II

00:11:00.000 --> 00:11:01.960
Còn lại, như người ta nói,
trong lịch sử.

NOTE Paragraph

00:11:02.360 --> 00:11:04.456
Hiện tại, có nhiều hơn lịch sử đã từng

00:11:04.480 --> 00:11:06.536
nhưng vẫn còn phải chờ một ngày

00:11:06.560 --> 00:11:08.800
Những thành viên Harvard

00:11:09.400 --> 00:11:10.600
ở tại lớp học đó.

00:11:11.240 --> 00:11:14.680
Họ xây dựng một nghi thứ
để kỉ niệm những điều đã xảy ra

NOTE Paragraph

00:11:15.640 --> 00:11:18.040
(khán giả cười)

NOTE Paragraph

00:11:24.400 --> 00:11:27.336
Nhưng đó cũng như là một điều nhắ nhở

00:11:27.360 --> 00:11:32.856
rằng bạn cũng nên có nền tảng,
kỹ năng và nhu cầu của riêng mình

00:11:32.880 --> 00:11:38.136
và xây dựng những khuôn mẫu
để khám phá những vấn đề cốt lõi

00:11:38.160 --> 00:11:40.280
và thông qua đó, cải tiến
thế giới

NOTE Paragraph

00:11:41.040 --> 00:11:42.256
Cảm ơn

NOTE Paragraph

00:11:42.280 --> 00:11:46.880
(vỗ tay)