0:00:06.119,0:00:08.473 Een tijdje geleden [br]wandelde ik wat in de bergen 0:00:08.473,0:00:10.747 en voelde me echt thuis in het bos. 0:00:10.747,0:00:13.168 Ik was zo dankbaar [br]omdat bossen me lieten inzien 0:00:13.168,0:00:15.212 dat ze gebouwd zijn op relaties 0:00:15.212,0:00:17.831 die netwerken vormen, 0:00:17.831,0:00:19.746 net als deze prachtige riviernetwerken. 0:00:19.746,0:00:20.967 Ik dacht: 0:00:20.967,0:00:24.404 "Wow, bossen zijn net [br]als menselijke gezinnen." 0:00:24.404,0:00:27.224 Ik was zo verrukt [br]door de schoonheid van dit idee 0:00:27.224,0:00:29.558 dat ik er van omviel 0:00:29.558,0:00:31.895 en mijn hoofd [br]tegen een verse boomstomp stootte. 0:00:31.895,0:00:34.100 Ik was zo boos! 0:00:34.100,0:00:36.030 Ik was er kapot van 0:00:36.030,0:00:39.901 dat weer een hele familie [br]bomen gekapt was. 0:00:39.901,0:00:42.960 Waar ik vandaan kom, in West-Canada, 0:00:42.960,0:00:45.659 liggen deze kale plekken overal verspreid. 0:00:45.659,0:00:48.410 Pas met Google Earth 0:00:48.410,0:00:49.956 - zoals hier - kunnen we zien 0:00:49.956,0:00:51.707 dat de hele wereld 0:00:51.707,0:00:54.631 zijn neus afveegt aan onze oude bossen. 0:00:54.631,0:00:56.264 Weten jullie 0:00:56.264,0:00:58.376 dat ontbossing over de hele wereld 0:00:58.376,0:01:00.599 meer broeikasgassen veroorzaakt 0:01:00.599,0:01:04.697 dan alle treinen, vliegtuigen[br]en auto's samen? 0:01:04.697,0:01:07.209 Ja, ik ben daar echt kwaad over, 0:01:07.209,0:01:08.930 maar ik ben ook echt hoopvol 0:01:08.930,0:01:12.449 omdat ik in mijn onderzoek [br]ook heb ontdekt 0:01:12.449,0:01:15.349 dat bosnetwerken op dezelfde manier 0:01:15.349,0:01:17.802 georganiseerd zijn [br]als onze eigen neurale 0:01:17.802,0:01:19.680 en sociale netwerken. 0:01:19.680,0:01:23.766 Als we dit allemaal [br]tot één geheel kunnen integreren 0:01:23.766,0:01:27.508 dan kunnen we deze gevaarlijke weg [br]naar opwarming vermijden 0:01:27.508,0:01:30.786 omdat genezen [br]ons nu eenmaal aangeboren is. 0:01:30.786,0:01:32.712 Wat weten we hierover? 0:01:32.712,0:01:35.079 Het oudste van deze netwerken 0:01:35.079,0:01:38.729 is het ondergrondse schimmel- [br]of paddenstoelennetwerk. 0:01:38.729,0:01:41.746 Het ontwikkelde zich [br]meer dan een miljard jaar geleden 0:01:41.746,0:01:45.679 om het organismen mogelijk te maken [br]om van de zee naar het land migreren. 0:01:45.679,0:01:47.502 Met de planten 0:01:47.502,0:01:49.848 vormden ze een symbiotisch verband. 0:01:49.848,0:01:53.619 Daardoor konden planten [br]aan fotosynthese doen, 0:01:53.619,0:01:56.374 CO2, ons belangrijkste broeikasgas,[br]aan de lucht onttrekken 0:01:56.374,0:01:59.023 en zuurstof afgeven. 0:01:59.023,0:02:01.036 Daardoor kunnen wij ademen 0:02:01.036,0:02:04.348 en werd de evolutie van de mens mogelijk. 0:02:04.348,0:02:08.229 Deze symbiose [br]noemen we ook wel mycorrhiza, 0:02:08.229,0:02:10.491 'myco' voor schimmel, 'rhiza' voor wortel. 0:02:10.491,0:02:12.328 Schimmels en wortels 0:02:12.328,0:02:15.131 hebben profijt van elkaar. 0:02:15.131,0:02:18.834 Alle bomen over de hele wereld 0:02:18.834,0:02:21.822 zijn van deze mycorrhiza [br]afhankelijk voor hun voortbestaan. 0:02:21.822,0:02:24.044 Ze kunnen niet leven zonder. 0:02:24.044,0:02:25.509 Het werkt 0:02:25.509,0:02:27.509 doordat een zaadje op de bosbodem valt, 0:02:27.509,0:02:28.628 kiemt, 0:02:28.628,0:02:30.429 wortels vormt, 0:02:30.429,0:02:32.794 die chemische signalen gaan afgeven 0:02:32.794,0:02:36.048 waardoor de schimmels [br]ernaartoe groeien. 