WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.830
Có khoảng mười nghìn ngôi sao
cho mỗi hạt cát trên trái đất,

00:00:03.830 --> 00:00:05.650
trong vũ trụ quan sát được.

00:00:05.650 --> 00:00:08.080
Ta biết rằng có hàng nghìn tỉ hành tinh.

00:00:08.080 --> 00:00:10.080
Vậy thì người ngoài hành tinh ở đâu hết rồi?

00:00:10.210 --> 00:00:12.340
Đây chính là nghịch lí Fermi.

00:00:12.340 --> 00:00:15.380
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về nó,
hãy xem phần một.

00:00:15.380 --> 00:00:19.070
Ở đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về các
giải pháp có thể cho nghịch lí Fermi.

00:00:19.200 --> 00:00:23.450
Vậy, liệu ta sẽ bị tiêu diệt hay là có một
tương lai huy hoàng đang chờ chúng ta?

00:00:23.810 --> 00:00:28.430
[Nhạc nền]

00:00:30.040 --> 00:00:31.810
Du hành không gian rất khó.

00:00:31.810 --> 00:00:35.760
Mặc dù khả thi, du hành tới các
vì sao khác là một thử thách khổng lồ.

00:00:35.760 --> 00:00:39.820
Một lượng rất lớn vật liệu phải
được đưa lên và lắp ráp trên quỹ đạo.

00:00:39.820 --> 00:00:41.730
Một hành trình nhiều hàng ngàn năm,

00:00:41.930 --> 00:00:46.460
phải duy trì được một lượng dân số đủ lớn
để cho một sự khởi đầu mới.

00:00:46.460 --> 00:00:50.480
Và hành tinh có thể không thích hợp
để sống như khi nhìn từ xa.

00:00:50.480 --> 00:00:54.810
Rất khó để có thể làm được một tàu
không gian có thể sống sót qua chuyến đi.

00:00:54.810 --> 00:00:58.530
Một cuộc xâm lược liên sao
có thể là bất khả thi.

00:00:58.770 --> 00:01:00.750
Ngoài ra, còn vấn đề thời gian nữa.

00:01:00.750 --> 00:01:02.540
Vũ trụ rất là già.

00:01:02.540 --> 00:01:06.760
Trên Trái Đất, sự sống đã tồn tạ
ít nhất khoảng 3.6 tỉ năm.

00:01:06.760 --> 00:01:10.540
Loài người thông minh đã tồn tại
được khoảng 250.000 năm.

00:01:10.540 --> 00:01:15.840
Cách đây một thế kỉ, chúng ta mới có 
công nghệ để liên lạc qua khoảng cách lớn.

00:01:15.840 --> 00:01:20.980
Có thể, những đế chế ngoài hành tinh tiên
tiến đã lan tỏa tới hàng ngàn hệ mặt trời.

00:01:20.980 --> 00:01:25.300
Và tồn tại hàng triệu năm, chỉ là
chúng ta không thể tìm thấy được họ.

00:01:25.300 --> 00:01:29.620
Có thể có những tàn tích của sự sống 
ở khắp những thế giới xa xôi.

00:01:29.700 --> 00:01:33.650
99% các loài vật trên Trái Đất
đã tuyệt chủng.

00:01:33.650 --> 00:01:37.380
Rất dễ để nói rằng sớm muộn gì
ta cũng sẽ như vậy.

00:01:37.380 --> 00:01:42.800
Sự sống thông minh có thể phát triển, 
lan truyền qua vài hệ mặt trời rồi biến mất,

00:01:42.800 --> 00:01:44.610
Hết lần này qua lần khác.

00:01:44.610 --> 00:01:47.710
Có lẽ, việc phát triển một văn minh
ở cấp độ thiên hà là không thể.

00:01:47.710 --> 00:01:50.720
Thế nên, có thể trải nghiệm chung của sự sống

00:01:50.720 --> 00:01:52.800
khắp vũ trụ là luôn ngước nhìn các vì sao và tự hỏi:


00:01:52.800 --> 00:01:54.060
"Mọi người đâu hết rồi?"

00:01:54.060 --> 00:01:57.920
Nhưng không có lý do nào để cho rằng
người ngoài hành tinh giống chúng ta cả.

00:01:57.920 --> 00:02:00.460
hoặc cách nghĩ của chúng ta cũng giống với họ.

00:02:00.460 --> 00:02:06.030
Có thể chỉ là cách liên lạc của chúng ta
còn quá đơn giản và lạc hậu.

00:02:06.030 --> 00:02:09.160
Tưởng tượng bạn đang ngồi trong nhà
với một máy phát mã Morse.

00:02:09.160 --> 00:02:12.170
Bạn cứ gửi đi thông điệp 
nhưng không ai trả lời cả,

00:02:12.170 --> 00:02:13.940
và bạn cảm thấy cô đơn.

00:02:13.940 --> 00:02:17.650
Có lẽ chúng ta chưa được phát hiện bởi
các giống loài thông minh ngoài hành tinh.

00:02:17.650 --> 00:02:21.940
và vẫn như vậy cho đến khi ta tìm ra
được cách liên lạc phù hợp.

00:02:21.940 --> 00:02:23.970
Thậm chí nếu ta gặp người ngoài hành tinh,


00:02:23.970 --> 00:02:28.150
có thể ta quá khác biệt để giao tiếp với họ.

00:02:28.150 --> 00:02:30.580
Hãy thử tưởng tượng một chú sóc
thông minh nhất mà bạn có thể.

00:02:30.580 --> 00:02:35.560
Cho dù cố đến đâu, bạn cũng không thể
giải thích được xã hội của ta cho nó.

00:02:35.560 --> 00:02:37.700
Dù sao thì, từ góc nhìn của con sóc,


00:02:37.700 --> 00:02:43.140
cái cây là thứ thông minh phức tạp
duy nhất mà nó cần biết để tồn tại.

00:02:43.140 --> 00:02:47.150
Nên, việc con người chặt rừng
là một việc điên rồ.

00:02:47.150 --> 00:02:50.260
Nhưng chúng ta không phá rừng
với lý do chúng ta ghét các con sóc,

00:02:50.260 --> 00:02:52.070
chúng ta chỉ muốn lấy tài nguyên thôi.

00:02:52.070 --> 00:02:55.730
Mong ước và sự sinh tồn của con sóc
không phải là vấn đề ta quan tâm.

00:02:55.730 --> 00:03:01.200
Một nền văn minh loại III đang cần tài nguyên
có thể đối xử với chúng ta theo cách tương tự.

00:03:01.200 --> 00:03:05.050
Họ có thể làm bốc hơi đại dương của chúng ta, 
để thu hoạch những thứ họ cần dễ hơn.

00:03:05.050 --> 00:03:07.580
Một trong số họ nghĩ ngợi vài giây rằng:


00:03:07.580 --> 00:03:11.140
"Huh, chỉ là mấy con kiến nhỏ bé thôi mà, 
chúng xây những công trình bê tông rất dễ thương.

00:03:11.140 --> 00:03:13.140
ờ, giờ thì chúng chết hết rồi."

00:03:13.140 --> 00:03:15.200
sau đó họ kích hoạt bước nhảy siêu tốc.

00:03:15.200 --> 00:03:19.060
Nhưng nếu có một nền văn minh ngoài kia
muốn tiêu diệt các sinh vật sống khác,

00:03:19.060 --> 00:03:23.620
rất có thể họ làm vậy là vì văn hóa
hơn là vì mục đích kinh tế.

00:03:23.620 --> 00:03:29.050
Và dù sao thì, sẽ hiệu quả hơn nếu tự động hóa
quá trình bằng cách làm ra những vũ khí hoàn hảo.

00:03:29.050 --> 00:03:32.610
Một con tàu vũ trụ có thể tự tái tạo
làm từ các cỗ máy nano.

00:03:32.610 --> 00:03:34.500
Chúng vận hành ở cấp độ phân tử,

00:03:34.500 --> 00:03:36.410
cực kì nhanh chóng và chết chóc,

00:03:36.410 --> 00:03:40.480
với sức mạnh có thể tấn công
và phân hủy bất kì thứ gì trong nháy mắt.

00:03:40.480 --> 00:03:43.700
Bạn chỉ cần đưa chúng bốn chỉ dẫn sau:

00:03:43.700 --> 00:03:45.630
Một, tìm một hành tinh có sự sống.

00:03:45.630 --> 00:03:49.540
Hai, phân hủy bất kì thứ gì trên hành tinh
thành các phần nhỏ hơn.

00:03:49.540 --> 00:03:52.900
Ba, dùng các nguồn tài nguyên 
để xây thêm tàu thăm dò vũ trụ mới.

00:03:52.900 --> 00:03:54.300
Bốn, lặp lại.

00:03:54.300 --> 00:03:59.330
Một cỗ máy hủy diệt như thế này có thể 
thôn tính cả một thiên hà trong vài triệu năm.

00:03:59.330 --> 00:04:03.410
Nhưng sao lại phải bay nhiều năm ánh sáng
để thu thập tài nguyên hay diệt chủng làm gì?

00:04:03.410 --> 00:04:06.050
Tốc độ ánh sáng thật ra không nhanh lắm.