0:02:36.048,0:02:40.560 De schimmel zegt tegen de wortel: 0:02:40.567,0:02:43.545 “Je moet naar mij toe groeien,[br]vertakken en verzachten.” 0:02:43.545,0:02:45.234 Door deze communicatie 0:02:45.234,0:02:49.377 groeien ze samen [br]in een magische symbiose. 0:02:49.377,0:02:51.577 Deze symbiose maakt 0:02:51.577,0:02:55.044 dat de plant wat van zijn zuurverdiende [br]koolstof uit de fotosynthese 0:02:55.044,0:02:57.248 afstaat aan de schimmel 0:02:57.248,0:02:59.750 omdat de schimmel [br]niet kan fotosynthetiseren. 0:02:59.750,0:03:02.947 De schimmel betaalt met voedingsstoffen [br]en water uit de bodem 0:03:02.947,0:03:05.172 waar plantenwortels niet kunnen groeien, 0:03:05.172,0:03:07.507 en geeft ze door aan de plant. 0:03:07.507,0:03:11.053 Beide profiteren van deze samenwerking. 0:03:11.053,0:03:13.347 Als de schimmel [br]door de bodem groeit, 0:03:13.347,0:03:15.310 verbindt hij planten 0:03:15.310,0:03:16.886 en bomen met elkaar 0:03:16.886,0:03:19.395 totdat het hele bos is verbonden. 0:03:19.395,0:03:21.480 Een enkele boom 0:03:21.480,0:03:25.192 kan zo letterlijk gekoppeld worden [br]aan honderden andere bomen 0:03:25.192,0:03:28.156 zover het oog reikt. 0:03:28.156,0:03:31.155 Als je door het bos wandelt, 0:03:31.155,0:03:35.357 zijn de bomen, de wortels,[br]de paddenstoelen 0:03:35.357,0:03:37.358 slechts het topje van de ijsberg. 0:03:37.358,0:03:39.192 Onder een enkele voetafdruk 0:03:39.192,0:03:43.543 bevindt zich wel 500 km [br]aan opeengestapelde schimmelcellen 0:03:43.543,0:03:46.131 bezig met materiaaltransport. 0:03:46.131,0:03:48.039 Je kan het je voorstellen 0:03:48.039,0:03:49.613 als een ondergrondse supersnelweg 0:03:49.613,0:03:51.524 met auto's die overal naartoe bewegen. 0:03:51.524,0:03:54.886 Alle netwerken omvatten [br]knooppunten en verbindingen. 0:03:54.886,0:03:56.943 In de bossen [br]zijn de knooppunten de bomen 0:03:56.943,0:03:58.516 en de schimmels de verbindingen. 0:03:58.516,0:04:00.793 Het is net zoiets [br]als in je Facebooknetwerk, 0:04:00.793,0:04:03.063 waar de knooppunten vrienden 0:04:03.063,0:04:05.230 en de verbindingen [br]de vriendschappen zijn. 0:04:05.230,0:04:07.878 Nu weten we allemaal [br]dat sommige van deze knooppunten, 0:04:07.878,0:04:09.741 of vrienden, drukker zijn dan anderen, 0:04:09.761,0:04:12.732 net als die vriend die maar altijd [br]groepsberichten verstuurt. 0:04:12.732,0:04:14.574 Hetzelfde gebeurt in bossen, 0:04:14.574,0:04:16.243 en de knooppunten in de bossen, 0:04:16.243,0:04:17.952 noemen we ‘hubs’. 0:04:17.952,0:04:19.829 Het zijn de grote bomen in de bossen 0:04:19.829,0:04:21.887 met wortels die overal naartoe gaan. 0:04:21.887,0:04:23.417 Nu hebben we ook geleerd 0:04:23.417,0:04:27.388 dat de systemen zich organiseren[br]rond deze 'hubs', 0:04:27.388,0:04:28.971 die grote oude bomen. 0:04:28.971,0:04:31.383 In de bossen vindt daar [br]de regeneratie plaats. 0:04:31.383,0:04:32.552 In je Facebooknetwerk 0:04:32.552,0:04:35.086 is het de plaats waar feestjes [br]worden georganiseerd, 0:04:35.086,0:04:37.657 rond die hub die altijd maar [br]groepsberichten verzendt. 0:04:37.657,0:04:40.184 Wij noemen deze hubs in de bossen [br]moederbomen. 0:04:40.184,0:04:42.951 Het zijn de grote oude bomen [br]in het woud. 0:04:42.951,0:04:45.022 Zij capteren de koolstof in hun bladeren 0:04:45.022,0:04:47.698 en sturen hem naar beneden [br]door hun enorme stammen 0:04:47.698,0:04:50.124 naar de netwerken om hen heen 0:04:50.124,0:04:52.138 die gekoppeld zijn [br]aan alle andere bomen 0:04:52.138,0:04:54.555 en zaailingen, de jonge bomen. 0:04:54.555,0:04:57.833 Ze sturen die koolstof overal naartoe. 