00:04:06.050 --> 00:04:11.430
Nếu ai đó có thể di chuyển với tốc độ ánh sáng thì
vẫn mất hơn một trăm ngàn năm để đi hết Milky Way.

00:04:11.430 --> 00:04:13.870
Và bạn thật sự di chuyển chậm hơn nhiều.

00:04:13.870 --> 00:04:19.260
Có thể có thứ hay hơn nhiều so với việc
hủy diệt các nền văn minh và xây dựng đế chế.

00:04:19.260 --> 00:04:22.070
Một khái niệm thú vị là "Bộ não Matrioshka"

00:04:22.070 --> 00:04:24.570
Một siêu cấu trúc bao quanh một ngôi sao.

00:04:24.570 --> 00:04:30.220
Một máy tính với sức mạnh tính toán
đủ để cả một giống loài có thể tải tiềm thức của họ lên nó

00:04:30.220 --> 00:04:32.560
và sống trong vũ trụ mô phỏng.

00:04:32.560 --> 00:04:38.530
Họ có thể trải nghiệm tiên cảnh một cách vĩnh viễn
mà không bao giờ bị buồn chán.

00:04:38.530 --> 00:04:39.810
Một cuộc sống hoàn hảo.

00:04:39.810 --> 00:04:45.060
Nếu xây dựng quanh một sao lùn đỏ,
chiếc máy tính này có thể chạy trong hơn mười ngàn tỉ năm.

00:04:45.060 --> 00:04:50.210
Ai lại muốn phiêu bạt khắp dãy thiên hà hoặc tìm kiếm những dạng sống khác nếu đây là lựa chọn.

00:04:50.210 --> 00:04:53.760
Tất cả các giải pháp cho nghịch lí Fermi đều có một vấn đề:

00:04:53.760 --> 00:04:56.940
Chúng ta không biết giới hạn
thật sự của công nghệ đến đâu.

00:04:56.940 --> 00:05:00.240
Chúng ta có thể đã tới gần
giới hạn đó hoặc không chút nào cả.

00:05:00.240 --> 00:05:03.950
Và có thể siêu công nghệ đang chờ đón chúng ta,
cho chúng ta khả năng bất tử,

00:05:03.950 --> 00:05:08.310
đưa chúng ta đến những thiên hà khác, 
biến chúng ta thành chúa.

00:05:08.310 --> 00:05:10.180
Một điều mà chúng ta phải thừa nhận

00:05:10.180 --> 00:05:12.840
là chúng ta thật sự không biết gì cả.

00:05:12.840 --> 00:05:17.250
Nhân loại đã dành suốt 
90% thời gian tồn tại đi săn bắt và hái lượm.

00:05:17.250 --> 00:05:20.440
500 năm trước chúng ta nghĩ 
chúng ta là trung tâm của vũ trụ.

00:05:20.440 --> 00:05:24.900
200 năm trước, ta ngừng sử dụng sức con người
như là nguồn năng lượng chính.

00:05:24.900 --> 00:05:29.980
30 năm trước chúng ta chĩa một đống vũ khí
chết chóc vào nhau vì những bất đồng chính trị.

00:05:29.980 --> 00:05:32.870
Và ở phạm vi thời gian của thiên hà 
chúng ta vẫn còn là các bào thai.

00:05:32.870 --> 00:05:35.930
Chúng ta đã tiến xa,
nhưng vẫn còn một chặng đường dài để đi.

00:05:35.930 --> 00:05:40.760
Ý nghĩ rằng chúng ta là trung tâm của vũ trụ
vẫn còn rất mãnh liệt trong mỗi chúng ta,

00:05:40.760 --> 00:05:44.940
nên ta dễ đưa ra những phỏng đoán
kiêu ngạo về sự sống trong vũ trụ.

00:05:44.980 --> 00:05:49.220
Nhưng cuối cùng,
chỉ có một cách để tìm ra, phải không nhỉ?

00:05:51.660 --> 00:05:55.410
Này mọi người, chúng tôi cuối cùng 
đã có tài khoản trên Reddit.

00:05:55.410 --> 00:06:01.690
Dùng để khảo sát, thảo luận về 
những video tiếp theo, FAQ và những thứ tương tự.

00:06:02.120 --> 00:06:05.860
Video này làm được là nhờ sự hỗ trợ của bạn trên Patreon.

00:06:05.860 --> 00:06:08.060
Nếu bạn muốn chúng tôi làm thêm video,

00:06:08.060 --> 00:06:11.210
và có một avatar hình con chim của riêng bạn,

00:06:11.210 --> 00:06:13.620
hãy lướt qua nó một chút.