0:04:57.833,0:04:59.912 Hoe meer die zaailingen gestrest zijn, 0:04:59.912,0:05:01.721 misschien door droogte of schaduw, 0:05:01.721,0:05:04.746 hoe meer voedingsstoffen [br]de moederboom naar hen toe stuurt. 0:05:04.746,0:05:06.217 Net zoals in een familie 0:05:06.217,0:05:07.910 waar, als je het kwaad krijgt, 0:05:07.910,0:05:10.972 papa en mama klaar staan [br]om bij te springen. 0:05:10.972,0:05:12.924 In de bossen gaat het niet anders. 0:05:12.924,0:05:16.178 Wat we onlangs ook hebben ontdekt, 0:05:16.178,0:05:19.054 is dat moederbomen 0:05:19.054,0:05:23.186 meer signalen sturen [br]naar hun eigen nakomelingen. 0:05:23.186,0:05:25.500 Dat helpt ze het beter te doen, 0:05:25.500,0:05:27.639 zodat ze meer kans [br]hebben om te overleven 0:05:27.639,0:05:30.443 en hun genen aan toekomstige generaties [br]door te geven. 0:05:30.443,0:05:32.971 Zo werkt natuurlijke selectie. 0:05:32.971,0:05:35.239 Dit soort organisatie maakt bossen 0:05:35.239,0:05:38.783 zowel veerkrachtig als kwetsbaar. 0:05:38.783,0:05:40.786 Veerkrachtig door de vele moederbomen 0:05:40.786,0:05:44.304 en de vele verbindende schimmelsoorten. 0:05:44.304,0:05:47.324 Dat netwerk is echt moeilijk te breken. 0:05:47.324,0:05:49.002 Het kan tegen een stootje. 0:05:49.002,0:05:52.369 Maar natuurlijk hebben wij mensen [br]daar iets op gevonden. 0:05:52.369,0:05:54.476 Wij kappen de moederbomen. 0:05:54.476,0:05:57.011 Eentje kappen [br]maakt misschien niet veel verschil 0:05:57.011,0:05:58.846 maar als je 0:05:58.846,0:06:00.681 er altijd meer en meer kapt, 0:06:00.681,0:06:04.388 kan het systeem in elkaar storten 0:06:04.388,0:06:06.887 net als dominostenen. 0:06:06.887,0:06:08.477 We kunnen keerpunten bereiken 0:06:08.477,0:06:11.816 waardoor bossen afsterven [br]en we meer mondiale opwarming krijgen. 0:06:11.816,0:06:13.304 Daarmee zijn we bezig. 0:06:13.304,0:06:14.971 Wat we doen, 0:06:14.971,0:06:16.323 de keuzes die we maken, 0:06:16.323,0:06:19.980 kan leiden ons naar wereldwijde gezondheid[br]of wereldwijde ziekte. 0:06:19.980,0:06:21.880 We hebben die keuze. 0:06:21.880,0:06:23.343 Ik eindig met vier ideeën 0:06:23.343,0:06:25.743 waarvan ik denk dat ze [br]het verspreiden waard zijn. 0:06:25.743,0:06:27.795 Eén: om van het woud te houden 0:06:27.828,0:06:29.403 moet je er tijd in doorbrengen. 0:06:29.403,0:06:31.393 Ga de bossen in,[br]voel je ermee verbonden. 0:06:31.393,0:06:33.637 Dan zal je ervoor gaan [br]om ze te beschermen. 0:06:33.637,0:06:35.542 Twee: leer hoe ze functioneren. 0:06:35.542,0:06:37.915 Leer hoe deze netwerken [br]alles verbinden 0:06:37.915,0:06:39.221 tot georganiseerde bossen. 0:06:39.221,0:06:40.138 Om dat te doen, 0:06:40.138,0:06:42.324 moet je risico's nemen,[br]fouten maken. 0:06:42.324,0:06:44.638 Drie: bescherm de bossen. 0:06:44.678,0:06:47.296 Jij moet het doen[br]omdat ze het zelf niet kunnen. 0:06:47.304,0:06:48.504 Zij zitten vast. 0:06:48.504,0:06:50.722 Ze kunnen niet gaan lopen [br]voor de mensen 0:06:50.722,0:06:53.339 en ze kunnen niet weglopen [br]van de mondiale opwarming. 0:06:53.339,0:06:54.306 Ze hebben je nodig. 0:06:54.306,0:06:55.779 Ten slotte 0:06:55.779,0:06:57.321 en het belangrijkst: 0:06:57.321,0:07:00.649 gebruik je eigen heel slimme, briljante, 0:07:00.649,0:07:04.203 neurale en sociale netwerken [br]om geweldige berichten te maken. 0:07:04.203,0:07:07.424 Verspreid het woord dat bossen [br]de moeite waard zijn om te behouden 0:07:07.424,0:07:09.551 omdat jij het waard bent [br]om te overleven, 0:07:09.551,0:07:10.988 en omdat ik denk dat we samen 0:07:10.988,0:07:12.866 allemaal geboren genezers zijn.